Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

1248 0
28 augustus 1915
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1915, 28 Augustus. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/jh3cz33780/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

28 Augusti 1915 Nr 35 38e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IIS8CHRIJVIWG8PRIJ8 Yoor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— M en teehent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten védr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — IO centiemen het nummer. AANKONDI6IIVGEIV Den regel fr. 0.20 Eleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbencht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencie HA.VA.S, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beura-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) 6K, Borgerhoat-Antwerpen LIEFDB TOT ARBEID Vele menschen die vroeger wel eens kloegen over hunnen arbeid dien zij te slafelijk ot te zwaar vonden, hebben thans, bij gebrekaan werk, meer liefde tôt den arbeid gekregen. Konden zij nu maar eens goed werken, hoe gaarne zouden zij het niet doen, niet enkel om de winst maar ook om het verzet. De ledigheid hebben zij nu leeren kennen als eene grootere kwaal dan de moeie-lijkste arbeid. * * * Dit was ons reeds gekend uit de hoogere wereld der wellevers en niets-doeners. Hoevelen kloegen daar niet bitterlijk over hunnen eentonigen toestand, over het nietsdoen dat hen eindelijk levensmoede maakte? Hoevelen zijn er niet geweest die daarom treur-den of op den weg der ondeugd geraak-ten ? Hoevelen zijn er niet geweest die door dit nietsdoen gezondheid, fortuin en eer verloren ? * * * In de mindere wereld der zoogezegde renteniers, hoevelen zijn daar ook niet op den sukkel geraakt, juist dan j wanneer zij meenden eens goed en j rustig van het leven te kunnen | genieten ? Hoevelen vonden daar niet j eerder verveling en treurnis en betaai-den hunne rust met eene vroegtijdige, voorbarige of niet zoo spoedig voorziene dood ? * * * Die voorbeelden zal eenieder in zij ne naaste omgeving met heele dozijnen aantreffen, tôt staving van het spreek-woord Rust roest. Dit nietsdoen moet immers ontzenuwend drukken op het gemoed van hen die immer in en tusschen het gewoel van den arbeid leefden en er hun genoegen en hun profijt in vonden. Dit moet in het bijzonder het geval zijn bij hen, die weinig of geene geleerdheid bezitten en buiten het dagelijksch eentonig leven, zich niet met zielsverheffende en nuttige lezingen of studiën kunnen bezig houden. * * * Eveneens moet zulks zwaar drukken op 't gemoed van hen, die enkel \oor zich zelven willen leven en zich niet verdienstelij k trachten te maken in maatschappijen, die het een of ander algemeen nut betrachten, namelijk in maatschappijen van liefdadigheid, van volksverheffing, in vakbonden en vak-scholen, of in al andere bedrijvigheid van kunsten en wetenschappen. Wie daarin zijn genoegen en zijn verzet niet kan vinden, is dubbel ongelukkig en het niet-werken of rentenieren is voor hem eerder eene straf. # * * Dit zullen nu vele lieden beamen of verstaan, die vroeger juist het tegen-overgestelde gedacht hadden. Zij vonden den arbeid eentonig, vonden geen onderscheid tusschen dagen en weken, het dagelijksch leven gaf altijd dezelfde bezigheden en noodwendigheden. Maar nu? Nu zij geenen arbeid hebben, zouden zij niets beters verlangen dan te kunnen werken, niet enkel om de winst, maar wel om het verzet en het genoegen dat de arbeid geeft en het gemoed verkwikt en veredelt. * * * Zoo is het met vele idealen of levens-doelen die de menschen zich voorstellen en wenschen te bereiken. Eens tôt dit doel gekomen, ondervinden zij er al het nietige of nadeelige van en betreuren niet zelden de vorige toestanden, die zij als ellendig of vernederend beschouw-den. De schoonste standen der Samen-leving bieden een bitteren smaak