Gazet van Brussel: nieuwsblad voor het Vlaamsche volk

1227 0
12 januari 1915
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1915, 12 Januari. Gazet van Brussel: nieuwsblad voor het Vlaamsche volk. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/h41jh3dx7t/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

2e j^urtfane — Nr 9 Prijs : 5 centiem voor heel het land en 10 centiem voor het Buitenland Dinsdag 12-Januari 1915 GAZET VAN BRUSSEL DAGBûflD VOOR HET VIiflflJVISCHE UflflD Voor V«lk, Ntamje» Taal. Omdat ik jVlaming ben. Van Eyck. Mmndschriften worden niet terug geeonden BEHEER EN REDAKTIE : 12, Zwarte Lieve Yrouwstraat, 12 AANKONDIG1NGEN : Plaatoaanvragen : 5 eeotiemen per halven regel ; Aaëere aankondigingen : 10 centiemen ; Publiciteit: 30 centiemen. MACHIAVELLI L'on Bladzijde vit de Gesohiodonis der Staatkunde Dat de lezer zich geruststelle, want bovensstaande tiitel beteekent niet dat mijn artikel een nutteloos weef-sel van verwijtingen aan het adres van een of and-eren koning of diplomaat zal zijn. * Tegenwoordig wordt de naaxn van Machiavelli nogal va-ak uitgesproken en wanneer men van een Staatsman zegt dat hij een discipel van dien meester is, dan wordt dit geenszins als een kompliment bedoeld. Nu, de on-gunstige indruk die uit zijn naam straalt is voor het meererideel der personen niet toe te schrijven aan een grondige kénnis van de Vverken van dien beroemden Florentijn. VVie heeft zelfs maar zijn hoofdwerk. De Vorst, gelezen ? Het is echter ook mijn doel met Machiavelli trachten wit te wasschen. Alleen wensch ik dat de lezers van de Gazet van Brussel met hem nader kennis malien en dat zij niet lichtzinndg den naam van dien merkwaardigen man met mispnijzen uit-spreken.Machiavelli was van aanzienlijke geboorte; hij zag het licht te Florentië in 1469. Zijne vaderstad diende hij een aantal jaren als Staatsman en hij was onge-meen on de hoogte van de politiek Van zijn tijd. Als gezant van Florentië in Frankrijk, in Duitschland, in Rome, bij Caesar Borgia, riam hij een werkdadig deel aan de groote sta^Qjaadiéfl. .ovcrlegainseri van ziin Ha. gen. Zijn inzicht in de politiek van de toemnalige hoven was buitengewoon scherp. Na den gewelddadigen dood van Piero de Medici, in 1498, werd Machiavelli secre-taris van den Raad van Tien. In dit tijdperk van zijn leven was hij al vervuld met het denkbeeld, dat de ellen dige toestand van Italie voor een groot deel toe te schrijven was aan de lo^handige huurtroepen, en op zijn aandrang ging Florentië er toe over eene nationale rnilitie in te richten. In 1512 werd de regeering der Medici's hersteld, het-geen aan Machiavelli zijn betrekking en zijn invloed kostte. Hij moest zich terugtrekken en in het tijdperk van afzomlerir.g, dat toen volgde, zette hij zich aan het schrijven van ton aantal zijner werken, onder andere De Vorst. Daar dit laatste boek opgedragen was aan Lorenzo de Medici, ontstond er opnieuw toeraadering tusschen dezer aanzienlijke familie en Machiavelli. Lorenzo stierf in 1519, maar Paus Léo X (Giovanni de •Medici) hield de betrekkingen aan en naadpleegde Ma-ehjavelli in zekere belangrijke gevallen. în dât tijdperk waren de regeeringsvonmen in Florentië weinig bestendig : in 1527 werden de Medici's alweer verdreven, tengevolge van een oproerige be-weging in de stad, in verband met den toenmaligen politieken toestand en de plundering van Rome door de troepen van Karel V. Deze omkeering werkte nog-maals op Machiavelli terug; de steun der Medicds' was voor hem verloren en de republikeinen, zijn Vroegere partijgenooten, wantrouwden hem om zijn betrekkingen met dat geslacht. Men kende zijn boek De Vorst, al was het nog niet gedrukt, en niet zoozeer den inihoud, maar de opdracht aan Lorenzo II nam men hem kwa-lijk. Dît fweede verlies aan invloed overleefde hij niet; hij stierf in hetzelfde jaar 1527. Zooals men uit deze korte levensbeschrijviing kan opmaken, was Machiavelli geem kamer-diplomaat, die nooit zelf de handen aan het werk sloeg; hij was inte-jendeel een man van de praktijk in de volste beteekenis r*n het woord. Zijn meergenoemd hoofdwerk De Vorst is een hand-boek Voor staatshoofden. Maar Machiavelli is geen ntopist, die plannen opmaakt voor een idealen Staat der toekomst. Zijn boek komt dan ook geenszins over-«en met het beroemde werk van Plato, dat wel regelen opgee/t voor een modelstaat, waarvan rele echter thans, na vijf en twintig eeuwen, nog de proef niet hebber doorstaan en waarvan dus niet bewezen is dat ze wer-kelijk kunnen tofgepast worden. Het werk van Machiavelli is in zes en twintig hoofd-stukken rerdeeld, waarmn hierna enkele opschniften Over hen, die door misdaden hun heerschappij verkre-g«n hebben. — Waarnaar men de krachten der Stater moet a/meten. — Over hulptroepen, gemengde troepei «n eigen troepen. — Over wreedheid en goederfderen heid en of het beter is bemind dan gevreesd te wor den. — In hoeverre een vorst aan zijn woord gebonder is. — Hoe men vleiers moet ontgaan, enz. Wat bij het lezen van De Vorst onmiddellij'k dei aandachtigen lezer in het oog valt ia dat de schrijvei • schier al zijn regelen staaft 'met voorbeeMen uit de ge-schiedenis en uit zijn eigene ervaring; zij hebben dus de proef doorstaan en zijn doelmatdg gebleken. Wie op de hoogte is van de geschiedenis van Italie in de middeleeuwen weet hoe wreed en valsch het in de politiek van de menigvuldige Staatjes toeging. Sluip-moord, vergift en medneed waren <laar schering en in-slag. Wat een hemelsbreed verschil met het toenmalige politieke leven van onze Vlaamsche streken, die noch-tans niet minder bloeiend waren dan Italie. Men moet dat onderscheid wellicht toeschrijven aan volksaard en klimaat, want zelfs thaas is de wereldopVaitting van een Italiaan zeer afwijkend van de onze. Nu, il zeide dat Machiavelli zijn bes>tuursregelen staaft met voorbeelden; hij put dus lessen uit de praktijk, uit hetgeen gebeurd is. Daar het politiek tooneel waarop hij zich bevond een school was van listigheid, geweld en trouweloosheid, moest het onderwijs dat hij er opdeed daarvan sterke sporen dragen. Machiavelli vindt niets uit, hij neemt de wereld zooals zij is. Het is zijne schuld niet indien het trouwe beeld dat hij ons schildert danig leelijk voorkomt. Hij is een buitengewoon, fijne, rake opmerker. Wanneer men uit zijn werk aile raadgevingen die niet te verzoenen zijn met een gezonde ethiea wegneemt, wordt het boek, ofschoon het ver van lijvig is, eene vraagbaak van menschen-kennis. Aile adviesen die hij aan den vorst geeft zijn trouwens niet af te keuren, er zijn er integendeel zeer vele uitstekende bij. Om Machiavelli te kunnen beoordeelen moet men zich in den geest var. zijn tii.i voôr ai le grGoîe ' niannen moet gedaan worderi. De mensch is een kind van zijn tijd en aan den sterken invloed der omstandigheden kan niemand ontgaan. Daarom ook heeft De Vorst met den tijd veel van zijne waarde ingeboet. Het werd vooral geschreven voor een alleenheerscher. Daar het tegenwoordig zoo ver is geko-men. dat de volken medezeggenschap bezitten in 's lands besluur, en daar de roi van den heerscher door eene grondwet nauwkeurig is omschreven, heeft deze ook minder last om zich staande te houden, want het zijn zijne ministers die het gelag betalen. Of de diplomaten in hun betrekkingen met het buitenland eerlijker zijn geworden, zou ik niet durven beweren. Rij hen is sluwheid en geveinsdheid meer dan ooit aan de orde van den dag. Sommigen hebben zoo behendig geschipperd, dat zij thans hun eeuwen-oude vijanden naast hen doen vechten. Bij zulk een meesterstuk van duivelsche diplomatie is het schier onmogelijk een gevoel van ontzag te oruderdrukken, trots aile zedelijke beschouwingen. Moest Machiavelli terugkomen, hij zou nog Veel kunnen leeren. GOVERD. n l Poolsehe flamen s e "** n Als we voor de eerste maal den naam der sterke Oos-.s tenrijksche vesting « Przemysî » moesten uitspreken, 1, niesden de eenen « Per-ze-mi-zel » ; anderen niesden zoe l- wat « Pri-ze-mi -zel ». Niets echter is eenvoudiger al; de uitspraak dezer Poolsehe namen, als men weet dal de twee verbonden medeklinkers « rz » in 't Poolscl n maar een klank vormen, namelijk als j in Jef, Jos, ie klinken. Achter oen anderen medeklinker — bij voor-beeld achter p. zooals in ons Przemysî — wordt d< is klank «rz » ah ch in « chokolade » uitgesproken. Al; men daarbij nog weet dat 1 op 't einde der woorder i- stom is, dus niet uitgesproken wordt, dan is de uit n spraak van Przemysî heel eenvoudig : « Pschemds » it met den klemtoon op de eerste lettergreep. r- Volgens de regels der Poolsehe klankleer is de uit ;n spraak van Zabrze, eene gemeente in Opper-Silezië s, « Zaabsche n. 'n Hoe 't mogelijk is dat deze gemeente, wier bevol r- king tegenwoordig 70,000 zielen telt, die in het Opper Silezische industriegebied een bijzondere plaats in i- neemt, en wier inwoners gedeeltelijk van Poolsehe na : fcionaliteit zijn, maar allen toch Duitsoh spreken, ni e- nog een Poolschen naam draagt, die voor een Duitsoh-m tong op 't eerste zicM onuitspreekbaar Wjkt, is eei m raadsel. De oorlng zal ook hier verandering brengen n- De gemeenteraad van Zabrze heeft, maar gemel< r- wordt, met eenparige stemmen besloten, den naaïi în a Zabrze » te veranderen in « Hindenburg », als blijl van vereering voor den beroemden veldmaarschalk, di 5n den Russischen inval in Duitschland verijdelde. er Het belangrijkste van de zaak is dat da gemeente '-mi m — raad een taalkundige reden doet gellen en aangetoond s heeft dat de Duitsche naam « Hindenburg » hetzelfde beteekent als de Poolsehe naam « Zabrze ». De oudere 3 _en volledige naam van Zabrze is Zaborze en betee-i kent : « achter (za) het woud (bor) ». Het woord « bor » is een belangrijk Slavonisch - woord : het is ontstaan uit trt Duitsche « burg » en 3 komt in 't Slavonisch voor met de dubbele beteekenis - van versterkte plaats, burcht, — bij voorbeeld .in t Brennabor (Wendische naam voor Brandenburg) — en i l | van woud in het Pr .ische « bor ». 't Is bekend dat i de Slavonen in den slr.ijd met de Duitschers zich veel-i tijds in de bosschon verstoken hielden, bij gebrek aan versterkte plaaten. Achter de bosschen, achter (in 't Duitsch « hinter ») een burcht, Hindenburg, Zabrze, i 't beteekent ailes hetzelfde. i Met fierheid mag de Silezische gemeente haren nieu-! wen naam dragen, immers Hindenburg is waarlijk de i burcht waartegen de Russische overval in Oost-Pruisen i en Polen ineenstortte. DE OORLOG AMBTELIJKE BERICHTEN MU I CLIv A Fransch : PARUS. 8 Januari. ileuter.)' Het offdoieele bericht \'an hedenmiddag 3 uar luidt : In België ontwikkelt het vijandelijke geschut groote werkzaamheid. (ien uitslag den aanval hervat. Onze infanterie is bij Lombaertzijde vooruitgekomen. Wij hebben 50 meter voor onze loopgraven een heuveltje genomen, dat door den vijand was bezet. Wij hebben terrein gewonnen ten Oosten van Sint-.Joris en sebade toegebracht aan de loopgraven van den vijand te Steenstraate. Wij hebben ons, zonder aangevallen te worden, ge-i.oodzaakt gezien zekere gedeelten van onze loopgraven ts ontruimen in den sektor van Atrecht, waar de man-schappen tôt de schouders in de modder stonden. Wij zijn bij La Boisselle vooruitgekomen. De mijnwerpers van den v-ijand hebben ons eenige verliezen toegebracht. Wij hebben hen des middags tôt zwijgen gebracht. Wij hebben een blokhuis in de luoht doen vldegen. In den sektor van Reims hebben wij een loopgraaf van 200 meter voor ons front bezet. Er is een hardnekkig infanteriegevecht geleverd tusschen Bethiny -et Prunay. Wij hebben het vijandelijke geschut bij Souain tôt zwijgen gebr-acht en de loopgraven Van den vijand vernield. In Argonne heeft de vijand ten Westen van Haute Chevauchée de eerste linie van onze loopgraven in de kicht doen vliegen. Ze is geheel vernield. Onmiddellijk deed de vijand een verwoeden aanval, welken wij hebben afgeslagen. Wij hebben daarbij gevangenen gemaakt en ons front gehandhaafd, be-. oudens 80 meter loopgraaf, op 20 meter afstand waarvan we onze gevechtslinie hebben -ingericht. i Ons offensief is voortgezet in de buurt van Thann 5 en Altkirch, t Wij hebljen de loopgraaf op heuvel 425 heniomen. i en hebben Burnhaupt-le-Haut (Ober-Burn-haupt) genomen.Wij zijn in de richting van de brug van Aspach er ; van Kahlberg voortuitgekomen. 3 mm^ii i Oostenrijksch : WEENEN, 9 Januari. (Ambtelijke meldinjj var ' eister.) De algemeene toestand is ongewijzigd, gevechten . die aanhouden worden niet geleverd. In de Oost-beskiden werd een over de hoogten ten Oosten van Czeremcba door sterke Russische kracEten begon-£§8x gevangenen en drie macbiengeweren buit gemaakt. Op het Zuidelijk oorlogsveld mislukte een nachtelijke stormloop tegen onze voorpostenlijn bij Artovec. Duitsch : BERLIJN, 9 Januari, (Ambtelijke melding van heden middag.) Westelijk oorlogstooneel : Het ongunstige, tijdelijk zondvioedachtige regen-weer met storm gepaard, hield ook gister aan. De : Leie zwol op enkele plaatsen buiten haar oevers. Yerscheidene vijandelijke aanvallen ten Noorden van Soissons werd«n onder aanzienlijke Franscbe verhezen teruggeslagen. Een Fransche stormloop bij Perthes (ten Noorden, van het Châlonskamp) werd eveneens onder zware verliezen voor den t vijand afgeweerd. In den Oosthoek der Argonnen 1 namen onze troepen na een vruchtrijken stormaan-val 1,200 Franschan gevangen en eenige mijnen-î werpers naast een bronzen mortier. Silezische j agers, 3 een Lothringsch bataljon en Hessisehe landweer | onderscheidden zich hier. Een vooruitgeseboven j door ons niet bezette loopgracht bij Flirey werd in . de lucht geblazen op 't oogenblik dat de Franschen - er bezit van namen. De Fransche bezetting werd vernietigd. Ten Westen en Zuiden van Sennheim 1 geen wijziging. De Franschen werden uit Oberbnrn-kampt en de er voôr liggende loopgrachten in hunne steilingen teruggedreven en lieten meer 190 gevangenen in onze handen. 3 ' Oostelijk oorlogstooneel : / Bii aanhoudend slecht weer, ongewijzigde toestand. Onze buit op 7 Januari is met 2,000 gevan-3 genen en 7 macbiengeweren aangegroeid. \ NIET-ANIBTELIJKE BERICHTEN r- 1- ~~ Fransche Verpleging. tu ie Herhaaldelijk liet de Fransche pers uitschdjnen, dat >n gezondheidsddenst van de Fransche troepen niet zoo a. goed is ingericht als bij voorbeeld in het Engelsch of ld in Duitsch leger, zelfs niet zoo goed als hij zou m moeten zijn. De ontoereikendheid van dezen ddenst jk werd verleden jaar reeds door feiten en cijfers aange- je toond in een reeks artikels van deEcho de Paris, en dat wel op grond van allerlei waarnemingen tijdens de e. groote manœuvers van 1913 opgedaan. De noodige ver- ■ Ma rnmmm beteringen schijnen intusschen niet ingevoerd te zijn it geweest. De Gazet van Brussel wees daar vroeger reeds )o op (zi® eerste jaargang, nummer 4). Le Progrès, uit >f Parijs, van 7 Januari, brengt thans aan het licht dat >u 'i door het Fransch parlement een onderzoekskommissie st is aangesteld, best-aande uit 44 Kamerleden, welke voor e- doel had, de werking van den gezondheidsdienst op ;n het front na te gaan. Opperbevelhebber Joffre heeft, le ; zoo meldt Le Progrès, aan genoemde Kommiissie laten r- | weten, dat wel een paar harer leden zich naar het front

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Gazet van Brussel: nieuwsblad voor het Vlaamsche volk behorende tot de categorie Gecensureerde pers. Uitgegeven in Brussel van 1914 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes