Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

1340 0
07 februari 1914
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1914, 07 Februari. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/mw28912w5p/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

7 Februari 1914 37e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrii en Onafhankeliik Kathnliek volksaezind weekblad voor Vlaamsche en Alaemeene Belanaen INHCHRIJVIIVG«PRM8 Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1-50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7-00 Bit blad Yerschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den Vitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten vôér Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingewacht tôt Yrijdag avond. Afzonderlijke nummers Tan dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnetplaats 65, alsook Turnhoutschebaan 43, te Borgerhout. AANKOIVDIGIWGEIW Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencle H VVAft, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) 68, Borgerbout-Antwerpen Insclirljvingsprijs aan 't Vlaamscii Heelal, van lieden tôt 31 December, Ir. 4.KO. Knepen en Vertrouwen De strijd om en rond de schoolwet toont andermaal : hoe weinig vertrouwen en onderlinge verstandhouding er heerscht tusschen de gekozenen van 't Vlaamsche volk en zelfs tusschen de gekozenen van een en hetzelfde arrondissement. Dit laatste zou nogtans niet mogen zijn : gekozenen van eene en dezelfde kiesomschrijving en op dezelfde lijst voorgesteld, zouden elkander in ailes moeten raadplegen en, in geval van verschil van zienswijze of opvatting over een groot en aanzienlijk grond-beginsel, elkander ten minste moeten verwittigen. * * * Dit verschil van zienswijze wordt nog erger, wanneer dit in strijd is met aangegane verbintenissen of beloften, gelijk het nu gebeurd is met de schoolwet en de Vlaamsche eischen. Maar nogtans moet dit niemand verwonderen: de politiek is eene aaneenschakeling van tekortkomingen aan 't gegeven woord, eene school van knepen en fopperijen om elkander in de doeken te doen, ten koste van 't volk en van 't land die enkel snakken naar recht- vaardigheid en goed bestuur. * * * Het gezegde, reeds te allen kanten veroordeeld : eerst Katholiek en dan Vlaming, wordt te recht omschreven door de woorden : eerst anti* Vlaamsch en dan Katholiek ; eerst slaaf der grooten en dan eerlijk. Want de Vlaamsche strijd is niets anders dan eene zaak van volkseerlijkheid en volksgelijkheid. * * * Is het geen ongehoord iets, dat Vlamingen en Walen die wederzijds in 't Vaderland evenveel rechten moeten hebben, en de Vlamingen zelfs meer omdat zij de meerderheid zijn, niet even eerlijk behandeld worden ; dat de Vlamingen immer de verstootelingen, de misprijsden zijn bij de overheden en gekozenen van allen aard en stand ? De volstrekte gelijkheid tusschen beide volksstammen, zou niets anders dan eene daad van volstrekte eerlijkheid zijn, eene daad die aile misnoegdheid en verbittering zou wegnemen en de verspilling van krachten en werkzaam-heden zou voorkomen, die beter tôt het algemeen welzijn konden aangewend worden. * * * De fopperij door het Ministerie gepleegd tegenover de Vlamingen, in zake van 't Vlaamsch in 't onderwijs, is eene herhaling van de fopperij in zake der laatste krijgswet. De Vlamingen zijn toen ook in de doeken gelegd maar verklaarden dat zij niettemin het Ministerie zouden steunen in 't belang van de opperste belangen van 't land. Zij die deze verklaring aflegden, wier-den geestdriftig toegejuicht, zelfs door Woeste, die hen toen wel zal verheven hebben tôt « groote mannen », terwijl hij vroeger voorspelde dat zij nooit « groote mannen * zouden worden. ♦ * # Nu diezelfde Vlamingen met eene tweede maal de roi van « gefopten » willen spelen, nu zijn zij eensklaps rampzalige of gevaarvoile personen, lieden die zelfs niet te vertrouwen zijn , ; omdat zij met eenige Liberalen en Socialisten het volksrecht der Vlamin-, gen trachten te vrijwaren. In andere woorden wil dit zeggen.dat de Vlamingen zich immer moeten laten vertrappen. * * * Wij moeten er echter bijvoegen, dat de Katholieken onder dit opzicht door-gaans niet beter varen dan de Vlamin-' gen. Herhaaldelijk ook worden de | Ratholieke en godsdienstige belangen vertreden, zooals in zake der krijgswet | en hun wordt dan het zwijgen opgelegd 1 onder voorwendsel van dit of dat opperste belang. Dit lukt maar al te goed, en daarom wordt er meer en meer misbruik van gemaakt. Maar de slotsom is : veel misnoegdheid en onverschilligheid, die eindelijk onze macht als partij zullen breken. * * * Gebeurt dit ailes in de hoogere politiek, in de mindere politiek is het niet beter gesteld. Daar ook handelen ; vele gekozenen slecht en meenen ; iedereen te kunnen missen, zelfs dezen die hen op de kussens brachten en ailes veil hadden ten belange der partij. Daar ■ valt niet over te jammeren, maar vroeg of laat is de maat vol, en dan eerst zal • er geweeklaagd worden over toestanden en rampen, die heel wel konden ver-meden worden. J. L. PORT. — Alvvie te klagen lieeit over de lanttijdige bestelllng of acbter-houding van on» blad, wordt verzochl oiih zulk« dadelijk te doen kennen. De nummers worden ten S ure 's mor- Igens ten postbureele besteld, en kunnen dus reeds In den voormiddag, of ten laatste in 't begin van den namiddag bij de Inichri|ver« toekomen. DE TOESTAMDHIER EN ELDERS DUITSCHLAND. — Hoe kleine oorzaken soms groote gevolgen hebben, blijkt meer en meer uit de gebeurtenissen te Zabern. Een stuksken luitenant beleedigt eenvoudige sol-daten en de bevolking, door hen voor land-loopers uit te schelden ; de soldaten brengen dit gezegde uit, de burgers spotten met dit luitenantje, de kolonel trekt partij voor zijne onderdanen, pleegt onwettelijkheden, doet wil-lekeurige aanhoudingen, wordt vervolgd, vrijgesproken, met eereteekens vereerd en in graad verhoogd. De burgerlyke overheden worden in 't ongeljjk gesteld, geven hun ontslag en heel Zabern davert op zijne grond-vesten, zelfs heel het Duitsche Rijk siddert en de Franschen denken op weerwraak, en dit ailes voor een dom gezegde van een luitenantje ! Waarlijk, is dat geen bewijs dat kleine 1 oorzaken soms groote gevolgen hebben ? 't Is l bijna eene herhaling van het door Bismarck [ vervalschte telegram van Ems, waardoor de > oorlog tusschen Pruisen en Franschen ontstond. i ALRANIË. — De onafhankelykheid van 1 Albanie zal eindelijk haar beslag krijgen. Essad Pasja die op rang stond voor den nieuwen scepter, zal afstand doen ten voor-deele van den prins von Wied. Deze zal ; kortelings aangesteld worden. De Albaniërs ' zullen dan toch iets gewonnen hebben by den Balkan-oorlog. > l -°- PORTUGAAL. — De Koningsgezinden geven i den moed niet op. Zij hadden het nieuws , verspreid dat Dinsdag te Lissabon een gewa-^ pende opstand zou uitbreken, maar er is niets van gekomen. Misschien was het plan weei verraden gelyk vroeger. VRANKRIJK. — In vervanging van priestei i Lemire, is M. Rabier, een vijand van der l driejarigen dienst, tôt ondervoorzitter dei ■ Kamer gekozen. Dit wordt aanzien als eent zegepraal voor 't Ministerie, waarvan vele leden tegen den driejarigen dienst hebben gewerkt. M. Barbier bekwam echter slechts 210 stemmen en M. Lefebre 206. Die kiezing ' heeft dus niet veel te beteekenen. TURKIJE. — De onderhandelingen tusschen > Qriekenland en Turkije staan op goeden voet, i Qet wantrouwen tusschen de Balkan-staten er de vrees voor een bondgenootschap tusschen Turkije en Bulgarie wordt daardoor ook grootendeels uit den weg genomen. —o— ROME. — Al de werken van den Belgischen schrijver Maeterlinck zijn op den Index of op het zwart boeksken gezet, omdat zij strijdig zijn met de Katholieke geloofs- en zedenleer. Pax Uit de Gazettenwereld De vervolgingen tegen bladen van Elzas-Lotharingen zijn opgeheven. Het zou ook wat te kras zijn de krijgsoverheden in ailes gelijk te geven of te verontschuldigen, en alleen mindere soldaten en burgers te