Het Kortrijksche volk: katholiek volksgezind weekblad

2074 0
15 februari 1914
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1914, 15 Februari. Het Kortrijksche volk: katholiek volksgezind weekblad. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/v40js9j835/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Het Kortrijksche VolK Katholiek Volksgezind Weekblad Tiende jaargang. — Nf 7 Zondag 15° Februari 1914 HVSCRRIJVING „ \ in stad, 2.50 fr. \ in stad, 1.50 fr. VOOR EEN JAAR , . , „ , VOOR EEN HALF JAAR I buiten stad, 3 fr. ( buiten stad, 1.75 fr. Pr\js per nummer: 5 cent. qesticht BOEK- & STEENDRUKKERIJ aGewone en Prachtuitgaven J. VERMAUT, drukker-uitgever in 1852 Langesteenstraat, 28, Kortrijk. — Tel. 204 Gewone aankondigingen : 30 cent, de reke. Rechterlijke aankondigingen : 1 fr. de reke. Groote en langdarende aankondigingen volgens overeenkomst. Voor de aankondigingen buiten de twee Vlaanders, zich wenden tôt Agence Havas, Martelaarsplaats, 8, Brussel — Beursplaats, 8, Parijs — Cheapside, 113, Londen Onze Schoolwet. Ze is er toch eindelijk door in eerste lezing, na een bespreking schier zonder einde!... Woens-dag aanstaande wordt ze gestemd in tweede lezing!Hoe staan daar nu de liberale en socialisti-sche zeveraars te blinken ! ? ! Al wat ze hebben kunnen doen, is : hun godsdiensthaat lucht ge- ven hun godsdiensthaat, die bij de socialiaten niet min dan bij de liberalen ailes overstemt — en niets van het door hun beoogde doel hebben ze kunnen bereiken! Dit do^l was : eenerzijds de schoolwet te doen schipbreuk lijden; ander-zijds de bespreking, zôolang te trekken, dat de kiezingstijd aanbrak vooraleer ééne der beloof-de, der gewenschte sociale wetten gestemd was! De sociale wetten —i althans ééne of meer er van — zullen toch gestemd worden. Al de roo-de en blauwe zeever heeft niet lang genoteg kunnen duren, om al den tijd tej;otjven : de be**ol-king immers werd het spel moê, en de groote^, mannen uit de Kamersi werden het geware. Dienvolgens, is bij gebrek a^i strijder! de strijd gestaakt; en werd de schoolwet yi»nge-stemd.* * * t ' De schoolwet werd aangestemd ! Dit wil zeg-gen : 1° Voor de vrije, meest chrisitene scholen, werd wat meer gelijkheid gewonnen. Wat meer gelijkheid; niet voile gelijkheid. Immers, ook met de nieuwe schoolwet, zullen, zonder reden, de officieele scholen, alleen maar omdat ze dien naam dragen, dus zonder meer waarde te hebben, toch meer toelagen trekken. Ze zullen immers altijd hun kosten van bouwen en onderhouden door die algemeene kas der lastenbetalers gedekt zien, terwijl de vrije scholen — daarvoor — en zeker nog wel voor vele andere dingen — niets zullen krijgen. Nogthans zijn we verheugd : een stap te meer is gezet op den weg van rechtvaardigheid. Dit stemt blijde. En geeft moed voor de toekomst. 2° De onderwijzers zien hunne jaarwedde ver-beteren; en tusschen de verschillende onderwijzers, vrije of officieele, ontstaat meer gelijkheid. We zeggen hier ook niet : het ideaal is be-reikt. Maar we zeggen : een goede stap is nu vooruitgegaan; aile welgestelde onderwijzers zullen tevreden zijn; van het thans verleende ge-nieten; en nog meer voor de toekomst hopen. Ze zullen ook met zooveel te meer vuur aan't werk gaan, om, nu ze wat van hun recht verkre-gen hebben, ook zooveel te beter, hun plicht, hun zwaren, heiligen plicht te vervullen. 3° De schoolinrichting zelf is opgeknapt. Vooreerst is de leerplicibft in de wet geschreven : de kinders zullen moeten regelmatig, en zullen moeten langer naar school gaan. Dit moet ons allen verheugen. De kinders zullen nu inderdaad niet meer voor hunnen tijd werken gaan, en vooral, ze zullen het middel ter hand gesteld worden — vorming, ontwikkeling — om hun weg door het leven te maken. We hopen ook dat de wet in Vlaamsch op-zicht geen kwaad zal doen. Immers, onwrikbaar staat het vast, dat de Vlaming hoofdzakelijk maar door zijn eigen taal, door ontwikkeling alleen in eigen taal te geven, vooruit kan. Ons Vlaamsche volk moet weder groot en schoon worden. Hooger op! moet het, hooger! 4° Liefdadigheidsiinrichtingen, als schoolsoep, kleeding, zullen voortaan inderdaad liefdadig-heidswerken worden, meer met onpartijdigheid bediend — in plaats van wat ze totnogtoe waren in liberale en socialistische centers : lokmiddels om de kinders naar slechte scholen te krijgen, Judaspenningen om er de zielen van de arme menschen te koopen. * » » En nu — nu de schoolwet gestemd, moeten we er zien profijt uit te trekken. We moeten onze scholen zien z66 sterk en zoo stevig oplei-dende te maken, dat onze kinders voortaan voor de groote levenstaak opwassen, vol leer- en strijdlust het oudere leven intrekken, en zoo, door het aankomen van nieuwe, schoone, uitge-ruste geslachten, met kennen, kunnen en doen, het groote, schoone Vlaamsche volk van weleer herscheppen! * * * Het reuzenaandeel in dit opleidend herschep-pingswerk valt den priester en den onderwijzer (onderwijzeres) ten deel. Aan hen is het, de we-reld voor de kinders te openen, dezen een zicht op de wereld, op God, op de menschen, de men-schelijke samenleving te geven; hen te vormen tôt stevige leden dezer menschelijke samenleving, hen ôp te leiden, en uit te rusten met ken-nis en waa*digheid, voor een degelijk stand hou-den, werken en winnen in het groote levens-bedrijf.Priesters, onderwijzers overweegt, doorgrondt dus, en doordringt u van uwe hooge roeping, uwe heilige zending, uwe edele levenstaak! Bin-nenleiden in 't leven! Opleiden en vormen en uitrusten voor 't leven! Bekwaamt u voor uwe groote levenstaak, door studie, observatie, oefening. Geeft geheel uiv eigen-zelf. ^Wapent u met aile hulpmiddelen Vân geduld, van goedheid en kracht! Wapent u -^îRet al <Je bovennatuurlijke hulpmiddelen van ge-bed en sacramenten, van gratie en deugd. Werkt, ■én betrouwt op God. Betrouwt op God en werkt! En God zal zegen geven, rijk overvloedig. Werden al onze priesters van nu voort ech-te, studeerende, overwegende, volop toegewij-de krachtinspannende onderwijsmannen!.. Werden aile onderwijsmannen, meesters en meeste- ressen, omzeggens priesters die, samen met hun vakbekwaamheid paren, heiligheid van le-venswandel, christene levensopname, zelfopof-ferend, bovennatuurlijk nastreven van het groote levensdoel. Dan zouden èn Vlaanderen, èn Kerk, èn Staat roemvolle, gelukkige tijden te gemoet gaan. # * * Ook de ouders moeten helpen. Door zorge voor hunne kindersi ten huize lichaamlijk en geestelijk, van jongs af aan; door waken opdat de kinders vroeg, regelmatig naar school gaan; door meeleven met de kinders die naar school gaan, door aanmoediging van hun leeren en we-ren; door samenwerking met, en ondersteuning in ailes van priester en onderwijzer (es). Welaan! elkeen sta zijn steke. En de toekomst is aan een groot, schoon, Vlaamsch, christen volk!! De redactie. Leest op de 5e bladz. onze Kroniek voor kunst en kennis SEBASTIANUS alsook de Buitenlandsche kroniek EENE TROONREDE Leest ons Mengelwerk. ONZE ARBEIDENDE JEUGD. Het zal gewis niet van belang ontbloot zijn, hier een scherp inkijken te wagen in toestanden die met onze arbeidende jongens en meisjes eenig uitstaans hebben. Eertijds waren de gevaren voor het zieleleven van de jeugdige arbeiders en arbeidsters niet zoo angstbarend als in onzen modernen tijd. De groot-nijverheid, die de zielen van zoovele knapen en meisjes in hare kolk heeft verslonden, was toen slechts aan 't opkomen.. De groote werkhuizen en fabrieken waar deugdzame en bedorvene jongelingen en jonge dochtersi in tal-rijke scharen samenzwalpen, waren onbekend. Wat vooral niet bestond, was het verderfelijk socialism dat in de laatste jaren er zich bijzon-der op toelegt om de arbeidende jeugd onder zijne klauwen te krijgen. Weliswaar Gods Kerk waakt, Zij roept aile katholieken, die van het dreigend gevaar be-wust zijn, te weer en te wapen, om van de nieuwe vijanden te redden, wat te redden valt. Hoe den strijd aangepakt? Door jongelingskringen en vakscholen in het leven te roepen; door het steunen der vele Pa-tronaten en Studiekringen die t'allenkante zijn opgericht. Pater Rutten, de man met wijze ondervin-ding, zegde weleer dees : « Overal waar geen instellingen bestaan voor den jongeling en de jonge dochter gedurende de jaren, die hen scheiden van den tijd, dat ze met de grooten kunnen optrekken, bestaat een groote, betreu- renswaardige gaping in onze sociale werken. » De tijd die Pater Rutten bedoelt, zijn de jaren die verloopen tusschen de lagere school en de caserne... Van school te huis gekomen, moet de jongen gaan werken in de stad of op den buiten. Hij is blij te moede dat hij de lichaamskrachten kan gaan gebruiken. Zijn gemoed blaakt vol geest-drift voor het nieuwe leven dat zal aanvangen. Hij is het zich bewust, dat hij geen kind meer is, maar wel op weg een man te worden; en dat geeft hem levensdurf en levensblijheid. Alras wil hij zijne ontluikende krachten in daden omzet-ten, om zoo spoedig mogelijk een groot man te worden. Hoe gemakkelijk meent de argelooze jongen niet dat het beste middel is de grooten vooral in hunne gebreken na te apen. Ter fa-briek ruischt hem eene onzedelijke taal in de ooren, het bloed jaagt hem naar de wangen en hij bloost. Dat maakt hem schuchter, en lijkt hem kinderachtig. Bij de andere werkgezellen, gaat de flesch lustig rond, rnaar hij heeft nog nooit alkool geproefd. Daarom tracht hij zoo spoedig mogelijk de grooten gelijk te zijn in het uitgaan van liederlijke taal en in het slurpen van geestrijke dranken. Van lieverlede hebben zich zoo de lagere hartstochten ontketend, en helaas het goede dat in zijn hert nog achuil hield is ver-smacht.Stellen wij tegenover dezen een jongen die bij patronaat en studiebond is ingelijfd. De kie-men van het goede die in dezes hert gezaaid lig-gen wassen weelderig op tôt zoovele sierlijke geurende deugden, de echte sieraden eens jon-gelings.Van den werkmansjongen is ailes te maken, wanneer eene behendig-wijze hand hem drilt m zijne vorming geleidt. Evenals den ruwen ar-duinsteen, onder het houweel van den beeld-houwer tôt een prachtig kunstwerk gedijt; zoo kan de jongeling eveneens onder eene wijze lei-dende hand, tôt een prachtjongen opgroeien wiens wil zoo gestaald en wiens karakter zoo ver-vroomd is, dat hij mannendurf bezit om de gevaren met strakke oogen te bekijken zonder te pinkoogen. Daarom, zoo spreekt Mgr. Mercier, moet niet enkel de godsdienstige vorming in het patronaat voltooid worden, ook de opvoeding tôt deugde- lijk lid der Maatschappij moet dââr beginnen. * * * Hetzelfde geldt nagenoeg voor het werkmeis-je. Hetzij zij een handwerk leert, hetzij zij als fabriekwerkster geld moet verdienen, al te gemakkelijk verliest zij de gaven die de vrouw sie-ren. Evenwel ligt hare redding voor de hand, want in ieder vrouwenhart klopt een moeder-hart wiens gevoelige snaren men door edele ge-voelens doen trillen kan. Ook voor hen dienen patronaten en studie-bonden, kook- en huishoudleergangen, meisjes-bescherming en naaischolen, congregatiën en re-traiten ingericht. Geheel de geschikte werking is in onze om-schrijving, en geheel België door, reeds goed aan gang. Maar mocht ze nog meer uitgebreid, nog steviger ingericht, nog krachtdadiger doorgedre-ven worden. Mochten meer en meer ontwikkel-den zich bijsteken; en mochten de begoeden meer en meer steunen ! Zoo zoude onze jonge-liedenorganisatie We-lig opschieten, tôt heil onzer opkomende jeugd, tôt bate van Kerk en Staat. J. A. OPEN BRIEF aan de Katholieke Volksvertegenwoordigers en Senators van West-Vlaanderen ACHTBARE HEEREN, De Oud-Hoogstuden^enbond van West-Vlaanderen is zoo vrij U, aangaande de eerste stem-ming in de Kamer over het gebruik der talen in het lager onderwijs, openhartig zijne bedenkin-gen, wenschen en inzichten bekend te maken. De heer Dr Delbeke, volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Thielt-Rousselare, stich-ter van onzen Bond, had met zijne katholieke collega's HH. Borginon, Henderickx, Ramae-kers, Van de Perre en Van Sande wijzigingen voorgesteld aan het schoolontwerp om de taal-misbruiken te beletten. De vlaamsche katholieke DRUKPERS steun-de de voorgestelde wijzigingen. VERZOEK-SCHRIFTEN, door duizenden Vlamingen uit aile vlaamsche provinciën onderteekend, wierden er voor naar de Kamer gezonden. Onze Oud-hoogsludentenbond belegde met de medewerking van andere maatschappij en en ver-eenigingen, in de voornaamste steden en ge-meenten van West-Vlaanderen openbare Volks-vergaderingen waar het schoolontwerp der Re-geering krachtdadig werd verdedigd en tevens de vlaamsche amendementen geestdriftig toege-juicht.Het was een nieuwe opbruissching van de wilskracht en van den geestdrift, (waarvan onze provincie aan het land den verheugenden aan-blik geschonken had in den kiesstrijd van 1912 en in de heugelijke vlaamsche feesten van Au-gustus 1913 te Pitthem, te Ingoyghem en te Poperinghe : WILSKRACHT om het katholiek Ministerie te ondersteunen zooals de stoere West-Vlamin-gen dat kunnen; GEESTDRIFT voor de verheffing van het Vlaamsche Volk. Sterk door de algemeene bijtreding en goed-keuring, staande in het « HART DER KATHOLIEKE PARTIJ » volgens de zoo treffende beeldspraak van Frans Van Cauwelaert (Ann. Parlem. bl. 728), vroeg onze Bond de stemming der amendementen Delbeke. Maaar buiten verwachting, hebben de voor-stellers geen ingang gevonden voor deze amendementen bij de Regeering. Daardoor wellicht komt het dat wij, tôt onzen DIEPEN SPIJT, moeten vaststellen dat, op dien kwaden Donderdag (22n Januari 1914) — te midden het ongelukkig geharrewar van partij-driften en misverstanden — slechts drie katholieke volksvertegenwoordigers van West-Vlaanderen met den heer Delbeke de hoofdbepalin-gen van xijne omgewerkte amendementen hebben gestemd. VERWORPEN, de bepaling die het grondbe-ginsél «moedertaal voertaal van het onderwijs» invoerde volgens de streek: vlaamsch in de vlaamsche gemeenten, fransch in de waalsche gemeenten, mits de noodige wel bepaalde afwij-kingen voor het arrondissement Brussel. VERWORPEN, de beschikking die maar toe-liet met het aanleeren der tweede taal te beginnen wanneer het kind reeds voldoende ontwik-keld is door en in zijne moedertaal'. Het eerste lid van het ter laatste uur ingediend amendement Nobels:« In aile gemeente, aange-nomene en aanneembare scholen is de moedertaal de voertaal in al de graden van het lager onderwijs» was aangenomen. HOE ONDUIDELIJK ! Hoe en door wien zal de moedertaal worden vastgesteld? Is er spraak van de moedertaal van ieder kind zooals de heer Vandervelde het ver-staan heeft, zoodat voor elk kind het recht zou bestaan te eischen dat het onderwezen worde in zijne moedertaal? Of is er spraak van de moedertaal van de al-gemeenheid of van de meerderheid der leer-Iingen van de school? Zoo iets zal wel zijn daar de heer Nobels het amendement van Minister Poullet afgekeken had dat luidde als volgt:« De voertaal van de onderscheidene graden van het onderwijs is de moedertaal der leerlingen» en de Minister den gestemden tekst, in de Brusselsche dagbladen, zoo heeft laten uitleggen. Het amendement Nobels dient bij de tweede lezing, nader bepaald te worden om willekeurige uitleggingen te voorkomen. Maar hier schuilt voor de Vlamingen het meeste kwaad! In de Kamerzitting van 23 Januari, werd het tweede lid van het amendement van Minister Poullet gestemd : «Gedeeltelijke afwijkingen kunnen worden toegestaan namelijk te Brussel alsmede in de tweetalige gemeenten». Welke gedeeltelijke afwijkingen? Door wien kunnen zij toegestaan worden? In welke omstan-digheden en onder welke voorwaarden? Welke zijn de tweetalige gemeenten? —Beteekent hét woordje «namelijk» dat er ook gedeeltelijke afwijkingen kunnen toegestaan worden in andere gemeenten dan in Brussel en voorsteden en in de tweetalige gemeenten? Doet de Kamer hier geen afstand van macht aan de Regeering of liever aan het schooltoe-zicht en de ministeriëele bureelen? Blijft het hekken niet aan den ouden stijl hangen of beter is de deur niet wagenwijd opengezet voor nog meerdere misbruiken, die ditmaal onder den dekmantel der wet, zullen voortwoekeren in onze jongens- en meisjesscholen?

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het Kortrijksche volk: katholiek volksgezind weekblad behorende tot de categorie Katholieke pers. Uitgegeven in Kortrijk van 1905 tot 1936.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes