17 November 1917 Nr 46 40® Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IlVaCHRIJVING«PRIJS Veor «en jaar fr. 5.— Veor S maandf» #. » î-75 Veor 3 maaaden » 1.50 Yoor Nederland » 5.50 "Voor 't Groot Hertogdem Laxembarg. . » 5.50 Voor a»dere landen » 7.00 Dit blad ver»chij»t de» Zaturdag mergaad.— Men teehent in bij den Uitgever *n in allé pottburetltn, «Isook bij d* briefdragtrs. Hoofdopstellkr : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten viir DondrrcUg nvond ttn bureele besteld zijn, altooh de aunkondigingen. Afzonderlijke nummers Ta* dit blad iij« t* bekomea ten ojtzan bureele, Caraotplaata 65. — 10 centiemaa hat nummer. AJUVKONDIGHVGEHI Den regel lr. 0.80 Kleine aaakondigiitg » 0.50 Begrafanisbericht » 5.00 Grotte aaakoadigiBgea bij overeMkomit. Vsar aankondigingen buitan d* provincie, weada m«» ziak t»t la Agencie HAVAI, Martelarenplaatï 8, Brusial, an Beuri->laats 8, te Parijs. Voor aile aiidere aaukondifingan ten bareele Cati-aotpluats (Laar) 68, Berssrhout-Antwerpen Staat en Huisgezin De Staat is het evenbeeld van het huisgezin. Wie aan 't hoofd van den Staat de algemeene belangen waar-neemt, moet innig doordrongen zijn van het feit, dat hij als een goed huis-vader dient te handelen voor aile burgers die onder zijn beheer leven. De plichten en rechten van Staat en huisgezin komen wederzijds ook op hetzelfde neer, en 't voorbeeld van den Staat moet eene gedragslijn zijn voor het volk in 't algemeen. * * * Het is onbetwistbaar dat vele Staats-besturen deze laatste jaren geene vaste grondbeginselen meer hadden, vooral niet in zake van geldbeheer. Eene verkeerde opvatting over hetgene men « breede gedachten » noemt, ging over in ongebondene of ongeregelde geld-uitgaven voor pracht of nuttelooze instellingen, uitgaven die meer en meer de vrije ontwikkeling der welvaart kwamen storen door opslag van huis-huren en pachten, opslag in allerhande levensnoodwendigheden. * * * De bestaande welvaart was dan ook slechts uiterlijke schijn ; de verplaat-sing van fortuinen was geene vermeer-dering van den algemeenen rijkdom, juist gelijk het was in vele huisgezinnen die welvarend en rijk schenen, maar bij het uitbreken van den oorlog, bij de minste stremming der inkomsten, dade-lijk in bekrompen en zelfs in behoeftigen toestand geraakten. » * * Daaruit is meer dan eene zedeles voor de toekomst te trekken. Gelijk wij het schreven in ons vorig artikel, zullen de Staatsbesturen wanneer zij na den oorlog aile wilskracht aanwenden om nuttige en onmisbare doeleinden te betrachten, aldra uit de moeielijke geldtoestanden kunnen geraken. Daar-toe is er enkel noodig een vast besluit, om de inkomsten van 't land enkel te doen dienen voor de ondersteuning en uitbreiding van nijverheid en handel, om door arbeid en overleg algauw eene betrekkelijke welvaart te doen herleven. * * * Door eene algemeene ontwapening zal de welvaart langs verschillende kanten te bereiken zijn. Het uitsparen van miljoenen en miljarden aan het voortaan nutteloos krijgsbedrijf, zou de beste stoot zijn in de richting eener algemeene heropleving. Want buiten die miljoenen en miljarden komt tevens de wils- en levenskracht van duizenden menschen ten goede aan die algemeene heropleving, vermits geest en hart zul-ien samenwerken voor 't welzijn van het menschdom in 't algemeen. * * * Zoo zal of moet het ook gaan in de huisgezinnen. Daar ook is eene algemeene ontwapening noodig, eene ontwapening in de zucht naar pracht, naar vermaak en meer andere geld-opetende misbruiken, die bij velen ongeluk en vernedering hebben aan-jebracht. Die ontwapening zal nog jeter te bereiken zijn dan in het Staats-)edrijf, vermits elk koning is in zijn luis en zijne zaken kan schikken naar zijn eigen goeddunken, naar zijne eigene middelen, zonder tusschenkomst van woelgeesten of stokken-in-'t-wiel-stekers, die menig Staatsbestuur den voet dwars zetten en doen falen in zijne zending. ♦ * * ; Daar het leven na den oorlog niet tôt zijn vorig gehalte dadelijk zal kunnen weerkeeren ; daar ailes misschien jaren lang duur zal blijven of uit zijn verband zal gerukt zijn, zal eenieder wel moeten zorgen door besparingen zijnen stand te behouden of terug te krijgen. De ongebonden en ongeregelde uitgaven die zoowel huisgezinnen als Staatsbesturen ten onder brachten, zullen beel wel kunnen vermeden worden. Het menschelijk opzicht, dat velen van den rechten weg deed afdwalen « om te doen gelijk de anderen », zal geen dwingeland meer kunnen zijn. De nijpende toestanden, door den oorlog veroorzaakt, zal dienaangaande vele menschen wijzer en vrijer gemaakt hebben. * * # Het menschelijk opzicht deed niet enkel in G-odsdienstzaken zijn nadeeligen invloed gevoelen. Ook in andere levens-omstandigheden drong dit gebruiken en misbruiken op, die niet enkel aile vrij heid te niet deden, maar tevens het stoffelijk geluk belemmerden. « Om te doen gelijk de anderen » wierd men slaaf van overdaad, van pracht en geld-verkwisting, zonder na te denken : dat men 2ijn eigen geluk of welzijn onder den voet trad om anderen te believen. * * * Eene welbegrepen herleving van stevige Staten en huisgezinnen kan alleen op overleg en bezadi^dheid steunen. Eene algemeene ontwapening die de krijgsuitgaven op het streng noodzakelijke doet dalen, gevolgd door eene ontwapening tegenover pracht en buitensporig leven, kan Staten en huisgezinnen redden uit den grooten nood waarin zij door den oorlog' zijn geko-men. Wie dit wel begrijpt en naleeft, moet niet vreezen voor de toekomst, zij zal hem meer genot en rust schenken dan verkwisting en baldadigheid. J. L. ArzooderlijUe nummers van het « Vlaamacb Hcelal » zija te bekomea ten onzen bureele, Curnotpiaata 6B, Borgerhout DE TOESTAND HIER EN ELDERS NEDERLAND. — Er is bijna geen enkel bedrijf in Nederland, of bet heeft af te rekenen mit de rantsoeneering. Preutelen helpt tôt weinig of niets, alhoewel in de toepassing vele verkeerdheden ontstaan die gegronde beknibbe-lingen uitlokken. — De crisis-uitgaven gaan immer vooruit. M. Van Gyn, Minister van Geldwezen, gaf destijds zija ontslag omdat de Kamer niet wilde bepalen, dat de voorgestelde tachtig miljoen niet zouden overscbreden worden. M. Van Gyn zag blijkbaar den nasleep aan-komen, want tbans bedraagt die uitgave reeds honderd zestig miljoen. Voor 1918 durft bet Ministarie die som nu niet in eens voorstellen en vraagt enkel tachtig miljoen voor de zes eerste maanden van 't jaar, met de boop wel-licht dat de oorlog dan zal geëindigd zijn. Maar de uitgaven zullen na den oorlog toch even groot blijven, zoodat het voorgestelde middel slechts een lapwerk mag genoemd worden. — Amsterdam heeft eene begrooting van ruim zeven-en-zestig miljoen gulden. In België is gsene enkele stad, die, in vredestijd, zulk eene hooge begrooting had. —o— RUSLAND. — Nu is het Ministerie Kerenski overhoop geworpen door de Vooruitstrevers onder leiding van den Socialist Lenin, die maar eensklaps den vrede willen en hem aan andere landen willen opleggen. Dit maakt weinig indruk, want in 't buitenland stelt men nog weinig belang in die omwentelingen. —o— POLEN. — De bewering dat de Keizer van Oostenrijk zich als Koning van Polen zou doen uitroepen, is niet bewaarheid. Dit vraagstuk is nog niet geheel geregeld, daar er verschillende tegenstrijdige belangen in 't spel zijn. —o— l - ' j OOSTENRIJK. — Ondanks het voortrukken van de legers der Middenstaten in Italie, wil Czernin, Minister van Buitenlandsche Zaken. zijn vroeger siandpunt nopens den rrede niet verlaten : vrede zonder landinpalming en zonder schadevergoeding. Erwordtechtergevreesd, dat de tijdelyke neerlaag van Italie de boop op vrede merkelijk verminderen zal, aangezien dit land zal willen doorvecbten tôt dat het terug de overliand zou behalen. Opmerkelijk is het tevens dat de Socialisten, die eenige dagen vôôr