Het tooneel

1702 0
07 oktober 1916
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1916, 07 Oktober. Het tooneel. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/v97zk56q36/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

2e Jaargang Nr 4 — 7 October 1916 Beheer en Redactie : Kerksiraat, 13, Antwerpen 10 Gentiem Koninklijke J\ed. Schouwburj De JSaakie Vrouu Mev. H. Bertrijn Dit werk met zijn zeldzame too-neelhoedanigheden gepaard aan een niet geringe letterkundige waarde, bezit het voordeel het groote publiek zoowel als den ontwikkelden toe-schouwer te bevallen. Niet altijd,het is waar, snapt de massa het fijne, het teere der psychologische uitbeel-ding zoomin als het dichterlijke, dat zoo hier en daar de stemming ver-hoogt en verfijnt. Het moet de too-neelspelers vaak pijnlijk aandoen, wanneer in het publiek te onpas ge-lachen wordt oni gebetilïteins»en, vv.eî-ke in den grond heel tragisch zijn, om smartelijke woorden, waarin zij heel hun ziel gelegd hebben. On-danks deze kleine, doch zeer gewet-tigde aanmerking, mogen we toch be-sluiten, dat de toeschouwers het stuk met groote, stijgende en wel eens ademlooze belangstelling, hebben ge-volgd tôt het einde toe, dat er span-ning was in de zaal. Die heropvoe-ring van «De Naakte VrouW» mag dan ook een succès heeten. Over het stuk zelf zullen we niet meer uitwijden, om al onze aandacht aan de vertolking te schenken. Toch kunnen we niet nalaten te zeggen, hoe weinig de vertaling ons bij plaat-sen beviel. In het eerste bedrijf spe-lend bij het buffet van het salon voor beeldhouwkunst in het paleis, waar de leden der «Société des artistes français» exposeeren, had de overzet-ting met groote moeilijkheden te worstelen. Het fransch, zooals het op de boulevards en ook in de mondaine middens te Parijs gesproken wordt, leent zich moeilijk tôt een zeer ge-trouwe weergave in 't Nederlandsch. Doch aanzienlijker in aantal zijn de struikelblokken, welke den vertaler in den weg liggen wanneer hij het «argot» der moderne «rapins» weer-geven moet. Er was dan ook in het eerste bedrijf terdege gekapt ge-worden,wat we niet afkeuren zullen, vooral waar tooneelen wegvielen van zuiver anecdotische waarde, waarvan de geestigheid — we bedoelen de zinspelingen op het bezoek van Al-fons XIII te Parijs — te speciaal is om ons publiek te doen glimlachen. Dat Certin, de veel oudere mede-dinger naar de medalie, niet voor 't voetlicht verschijnt, is verdedigbaar. Zelfs bij de lezing doet de episode der ontmoeting van de twee schil-ders, gekunsteld aan, doch wanneer de verslagen Certin heentrekt, zegt de triomfeerende Pierre enkele woorden, welke zijn karakter schetsen en - die een aanwezig schilder deze j uistewoordenin den mond ge-ven: «Hij is wreed en harteloos in zijn triomf.» Inderdaad, Pierre is de sterke, zelfbewuste man, die in zijn zekeren gang naar een hooger lig-gende toekomst, staag zijn krachten groeien voelt en zijn egoïsme ver-starren, zoodat hij aile hinderpalen uit den weg ruimen zal... Zijn behendig - geleid onderhoud met Arnheim, den schilderijen-koop-man, zijn los en gemakkelijk optre- / ■g den tegenover den vertegenwoordi-ger der Regeering, zijn twee gebeur-tenissen welke klaarte werpen op Pierre's karakter.Ook zijn harde spot ijj vol zelfgenoegzaamheid en besef van eigenwaarde draagt bij tôt een juis-tere belichting van zijn innerlijk. Over de scenieke verwezenlijking van dit eerste bedrijf hopen we dra nog een paar woordjes te zeggen... Thans willen we ons bij de vertaling bepalen. Wanneer Lolette, lioorend hoe haar minnaar in onderhandeling met Arnheim, de schoonste aanbie-dingen afslaat als iemand 'die nooit dan grof geld won, uitroept : 11 e s t fou !... dan lijkt ons een vertaling als : h i j i s z o t volkomen verkeerd en zouden we liever hooren : hij i s d o 1, dat o.i. veel gepaster is... Uit-drukkingen als : h i j i s v a n L o t -je g e t i k t, kunnen ook niet door den beugel... Louise zegt immers : Il a un accès d'aliénation mentale, waarvan we de angst-vallig - letterlijke vertaling toch^ook niet kunnen aanbevelen. Bij het over-zetten van Fransche successtukken, vooral wanneer de zeer gemeenzame spreektaal van elken dag moet weer-gegeven worden, vallen onze verta-lers wel eens uit den toon. We wezen er reeds op hoe in het eerste bedrijf aanzienlijk gesnoeid werd, wat we niet heelemaal afkeuren... In het laatste bedrijf viel het eindtooneél oo- weg. Bataille zelf vindt dat het stuk ;en goed eindigen kan nadat Loulou met de, haar gewezen minnaar Rouchard,den iek man, dien ze terwille van Pierre ver-oe- liet, is heengegaan. Dit einde is wel-îet licht treffender. Rouchard heeft het ne, pakje dat Pierre langs den weg liet >el- liggen opgetild en zal het tôt het ein-iat de verder dragen. er- Zoo eindigt het spel op een schoon, oo- vast symbolisch woord, een gezegde en, dat inslaat, indrukwekkend is en den ge- toeschouwer, voor de plotse oplos-'el- sir.g gxplaatct, diep schokt en int-jn, roert. zij We meenen dat, toen dit werk in )n- den Variétés - schouwburg ging, het et- doek zich insgelijks op dit tooneel be- sloot. Na zulk een episode voelt de ;uk toeschouwer hoejiet leven voortgaat sns in onbannhartigheid en beseft hij ge- hoe weinig passend het woordje an- einde onder zulk een tooneelwerk oe- is... iag Bataille schreef nog een tooneel daarbij. Zoo verliezen de woorden Liet van Rouchard wel niets van hun be-cht teekenis, doch wel van hun kracht... >ch Eindigend zooals nu gedaan werd is en, het alleen Loulous roman die uit is ,at- en blijft Pierre eenigszins in 't duis-pe_ ter, is zijn zielestrijd niet heelemaal oor uitgeworsteld. aar Immers in zijn binnenste staan têtes genover elkander zijn geweten, dat :et- hem zijn hardheid tegenover Loulou te als snoode ondankbaarheid verwijt... op en zijn liefde voor de prinses de Chaîne bran, gesproten uit zijn kunstenaars-*dt, temperament en ook uit zijn onbe-ge- wust verlangen om zich te verhef-:ch. fende Wanneer Loulou heengegaan is, lier keert Pierre terug, vindt het bed le-het dig, verneemt dat Loulou vertrokken >er- is met Rouchard, terwijl hij de zich-het ten van de streek, waar Loulou haar ge- genezing voltrekken zou, haalde... [en, Lang beschouwt Pierre dan het le-v-an dikant, alsof nog iemand daarin rust-van te... Star zien zijn oogen naar de de plaats waar Louise's lichaam nog Al- indrukken naliet... Dan brengt hij 1 is een der bloemen, op het bed vérin. spreid, aan de lippen als om den snik ;de- te smoren, die opschokt in zijn borst. x 't Loulou! roept hij... als beseffend iar. hoe met haar verdwenen is zijn jeugd ode van strijd en liefde, zijn beste tijd hil- van opgang en streven... ieer Ook dat einde is te discuteeren... ;egt Wij vinden het stemmiger, inniger )or- van gevoel... misschien ook niet zoo l en schokkend... wel aangrijpender... — ! z e wellicht ook niet heelemaal in over-ge- eenstemming met het tôt in het ; in wreede toe sterke karakter van den ; de zelfbewusten man, welke zelfs na îijn Loulou's wanhoopsdaad niet tôt in-lig- keer