Zondag 19 Maart 1916 IO GEiisrTiiEivcEiisr Tweede Jaargang 18 QEILLUSTREERDE ZONDAGSGAZET Bureel : HOPLAT3D 30, Antwerpen, Abonnement : 5.00 fr. het jaar ^VaiilîiojQ.ciig'insren : Laatste bladz.,den regel 0.30 Rubriek OVER ALLES d. reg. 1.0# Financieele aaDk. » 1.00 Vergaderingen, Hand»lsmaut-Begrafenisbericht 5.00 schappijen deii iegel 0.50 Dit nummer bestaat uit ACHT 6LADZIJDEN —— DADCN EN ZAKEN i. Landbouwleeningen De Nationale Kas voor Landbouwleeningen heef een besluit genomen waarbij de aangeslotene niaal schappijen toelating bekomen leeningen boven d. UUU fr. toe te staan. Aan leeningen van twee dui zend i'rank en minder kan dadelijk gevolg gegevei worden door voornoem'dê maatschappijen. Voo. Wat de leeningen boven de uvee duizend Irank be treft, de -uanvragen ervoor moeten vooral aan d. goedkeunng van de Nationale Kas onderworpei worden. Deze laatste voorbehoudt zich het reclit di toelating om meer dan 600 fr. te leenen, in te trek ken. Men moet het bestuur der Nationale Landbouw kas lof brengen voor den genomen maatregel. El was reeds dikwijls geklaagd over de traagheid me dewelke de aanvraag eener leening van eemge hon derden frank beantwoord werd. Die traaghen sproot voort uit de briefwisseling van het hoofdbe heer met den aanvrager en de aangeslotene maat schappij waarvan de verzoeker deelmaakte. Door het genomen besluit zal aan dien afw ac î tenden toestand naar het antwoord en het geld vee verbetering gebraeht worden. Sommige landbou wers hebben het al erg genoeg om liet lioofd rech te houden, ten huidigen dage. De Nationale Kai voor geldleeningen aan de Laiulbouwers is een dei noodwendigste inrichtingep geweest; met de macn der aangbsloten maatschappijen uit te breiden dooi aan de leden sommen uit te leenen, welke de twe< duizend frank niet te boven gaan, zonder langs der Beheerraad om te gaan, beantwoordt de National! Kas ten voile aan haar doel. II. Het honderste paar De « Zondagsgazet » lieeft in den loop der maanc de stichting aangekondigd van een werk, waarvai de inrichters zelf de zoo spoedige ontwikkeliflj niet voorzien hadden. Het le Werk voor Schoeisels aan Schamele Be hoeftigen » werd ontworpen in 't ci Café Nouveai Palais de Justice », hoek der Nijverheidslei en Kas teelpleinstraat, het vanouds gekend lokaal, waai ■burgers van den middenstand bijeenkomen. Op 22 Januari werden de eerste 4 paar schoeisei: gesehonken en heden, overhandigde de heer Johi Loridon, bestuurder van het magazijn van he Werk, den 115n behoeftige een paar bottienen ; o] ongeveer twee maanden werden dus 115 mans-vrouw- of kindersclioeiseis uitgereikt, zoowel nieu we als herstelde ! Degenen die zich willen overtuigen van de hoe danighçid der schoeisels, zetten wij aan een bezoei te brengen aan. het hoogergemelde koffiehuis, waa: mevrouw Corluy en hare lieve dochters hen daar toe ten dienste staan. Het « Werk der Schoeisels » lieeft plaats genù men in den rang der eerste en meest waardige in richtingen van liefdadigheid onzer stad, en gezier de groote uitbreiding welke het neemt, recht ver kregen op eene itiilde ondersteuning van het pu bliek. Wekelijks komen er gemiddeld «twintig» aanvra gen binnen; het vergt geen groote inspanning on na te gaan welke uitgaven er moeten gedaan worden om een twintigtal schoeisels te laten herstellen zonder daarbij nog de nieuwe bottienen te rekenei welke gegeven worden. Ter gelegenheid der uitreiking van het 100e paai heeft de heer J. V. B..., eere-deken, een gift gedaar van 500 frank. Het ware te hopen dat de bemiddelde personer de degelijkheid van het werk inziende en zijn uit stekende hoedanigheid van « onmiddellijke hulp > aan de schamele behoeftigen beoordeelende, ool eene flinke ondersteuning zouden schenken. Mer kan deze doen geworden aan het adres van der « Voorzitter der Maatschappij voor Schoeisels aar Schamele Behoeftigen », « Café Nouveau Palais di Justice », hoek der Nijverheidslei en Kasteelplein straat ; ook zullen op aanvraag de giften ten huizi afgehaald worden. III. Nationaal Botsrverbond Ilet was te verwacliten dat de duurte der bote] eene beweging zou doen ontstaan, waarvan wel licht het beste te verwachten is. Die beweging is ontstaan in de provincie Braban en heeft zich in de hoofdstad geuit in eene vergade ring van boterkooplieden van Brussel en omliggen de gemeenten. Deze hebben zich vereenigd in een « Nationali Bond ». De heer C.-J. Meyfroidt, voorzitter, heeft in di openingsredevoering verklaart, dat de boterhande zijn verderf en bankroet inloopt door de duurte de: boter. Middelen moeten gezocht worden om den hande te redden van het verval waarmede tiij bedreigd is Daarvoor is het volgens spreker noodig, dat alli oneensgezindheid, politieke vijandschap en han delsjaloerschheid verdwijne en verdreven worde om tôt eene rechtschapen overeenkomst te komei tôt stichting van eene beroeps.vereeniging in elk< provincie van het land. De Bond zou moeten bewerken dat de stocks bo ter verdeeld worden tusschen al de handelaars dii voor 1 Augustus 1914 een patent hadden van boter koopman. Op die wijze zouden de woekeraars, di slechte boter verkoopen en niet eens de minste ken nis van boter hebben, kunnen geweerd worden. De boterboeren zouden niet in den Bond aange nomen worden. De heer Pien, honger beambfc van het Ministeri van Landbouw, heeft lezing gegeven der statutei van zulke vereeiiiging, welke na rijpe besprekinj werden aangenomen. De heeren Pien en Meyfroidt drongen er op aai dat aile belanghebbenden : boterboeren en -verkoo pers, in den Bond werden toegelaten, om aldus he gewenschte doel te bereiken : de boter te doen ver koopen met een kontrool-merk geteekend. Een tweede vergadering zal beroepen worden i waarin de grondsteen der nieuwe Vereeniging za gelegd worden. Wij veMeenen volgaarne onzen sfeun aan zulk Federatie, welke ons verlossen zal van een deel de: woekeraars die niet alleen het volk bedriegen,maa het op den koop toe nog vergiftijen. L. M. BEZIJDEN DEN 00RL0G Wij hooren wederom de» leeuwerik, zijn zang i lust heeft hem' opnieuw gansch bevangen, nu gaai • wij ook de Lente in. Wat zijn wij biij op beter tijc . gehoopt te hebben, want nu bosch en veld zich wel dra gaan sieren met den bruidstooi van het nieuw< leven en de heerlijke, prachtige, geurende bloeme 1 tjes, nu maakt het drodpe weer plaats voor he ; blijde. Nu kunnen wje wdfer zonnekloppers worden Jh, menschen, geniet van du zon. Zet uwe yen sters t'iu ten allen kante open, opdat het nieuwe le ven overal instrale en u gezondheid brenge. 't Is onze plicht u er nli reeds op te wijzén : vee meer gezondheidsfegelen in acht te nemen dan ii vroegere juren. Toen was er overvloecl van produk [ tie op aile gebiedi lhans is er schaarschte overa en in ailes. Bedenkt dat de burgerij zoowel als dt werkende klasse verzwakt is, we leven nog, 't i£ waar, doch niet in staat, gelijk vroeger, om onge wone krachtsinspanningen te doen, neen, zelfs t( werken gelijk vroeger. Een groot gedeelte der be volking kan het niet meer, en velén die tijdens-der oorlog gespaard bleven, zullen de pijp aan Marter moeten geven, zoodra de omstandigheden hun ge woon verloop terug gekregen hebben. Denkt er aan, neemt hierom zooveel mogelijk be weging in de open lucht, verrnoeit u, maar blijf niet uren achtereen staan klappen of op banken ir de parken zitten, of op grasgronden in het zonne ken liggen, want nogmaals, niets doen verzwak en beweging versterkt, en we moeten gezond blij ven. Worden we ziek, dan kunnen we niet meer a let eten noch de geneesmiddelen van voorheen aan wenden, en nu ons lichaam geen nataurlijke reser ven meer bezit is dubbel oppassen noodig. Weert aile ongedierte uit de woningen, maak uwe kelders zindelijk en laat ze luchten; regenput , ten moeten geledigd en van binnen uitgeboend wor den, om slakken en wormen te verdrijven. Zie 1 vooral naar de regenpompen, waar in de pompbak 5 ven de slakken en zwarte muggen zich voortplan ten; vergeet vooral niet de dak- of huisgoten, wan - nier liggen miljoenen broeinesten der muggen, dû i over enkele weken al bij honderden in de lucht zul . len zwermen. l'hans hebben velen ervaren wat smart is; be lenkt dat ook de vogels drocfheid kermen; de vbgeh •ijn ons zoo nuttig bij het vliegenverdelgen; het zijr ' onze zwakkere vrienden, die wij meeten bescher 1 mes, en 't beetje kwaad dat zij in hun voedselzoe ^ ing aan'enkelen van ons doen, moeten we nie > zien. Zien wij de fouten wel van ons zelf? Zijn wi , allen zoo braaf en eerlijk? Ja? Wel, menschen, vertelt ons dan eens waarom ei dan zoo veel koopwaron zijn welke, reeds in Jul 1914, soms al jaren of maanden voorradig waren . nu worden opgeruimd en verkocht voor prijzen di< 1500 p. h. winst nabijkomen? Ziet zelf eens rond niet naar de keurige nieuwe kleeding van maimer en vrouwen, de handel leeft er door, maar naar a het gewoeker dat rond u gebeurt. Artikels die er nog in overvloed zijn rijzen en rij ■ zen schandalig in prijs, en dat vinden wij op zijr i zachtst gesproken ailes behalve menschwaardig. . We hebben bijv. nog nimmer zooveel zeep, thee koffic, pudding, suikerijen, en 7-centiems-broodjef ftezien, maar we hebben ook nimmer kunnen den ken dat men deze waren van bijna geen nuttige er lcvensnoocteakelijke waarde — maar toch onmis 1 baar — zulk een ongewone geldwaarde zou toeken ' nen. Bewijst ons dit wederom met dat bijna ailes i onn fictie ofte wel voorgesteld ka« wordon naai i het believen der menschen? DE REGEN We ontvangen van een sterrekundig liefhebbei volgend schrijven : — Wij leven heden in de regenperiode. Opmerke 1 lijk is het nu dat de Wiiiter 1914-15 ook wel he natte seizoen genoemd kan wOrden, doch dat di 1 ook in verband kon staan met den oorlog i*, voo] ' zoover wij weten, nog niet in de pers besproken | want toen in Mei 1915 de strijd naar het Oosten zicl ' verplaatste, regende het daar en hadden wij hiei ^ een vroege en te lang geduurd hebbende droogbe. Ue strijd op het Russisch front nain af — in he Westen nam hij iets meer toe, en de regendager hraken weer aan en hielden in 1915-16 tôt nu to< niet op. Staat dit ailes werkelijk in verband met he schieten? Dezer dagen is het wat helder en droog geweest • en antwoôrdde mij iemand dien ik wat van dez< Lentedagen toewensehte : t — Ach, vriend, ze zullen het immers weer rai ■ kapot schieten, nièt waar? Ook van meerdere zijde is mij reeds de vraag ge steld of het schieten van invloed is op het weer. : Wel nu, mijn antwoord is : « Ja. » Ziehier waarom : 1. A:eerslag. — Hier wTordt onder verstaanv he 1 vocht dat op aarde valt in den vorm van regen sneeuw, enz. De hoeveelheid hiervan is een van d< karakteristieke eigenschappen van een landstreek I Men duidt in millimeters de hoogte aan van de laa^ . gevallen vocht, die in regenmeters wordt opgeza ; meld (sterrewacht te Ukkel-Brussel). Een millime - ter is gelijk aan 100 hectoliters per hektaar. De hoe , veelheid is zeer verschillend voor verschillende lan ) den eh tijden. In Cherràpoonjee, bij den Himalaya ï kan de neerslag 12,520 mm. per jaar bedragen, ter wijl in Barnau (Midden-Azië), slechts 190 mm. werc opgevangen. In ons land is de gemiddelde jaarlijk î sche regenval ovef het geheele land 745 mm. 2. Regen. — Het is de neerslag die in vochtdrup ? pels uit den dampkring valt. Wanneer de waterdamp, in de