Zondag 26 Maart 1916 Tweede Jaargang Nr 19 QEILLUSTREERDE ZONDAGSGAZET Bureel : HOPLATSD 30, Antwerpen, Abonnement : 5.00 fr. het jaar FAMILIEBLAD -A.s.ïil5:ojad.isriïiS"Qri. : Laatste bladz.,den regel 0.30 Rubriek OVER ALLES d.reg.1.00 Financieeie aank. 1.00 Vergaderingen, HaDdelsmaat- Begrafenisbeiicht 5.00 schappijen den iegel ,0.50 Dit nummer bestaat uil ACHT BLADZIJDEN DADCM EN ZAKEM I. Tegen bedriegers Herhaaldelijk hebben wij in ««"De Zondagsgazet » geklaagd dat zekere personen zicli plichtig maak-t.en aan allerlei bedrog door onderstand te genieten waarop zij geen recht hebben, door het verduiste-ren van hulpmiddelen welke hun toegekend wor-den maar welke zij verkoopen, en ook nog door allemande strai'bare feiten. Hoe streng de kontrooldienst ook ingericht en uitgevoerd wordt, toch ontdekt men aile dagen nog personen die zich plichtig maken aan bedriege-rijën. Aan het onderzoek- en inlichtingsbureel is daarom thans een bijzondere dienst gevoegd voor de vervolgingen, en een aantal personen, die onre-gelmatig onderstand genoten werden tôt terugbeta-ling geclwongen van hetgeen zij onrechtvaardig ontvangen hadden, of door slinksche knoperi wis-ten te bemachtigen. Bij het Parkte zijn reeds verscheidene dezer slechte menschen aangeklaagd ; zij werden ver-volgd en veroordeeld tôt boete en gevang. Ilet is uit die onderzoeken gebleken dat stevigc eigenaars, zich niet schaamden hunne dochters te laten gaan stempelen of doppen; dat bedicnden er werklieden, wier wekelijksche inkômsten van het huisgezin 50 tôt 60 fr. beliepen, insgelijks naar den «dop» gingen; dat personen, die tijdens den oorlog een flink erfdeel opstreken, voor onderstand bleven loopen; dat bedicnden die van hun patroon 150 tôt 200 fr. maandgeld ontvangen, hunne moeder dwon-gen te gaan doppen. " Het werd tijd — het was meer dan tijd — dat ei tegen zulke wraakroepende feiten rechterlijk op gctreden werd; ht zal velen tôt les strekken. II. De boterkwestie Men he.eft gepoogd de landbouwers te verdediger tegen het verwijt dat zij door hunne waar, zondei reden of oorzaak, tôt 7 fr. per kilo te verkoopen. woekerij plegen en het Belgische volk, op zijr minst genomen, bestelen. Dit verwijt kan nochtans niet meer wederlegc worden, nadat personen, die bevoegd zijn in de zaak, zonder het minste belang,zich vereenigd heb ben in een Nationalen Bond, om de duurte der zeei noodige boter te bestrijden en de prijs tôt het nor maal cijfer terug te brengen. In de algemeene vergadering van voornoemder Bond, gehouden te Brussel, voorgezeten door der heer De Roo, algemeen opzichter bij het Ministeru van Landbouw, is door hem, en door meer ande ren, luidop verklaard : dat er niet de minste redei bestond om de boter tôt zulke ongehoorde primer, op te hoogen. Na den lieer De Roo narnen andere bijzonder be voegde personen het woord en allen bevcstigden d< woorden van den achtbarên algemeenen opzichter Er is dan ook met algemeene stemmen door a de âanwezigen aangenomen tôt. de stichting var den « Algemeenen Nationalen Bond tôt normaler handel in Boter » over te gaan, met hoofdzetél U Brussel en met provinciale onderkomiteiten in elk( hoofdplaats der provincie. Dadelijk zijn de nôodige benoemingen gedaan ei thans is men volop aan 't werk opdat de Bond il gansch het land zijne taak kunne beginnen me 1 April. Wij mogen er ons aan verwachten dat de prijs der boter dadelijk zal verminderen; wij durven zelft beweren dat de huidige afslag, sinds een paar we ken, het gevolg is van de stichting van den Bond. Het Bestuur zal zich" eerst en vooral onledig hou den met al de oneerlijke facteurs in boter, die dt opjagcrs der boterprijzen zijn, uit den handel t( drijven, want het zijn dezen die den woekerhande in boter bewerkt hebben ten voordeele van hur per'soonlijk profijt. De personen die zich aan het hoofd gesteld h£5 ben dezer beweging, zijn voldoende gek'end on hunne bevoegdheid in de zaak, zoowel als om hun ne achtbaarheid, zoodat zij boven allé; Ver denkin* staan. Zij kunnen dus gerust den aanval der oneer lijkè boterhandelaars, die ons sinds maanden be sielen, afwachten. Het is te hopen dat de « Nationale Boterbond > bij de bevolking den noodigen steun vinde om ir zijn strijd tegen den oneerlijken boterhandelaar t( gelukken. L. M. ONZE VOEDIND Bericht. De personen die in bezit zijn van « gezinskaar ten » om in de winkels van het Nationaal Voedings komiteit spek, reuzel, rijst en andere levensmidde len te gaan koopen, en die de nummers hebben var 5.001 tôt 10.000, moeten deze komen uitwjsselen ii de Centrale bureclen, « Queen's Hôtel », Van Dijck kaai, hoek der Klaverstraat, van 9 tôt 4 uur. Aardappelen. Er wordt door vele personen geklaagd omdat zi niet dadelijk aardappelen kunnen gaan aankoopei en daarvoor uitgesteld werden tôt het tijdstip da op de aardappelkaart vermeld is. Velen denkei zelfs, dat er hun nadeel gedaan is. Anderen meenei dat zij recht hadden heel hun Wintervoorraad vai aardappelen breedweg op te doen, er te schenkei of te verkoopen aan de personen die er geenejiad den, enz., enz. Wij hebben daarover een bevoegd persoon, dii aan den aardappeldienst gehecht is, ondervraagd Hij gaf ons nopens die kwestie de volgende uitleg gingen : ' Op 22 December 1915 heeft de politie bij de be volking van Antwerpen kaarten besteld, waaroj elk hoofd van een huisgezin moest inschrijvei « welken voorraad aardappelen hij had opgedaan» Deze kaarten zijn dan afgehaald, en in het buree der statistieken, op het stadhuis, zijn er tusschei 60,000 en 65,000 naamkaarten gemaakt, waaroj naam en adres van het hoofd der huisgezinnen, he getal van den aangegeven Wintervoorraad inge schreven werden. Dan werd de verdeeling gedaan en vastgestelt hoelang ieder huisgezin met de vermelde hoeveel heid aardappelen kon toekomen. Tôt basis wer< genomen 300 gram per persoon en per dag en di anaf 1 Januari 1916. De verdeelingstabel werd als volgt opgemaakt / persoon die 50 kilos voorraad aangegeven ha( mocht op 15 Maart aardappelen gaan aankoopen die 75 kil. had, op 15 April. 2 personen : 50 kil., 15 Maart; 75 k., 1 April; 10( kil, 15 Mei; 125 k., 20 Juni; 150 kil., 10 Augustus. 3 personen : 75 k., 1 Maart; 100 k., 15 Maart; 121 I kil., 15 April; 150 k., 15 Mei; 175 k., 15 Juni; 200 k., 1 Juli. 4 personen : 100 k., 1 Maart; 125 k., 15 Maart; 150 k., 1 April; 200 k., 15 Mei; 25(5 k., .15 Juni; 300 kil., 15 Juli. 5 personen : 100 k., 1 Maarl; 150 k., 15 Maart; 175 kil., 1 April; 200 k., 15 April; 225 k., 1 Mei; 250 kil., 15 Mei; 300 kil., 15 Juni. 6 personen : 150 kil., ï Maart; 200 k-., 15 Maart; 250 k., 15 April; 300 k., 15 Mei; 350 k., 15 Juni; -100 kil., 15 Juli. 7 personen : 150 k., 15 Februari; 200 k., 1 Maart; 250 k., 25 Maart; 300 k., 20 April; 350 k., 15 Mei; 400 k., 10 Juni; 450 k., 5 Juli. 8 personen : 200 k., 15 Februari; 250 k., 15 Maart; 300 k., 1 April; 350 k., t Mei; 400 k., 20 Mei; 500 15 Juni. 9 personen : 300 k., 15 Februari: 325 k., 1 Maart; 350 k., 15 April; 500 k., 15 Mei'. Deze tabel wordt strikl gevolgd en toegepast; ook wordt het aan niemand toegelatcn aardappelen in de provincie Antwerpen à an te koopen, dan op den datum welken in voormekle tabel is berekend, vol-gens den voorraad welken aangegeven werd. Vele personen komen nu klagen dat zij in het op-geven van de hoeveelheid een verkeerd getal aangegeven hebben; zeker zijn er missingen gebeurd welke na onderzoek h ers tel d werden; maar over 't algemeen is het cijfer juist en blijft de aangedui-de datum behouden. Er liggen nu reeds verscheidene schepen geladen met aardappelen in het Zuiddok. De magazijnen zullen beurtelirigs aanhoudend gevuld worden, zoodat de bevolking thans regelmatig aardappelen zal kunnen bekomen. Alleenlijk ontbreken er nog een voldoende aantal winkels, opdat ieder, die zich volgens zijne naam-letter moet aanbieden voor aardappelen, ze kunne bekomen. Thans is dat niet zoo, en velen hebben tôt heden in de aang'eduide winkels geen aardappelen kunnen koopen. Wij geven het m overweging aan het Stadsbe-stuur of het gepast is om 4 uur de aardappelwin-kels te sluiten, wanneer er nog een 50-tal moeders aan het magazijn staan, en deze weg te zenden in plaats ze te bedienen ! Die toestand is vatbaar voor verbetering, die ook noodzakeiijk is. De aanvragen om aardappelen buiten te kunnen koopen vermeerderen van dag tôt dag; deze loopen reeds over een fabelachtig getal. Deze aanvragen dienen om reeds gehoçhtë aardappelen te gaan halen in de buitengemeenten. Dit zegt voldoende welk groot aantal patatten er door de landbouwers werd ingehouden om ze aan woekerprijs te kunnen verkoopen. Kol[ie, siiiker, enz. De aardappçlkaarten zijn nu besteld aan al de hoofden der huisgezinnen, zelfs aan degenen die eerst in Juli of Augustus naar de aardappelmaga-: zijnen mogen gaa'n koopen, wannèer er reeds nieu-we patatten zullen zijn. Zulks heeft eene bijzondere reden en wel de vol--irc .idr : In dezelfde magazijnen, waar tôt nu toe slechts • aardappelen verkocht werden, zullen ook suiker, 1 koffie en andere levensmiddelen weldra verkocht worden. Welnu, allen die eene « aardappelkaart » I bezitten zullen, wanneer de verkoop dezer waren zal beginnen, ze daar dadelijk: kunnen bekomen. - De aardappelkaart moet dus zorgvuldig bewaard : worden. : De aardappelkaarten. De grijskleurige aardappelkaart doet vele kort-zichtige menschen den lust krijgen er aan te schrabben, zoo bijvoorbeeld de vermelding dat er ' reeds aardappelen gekocht werden in een der magazijnen. In de magazijnen bemerkt men.echter | dadelijk dat de kaart eene yervalsching ondergaan ' heeft. Sommige menschen doen het « cachetmerk « van den aankoop verdwijnen onder eene plak inkt. Anderen. die nog niet naar de magazijnen mogen | gaan, scheuren den hoek der kaart, waarop den ; datum geschreven is, af. Reeds werd aan een twintigtal bedriegers de | kaart ontnomen. Vervalsching der eetwaren. Indien er personen zijn die meenen dat aan de vervalschers zoo maar vrij spel gegeven wordt om " hunne ongezonde eetwaren te verkoopen, zijn ze • zeker mis. Het stedelijk Laboratoriiiin der Waal-" sche Kaai werkt aanhoudend en wij kunnen verze-" keren dat er reeds vele be<lriegers en vervalschers tengevolge van het aldaar gedane onderzoek, aan ' het Parket zijn overgeleverd en de verdiende straf 1 hebben opgeloopen. : Gedurende de laatste dric maanden van het jaar 1915 werden daar niet minder dan 2,403 stalen melk ' ontleed, waarvan er 585 vervalscht bevonden werden met te veel water. Er werden ook 31 stalen boter onderzocht en bij 20 werd vervalsching waar-genomen.Op de markten en in winkels werden tabletten verkocht met de bewering dat ze vleeschuittreksel bevatten; deze werden onderzocht. Of,k andere sta-' len van zoogezegde <c bouillon » werden nagezien, 1 en de uitslag was dat deze stalen geen oogsken. vet 1 inhielden en zeer gevaarlijk voor de gezondheid zijn ! Deze waren mogen niet verkocht worden en het Parket zoekt de vervalschers en verkoopers op. I De bevolking mag dus gerust zijn dat op de han-, delingen der bedriegers een waakzaam oog gehou-[_ den wordt. ! Brood. i Het brood dat de bakkerijen ons sinds Maandag > leveren, en waarvan wij in ons vorig nummer de i samenstelling hebben gegeven, is zeker niet lekker, ■ integendeel. Het is de schuld der bakkers niet,daar zi j het brood moeten maken van hetgeen de molens : op orde van het Nationaal Yoedingskomiteit leve- ■ ren. Het is ook de schuld niet van het Nationaal Komiteit, dat ons niet zonder brood kan laten en hon-- ger laten lijden, en dus gedaan heeft wat het kon ) voor onze dagelijksche voeding. i Het bijzonderste in deze tijdelijke kwestie is dat, . hoc weinig smakelijk ook, het brood van «gezonde» l samenstelling is. Moeten wij dus de tanden wat i scherpen, ook maagpijnen verduren en ons heel ) binnengestel wat verzuren, troosten wi j ons erme-t de dat het roggebrood toch gezond is. Overigens, men heeft gezien dat er niet lang gc-wacht werd om ons ook wit brood te bezorgen. Van 1 verledene week hebben wij het reeds gemeld, dat. ■ door ons Stadsbestuur onderhandelingen werden 1 aangeknoopt met de Duitsche overheid en de Ne-t derlandscbe bakkerijen, om ons 25,000 witte broo- den te leveren, zoodat, wie het betalen kan, wit : brood nemen kan. 1 Bij het ter pers leggen van ons blad ver^emen ; wij dat er wederom een schip met Amerikaansche bloem in aantocht is; het zal dus spoedig gedaan ) zijn met het roggebrood, dat, uit nood, ons moest geleverd worden. BEZIJDEN DEN OORLOG 't Is Zaterdag, het schijnt dat het morgen wellichl, nog schooner weer zai zijn. Yrouw, zijn de per-sbonsbewijzen van u en de kinderen in regel,trouw-boekje en ailes in orde? — Ja? Leg ailes gereed, dan gaan we morgen ieiamen naar buiten. Is 't goed, jongens?- O, ja, vader ! Waarheen? Langs welken kant? Xaar St-Anneken? Nee i, he, liever naar 't Nachte-gaalpark, dan kuuneri we op 't gras spelen; of laai ons naar de bosschen, uen kant van Schooten op-gaan.— Stil, jongens. Laa1 moeder cens zeggen waar we heen gaan. — Ja, ja, ja... moeder... — Wel, man, laat ons... 'k blesf wel liever thuis, want dan sparen we schoënçÉ en kleeren, maar, och hemel, 'k verlang toch ook wel eens uit te loopen .Laten we maar naar.de bosschen gaan, dan komen we nog *t. minste bekenden tegen, dan Kan ik ook mijn hoed en kleed van vroeger dragen... — Maar, vrouw, we zien er toch proper uit en de kinderen zijn toch ook net en goed genoeg... — Ja, manlief, voor de mannen is ailes goed, maar ge moet ook eens den ken wat de menschen wel zeggen. — Wat zit ik nu met de menschen in? Geloof me, er zijn er veel die schoon gekleëd zijn, met de mode ineedoen, op de De lv< vzerlei zich tentoon stellen çn toch ook gëlijk wij hun buik înet wind moeten vullen. Korn, maak ailes maar gereed voor morgen, dan zi jn we vroeg op stap. — 't ls Zondag. De morgenscherhefing dringt naar binnen, 'k zing en fiait, deel orders en bevelen uit, en... om niet mede te moeten helpen en geen kindermeisje te moeten spelen, trek ik er tusschen-iiil oin wat inkoopen en "n toerke te doen, — ailes overhoop en allen vroolijk achterlatende. De klokken banimen. Wat 'n vroege kerkgan-gers ! Ge ziet dat het weder schoon is en tôt Lente-wandelen roept. Er zijn nu. met de vroegte veel meer menscl^n in de kerk ook dan bij regendag. Buiten de kerk komend, zien we de uitstalling van blocmen en planten \oor hof en kamer te sieren. Ik heb mij een oogenblik verlustigd, maar ook gezien dat er nog geen derde verkoopers stonden van het aantal dat voor 2 jaar hun lusthof tekoop stel-deri.Maar ik ga verder. k Iîoor 'n ver gerommel in de lucht. Wat ? Zou er soms onweer dreigen? 'k Zie naar boven, gelijk 'n boer, en zeg heel zeker : Neen, vandaag blijft het goed. -t Is zulk zacht weer; ziet in onze st.adshovekens de booimen eens_ uitbotten, menschen! Over 'n nfàand wandelen we weer tusschen honderdenlei hladgroerischakeeringen, de heerlijke uitwasemin-^en der bloemenpracht op te snuiven. O, ziet, hoort de vogels alreeds het Romeolied aanhêffen waar-uaar de geved'erdc Tulia's zitlen te luisleren.., Maar wat is dat ! \u zie ik he' met eigen oogen : spreeu-wcii zijn d i wn. •/<> ïie\ zeker van de iïien- schen geleerd. Ziet me daar.nu dien spreeuw, hij dieft het strooi uit de musschen hun nesten, en hoe-wel zij met. geyijven den ratter piepend achterna \ liegén, hclpt het hen niet veel, integendeel. Weer een andere spreeuw pikt weer een strooihalmken en vliegt er mee weg. Arme muschkens — 'k be-klaag u nu, maar heb geen meôlij, want gij zelf doet het ook van de zwaluwen... 'k Heb ze nog niet gezien, doch verwacht den Zo-merbode.Vergenoegd wandelde ik huiswaarts, wel rniste ik het vroolijk verzamelen of het aankomen van muziek- en andere maatschappijen die in lang ver-vlogen tijden de Sinjorenstad des Zondags kwamen verrijken; wel xocht mijn oog het vrije doen van het verleden weer, doch ik was vroolijk gesiemd, er hing hoop in de lucht. Tegen den noen trok ik met mijn huisgezin naar buiten. Ik heb genoten van natuurschoon, het Len-teweôr en de gezonde wandeling, maar het meest... van die menschen, stedelingen, daar op Zortdag te zien arbeiden, wroetencJ en zvveetend om hun stuK-sken grond te bewerken. Wat zullen zij met smaak en genoegen hun nu zelf gcwoimen landvruchten eten ! Gelukkige menschen ! Wat is uw arbeid zoet. O, dat toch allen weer spoedig het geluk te mogen werken, zullen kunnen genieten ! Het laves te Bmssei Er had deze week een vergadering plaats te Lae-ken, van huiseigenaars die een Bond wilden vor-men, zooals de huurders deden, ten einde, werd daar gezegd, zich te beschermen tegen de aanval-len der huurlingen en tegen de maclit die zij zullen cianwenden tegen de eigenaars. Nu begrijp ik er eigenlijk niets meer van ! De eigenaars moeten zich dus beschermen tegen de huurlingen, zoo beweren zij ; maar als ge de huurlingen hoort spreken dan moeten zij zich beschermen tegen de eigenaars; *dat wordt dus algemeen « protectionnisme », en weldra zal de Bond ter be-scherming der eigenaars, die T meeste geld heeft, wellic.ht overal plakkaarten doen aanhechtcn met de woorden : « Behandelt de eigenaars met zacht-heid. » Nu blijkt zulks nog zoo gek niet, wanneer men bedenkt wat onlangs te.Ten-Noey g'ebeurde; daar was. een cigenaar die sedert het l^gin van den oor-log achter zijn huishuur floot gewonnen verloren, zonder een cent van zijn huurling te zien komen; de man vond zulks eigentlijk maar flauw, temeer daar hij zijn huurling in de herberg schier elken avond zag zitten kaarten; hij trok er dus eens op af, met het gedacht wat los te maken, en te trach-ten wat te krijgeh; daarin gelukte hij v.ôlkçmen, want nauwelijks had hij zijn neus laten zien, of hij krecg... zoo'n duchtig pak slagen dat de politie er moest tusschen komen ; vrouw, man, en zelfs een paar gebureri van den ((palier» hielpen den suk- elaar afranselen": 't was « oemmes toch mo 'ne proprio » ! Maar die schijncn mij heelcmaal niet zirmens de eigenaars met zacht,heid te behandelen. Maar de vraag blijft nu of al de eigenaars de huurlingen wel met zachlheid behandelen, en daar geloof ik ook niemendallc van. l'oen ik deze week langs de Linnéestràat kwam, zag ik daar een heele menigte op de straat tezamen geperst, huilend en 11er end tegen twee gardevils die slechls met de grootste moeite het volk in be-dwang kondèfl houden; nieuwsgierig — daar kan ik r-iict aan doeri da'k zoo ben — trad ik nader en toen zag ik op den straalkant eenige oude vodden staan die men mij verslcet als zijn de de meubels. eener 60-jarige vrouw, die door haren. cigenaar werd buiten gezet ! Zestig jaar oud, en dan nog. worden buiten gezet, als een bond dé straat op, zonder dak... Arm moedertje ! Oh, eigenaars, behandelt zulke huurlingen met zachtheid : weest menschelijk en denkt dat, zoolang gij nog door de wereld.geraakt, al ware 't nog dat ge u wat kleinig-lieden moest onthouden, denkt dat er zooVele onge-lukkîgon zijn die niets, heelemaal niets meer bezit ten, en slechts tenauwernood hun ellendig bestaan nog kunnen reklcen. Maar kijk, nu wordt ik precies sentimenteel; en dat lioeft niet; als er eigenaars zijn die niet te ver-niurwen zijn door menschelijkc gevoelens, dan zal het vervolg mijner geschiedenis hun oogen mis-schien wel openen. Want dat boeltje liep daar nu juist precies niet af zooals onze cigenaar het ge-wcnscht had; terWijl een vrouw uit het kwartier (( van den Bottenik » mij, met eene vuist in de heup en de andere dreigend vooruitgestoken, vertelde « da dan voegebond van 'ne propriétoeres » schat-rijk was en al zijn sukkelaars van huurlingen een voor een « gelakas vuilegaad » deed buitenwerpen, riep een kloeke kerel.eensklaps r«Manne, we droe-ge dane mobilier trug no bove ! » En t'allen kante grepen gretige handen de meubeltjes van 't wee-nende oudje vast, en wilden er mee naar boven ; een der gardevils ec.hter wilde zich daartegen ver-zetten, maar toen lioarde ik stoutweg door een dier Brusselsche volksjongens zeggen : « Vriendch, gaa doetch aveu dinst, mo tegdn ons allemo kundche-gaa niks; allee, uit de voete, of wale doen malien re ! » Braaf, bru laa l maar toch zoo menschlievend kleine volk, ik heb u bewonderd, en van genoegen lachte ik, en had tranen in de oogen, om uwe liefde tôt uwen evennaaste ! " En denk niet, lezer, çlat de gardevil tegenstrib-belde : de goede vent had zijn plic-ht gedaan, en scheen zelf niet weinig tevreden voor de overmacht le mogen zwichten. Toen ging uit die volksmenigte een juichkreet op; de-meubelt.jes werden vastge-grabbeld met twintig handen tegelijk, en ik geloof dat de brave menschen in hun al te grooten ijver heel wat stukken maakten; want wie weet of die meubeltjes, zoo gebrekkig nog, niet dezelfde waren die bel nu oude moedertje nog met zoo'n koeste-rende liefde rein en netjes poetste toen ze een pas gehuwd hu'ismoedertje -was... Wat er ook van zij, in een oogwenk was ailes boven, werd moeder Triene terug triomfantelijk naar haar zolderkamerken gebraçht, en... was er een verbond ontstaan tusschen de geburcn om den eigenaar levend het vel af te stroopen als hij zich nog in de buurt durft vert.oonen, al ware hij door twintig gardftviïs vergezeld-! Ware ik van dien eigenaar, ik bleve daar maar liever weg, want de kerels zouden doen wat ze zeggen : ik ken dat volkje, die zouden de eigenaars heelemaal niet met zachlheid behandelen. Ja maar, zal menig eigenaar zeggen, ge zult toch niet beweren dat er geen slechte huurlingen zijn? JJat. dpe ik zeker niet,-en 'k zal toch niet beweren, m aile geval, dat de huurling van Ten-Noey die zijn huisbaas aframmelde, een beste brave kerel is. Zeker, de eigenaars hebben soms gelijk er achter te zitten, zooals bij dien mijnheer van Schaerbeek die zijn meubelen verkocht, een voor een, heel den dag op zwier ging met het aldus verworven geld, •en die antwoordde, wanneer men hem vroeg waar-oiii. hjj zoo handelde : u dat azuu zane propi,i(itoeres niks neniieje zàâ Kunn'én saisisseere » ! Da's niet sliminer dan dat, ziet ge, maar 't be-wijst dat sommige huurlingen tôt ailes in staat zijn om maar niets aan den huisbaas te moeten betalen. Wat ze daar in gezien hebben begrijpe de drom-uiel, maar huishuur betalen, dat is iets dat in de Brusselsche volksklasse geen mer>sch als recht-vaardig beschouwd, en niet zoodra vinden de huis-vrouwen eene gelegenheid bij de haren te grijpen, of 't klinkt : « Wale betoele ginne loj'er ! » Maar tegen die kwaadwilligheid, met geweld en kwaadwilligheid willen ingaan, dat zou zeker den toestand niet verbeteren. Instede Bonden te stich-ten van eigenaars en van huurlingen, waar enkel beide partijeri tegen mekaar opgehitst worden, wat huurlingen en eigenaars er ook over vei'tellen, zou het beler zijn dat aTlen zich, in geval van geschil, tôt de bestaande Verzoeningsraden wendden, zon-j der meer. Men zie maar eens de uitslagen door zoo'n inrichting bereikt. Te Anderlecht behandelde het Verzoeningskomiteit tôt heden 3,810 zaken tusschen huurders en huurlingen, waarvan 1,174 zonder gevolg bleven. En waar er geen overeenkomst mogelijk bleek, daar werden de daklooezn onder dak gebracht door de zorgen van het Komiteit, dat hiertoe reeds 27 woningen huurde en 354 gedeelter van woningen, 't zij 100 kwartiers en 153 gerrteu-belde kamers. Door dtit Verzoeningskomiteit werden tôt heden 1,303 personen onder dak gebracht. Zulk werk schijnt ons heel wat praktischer dar> het stichten van Bonden voor dit of dat, die dan een bladje uit.geven waarin de tegenpartij uitge-maakt wordt voor « onmenschelijke propriétairs » of « loewerikken van locatairs ». Ook de rechters I reden verzoenend op, doch vaak gebeurt het dat zij zich in hun oordeel bedriegen bij gebrek aan grondig onderzoek, onmogelijk gemaakt door het ongelooflijk groot aantal huurders-zaken welke voor de rechtbank gebracht worden. Zoo werd deze week nog een winkëlier der Blaes straat opgehangen gevonden aan zijn bed; de man had zich verhangen omdat hij veroordeeld was ge-worden zijn huishuur te betaien of binnen de veer-tien dagen te verluiizeri; het eerste kon hij niet, het Iweede was voor hem de totale ruine, het verlies van de laatste redplank, de weg naar Werkeloozen-i'onds en soep. Dat vooruitzicht bracht den.sukke-laar lot. wanhoop en tôt zelfrnoord... Wij weten hêt, er zijn goede en slechte huurlingen, en ook brave en medelijdende eignaars; maar loch is 't waar dat al te veel burgersluidjes te Brussel zociden voort kunnen zonder sukkelaars vooj eenige franken lastig te vallen, en die jacht maken op de huishuur van stumperds die soms een paar dagen werkten en hei, gewonnen geld dan moeten afstaan instede er nieuwe schoenen of iets derge-lijks voor hun kleinen te kunnen mee koopen; al te veel eigenaars zijn hardvochtig, niet omdat zij het geld absoluut nooâîg hebben om te leven, maar omdat zij niets aan hunne gewoonten willen verande-ren; zij zouden niet graag hun morgenwijn missen, niet gaarne 's morgens hun sigaar moeten derven; 's middags willen zij zooals al tijd hun bittertje kunnen drinken, en 's avonds hun klaverjas gaan spelen met een lekker» pijp en een groote pint, net als in gewonen tijd. Welnu, we zijn in geen gewonen tijd, wèl in een harden tijd, waarin een ieder zich als man van de daad hoel't voor te doen en te gedragen; en waar anderen ailes derven, daar mogen ook de meer be-deelden wat opofféren van het. overtollige waarvan zij genieten, ten voordeele van hen die lijden. Helpt malkander, moet nu de leus zijn; en die gelclt voor rijk en arm, voor groot en klein; en als iedereen zich daar naar scliikt, en allen wat water bij hun wijn doen, dan zal men voor de rechtbank wat minder processen zien komen dan nu; dan zal men het. volk niet' meer dreigend zien optreden tegen de politie omdat arme lieden van 60 jaar worden bui-tengeworpen; dan zullen er geen eigenaars meer afgeranseld worden; en dan zal men misschien de prachtige Groote Markt van Brussel niet meer zien •ntsieren door die verschrikkelijke openbare ver-koopingen van meubels die u zoo eindeloos wee-nioedig stem'men, omdat die meubels spreken van het vroeger zoo gelukkige huisgezin, van liefde en vrede, van wel en wee, en u nu toeschreeuwen al liet lijden, .al het zielewee van menschen die, he-laas, daar wellicht de vrucht van heel een leven hard zwoegen onder den hamer zien komen omdat zij eenige franken te betalen hadden die zij niet meer bezaten ! Maar jawel, instede mekaar te verstaan hoort ge dag in dag uit niets meer dan « daa dieve van pro-priétoeresse,» en van daa « schoebejakke van locatairs » ! Ik vraag mij af wat dat zal worden als er nu eens zal moeten afgerekend worden, na den oorlog ! 'k Geloof dat liet nuttig- zal zijn tegen dan overal plakkaartjes te hangen met het opschrift : k Behandelt malkander met*zàcht,heid ! » J. T. mm 't"hâgeund ii. De aartsbisschoppelijke stad verlatende, hervat ik mij ne reis in de richting van Aerschot, midden door belangrijke dorpen als Bonheyden, Rijmenam, Keerbergen, rremeloo, waarvan in de eerste oor-logsweken meer dan eens is melding gemaakt ge-worden en waar het krijgsveld dan ook duidelijke sporen heeft achtergelaten. Het weer is bepaald schoon geworden en de zon-nestralen werpen over heel het omliggende land-schap een opwekkende klaarte. Mijn dagblad boe-iiemt mij geen belang meer in; aangenauior is het naar buiten te turen. De stoomtram zelf voelt zich blijkbaar in eene Zomerzondagsstemming, want hij snijdt als een pijl door dorpen, velden en bosschen, en de stoornsleper schuil'elt daarbij zoo schel en lustig, als moest hij « par force » zijne prêt lucht geven. In mij ne. rijtuigafdeeling maak ik per toeval ken-nis met een A.ntwerpenaar, evenals ik op weg naar het Hageland. Wij beginnen te spreken over koe-Ijes en kall'jes en... over den oorlog. — Haha ! hoor ik den lezer spottend uitroepen, Mijnheer gaat op reis zoogezegd om het oorlogsge-beuzel te ontvluchten,- en het eerste wat hij zelf doet, als hij een kennis tegenkomt, is : over den Dorlog praten ! Ja en neen,. vriend lezer. Mijn reisgezel en ik hebben over den oorlog gesproken, 't is waar, maar wij hebben er over gesproken zooals verstandige menschen, ol die er zich o.p toeleggen verstandig-te vvezen, het doen, 't is te zeggen : zoo eerlijk, recht-/.innig en onpartijdig mogelijk, met weglating van allerlei onnoozele praatjes door zoogezegde ((straats-krijgskundigen» de wereld in gezonden. Voorname-lijk hebben wij den wereldstrijd betreurd, niet al-leen om het stoffelijk nadeel dat hij reeds teweeg bracht en nog teweeg brengen zal,maar ook om zijne noodlottige gevolgen op zedelijk gebied, bijvoorbeeld ; het bankroet van het gezond verstand, de wederzijdsche haat onder christenvolkeren, de ach-teruitgang der beschaving, enz. Ivoo koutende zijn wij schier onopgemerkt m Aerschot geraakt. Het kleine Demersta.dje, reeds zoo stil in gewonen tijd, komt nu als gansch uitge-storven voor. Mijn gezel en ik, benevens eenige andere reizigers, met den stoomtram .aangekomen, zijn haast de eenige levende wezens op straat. Daar \\ ij hier een uur gedwongen oponthoud hebben, be-sluiten wij in een koffiehuis een liartversterking te gaan nemen, en eens te hooren hoe het hier in den laatsten tijd zooal toegaat. Reeds vroeger, telkens ik Aerschot per spoor voorbijreed, kwam het stadje mij voor als tusschen een tamelijk hoogen berg en den Demer saamgene-pen, en wel zoodanig dat sommige huizen door het geweld van de persing letterlijk als tegen het ge-bergte opgedrongen schenen. Nu ik te ^oet door de verlaten straten dwaal, bevestigt zich die in-druk. De stad is lang en smal omdat van de Oost-eh Westzijde, de uilbreiding door natuurlijke hin-derpalen belemmerd wordt. In tegenstelling met Antwerpen, Mechelen, Lier zelfs, en misschien nog andere plaatsen in België, blijkt Aerschot nog de krach t niet gevonden te hebben om zich eenigermate uit zijne puinen op te richten. De Groote Markt en de aanpalende straten verkeeren nog nagenoeg in den toestand, waarin zij door het oorlogstumult van Seplember 1914 geraakt zijn en, te oordeelen naar hetgeen wij verna-meri van de weinige lieden met wien wij gelegenheid hadden te spreken, moeten ook nog vele Aer-schottneaars zich onder den indruk bevinden van de geweldige tooneelen waarvan zij in den tijd ge-tuigen waren. Als men nu waarneemt hoe vrpedzaam heel de streek daar in den zonneglans te sluimeren ligt, hoe onbewolkt de lichtblauwe hem.eltent erover uit -gespannën staat, terwijl nu en dan een rookwolkje opwaarts kronkelt, hoe kalm het Demerwater daar heen vliet, hoe vroolijk links en rechts een vogel in het struikgewas kwettert, zou men moeilijk ge-looven dat god Mars hier eens kwam huishouden, — doch de werkelijkheid ligt daar koud en naakt voor 't oog. Zoozeer overweldigt ons een gevoel van treurnis en verlatenheid, dat wij met een soort van verlichting den stoomtram op zien dagen die mijn gezel te Rillaer en mijn persoon te Thienen brengen moet. De afstand tusschen Aerschot en Thienen be-draagt bij de dertig kilometers; om hem af te leggen beschikt de stoomtram — volgens den officiee-len wegwijzer — over twee uren. Dat schijnt maar een trage rit op het eerste zicht, doch er is zooveel oponthoud onderweg dat de reis bezwaarlijk korter zou kunnen gemaakt worden. Inderdaad, in de meeste dorpen dient twee- of driemaal gestopt, en op sommige plaatsen zelfs de aankomst van andere trams afgewacht te worden. Dit laatste schijnt vooral redelijk in dezen beroerden tijd, nu het getal treinen maar schaarsch is en het missen eener aansluiting de reizigers voor de onaangenaamheid zou stellen den nacht, in een klein, afgezonderd dorp te moeten doorbrengen. Toch kan dat op-aansluiting-wachten wel verve-lend zijn, zooals ik ondervond te O.-L.-V.-Thielt, waar ik gedurende twintig lange ninuten geen andere afwisseling heb dan het gezicht op hetzelfde drietal huizen, dezelfde rij boomen, hetzelfde een-tonig vlakke veld. Ongeduld overmeestert mij ; reeds bereken ik dat met nog zoo'n paar vertragin-gen onze tram minstens een uur te laat te Thienen aankomen, en de goede vriend, die mij daar volgens afspraak wachten zou, wellicht de pijp aaiè Marten geven zal. Doch geen nood. Een s tond nog en vooruit gaat het weer, dwars door akkers en weiden, berg op berg af, in grillig geslinger dan naar links, dan naar rechts. Soms glijdt onze trein hellingen af zoo steil dat al de kracht der remmen noodig blijkt om hem te beletten zich in duizelingweiiK'ende vaart daar beneden als 't ware het hoofd te pletter te gaan loopen op huizen of boomen. Daar het Zonclag is, zijn de reizigers nogal talrijk en is er leven en gekout in de rijtuigen. In de dorpen en gehuchten, die wij doorkruisen, is het, evenals voorheen, zeer stil. Vrouwen komen soms nieuwsgierig op de deurdrempels staan; mannen, tegen de voorgevels geleund, rooken hunne pijp ; kinderen spelen op de straat, en in de verte ziet

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.