kwam... Maar volgt het verloop ten van een leven, de stroom van het /er- onbeheerscht gevoel wel een rechte lien lijn, ondergeschikt aan de strenge eischen eener onverbiddelijke logi-oud ca? Is het niet verkeerd te eischen )op- van een schrijver, dat de karakters, tre- welke hij schiep, zich in éen richting i- zonder afwijkingen ontwikkelen... Is dit zelfs niet in strijd met de reali- p teit ? >t Er worden in dit stuk heel mooie n dingen gezegd, die m an zou willen ï- onthouden, omdat ze uitingen zijn eener ,soms beminneli. ke, doch ont- g goochelde levenswijsh' id. In een ver- a zameling : «Les glanes françaises», .. verscheen overigens een boekje: «Le g Règne intérieur», — waarin Denys d Amiel verzamelde al de treffende, g soms diep - gaande u tingen van le-venswijsheid en levt nsziening, die it Bataille zijn schepselen op de tong t legt. In «de naakte \ rouw» zijn ze g talrijk; doch zij make i er ons tevens d opmerkzaam op hoe cr heel veel «li- s teratuur» schuilt in c;e stukken van t- Bataille, wierts mensenen, schier al-len zonder onderscheid dichterlijk - ir gestemd, met weergaiooze virtuosi- : teit al de gevoelsschÉikeeringen van n hun binnenste in kleu 'ige zinnen we- t- ten te verwoorden. k We zouden op de uitbeelding van f- het eerste. bedrijf terugkomen... i, De tooneelschikking Was bescheiden ie doch voldoende. Al di ■ schildersfigu- t'- ranten nochtans, mif ten distinctie, i- schenen heel brave (-urgersjongens, n zonder eenigen zwier gekleed... Niet 3- dat al die kunstenaarf een reusachti- tt gen, breed - randigea hoed dragen ït moesten — alleen de dilletanten of- îl feren nog 'aan die mode om de goe- k gemeente te verbjuffen — en lange ît haren daarbij ! Maar aan schilders n of beeldhouwers dedtn deze figuree- f- rende lui in het minst niet denken... 1- Dat kon wel beter zijn wat houding, ?t kleederen en typeering betreft... De ît vertegenwoordiger van den minister i- leek ons wel wat te ctemocratisch. In dit eerste bedrijf vas vooral goed i, het tooneel tusscher Bernier en Le Lolette, wanneei ze alleen geble- n ven na het vertrek van druk-doende 3- vrienden, zich hun vowrbije leven her- h- innerer . M«vr P n fn rlp heer Cauwenberg schener uiep te voelen n en te doorleven het nieuwe geluk en ît de voorbije vreugden en smarten van el die twee menschen. le Als insceneering stonden de drie it overige bedrijven heel wat hooger ij dan het eerste, wellicht omdat het ie altijd lastig - werken met figuranten 'k hier wegviel. De smaakvolle tooneelschikking dient hier geroemd te wor- el den. in In het tweede bedrijf was Mevr. e- Dilis minder goed dan in III en IV. Ze was o.i. wel wat te uitdagend op is sommige oogenblikken, te opdringe-is rig tegenover Pierre, te zelfbewust s- van de macht harer schoonheid. Béai ter was ze in haar gesprek met Loulou. De eindscène tusschen Pierre en e- zijn vrouw werd meesterlijk ver-it tolkt. Slechts even kwam de prins >u (Piet Janssens) hier op het tooneel. Als typeering en als spel was hij a- best. s- Het derde bedrijf liet ons toe het e- dramatische temperament van Mevr. f- Dilis naar waarde te schatten. Haar onderhoud met den prins was uitste- s, kend. Zij kwam ons werkelijk voor e- als de vrouw, prat op haar schoon- în heid, zinnelijk, heerschzuchtig door h- het klare besef harer macht. ar De prins de Chabran van Piet Janssens beviel ons. Hij wist te ver- e- mi j den een te groot cynisme naast it- een te ver - gaande perversiteit. De ar prins heeft inderdaad de wereld lee- >g ren verachten en ziet er van uit de ij hoogte zijner ironie spottend op ne- :r- der. Vooral dit laatste liet Piet Jans- ik sens blijken in zijn korte begroeting 5t. van Pierre, en bij het verlaten van id de werkplaats der prinses. De too- jd neelen tusschen Loulou - Pierre en jd de prinses werden prachtig gespeeld in den juisten toon. Ook van het vierde bedrijf is veel er goeds te zeggen. De ontmoeting tus- oo schen Pierre, die in de ziekenkamer komt, en de prinses, welke ze ver- îr. laat, gaf aanleiding tôt een treffend et stil spel van Cauwenberg. In zijn ge-en sprek met zijn vrouw wist hij den na juisten toon te treffen en zijn opge-n- wondenheid — zij het ook niet zon-op der moeite — te beheerschen. et Er valt ons nog het een en ander te te zeggen over de vertolkers der ange dere, minder aanzienlijke rollen. M. ji- Bertrijn was Rouchard, die, zon-en der zich op het voorplan te dringen. rs, zijn liefde voor de kleine Loulou ng j in daden omzet. We moeten de typee- ie, is, .et TWpiir 'X/anilQ on 'V71- 11/nn Hori in " T*orirhnln en if- )e_- ring van M. Ruysbroeck (Greville) G,e roemen. Mevr. Ruysbroeck was eer ®,g uitstekende Mevr. Garzin, très 36_ pot-au-feu, zooals de Franschen zeg ^ gen, doch een degelijke vrouw. K,'.' In het eerste bedrijf bevielen ons Pg de juffrouwen Vervoort en Bertrijr er minder. Deze laatste deed wel wat t( jn druk. In II, als danseres, voldeed z< ecl heel wat meer, omdat haar spel na- en tuurlijker was. In een mindere ro ]e.. was Mevr. Noterman als altijd de ge- wetensvolle kunstenares. :ir_ De heer Van de Put, een goede rer losse en toch gedistingueerde Rous- en sei, was LcveilS titîli Inmv en tigde !En nu de nieuwelingen.M. Var an Thillo — we kenden hem van vroegei — is een zeer goede aanwinst... Hi, rje weet zich te grimeeren, heeft eer rer welluidende buigzame barytonstem en beweegt zich goed op de planken en Zijn A r n h e i m was goed. Voora !el_ als Garzin, de schilder, die eent vrouw van minderen stand huwde er zich toch gelukkig gevoelen kan,be V1, viel hij zeer. Wel sprak hij wat ze [y' nuwachtig, wat gejaagd en was ool ' daardoor zijn voordracht te gekapt ye_ Door zijn stil spel neemt hij aan d< actie deel, zelfs dan wanneer hij niet! >e_ te zeggen heeft... Een goede krach 3U_ dus! De heer Van Roey speelde nie en slecht voor een jong en onervaren de er_ butant. Hetzelfde mogen we zeggei jng van Mej. Janssens, wier houding lo; ,ej was en die een heel bekoorlijke ei j,,-• natuurlijke Suzon Cassagn J bleek. iet De overige artisten in hun kleine vr re rollen voldeden niet allen even zeer. Als Sellier wist de heer An !te- genot in het eerste bedrijf zich t 301. onderscheiden. Alleen zijn grimee on_ ring beviel ons minder dan zijn spe oor en zijn zeggingskracht... Ook Mevr Thees was goed. >iet — Of de vertooning onberispelij er_ was? Bij de eerste opvoering moes ast ten sommige spelers, en niet de mil De ste, wel eens wat veel op den opg« ee_ ver rekenen... (je Na de bedrijven werd meermaal ne- gehaald en geestdriftig toegejuichi ns- ing /an |n en om de Schouwburgen 00- en GEHOORD IN DE WANDEEGANGEî :eld — Mevr. Bertrijn speelt als een echi Fransche actrice. Zij is beter dan Jeam rp_i Ivioni, die destijds in de «Variétés» dezel de roi vertolkte. ~ — Cauwenberg weet zich zeer elegai ner voor te doen. 'er- jjen vergelijking met den vertolker va snd Pierre Bernier in de «Variétés» viel ook i ge- zijn voordeel uit. ien Een dametje vaa de parterre vond Pie ige- re: een valschen vent. on- —- — «De Naakte Vrouw» werd te Pari ■. het eerst gespeeld op 27 Februari 1908. Pierre was: Lucien Guitry. — Ro '111!" chard: Dubosc. — Louise: Berthe Rady. M. de Princes: Andrée Mégard. — de pria on- Armand Bour. — OU K. N. SCHOUWBURG. — Zaterdag )ee- dezer eerste opvoering van: «De Dw | ze Maagd», tooneelspel i.n 4 bedrijven L van Henry Bataille. Rolverdeeliûg: Marcel Armaury, L. Bertrijn; Hertog de Charance, Ed. Gorlé; Pas-toor Rour, Van Thillo; Gaston de Charan-cei, P.CauwenbergjFanny Armaiu'y,Mevi-. ' A.Dillis-Beersmans; Hertogin de Chareii-1 ce, Ch. Noterman; Diane de Charance, H. ' Bertrij.ii1; Ketty, I. Vervoort; de Secretaris ! van Armaury, Heer R. Van de Putte; de Secretaris van de Charance, R. Angenot; [ Fabien, .L.Srhnrtz; Een dienstknecht, F. Van Gool; Een hôtelbediende, J. Van Roy; • Portier van het hôtel, F. Thees; Dienst-me d van het hôtel, Mevr. I,. Hens. ' De twée eerste bedrijven spelen te Pa-rifs: de twee laatste te Londéii. | ; — De heropvoering van «Pro Domo» j (Voor het geslacht) van A. W. G. Van Riemsdiik is voor bin.tien kort te verwach-1 ten. -— Zooals wij liet, trouwens, voorzien l liadden, is «Perichola» een beslrst succès, i Bij elke vertooning is de zaal van de L «Palatiinat» gevuld met eene zeer talrijke schaar geestdriftige toeschouwers, die haar applaus niet spaart voor de voortreffelij- - ke vertolkers der fijne operet van Offen-bacli.j Heer Robert Van Aert lieeft1, bij zijne ^ eerste ken-insmaking- met het Antwerpseh . ' publiek, (want zijne korte verschijning ^ in de Vlaamsche Opéra, was slechts eene ^ proef) meteen zijne sympathie gewonnen. Hij is dan ook meermaals verpHcht ge-1 weest zijn groot en moeilijk aria uit het 3 ' tweede bedrijf te bisseeren, daar aan het î | handgeklap geen ei.nde kwam. 5 Wij zegden reeds al het goede dat wij dacliteu over de schoone uitbeelding van Mevrouw Rezy Venus, als «Perichola»; o«-noodig dus hier" nog op terug te komen, dan om te zeggen dat zij ruimschoots deelt in het succès van hare.n talentvollen e partner. Wij raden onze lezers, die «Perichola» I nog niet hebben gezieti^ niet langer te wachten, want Douderdag a.s. 12 dezer, gaat het stuk voor de laatste maal. k Zaterdag 14 October, eerste vertooning van. «Ze moesti de Paus zien!», eene zeer vennakelijke klucht in drie bedrijven,die ongetwijfeld een groot succès te gemoet gaat. S — Z'.ehier de rolverdeeling va.ni «Ze moest de Paus zien», het zeer vermakç-~ lijk blijspel dat in de Palatinat 11a «Perichola» zal opgevoerd worden: Baron de Praeter: H. Théo Van Pelt; André de Prae ter: H. Frans Condès; Mr. Van Wolvelaer, î. H. Eug. Devos; Mme Van Wolvelaei':Mevr. :e Mathis; Mariette: Mej. Nini de Boël; Adol-ic fine: Mev. Rezy Venus; Gabriel: H. Ed. f- Castel. lt: — De bijval van den Heer Robert Van Aert in de «Palatinat», had het bestuur n der «Scala» aangezet deze voortreffelijkc II artist aan het gezelschap Van den schouw burg der Anneessensstraat te hechten. Dit was echter niet mogelijk daar Heer Vau Aert bepaald aan de «Palatinat» ver-bonden is. |S 1- De bestuurders van den «Auvers-Eden» — haddeu de hoop gekoesterd hunne nieuwe s: zaal der Quellinstraat op 12 a. s. te kunnen openen, maar hebben zich verpliclit gezien de inhuldiging nog eenige dagen [4 te verschuiven. Volgende week geve.ni wij a- den datum der eerste vertooning.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het tooneel behorende tot de categorie Culturele bladen. Uitgegeven in Antwerpen van 1915 tot 1940.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes