6 Juni 1914 Nr 23 37e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen I.\X€HaiJVL\G»PIUJS9 Yoor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artïkelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke immmers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65, alsook Turnhoutschebaan 43, te Borgerhout. A.JUVKOWDI6I1KGEIV Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht * 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencie HA VAS, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplants (Laar) 6S, Borgerhout-Antwerpen ïnsclii*ijvf ngsprijs aan 't Vlaamscii Heëlal, van ; heden tôt 31 December, ir. S.SO. Stemmen in de Woestijn Er wordt in de dagbladen nog veel gehandeld over de kiezing van 24 Mei. De Liberalen en Socialisten, gevolgd door hunne kaboutermannekens de zoogezegde Democraten, beweren dat de Katholieken in 't land geene meer-derheid hebben en dat zij toch de meerderheid derzetels bezitten.Volgens die klagers zou de evenredige vertegen-woordiging moeten uitgecijferd worden tôt op eene enkele stem na, ten minste wanneer zulks in hun voordeel zou wezen. In 't nadeel der Katholieken zou immers ailes mogen gebeuren. * * * Op die Jeremiasklacht wordt geant-woord, dat de Kamerleden niet een getal kiezers vertegenwoordigen, maar wel een getal inwoners, namelijk 40,000 voor elk lid, onaangezien het getal stemmen dat die 40,000 inwoners kunnen bezitten. Zoo kornt het, dat in het eene arrondissement tegen het andere, volgens den welstand der inwoners, in evenredigheid meer of minder kiezers zijn, en dat er diensvol-gens meer rekening moet gehouden worden van het getal inwoners door de Kamerleden vertegenwoordigd. + * * Dit in aanmerking genomen, beschik-ken de Katholieken over eene groote meerderheid, want hunne macht putten zij vooral in 't Vlaamsche land, waar de bevolking grooter is dan in 't Walenland. Het getal kiezers en stemmen is dus bijzaak. Ten andere, het is geenszins bewezen dat de Katholieken de meerderheid van stemmen niet bekwamen, vermits onze tegenstrevers bij hun stemmental ook de stemmen rekenen van afgescheiden Katholieken. * * * Langs den kant der Katholieken wordt er meer gehandeld over de oor-zaken van den min of meer nadeeligen uitslag der kiezing. In 't algemeen, en zonder tegenspraak, wordt als oorzaak aangewezen de legerwet, de nieuwe belastingen, het miskennen derVlamin-gen, het benoemen van Liberalen boven het hoofd van Katholieken en meer andere spijtige gevallen. Anderen zien het kwaad in de maatschappelijke wetten, die veel misnoegdheid in de nijverheidswereld verwekken zonder dankbaarheid te bekomen van wege j het werkvolk. # * * Die zoo spreken, zouden willen dat er een einde kwame aan 't naâpen der Socialisten, maar zij vergeten dat de Staatslieden en de openbare besturen het goede moeten doen om het goede, en niet uitsluitelijk om kiezers te winnen. Wie dit laatste alleen in 't oog houdt, vischt dikwijls achter het net en van vele kiezers, bijzonder van ambte-naars en meer ontwikkelden, kan men niet vereischen dat zij hunne politieke gezindheid zouden verloochenen of hun geweten geweld aandoen, omdat zij eenig voordeel van eene tegenpartij hebben bekomen. * * * Wetten en maatregelen die ten doel hebben den maatschappelijken toestand van velen te verbeteren, leveren onder politiek opzicht gewoonlijk niets op. Integendeel, zij maken doorgaans nog meer ontevredenen, want de eetlust komt al etende, en daarom worden de beste menschlievende wetten façade- I wetten genoemd, of plaasters op een j houten been. * * * Door het leger uit te breiden en te j verzwaren hebben de Katholieken ook niets gewonnen, bijzonder niet in de hoogere standen en in de soldatenwereld die deze verzwaring van manschappen en lasten hebben opgedrongen. Integendeel, deze hebben er gebruik van gemaakt om het volk op te ruien tegen de Katholieken. * * * Dit ailes heeft ons de kiezing van 24 Mei geleerd, maar 't was nogtans geene nieuwigheid. In meer andere omstandigheden hebben de tegenpar-tijen, die deze ol gene wetten hadden opgedrongen, juist gebruik gemaakt van die wetten om het Katholiek Ministerie te ondermijnen. En daarom is het te vreezen, dat die les tôt niets zal baten, vermits er vroeger evenmin ; rekening wierd van gehouden. De vermaningen die thans gegeven worden, zijn stemmen in de woestijn, wier weergalm zal versmaad worden gelijk de volksstem. J. L. de toestà^'d''h'ie"r'e'w eldebs VRANKRIJK. — Het Ministerie Doumergue heeft zijn ontslag gegeven. Na bij de laatste kiezing de kandidaten te hebben ondersteund die tegen den driejarigen dienst zich verklaar-den en hunne kiezing aldus te hebben verzekerd, durft Doumergue nu niet vôôr de Kamer verschijnen omdat hij verplicht zou zijn als Minister den driejarigen dienst te verdedigen en te handhaven, in strijd met den uitslag der kiezing en van de besluiten van 't Congres van Pau. De gekende sterrenuitblazer Viviani zal zijn opvolger zijn, maar met dit blazen zal hij niet ver kunnen komen. De uitslag dezer kiezing tegen de soldaterij is eene les voor België, dat zoo gaarne de groote landen naâapt. Er was immers reeds spraak geweest dat de dienst van vijftien maanden hier zou verlengd worden, maar de uitslag der kiezing bij de Pranschen zoowel als deze van 24 Mei in België, zullen de soldaten-partij en de Ministers doen nadenken. —-o— NEDERLAND. — Er komt meer en meer oneenigheid tusschen de Liberalen in Nederland, omdat zij niet te vreden zijn over de handelin-gen van 't Ministerie. Dit Ministerie kan nogtans niet handelen gelijk het wil, omdat het over geene meerderheid bescbikt. De Belgische Liberalen zullen het nogtans heel natuurlijk vinden dat zulk Ministerie aan 't roer blijft, terwijl zij in België een Ministerie, dat eene groote en eensgezinde meerderheid in de Kamer heeft, willen doen afdanken ! De logiek dier menschen grenst waarlijk aan 't ongelooflijke. AMERIKA. — De tusschenkomst der Veree-nigde Staten in de zaken van Mexiko, zal denkelijk den val van voorzitter Wilson na zich slepen, meer omdat die tusschenkomst aarzelend is geweest dan om die tusschenkomst zelve. De heer Roosevelt, gewezen voorzitter, zal, na zijn aanstaande bezoek in Europa, den strijd tegen Wilson reeds beginnen. Roosevelt is een rusteloos man, vol wilskracht en doordrijvend. ALBANIË. — Prins von Wied, de nieuwe Koning van Albanië, staat op 't zwart boeksken bij de Mogendheden, omdat hij zoo gauw is gaan vluchten voor de <■ opstandelingen » en geene uiterste pogingen heeft gewaagd, om meester te blijven. De Turken ondermijnen het nieuwe rijk en on iersteunen de opstandelingen. De vijandschap tegen den nieuwen Koning is ontstaan door de ruwe Duitsche manieren zijner omgeving. Hij zelf antwoordde in het Duitsch op de welkomrede van den eersten Minister, Die taalmiskenning kan bij Vlamingen gelukken, verbasterd als zij zijn door Walen en Pranschen, maar andere volkeren nemen zulke miskenning hoog op en doen ze op tijd en stond uitboeten. DUITSCHLAND. — De Kroonprins lokt s overal betoogingen voor zijn oorlogzuchtig j optreden uit. Dit zijn denkelijk slechts gemaakte betoogingen van zijne handlangers, want geen redelijk mensch kan partijganger zijn van oorlogen, die niets dan wee en ellende voort-brengen. De Kroonprins van Oostenrijk is even dwaas, maar zij zullen beiden wel wijzer worden, wanneer z'j de verantwoordelijkheid hunner daden als gekroonden zullen moeten dragen. Pax Uit de Gazettenwereld Figaro heeft den beschuldigingsakt tegen vrouw Caillaux medegedeeld en wordt daar voor vervolgd. Zulke stukken moeten geheim blijven, maar de gazetschrijvers trachten die stukken toch te bekomen om... eerst te zijn ; zij betalen gaarne de kleine boet die op zulk eene onthulling toepasselijk is. * * * De Pransche bladen mogen evenmin een verslag mede deelen over zedenzaken die met gesloten deuren worden afgehandeld. Maar zij mogen allerhande vuile artikelen en vuile romans mede deelen, die veel erger zijii dan een verslag over eene zedenzaak. De tijd is lang voorbij toen de Pransche dichter Boileau mocht zeggen : Le latin dans ses vers brave l'honnêteté, Mais le lecteur français veut être respecté. * * * Het Handelsblad komt er terecht tegen op dat de gelden van het Davidsfonds zouden gebruikt worden om een nieuw dagblad te ondersteunen ten nadeele van reeds bestaande. Hetzelfde gebeurt met weekbladen : prulleblad-jes worden rijkelijk ondersteund, en verdien-stelijke bladen maar al te dikwijls benadeeld en de uitgevers zelfs gebroodroofd. Lap-ti-ti ! Hildebrand LEVENSBEELDEN XXIV Het tweede deel van Wims « Epos » De lezer zal nu al wel voldoende uitgerust zijn om het tweede deel van Wim's epos te hooren... en te bewonderen. Daarom zal het hier maar ras te voorschijn komen, om daarna terug in den « kolk der vergetelheid » neer te zinken... onbeweend en onbetreurd. II « Reeds 't Oosten baadt in karmozijn. » Waar toch mag Caïn nu nog zijn? » Wat is er van mijn gâ geworden? » Doch kom, ik ga mijn kleed omgorden, » Hem zoeken waar 'k hem gisteren liet... « God spare mij het wrang verdriet ! » Zoo nokte Abigaïl, de droefheid op de wangen Doch juist treedt Caïn voor, gelokt door kindeizangen. Hij spreekt : « Abigaïl, mijn leste dag breekt aan. « Het is eens Hoogren wil dat ik u moet verlaân... » Abigail wees sterk op deze droeve stonde ; « Maar dat uw tonge nooit mijn Uinderen verkondde » Den vloek dien ik hun laat. Doch... wat bespeur [ik daar... » Daar,achtergindscherots debôovand'Hemelvâar... I ■< Hij wijst ons de Eeuwge Woon en 't zwart verblyf | [der Hellen... J o Myn lieve vrouw, laat vrij die bittretranen wellen... j » Doch hoor de Godsgezant... hij heft een loflied aan, l » Tôt Hem, die mij altoos met smarten heeft belaan. j ZANG VAN DEN ENGEL O Glorie aan God in den Hooge, en op aarde Den Vrede aan de menschen van goedigen wil. O Caïn, keer weer naar het stof dat u baarde I Hij moet u verlaten, o Abigaïl. O Caïnl verzoen u met d'Heer van het leven. Verzoen u ! Verzoen u ! want 't Oordeel genaakt. Die machtige Godheid, die Adam doet beven, Is door uwen moord in Haar eere geraakt ! « Wat hoor ik? Zou ik nog vergiffenis verwerven » Van den vergramden God, nu dat ik mij voel sterven ? ; » Maar neen, onmooglijk is 't : 'k zie Abel voor mij [staari ; » Met eenen vuurgen blik wijst hij me den afgrond [aan I » O Satan, trek mij toch uit dit zoo nare leven, » Mijn ziel valle u ten buitl mijn ziel wil ik u [geven ! I I » En huilend, schreeuwend, legt hij op de bank zich | • [neer ; Hij schreeuwt dat ailes dreunt, hij huilt al meer en 3 [meer I... ...Doch plotselinge nadert 't heele duivlenleger Met Satan aan het hoofd, tôt dicht bij Caïns leger ; ? En van den rechterkant, een schittrende englenstoet, ; Met Abel aan de spits, gereinigd van het bloed,... ; ...En Satan buigt zich greinzend tôt het oor des [armen : <• Ja, Caïn, 'k ben bij u, ik heb met u erbarmen ; » Daal mee in de afgrond neer, gij hebt het mij beloofd, « En aanstonds vloog 'k tôt u ; ik heb uw woord [geloofd ! » Terwijl der duivlen vorst zocht Caïn te bekoren, Verhief het Helleheir zijn vreeielijke kooren. ZANG DER DUIVELEN De levensdag is zw.iar en zwoel, Des Satans adem licht en koel ; Hij leidt u vriendlijk t aardrijk af, En legt u neder in het graf ! Hij zamelt allen, klein en groot, In Moeder Aarde killen schoot. O gij, wie God niet meer aanziet, Mistrouw dien goeden engel niet ! Het booze heir week heen, wen 't Abel tùe zag [treden. Hij schouwde Caïn aan, die beefde in al zijn leden. « O broeder lief, sprak hij, aanhoor die boozen niet, » Stort éa uw kroost, én mij, niet in het wrangst [verdriet. » Hoe I rilt u 't harte niet bij 't denken aan den [stonde » Dat gij verschijnen zult voor Jehovah den Heer; » Dat plechtig oogenblik dat niemand ooit verkonde, » Van waar, in eeuwigheid meer is geen ommekeer ! » Hoe zal des Heelals God in luister daar verschijnen, » En met zijn vuurgen blik, u, broeder, schrikken [doen : » En zoo ge u niet bekeert, als vuige doei. verdwijnen, » In 't gloeiend hellediep om u met vuur te voên ! » Zoo ge echter u bekeert, zult ge in het Eden wonen, » Ge zult dan prijken bij het Lamme zonder Vlek, « Voor eeuwig en altoos in 't rijk des Hemels tronen. » O, sta mij toe dat ik u uit uw zonden trekk' ! » En Caïn rechtte zich ten halven op de zoden, En murmelt : Abel, o 1 gij hebt mij aangeboden, « Te stijgen op tôt God ! Hij deed mij nooit iets [kwaad, » En gansch mijn leven door heb ik Hem steeds [gehaat. » Doch nu, mijne oogen oopnen zich voor 't licht [des Heeren, » O mocht ik leven nog, hoe zou ik Hem niet eeren ! » O God ! Vergiff'nis voor den armen zondaar di# » Nooit ophield U te hoonen. o Vergiff'uis, zie » Genadig op mij neer!... Abigaïl, mijn viouwe; « Breng thans mijn kindren... zij verzachten me in [mijn rouwe; « En zij, en gij, mijn gâ, waart mijn troost op aard, » Hoe dikwijls hebt gij mij verlichting niet gebaard I n Weg Satan, weg van mij ! » zoo kreet hij, toen de [Booze Tôt zijne ruststêe kwam na deze korte pooze, Om zijne prooi t' herwinnen. « Abel, sta mij bij ! » En Abel plaatste zich aan zijne linker zij. Toen Satan zag dat al zijn listen vruchtloos waren, Sloeg hij van woede en haat zyn hand«n in de hairen, En met een woestea schreeuw stampt hij een kloof [in de aard, En sprong het helvuur in, met toomelooze vaart, Gevolgd door gansch zijn heir, gevloekte ljjftrawanten, Die alom daagd?n op uit aile hosk en kanten... ...Zijn kindren stonden thans by Caïns legerstêe : « Mijn kindren lief, sprak hij, o bids en dat uw beê « Ten Hemel stijg'voor mij. » De reine kinderklanken, Ten Hooge klommen op om Jehovah te danken Voor die onschatbre gunst, en Caïns stem, verdoofd, Nog zegende zijn kroost, zijn handen op hun hoofd : « Dat God u zeegne steeds, bewaar van Satans [boeien, « En u geleide wesr naar 't land waar deugden [bloeien ! » En Caïns lichaam viel ontzenuwd op de bank. Hij liet zijn laatsten zucht : « Vergiffnis, God, [o Dank ! n Hier eindigt al wat er nog van Wim's epos bestaat. Toch zou er nog wat moeten bij zijn : een slotzang der engelen, of een wanhoopskreet der duivelen, of een dankgebed der kinderen, of een gebed van den dichter... ...dat de lezer hier wel zal gelieven te vervangen, gezien de onmogelijkheid het terug te vinden, door een dankgebed aan Wim die hem in al 't verhevene van zijn rnachtig epos heeft gelieven in te wijden. Wel behaalde onze zeventienjarige poëat met zijn « epos » al den roem niet dien hij beoogde ; wel werd Caïns laatste Dag niet hoog verheven als Het Menschdom verlost, en ook zoo vittig niet afgebroken ; wel werd de naam van Willem P >uwels nooit saamgekoppeld met die van Lodewijk de Koninck, zaliger gedach-tenis...Maar dat kon onzen Wim niet schelen. Immers, toen Gains laatste Dag in Jong Vlaanderen verscheen — het arme, ongeluk-kige « maandschrift voor het VlaamscheVolk » daalde met dien last ten grave — was de naam van « Willem Willemszoon, Hoofdopsteller » al zes maanden lang vervangen door dien pan den drukker, en droomde Wim, in^ eene gansch andere omgeving, ginder verre'in het van koolstof doortrokken Walenland... niet aan Vlaanderen, niet aan eer en roem, niet aan dichterlauweren... maar aan Mimi !... en aan de nomenclature van zijn geweer ! Caïns laatste Dag, « Gewijde Tafereelen in Verzen » daalde met Jong Vlaanderen in het graf, « zonder dat één traan Wim's oog bevochtigde ». Schande over hem ! Vervolgt OVERZICHT door PIPEPAX Oabekwamen Het leger is hier in België imrner een twist-appel geweest voor de partijen en voor 't... Vaderland. Het kostte tevens miljoenen aan 't land, en nu komt het uit dat het niets waard was en de bevelhebbers of generaals ook niets beteekeaden. Deze laatste tijden zijn er reeds verschillenden afgezet, omdat zij onbekwaam waren. En voor die onbekwaraen moest het land miljoenen opbrengen en duizenden arbeids-krachten missen. Zal het leger in de toekomst beter zijn ? Daar valt aan te twijfelen, want een groot leger in een klein land is een onein.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.