Het tooneel

1360 0
13 oktober 1917
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1917, 13 Oktober. Het tooneel. Geraadpleegd op 25 april 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/t727942183/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Het Tooneel 3e Jaargang Nr 5 13 October 1917 Seheer en Redactie : Kerkstraat, 13, Antwernen Ie; Koninklijke Nederlandsche Schouwburg " De Naakte Vrouw,, Alhoewel sommige beoordeelaars «De Dwaze Maagd» het beste werk van Bataille verklaren, verkiezen wij toch «De Naakte Vrouw». Immers zij is reëeler. eerlijker, echter dan eerstgenoem-de. In «De Naakte Vrouw» verdedigt de echtge-noote haar recht op 't bezit van haar man op zeer menschelijke wijze, terwijl in het andere werk de wettige vrouw de opoffering te verre drijft ,zich aanstelt als een wezen dat noch wils-kracht, noch waardigheid gevoelt, maar eer als een moeder te werk gaat die een plichtvergeten zoon spijts zijn dwaasheden en verkeerdheden, tegen allen en tegen ailes toch verdedigt, ailes vergeet en vergeeft, enkel en alleen omdat zij---moeder is enblijft. «De Naakte Vrouw» zeggen wij, is mensche-lijker, en te recht. Nadat Lolette jaren het model en de minnares is geweest van Pierre Bernier en lief en leed met hem gedeeld heeft, zijn zij bei-de — nadat hij de gouden medalie met «haar naakt» gewonnen heeft — een wettig paar ge-worden. Met de medalie is ook de welstand geko-men en voornamelijk, sinds Pierre het portret van den Paus malen mocht. Zijn conterfeitsels worden thans niet min dan 20.000 fr. per stuk be-taald. — Het geregulariseerd paartje is nu een «maison de maître» gaan bewonen op den boulevard en elken Zaterdag is er receptie. Zoo n «train de maison» geeft prestige en lokt de njke klanten, want de kunst is voor den vroegeren «bohemer» maar bijzaak geworden : geld verdie-nen is nu de hoofdzaak. En, logisch gevolg in deze wufte Parijzer we-reld : de schilder zal zijn vrouw niet langer lief-hebben, maar een maîtresse nemen, een sehatrrj-ke prinses, een vrouw van joodschen oorsprong. die door haar millioenen in staat werd gesteld een ouden, verloopen prins te huwen. Lolette daarentegen, het eenvoudig, schoon mo-delletje van vroeger, is naief en beminnelijk ge-bleven. Zij houdt nog altijd van haar man als van het kostbaarste, het allerbeste, het eemgste goede dat zij op de wereld bezit. Buiten hem be-staat er niets en zij steekt het onder geen stoe- - >. * ■ ■ y y len of banken: iedereen mag weten dat zij haav man zielslief heeft. Garzin, de oude schilder, de leermeester van Pierre, die ook met zijn model gehuwd is, zegt het zoo juist tegen zijn leerlmg van vroeger: «Zie hoe zij zich van avond inspant en volg maar de naieve bewegingen van haar oo-gen, naar u gericht als naar de zon!» Met den rijkdom en de weelde is bij haar de pretentie van de groote dame niet gekomen. Zij kan zich niet aanpassen in dit schitterend milieu waarvoor zij niet geboren noch aangelegd is.--Verwonderlijk! •. • Bij de meeste vrouwen is het aanpassingsvermogen veel grooter dan bij den man. Een naaisterke, een modiste', een barmaid, kunnen zich zonder de minste moeite in de huid steken van een demi - mondaine of zich voordoen als een voorname madame. De kenners merken wel het vernis, maar voor de kwasi - algeheel-heid van de massa is die ijdele pronk toch echt 18-karaatsgoud. Lolette verdedigt haar man, haar hoogste goed met al de zwakke krachten van haar naieveteit en g-ebrek aan menschen- en wettenkennis. Zij moet het onderspit delven tegen haar machtige tegen-strevers, zij voelt het, het gezond verstand waar-van zij niet heelemaal ontbloot is, zegt het haar en wanneer zij zich overwonnen voelt, niet be-stand om den strijd te winnen, zoekt zij haar redding in den zelfmoord die mislukt. En als zij toch nog eens hopen gaat, als het levensgevaar geweken is en zij denkt dat haar Pierrot, weder-om haar mannetje worden zal, maar hij in zijn brutaal egoïsme ze ontgoochelt en aile illusie wegneemt, vlucht zij, en zoekt redding, ditmaal niet meev in de vernietiging van haar eigen le-ven, maar bij een vroegeren minnaar, den braven schilder Rouchard, omdat de levensdrang, het in-stinkt tôt zelfbehoud, de bovenhand gekregen heeft, omdat zij terug zal komen in een vroeger schildersmilieu, haar onmisbaar, haar echt mid-den, in de atmosfeer die voor haar onontbeerlijk is, even onontbeerlijk als het luchtruim voor de vogels en het water voor de visschen. Bataille heeft de figuur van Lolette met sym- 1111 !