14 April 1917 Nr 15 40® Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en OnafhankeSijk Kaîholiak volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Aigemeene Belangen IN8CHRMVIIVGSPRIJ6 Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad yerschijnt den Zaturdag morgend.— Men teehent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten vddr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, alsook de aankondigingen. Afzonderlijka numœers van dit blad zijn ta bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen het numrner. — ... — . —. , AAX KOi\ DIGI\«E\ Dan regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbaricht » 5.00 Groot? aankondigingen bij ov«ra«nkomst. Voor aankondigingen buiten de proyincie, wends men zich tôt da Agencie HAVA8, Martelarenplaats 8, Brussel, on Baurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andars aankondigingen tan buraale Carnotplaata (Lsar) 38, Borgerhout-Antwarpca Een ander Gedacht In het nummer van 24 Maart 11. onder titel Opmerken en Beoorcleelen, hebben wij het feit besproken, dat een Hollandsch officier geen bezwaar vond in de opvoering en bijwoning van zeden-kwetsende tooneelstukken voor jonge soldaten, hetwelk nogtans door anderen als gevaarlijk voor de zeden wierd aan-zien en gelaakt. Deze officier maakte de zaak zelfs uit met eenen kwinkslag en de Minister van Oorlog scheen zich bij die oppervlakkige en spottende ziens- wijze aan te sluiten. * * * De Opperbevelhebber van de Neder-landsche Land- en Zeemacht is nogtans van een ander gedacht. In eene strenge dagorde aan Leger en Vloot vestigt hij de aandacht op die onhebbelijke ver-tooningen en zet de overheden aan, met de meeste omzichtigheid te handelen tegenover gezelschappen en kunste-naars, die de godsdienstige en zedelijke overtuiging van velen kunnen kwetsen. * * * Na hulde gebracht te hebben aan lien die eenige ontspanning aan de soldaten bezorgen, zegt hij woordelijk het volgende : « Ongelukkigerwijs heeft men in enkele » gevallen bij het uitkiezen vao personen en » gezelschappen, die ontspanningsavonden » geven. een minder gelukkige keuze gedaan en » hebben voorstellingen plaats gevonden, waar-» aan door een deel der toehoorders aanstoot » werd genomen. » Er zal naar te streven zijn zulks in den » vervolge zooveel eenigszins mogelijk te voor-» komen. Ten deze toch heeft men met ver-» schillende persoonlijke opvattingen te doen » "en daarmede dan ook rekeping te houden. » Met de meeste zorg zal daarom zijn te ver-» mijden al wat de godsdienstige overtuiging, » de begrippen van zedelijkheid en goeden » smaak zou kunnen kwetsen. » * * * In deze aanbeveling is ailes vervat, wat met eene welbegrepen goede opvoeding en beschaving overeenkomt. .De deftigheid in gedrag en taal kan niet genoeg aanbevolen worden, bijzon-der in 't midden van onervaren jonk-heden, die maar al te gemakkelijk te misleiden en te bederven zijn. Deze dagorde doet den kwinkslag te niet,dien de niets kwaadvermoedende officier aanwende om te spotten met hen, die in de bres springen voor de handhaving van opvoeding en zedelijkheid. * * * Nopens de lichtvaardige opvatting van dien officier, zegt de Opperbevelhebber : « Bij twijfel zal men zich derhalve steeds » moeten onthouden ; een strenge maatstaf zal » moeten worden aangelegd. Het is gebleken, » dat enkele offlcieren, die aan een vertooning » persoonlijk geen aanstoot hadden genomen, « aan den betrokken artist een aanbeveling »> uitreikten en dit, hoewel de uitvoering bij » andersdenkenden begrijpelijke ergernis ver-» wekte. De aandacht zij er in dit verband op » gevestigd, dat bij het geven van dusdanige » aanbevelingen de grootste omzichtigheid ia » acht worde genomen. » •fr * * Vervolgens verlangt de Opperbevelhebber in 't vervolg de voorafgaande-lijke opgave van gezelschappen en personen, bij de afdeeling Ontwikkeling en Ontspanning, om na te gaan in hoeverre deze betrouwbaar zijn. Hij wil daardoor voorkomen dat, ondanks de voorgeschreven maatregelen, er toch misbruiken zouden kunnen gepleegd worden. » * * Nog eene opmerking die hare waarde heeft, namelijk