HET NEDERLANDSCH TOONEEL 20ste faargang îîr. 20 1 1 lu»' I' ■■ i ii 10 Gentlemen l)et nummer van 6 bladzljden • Abonnement : fr. $.• 1 Februari 1914 Uitgever Cl. THIBAUT, Meirplaats 18, ANTWERPEN. - Hoofdopsteller : Aug. MONET. rsrXIO.TJXB" T3IE3 BET7KELABR - PROHFT EŒJZfcTS ( t Vit. w. Vas 1er Horsl- ; Van oer Lugt JHelserl < (als Qravin d'Almata in " Houten Clara "J J Het publiek van onzen Ne- s derlandschen Schouwburg zal met genoegen dit mooie portret van t Mev. Van der [Horst in ons blad < zien staan. s Heel de stad weet, met 1 welk meesterschap, met welk over-schoon gevoel, met welke heerlijke J kracht in de weergave van het ' ware ieven, deze uitgelezen kuns-tenares de roi uitbeeldt waarin zij hierboven gekonterfeit staat. Maar wàt heeft ze ons, buiten deze, nog in aile genres van haar kunst, even onvergete-lijke creaties gegevenl Men denke aan haar zoo diep-tragische " Sonja » in « De Opgaande Zon » aan haar gewel-dige « Jo » in « Op Hoop van Zegen » aan haar zoo wonderlijk kontrasteerende « Tweelingzus ters », aan haar zoo beminnelijke '• Viola •• in l; Driekoningenavond -en dan aan die verrukkelijke " Marie •• van haar, dat model van îijnen vrouwelijken zin, in « Het Concert », Voor ons tooneel is deze zeldzaam - begaafde kunstenares wèl een eer en een roem. W «Parsifal» van Bayreuth en «Parsifal» van Parijs Zoo heeft de heer Ernest Van Dyck Parsijal aan de Parijzenaars voorgesteld : Parsifal en de Joconde zijn te Parijs aange-komen. Deze blijde terugkeer van het meesterwerk van den goddelijken Leonardo, samenvaliend met de eerste opvoering van het Mirakel (I) van Richard Wagner, dat maakt voor c'e Parijzenaars wèl een schitte-rende Nieuwjaarsgift uit. Zoo zou men tusschen de persoonlijkheid van den subliemen Leonardo en deze van den schrijver van den <» Ring des Nibelungs » en van « Tristan » een belangwekkende verge-lijking kunnen maken. Waren deze twee onsterfelijke kunstenaars geen universeele geesten ? Door op den i Januari 1914, met eerbied en begeestering, de Joconde en parsifal te ontvangen, hebben de Parijzenaars zich voor de Kunst wèl verdienstelijk gemaakt. Maar, zal de inkomst van Parsifal zoo glorierijk zijn als de wederkomst van de ^oconde ? De toekomst zal het ons zeggen. Monna-Lisa werd ontvoerd zonder voorko-mendheid, men brengt haar met de liefde-rijkste zorg terug. Het reizen heeft haar geen kwaad gedaan en het zal voldoende zijn, haar eerbiedvol terug in het Louvre-Muséum te hangen en haar te beschermen tegen inbraak in de toekomst, opdat haar glimlach en haar mooie gekruiste handen nog vele geslachten lang ieders bewondering kunnen wekken. Parsifal, eilaas, moet vertokt worden, en Wagner wenschte, dat zijn Mirakel alleen te Bayreuth gespeeld zou worden, in de bijzon- c dere atmosfeer van dezen éénigen schouwburg Dit gewijde drama.waarvan de poëzieen e de muziek een volkomen geheel vormen, is r de scnermen en de tooneelschikking nauwer c verbonden dan wèlk 00k van de oudere dra- t mas van den meester van Bayreuth. In dit theater van Frankenland, dat zijn 1 genie oprichtte, draagt ailes ertoe bij om zijn 9 grootsche opvatting tôt haar volie recht te 1 doen komen. De toeschouwer wordc er door s geen uiterlijke praal afgeleid, men ziet noch glinsterend verguldsel, noch vôôrtooneello- 1 ges (veel minder nog loges ôp het tooneel) "j noch zwierige dames, die bewonderd willen 1 worden. Het drama geschiedt op een tooneel dat alleen verlicht is, en het publiek telt niet N mee dan als toeschouwer. ^ Hetorkest, in het bijzonder opgevat om j gedompeld te worden in wat men den « my- a stieken afgrond » heeft geheeten, mag de stem der zangers niet verdooven, en de ontwikke- ^ lingvan de leidmotieven of leidende melodiën, c wordt op het tooneel geïllustreerd door iederen stap, door elk gebaar, door elk j. woord van de vertolkers als door elk stuk van het dekor, van de kostumen en door het spel » vanhetlicht. Zonder een volmaakte overeenstemming ^ van deze elementen wordt de handeling vol- ^ maakt vervelend en onverstaanbaar. Wanneer, uit aile gewesten van Duitsch- v land, met zorg gekozen artisten komen om Parsijal te vertolken.dan is er nog een ernstig werk te beginnen om allen in te wijden en aan n de best-willenden hun «opéra» gewoonten af te leeren. Het kleinste onderdeel van de tooneelschikking is door Wagner-zèlf geregeld ge-weest in 1881 en in 18S2; de schermen zijn opgevat geworden en uitgevoerd onder zijn leidmg door den Russichen schilder Paul de Joekowski. Ailes heeft een zin,een reden van bestaan, en de fantastische uitvindingen van de régisseurs gaan zoo weinig als hun onwetendheid samen met de vertooning van dit Mirakel. Parsijal zal trouwens nimmer een reper-torium-stuk worden en ik twijfel er zelfs aan, of het een bron van winst worden zal voor de schouwburgdirekties. Het is een « Bùhnenweihfestspiel» zooals Wagner het betiteld heeft, en dit samenge-stelde woord kan vertaald worden door : « feestvertooning om het tooneel te wijden ». Het tooneel waarop het mysterie van den Graal zal spelen, moet zich heiligen, aile ijdele « cabotinage » en aile gemakkelijk efïekt verwerpen. vooral dàt soort van effekt, waarop het publiek rekent, dat men het -public des premières » heet. Als het uitgemaakt is, dat in den schouwburg, een vergadering van twee duiz'-nd stommerikkeneen întelligentpubhekuitmaakt, —stelling die men gemakkelijk kan omkeeren, door te zeggen dat twee duizend verstandige menschen een idioot publiek vormen—dan hangt dat niet alleen af van het kunst werk dat vertoond wordt, maar 00k van de wijze waarop men dit kunstwerk zal vertoonen. Van 1845 af — en beter van af 1861, wanneer men voor de eerste maal Tannhauser op voerde in de Opéra van de rue Lepel etier — zijn de wèrken van den grootsten toonkunste-naar der XIXe eeuw vrij te Parijs opgevoerd kunnen worden. Niet één bestuur bekommer-de er zich om. De moedige Lamoureux was er noodig opdat men in 1887 Lohengrin zou geven, en deze onvergetelijke avond had geen morgen ! Eerst in 1891 begonnen, door dezen zellden Lohengrin, de werken van Wagner de fortuin van de Groote Opéra te maken. Vandaag zal men geen dag, geen uur wachten om Parsijal uit te voeren en het werk, dat eergisteren gespeeld werd, zal het overal worden, gelijk hoé, gelijk door wié ! Het « public des premières » kan ons eindelijk zijn oordeel geven: de kritiek, die er mets meer bij te winnen heeft, als ze Wagner ontdekt, heeft ons gezegd, ol wij het kunnen bewonderen. Het is onnoodig,op voorhand het oordeel in te roepen van de snobs, van de schoone dames en van de geleerde aristarken. Parsifal is te Bayreuth gewijd geworden door twintig seizoenen van bij val. De Joconde was, terwijl ze door een inbreker op een mansarde gesloten werd,niet minder een meesterwerk dan nu zij in het Louvre is teruggekomen. Laat ons dus vertrouwen hebben en niet weenen over het onvermijdelijke ; laat ons alleen het 00g hebben op de glansrijke hulde, hier gebracht aan een werk van den mensche-lijken geest, en laat er ons blij over zijn, als in aile schouwburgen van Europa, het volk stroomt om te kommuniëeren met de ridders van den Graal en om, na zijn beproevingen, den « reinen dwaas » te zien terugkeeren op het domein van Titurel, mêebrengende de heilige lans. Laat ons hopen dat niet één dwerg van Nibelheim de roof gevloekt heeft en wenschen we dat de nixen zich nimmer te verheugen hebben over den terugkeer van het goud in de diepte van den Rijn. En nochtans, indien, na zoo schitterende verwachtingen, de schouwburgen, die zich «Parsifal is méér daneen meesterstuk, het is een mirakel» (Woorden van Frans Liszt.) Mev. Magda Janssens (als « Charlotte Corday ») De feestvertooning van Mev. Magda Janssens, die elk jaar een der belangrijkste en der hartelijkste is van het seizoen, zal dit jaar nog een zeer bijzondere en groote aantrekkelijkheid hebben : Er zal namelijk dien avoud voor de eerste maal in onze taal worden opgevoerd - De Jonkvrouw van Ravenstein » een ro-mantisch drama van den Duitschen schrijver Ernst von Wildenbruch, dat door Maurits Sabbe werd vertaald. In dit werk, dat zich tôt een luister-rijke tooneelschikking leent, en dat hier vertoond zal worden in nieuwe schermen en kostumen, zal de heldin van den avond een roi vinden, die zich geheel aanpastaan haar krachtig afgeteekend dramatisch tem-perament, en we mogen ons dan 00k aan een merkwaardige creatie van haar ver-wachten.Deze enkele regels zijn niet als re-klaam voor deze vertooning bedoeld, want er zal tôch plaats tekort zijn, het meest gehaast hebben om Parsijal op te voeren, zich deze noodlottige proefneming bejouwen moesten, en haar opgeven de eene na den anderen, indien wij deze éénigen schat grooter van waarde nog dan het Rijvgoud, voor eeuwignaar de plaa'svan zijn oorsprong moesten zien terugkeeren,dan zouden v ij ons in vernedering moeten buigen en eens te méér vaststellen dat tegenover de onwetende en verwaande massa, het genie immer gelijk heeft ! Ernest VAN DYCK. (( ALCEA » van August Dupont De toondichter van « Alcea », die tevens de schrijver van het libretto is, is een stadgenoot van ons, de zoon van wijlen den bero"mde,i Brussel-schen orkestleider Joseph Dupont. De heer August GROOTE MA G A ZldhEN VAN NIEL Ifr IGHRDEN m g | Ë 11 I 11 I 1 | I g J& MEIRPLAATS, 33 ANTWERPEN. A l nnovation Tentoonstelling van Witgoed, Linnen en Uitzetten. irll 11 11 1 w mr% Il 1 1 11 Aanzienlijke occasion. — Aanzionlijko occasion

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.