10" jaargang. rsr 26 frijs : 8 Centiemen. Zondag 1 Juli 1917 DE WAARHEID Orgaan van den " Vrijen Socialistenhond , i i Slechts hij die de vrijheid van anderen lief heeft is die zelf waardlg. ALLE BRIEFWISSELINGEN TE ZENDEN NAAR: P. De Witte, Verspyenstraat, 10, Genf VeramtwooraeHJU» OitKever ABONNEMENTSPRIJS': Voor 3 maanden, fr. 1-25. Voor 6 maanden fr. 2-50. Voor 1 jaar fr. 5-00. — Op voorhand betaalbaar. — Annonce» wordan geplaatst volgens overeenkomst De omwentclins in de Staothaishoudkunde ( (VERVOLG EN SLOî) Onderzoeken wii thans eens wat het doel is van dit gewichtig wetsontwerp en wat ge-volgen hetna zich zal slepen. /*V Sedert deafschaffing der graanwetten, die men vooral toeschrijft aan de agitatie in het land verwekt door Cobden, en waarbij thans de granen in het Vereenigd Koningrijk vrij mochten binnen komen, werd de landbouw van jaar tôt jaar meer verlaten. De levens-middelen daalden in prijs en daarmede ook de loonen der landarbeiders, die naardeste-den trokken waar de immer meer zich uit-breidende nijverheid hun hooge loonen en goedkoop levensonderhoud aanbod. De boe-ren moesten natuuriijk de weg volgen van hunne arbeiders, en zoo kwam het dat reeds op het einde der verleden eeuw slechts 27 per honderd der bevolking in gemeenten leefden van beneden de 5,000 zielen, en 73 p. h. in gemeenten van daarboven en in groote ste-den.Nu in de laatste tijd is de toestand aldus : Voor de voeding van het Engelsche volk be-hoeft men wekelijks 150,000 ton graan. Slechts 30,000 ton wordt in het land zelf voortgebracht, en de overige 120,000 ton moet ingevoerd worden, meest vanAmerika. Doch niemand zag daar bezwaar in. Als er meer geld te verdienen was met kolen uit de mijnen te halen, katoen te weven, machienen, mekanieken, enz. te vervaardigen, als met landbouwvruch<en te kweeker, die men veel goedkooper van elders kon betrekken, zou men wel dwaas moeten zijn zich om de landbouw te bekreunen. Aldus redeneerde verreweg de groote meerderheid en de uitslagen schenen deze gelijk te geven. Niemand dacht dat dien toe-voer van buiten ooit kon verminderen, want Engeland met zijn ontzaglijke vloot be-heerschte de zee. Nu evenwel heeft dat geloof een schok ge-kregen door de oorzaken die men kent. Het gebrek klopt ook daar aan de deur en men begint het ergste te vreezen. Maar nu dat men een geheel land kan be-legeren gelijk vroeger een si ad, begrijpt men van hoeveel belang het is voor een natie zich zelf te kunnen voeden en niet meer van buK ten af afhankelijk te zijn, en daarom het wetsontwerp dat voor doel heeft de bevolking terug naar het veld te brengen. Met dien maatregel zal ook moeten ge-paard gaan een hoog inkomrecht op vreemde granen, en daarmede vervalt dan ook geheel het vrijhandelstelsel dat de nijverheid ten goede kwam en den trots der Engelschen was. Wat gevolgen dit zal hebben voor de nijverheid is nog niet te overzien. Immers, de prijs van het brood, het voornaamste voedsel in Engeland, naast het vleesch — dat onvermij-delijk de weg van het graan zal volgen — moet voor te beginnen ten minste in prijs verdubbelen. En als men zich herinnert dat vôôr den oorlog de werkstakingen om meer-der loon niet stil stonden, mag men ver-wachten dat de arbeiders die meerdere duurte der levensmiddelen zonder verhooging van loon zich niet zullen laten welgevallen. Doch, wat zullen de nijveraars zeggen, zij die ook voor den oorlog reeds klaagden dat de hooge loonen hun beletten de mededin-ging tegen het buitenland vol te houden?... Het wetsontwerp breekt ook in eens af met het tôt hiertoe gehuldigd onbeperkt recht van eigendom en maakt de boeren econo-misch en staatkundig vrij. Om dit goed te begrijpen moet men maar • eens het oog slaan op de toestanden in Vlaan-deren. Aan onze boeren is het niet geo'orlofd eene andere politieke meening te hebben dan deze van den Kasteelheer. Waar deze katholiek is, behooren de pachters ook tôt de katholieke partij, en waar het een liberaa-1 is zijn de boeren het insgelijks. Geheel natuuriijk, wie meester is over uwe boterhammen, is meester over al uw doen en laten. Zoo was het steeds overal en ten allen tijde. Het nieuwe wetsontwerp zal, indien het doorgaat, daar een einde aan stellen ; de eigenaar wordt aile meesterschap over zijn eigendom en daarmede ook over hen die hem bewerken, ontnomen. Met die wet zijn schandalen, als dat van den hertog van Sutherland — door Maix aangehaald— die 15,000 pachters van hunne hoeven verjoeg om op hunne velden herten-parken in te richten,. onmogelijk. In geen land ter wereld werd het eigen-domsrecht voor heiliger en onaantastbaarder gehouden. De landlord mocht dat recht ge-bruiken en misbruiken naar willekeur. Voortaan wordt hem aile recht over zijn eigendom ontnomen ; hij mag nog een ge-deelte van de opbrengst opstrijken, maar de prijs stelt hij zelf niet meer vast, en het minis-terie van landbouw zal niet aan hem, maar aan de pachters laten weten welke vruchten er op zijn land moeten geteelt worden. Wat eene omwenteling! Eene omwentôling in de landbouw.ver-houdingen, in handel, nijverheid, eigendom, in geheel het huishoudkundig leven van een volk, en als gevolg daarvan ook in zijne binnen en buitenlandsche Staatkunde. Immers, meerdere landbouw vereischt ook meerdere veeteelt, maar dan verliezen de Amerikanen, de Australiërs, de Canadeezen, enz., hun beste klant, althans zoo de poging gelukt. En om te lukken heeft zij aile kansen I voor zich. Een demokratische strooming doortintelt aile volkeren als gevolg van de rampen door den langdurigen bloedigen oorlog verwekt. Aan dien stroom zullen de lords — even als de hooge klassen in Rusland en de verstan-dige Staatslieden elders—niet kunnen weer-staan, en als de landbouw loonend wordt zullen velen het leven in de vrije natuur ver-kiezen boven dat in de bedompte steden en fabrieken, waar de verpeste lucht, opeenhoo-ping, uitspattingen, enz., onzedelijke toestanden baart, die allerlei ziekten na zich slepen en waar de bevolking, na drie, vier gesiachten zou uitsterven, werd ze niet gesta-dig door den buiten nieuw bloed ingespoten. Hadden we ongelijk te beweren : dat we op weg zijn naar een nieuwe maatschappij ? Want let wel, wat we in Rusland zien ge-beuren., welke liberale hervormingen men in ' Engeland en Duitschland aankondigd, ver-toonen ons slechts maar een genster van den nieuwen dageraad. Het voile licht zal eerst later doordringen, naar gelang de nieuwe behoeften den weg zullen wijzen. Als die nieuwe maatschappij meer tevre-denheid en geluk zal aanbrengen dan de-oude, zullen onze nakomelingen zich zelven mogen geluk wenschen in een later tijdstjp geboren te zijn. Kunstavond ten voordeele der Oorlogsweezen. — De werkzame liefda-digheidsmaatsçhappij De Ware Vrienden, (Koninklijk Koffiehuis), richt op Woensdag 4 Juli aanstaande, om 7 uur.een kunstavond in, in de mooie zaal « Oud Gent », bereidwil-lig afgestaan door den eigenaar, H. Strony, met de belanglooze medewerking der be-faamste artisten onzer stad. Een buiterige-woon programma laat den mooisten uitslag verwachten. Warm aanbevolen. VAN ALLES WAT Ver gezocht. — Wat er tegenwoordig overal gezocht en gepraktiseerd wordt om rond te komen is onge-looflijk. Zoo trekt de Times van 16 Mei de aandacht op het volgende : « De groote winkels hebben bijna allen een of meerdere rijtûigen om de bestelde goede-ren bij de klanten ten huize af te geven. Welnu, als men dat te huis brengen afschafte, (de ladies zouden vies kijken als ze hunne winkelwaren zetve moeten sleuren) zouden er niet min dan 150,000 man, 150,000 paarden en een aanzienlijke tre'in camions en andere voertuigen vrij komen om ;n den legerdienst benuttigd te worden. Een tweede, veel grooter nut is : leder dier paarden, die doorgaans aan een goed ge-vulden trog smulden, verorbert zoo omirent 8 pond voedsel per dag; zoo zou men genoeg bloem uitwinnen voor 15 personen per dag en in het geheel zou men aldus 2,000,000 menschen dagelijks hun rantsoen kun-<ien geven. » Tôt hier de Times. ' Maar als men van die 15J,000 paarden geen sau-cietjes maaîct is het niets gekort. Hoe vindingrijk de oorlog de menschen toch maakt, en hoe mert leert sparen op ailes is waarlijk verbazend ! Gelukkige Luikenaars. — Luik. — Het rantsoen sui-ker is bepaald op 725 gram per kop, bestaande uit 500 gram broodsuiker en 225 gram kristaalsuiker. De prijs daarvan is fr. 0 80 Broodsuiker, en voor ieder 500 gr. ' En dan nog aan halven prijs voor wat wij te Gent voor het kristaalsuiker betalen! Die menschen daar mogen van geluk • spreken! Zou dat soms komen doordien Citoyen Demblon, de socialistische schepen van Luik sedert 't begin van den oorlog gevlucht is? 'tWare spijtig, want dan zou niemand naar zijn terugkomst verlangen. \ Wie aanhoudt, wint. — Men weet hoe de Engelsche suffragettenover eenige jaren geheel het land overhoop stelden, en allerlei baldadigheden pleegden om, even als de mannen, van tijd tôt eens het'plezier te mogen smaken te... kiezen. Sommige Engelsche staatsmannen meenden toen dat die dames beter zouden zijn met een man, en als ze dien hadden zij naar geen stemrecht meer zouden- vragen. Plannen werden ontworpen er elk een te bezorgen, maar het vraagstuk was moeilijk op te lossen, omdat er daar, even als in de meest Europeesche landen fneer vrouwen dan mannen waren, en bovendien vele mannen bâng waren een levensgezellin te aanvaarden met zulke woeste neigingen als waarvan de suffragetten blijk gaven. Nu heeft men blijkbaar — door den oorlog — het plan om ieder te paren, moeten opgeven. Met 385 stemmen tegen 65 heeft het Engelsch Lagerhuis in princiep. het kiesrecht voor de vrouwen aangenomen. In « princiep » is nu wel nog niet hetzelfde als in feite. — Daar weten de werklieden als de Vlamingen hier in België van mee te spreken, maar de suffragetten zullen nu wel zorgen dat het «princiep» toege-past wordt. P. S. — Een later bericht meldt : « Het Lagerhuis heeft met 291 stemmen tegen 25, de ouderdom op denwelkë de vrouwen stemrecht zullen bekomen bepaald op 30 jaar ». Daaruit moet men besluiten dat 30 jaar, volgens de Lagerhuisleden, de uiterste grens is waarop de jonge dochters hoop hebben in het huwelijksbootje te stap-pen, en dat ze na dien tijd suffragette worden, waarop hun niet anders meer kan troosten dan te kiezen voor een man die hun niet kan toebehooren, en waarmede zij geen uitstaans zullen hebben. 't Is armzalig. Klassenoorlog tôt het uiterste! — Ziedaar de leus van F. H. in Vooruit van 17 Juni 1917. Inderdaad hij laat drukken : • € Evenzoo zijn wij bereid om te bekennen dat er veel geschillen, veel misverstand langs dien weg (het aandeelhouderschap der werkîieden in de nijverheids-gestichten) zouden vermeden worden, zonder werkstakingen, die ons nooit als een idealistische strijd-middel (sic!) zijn voorgekomen, maar veeleér als eene treurige noodzakelijkheid. Dus als in eene nijverheidsinrichting dit stelsel op eene behoorlijke_wijze zou uitgevoerd worden, zullen wij ons wel wachten, de inrichters daarvoor aan te vallen en hunne pogingen af te keuren (!?) Hun doel, den arbeid met het kapitaal te verzoenen, laat ons koud, *t is eene illusie, een droombeeld. » Wie had kunnen denken dat F. H., nadat hij, tôt het geheelonthouderschap is bekeerd geworden, aoder-maal zoodanig van de heerschende oorlogspsychose zou worden aangestoken dat hij zou gaan verkondigen : « class-war till to the bitter end !» Brrr! Nu begrijpen wij waarom hij niet naar Stockholm gaat. Het vat der Danaïden. — Men weet ongetwijfeld dat volgens de Grieksche godenleer, de 50 dochters van Danaus, omdat zij op bevel ha .rs vaders, uitgenomen ééne teerhartige, hare 49 mans 's nachts met dolk-steken hadden vermoord, door dé goden veroordeeld werden om eindeloos een bodemloos vat met water te vullen, terwijl dorst hare ingewanden verscheurde. Dat die vreeselijke straf zoo fabelachtig niet blijkt, als sommigen zich wellicht voorstellen, bewijst ëen opschuddingwekkend ar^ikel van Nand, in Vooruit van 17 Juni 11. verschenen : « Zeker verhoogt het (aandeelhouderschap der werk-» lieden) de vergoeding van het werk, maar de sociale » kwestie is meer dan een simpel loon-ofvergoedings-» vraagstuk. » En het bewijs daarvan vinden wij in het feit dat » het sociaal vraagstuk, in al zijnen omv^ng, zoo wel » gesteld is, in de landen, de steden en de stielen, » waarin de werkende klasse betrekkelijk hooge loonen » geniet, als daar waar zij aan hongerprijzen arbeidt. » De werkersbeweging is zelfs levendiger en drin-» gender, daar waar zij op 't gebied harer eischen de » rneeste toegevingen bekwam ! » Dus, hoe meer weelde, hoe meer ontevredenheid. 't Is juist wat onze medewerker Sphinx, in zijne arti-kelen betoogt. Moeten wij nu ook verder besluiten dat de huidige oorlog het gevolg"is van de sociale arbeiderswoeling? Er zijn er immers die beweren dat de kapitalisten, den kop verliezende voor het volgens hen onoplosbaar maatschappelijk vraagstuk, den oorlog hebben laten uitbreken om aldus een afleidingsproces te verwekkenl De samentrekking der roode kapitalen. — Onder op-sqhrift « eene groote gewichtige daadop samenwerkend gebied —- eene les voor ons allen », jubelt Nand omdat «al de socialistische samenwerkingen van geheel de provincie Luik zijn samengesmolten tôt ééne groote provinciale cooperatieve. » Volgens de beschrijving welke hij laat volgen, zijn-de Luiker socialisten daarbij te werk gegaan naar 'tvoorbeeld der groote Duitsche Nijverheidskartels. Vooruit verweet vroeger aan 't Volk van in ailes de roode gaaiendrillers na te apen. Nu zou 't Volk hen kunnen verwijten van in ailes de Duitsche kapitalisten na te bootsen. Wie moeten wij nu eigenlijk voor de degelijkste leermeesters aanzien, «Vooruit » of Krupp? Volgens Vooruit is het Krupp, aangezien hij zegt: « eene les vor r ons allen, dus ook voor ons. » « En kunnen wij eens Gent, Aalst, Ronsse, Gee-» raardsbergen, St.-Nikolaas, Lokeren enz. tôt ééne » groote provinciale cooperatieve (lees : kartel) maken, » dan zal het aan ons niet gelegen zijn als het ons » practisch mogelijk blijkt. » En wij verzekeren dat het «practisch mogelijk» blij-ken 'zal, als Eedje en zijne lijftrawanten in dien kartel maar al de beste en machtigste postjes zullen mogen bezetten. Ziehier waarom, volgens Nand's uiteenzetting zelve, wij zulks bevestigen : « Ehwel, de provinciale cooperatieve met honderd duizepd leden achter zich, beschikkende sver groote kapitalen, voorgelicht, bestuurd, aangewakkerd door de bioem der werkende klasse, die durtt en die mag dat wel doen. » De « bloem der werkende klasse » wie zijn dat ander» dan Eedje met den IJzeren Arm en zijne roode baan-derheeren? En die mogen, natuuriijk, doen wat anderen, «beschikkende over groote kapitalen» niet mogen doen. Business is business. — De gewezen burgemeester der Amerikaansche stad Milwaukee, Mr David S. Rose, heeft een lang verblijf in China gehouden, om daar, terwijl de Eîiropeanen te veel «business» hebben om elkaar te vernietigen, eens terdege de handelstoestan-den uit te pluizen. Dientengevolge kwam, volgens _de Hollandsche ge-zant te Peking liet weten, eene «Chinese American Products exchange compa^y » tôt stand, waarvan eene der bijzonderste bezigheden zal wezen om den thee-uitvoer van China naar Amerika rechtstreeks te doen verrichten. Die handel had vroeger uitsluitelijk langs de beurzen en markten van Liverpool en Manchester plaats. Ten einde aan China toe te laten van rechtstreeks haren thee naar Amerika te zenden en aan Amerika om rechtstreeks zijn katoen naar China te sturen, zonder tusschenkomst van Engelsche bemiddelaars, zullen in beide landen spéciale banken en stoomvaartlijnen opgericht worden. Uncle Sam is uitgeslapen! —

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.