■! III llllwill !!!■ I ■■ ■—Il _ pa.hie geschilderd en even sympathiek is zij ook voir het publiek. Hij heeft die vrouwelijke per-somage goed volgehouden, logisch bewerkt en ui;gewerkt in al de tooneelen. Zelfs in de scène mît den prins en nog meer in het samenzijn met h:àr man en zijn minnares in het 3e bedrijf wor-dn al die roerselen van het gefolterd hart van de arme Lolette getoond en blootgelegd. Naar hjar gaat ons medelijden en medegevoelen en w mneer zij met Rouchard vertrekt gunnen wij h ar de gemoedsrust welke zij ruimschoots ver-d :nd heeft. Pierre Bernier- is niet minder goed afgemaald r ar het leven. Bataille die vroeger kunstschilder \as, kent de schildersmilieus tôt in hun kleinste lazonderheden en Pierre en Lolette moet hij van c :htbij gezien hebben. Pierre Bernier is de arrivist die er komen moet < idat hij niets ontziet om zijn doel te bereiken a over ailes heenstapt, zelfs als het moest, over it lijk zijner moeder. Hij toont nu en dan wel eens berouw maar dit dvoel — dat natuurlijk zooals altijd te laat komt - is bij hem maar van korten duur. Medelijden is bij hem zwakheid en heel gauw derdrukt. Hij offert zich niet op, wat hij wil jert hij uit, zonder mededoogen. Bataille weet "„m in enkéle trekken goed te campeeren: in het rste bedrijf — dit komt voor in de brochure, ît in de opvoering — spot hij met zijn concur-fnt voor de medalie, een oud schilder daar aan-ezig met zijn vrouw, wanneer hij verneemt dat n overwinnaar is. En als hij dan drie doeken irkocht heeft voor de enorme som van 60.000 ank, en Lolette hem in haar blijheid om die iverhoopte fortuin, aanraadt den «garçon» een pouis» te schenken, steekt hij, als zij zich een [genblik verwijderd heeft, het goudstuk terug in jn giletzak en werpt een vijffrankstuk op de ifel en zegt hij, de duitenkliever : «Garçon, de ;st is voor u». Met zoo'n enkele trek is die ik-icfetige menscli geteekend. En niettegenstaande al het lijden van zijn lief fouwtje, zoowel geestelijk als lichamelijk, zal j toch nog niet toegeven. Na haar mislukte po-ng tôt zelfmoord wil hij haar wel naar het Zui-:n zenden voor lichamelijk herstel, maar doet aar toch in zijn brutaal egoïsm begrijpen dat j op zijn liefde niet meer rekenen kan en ont-et zich dus niet het greintje hoop dat de simpe-Lolette nog behouden had, te verijdelen. Wij îiden het reeds, hij offert zich niet op, — eerst zijn genoegen en de voldoening zijner passies i oogmerken, de rest kan hem minder schelen. De prinses is niet minder goed en logisch g typeerd door den auteur. Zij is niet heelemaal o sympathiek en toont, vrouw als zij is, meer med hjden met haar ongelukkige mededingster dan < echtgenoot zelf. Van de andere personnages, die als figurant) voorkomen, valt er niet veel te zeggen, met ui zondering" van Rouchard, den goeden, braven ( eenvoudigen schilder, die een warme genegenhe blijft koesteren voor Lolette en haar terugneen als de verloren dochter die hij zal troosten en o beuren. Ook met_ de figuur van den prins heeft hi Bataille, blijken gegeven van groote menschei kennis. Deze ouderling, na zijn fortuin versnii te hebben, heeft zijn naam verkocht aan de mi lioenrijke afstammelinge van Sem. Hij zal zic laten scheiden van zijn vrouw, zonder het mil ste'gewetensbezwaar, als hij zijn laatste leven: dagen maar onbezorgd kan doorbrengen en zij goede sigaren zal kunnen rooken. Hij is een ci nikus die het leven minâcht en spot met het m zerabel gepeuter van de menschen. Na het oi derhoud met zijn vrouw aangaande de minneîi, ke schikking voor de echtscheiding, neemt hij o ironische wijze afscheid van Pierre Bernier. Bataille is dichter — twee niet onverdiensteli. ke verzenbundels liet hij verschijnen —• en d liefdescènes behandelt hij met voorliefde. — D biecht van hun lijden en lieven tusschen Pierr en Lolette en het slottooneel in het eerste bedrij zijn van een groote, diepgaande gemoedelijkheï en het tooneel van passie en hartstocht tussche Pierre en de prinses in III is van een intens kracht. & * * De opvoering was goed zonder voortreffelij ta mogen heeten. Er waren zekere aarzelinge op te merken, het spel liep niet vlot, het temp was te langzaam. De stukken van Bataille moete veel vlugger gespeeld worden. Mevrouw Bertrijn mocht zich verheugen in d algeheele sympathie van de bomvolle zaal. No; zelden was er zooveel volk in den schouwburg De uitmuntende kunstenares, die Mevr. Bertrij ontegensprekelijk is, heeft in «De Naakte Vrouw een haren allerbeste en dankbaarste rollen. Zi was buitengewoon rolvast — zooals trouwens al tijd — en haar typeering en uitbeelding warei oprecht gelukkig. Tôt het einde toe heeft zij d zeer zware roi van Lolette goed volgehouden. Levendig en los in het eerste bedrijf, guitig ei speelsch, was zij wel wezenlijk het snoeperigi vrouwtje van den schilder die naar haar Piern opziet als naar de zon. De zenuwcrisis in het slot tooneel van het 2e bedrijf was waarlijk aangrij pend, diep schokkend en ontroerde in hooge mati en iedereen moest bekennen dat zij wezenlijl prachtwerk geleverd had. Ook in het 3e bedrijf waar zij op haar knieën de prinses om bijstam smeekt «n la.ter haar woede en wanhoop uit s( hreeuwt, heeft zij blijken gegeven van buiten^ beiusung en tor®*».vol en m al zijn eenvoi * sobert/ arti&ticiten. - Haar succès wa„. „>lledig en de bloemen waai mede zij gehuldigd werd en de luide toejuichin gen van het publiek, waren meer dan verdiend. Heer Cauwenberg' had de onsympathieke e; ondankbare roi van Pierre Bernier te vervuller Zijn spel viel te prijzen in al de tooneelen. In was hij de schilder op-en-top, in II deed hij zic! goed voor als «homme du monde» en als gasthee en in III in het liefdetooneel met de prinses wa hij de gepassionneerde minnaar. Ook in IV hieli hij zich voortreffelijk. Mevr. Dilis maakte impressie door haar prach tige toiletten. Haar Spel was zeer voornaam. El toch vinden wij dat onze groote dramatische kun stenares minder in haar schik in deze soort roi len is. De toon die zij aanslaat in de tooneelei van liefde en passie, is misschien wat scherp ei klinkt daarbij minder natuurlijk. In het onderhouc met den prins en in het vierde bedrijf bij he bed van Lolette, was zij oneindig beter. Dai kon zij de schoone, voile en vooral natuurlijk mezzo - tonen van haar machtig orgaan doer waardeeren. Heer Bertrijn heeft zijn kleine roi voortreffe lijk gespeeld, met de noodige kalmte en den juis ten eenvoud. De prins van heer Piet Janssens was goed zonder meer. Op zeker moment dachten wij dat zijr memorie hem in den steek ging laten. Heer Gorlé was opperbest in de roi van der ouden schilder Garzin. De dames Ruysbroeck, Noterman en Hens er de juffers Bertrijn en Janssens, kweten zich ge-wetensvol van hun taak. Juffr. Neyssen zou dui-delijker moeten spreken. Ook de heeren Van de Putte, Angenot, De Wachter, Van Gool, Schmitz, Thees en De Groot bedierven in 't geheel niets. De figuratie was weinig artistiek, veel te wei-nig verzorgd en niemendal gestyleerd. De tooneelschikking in I was te sober voor een café in een Parijzer tentoonstelling.Ook in II was het niet zooals het in de brochuur staat: Petit salon très élégant... tout est laqué blanc, flambant et neuf. — Tegen den rechter wand stonden twee affreuse Vrijdagmarktsche chromos in on-ooglijke kaders. In III was de versiering niet zonder smaak, maar het décor gaf niet den min-sten indruk van een schildersatelier van de prinses de Chabran, en in IV was het eer avond dan wel een zonnigen Aprildag. N. ^ In en Om de Schouwburgen «EEN BOETE», tooneelspel in drie bedrijven, van Mevr. Suze La Chapelle - Roobol, komt o{3 20, 21, 22 en 25 dezer aan de beurt. Rolverdee-ling : Jacob Van Hoek: Hr Edw. Gorlé. — Frans Van Hoek, Hr Ruysbroeck. — Lize, hun zuster, Mevr. Mina Dilis. — Anna, hun zuster, Mevr. Noterman. — Dora, hun zuster, Mej. M. Bertrijn. — Cornelia, vrouw van Frans, Mej. Janssens. — Floris Verduinen, hr Cauwenberg. — Juffrouw Dalers, Mevr. Ruysbroeck. — Een loop- ISRTSSILalTSNT* VerVanct k>e BESTE KOFFÏE I

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het tooneel behorende tot de categorie Culturele bladen. Uitgegeven in Antwerpen van 1915 tot 1940.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes