7e Jaarg&ng. rt° 93 Zondag 5 April. 1914 Z Gêntiemen nei nummer HET MORGENBLAD aaïî&oneiBgïsageïii : 4= bladzijde. — per kleinen regel fr. 0.3C Financiëele, » » » » 1 -OC Stadsnieuws, pet grooten regel » 2.<X Reclamen, » » » » 1.0C Begrafenisbericht, » 5.0C VOL.KSDAGBI^AD Allô mededeelingen te zenden aan M.'J. BAMPS, Bestuurder, Nationaiestraat, 54, Antwerpcn Mea schrijît in op het bureel van het blad en op aile Postkantoren Telefoon: OPSTELRAAD : AANKONDIGIiNGEN : « " ^ I I |_||IJLlL.La«f JMLlfJ-MlILTllima Iftfeo5snesti©Bîtesi s Een jaar, S fr. — 9 maândsn, S fr. j 6 maanden. 4 fr. — 3 maandein., S fr. BUITENLANÇ, het port te buiten. ! Aanhoncligingen worden ook cnicangan door M. J. LEBEGrVE et C°. -Office de Pu* blicite, 33, yxeuictraat, te Brussel. Voor de Colonie en voor de Negers zelf Tijdens de behandeling van de Con-. ^obegiooting, die onlamgs in de Kamer is afgeloopen, hadden wij in een artikel, de beschouwingen over-gebracht, welke de gewaaxdeerdc ko-loniaal, Pater d'Hossche, ons is een interview welwillend meedeelde be-treffende het telen van mondbehoeî-fen in Congo. De schaarschte van mandbehoeften in onze Colonie is,' zooais in gemeld artikel werd bewe-zen, niet enkel eene ramp -voor de bevolking zelf, maar ook een der zwaarste hinderpalen, om er groote werken uit te voeren. Trouwens, meer dan een redenaar, die het woord in ,het Congodebat voerde, heeft diezelfde meenjng geuit. Wij sloten echter ons vorig artikel betreffende die zaak, met de rraag : zouden dergelijke onderne-mingen winston afwérpen ? Baarop antwoordt thans Pater d'Hossche in zijn maandschriît (1) , en wij meenen nuttig werk te ver-richien voor onze Colonie, met en-kele dezer practiische gedachten over te nemen, ails zijnde de onontbeer-lijke aanvulling van ons vorige ar-ttkel betreffende die zaak. Uit dit artikel blijkt tevens hoe de tûissionarissen, die zoo vaak en 9teeds ten onrechte door onze tegen-sferevers werden aahgevallèn, ook op stoffelijk gebied de meest prac-tische ond'ernesningen we:en uiteen te zetten, wanneer het de bcochav;ng en het welzijn der negers en den waren voorui.tgang onzef Colonie geldt. Wij stelden dus de vraag of eene bandelamaatschappij, die zioh bezig . houden zou met het telen van niond-behoeften, winsten kan ahverpen ? OndersteUen wij, zoo begint de praotisehe koloniaal, dat men eone SRO0TE BOERDERIJ begint in de aabijheid van Stanleystad- Het eerste werk zou natuurlijk zijn, de boomen weg te ruimen. Dat vergt kosfcen, doch die zouden tiendubbel worden vergoed, zoo men er eene STOOMZAGERIJ aan toevoegde — naar Stanleystad kan men zeer ge-maklcelijk machienen overbrengen — wsnt, zou men het gelooven dat in Cbmgo meestal wordt gebouwd met hout dat uit Europa komt, zou men gelooven dat te Stanleystad dunne halî-diuàjmplankjes van 12 centimeter breed, twee frank den loopenden œeler wordt verkocht, terwijl daar [>radittg en sterk hout voor de deur Bèaat te' groeien ! " Verder komen elke maand een i feintai schepen aan te Stanleystad, * <¥e allen met hout gestookt wor-^dem. Een groot getal Negers doen *irâets anders dan het aafnbrengen. " Benevens de boomstammen, die «unnen gezaagd worden, zou men ^ onze boerderijen afval van hout „ genoeg hebben, en ik sta er borg voor dat het minder werk zou "bosten dan het brandhout, dat de 'Negers nu, zoo maar goed komt het uit, in het bos'ch gaan aEkap-pen Hetzelfde geldt voor de groote