aan, die slechts geproefd wordt wanneer de gelegenheid daar is om er met voile teugen van te genieten. * * * Het spreekwoord Oost, West, thuis lest, is hier ook van toepassing, want 't is niet goed oude boomen te verplan-ten. Want het is juist wanneer de menschen niet veel verandering meer kunnen verdragen, dat het nietsdoen zijne nadeelige gevolgen doet gevoelen. Liefde tôt arbeid zal daarom in deze tijden, tôt zijn voile recht komen. * * * Dit ailes toont, wanneer men het rijpelijk overweegt, dat eenieder moet te vreden zijn met zijn lot, met zijnen roep, met zijnen stand en zijnen arbeid. Met zijnen arbeid vooral, want arbeid heeft een gouden bodem en is het kruim van het leven. Dit groot volksgeluk, voor rijken en armen, zal de vrede terug brengen en velen die vroeger niet hebben gearbeid, zullen dan tevreden zijn in en door den arbeid hunne herleving te bekomen. J. L. DE TOESTAHD HIER EN ELDERS NEDERLAND. — Op 't gebied van handel en nijverheid neemt Nederland allerhande maat-regelen betrekkelijk den in- en uitvoer van mondbehoeften ten behoeve van de bevoor-rading voor den aanstaanden winter. Andere landen zullen denkelijk hetzelfde moeten doen, zoodat, bij gebrek aan tolrechten, deze beschermmaatregelen even zwaar op de algemeene bedrijvigheid en op de pryzen zullen drukken. Dit ailes betreft slechts artikelen die vrijelijk kunnen verhandeld en verzonden worden en niet onder de bepalingen vallen van het oorlogsverbod. — De krijgsoverheid heeft nog altijd last met smokkelaars en ophitsers aan de grenzen en grijpt er duchtig tegen in. Het aantal personen uit de grenskrijgsomschrijving ver-wyderd of verbannen, is reeds aanzienlijk. ZWEDEN. — De Nobelpryzen voor den vrede, die verleden jaar bij 't uitbreken van den oorlog moesten toegekend worden maar noodzakelijkerwyze uitgesteld wierden, zullen dit jaar evenmin kunnen uitgereikt worden. De prijzen zullen tijdens den vrede hunne bestem-ming krijgen en tevens vermeerderd worden met de kroozen of intresten der tijdeljjk ingehouden prijssommen. Nobel, Alfried, was een vermaard Zweedsch S scheikundige, geboren te Stockholm in 1833 en uitvinder van het dynamiet. Hy stichtte de Nobelpryzen en stierf in 1896. —-o— SPANJE. — De politieke toestand blijft hier bevredigend. Ondanks het mislukken der laatste leening, blijft ailes op het goede spoor en wordt er enkel gevolg gegeven aan 't streng nood-zakelyke. Wie vroeger van geene besparingen wilde weten, is er nu wel toe verplicht, zoowel in huisgezinnen als in openbare bestu- | ren. Spanje heeft nogtans het minst te lijden < van den oorlog, in verhouding van het nadeel j door andere niet in den oorlog zynde landen ? reeds geleden. j AMERIKA. — Alhoewel Amerika in sommige j artikelen goede zaken maakt, zooals in eet- ) waren en oorlogsgetuig, is de algemeene ! toestand toch niet bevredigend. De winst is te eenzydig en niet genoeg verdeeld over het > algemeen. Ook zal daar na den oorlog eene I kwijning of krisis ontstaan, die door M. Pir- ! mez in België wel eens genoemd wierd : eene ! krisis of kwijning van overvloed, gelyk er j kwijningen worden teweeg gebracht door over- ! voortbrengst. Niet enkel dââr, maar in aile 5 landen zullen er eenige vette jaren zijn, f gevolgd door de gekende magere, die soms wel i eens te mager zijn. Eer het evenwicht in ! handel en nyverheid overal iets of wat zal ; hersteld zijn, zullen er moeielijke toestanden j ontstaan, die alleen door wilskracht en goeden j overleg zullen overwonnen worden. -o- à ROME. — De hoop wordt reeds in groote buitenlandscbe bladen uitgedrukt, dat de Paus bij de regeling van den vrede terug in bezit zou gesteld worden van de Kerkelijke Staten, opdat hij aldus over meer vrijheid zou kunnen beschikken en zijnen invloed en zijne werking ongehinderd zou kunnen gebruiken in 't belang van aile landen die in moeielijkheden zouden kunnen geraken. Als scheidsrechter zou hij aldus vrijeljjker kunnen handelen en tôt de algemeene bevreding des te beter kunnen ieveren, ook in andere zaken dan in oorlogen. —o— LUXEMBURG. — Uit het Groot-Hertogdom Luxemburg waren, in 't begin van den oorlog, ook vele lieden gevlucht, die elders moesten geholpen worden. Te Antwerpen is onlangs een komiteit van Luxemburgers gesticht, welk voor doel heeft die lieden te ondersteunen en te helpen, en desnoods terug naar hunne haard-steden te zenden. Dit komiteit heeft reeds veel goeds verricht. De belanghebbenden kunnen daaromtrent aile inlichtingen bekomen in 't secretariaat, Kammenstraat 70, Antwerpen. Het werk staat onder de hooge bescherming van den zaakgelastigde van Luxemburg in Brussel, den heer graaf van Ansemburg. Pax Artikelen en mededeelingen moeten ten laatste Donderdag avond ingezon-de» zijn. Uit de Gazettenwereld De Vlaamsche Stem, een blad door Vlamin-gen in Nederland uitgegeven, is in andere handen overgegaan door een meeningverschil over de toekomst van Vlaanderen. Dit meeningverschil bestond hierin, dat M. De Swarte, stichter en hoofdopsteller van het blad, zich onvoorwaardelijh bij het hersteivan België aansloot, terwijl de anderen dit slechts voorwaardelijh wilden doen, namelijk wanneer de Vlamingen al hunne rechten ineens zouden bekomen. De heeren Alberik De Swarte en zijne medewerkers André De Ridder, P. Witte-mans, G. Opdebeeck en Cyriel Buysse, hebben om die reden hun ontslag gegeven. De heeren René De Clercq en Dr A. Jacob staau nu aan 't hoofd van 't blad. * * * De censuur wordt ook streng op Fransche en Engelsche bladen toegepast. L'Homme enchaîné van den beruchten Clemenceau is voor vier dagen opgeschorst en het Engelsch werk-mansblad The Labour Leader is aangeslagen. Hildebrand TOT HOOGER DOEL! IX EetUge ficdet)kit)Qet) ovet* de CotiQtfessef) Yooi» Z^edelijke Opvoediflô (Vervolg) Ten tweede... Maar laat ons eerst even een oogslag werpen op hetgene men « de besprekingen of debatten » genoemd heeft. Nemen wij, bij voorbeeld, de zitting van den Zaturdag morgend. Mevr. Kergomard, van Parijs, brak eene lans voor de leekenschool in Frankrijk. In 40 jaar is niet de volmaaktheid bereikt, maar goede uitslagen zijn verkregen. De kinderen hebben oprechtheid, eerlykheid, eerbied, besef van de waardigheid van den arbeid, rechtvaar-digheidszin, onderlinge liulp en liefde voor de menschheid geleerd. Mevr. Stolitza betoogde, dat men by de zedelijke opvoeding in het oog moet houden, S dat de kinderen niet slechts verstand, maar ook wil hebben. Zij trad in eene beschouwing over de zedelijke opvoeding in Rusland en hoopte dat de zedelijke en godsdienstige opvoeding tôt eene schoone samenstelling zouden geraken. De heer Kurth, van Rome, betoogde, dat alleen de Christel ijke zedenleer den mensch boven zichzelf en tôt hooger sferen verheft. Wij moeten het kind onderdompelen in het Evangelie. De heer Buisson, van Parijs, betoogde dat de leekenschool in geen enkel opzicht minder-waardig is dan de godsdienstige school. Als men niet aan de kunst vraagt, zich op den godsdienst te steunen, mag men het ook niet '■ vragen aan de zedenleer. Daden van toewijding, | heldhaftigheid, zelfopoffering geschieden door ? personen van elke richting, elken stand, elk | beroep en elk geloof. De heer Leclère, van Bern, meende, dat de j strijd tusschen geloovige en cngeloovige j zedelijke opvoeding steeds zal blijven bestaan. Zelf geloovig, meende hij echter met den vorigen spreker, dat een goed deel der zedenleer buiten den godsdienst om kan worden geleerd. Daarom is, by welk geloof ook, samenwerking noodig en mogelijk. Kanunnik Dumont, van Parijs, betoogde, dat tegenover de ikzucht van den mensch een beroep noodig is op het geloof in God en de liefde in Christus. Prof. Neumann, van New-York, geloofde dat de zedelyKe opvoeding de beste voorberei-ding is voor een godsdienstig leven en, dat zonder die opvoeding, het kind niet waarlyk godsdienstig kan worden. Prof. Tomoyeda, van Japan, ontkende, dat Japan de Roomsch-Katholieke godsdienstige denkbeelden zou overnemen. Dr Perqui, van Antwerpen, verdedigde de R.-K. zedenleer, volgens welke God het einddoel van den mensch is. Voor hen die God niet kennen, aanvaardt hij de leekenschool. Maar voor een Christelijk kind is die school schadelijk. De heer Deckers betoogde dat de taak van ieder opvoeder is elkanders overtuigingen te leeren eerbiedigen, maar niet aan een ander zijn geloof te willen opdringen. Graaf Môrner, van Zweden, achtte de persoonlijkheid van den opvoeder de grond-steen der opvoeding. Zonder dit beteekenen in de praktyk aile theorieën mets. Elke opvoeder moet echter zichrelf opvoeden, en in de eerste plaats deemoedig zijn. Prof. Meyer, van Berlijn, meende dat de zedelijke eischen niet uit godsdienstige geloofs-punten zijn af te leiden, wijl zij alleen gesteund zijn op de levenservaring, de menschelijke natuur en de maatschappelijke omstandigheden van een bepaald midden. Zoolang op godsdienstig gebied zooveel meeningen met elkander stryden, kan daarop geene algemeene zedenleer gegrond worden. Kanunnik Van Langendonck bestatigde, dàt het leekenonderricht in Frankrijk en Japan fiasco heeft gemaakt. De heer Sawathikary, van Calcutta, betoogde, dat om recht, liefde en eenheid te grondvesten, aile godsdiensten zijn gesticht. Toch is er nog zooveel stryd. Laat men althans hier tôt eenheid komen. De heer Kartsoff, van St-Petersburg, meende dat wij het kind niet onthouden mogen de vreugde, het gevoel van de goedheid Gods. Anders kweeken wij den zelfmoord onder de jeugd aan. D1 Claes, van Leuven, merkte op dat 500 millioen Katholieken weerspreken, dat elke zedenleer fiasco heeft gemaakt. Het alleen volgen van een inwendigen God voert tôt anarchie. Ook het gedacht van de menschheid geeft een richtsnoer voor de zedenleer. Alleen het Christendom leidt tôt vooruitgang en beschaving. Prof. Delvolvé, van Montpellier, ontkende dat het leekenonderwijs fiasco had gemaakt, Men wenscht opbouw van eene nieuwe zedenleer, gegrondvest op de beginselen der natuur en der menschelijke behoeften. De heer Veenstra, van Den Haag, meende dat wij vrede moeten zoeken ; vrede die kracht geeft bij de zedelijke opvoeding ; vrede in Jezus-Christus, die elk menschelijk geweten vinden kan. Mej. Mac Coll, van Londen, hield roi dat de zedenleer in zichzelf een godsdienst is. De heer Domela Nieuwenhuis, van Hilver-sum, betoogde dat godloochenaars, stofaan-klevers en regeeringloozen — als hij — het nooit eens kunnen worden met het standpunt der geloovigen. Verdraagzaamheid is alleen mogelijk in de congreszaal, niet daarbuiten. Het blijven bestaan van misdaad, ellende en ontucht bewijst — volgens hem — het failliet van de Christelijke zedenleer van 20 eeuwen. De heer Saty Bey, van Constantinopel, achtte, als in Turkije, eene zedelijke opvoeding mogelijk, die allen omvat. Mevrouw Humann, van Parys, vond in de « Tien Geboden » den grondslag der zedelyke opvoeding. De heer Van Zadelhoff, van Dordrecht, riep allen ten strijd op tôt verbetering van do levensvoorwaarden der arbeiders. Dan krygt men ook betere levensvoorwaarden voor het kind, wat de zedelijke opvoeding ten goede komt. Prof. Van Scheele, van Stockholm, hechtte weinig waarde aan woordelyk zedenonderricht. Men spreke de kinderen weinig over zedenleer, maar kweeke goede gewoonten aan. * * * Ziedaar wat er op die zitting behandeld is geworden. Is dat nu eene bespreking of débat ? Ten hoogste een « débat » « van den os op den ezel », een toren van Babel. Elke spreker is naar het congres gekomen vol geestdrift voor zijne eigene gedachten, en in de voile verzekering, dat hunne enkele uiteenzetting hem de bovenhand zou geven. En

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad behorende tot de categorie Katholieke pers. Uitgegeven in Borgerhout van 1878 tot 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes