2 October 1915 Nr 40 38e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen if IN8CHRIJVING8PRIJ8 Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— M en teekent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten vàir Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankendigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen het nummer. AAIVKONDI6INGEIV Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provinoie, wende men zich tôt de Agencie H A. VA.S, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnutplnots (Laar) 6S, Bor^erhont-iVntwerpea NIEUW HULPBETOON Niet alleen de nieuwe wendingen die de oorlog in handel en nijverheid en ook op veel andere gebieden zal bren-gen, drenen thans in acht genomen te worden, maar ook deze die ontstaan op den weg van lietdadigheid of van hulp-betoon. Daar ook is goede overleg en wilskracht noodig, niet alleen om het hoofd te bieden aan de vele eischen door de noodwendigheden van den tijd gesteld, maar tevens om betere toepas-singen te bereiken en vele misbruiken te voorkomen. * * * Vele lieden hielden zich vroeger met geene lietdadigheid of geen hulpbetoon bezig. Zij hebben thans geleerd hoe ingewikkeld de toepassing is en hoe voorzichtig er dient gehandeld te worden. Zij die vroeger wel eens partij trokken voor lieden die over deze of gene instelling wisten te klagen, onder-vinden thans dat het spreekwoord : « klagers hebben geen nood, en bluffers geen brood, » maar al te dikwijls eene groote waarheid bevat. * * * Uit ongegronde klachten en uit vast-gestelde misbruiken moet de wil komen, om ailes in het rechte spoor te brengen en hoofdzakelijk de lieden te helpen, die zulks het meest noodig hebben en er zich waardig voor toonen. * * * De liefdadigheid of het hulpbetoon moet dus eene heel andere wending nemen. Buiten het feit dat het beter is werk of arbeid te verschaffen dan aalmoezen te geven, moet de liefdadigheid beter geregeld worden, door eene samenwerking tusschen aile bestaande instellingen. Op die wijze kunnen groote misbruiken door uitbuiters beproefd, voorkomen worden, terwijl tevens de oprecht noodlijdenden betere en ruimere hulp zullen kunnen bekomen. * * * Het is immers te voorzien, dat na den oorlog een aantal vrije en ambtelijke instellingen zullen blijven bestaan of ontstaan, door eene oprechte opwelling van den liefdadigheidsgeest ingegeven, maar wanneer die instellingen afzonder-lijk werken, dan zullen er velen dubbel en dik bedeeld worden, terwijl juist de meest belangwekkende behoeftigen, meest schamele armen, er niets zouden bij winnen. Het is dus wel noodig dat tusschen aile oude en nieuwe instellingen eene welgeregelde samenwerking tôt stand kome, om misbruiken, uit-buiterij en onrechtvaardigheid te voorkomen.* * * Vroeger reeds wierd dit gedacht te Antwerpen en elders opgeworpen, maar er heerschte geen genoegzaam vertrou-wen in de wederzijdsche kringen. De vrees voor ellendige en kleingeestige politiek deden de beste voornemens en ontwerpen mislukken. En nogtans was het een onmisbaar werk, om in aile standen het besef van eerlijkheid en waardigheid beISsr te doen doordringen. Ten andere, hoe minder misbruiken er bestaan, hoe beter de hulp kan verdeeld worden, zoodat de overvloed der eenen ten goede zou komen aan de anderen. * * * Maar buiten die gewone liefdadigheid, zullen er een aantal andere instellingen tôt stand komen, zoo van Staatswege als van provinciën en gemeenten, om in dringende en eer-biedwaardige behoeftigheid te voorzien. Op dit gebied moet er insgelijks gezorgd worden, dat aile hulpbetoon niet over-gelaten zij aan de stijve en soms wrevelige ambtenaarswereld, maar dat een oprechte liefdadigheidszin, gesteund op menschenliefde en medelijden, dit ailes beheersche en zalve. StofFelijke of geldelijke hulp immers is niet genoeg; het zedelijk of gemoedsleed is soms erger, en dit ook moet verlicht en geheeld worden. * * * Wij zegden hooger dat er in vroeger jaren te Antwerpen reeds pogingen wierden aangewend, om door samenwerking de uitbuiting der liefdadigheid tegen te gaan. Nu onlangs kwam dit goed voorstel tôt werkelijkheid, door de instelling van een komiteit en de stichting van een Algemeen Eenzelvig-heidsbureel. Het Komiteit bestaat uit afgevaardigden van het Antwerpsch Hulpkomiteit, de heeren V. Desguin en L. Ritschie ; van het Bureel van Weldadigheid, de heeren J.Van Doosse-laere en A. Goiris ; van 't Verbond der Liefdadige Instellingen, de heeren Ch. Dermond en C. Rossaert, en van 't Genootschap van St-Vincentius à Paulo, de heeren N. Diercxsens en Baron de Waha. *Jr * * Zulk eene instelling diende ook in aile voorname of volkrijke gemeenten te bestaan, waar verschillende liefdadig-heidsinstellingen zich met de leniging der behoeftigheid bezig houden. Afzon-derlijk werken zij veelal in het onbekende en worden maar al te veel bedrogen door menschen, die van de uitbuiting der liefdadigheid een ambacht of eenen stiel maken. Door een Eenzelvigheidsbureel zouden dub-bele, driedubbele onderstanden onmoge-lijk worden en de gelden, aldus bespaard, zouden dienen om andere behoeftigen te helpen en te redden. J. L. DE TOESTÂND HIER EN ELDERS FRANKRIJK. — De oorlogstijd brengt aller-hande nieuwe gebruiken in voege. M. David, Minister van Landbouw, heeft nu voorge-nomen, aile onbebouwde gronden ta doen uitbaten door den Staat, met tusschenkomst der gemeentebesturen, die het recht zouden hebben de noodige manschappen en werktuigen op te eischen. Dit wordt gedaan om niets te laten verloren gaan in zake van levensmiddelen en andere voortbrengsels, die men nu uit eigen bodem en niet meer uit vreemde landen moet halen. —o— ROME. — Z. H. de Paus heeft eenen brief aan Kardinaal Hartmann en aan de Duitsche bisschoppen gezonden, waarin bij hun bedankt voor hunne verkleefdheid aan den Heiligen Stoel, op hunne vergadering te Fulda uit-gedrukt, en waarin hij tevens degenen afkeurt, « die de daden van Katholieken van een ander land in woord en schrift zoodanig afkeurea, dat zij, zooals de Apostel zegt, elkaar uitdagen en elkaar benljden, en zoo uieuwen grond voor verbittering leveren, welker gloed zij door rechtvaardigheid van oordeel en mildheid van gezindheid moesten blusschen. » «Terwijl Wij, » zoo zegt de Paus, « derhalve met innig verlangen den vrede afsmeeken, en wel een vrede, welk evenzeer met de eischen der rechtvaardigheid als met de waardigheid der volkeren overeenstemt, vermanen Wij aile Katholieken, dat zij elke tweedracht zullen vermijden en door Christelijke broederliefde te zamen aan de totstandkoming van zulk een vrede zullen werken, » DUITSCHLAND. — De laatste oorlogsleening blijkt ingeschreven te zijn tôt twaalf miljard. De bepaalde samenvoeging en optelling is nog niet ten einde. — In den geneeskundigen dienst van 't Duitsche leger worden nu ook honden gebruikt, die op en rond de slagvelden gekwetsten opzoeken en hen, gelijk de St-Bernardshonden, verkwikkingsmiddelen brengen. Op die wijze moeten er reeds drie duizend gekwetsten van een gewissen dood gered zijn. NEDERLAND. — Het Staatsbestuur neemt I voortdurend strenge maatregelen tegen de | smokkelaars in 't groot, die in 't geheim koop- jj waren en andere voorwerpen verzenden, ! waarvan de uitvoer verboden is. — De post-chèque- en overschrijvingsdienst (loopende rekeningen) die tijdens zijn kort bestaan in België eene ongemeene uitbreiding had genomen, wordt nu ook in Nederland voorgesteld. In de tweede Kamer wordt dien-aangaande een wetsontwerp behandeld. — Wij hebben verledene week gemeld, dat de heer Edward Peeters, te Schoondijke, onder Oostburg, een Belgische school voor lager en middelbaar onderwijs heeft gesticbt. Te Amersfoort is nu ook een Atheneum tôt stand gekomen voor Belgen, onder het bestuur van den Belgischen kolonel Lysens en van den eerw. heer De Ridder, aalmoezenier. Het onderwijs wordt er gegeven door hoogleeraren van Belgische Hoogescholen en leeraren van Atheneums uit België. ENGELAND. — De Eogelschen die tôt heden apostels van den vrijhandel waren, hebben, gedwongen door de tijdsomstandigheden, dit grondbegiu laten varen. Er zijn nu taksen of belastingen gesteld op verscheidene eetwaren en andere benoodigdheden van algemeen ver-bruik. Deze belasting zal waarschijnlijk slechts tijdelijk zijn, maar 't gebeurt dikwijls dat tijdelijke zaken soms eeuwigdurend worden. Doorgaans worden belastingen gemakkelijker gestemd dan afgeschaft. —o— ITALIË. — Groote overstroomingen hebben in 't Noorden plaats gehad, waardoor verscnil-lende treinen tegen gehouden wierden. Tevens wordt er gemeld, dat de drie vuurbergen, de Vesuvius, de Etna en de Stromboli in werking zijn, iets dat zelden samenvalt. Gewoonlijk is slechts ean dier vuurbergen in werking, terwijl de twee andere vuurspuwers hunne beurt afwachten. Dat zulks aanleiding gegeven heeft tôt groote aardbevingen is tôt lieden nog niet gebleken. Pax Uit de Gazettenwereld In aile landen wordt de censuur op de dag-bladen even streng toegepast. Dit is wel noodig niet alleen voor het krijgsbedrijf, maar ook voor meer andere gevallen waarin valsche nieuwstijdingen slechte gevolgen kunnen hebben, zooals het verwekken van angst en wantrouwen nopens den gezondheidstoestand en meer andere. * * * Naar wij vernemen, zal het nieuw aangekon-digd dagblad te Antwerpen, niet verschijnen. 't Is ook gewaagd in dezen oogenblik kapitalen aan te wenden in ondernemingen, die zelfs in gewone tijden zelden op welgelukken kunnen rekenen. Vele bedrijven en instellingen zullen na den oorlog, op heel andere gronden moeten geves-tigd worden, en dit zal ook het geval zijn met de Belgische dagbladen, die bunnen steven naar heel andere doeleinden zullen moeten richten en een nieuwen kring van lezers zullen moeten vormen. De politieke programmai en gedrags-lijnen zullen geheel moeten herkneed worden, ter aanpassing op de nieuwe toestanden. Hildebrand De Geestelijke Blindheid m Tôt hiertoe is er enkel gehandeld geworden over de b[\nàgeborenen die zich niet van hun oogen wisten te bedienen, daar zij nooit hadden i leeren zien. Nu kan het echter ook gebeuren > dat het gezichtvermogen, zelfs wanneer het | eenmaal bestaan heeft, vergeten en in onbruik ; geraakt is wanneer men gedurende een min of , meer langen tijd het licht verloren heeft. In het | eerste levenstijdperk zijn de geziene herinnerin-gen nog niet zeer krachtig : inderdaad, wij hebben moeite om ons juist de plaatsen, personen of zaken vôôr den geest terug te brengen die wij in den leeftijd van twee, drie of vier jaar kenden en sindsdien niet meer weergezien hebben. Indien nu op dezen ouder-dom een kind aangetast wordt door eene oogziekte, bijvoorbeeld door eene ontsteking van het hoornvlies die door de bijkomeude prikkeling de kramp der oogschelen gedurende . eenige weken of zelfs eenige maanden bezorgt, ; gebeurt het dikwijls dat op het oogenblik der ! genezing de zieke zich als een blinde gedraagt, i hoewel de physiologische herstelling zijner jj oogen volledig schijnt ; hij moet dan opnieuw leeren zien op dezelfde wijze als een geheelde blindgeborene, met dit voorbehoud nochtans : A À dat de vorderingen rasser zijn, en dat de gezichtsherinneringen langzamerhand in den geest des kinds wederkeeren. Een verschijnsel dat veel gelijkenis heeft met het vergeten van het zien, doet zich wellicht voor bij oogen, die scheel beginnen te kijken en dus niet meer op regelmatige wijze werken. Dit punt is nog in betwisting, maar zeker is het dat de g;ezichtsindrukken van het scheel ziende oog tijdelijk onderbroken zijn, terwijl het andere oog toekijkt, en dat zij niet meer door de hersenen ontvangen worden, even alsof op een telegraaflijn een onderbreking zich zou voordoen in de aanraking van twee dra'len, ofwel alsof de overbrenging van een telegram tegengehouden werd om een belangrijker te laten doorgaan. Dit verbreken der gemeenschap tusschen het oog en de hersenen geschiedt onbewust, maar het is zeer nuttig om bij den scheelzienden persoon de verwarring te vermijden die zich voorzeker moet voordoen wanneer de twee oogen niet tegelijkertijd op hetzelfde voorwerp gevestigd zijn. Beter is het immers slechts uit één oog te kijken dan zulks te doen met twee oogen wanneer de gezichtsbeelden niet overeenstemmen, daarom ook gewennen de hersenen zich eraan op hetzelfde oogenblik slechts aandacht te geven op één enkel dezer beelden, bij uitsluiting van het ander, in zooverre dat in gevallen van ingewortelde scheelzichtigheid de oogen het vermogen verloren hebben te gelijker tijd te zien, zelfs wanneer een goedgelukte heelkundige bewer-king ze beiden in den goeden stand plaatste : indiea het rechteroog een voorwerp bekijkt. kan het linkeroog het niet onderscheiden, en wanneer het linkeroog bekijkt, ziet het rechteroog niets meer vôôr zich. In dit vermogen der hersenen om zich opvolgenlijk te sluiten voor de indrukken van het rechteroog of voor die van het linkeroog, ligt een merk-waardig zielkundig verschijnsel ; men zou waarlijk zeggen dat er op den doorloop der gezichtszenuwen een mechanisme bestaat niet ongelijk aan dat der elektrische commutators die toelaten don stroom nu in de een, dan in de ândere lamp te leiden, maar nooit in de twee lampen te gelijk. Het is ook aan een onderbreking in de aanraking tusschen het oog en de gezichts-centra der hersenen, dat men de verschijnselen kan vergelijken die in sommige gevallen van zuiver zenuwachtige blindheid zich voordoen, wanneer de zieke zich inbeeld niets te zien, hoewel hij geheel klaarziende is. Deze toestanden, die tôt de hysterische verschijnselen behooren, kunnen zich ook voordoen bij pijnen of verlammingen, die, zoomin als de blindheid, een organische oorzaak hebben ; 't is een soort « suggestie » waardoor de zieke zich, b. v., verzekerd houdt, niet uit zijn oogen te kunnen zien, op dezelfde wijze als een telegraafbeambte zich zou willen wijsmaken dat een zijner werktuigen niet dienstig zijn kan en het dus onnoodig is daar een telegram te verwachteu. In de hysterische blindheid van het rechteroog, bijvoorbeeld, kan men door een reeks proef-nemingen en nazichten het bewijs bekomen, dat de voor het rechteroog alleen zichtbare voorwerpen zeer wel door den zieke zijn waargenomen, maar op een voorwaarde : dat hij niet wete dat het met het rechteroog is, dat zulks geschiedt, maar integendeel dat hy vast verzekerd is slechts met het linkeroog waargenomen te hebben. Er is dus hier eene valsche, eene geveinsde blindheid, die slechts van de veinzerij-met-opzet verschilt doordat de zieke te goeder trouw is : dat hij zich zelven bedriegt en er inderdaad niei het minste belang bij heeft zich voor éérioogig of blind te doen doorgaan. Zoo is het geval bekend van een werktuigkundige die een met vet bevuild vod in het aangezicht gekregen had, zonder het minste nadeel er van aan de oogen te hebben, die gedurende meer dan zes jaren zich blind achtte en tôt de diepste ellende verviel, zonder dat deze jammerlijke omstandigheden voor gevolg had hem de ongelooflijke dwaling zijner inbeelding te doen inzien. Een nog meer doorslaand voorbeeld wordt door een oogmeester van Hamburg aangenaald. Het betreft een verstandig en geleerd man die eene kostschool bestuurde waar hy zelf al de lessen gaf. Toen hij eens met het voorhoofd tegen eene deur gevallen was, bemerkte hij dat hij uit zijn linkeroog niet meer zien kon, hoewel het geneeskundig onderzoek er niets verkeerds in kon ontdekken ; wel bekwam men integendeel, bij proefnemingen door middel van den stereoscoop net bewijs dat beide oogen even goed zagen ; de zieke zelf, die zeer wel de theorie van den stereoscoop kende, was even verrast als gelukkig te vernemen dat zijn blindheid zuivere inbeelding was, maar, hoewel hij begeerig was om genezen te zijn daar hij gedurende zijne ziekte verplicht was zich te doen vervangen door eenen collega die hem zeer duur kwam te staan, liep het nog een tiental dagen aan, vooraleer hij zich kon overtuigen dat hij inderdaad uit het linkeroog nog klaar zag.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.