de volgende : « Hoewel ik er geenszins aan twijfel, of er » wordt nauwgezet tegen gewaakt, dat noch •> rechtstreeks noch onrechtstreeks militairen » worden gedwongen tegen hun overtuiging of » zin vermakelijkhedea bij te wonen, zal toch » ook tegengegaan moeten worden, dat zij bij » niet-deelneming deswege onaangenaamheden » ondervinden. Hier te lande hebben wij vroeger dezelfde tekortkomingen bij 't leger moeten bestatigen. Niet alleen wierden de soldaten soms gedwongen tegen hunne overtuiging te handelen, maar zij stonden tevens bloot aan spot en minachting bij overheden, wier plicht het was goede voorbeelden te- geven en eenieders overtuiging te eerbiedigen. * * * Het was om die reden dat er destijds in de kerken en in andere godsdienstige instellingen zoo weinig soldaten aange-troffen wierden. Alhoewel de gods-dienstvrijheid gewaarborgd was door de Grond wet, wierd die vrijheid toch dikwijls te niet gedaan door personen, die zelven aile vrijheid eischten maar deze bij anderen, maar bijzonder bij minderen, niet konden eerbiedigen, » * « De dagorde van den Nederlandschen Opperbevelhebber zal niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen kunnen waargenomen worden, om op gebied van ontwikkeling en opvoeding eerbied te eischen voor aile denkwijzen. Die eerbied is juist de beste grondslag van aile vrijheid, want hoe zou er vrijheid kunnen bestaan indien men om zijne denkwijze bespot en gehoond mocht worden ? * K * In de toekomst bijzonder, zullen aile krachten moeten samen spannen om op dit gebied aile verdeeldheid te vermij-den. Er zal genoeg te doen zijn om de volkeren herop te beuren. De tijd aon nuttelooze betwistingen besteed, zou verloren tijd zijn, zoowel voor de aigemeene welvaart als voor beschaving en tucht. J. L. DE TOESTÀND HSEfS El ELDEBS I NEDERLAND. — De bevoorrading van Nederland voor mondbehoeften laat zoodanig ; veel te wenschen, dat er tôt inkrimping van 't ! rantsoen is moeten overgegaan worden. Het- ; geen tôt heden toegelcend wierd voor zeven \ dagen, is thans gebracht op negen dagen. Wie \ dus dagelijks een brood ontving, zal er moeten j; op uitsparen om met zeven brooden negen \ dagen toe te komen. Bovendien vermindert het s brood ook in hoedanigheid. In plaats van j tarwe, is het veelal maïs dat tôt broodbakken ; verwerkt wordt. De laatst aangekomen schepen j uit Amerika hadden geeuc tarwe bij, maar j enkel maïs. Alleen in zake van vee en vleesch is er over- ] vloed, hetgeen nogtans niet belet dat vleesch en ' boter er even duur blijven als elders, ten- j gevolge der opkoopen voor 't buitenland. j Engeland en Duitschland ontvangen aanzien- ; lijke voedingswaren uit Nederland. Alleen het ; kalfsvleesch is goedkoop in Nederland : s 70 centen den kilo. — Dat bij de Grondswetsherziening en de evenredige vertegenwoordiging ook de ver-plichte stemming geëischt wordt, is wel noodig, want het getal onthoudingen bij elke kiezing, is buitengewoon groot. Te Amsterdam had verleden Woensdag eene gedeeltelijke Kamer-kiezing plaats. M. A. Van Hamel, Liberaal, bekwam 1,343 stemmen, en Jos. Loopuit, i Socialist, 924. M. D. Wijnkoop kreeg er 94. : M. Van Hamel is dus gekozen. Op 4,733 kie-zers kwamen er slechts 2.479 stemmen, waarbij 148 stemmen zonder waarde. Bijna de helft van 't kiezerskorps bleef dus onverschillig, gedeeltelijk misschien omdat binnen kort toch eene aigemeene kiezing moet gebeuren, maar in 't algemeen is de onthouding in Nederland eene kiesziekte. —o— ! AMERIKA. — De Vereenigde Staten zijn thans in oorlog met Duitschland. Het getal oorlogvoerende landen zal eindelijk niet meer te tellen zijn. i i RUSLAND. — Ondanks de moeielijkheden | van de eerste dagen, blijft de nieuwe regeering ; als Republiek gehandbaafd. De juiste toedracht ! der zaken is echter moeielijk te bestatigen, bij gebrek aan betrouwbaar nieuws. —o — ENGELAND. — Tusschen de niet-strijdenden om of op het slagveld, zooals geneesheeren, ziekenverplegers, berriedragers, enz., beklee-den de aalmoezeniers eene voorname plaats. In 't Engelsch leger zijn 540 Katholieke aalmoezeniers tegen 1,000 van andere geloofsbelijdenis. Het getal Katholieken is in Engeland veel kleiner dan dit der Protestanten, zoodat zij in verhouding op meer geestelijke hulp kunnen rekenen. Dit strekt tôt eere der Katholieke zelfopoffering. —o— PRUISEN. — Eene nieuwe kieswet zal eer-laug in de Pruisische Kamer voorgelegd worden. In vele landen had men liever gewacht tôt na den oorlog om politieke wetten te veranderen o t er nieuwe in te voeren, maar de oorlog duurt te lang om te blijven uitstellen. Om die reden zal Pruisen nu reeds eene nieuwe kieswet krijgen, die aan eenige volkseischen voldoening zal geven. Pax U81 DE QAZETTENWERELD Er wordt in aile landen nog immer naar middelen uitgezien om tôt eene papierbeperking te geraken, ten einde papiernood te vermijden, hetgeen voor dagbladen gebrek aan levens-krachten zou zijn. Het afschaffen van bijvoeg-sels en 't verkleinen van bladen moet daar het meest toe bijdragen Daar zijn er zelfs die de gedwongen inhoudsvermindering willen uit-winnen door den titel van 't blad zoo klein mogelijk te maken. Dit kan gevoegelijk geschieden, want de titel van een dagblad hoeft niet zoo groot te zijn als dit tôt heden was. Maar de gewoonte is eene tweede natuur en er moet toch een merkelijk onderscheid zijn tusschen den titel van 't blad en deze van gewone aankondigingen, zoo niet zou men de eerste bladzijde met de vierde kunnen verwar-ren. De hoofdzaak is, dat aile hoekskens en kantjes worden benuttigd om het verlorene in te winnen. De lezers zijn nu toch niet te veel-eischend ; hunne gedachten zijn hoofdzakelijk op een enkel punt gevestigd. op de legerberich-ten, die nogtans weinig geestverkwikkend zijn. Andere artikelen en bijdragen bebban minder aantrek, alhoewel zij nogtans van aard zijn de gemoedsstemming der lezers min onrustig en en zwartziende te maken. tf.* Sjt De Engelsche dagbladen Daily Mail en Times hebben hun formaat of grootte niet verkleind maar hunnen prijs verdubbeld. Het gevolg is dat zij veel minder lezers hebben en dat de Daily News, die verkleind is en zijnen prijs verminderd heeft, nu het meest gelezen blad mag heeten. Hildebrand Voor Denkende Menschen I. Enkele O ver wegingen VIII Eenjong kind, dat pas loopen leert, wordt aan den leiband gelegd. Persoonlijk ben ik wel tegenstarider van dien stoffelijken leiband, waar het 't leeren loopen betreft, en vind dat een kind veel vlugger en veel beter zal leeren op zijn voeten staan, indien ge t maar laat rond-scharrelen en tuimelen op den grond. Nu, tôt daar. Ik geloof echter niet, dat de grootste voorstander van den leiband er zal aan houden zijn kinderen nog steeds er in te wikkelen. wanneer ze reeds lang een duchtig gebruik kunnen maken van hun praktische kennis der lichamelijke evenwichtstoestanden. Wat zoudt ge zeggen van een vader die zijn tien- of twaalfjarigen zoon nog aan zoo een leiband door de straat zou doen wandelen ? Iedereen zou het natuurlijk uitschateren van lachen. In het zedelijk leven is het echter geheel anders. Daar houden de ouders véél en véél te lang den leiband gespannen, en niemand schijnt dat wonder te vinden ; niemand schijnt te ver-moeden, dat die banden onze kinderen wel erg moeten beginnen te knellen, en dat ze wel vurig moeten trachten er zich van te ontmaken. Nochtans is dit wel degelijk zoo. In de prille jeugd zijn de ouders bijzonder als leiders aan-gewezen om het jonge hollende diertje in toom te houden waar het noodig blijkt. Maar bij het aangroeien der jaren dienen die banden te verlichten om zoo spoedig mogelijk geheel en al afgenomen te worden, en vervangen door de liefde en de gehechtheid, door de aangekweekte goede gewoonten. Onze kinderen zuchten dikwijls erg onder de tallooze belemmeringen, die * iMiniiMQA^. | rTir-E^rT^ifiriiTiiiTnwnT-fyTrwrwgTTi \ goedmeenende, maar weinig klaarzichtige ouders den aanwassenden vrijheidsdrang der jeugd in den weg leggen, omdat die brave, ; doch wel een weinig dwaze menschen vast - overtuigd zijn dat « breidel en toom » gedurig moeten gespannen gehouden worden. Dat is echter het beste middel... om weerspannigheid te kweeken. We moeten steeds het oog houden op dit feit, dat na een zeker tijdverloop onze kinderen ons gezag ontgroeien, en er zelfs door de wet van vrijverklaard worden. Dan staan ze in den vollen roes der onbedwongen vrijheid, en dan weten ze enkel en hoofdzakelijk er een slecht gebruik van te maken, indien we hen niet geieidelijk geleerd hebben vaa hun vrijheid een goed gebruik te maken. Wanneer een paard den garischen winter op stal gestaan heeft, en men laat het dan opeens in vrijheid, dan begaat het ongelukken. Dat weet ieder van ons... behalve wanneer het onze kinderen aangaat. Indien we ze de geheele jeugd streng gebreideld houden, dan zal, bij het aanbreken der vrijheid, de tuchteloosheid natuurlijk intre-den met al baar uitspattingen. Verstandige ouders verslappen langzamer-hand den leiband van hun kinderen ; op het ouderlijk gezag volgt de ouderlijke belangstel-ling, die, indien het gezag niet te prangend geweest is, evenveel goeds uitwerkt op onze kinderen als dit. De vader blijlt niet langer « meester » dan het volstrekt noodig is, maar verandert — en veredelt nog — in een verstandige leider en vriend, waardoor de harte-lijkste gevoelens ontstaan tusschen ouders en kinderen. Het drukkend gezag daarentegen schept afkoeling, verwijdering, vijandschap, en dat is alleszins natuurlijk. Wij, volwassenen, ouders, wij zijn hier om onze kinderen, en niet zijn onze kinderen daar om ons. Wij dienen hen te leiden door de door ons verworven levenskennis, maar geenszins hen te onderwerpen aan ons juk, dat des te zwaarder op de jonge schouders weegt, naar-mate het onverstandiger aangepast wordt. Wij mogen, eens dat het jeugdig verstand zich begint op het maatschappelijk verkeer toe te leggen, hen niet onze inzichten, onzen wil opdringen ; maar integendeel door de toege-stane vrijheid, geleidelijk de ontwikkeling van hun verstand en van hun onderscheidingsver-mogen in de hand werken. Begin met de kinderen een uurtje, dan een paar uurtjes, dan een gansche namiddag vrij te laten in hun spel, in hun verkeer met hun gezellen ; stel belang in het genot dat de aldus verschafte vrijheid hen bezorgde, en wees hen, in voorkomend geval, een verstandige, doch geenszins opdrin-gerige raadsman. Op die wijze moogt ge u verzekerd achten dat ge uw kinderen tôt een bezadigd gebruik der vrijheid zult opvoeren, en dat gij u weldra overbodig zult gemaakt hebben... Overbodig? Och neen ! nooit was één bezadigd ouder voor één kind overbodig ; wel integendeel : hoe vrijer ze zijn zullen, hoe meer ze aan u zullen houden ! Maar dan moogt ge met fierLeid uw werk aanschouwen, want dan hebt ge aan de Samenleving « menschen » geschonken, en geen poppen die steeds een leiband noodig hebben, omdat ze aile karakter missen. Yours HEX ZEVEMTAL II Eenen doode beweende men 7 dagen (Eccl. 22. 13). Somwijlen nogtans duurde het langer, gelijk voor Moyses en Aaron, en Egypte weende 70 dagen over den patriark Jacob (Gen. 50). Job's vrienden zaten met hem op den grond 7 dagen en 7 nachten, zonder spreken, want zij zagen zijne Smart overgroot (Job2), en Ezechiel bleef 7 dagen in droelheid gedompeld in het midden der bannelingen (Ezech. 3). Meermalen elders komt men de 7 nog tegen. De 7 vette koeien in Pharao's droom en de 7 voile koornaren waren het zinrijk afbeeldsel van 7 jaren wonderbare vruchtbaarheid en de 7 magere koeien en 7 dunne verzengde koornaren het droevig voorteeken van 7 jaren over-groote schaarschheid en verslindende hongers-nood.7 dagen bleef Daniel in den kuil van de 7 leeuwen (Dan. XIV. 39). Elias, klagende dat hij alleen was van de i aanbidders van den waren God, kreeg voor antwoord dat er in Israël nog 7 duizond mannen waren die de knieën voor Baal niet gebogen hadden (III Reg. 19. 18). Abraham schonk Abimelech 7 lammekens ' zijner kudde, tôt bewijsteeken van hun verbond (Gen. 21). Vôôr de Ark des Verbonds in het Tabernakel stond een kandelaar van louter goud met 7 armen, waarop 7 lauapen, vol van aller-zuiverste olie, gesteld wierden (Exod. 25), welke met recht een afbeeldsel der 7-voudige sacramentele genadestraal kunnen genoemd worden. h

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.