pondag 26 Maart 1916 lO CEilÈTTXIEIMIEilSr Tweede Jaargang Nr 19 QEILLUSTREERDE KONDAGSGAZET Bureel : HOPLAND 30, Antwerpe Abonnement : 5.00 fr. het jaar Aankondigingen : Laatste bladz.,dôû regel 0.30 Rubriek OVER ALLES d. reg.1.00 Financieele aank. » 1.00 Vergaderingen, r Handelsraaat-Begrafenisbericht 5.00 schappijen den iegel ,0.50 L.'i v« ii ni m at* ÀGHT BLADZIJDEN daden en zaken I. Tegen bedriegers maldelijk hebben wij in « JJe Zondagsgazet » pi dat zekere personen zich plichtig maak-5,°allerlei bedrog door onderstand te genieten (lp zij gecu recht hebben, door het verduiste-m liulpmiddelen welke liun toegekend wor-jjar welke zij verkoopen, en ook nog door al-judJ strafbare l'eiten. jilreng de kontrooldienst ook ingericht en yitjrd wordt, toeh ontdekt men aile dagen- nog Vion die zich plichtig maken aan bedriege-Aan het onderzoek- en inlichtingsbureel is », thans een bijzondere dienst gevoegd voor nolgingen, en een aantal personen, die onre-jlig onderstand genoten werden tôt terugbeta-Kdwongen van lietgeen zij onrechtvaardig àigcii Jiadden, of door slinksche knepen wis-jbemachtigen.het Pai'ket zijn reeds verscheidene dezer le menschen aangeklaagd ; zij werden ver-len veroordeeld tôt boete en gevang. lis uit die onderzoeken gebleken dat stevige iars, zich niet schaamden hnnne dochters te Saan stempelen of doppen; dat bedienden en tdleu, wier wekelijksche inkomsten van het ;;iti 50 tôt 60 fr. beliepen, insgelijks naar den gingen; dat personen, die tijdens den oorlog ink erfdeel opstreken, voor onderstand bleven a; dat bedienden die van hun patroon 150 tôt r.mandgeld ontvangen, hunne moeder dwon-fle gaan doppen. [et\ietd tijd — het was meer dan tijd — dat er ;n zulke wraakroepende feiten rechterlijk op-trfen nord ; het zal velen tôt les strekken. II. De boterkwestie h lieeft gepoogd de landbouwers te verdedigen p het verwijt dat zij door hunne waar, zonder Jiofoorzaak, tôt 7 fr. per kilo te verkoopen, ierij plegen en het Belgische volk, op zijn il gunomen, bestelen. [I verwijt kan nochtans niet meer wederlegd den, nadat personen, die. bevoegd zijn in de fonder het mmste belang,zich vereenigd heb-neen Nationalen Bond, om de duurte der zeer ige boter te bestrijden en de prijs tôt het nor-fcijt'er terug te brengen. de algemeene vergadering van voornoemden Igehouden te Brussel, voorgezeten door den De Roo, algemeen opzichter bij het Ministerie Landbouw, is door hem, en door meer ande-toidopverklaard : dat er niet de minste reden ind om de boter tôt zulke ongehoorde priizen : Iio ofjen. Lûwvlieer De Roo nanien andere bijzonder be-rfepersonen het woord en allen bevestigden de rden van den achtbaren algemeenen opzichter. is dan ook met algemeene stemmen door al lanwezig'en aangenomen tôt de stichting van « Algemeenen Nationalen Bond tôt normalen iel in Boter. » over te gaan, met hoofdzetel te ssel en met provinciale onderkomiteiten in elke Hplaats der provincie. adelijk zijn de noodige benoemingen gedaan en as is men volop aan 't werk opdat de Bond in îclihet land zijne taak kunne beginnen met vçï'i l'//fflogen er ons aan verwachten dat de prijs bofer dadelijk zal verminderen; wij durven zelfs reren dat de huidige afslag, sinds een paar we-l'ietgevolg is van de stichting van den Bond. HBestuur zal zich eerst en vooral onledig hou-met al de oneerlijke facteurs in boter, die de gers' der boterprijzen zijn, uit den handel te fen, want het zijn dezen die den woekerhandel oler bewerkt hebben ten voordeele van hun oonlijk profijt. ipersonen die zich aan het hoofd gesteld heb-dezer beweging, zijn voldoende gekend om ie bevoegd heid in de zaak, zoowel als om hun-:Mbaarheid, zoodat zij boven aile verdenkin# ' Zij kunnen dus gerust den aanval der onecv* ; boterhandelaars, die ons sinds maanden l5ê" i, afwachten. ! is te hopen dat de « Nationale Boterbond » tlevolking den noodigen steun vinde om in s/rijd tegen den oneerlijken boterharsdelaar te ften. L. M. onze voeding Bericht. personen die in bezit zijn van « gezinskaar-ora in de winkels van het Nationaal Voedings-feit spek, reuzel, rijst en andere levensmidde-îgaan koopen, en die de nummers hebben van tôt 10.000, moeten deze komen uitwisselen in inhale bureelen, « Queen's Hôtel », Van Dijck-hoek der Klaverstraat, van 9 tôt 4 uur. Aardappelen. wordt door vele personen geklaagd omdat zij ladelijk aardappelen kunnen gaan aankoopen larvoor ultgesteld werden tôt het tijdstip dat Aardappelkaart vermeld is. Velen denken dater hun nadeel gedaan is. Anderen meenen ij recht hadden heel hun Wintervoorraad van ippelen breedweg op te doen, er te schenken verkoopen aan de personen die er geene had-fnz., enz. j hebben daarover een bevoegd persoon, die ^ aardappeldienst gehecht is, ondervraagd. "Ions nopens die kvvestie de volgende uitleg-:''vDecember 1915 heeft de politie bij de be-r<" van Antwerpen kaarten besteld, waarop °ofd van een liuisgezin rnoest inschrijven *en voorraad aardappelen hij had opgedaan». kaarten zijn dan afgehaald, en in het bureel 'atistieken, op het stadhuis, zijn er tusschen 1 en 65,000 naamkaarten gemaakt, waarop en adres van het hoofd der huisgezinnen, het van den uangegeven Wintervoorraad inge-'en werden. 1 ^erd -de verdeeling gedaan en vastgesteld 'S ieder huisgezin met de vermelde hoeveel-tordappelen kon toekomen. Tôt basis werd len 300 gram per persoon en per dag en dit 1 Januari 1916. verdeelingstnbel werd als volgt opgemaakt : 'rsQon die 50 kilos voorraad aangegeven had nP 15 Maart aardappelen gaan aankoopen; M. had, op 15 April. lrfonc/î : 50 kil., 15 Maart; 75 k., 1 April; 100 Mei; 125 k., 20 Juni; 150 kil., 10 Augustus. rsonen : 75 k., 1 Maart; 100 k., 15 Maart; 125 kil., 15 April; 150 k., 15 Mei; 175 k., 15 Juni; 200 k., 1 Juli. •i personùn : 100 k., 1 Maart; 125 k., 15 Maart; 150 k., 1 April; 200 k., 15 Mei; 250 k., 15 Juni; 300 kil., 15 Juli. i 5 personen : 100 k., 1 Maart; 150 k., 15 Maart; 175 * kil., 1 April; 200 k., 15 April; 225 k., 1 Mei; 250 kil., 1 15 Mei; 300 kil., 15 Juni. < G personen : 150 kil., 1 Maart; 200 k., 15 Maart; { 250 k., 15 April; 300 k., 15 Mei; 350 k., 15 Juni; 400 kil., 15 Juli. - - 7 personen : 150 k., 15 B'ebruari; 200 k., 1 Maart; t 250 k., 25 Maart: 300 k., 20 April; 350 k., 15 Mei-; < 400 k., 10 Juni; 450 k., 5 Juli. I S personen : 200 k., 15 Fébruari; 250 k., 15 Maart; 300 k., 1 April; 350 k., 1 Mei; 400 k., 20 Mei; 500 iv., 1 15 Juni. '.) personen : 300 k., 15 Februari; 325 k., 1 Maart: 350 k., 15 April; 500 k., 15 Mei'. beze tabel wordt strikt gevolgd en toegepast; ook ( wordt het aan niemand toegelaten aardappelen in 1 de provincie Antwerpen aan te koopen, dan op den 1 datum welken in voormelde tabel is berekend, vol- i gens den voorraad welken aangegeven werd. Vele personen komen nu klagen dat zij in het op- 1 geven van de hoeveelheid een verkeerd getal aangegeven hebben; zeker zijn er missingen gebeurd 1 welke na onderzoek hersteld werden; maar over ^ 't algemeen is het cijfer juist en blijft de aangedui-de datum behouden. < Er liggen nu reeds verscheidene schepen geladen 1 met aardappelen in heb Zuiddok. De magazijnen ( zullen beurtelings aanhoudénd gevuld worden, zoo- 1 dat de bevolking thans regelmatig aardappelen zal * kunnen bekomen. Alleenlijk ontbreken er nog een voldoende aantal 1 winkels, opdat ieder, die zich volgens zijne naam- î letter moet aanbieden voor aardappelen, ze kunne bekomen. Thans is dat niet zoo, en velen hebben 1 tôt heden in de aangeduide winkels geen aardap- ( pelen kunnen koopen. Wij geven het in ovenveging aan het Stadsbe- * stuur of het gepast is om 4 uur de aardappelwin- A kels te sluiten, wanneer er nog een 50-tal moeders 1 aan het magazijn staan, en deze weg te zenden in 1 plaats ze te bedienen ! Die toestand is vatbaar voor î verbetering, die ook noodzakelijk is. De aanvragen om aardappelen buiten te kunnen ? koopen vermeerderen van dag tôt dag; deze loopen reeds over een fabelachtig getal. Deze aanvragen dienen om reeds qekochte aardappelen te gaan halen in de buitengemeenten. c Dit zegt voldoende welk groot aantal patatten er 1 door de landbouwers werd ingehouden om ze aan ^ woekerprijs te kunnen verkoopen. Ko[(ie, suiker, enz. i De aardappelkaarten zijn nu besteld aan afkle 1 hoofden der huisgezinnen, zelfs aan degenen die <f eerst in Juli of Augustus naar de aardappelmaga- ( zijnen mogen gaan koopen, wanneer er reeds nieu- r we patatten zullen zijn. Zulks heeft eene bijzondere reden en wel de vol- ^ gende : In dezelfde magazijnen, waar tôt nu toe slechts c aardappelen vorkocht werden, zullen ook suiker, ^ koffie en andere levensmiddelen weldra verkocht ( worden. Welnu, allen die eene « aardappelkaart » bezitten zullen, wanneer de verkoop dezer waren j zal beginnen, ze daar dadelijk kunnen bekomen. De aardappelkaart moet dus zorgvuldig bewaard worden. De aardappelkaarten. De grijskleurige aardappelkaart doet vele kort- i zichtige menschen den lust krijgen er aan te i schrabben, zoo bijvoorbeeld de vermelding dat er ^ reeds aardappelen gekocht werden in een der ma- > gazijnen. In de magazijnen bemerkt men echter 1 dadelijk dat de kaart eene vervalsching ondergaan t heeft. Sommige menschen doen het « cachetmerk van den aankoop verdwijnen onder eene plak inkt. l Anderen, die nog niet naar de magazijnen mogen t gaan, scheuren den hoek der kaart, waarop den > datum geschreven is, af. 2 Reeds werd aan een twintigtal bedriegers de s kaart ontnomen. Vervalsching «1er eetwaren. Indien er personen zijn die meenen dat aan de ^ vervalschers zoo maar vrij spel gegeven wordt om j hunne ongezonde eetwaren te verkoopen, zijn ze zeker mis. Het stedelijk Laboratorium der Waal- ■ sche Kaai werkt aanhoudénd en wij kunnen verze-keren dat er reeds vele bedriegers en vervalschers tengevoige van het aldaar gedane onderzoek, aan het Parket zijn overgeleverd en de verdiende straf . hebben opgeloopen. Gedurende de laatste drie maanden van het jaar 1 1915 werden daar niet minder dan 2,403 stalen melk î ontleed, waarvan er 585 vervalscht bevonden werden met te veel water. Er werden ook 31 stalen bo- 1 ter onderzocht en bij 20 werd vervalsching waar-genomen. j Op de markten en in winkels werden tabletten verkocht met de bewering dat ze vleeschuittreksel bevatten; deze werden onderzocht. Ok andere sta- 1 len van zoogezegde « bouillon » werden nagezien, ' en de uitslag was dat deze stalen geen oogsken vet, * inhielden en zeer gevaarlijk voor de gezondheid zijn ! Deze waren mogen niet verkocht worden en j het Parket zoekt de vervalschers en verkoopers op. , De bevolking mag dus gerust zijn dat op de han- i delingen der bedriegers een waakzaam 00g gehou- ^ den wordt. Brood. * Het brood dat de bakkerijen ons sinds Maandag c leveren, en waarvan wij in ons vorig nummer de e samenstelling hebben gegeven, is zeker niet lekker, £ integendeel. Het is de schuld der bakkers niet,daar t zij het brood moeten maken van hetgeen de molens \ op orde van het Nationaal Voedingskomiteit leve- 1 ren. < Het is ook de schuld niet van het Nationaal Ko- 0 miteit, dat ons niet zonder brood kan laten en hon- ger laten lijden, en dus gedaan heeft wat het kon [ voor onze dagelijksche voeding. i Het bijzonderste in deze tijdelijke kwestie is dat, hoe weinig smakelijk ook, het brood van «gezonde» I-samenstelling is. Moeten wij dus de tanden wat £ scherpen, ook maagpijnen verduren en ons heel binnengestel wat verzuren, troosten wij ons erme- z de dat het roggebrood toch gezond is. u Overigens, men heeft gezien dat er niet lang ge- c wacht werd om ons ook wit brood te bezorgen. Van d verledene week hebben wij het reeds gemeld, dat \ door ons Stadsbestuur onderhandelingen werden t aangeknoopt met de Duitsche overheid en de Ne- s derlandsche bakkerijen, om ons 25,000 witte broo- e den te leveren, zoodat, wie het betalen kan, wit v brood nemen kan. v Bij het ter pers leggen van ons blad vernemen z wij dat er wederom een schip met Amerikaansche h bloem in aantocht is; het zal dus spoedig gedaan r zijn met het roggebrood, dat, uit nood, ons moest v ^eleverd worden. 1: 'li BEZIJDEN DEN OORLOG 't Is Zaterdag, het schijnt dat het morgen wellicht 10g schooner weer zal zijn. Vrcuiw, zijn de per-ioonsbewijzen van u en de kinderen in regel,trouw->oekje en ailes in orde? — Ja? Leg ailes gereed, lan gaan we morgen tezamen naar buiten. Is 't foed, jongens? — O, ja, vader ! Waarheen? Langs welken kant? sTaar St-Anneken? Neen, he, liever naar 't Nachte-faalpark, dan kunnen we op 't gras spelen; of laai >ns naar de bosschen, den kant van Schooten op-jaan.— Stil, jongens. Laat moeder eens zeggen waar ve heen gaan. — Ja, ja, ja... moeder... — Wel, man, laat ons... 'k bleef wel liever thuis, vaut dan sparen we schoenen en kleereiï, maar, )ch hemel, 'k verlang toch ook wel eens uit te loo->en .Laten we maar naar de bosschen gaan, dan :omen we nog t minste hekenden tegen, clan Kan k ook mijn hoed en kleed van vroeger dragen... — Maar, vrouw, we zien er toch proper uit en de :inderen zijn toch ook net en goed genoeg... — Ja, manlief, voor de mannen is ailes goed, naar ge moet ook eens denken wat de menschen vel zeggen. — Wat zit ik nu met de menschen in? Geloof me, :r zijn er veel die schoon gekleed zijn, met de mode needoen, op de De Key'/erlei zich tentoon stellen m tùch ook géiijk wij hun buik fnèt wind moeten 'ullen. Kom, maak ailes maar gereed voor morgen, dan zijn we vroeg op stap. — 't ls Zondag. De morgenschemering dringt laar binnen, 'k zing en fluit, deel orders en bevelen lit, en... om niet mede te moeten helpen en geen :indermeisje te moeten spelen, trek ik er tusschen-lit om wat inkoopen en 'n toerke te doen, — ailes iverhoop en allen vroolijk achterlatende. De klokken bammen. Wat 'n vroege kerkgan-fers ! Ge ziet dat het weder schoon is en tôt Lente-vandelen roept. Er zijn nu met de vroegte veel neer menschen in de kerk ook dan bij regendag. iuiten de kerk komend, zien we de uitstalling van >loemen en planten voor hof en kamer te sieren. k heb mij een oogenblik verlustigd, maar ook ge-ien dat er nog geen derde verkoopers stonden van let aantal dat voor 2 jaar hun lusthof tekoop stellen.Maar ik ga verder. 'k Hoor 'n ver gerommel in le lucht. Wat? Zou er soms on weer dreigen? 'k Zie îaar boven, gelijk 'n boer, en 7,eg heel zeker : Neen, 'andaag blijft het goed. 't Is zulk zacht weer; ziet in onze stadshovekens le boo*nen eens uitbotten, menschen ! Over 'n naand wandelen we weer tusschen honderdenlei iladgroeriscliakeeringen, de heerlijke uitwasemin-fen der bloemenpracht op te snuiven. O, ziet, hoort le vogels alreeds het Roineolied aanheffen waar-laar de gevederde Julia's zitten te luisteren... Maar vat is dat ! Nu zie ik het met dgen oogen : spreeu-\ on zijn dievert, ze hebben fil't zek'er van de inen-chen geleerd. Ziet me daar nu dien spreeuw, hij lieft het strooi uit de musschen hun nesten, en hoe-vel zij met gevijven den ratter piepend achterna diegen, helpt het hen niet veel, integandeel. Weer ;en andere spreeuw pikt weer een strooihalmken ■n vliegt er mee weg. Arme muschkens — 'k be-:laag u nu, maar heb geen meOlij, want gij zelf loet het ook van de zwaluwen... 'k Heb ze nog niet gezien, doch verwacht den Zo-nerbode.Vergenoegd wandelde ik huisw*aarts, wel miste k het vroolijk verzamelen of liet aankomen van nuziek- en andere maatschappijen die in lang ver-dogen tijden de Sinjorenstad des Zondags kwamen rerrijken; wel xocht mijn 00g het vrije doen van let verleden weer, doch ik was vroolijk gestemd, :r hing hoop in de lucht. Tegen den rioen trok ik met mijn huisgezin naar miten. Ik heb genoten van natuurschoon, het Len-eweôr en de gezonde wandeling, maar het meesj... ran die menschen, stedelingen, daar op Zondag te ien arbeiden, wroeten(j en zweetend om hun stuk-ken grond te bewerken. Wat zullen Zij met smaak en genoegen hun nu elf gewonnen landvruchten eten ! Gelukkige men-ichen ! Wat is uw arbeid zoet. O, dat toch allen veer spoedig het geluk te mogen werken, zullen :unnen genieten ! Het leven te Brussel Er had deze week een vergadering plaats te Lae-:en, van huiseigenaars die een Bond wilden vor-nen, zooals d» huurders deden, ten einde, werd laar gezegd, zich te beschermen tegen de aanval-en der huurlingen en tegen de macht die zij zullen lanwcnden tegen de eigenaars. Nu begrijp ik er eigenlijk niets meer van ! De îigenaars moeten zich dus beschermen tegen de îuurlingen, zoo beweren zij ; maar als ge de huur-ingen hoort spreken dan moeten Eij zich bescher-nen tegen de eigenaars; "dat wordt dus algemeen ; protectionnisme », en weldra zal de Bond ter be-icherming der eigenaars, die 't meeste geld heeft, vellicht overal plakkaarten 'doen aanhechten met le woorden : « Behandelt de eigenaars met zacht-leid. » Nu blijkt zulks nog zoo gek niet, wanneer men >edenkt wat onlangs te Ten-Noey gebeurde; daar vas een eigenaar die sedert het begin van den oor-og achter zijn huishuur floot gewonnen verloren, onder een cent van zijn huurling te zien komen; le man vond zulks eigentlijk maar flauw, temeer laar hij zijn huurling in de herberg schier elken .vond zag zitten kaarten; hij trok er dus eens op .f, met het gedacht wat los te maken, err te trach-en wat te krijgen; daarin gelukte hij volkomen, vant nauwelijks had hij zijn neus laten zien, of iij kreeg... zoo'n duchtig pak slagen dat de politie t moest tusschen komen ; vrouw, man, en zelfs en paar geburen van den «palier» hielpen den suk-;'laar al'ranselen : 't was « oemmes toch mo 'ne iroprio » ! Maar die schijnen mij heelemaal niet innëns de eigenaars met zachtheid te behandelen. Maar de vraag blijft nu of al de eigenaars de uurlingen wel met zachtheid behandelen, en daar eloof ik ook niemendalle van. Toen ik deze week langs de Linnéestraat kwam, ag ik daar een heele menigte op de straat tezamen eperst, huilend en tierend tegen twee gardevils ie slechts met de grootste moeite het volk in be-w:ang k©nden houden; nieuwsgierig — daar kan c niet aan doen da'k: zoo ben — trad ik nader en 3en zag ik op den straatkant eenige oude vodden taan die men mij versleet als zijnde de meubels ener GO-jarige vrouw, die door haren eigenaar ;erd buiten ggzet ! Zestig jaar oud, en dan nog 'orden buiten gezet, als een bond de straat op, onder dak... Arm moedertje ! Oh, eigenaars, be-andelt zulke huurlingen met zachtheid ; weest lenschelijk en denkt dat, zoolang gij nog door de rereld geraakt, al ware 't nog dat ge u wat kleinig-eden moest onthouden, denkt dat er zoovele onge-îkkigen zijn die niets, heelemaal niets meer bezit ten, en slechts tenauwernood hun ellendig bestaari nog kunnen rekken* Maar kijk, nu wordt ik precies sentimenteel; en dat hoeft niet; als er eigenaars zijn die niet te ver-murwen zijn door menschelijke gevoelens, dan zal het vervolg mijner geschiedenis hun oogen mis-schien wel opeuen. Want dat boeltje liep daar nu juist precies niet af zooals onze eigenaar het ge-wenscht had; terWijl een vrouw uit het kwartier k van den Bottenik » mij, met eene vuist in de heup en de andere dreigend vooruitgestoken, vertelde (( da dan voeg«bond van 'lie propriétoeres » schat-rijk was en al zijn sukkelaars van huurlingen een voor een « gelak{^ vuilegaad » deed buitenwerpen, riep een kloeke kerel eensklaps : «Manne, we droe-ge dane mobilier trug 110 bove ! » En t'allen kante grepen gretige handen de meubeltjes van 't wee-nende oudje vast, en wilden er mee naar boven ; een der gardevils echter wilde'zich daartegen ver-zetten, maar toen lioorde ik stoutweg door een dier Brusselsche volksjongens zeggen : « Vriendch, gaa doetcli aven dinst, 1110 tegen ons allemo kundche-gaa niks; allee, uit de voete, of wale doen mal-neui e ! » Braaf, brutaal maar toch zoo menschlievend kleine volk, ik heb u bewonderd, en van genoegen ladite ik, en had tranen in de oogen, 0111 uwe liefde tôt uwen evennaaste ! E11 denk niet, le»er, dat de gardevil tegenstrib-belde : de goede vent had zijn plicht gedaan, en scheen zelf niet weinig tevreden voor de overmacht te mogen zwichten. Toen ging uit die volksmenigte een juichkreet op; "de meubeltjes werden vastge-grabbeld met twintig handen tegelijk, en ik geloof dat de brave menschen in hun al te grooten ijver heel wat stukken maakten; want wie weet of die meubeltjes, zoo gebrekkig nog, niet dezelfde waren die het nu oude moedertje nog met zoo'n koeste-rende liefde rein en netjes poetste toen ze een pas gehuwd huisrnoedertje was... Wat er ook van zij, in een oogwenk was ailes boven, werd moeder Triene terug triomfantelijk naar haar zolderkamerken gebracht, en... was-er een verbond ontstaan tusschen de geburen om den eigenaar levend het vel af te stroopen als hij zich nog in de buurt durft vertoonen, al ware hij door twintig gardevils vergezeld-! Ware ik van dien eigenaar, ik bleve daar maar liever weg, want de kerels zouden doen wat ze zeggen : ik ken dat volkje, die zouden de eigenaars heelemaal niet met zachtheid behandelen. Ja maar, zal menig eigenaar zeggen, ge zult toch niet beweren dat er'geen «Hechte huurlingen zijn? Dat doe ik zeker niet, en 'k zal toch niet beweren, in aile geval, dat de huurling van Ten-Nôey die zijn huisbaas aframmelde, een beste brave kerel is. Zeker, de eigeniaars hebben soms gelijk er achter te zitten, zooals bij dien mijnheer van Schaerbeek die zijn meubelen verkocht, een voor een, heel den dag op zwier ging met het aldus verworven geld, en die antwoordde, wanneer men hem vroeg waar-om hij zoo handelde : « dat azuu zane proprietoeres niks nemieje zaa kunnen saisisseere »! «. Da's niét slimmer dan dat, ziet ge, maar 't be-wijst dat somrnige huurlingen tôt ailes in staat zijn om maar niets aan den huisbaas te moeten betalen. Wat ze daar in gezien hebben begrijpe de drom-mel, maar huishuur betalen, dat is iets dat in de Brusselsche volksklasse geen mensch als recht-vaardig beschouwd, en niet zoodra rinden de huis-vrouwen eene gelegenheid bij de haren te grijpen, of 't klinkt : « Wale betoele ginne loyer ! » Maar tegen die kwaadwilligheid, met geweld en kwaadwilligheid willen ingaan, dat zou zeker den toestand niet verbeteren. Instede Bonden te stich-ten van eigenaars en van huurlingen, waar enkel beide partijen tegen mekaar opgehitst worden, wat huurlingen en eigenaars er ook over vertellen, zou het beter zijn dat allen zich, in geval van geschil, tôt de bestaande Verzoeningsraden wendden, zonder meer. Men zie maar eens de uitslagen door zoo'n inrichting bereikt. Te Anderlecht behandelde het Verzoeningskoiniteit tôt heden 3,810 zaken tusschen huurders en lumiiingen, waarvan 1,174 zonder gevolg bleven. En waar er geen overeenkomst mogelijk bleek, daar werden de dakloozen onder dak gebracht door-de zorgen van het Komiteit, dat hiertoe reeds 27 woningen huurde en 354- gedeelter van woningen, 't zij 1Ô0 kwartiers, en 153 gemeu-belde kamers. Door dat Verzoeningskoiniteit werden tôt heden 1,303 personen onder dak gebracht. Zulk werk schijnt ons heel wat praktischer dar, het st.ichten van Bonden voor dit of dat, die dan~ een bladje uitgeven waarin de tegenpartij uitge-maakt wordt voor « onmenschelijke propriétaire » of (( loewerikken van locatairs ». Ook de rechters treden verzoenend op, doch vaak gebeurt het dat zij zich in hun oordeel bedriegen 5ij gebrek aan grondig onderzoek, onmogelijk gemaakt door het ongelooflijk groot aantal 'nuurders-zaken welke voor de rechtbank gebracht worden. Zoo w-erd deze week nog een winkelier der Blaes-straat opgehangen gevonden aan zijn bed; de man had zich verhangen omdat hij veroordeeld was ge-worden zijn huishuur te betalen of binnen de veer-tien dagen te verhuizen; het eerste kon hij niet, het tweede was voor hem de totale ruine, het verlies van de laatste redplank, de weg naar Werkeloozen-fonds en soep. Dat vooruitzicht bracht den sukke-laar tôt wanhoop en tôt zelfmoord... Wij weten hét, er zijn goede en slechte huurlingen, en ook brave en nsedelijdende eignaars; maar toch is 't waar dat al te veel burgersluidjes te Brussel zonden voort kunnen zonder sukkelaars vooi eenige franken lastig te vallen, en die jacht maken op de huishuur van stumperds dis soms een paar dagen werkten en het gewonnen geld dan moeten afstaan instede er nieuwe schoenen of iets derge-lijks voor hun kleinen te kunnen mee koopen; al te veel eigenaars zijn hardvochtig, niet omdat zij het geld absoluut noodig hebben om te leven, maar omdat zfj niets aan hunne gewoonten willen verande-ren; zij zouden ni*et graag hun morgenwijn missen, niet gaarne 's morgens hun sigaar moeten derven; 's middags willen zij zooals altijd hun bittertje kunnen drinken, en 's avonds hun klaverjas gaan spelen met een lekker» pijp en een groote pint, net als in gewonen tijd. Welnu, we zijn in geen gewonen tijd, wèl in een harden tijd, waarin eenieder zich als man van de daad hoeft voor te doen en te gedragen; en waar anderen ailes derven, daar mogen ook de meer be-deelden wat opofferen van het overtollige waarvan xij genieten, ten voordeele van hen die lijden. Helpt malkander, moet nu de leus zijn; en die geldt voor rijk en arm, voor groot en klein; en als iedereen zich daar naar schikt, en allen wat water bij hun wijn doen, dan zal men voor de rechtbank wat minder processen zien komen dan nu; dan zal men het volk niet meer dreigend zien optreden tegen de politie omdat arme lieden van 60 jaar worden bui-tengeworpen; da» zullen er geen eigenaars meer afgeranseld worden; en dan zal men misschien de prachtige Groote Markt van Brussel niet meer zien ïntsieren door die verschrikkelijke openbare ver-koopingen van meubels die u zoo eindeloos wee-moedig stemmen, omdat die meubels spreken van het vroeger zoo gelukkige huisgezin, van liefde en ' vrede, van wel en wee, en u nu toeschreeuwen ai het lijden, al het zielewee van menschen die, he-laas, daar wellicht de vruclit van heel een leven liîtrcl zwoegen onder den hamer zien komen omdat zij eenige franken te betalen hadden die zij niet meer bezaten ! Maar jawel, instede mekaar te verstaan hoort ge dag in dag uit niets meer dan « daa dieve van pro-priétoeresse » en van daa « schoebejakke van loca-lairs » ! Ik vraag mij af wat dat zal worden als er nu eens zal moeten afgerekend worden, na d^n oorlog ! 'k Geloof dat het nuttig zal zijn tegen dan overal plakkaartjes te hangen met het opschrift : « Behandelt malkander met zachtheid ! » J. T. NAAR 'TUGELAND II. De aartsbisschoppelijke stad verlatende, hervat ik mijne reis in de richting van Aerschot, midden door belangrijke dorpen als Bonheyden, Rijmenam, Keerbergen, l'remeloo, waarvan 111 de eerste oor- -logsweken meer dan eens is melding gemaakt ge-worden en waar het krijgsveld dan ook duidelijke sporcn heeft achtergelaten. Het weer is bepaald schoon geworden en de zon-nestralen werpen over heel het omliggende land-schap een opwekkende klaarte. Mijn dagblad boe-zemt mij geen belang meer in; aangenamer i-s het naar buiten te turen. De stoomtram zelf voelt zich blijkbaar in eene Zomerzondagsstemming, want hij snijdt als een pijl door dorpen, velden en bosschen, en de stoomsleper schuifelt daarbij zoo scliel en lustig, als moest hij « par force » zijne prêt lucht 'geven. In mijne rijtuigafdeeling maak ik per toeval ken-nis met een Antwerpenaar, evenals ik op weg naar het Hageland. Wij beginnen te spreken over koe-tjes en kalfjes en... over den oorlog. — Haha ! hoor ik den lezer spottend uilroepen, Mijnheer gaat op reis zoogezegd om het oorlogsge-beuzel te ontvluchten, en het .eerste wat hij zelf doet,N als hij een kennis tegenkomt, is : over den oorlog praten ! Ja en neen, vriend lezer. Mijn reisgezel en ik hebben' over den oorlog gesproken, 't is waar, maar wij hebben er over gesproken zooals verstandige niensclien, ol die er zich op toeleggen verstandig te wezen, het doen, 't is te zeggen : zoo eerfijk, recht-zinnig en onpart'ijdig niogelijk, met weglating van allerlei onnoozele praatjes door zoogezegde «sVraats-krijgskundigen» de wereld in gezonden. Voorname-lijk heb.ben wij den wereldstrijd betreurd, niet al-loen 0111 het stoffèîijk nadeel dat hij reeds teweeg bracht en nog teweeg brengen zal,maar ook om zijne noodlottig'e gevolgen op zedelijk gebied, bijvoorbeeld : het bankroet van het gezond verstand, de wederzijdsche haat onder cliristenvolkeren, de ach-teruitgang der beschaving, enz. - Zoo koutende zijn wij schier onopgemerkt in Aerschot geraakt. Het kleine Demerstadje, reeds zoo stii in gewonen tijd, komt nu als gansch uitge-storven voor. Mijn gezel en ik, benevens eenige andere reizigers, met den stoomtram aangekomen, zijn haast de eenige levende wezens op straat. Daar wij hier een uur gedwongen oponthoud hebben, be-sluiten wij in een koffiehuis een hartversterking te gaan nemen, en eens te hooren hoe het hier in den laatsten tijd zooal toegaat. Reeds vroeger, telkens ik Aerschot per spoor voorbijreed, kwam het stadje mij voor als tusschen een tamelijk hoogen berg en den Demer saamgene-pen, en wel zoodanig dat sommige huizen door het geweld van de persing letterlijk als tegen het ge-bergte opgedrongen schenen. Nu ik te -"oet door de verlaten straten dwaal, bevestigt zich die in-druk. De stad is lang en smal omdat van de Oost-eri Westzijde, de uitbreiding door natuurlijke hin-derpalen belemmerd wordt. In tegenstelling met Antwerpen, Mechelen, Lier zelfs, en misschien nog andere plaatsen iri België, blijkt Aerschot nog de kracht niet gevonden te hebben om zich eenigermate uit -zijne puinen op te richten. De Groote Markt en de aanpalende straten verkeeren nog nagenoeg in den toestand, waarin zij door het oorlogstumult van September 1914- geraakt zijn en, te oordeelen naar hetgeen wij verna-men van de weinige lieden met wien wij gelegenheid hadden te spreken, moeten ook nog vele Aer-schottneaars zich onder den indruk bevinden van de gewreldige tooneelen waarvan zij in.den tijd ge-tuigen waren. Als men nu waarneemt hoe vreedzaam heel de streek daar in den zonneglans te sluimeren ligt, hoe onbewolkt de liclitblauwe hemeltent erover uit-gespannen staat, terwijl nu en dan een rookwolkje opwaarts kronkelt, hoe kalm het Demerwater daar heen vliet, hoe vroolijk links en rechts een vogel in het struikgewas kwettert, zou men moeilijk ge-looven dat god Mars hier eens kwam hufëhouden, — doch de werkelijkheid ligt daar koud en naakt voor 't 00g. Zoozeer overweldigt ons een gevoel van treurnis en verlatenheid, dat wij met een soort van verlichting den stoomtram op zien dagen die mijn gezel te Rillaer en mijn persoon te Thienen brengen moet. De afstand tusschen Aerschot en Thienen be-draagt bij de dertig kilometers; om hem af te leggen beschikft de stoomtram — volgens den officiee-len wegwijzer — over twee uren. Dat schijnt maar een trage rit op het eerste zicht, doch er is zooveel oponthoud onderweg dat de reis bezwaarlijk korter zou, kunnen gemaakt worden. Inderdaad, in de meeste dorpen dient twee- of driemaal gestopt, en op sommige plaatsen zelfs de aankomst van andere Irams afgewacht te worden. Dit laatste schijnt vooral redelijk in dezen beroerden tijd, nu het gelai treinen maar schaarsch is en het missen eener aansluiting de reizigers voor de onaangenaamheid zou stellen den nacht in een klein, afgezonderd dorp te moeten doorbrengen. Toch kan dat op-aansluiting-wachten wel verve-lend zijn, zooals ik ondervond te O.-L.-V.-Thielt, waar ik gedurende twintig lange mi 1111 ten geen andere afwisseling heb dan het gezicht op hetzelfde drietal huizen, dezelfde rij boomen, hetzelfde een-toriig vlakke veld. Ongeduld overmeestert mij ; reeds bereken ik dat met 110g zoo'n paar vertragin-gen onze tram minstens een uur te laat te Thienen aankomen, en de goede vriend, die mij daar volgens afs;u\aak wachten zou, wellicht de pijp aan Marten geven zal. Doch geen nood. Een stond nog en vooruit gaat het weer, dwars door akkers en weiden, berg op berg af, in grillig geslinger dan naar links, "dan naar rechts. Soms gîijdt onze trein nellingen af zoo steil dat al de kracht der remmen noodig blijkt om hem te beletten zich in duizelingwekTv'ende vaart daar beneden als 't ware het hoofd te pletter te gaan loopen op huizen of boomen. Daar het Zondag is, zijn de reizigers nogal talrijic en is er leven en gekout in de rijtuigen. In de dorpen en gehuchten, die wij doorkruisen, is het, even-rils voorheen, zeer stil. Vrouwen komen soms nieliwsgierig op de deurdrempels staan; mannen, tegen de voorgevels geleund, rooken hunne pijp ; kinderen spelen op de stra&t, en in de verte ziet

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.