de neerlaag nog betoogingen hielden voor den vrede, thans de hevigste oorlogsgezinden zijn. Zoo weinig staat kan men maken op menschen die eerst ailes in de war brengen en dan als redders willen optreden. —o— FINLAND. — Tusschen de kleine landen die veel van den oorlog te lijden hebben onder op2icht van levensvoorwaarden, is Finland in den slechtsten toestand. Er wordt daar voor hongersnood gevreesd indien Amerika niet helpt. Denemarken integendeel lijdt er het minste door ; bet kan nagenoeg in z/jne eigen behoeften voorzien. Zoo is het ook met eenige Bondstaten : Beieren staat er betrekkelyk beter voor dan de andere staten van Duitschland, en Hongarië beter dan Oostenrijk. Dit verwekt wel eens beknibbelingen, omdat die Staten bunne geburen niet willen helpen of toch niet voldoende. Het zelfbehoud speelt hier denkelijk de grootste roi. CHINA. — Japan en Amerika bebben eene overeenkomst gesloten, om in het Hemelsch Rijk wederzijds liunne belangen te waarborgen. Dit is gebeurd zonder China te raadplegen, dat blijkbaar niet veel van tel meer is, sinds het eene Republiek heeft die nog niet op vaste gronden rust. Het Staatsbestuur van China blijkt ook niet bij machte te zijn al het nut te trekken dat uit den rykdom van bet land in zake van mijuen en andere ontginningen te halen is. Vreemden zullen die zaak in handen nemen en met den buit gaan loopen. Dit zal gïbeuren zonder oorlog, indien de berekeningen der Staatslieden niet verkeerd uitvallen, want onfeilbaar zijn zij niet. Pax UIT DE GAZETTENWERELD Tusschen de eigenaardigbeden die de hoofd-opstellers van groote dagbladen kenschetseo, eigenaardigbeden in denken en bandelen, in ons vorig nummer aangehaald, is ook hunne eigen-aardigheid te voegen betrekkelijk bet gebruik van 't papier. Terwijl de eenen groote bladen neuien, houden de anderen aan kleine bladen ; terwijl de eenen nieuw papier gebruiken, zijn de anderen aan reeds gebruikt papier gehecht. Zonder dit, komen bunne gedachten niet vlot uit hunnen koker. Mgr Dupanloup, de befaamde bisschop van Orléans, die in gazetten en boeken schreef, was tevens een der welsprekendste leden der Fransche Kamer. Daar hij zelf niet handig genoeg kon scbrijven om zijne gedachten op 't papier te werpen, dicteerde hij deze aan verschillende geheimschrijvers en dit tegelijker-tyd. Eene redevoering, een artikel of eene andere bijdrage zegde hij gezamentlijk op en de geheimschrijvers hadden werk om hem bij te houden. M. Woeste was insgelijks bekend om zijn veelzijdig denkvermogen. Terwijl bij in de Kamer brieven schreef, onderbrak hij tevens de sprekers en wees heu te recht, soms met dagteekening en bladzyde van een artikel « of boek op ta geven. Bij Vlaamsche schrijvers zullen ook wel zulke begaafde lieden aangetroffen worden, maar zij zijn minder gekend. En zij kunnen hunne gedachten in verschillende talon vloei-baar uitdrukken, hetgeen niet het geval is met Fransche schrijvers of sprekers. Als eigenaardigheid kan ook gelden, dat voorname Vlamingen wel eens opstellers waren van Fransche bladen Jan De Laet was destijds boofdopsteller van het Journal d'Anvers, Edward Coremans van L'Escaut, Outendirck van Le Précurseur. Waar zijn die tijden heen ! Geheel het oude Antwerpen is met hen verdwenen, alsmede de bladen waarin zij hun wel en wee deden kennen. Hildebrand Boek en Boedel In bet nummer van 27 October 11., onder • titel Veronderstelhngen en Waarborgen, deed ik opmerken, dat de geldverduisteringen in Komiteiten min mogelijk zouden zijn, wanneer I er eene goede boekhouding bestond en wanneer \ tevens de aangestelden eene waarborg moesten ! storten voor hun beheer. Hetzelfde geldt voor het nazicht der verhan-delde koopwaren, en 't is deze eenvoudige ervaring die door het Belgisch-Nederlandsch Nieuw-Agentschap te Brussel wordt waar-genomen, om een einde te stellen aan het ver-dwijnen van koopwaren uit de magazijnen der Komiteiten, 't zy door schuldige handelingen of door nalatigheid. Het agentschap haalt aan, dat gedurande esn enkel kwartaal of trimester (drie maanden), ruim voor vier honderd duizend frank waren uit de magazijnen van Brussel en omgeving gestolen of verdwenen waren. Om daarin te verhelpen, wordt door dit agentschap eene goede en volledige boekhouding aanbeïolen, die stelllg zooveel niet zal kosten als dit overdreven verlies. Bij die boekhouding moet eene stipte boedel-beschrijving en eene regelmatige opmaking der voorraden geschieden. Dit zijn de magazijn-boeken die aanduiden de hoeveelheid koopwaren die binnen komen en de hoeveelheid die er uit gaat. Het overschot moet uitkomen met den inventaris of de boedelbeschrijving. Bij aile voorname kooplieden en nijveraarsis dit stelsel in gebruik en kan op aile oogenblik-ken toegepast worden, wanneer men eenig bedrog meent te ontdekken. Het ongelijk der Komiteiten is geweest, aan 't boofd dier diensten personen te zetten, die weinig of niets van boekhouden kennen. Het zijn of waren meest allen Staatsbedienden zonder plaats, die wel bekwame bedienden konden zijn in hun vak, maar niet in wat handelszaken betreft. Om die reden ook was de boekhouding in dia Komiteiten niet alleen erbarmelijk, maar zelfs bespottelijk. Zelfs in 't afleveren van rekeniu-gen of kwijtscbriften gingen die bedienden te werk, alsof zij enkel een snoepwinkeltje beheerden. Openbare besturen zelfs, die met hen in betrekking kwamen, konden geene ernstige rekeningen bekomen, noch in opstel, noch in fatsoen. Dit ailes moest dus bedrog of misslagen in de hand werken. Het is spijtig dat de hoofdkomiteiten dit niet beter begrepen hebben van den beginne af. Want de vier honderd duizend frank van Brussel moeten in 't land vele staartjes bebben, die miljoenen zullen vormen. Het is hoog tijd dat het nieuw stelsel van het Belgisch-Nederlandsch agentschap laverai in voege kome. Tevens zouden voor het doen van aankoopen alleen bevoegde personen moeten aangesteld, en niet zulke die er hoegenaamd geene kennis * van hebben, gelijk dit tôt heden al te veel gebeurt. Daar ook zouden honderdduizenden en misschien miljoenen door kunnen uitgespaard worden, in 't voordeel der beproefde bevolking. Vele eetwarea zouden goedkooper kunnen geleverd worden, indien zij op verstandige, eerlijke en redemaiige wyze aangescbaft wierden. Hildebrand Voor Denkende Menschen VI De Opvoedîng- van A et zwarte Ras Vierde Vervolg Booker had thans het doel van zijn wen-schen bereikt : hij mocht de school bezoeken. Thans bleef nog enkel de moeilijkheid over hoe het aan te leggen om te kunnen voltiarden. De taak, die de knaap op zich genomen had, was zeer zwaar, maar zijn stalen wil kwam aile hinderpalen te boven. Gedurende de verloven, wanDeer zijn gezellen naar hun familie terug-keerden, trachtte hij zich als « waiter » in een gasthof te plaatsen, doch daar die dienst hem geheel vreemd was, achtte hij zich gelukkig als scnotelwasscher te kunnen beginnen en zoo tôt « waiter » op te klimmen. Na eenige jaren gelukte hij er voor de eerste maal in, zijn moeder te bezoeken... en bet was ook de laatste maal dat hij haar zien zou, want de arme vrouw stierf vôôr dat zjj haar zoon de zege bai zien behalen. Generaal Armstrong hield veel van den jongen Booker, die zich in ailes zoo voor-treffelyk toonde, en dien hy zich als zijn toe-komstigen opvolger voorstelde — iets waarin hij zich echter bedroog. Eindelyk brak de langgewenschte dag aan waarop Booker het diploma mocht verwerven. De redevoering die hij te dier gelegenheid uit-spreken moest, trok aller aandacht op hem ; zulke welsprekendheid had men bij geen neger kunnen vermoeden Aanstonds werd bij aangesteld als onderwyzer in de school die hem enkele jaren geleden in zoo een erbarmelijken toestand had ontvangen. Daar hij zich de neigingen en vooroordeelen van zijn rai wel !

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.