wolken aanwezig voldoende wordt afgekoeld, verdicht hij zich to - water, dat onder werking der capillaire krachtei (d. i. do samenpakkingjloor druk, mogelijk doo: î de verwantschap der vlakken van de elementenato \ men), den vorm aanneemt van bolronde druppels î (In het heelal nemen aile uit elerafenten saamgestel de lichamen in hun ontstaanskarn den bolrondei i vorm aan, gezien de w»tten van lerensdruk, stem - en zwaartepunt.) t Deze drùppels zijn in den i egel des te grooter naar- - mate liun doorloopingsbaan langer is, omdat zij door vochtige lucht strijkend, immer meer water- , damp op hunne opperviakte condcnseeren en de 1 fij.nere druppels bij aamaking met zich vereenigen. 3. Door den uitslraliiigsdruk der /.on wentelt zich i de aarde steeds kluwende op. De uitstraling in haar ' vvezen bestaat uit de opgeloste elementaire stol'fen • der zon (ook dus van het lx'elal); en vormt den dampkring. Het hoe en waarom laten wij hier on-besproken, doch \\o moeten even terloops aanstip-pen dat door het verschil in grootte, vorm en g&-wicht der elementen, deze zicli in do chaos der. ai-gemeene beweging in de geordende dampkring, die ■ w ij gewoonlijk « de lucht » noemen, in lagen ver-[ deelt, en dat aldus de luchtlaniï om de aarde zwaar- der is dan cte tweede, deze weer dan de derde, enz. ;at gebeurt er nu periodiek? Dat door de zonstralingsdruk, de zwaarste elementen de lichte're wegdrukken, wat wij verdam-pen noemen. Doch nu heeft-or tevens een ander verschijnsel plaats. Door het verschil in grootte, vorm en gewiclit der kosnaoselementen, ontst-aat de beweging en de samcnstelliiïg van lichamen — om-' dat de meelkundige. vormen d - verwantschap en 1 tevens de aaneenshfcting mogelijk maken. En gezien nu de waterdamp zi<di kan samenpak-1 en met andere opgeloste stoffen, laat ons maar 1 zeggen, rook, gas, smoor, kan eenieder die het ' voorgaande goed heeft beg'rëpen, vèrstaan dat, tij-| dens het ^2weldige,soms dagen-aan-6én-stuk schie-! ten, miljoenen kubieke melers gassen en smoor of rook van branden, een gansche luchtstreek be-[ zwaard wordt (hierin ligt ook voor een deel de zwarte mist-verklaring boven Londeif). Deze lucht- of dampkringvei zwaring heeft ten ge-volge dat de waterstof zich eer samenpakt, mindel, hoog stijgt, niet door winden verder weg kan drij-ven, dus wederom eerder neerslag ten gevolge heeft... Dus dat het meer zal regencn in de nabij-' heid der slagrelden. ; _ De oorlog heeft dus wel degelijk invloed op het . weder, ook op het groeien van plant en dier en op ■ veler gezondheid. Kij die na één geweldig trommelvuur een regen- - slag willen onderzoeken zullen in het regenwater ■ het kunnen vaststellen. We hebben niet van tril-' lingen en meerdere faktoren gesproken ten einde ons befoog te bekorten. NAAR 'T HAGELAND Beste lezer, als gu soms een «mv l van ncuras- w V , Ihenie kiijgt — en wie weet Gara niet van te' ôpre- i ken in dezen droeven tijd? — dan kunt ge geen ■ beter geneesmiddel beproeven (want Vastenavond-" leute is verboden kost) dan een uitstapje naar een : verafwonenden goeden vriend van wien g'op voor-1 liand weet dat hij u met geen pngerijmde vertelsel-, tjes over den -oorlog zal door- of afzagen. Ik weet i wel dat vrienden van die soort heel dungezaaid zijn maar met een vergrootglas of een verrekijker ont-; dekt men er soms toch nog een. Ik weet ook dat er , nog andere zaagskens kunnen gespannen worden i dan die over den oorlog, bijvoorbeeld over den du-l ren tijd — 't is toch wel iets tegenwoordig, he, ma-dam, de zeep is weeral opgeslagen — maar die zijn bijlange zoo gevaarlijk aiet, want ge kunt zoo bui-1 tensporig niets verzinnen over de prijzen der le-vensmiddelen of ge zijt toch dicht bij de w»arhrf3id. • En daw, daargelaten dat 'h mensch in ieder geval . over iets moet kunnen klappén,acht ik het volstwkt [ onmogelijk niet van tijd tôt tijd eene zinspeling te ■ maken op de stelselmatige uithongering en uit-«dor- • sting» waarvan wij de slachtoffers zijn, wanneer 1 ailes, het brood dat ge eet, de koffie die ge drinkt, de tabak die ge rookt, enz., er u onophoudelijk aan herinnert. Van vlèesch en boter wil ik niet eens spreken, want uw vriend en gasthecr zou wel een Cresus moeten wezen oui u nog dergelijke kost-baarhedeu te kunnen voorzetteri. Acht u maar ge- • lukkig als hij u niet vriendelijk verzoekt uw eigen rantsoeri brood mee te brengen. Doch daar ben ik nu zelf aan 't zagen geràakt... , Ik wou dus den lezers der » Zondagsgazet » vertel-len dat ik met de vastenavonddagen op reis ben ge- • weest naar het lachende en vruchtbare Hageland. Als ik zeg k lachende », bedoel ik natuurlijk den t aanblik der streek in vredestijd en in Zomertijd, . want nu met den oorlog en de guurheden van het Winterseizoen ziet zij er eerder treurig uit. Ook als ik over mijne reis wil spreken, ' is.het niet omdat zij iets bijzonder meldenswaardigs ' heeft opgeleverd; wat ik hier weergeef zijn slechts : beschouwingen, indrukken, kleine voorvallen, wel-' ke in gewonen tijd onopgemerkt zouden voorbij-gaan.Den lezer gedurende enkele oogenblikken ont-1 trekken aan het kleingeestig gczeur en geknies van : aile dagen, zijn aandacht trekken op de eigenaar-digheden en bezwaren welke het reizen in oorlogs-1 tijd oplevert, hem doen kennen deil toestand en de levensvoorwaarden in andere strekt^i van ons va-derland — ziedaar al wat ik beoog. sinds lang dus noodigde een gulle vriçndenstem — of b^ter gezegd : vriendenpen — mij tôt eén be-zoek aan het Hageland uit, sinds lang ook broeide : een reisplan mij in 't hoofd; Eindelijk werd tôt de ' uitvoeriiig ervan besloten. Het weinig aanlokkelijk ! vooruitzicht van bijna een ganschen dag rijdens per stoomtram, het onzekere weder dat dreigde « van • de partij » niet te zullen zijn, konden mij niet af-' schrikken, want heb ik mij eens iets in den zin fezet, zoo'drijf ik het gemeenlijk door met eene " vastberadenheid welke allicht die van « Keraban ■ de Stijfhoofdige »,beroemder gedachtenis, zou eve-, naren. 't Was dan ook die halsstarrigheid, welke • mij op Vastenavond-Zondag-morgend, tegen aile I waarschijnlijkheid en gezonde rede in, op de Nij- ■ verheidslei gedurende een ticntal minuten rruchte-loos naar een elektrieken tram deed wachten; im- ■ mers, waar zou het henen moest in dezen tijd van algemeene ontreddering één openbare dienst regel- , matig werken ! De straf mijner laatdunkendheid t bleef niet uit en zoo kregen de bewoners van de i Brederodestraat, Kiel en Viadukt het hoogst be-' langwekkend schouwspel te zien van eeri individu - met zijn gepak de poort uitsnellende op een drafje dat menig duivenlooper hwri zou beneden hebben. Goddank, hij staat er nog ! ////, dat was de buurt-i spoortrein voor Mechelen, dien ik voordezen op i mijn slentertochten ternauwernood een blik had waardig gekeurd, doch die nu eensklaps In mijrfe verbeelding een ongewone belangrijkhid verwierf; immers, miste île dien, dan viel heel mijn reisplan in duigen. Gelufokig, ja, hij stond er nog gezapig zijn pijpje te rooken; hij scheen genadig neer te zien op mijne gejaagdheid, angst, verm®eidheid en zweet; aldra borg hij mijn nietig persoontje in zijn binnenste en vOerde het, vroolijk fluitend, door velden, weiden, beemden, dorpen en gehuchten. .En terwijl ik rust-te, mijmerde, mijn zweet afdroogde en terug op adem lcwam, had ik ruimschoots gelegenheid om op te merken hoe in de buurttreinen de reglemeiiis-voorschriften al zoo weinig nageleefd worden al? rroeger de spoortreinen, 't is te zeggen dat men rookt in niet-rookers-afdeelingen, dat men spuwt in wee^rwil van opschriften en plakka^rtjes, dat opensifcande deuren u gedurig aan tochten bloot-stellen, dat de tramontvangers zonder reden laon-derdmaal door de rijtuigen komen geloopen en al-zoo de inzittenden storén, enz. Doch laat\mij niet vit ten; reeds daagt Sint-Rom-boutstoren voor mijw oog op en aldra rijdt de stoomtram de muren der aartsbisschoppelijke stad bin-non. Het eerste wat mijne aandacht gaande maakt is het kerkhof van Duitsche soldaten, tegen den ijzerenweg gelegen; Wet gehecl is wel verzorgd; ieder graf prijkt met een houten kruis en een toepas-selijk opschrift : « Gestorven als een held » of « Ge-sn eu veld voor het vaderland n. Oogenblikkelijk gaat mijn weemoedig aandenken naar onze jong'ens, van wie ook reeds duizendeh in den killen schoot der aarde ruste»n, en naar miljoenen anderen, gevallen uren ver van hunne baker-mat en hunne geliefde betrekkingen... Mechelen schijnt nog te slapen in den morgendr nevel. Weinig beweging in het statiekwartier; geen reizigers in of rond de uitgestrekte spoorhal, geen enkele kalant in de koffiaèAiizen en winkels.Op weg naar de Groote Markt- ontm®et ik slechts vrouwe» uit de kerk komende of zich derwaarts begevènde, mannen die ter vroegmarkt trekken, een paar loop-jongens, soldaten op wacht, enz. Ook op de Markt zelve is het nog stil; even statig als vroeger troont Margaretha van Oostenrijk op haar stcienen voet-stuk met een glimp'van zelftevredenheid op het ge-laat.De kathedraal is reeds grootendeels hersteld'van de schuddingen welke tdj in het begin van den oorlog had te onderstaan ; de herstellingen schijnen rpet eerbiedige en kundige hand gedaan. Een hel-dere zonneschijn komt ineens den toren met licht-stralen als 't ware besproeien, verzilTert de kleine vensterruiten en laat toe het kunstrijk beeldhouw^ werk tôt in de minste bijzonderheden op te nemen. ftt-Rombout treft niet door fijnheid, slankheid en sierlijklieid van vormen als 0.-L>Vrouwetoren te Antwerpen; Vis eerder een zwaar en log gevaarte dat u van uit de hoogte dreigt te verpletteren. Toch zijn beide tempels juweelen van gothiek bouwkunst en gevoelt ge bij hun aanblik ontzag voor het genie en het geduld onzer voorouders, die zulke grootsch opgevatte en nauwkeurig afgewerkte meesterstuk-ken wisten in 't leven te roepen. Alsof de zon de lang6lapers het bed uit had ge-jaagd, begint er nu wat leven in de straten te komen. 't Is bijna negen ure, ik heb nog een weinig tijds om te slenteren en rond te gapen naar de uit-stallingen der ncringdoeners. Zoo zie ik onder meer een nieuwe soort srgaar « Iioop op Vrede » gehee-ten, een welgekozen naam in de huidige omstandigheden. De bakkersvitrienen zijn ofwel ledig, ofwel aangevuld met pakken chocolade, peperkoek, bc-schuiten, enz. Bij de pasteibakkers vindt men sui-kergoed, pasteitjes, vlaaien, pracht-, krenten- en rozijnenbrooden aan allerlei onmogelijke prijzen, evenals te Antwerpen. Vleesch, spek, bloem,-boter, koffie kosten zoo duur als hier. Algauw wend ik do oogen af van dat troosteloos schouwspel om ze naar de aanplakbrieven op de hoeken der straten te wenden. Zoo verneem ik dat het geestelijkjen verstandelijk leven in de Dijlestad als elders eenigermate zijnen loop hervat heeft, mder den vorm van liefdadigheidsvertooningen, Ietterkundige voordrachten, leesavonden, enz. Heel die werking geschiedt — en ik ben er verheugd om — schier uitsluitend in de Nederlandsche taal. Wie anders de menigte l'ransche uithangborden in sommige Mechelsçhe straten gadeslaat, zou meenen zi«h in Qen «succursaal)) van Brussel of Parijs te bevinden, doch dat- is slecllts een oppervlakkig vernis waarmee sommige Vlaamsche steden mooi den-ken uit te pakken. Een uurtje verblijf te Mechelen overtuigt u dat de ondergrond van stad en bevol-king goed en degelijk Vlaamsch is. R. Voor den iuiten Waarde Heer Hoofdopsteller, Gij luidt wekelijks de alarmklok ten voordeele der stadsbewoners. 1k betwist u dit recht niet, doch gij trommelt een beetje veel op den rug der buiten-bewoners.Zijn de ste.delingen te beklagen, Sa dorpelingen zijn het evenzeer, zooniet meer^ Gij spreekt immer van boeren : er zijn er bijna geene meer. Ik bewoon eene buitenwijk van 2,000 aelen, en buitea twee koeboerkens zijn er slechts acht boewen, hebbende kar en paard. En dan zijn het nog boeren met één of hoogstens twee paar-den. Moest men de optelling doen voor heel de ge-meerA'c, dan daalde de vqrhouding nog met 50 p. h. Buiten enkele burgers, zijn het slechts stielman-nen of werklieden, die in gewone tijden naar de stad gaan werken. En nu de aardappelen. Ik laat de boeren op zijde, ofschoon ik noch tans overtuigd ben dat er met veel aardappelen te vinden zijn. De overgroote meerderheid aardappelen wordt gewonnen door de werklieden en kleine burgers. Eenieder bebouwt een gedeelte'grond en tracht aardappelen genoeg te winnen om in zldjn onder-houd ie voorzien. Maar ook, de aardappeloogst ge-eindigd, spoedt eenieder zich, te verkoopen wat hij denkt te veel te hebben. Dit was dit jaar vooral het geval, daar eenieder grooten nood aan geld had om te voorzien in kleederen en ondergoed, en ©ok ora gemaakte schulden te vereffenen. Welke,toestand wordt nu voor den buitenman in 't leven geroepen? Men wil dat hij aardappelen binnen brenge of hij er heeft of niet, en men gebruikt er middelen toe die ik niet kan goedkeuren. Gij zijt landelijke gemtente, zegt men, dus gij hebt aardappelen, gij hebt graan, gij kunt u uit den slag trekken. Deze w»ek kri.jgt gij slechts een derda van het brood dat gij tôt nog toe gehad hebt, dus 112 gram per dag en per mari, in plaats van 335 grain; en voor de volgende weken is uw rantsoen op 167 gram per dag en per mail gebraeht. Zoo zou men in de middeleeuwen ook gehandeld hebben. Nu «le werklieden, voor het-grootste deel, hebben geope aardappelen meer of zulien er binnen een paar weken geene meer hebben. En wat zijn een paar honderd kilos aardappelen voor eeta werkersfamilie, die hier in 't algemeen vrij talrijk zijn? Zij eet dagelijks minstens twee voile wnalen aardappfelen, en niets als aardappelen, en gebruikt dan nog verder de gestompte aardappelen als smeer op hun brood. Brood kunnen zij bijna niet eten : wat is één kilo brood voor NEGEN personen, voor een vollen dag? Hollandsch brood koopen kunnen zij evenmin, het is te duur en de menschen moeten leven van hun-nendop of vas» een dagloon van hoogstens 2 frank, en (ft is dan nog het hoogste loon. Yele buiifcnlieden hebben nog graan, zoo beweert men, zij kunnen het laten malen en tôt brood bak-ken. Hola ! de baklrcr mag geen meel van den bur-ger o( werkman verwerken, zooniet krijgt hij geen bloem meer van liet Komiieit. Men zegt, in andere woorden, tôt de landelijk» bevolking : « Gij hebt eten, maar gij zult er af blij-ven. » Men stratft eene gansche bevolking voor een enkelen persoon en zonder npg te weten of er ie-rnand plichtog is. Voog nog daarbij dat de noodlijdende in de stad altjjd nog achterpoortjes vindt, terwijl op den buiten niets te krijgen is. Ik zal mijn epistel niet lancer meer rekken. Gij ziet, heer Hoofdopsteller, dat het gebrek niet enkel in de stad huist. Men moet met die menschen omgaan, men moet hun lijden eenigszins deelen om te weten wat dit beduidt. Aanvaard, enz. Een bestendige lezer. VOOR DE KONDEN In ons nummer van 5 Maart kloeg Mevrouw An-gèle De Groot erover, dat,, nu de honden niet meer met aardappelen gtwpcd mochten worden, het zoo moeilijk was, die vrienden der menschen etén te geven; zij vroeg of geen onzer lezeressen of lezers raad wist, om op gùedkoope manier voor den kost te zorgen dezer dieren, Een onzer lezeressen zendt ons onderstaanden orief voor Mevrouw De Groot : « Mevrouw, d Met veel belangstelling las ik uwen brief in de < Zondagsgazet ». U schijnt mij eene dierenvrien-dirî en dol veel van uwen Bob le houden. Ik ook beinin al de dieren, maar bijzonder die trouwe ge-zellen van vi'eugde en leed. Hoeveel heb ik er niet van de straat gered en gevoeu : Jk hel> isvee hou-ieh, Mevrouw, arme beestjes ook van de straat ipgeraapt, te meer heb ik er nog een van vluchte-lingen die nog in den vreemde verblijven. Ik wil de vreugde hebben — als betere dagen aangebro-ken zijn — het-dier aan zijnen nleester terug te geven. « Maar welke studie voor den kost van die lievs-lingen ! Eertijds kon ik hun aardappelen geven, brood, sans, afval van vleesch, maar nu?... Dat ailes wordt bijna eene rariteit. « Ehwèl, ik heb dit uitgevondcn : De aardappel-^cliillen (ik schil ze tamelijk dik), de afval van groenten, de minste harde brokjes vleesch die op ons telloor blijven, het dik vel van het spek, dat ailes maal ik in een gewoon vleeschmolentje; dan laat ik het goed koken met wat rijst, maïsvlokken of gekloven maïs'en een groot stuk zwart brood (men kan het zich nog gemakkelijk verschaffen); wanneer ik ze heb, voeg ik er de reeds voor onze soop gebruikte beentjes bij. Dat wordt dan eene dikke soep. De eerste dagen staken de diertjes, aan beters gewo>on, hunnen neus wat op,maar nu wachten aij met ongeduld on hunnen schotel en laten het zich goed smaken. Himne buikjes zijn nog altijd even rond. Zij zijn het gewoon geworden, gelijk wij ,helaas ! aan zooveel ! En tij beminnen er ohs niet minder om ; hunne vriendschap is dezelfde al» voorheen. En 's avonds, als ik ze in hun mand on-derdek, beloof. ik hun : « Na den oorlog komen de gpede brokskens terug. » « Beproef die dikke soep eens voor uwen Bob, Mevrouw, en beloof hem wat beters in betere dagen. Hij zal zijn bazinnëtje wel vèrstaan. « Hopende dat U mijn recept, zult kunnen #e-bruiken, bied ik U. Mevrouw, mijne beste groeten aan en druk hartelijk den poot van Uwen Bofe. (« B. L. « Eene dierenvriendin. » XXX Een lezer meldt ons verder dat hij een zeer goed en goedkoop middel gevonden heeft om zijn hond te voeden. Op de Vischmarkt koopt hij stokvischvellen. Hij snijdt deze in stukjes en laat ze koken tôt een pap. Hij voegt er dan een beetje keukcnafval bij en de honden smullen er aan gelijk aan klokspijs. OVER ALLES liet schoon weder waarvan wij verleden Zondag genoten hebben heeft veel meer bsweging in de stad gebraeht. In de groote straten en op de De Keyzerlei was het in den namiddag zwart van wan-deiaars en wandelaarsters. In het Nachtegalenpark was er veel volk dat van liet schosne weder had gebruik gemaakt, om naar hartelust ervan te ge-riieten.Op. lS Maart IS9S werd door het Belgische Parlement in tweede stemming de « Gelijkheidswet » aangenomen met 99 stemmen tegen 19. Carmen Sijlva,dc overleden koningin-moeder van Roemeniëi heeft aan de huidige vorstin een erfgift vermaakt van één miljoon ieis, om de menschlie-vende werken door haar gestieht, v®ort te zetten. Het is reeds 't'î jaar geleden dat de verandering der De Keyzerlei gestemd werd in den gemeent»-raad, onder het bestuur van Leopold Dg Wael. Aan den aîmnemer Ruls werden de werken toegswezen voor de somme van 208,795 frank. De Zondag is te Antwerpen de groote dag der liefdadigheid geworden; in een overgroot aantal zale« en lokalen worden er dan feesten gegeven ten voordeele van allerlei liefdadige werken. De opbren;(st van al deze feesten en feestjes beloopt tôt e«n# bo-langrijke som, wolke de noodlijdenden t»n k«t« kemt.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.