hoeveelheid hout die men noo-dig heeft om steenen te bakken . " Men mag ook niet vergeten dat „ er dagelijks in de groote posten . veel hout verbrand wordt in de " keukens van Blanken en Negers " Op zekeren dag was ik op de " markt van Mawambi, een klein ^ plaatsje in het woud. Een G-eara-^ biseerd opperhoofd bood er bij gebrek a'an mondbehoeften, voor do i H eerste maal vijftig vradhten brand- I " hcjjit te koop eu in tijd van eëà "h balf uur, was er geen busseltje ' meer te zien. "Te Stanleystad en op meer an ! ^dere plaaisen zou men die elkou s ffiorgen kunnen verkoopen. < | (1) M i s s i ë n van Congo-1 Jand, uitgegeven door de Pries- 1 ,ers het Ii. Hart, Tervueren, ; Aî>riln\iimnier 1914, |'( SBjHm—— " De boomen dus, die hij den eer- \ " sten oogopalag een hinderpaal \ " sohijnen te wezen voor den land- c " bouw, zijn eerder voordeelig. " £ Het is niet noodig en boomstom- ] pen en wortelen uit den grond to J halen. Men hoeft den grond niet Te ; bewerken : 't is voldoende dat men î groefjes maakt om het zaad in te c leggen. De rijat, in zuiiven grond ] geplant, levert de eerste maal een ? rijken oogst op : niet zedden 3000 J kilo per hectaar. Na twee rijstcul- t turen zou men mais, suikeraardap- t pelen of boonen kunnen planton,ein- t delijk manioca of bananen. Als de boomstompen en wortelen niet uit- J gerukt worden, veranderen ze in ' tijd van een paai' jaren in teelaar- ; de, waarin de planten een overvloe- ! dig voedsel vinden. 1 " Verondersteilen wij nu eesns dat 1 " eene maatschappij hondierd heataren c " boscii ontgint. De prijs van het < " hout zou minstens de onkosien dek- . " lcen van het omkappen en het weg. " ruimen van de boomen. " De rijst verkocht aan 0.15 fr. " den kilo (deze die men uit Euro- , " pa laat komen kost 0.75 fr. den / " kilo) zou 3000 maal 100 of 300000 < " maal 0.15 of 45.000 fr. 's jaars " opbrengen. Zaaigraan en dagloon ' " aan de zwarte werklieden zou geen , " 5000 frank bedragen- Een paar | " blanke toezichters waren meer dan " voldoende en behab e eenige lood-" sen om den -voget in to bergen, " zou men weinig gebouvven noodig " hebben. " De overige vruchteai zouden min- " stens zooveel opbrengen als de I "rijst. " Van maïs heeft men gemakk&lijk 1 " twee oogsten in 't jaar. ïïij wordt : " niet zoo duur verkocht afls de J " rijst, maar hij brengt viennaal , "meer op. } "De suikeraardappelen, de manio- ' ' ca, de bananen breugen ongeveer " ÎO.OOO kilos op per heetaaï. Aan ^ 2 fr. de honderd kilos (nu wor- j * den ze met zelden tegen 5 fr. de s " honderd kilo verkocht) ware het nog i 800 fr. per hectare. En, thans kan ■ men noch te Borna, noch te Léo- 1 " poldstad, noch te Stanleystad er "den prijs van opgefven; als de negers honger hebben, zien zo naar " geen prijs. ê Na een zeker getal jaren, zou ^ " men de gewezen velden in weilan- den kunnen herscheppen en de vee- ri " teelt beginnen. " , fc Sohrijver sluit zijn artikel met nogmaals er op te wij zen, dat het ^ voor aen Staat een hoogdringende y plicht is, zich om de mondbehoeften 1; te bekommeren, ten einde de negers d van hongersnood te vrijwaren ; hij '' is van oordeel dat het beste middel ware, landbonwmaatschapp ij en door Staatsgelden te steunen, — (Me er d mannen met kennis van zaken moe- ten naartoe sturen, — Veeleer dan i! de zaak door den Staat zelf te zien f in bedriif nemen, 1°' oindat men zoo maar niet ineens landbouwer wordt, enkel en alleen oindat de Staat het wij, en 2° omdat de. onophoudelijke vea-wisseling van de beambten oen hinderpaal is voor de goede exploi- ^ ':^G- i. - -'ki . . /1i ' r .. w ». J DIEFSTAL Gisteren morgen zond hcer Martin, han-lelaur te Parijs, aan heer Andrieu, wijn- cl landelaar, te Toulouse, een cbeck van g LS,000 îrank, to innen door tusachen- « ccir.st van een huissier, Mt Poireault: o Heer Andrieu gclnstte een zi.iner be- b iienden, Amédée Noël, oud 27 jaar, het ei ;eld te gaan ontvan^en. ^s'oël krëeg de b !om en gaf er aîschrift van. Hij maakte h laarna het handteeken na van zijnen pa-roon, bood zich aan in de "Société gé- ri >érale% trok het bedrag en poetete er b' n«le de plaat. a Men denkt dat de oneerlijke naar Span-o vertrokken is. De policie zoekt hem si id. k SERELDGEEEUBTENtSSIH XK ALBANIE De Weensche correspondent van de "Lo-:al Anzeigor" verneenit van goed inge-ichte zijde, dat de Epirotische kwestie, iiidanks aile schijnliare verwarring, toch poedig eene oplossing zal vinden. De ijpiroten zifllen zieh binnenkort kunnen ivertuigen, dat hnn eischen niet vervuld Lunnen worden, alleen reeds oindat het irootste gedeelte van de bevolking van let gebied waar, het om gaat Mohanmie-laansch is. _ De mogendhtden van het >rievoiidig Yerbond zuilea binnen wei-îigo dagen de Grieksohe regeering een .ntwoord op baar nota overhandigun, de uogendheden van de Drievoudige Enten-e zullen wel spoedig dat voorbeeld vol-;en. Men verwacht, dat daardoor .spoe-lig klaarheid zal komen in den toestand. Voîgens de laatste berichten zijn' Epi-otischo troepen er in geslaagd om ter-iuiks Coritza binnen to trekken, en de Ubaneesche woningen aan te vallcn. De •îederlandscke majoor Snelleji van Yoi-enhoven bepaalde zich tôt verdodig-mg. lij zelf is ernstig gewaûd. De Moham-Dodanen uit den omtrel: rukkcn aan om [e stad te ontzetten. De Albaneesche garnizoenen zijn uit «n aantal andere stoden van zuidelijk \lbanie verdreven. Naar vermeld wordt, hebben 80 "zie-;en", die in het liospitaal te C-orîtza •erpleegd werden, de Albaneesche gon-larmen aangevallen. Een bloedig gcsvecht "olgdc, waarin een Nedeiiandseh officier iewond is. De start is nog steeds in han-ien der Albaneezen. De Russische, Engelscho en Fransolie eden der. internationalo comcnissie van oeziich'j zijn uit Valona hier aangeko-nen. Mon zegt dat hun lcomst in ver->and staat met de geldleening. 0F mm iiâi in de post M. Segcrs, miinster1 van posterijen, :omt een goeden maatregel te nemen in let belang der bedienden, die het "inte-•im" van onderpostontvanger waarne-nen. Daar die agenten dikivijls in de mruogelijkheid verkeeren een dag in îunne familie te gaan doorbrengen, om-lat zij er te ver van verwijderd zijn, ;ullen zij iedere maand een bijgevoegden rerlofdag hebben. Voor het spoorwegpersonee! Het département van het spoor heeft icsloten eene som van 25,COQ fr. be-:ehikbaar te stellen om onder het perso-leel verdeeld te worden onder vorm van lanmoediginspremiën voor profijtig ge-iruik van inaterieel in den ioop van liet -ierde kwartaal van 1913. Qedenkt de schoolbus Wij zijn in de Passieweelc, welke het ;emoed vari den christen tôt de groote eheimnissen terugbrengt, het groote werk nzer .verlossing omzwevende. De Kerk treurt en weeklaagt over den uren prijs, waarmede onze redding werd etaald. Zij leoft de afsehuwelijko oogen-likken mede, d'e de Eeuwige Liefde door-wam om onze zonden. Kunnen wij be-;r over Gods lijden mediteeren, dan bij et storton van een penning, _ die strok-en nioet om de crkentelijkheid wegens , eze Goddeiijke daad, in het hart der , jekomst voort to planten ? Eene hoadertijarige le Meulebeke Meulebeke gaat binnenkort eene hon-erdjarige tellen onder zij ne inwoners. 1 't Is Madame Isabella-Rosalia Tack.Zij 1 3 geboren te Wacken, den 21 April 1814, : n weduwe van den heer Petrus De i )eurwaerder. Opzienbarende zaak Op 13 November laatstleden, ontdekte ] îen, in eene steeg, te Cayeux aan Zeo Frankrijk), de TO-jarige weduwe Del- ! ache, welke aan 't hoold zware verwon- ■ ingen en aan de keel een diepe schecr- ■ lessnede droeg. Na langdurig ooderzook, , 'erden de tv/intigjarige Francisea Mag- . iez en haar twaalfjarig broertje Kay- ; iond aangehouden. De besehuldiging zegt dat het meisje j c misdaad zou hebben _ geplcegd om zich . eld te bezorgen, ten einde naar een bu- j elijksfeest te kunnen gaan. Zij zou de , ude vrouw met een ijzeren staaf heb- j sn getrofîen, terwijl haar broertje met , ;n scheermes de wonde aan de keél toe- f raoht. Na den aanslag beroofden zij , un slaT-.htoffer van twintig frank, ' Het meisje vérschijnt alleen voor de ?chters; Éaymfind Magniez, die niet in ; jschuld'igàng kan worden gesteld, treedt is getuige op. , De advokaat-generaal vroeg do dood- raf, doch Francisea Magniez werd en- . îl tôt 4 jaar eevan^ verwezen. Brief uit Brussel Ds zaak Colfs. — Goudstukken. De zaak Colfs, zal niet bepleit worden ten minste niet voor wat het reglemer aangaat der belangen van den katholic ken volksvertegenwoordiger. Hij is me de stad Brussel overeengekomen. Brusse die als waarborg een oproep op de vooi steden gedaan had, verzaakt aan diei oproep, behalve voor wat St-'Jans-Moler beek betreft, daar gezel Jacqmottc in d bende der aanvallers heifend werd, dei avond van den laffen aanval op bee Colfs. De zaak blijft hangend tussehen d stad Brussel en de gemeente van Si Jans-Molenbeeck, die beweert in die zaa! niet te willen gemengd worden. * « * Do volksvertegenwoordigers die Vrijda in verlof gegaan zijn, ontvingen hunn parlementaire vergoeding voor den eerstei trimester van 1914 ip* goudvinkjes. Z kregen ieder 50 fonkelnieuwe goudstut ken met- de beeltenis van koning Alber De Walen en de Brusselaavs kregen stuk ken met fransch opsehrift, terv/ijl d Ylamingen er ontvingen met Vlaamsc] opsehrift. —o Montf het Parlement Brug over de Schelde Doncîerdag werd in eene der zalen va het -Parlement eene vergadering gehoi den, om de tussebenkomst der regccrin in te roepen voor het leggen eener bru over do Schelde, te Baerode, waar d stroom meters breed is. De verga dering was belegd door de volksvertc genwoordigers Bruyninckx, Tibbaut ei Van Damxne. Zij werd bijgewoond doo heer HeJleputte, minister van landbou\ en openbare v/erken, en door de burgt nreeStïrs >an Baesrode, Moerzeke, Wo! verthem, Buggenhout, Denderb^lle, Merci tem, Lebbekc en Hamme. Al die gemeer ten hebben belang bij het leggen der bru; In de vergadering werd aangestipt da er vanaf Dendermonde tôt Antwerpen geene enkelo brug is om het verkeer me het Land van Waes en met? de provinci Brabant te vergemakkfelijken. De brug die vooruitgezet wordt, zou van overwc gend belang zijn voor den landbouw e voor de groote openbare markten. Ar derSîijds zou zij de talrijke werkliedes van Moerr'.eke-Castel toelaten spoedig t Baesrode te zijn, waar zij gemakkelij werk kunnen vinden. De minister heeft beloofd dat hij d: belangrijk vraagstuk welwillend Zal on derzoeken. — o _______ Ds ?ro3» en |0f alîMlis® Het alcoolisme — we hebben het ge rien in de voorgaande artikels — heei Ireurige gevolgen op aile gebied. Maa iiet is maar als men verband zoelît tus solicn alcool eenerzijds, en vrouw ei .vind anderzijds, dat die gevolgen hart rersebeurend en wraafcroepend worden >mdat het dan doorgaans betreurenswaai lige slachtoffers worden van den drank îueht van een ander. O, wij looehenen het niet, dat do vroin 3ok zich somtijds over levert aan dei Irank, en wij allen hebben ze gezien lie vuile, terugstootendo sloMen, met hui valgelijk aangezicht, verward haar, ver wilderde oogen, verscheurde en verhak ;eldo kleederen. H oogst, treurig, als me] lan weot dat het eene huismoeder is lie opvoeding, kleeding, ontwikkoling ei ?odsdienst verwaarloost van drie of vie: rinderen. Nogmaals, al te dik-^ijls is da ivaàr, maar in de me^te geVallen Word le vrouw het " onsohuldig " slachtoffe: ran don drankzueht van een vader, eei ;chtgenoot, een broeder ! D'uizenden heb jeu op consultatiebureeten voor drank îuchtigen woenend komen smeeken on >en genoesmiddel voor ' een wezen dat z ief hadden, maar dat door den dranl /erbeest, hun eerste bcul geworden was Met duizenden tellen wij die edelmoedig, .'rouwen, snoeders en dochters, , die vaj len morgen tôt den avond, in een vui /erpestend bol, zich moeten aîslaven .roor eten to geven aan kleine onsebul lige mondjes; die gezondheid, loven, al es ten beste geven. oni de scKuld vai ^en zelfvergetend dronliaard to herstol en. Duizenden zijn er die voeding, klee ling en warmte moeten verdienen gaan n onze hedendaagsche fabrieken, en dit laar '/net hun lichamelijke ook hun ver standelijke en zedelijke vermogens ten 0f er brengen aan den nooit verzadigder lorst van hun ochtgenoot <n vader. Wat gemakkelijke prooi voor socialis-ne on ongodsdienstigheid ! Daar tegen dient meer dan ooit gestre-len ! « :— ;— Eene dusstere iBoqr&zaat Do gazetverkcoper Starclifield, bescliul digd van moord op zijn zevenjarig zoontji . Wiliie, is te Londen vrijgesproken. t De moord op een kind bshoort tôt d( - ellendigsto misdaden, die van tijd tôt tij< t voorkomen. Ilet jongentje Starclifield was i daarbij een aardig ventje, met lange blon - de krollen en de geheimzinnigheid vai i het geval maakte dat de Lomlenaars ej - zich waarlijk druk over maanten. 3 Hoe kwam het lijkje in den trein ? i Waar was do moordenaar ingestapt ? r Iloe kwam het kind zoo ver van huis ? Toen de vordenking op den vader vi^ 3 werd de zaak meteen klassiek van gru :. welijkheid, Er kwam bij, dat Starchfiek i niet de eerste de beste was. Hij had eçr vol gediend in den Zuid-Atrikaanschei oorlog en hij ontving eene toelage ui g Carnegies heidenfonds, omdat hij een jaa: e of wat geleden met eigen gevàar (hi. i was er ook ernstig bij gewond) eei a moordenaar had helpon vatten. Do vrijapraak wekt algenjeen vol'doe. . ning. Do aanwijzingen, waarop men de - zen man do grievende soiart van zuli 0 een procès, heeft aaaigedaan, waren wer 1 kelijk arm. Het had al verbazing gowgk dat de grooto jury (die in Engeland d< uitkomsten van het onderzoek nagaat ei beslist, o£ er temen bestaan om d< zaak voor den strafrechter te brengen) er niet meteen een eind aan had ge' maakt. Het procès althans is tôt eer vrosgtijdig besluit geîccinen : toen a getuigen van de beschuldiging waren g© .. hoord, gaf de rechter den advocaatvooi r d© vervolging in overwoging om- de be ï schuldiging te laton vallen, en zoo ge 0 schiedde. Dio getuigen der beschuldiging waret gevaarlijkc nienschcn. Misschien hebbes j wij ailcn iota in ons, dat ons onder ge r geven omatandigheden ,even gevaarliji ■f \ oor onzen evenaaste zou maken. Daar om is een geruohtmakend geval Als j&î . eene nnttige waar3Chuwing. Hier waren nu drîe of vier vvelflieenen . de biirgers —, meer of min welmeenenc r misschien — die met niet te schokker | ovetrtuiging onder eede stonden te ver-klaren, wat voor ieder onbevooroordeok toescliQuwer duidelijk was, dat, zij nie' 3 konden en niet mocliten verklareii. He! r waren aile herkenningen. Dat was ho ' eenige materiaal der vervolging. Ejenç a motief is nauwelijks gonoenid. Maar men sehen hadden bet kind gezien op den Si J Januari. Het was al heel merkwaardig' dat in de eerste dagen telkeos nieu'tvf t verklaringen binnenkwamen. Do eeneha< ^ het kind hier, de andfiro had het daai . gezien, de een met een donkeren man met een grooten fl.aphoed, de andere me eene vrouw, die erg ruw tegen het ar me scliaap was. Het was maar goed da; ' de meesto van die verklaringen elkaai ophieven, want wat de plaats aangaat, wa/ren de ontmoetingen bijna over hee Noord-Eonden en wat den tijd betreft! " zoowat over heel den dag van 8 Janua ■ ri verspreid. Maar een stuk of wat bia ven er over en het erastige daarvan is, dat dié getuigen in het hof van den lijk. schouw er, Starchfîeld herkenden a$s «1er man, dien zij met het ventje hadden ge-' zien Ju'ifrouw Wood herkejide Staroh field, dien zij op 8 Januari voor d« eenige maal van haar leven erg eus zot T zijn langsgeloopen, op den S2en. Wbit: j had hem erkend uit de bladen en her-kende hem toen in levenden lijve nog. ^ cens. Niet ten onrechte voegde de, verde, . digei' hem toe, dat hij te veel in de . zetten had gelezen, j Gclukkig voor Starchfield —, want & herkenning was ten sJotte op zidhzeffl 1 niet onmogelijk —. toonde deac fanatîek-. ste van aile getuigen op andere punten t op hoe eigenaardigo wijze hij tôt hei t vaststellen van zijn oordeel kwam. Hel : ging over he.t hotlNdeksafe. JÙffrouw i Wood beweerde, dat de man een sti.jv en - flop-droeg. White had gesp-roken van eei - slnppen denkhoed. Hij begon gMur©Ud« i hr-i onderzoek aan zijne e'gen verklar^n ; teI tornçn, zoodra hij liocrde dat het niai ; uitkwam. Iiij had gesproken van een . " lient gekleurden hoed ». Hij wou nu : vollifci'den, dat hij een " lichten " ee-i kleurden hoed » had bedoeld : » lic'ht'alï b?paling van gewiclit. Op de vrager vq^\ » rechter en verdediger, wat hij dan mzi ; "geWeurd » had ^-ilten zeggen, wrong h i ^ zich in aile ljoclitçn om te. kunnen 1 verklaren, dat het " zwart " moest betce< • kenen. ailes in de opïochte overtinging, | dat hij de vaa-rheid diende. Wanneer ' men zich een- do taak stelt cm zich voor oogen te roepen, wat hoed een man droeg, Hsst wfen mon drie \r.e ndcn geleden in dea tram heeft gozeten.zal men zijn volstrekt onvermogen aîdra heken-konnen. Zoo is onze mensehelijke bepsykt-heid on die is voor het gorecht lastig genoeg. Maar heol wat erger vv'Ordt h % wanneer getuigen onbewr-t de o^e.n • plekken in piun voorstellingpsve^picgéçi aanvullen niet-een. keur van wat ai\ ui{

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.