doen boeten. * * ♦ Door het afsterven van den Franschen opwekker Paul De Roulede, zijn vele Fransche bladen hun stokpaardje kwijt. Hij gaf hun gelegenheid veel over vaderlandsliefde en weerwraak te schrijven. iets waar zij hunne lezers nog al gemakkelijk kunnen mêe <bppen. * * * Er zyn lieden die de waarde der gazetten afmeten naar hunne grootte. Zoo ook doet Dr Terwagne. Hij spreekt met minachting van « blaadjes ». Hij zal dus ook niet veel achting hebben voor eenen werkman, die soms meer waard is dan een groote kapitalist. En daarom spant hij liever met kapitalisten aan, maar blijft niettemin de vertegenwoordiger der... warreklieden. Hildebrand LEVENSBEELDEN VIII Wimpje moet schoolmeester worden Wim zat in de edele Rhetorica, alias de hoogste klas, naar vroegere verdeelingen nog altijd de « vijftiende » genoemd. 't Was nu het elfde jaar dat Wim gedurig de zelfde school bezocht. Menige leeraar had hij weten verdwijnen, menige nieuwe bijkomen ; hij had van zijne kameraden uit hoogere klas-sen vôôr drie jaar zien wegtrekken, en dan keerden zij terug, niet meer als gezel, maar als « meneer ». Van den anderen kant had hij, die in de letterkunde thuis was, veel op met Snieders' Arme Schoolmeester : dat strookte zoo met zijne weemoedige gezindheid, in zooverre dat hij met « den Frutter », die later « hussier » wilde worden — en het ook werd — een akkoord maakte « dat niemand dan de Frutter hem mocht op straat zetten wanneer hij arm werd » ! ! Schoolmeester worden, scheen hem zoo een triestig, ongelukkig baantje toe... en daar-mede was hij thans in zijn schik geraakt. Maar bovenal, hij kon al uitrekenen wanneer hij eindelijk VRIJ zou zijn, en als vrij man zich vertoonen. Van eene andere bediening wilde vader Pauwels niet hooren : de boog was nu al zoo lang gespannen, hij zou 't nog wel drie jaar uithouden ! Drie jaar... 't Is lang wanneer men de twintig nog met bereikt heeft. 't Is eene eeuwigheid... Maar toch, toen de dag aanbrak waarop het ingangsexamen zou plaats grijpen, trok Wim, evenals vroeger Gusije door vader vergezeld, ter bisschoppelijke stad op, om daar te ver-nemen « of hij zou schoolmeester worden ». Het geheele menschenleven is eene aaneenschakeling van enkele groote, van oneindig veel kleine, oorzaken en gevolgen. Om de gevolgen te waardeeren, moet men eerst de oorzaken kennen... en kunnen naar waarde schatten, want niets is zoo klein, zoo onbe-duidend, of er kan groot kwaad of groot goed uit voortspruiten. Dit zy gezegd voor hen, die zouden meenen dat « kleinigheden » in deze Levensbeelden niet van pas zijn. Er bestaan geen kleinigheden ; 't zijn al « grootigheden ». De eerste indruk die de Normaalschool op Willem's geest maakte, was niet zeer gunstig. Tusschen de kameraden der « vijftiende » waren de gesprekken steeds over ernstige ontwerpen gegaan ; wetenschap en letterkunde, en fljne scherts. 't Waren echte studiosi, en de i invloed van het fljne en hooghartige « Vosken » , had machtig op hen gewerkt. Hier was 't i geheel wat anders : het grootste deel der kandidaten waren buitenjongens die met hun i « meester » overgekomen waren, en er, na afloop van 't scbriftelijk exaam, « een fermen pot gingen op zetten ». Wim deed groote oogen open, en vond dat de « cultuur » van zijne mede-kandidaten nog al wat te wenschen overliet. Wie er nu gelijk had, daar zullen we God en den maalder laten over beslissen. Wim vond dat het zôô was. < r | 't Exaam begon. Onze Wim, die vloeiend i vier talen sprak, moest hier eene vertaling maken zooals hij er een zes- zevental jaren gekregen had... en vond dat bespottelijk ; — een paar eenvoudige vraagstukken oplossen, na verscheidene jaren de hoogere wiskunde bestudeerd te hebben... en vond dat ver-nederend ; — eenige andere punten beantwoor-den uit het leerprogramma der lagere school, na zijne « humaniteiten » gedaan te hebben... en vond dat beschaamtelyk... En tusschen de leeraars die 't exaam leidden, vond hij een zijner oud-leeraars weer... Dat scheen hem onbegrypelijk toe... Zoo'n vragen stellen... Dat was niet ernstig ! Op 't mondelings exaam moest hy... lezen, in 't Vlaamsch en in 't Fransch... « Straks zullen zij mij nog vragen of ik mijn letters wel ken ! » morde hij in zich zelven. Later, toen zijne mede-kandidaten geroepen werden op het mondelings exaam van rekenen, en hij zijn naam niet hoorde afroepen, sprak een der leeraars hem vriendelijk toe : « 't Is niet noodig, gij kent dat ! » Waarin dat examen bestond, heeft hij nooit geweten... Want hij had er zijn « goeste » van ! Hoe, hij die gemeend had hier hooger te klimmen, hij werd zôô nedergesmakt naar de lagere school ! Hy die dacht hier iu eene bakermat van nieuwe wetenschap aan te landen, hij werd teruggestooten zes jaar achteruit ! Dat liep nu toch over zijn hout ! De zaak is niet of Willem gelyk had of niet. De feiten waren zôô en niet anders. Willem gevoelde zôô, hij dacht zôô... en de Normaalschool kwam hem voor als een ouderwetsch, diep vervelend, ellendig gesticht. En daar moest hij drie jaar verblijven ! Op zekeren keer trok hij zijn stoute schoenen aan. « Vader 'k zou liever bij den troep gaan ». Den troep, dat was toch een heel ander leven ! Maar vader Pauwels luisterde niet naar dit beschroomd gezegde. Wat ! zijn zoon bij den troep ! Of Willem niet beschaamd was ! En of vader daarvoor hem elf jaar lang op eene kostelijke school gedaan had ! Er was niet aan te doen. Wim moest schoolmeester worden ! Een oogenblik bedacht hij zich : zou hy niet liever wegloopen ? Wegloopen, liever dan naar die schoolmeesterij te gaan, waar men hem zoo diep vernederd had? Maar waarheen... Hadde Willem op dat oogenblik geweten waarheen, men zou hem 's avonds vrachteloos gezocht hebben. Maar hy was te zeer aan den leiband gewoon, hy was kracht- en willoos geworden,... en hij liet zich drijven waar de stroom hem voeren wou. * * * Die kracht- en willoosheid, gevolgen van den al te eng toegesnoerden leiband, van de gestadige belemmering zijner aankomende vry-heid, — Willem ziet het thans met zijnen navorschenden, doorpeilenden geestesblik maar al ta wel in —, hebben een vloek geworpen op zijne jonge jaren. Daardoor heeft hij zoo bitter weinig genoten — indien hij er al iets van genoten heeft — van de lente zijns levens ; daardoor was hij op vijf-en-twintigjarigen ouderdom een ouderling met grjjze hairen ; daardoor heeft hy bitter en smartvol moeten lijden... Maar toch, hij ondervindt het maar al te dikwijls in de zware taak die hij op zjjne schouders geladen heeft, geen ouder geeft zich ooit de moeite verstandigen raad in te winnen over de opleiding en de ontwikkeling zijner kinderen. Schoenen maken, huizen bouwen, het eenvoudigste huiswerk verrichten, dat ailes vergt een min of meer langen leertijd, maar kinderen opkweeken, zoogezegd ter eere Gods, dat kan de lompste boerenknecht, zonder er ooit op nagedacht te hebben ! De vraag is slechts : Hoe l ! ! ( Vervolgt) Vlaamsch in de Openbare besturen IV De stemming over de wetsverbetering door M. Van Cauwelaert ingediend, heeft nog eens bewezen hoe de niet-Vlaamsche Kamerheeren tegenover onze taal gestemd zijn. Het is den Vlaming Van Cauwelaert verweten met Liberalen te hebben gehandeld om het Vlaamsch in zijn recht te helpen ; maar welk verwijt dient gericht aan zijne partygenooten die met de Liberalen en Socialisten samen stemmen om het recht van de meerderheid van het Belgische Volk te miskennen? Denkelyk bestaat alleen het voile recht voor de niet-Vlaamsche bevolking en de aanklevers van het haantje. Is het niet zooals hier vroeger werd gezegd : de Vlaming krygt in zyn eigen land niets in huis zoolang hij de vuisten niet tusschen het glazenspel zal laten rollen. Hoe wil men dan dat de besturen van het land het goed meenen met de toepassing der wetten op het gebruik van het Vlaamsch !

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad behorende tot de categorie Katholieke pers. Uitgegeven in Borgerhout van 1878 tot 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes