Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

910 0
28 december 1918
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1918, 28 December. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/9k45q4sn14/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

r%y- — = —. —: ——" BORGERHOUT, 28 DECEMBER 1918 ÎO Centiemen Nr 52. 41e Jaar HET VLAAMSCH HEELAL » Allés in te zenden vôôb Donderdag middag — Inschrijvingsprijs : 5 Frank — Vl'eekhlad voor ¥laamsche en âl^emeene Belangen Bureel en Drukkerij : Carnotplaats 65 Aankondigingen : 25 Centiemen den regsl Overwinnen en Bluffen De wereldoorlog zal nog lang als een leerschool dienen om het karakter der Duitschers te leeren kennen. Dat zij eerst en vooral hoovaardige lieden waren, dit bewees niet alleen de Keizer maar ook zijn volk. Op aile gebied deed het zijne hoovaardij en zijnen bluf gelden, en nu zelfs bij de schandelijkste neerlaag die een volk ooit trof, durven zij nog bluffen dat zij niet overwonnen zijn of niet kunnen overwonnen worden. * * * Bij de terugkomst der soldaten in hunne heimat, vooral te Berlijn, is dit het best tôt uiting gekomen. Zij wier-den daar onthaald op gejuich en bloe-men, onder voorwendsel dat zij niet overwonnen waren, alhoewel heel de wereld weet, dat hunne macht geheel gebroken wierd, zelfs van in 't begin van den oorlog. Het waren immer de-kleine Belgen die de Duitsche reuzen tegen hielden en hen beletten Frankrijk op een loopken te verpletteren. * * * Het begin van den oorlog was een strijd van David tegen Goliath. En het was weer Goliath niet die won, maar wel David, door den machtigen reus in 't voorhoofd te treffen, de voorkamer zijner hoovaardij, en hem te beletten zijn doel te bereiken en zijn snood plan uit te voeren. * * * Die neerlaag wierd volledigd door zijn doodloopen op den IJzer en door den slag aan de Marne in September 1914. Sinds dien immers kon hij met meer vooruit, en zoo hij nu en dan nog eens een groot wapenfeit pleegde of een grooten stoot gai, het kon zijne neerlaag, die reeds als een doodvonnis aan Luik, aan den IJzer en aan de Marne was uitgesproken, niet meer ontwijken of verhelpen. * * * Ten andere, zijn toestand langs Rus-land was toen evenmin bemoedigend. Geheel Oost-Pruisen wierd veroverd en verwoest, en langs Oostenrijk : Gali-cië en andere landen. Hij verloor bovendien zijne kolonies, waarover hij zooveel mogelijk zweeg, alleen gewag makende vfrn zijne winsten in Europa, winsten enkel door verrassing en kwade trouw bekomen. * * * Na eene voorbereiding van veertig jaren, van kop tôt teen gewapend, geharnast en gespoord, stond hij tegen-over legers die verrast en niet voldoen-de ingericht waren. En ondanks al die voordeelen die hem begunstigden, kon hij toch tôt zijn doel niet geraken en bleef hij spartelen tegen de immer meer opdagende neerlaag. * ** De hoovaardige Keizer had nog een ander voordeel. Terwijl Frankrijk, Engeland, Italie en Rusland vaneen gescheiden waren en elkander slechts konden helpen langs gevaarlijke zeeëp, was zijn leger als één blok aaneen gesloten met dit van Oostenrijk, Bulgarie en Turkrije. Dit voordeel was onberekenbaar en moest hem onover-winnelijk maken. En toch is hij er niet in gelukt zijne vijanden den eindelijken knots- of doodslag te geven, zelfs niet na de uitschakeling van Rusland en Rumenië. * * * En nu durft zijn verslagen leger nog bluffen dat het niet overwonnen wierd! Bij al de hooger gemelde voordeelen, had Duitschland nog zijne duikbooten en Zeppelins, om oorlog te voeren, niet enkel tegen soldaten, maar meest tegen de burgerlijke bevolking, om schrik en angst te verspreiden en naar vrede te doen smeeken ! En toch is de vrede niet in zijn voordeel bevochten en het Duitsche leger is eindelijk ineen ! gestort, na eene voortdurende misluk-king en neerlaag, waarin de Belgen het meest hebben bijgedragen. * * M. 5 Reeds op 't .einde van 1915 wierd de ; ï Keizer gewaar dat zijn leger het onder- j spit moest delven. Sinds dien ook ; maakte hij van aile gunstige gelegen- | heid gebruik om den vrede aan te ' bieden, een vrede natuurlijk in zijn 3 voordeel en als erkenning dat hij de ! overwinnaar was. Het, Pruisisch goud werkte in verscheidene landen om dien vrede te bevorderen, maar buiten eenige kortzichtigen en eenige belang-hebbenden die hunne schaapkens reeds op 't droog hadden, beet er niemand in dien satanschen verleidenden appel. Aile goede en klaardende vaderlanders begrepen den waren toestand en waren de meening van Kardinaal Mercier toegedaan, die in een zijner herderhjke brieven zegde : « Den vrede om den » vrede, den vrede ten allen prijze » wiilen, is iaf en goddeloos ; wij mogen ?» niet met gelijkmoedige onverschilhg-» heid aanvaarden het recht en het » onrecht, de waarheid en de leugen : » het onrecht moet ^ewroken, de » wanorde hersteld, de waarheid » zegevieren ! » # * * Die vrede is thans in aantocht ! Duitschland ligt verpletterd, de Keizer neergeploft, en toch moet, het niemand verwonderen dat de Duitschers nog meenen, of ten minste zich laten wijs-maken, — want eene eigen meening schijnen zij niet te hebben, — dat zij niet overwonnen zijn ! Wij bijzonder in 't bezette gebied, hebben ondervonden hoe kleinverstandig de Duitschers zijn, wanneer wij bedenken wat de Duitsche overheid aan de Belgen wilde wijs-maken. Er is daarmede meermaals gelachen en gespot, alhoewel anderen er kwaad bloed in rnaakten, want de Belgen, ondanks al hun lijden, wilden, even als Wils<>n, geenen vrede dan mits de bepaalde neerlaag van Duitschland en de vernedering en afzetting van den Keizer. J. L. DE TOESTAiD HIER EN ELPEBS BELGIË. — Wie ie'.s of wat met den inner- ! lijken toestand van België bekend was, kon ; wel denken dat de bevrijding- van België van î het ruw geweld der Duiiscoers, niet ailes in eens giiig schikken en opklaren. Integendeel, men kon vermoeden dat de ellende of belem-mering in handelszaken, in nijverheid en bevoorrading, nog geruimen tijd onopgelost I zou blijven. En dit is thans het geval. Vele schikkingen door den overweldiger genomen, j blijven thans in gebruik omdat zulks niet j anders kan. Maar wij zijn nu toch van veel zedelijk en stoffelijk leed verlost, van veel drukking en dwingelandij, van vele gevaren voor eigendommen en personen. Wij moeten nog eenige maanden geduld hebben om ailes eenigermate te zien herstellen in post, in telegraaf, in ijzerenwegen en andere openbare diensten, om het gewone leven van vôôr den oorlog te kunnen hernemen. X Het Ministerie neemt strenge maatregelen tegen ambtenaars en bedienden, die, zonder daartoe verplicht te zijn, hunne medewerking hebben verleend aan den overweldiger in bestuurlijke of andere zaken. Het was die ambtenaars en bedienden enkel toegelaten hun ambt uit te oefenen in 't belang van 't volk, maar niet in 't belang van den vijand. —o— SPANJE. — Dit land heeft veel te lijden gehad van den oorlog ondanks zijne welwil-lende onzijdigheid. De Duitschers maakten dikwijls misbruik van Spaansche havens en aanlegplaatsen, om hunne duikbooten op te knappen en te bevoorraden. Uit dankbaarheid boorden zij niettemin vele Spaansche schepen in den grond. Dikwijls is Spanje daartegen heftig opgekomen, maar de Duitsche drukking was te groot. Nu beeft Spa, jp weerwraak genomen door den Duitscben gezant weg te zenden naar zijne «heimat». De Duitschers grollen daartegen, maar zij zullen voortaan niet veel meer in te brokken hebben. Bij gebrek aan vloot en andere machtsmiddelen, zullen hunne dreigementen niet meer in aanmerking komen. Algesiras is voorbij ! ENGELAND. — Even als Hier te lande, is in Engeland de bevoorrading nog niet volledig. Bij gebrek aan schepen en andere vervoermid-delen, blijft ailes op denzelfden voet als vôôr den wapenstilstand. Het zal overal nog wel een jaar duren eer ailes een regelmatigen gang zal herkrijgen. Maar trapsgewijze zal toch overal eenige verbetering intreden. En terwijl velen nog gebrek en Longer lijden, eet de Duitsche Keizer naar hartelust en komt niets te kort. Zelfs de Kroonprins gaat voort met een losbandig leven te leiden, waartegen de bevolking van 't eiland Wieringen reeds is opgekomen. —o— NEDERLAND. — Minister Karnebeeck is er niet kunnen in gelukken den slechten indruk weg te nemen, ontstaan nopens het schenden der Nederlandscbe onzijdigheid door den terugtocht van Duitsche troepen. De Minister wil dit goed maken door te beweren, dat hij gehandeld heeft in 't belang der Belgi-sche bevolking, maar 't was niet aan hem daarover te oordeelen. Het Belgische Staats-bestuur alleen was daartoe bevoegd en ook de Bondgenooten, vermits het hier een oorlogsfeit betreft, dat zeer nadeelig is voor de veiligheid van België Eenige leden der Kamer waren niet tevreden met den uitvlucht van den Minister. Later is er nog gemeld, dat ook langs Turn-hout en verder op, Duitsche troepen uit de macht der Bondgenooten zijn ontsnapt, door langs Holland af te trekken met legertrossen en gestolen goed van Belgen. —o— DUITSCHLAND — Er is nog geene vaste regeering in Duitschland Ailes ligt nog leelijk overhoop en de soldatenr^den eischen de afzetting der officieren Daartegen is Maarschalk Hindenburg opgekomen. Hij noemt het kleiri-geestig de onderscheidingsteekens aan de officieren te ontnemen en hun gezag te niet te doen, zij die het volksleger hebben opgeleid en zonder wie het leger niet zou kunnen bestaan. Het leger moet Duitschland van verderen ondergang redden. Het leger van Maarschalk Mackensen is in Horigarië niet geïnterneerd en komt terug naar het verkleinde « lieb Vaterland. » RUSLAND. — In verschillende streken van Rusland vormen de Bondgenooten krijgsmach-ten om de orde te herstellen en de overheer-scbing der omwentelaars te fnuiken. Eens dit in orde, zal Rusland kunnen herleven. Intussciien boort, men weinig of niets van Turkijë en Bulgarië, die getieel vernederd en onmachtig gemaakt zijn. Het samenspannen van den grooten Turk met den grooten Keizer heeft niets anders dan ondergang aangebracht. Aankondigingen en mededeelingen in te zenden ten laatste DONDERDA6 MIDDAG. NIET TEEKENEN ! Bij de ontvoering van duizenden Belgen als bannelingen naar Duitschland om daar, tegen hun wil, gaan te werken, wierd aan de onge-lukkigen bij hun vertrek toegeroepen : niet teekenen ! Aldus bleven zij vrije Belgen. Zij wierden er om mishandeld en als slaven bejegend, maar de Duitschers konden er door vernemen dat, in geval eener inlijving van België, zij met het volk hier te lande zouden af te rekenen hebben. Hunne dwingelandij en overheersching zouden hier nog minder gelukt zijn dan in Elzas-Lotharingen. . Er waren ook Duitsche soldaten die aan de weggevoerden den raad gaven niet te teekenen, aangezien voor elken vrijwilligen werkman een Duiische jongen naar het front moest. * * * Bij de overrompeling van Italie, wierden eenige Duitsche feldwebels op Zurenborg spot-tenderwijze geluk gewenscht, maar deze begrepen het heel anders. Dit welgelukken in Italie, zegden zij, is een nadeel voor ons volk. De duizenden krijgsgevangenen zullen aan 't werk gesteli worden in de plaats van Duitschers, die dan naar 't frotft moeten., De oorlog, zegden zij, zal er weeral des te langer om duren. Zoo was het met al de wapenfeiten der Duitschers : zij brachten slechts eene verlen-ging van den oorlog mede, maar geene redding, geen eindelijke zegepraal voor hen. Duitsche Plagerij i De Duitsche censuur was hoofdzakelijk eene plagerij voor de drukkers, burgers en maat-schappijen.Eenige staaltjes dienaangaande zijn tee-kenend : Voor eene plakkaart namelijk betreffende eene houtverkooping, moest het opstel als proef eerst nagezien en goedgekeurd worden door de censuur, gevestigd in de Lamorinièrestraat, aan de Warande (nabij Berchem) ; van daar moest zjj ter inzage gedragen worden naar een bureel op de Ortelius kaai, aan de oude Dokken, dus langs den anderen kant der stad ; kreeg men daar den noodigen stempel, dan moest de plakkaart naar den policiemeester in de Huide-vettersstraat, die toelating tôt aanplakken moest geven. Deze toelating wierd eerst vijf dagen daarna verleend. » Eene plakkaart betreffende de verkooping van oud lynwaad, oud kleergoed, enz. moest eerst naar de censuur, dan naar een bureel in de August Micbielsstraat, ook aan de Dokken gelegen, en dan naar den policiemeester, om daar vijf dagen ingehouden te worden. Met verslagen van naamlooze maatschappij-en en banken, of uitgaven van vlugschriften of kleine werkskens over tuin- en landbouw, moest de proef eerst onderworpen worden aan de censuur te Antwerpeu, om dan naar Brus-sel gezonden te worden Wierd het opstel daar goedgekeurd, hetgeen weken actiter bleef, kreeg men de toelating eerst vijf of zes exem-plaren af te drukken mits de opgelegde gebeur-lijke veranderingen. die dan weer deuzelfden weg in moesten, om te Brussel het noodig nummer en den vereiscbten stempel te bekomen. Dit duurde weer eenige dagen eer 4e bepaalde goedkeuriug verleend wierd. Met de doodsbeeldekens en doodsbrieven gebeurdeook wat nieuws sinds November 1917. Tôt dan moesten deze niet aan de censuur onderworpen worden, maar de Duitschers, immer op geldklopperij bedacht, eiscoten nu ook de censuur voor die stukken, of zy wierden niet door het po«tbeheer verzonden. Op niet gecensureerde brieven pasten zy eene boet van vijf mark toe. Kwam in doodsbrieven echter de melding voor, dat een Belgisch soldaat hier of daar gesneuveld was, dan wierd de familie geroepen en onderhoord, om te weten hoe zij daar kennis had van ontvangen. Was dit gebeurd door een gesmokkelden brief, dan wierden allerbande dreigementen geuit en tevens eene boet van vijftig of meer marken toegepast. Doodsbrieven en doodsbeeldekens mochten sinds dien ook niet meer in 't Fransch opgesteld zijn. Dit was dus tegen de persoonlijke en tegen de taalvrijheid. Zelfs wierden op den voorkant der beelde-kens de Pransche woorden doorgehaald, die daar onder ot nevens Vlaamsche woorden ston-den, en die niet konden verwijderd worden vermits die beeldekens aldus rechtstreeks geleverd wierden met woorden en al er op. Sinds dien ook, mochten plakkaarten en ander druksels, nog enkel in 't Vlaamsch ver-scbijnen, al waren zij zelfs voor 't Walenland bestemd. Het Fransch wierd nergens meer geduld, zelfs niet te zamen met het Vlaamsch. Van de eene plagerij en kleingeestigheid vervielen de Duitschers in de andere. Zij eischten de censuur voor de onbeduidendst» kaartjes, waar niets anders op voorkwam dan adres en fami lien amen. Daaruit blijkt dat zij meer in 't zicht hadden de druknyverheid te belemmeren en te bena-deelen en de burgers te plagen, dan voorzorgen te nemen tegen mogelijke misbruiken die door druksels hadden kunnen aangewend worden. Nu een groot deel van Duitschland door d« legers der Bondgenooten bezet is en de censuur daar ook op de Duitsche druksels wordt toegepast, zal de dniknijverheid daar al het « aan-gename •» kunnen ondervinden dat hunne landlieden den Belgen aandeden. Maar 't is niet zeker dat het daar zoo erg zal toegaan, zoomin als met de dwangmaatregelen. Het ligt niet in 't karakter der Belgen en Bondgenooten onmenschelijk of kleingeestig te handelen. zoodat de onmenschelijke en plagen-de Duitschers nooit tôt volledige vergelding zullen gepraamd worden. Hildebrand • De imschrijvingsprâis aan 't Vlaamsch IIkelal, voor het j jaar 13)19, i« èï.OO tr.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad behorende tot de categorie Katholieke pers. Uitgegeven in Borgerhout van 1878 tot 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes