J^aterdag 25 Maart 1916. Tweede jkarg. Mr 85 Priis : 6 Céntief&en door geheel België Het Vlaamsche Nieuws - * -—— ^ - >• w.mz«i '^mtr «wm ^ wmxw "m&m ■*mm*! <m$w « Het best ingelicht en meest verspreid Nieuwsblad van België. - Verschijnt 7 maai per week CABONNEMENTSPRIJZEN : Per maand 1.75 . Per 6 œaanden 10.— Par 3 maanden 5.— Par jaar IS.— «ww.- ma mmmmmm MHHunKMMMNMSHBMi -jwisvawBaw^ixj*-^ svr*à/fxx?xMte-*~\- AFGEVAARDIGDEN VAN DEN OPSTELRAAD : Dr Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE met vaste racfewerkfeig van Dr A. JACOB BUWEELEN : ROODESTHAAT". 44. ANTWERPEN. Taî. 1900 un mvevMmESMBSsaB^K^mi^iUiasssw^i^Titosiss'imigssmsaaasimiseiMieetsm « r •Jtt<i*fi*ir+J*»Msxl*a'/&)auaut*nBtKrx,ir~ï m. .., ir«-aA 1»*"Wri■y"^-^ ..». .->. -.-w 1 r*> «■*•* AANKONDIGÏNGSN: Tweede bladz., per regel 2.M Vierde bladz., per regel.. 0.60 Derde bladz., id. I.— Doodsbericlat 5.— Voor aile aanonaeii, wende inen zicii ROODESTRAAT," ■! t m&ft VU^SStW^tVsn^fMWtSSMïiSSùSMWSÊ^J'^iHX&tiett wwioa««.,aM % ■ mèanmtuti < -»«4^ ». i:»'WA»a%.' I Onze Groote Geïllustreerde LETTERKUNDXGE PRIJSKAMP IVOOR ON S VOLK EN VLAANDEREN TER EER ! leder Vlaamsch woord is een soldaat aan de grens. (Jan Van Rijswijck.) De Honderd Schoonste Ged'chten van de Nederlandsche Taal H1.; groote bijval die onzen e ers ter: Hrerkundigen Prijskamp te beurt viel ^Hiet goed dat hij stiehtte onder het ^Basche volk, noopt Het Vlaamsche H nogmaals een soortgelijken prijs-H) op touw te zetten. dracht en de belangrijkheid ervari H : echter ditmaal nog veel verdei ■Hij zal de bondige, doch volledige ■eschiedenis van de Nederlandsche Let-Hrkunde omvatten, va,n Vlaanderen en Rolland, en zelfs van Zuid-Afrika, want H taal van Krist de Wet en van Joppie Buric heeft sinds dertig jaar ook haar ■gen literatuur en het Afrikaansch is Ben tak van den weelderigen Nederland-Hchen stam. ■Voor den Zuid-Afrikaanschen Boer Boatrel ris voor den Vlaming is de Ne-Hrlaudsche taal de sterke burcht tegen Hic verbastering en aile onderjukking, Hi waar die ook kome. ■ Door zijn omvang en door zijn betee-Hpis zal deze nieuwe Letterkundige Hijskainp oprecht merkwaardig mogen Htoernd worden. Aan den eersten na- ■ er honderden deel, nu zullen er dur Hii?n belangstellenden en mededingers HOnze Prijskamp zal aanvangen, heden Hîerdag over drie weken, in het num-H: van ZATERDAG 15n APRIL. Rîlken dag zullen wij een gedicht ge-m van een schrijver, in verzen of in Hoza, want dichtêrs i,n proza als Jan ■su Ruysbroeck, Hendrik Conscience Ri Stijn Streuvels zullen en moeten er Het tan schoonste l3Tische bladzijde in Maats vinâen. BDagelijks zullen wij afkondigen : ■ 1. Eéu Gedicht. H 2^ De Beeltenis van den schrijver als ■3. Zijn Korten Levensloop. ■ ^ Zijn Volledige Bibliografie. H». Eén of twee Spreuken van den schrijver, schoon van beteekenis en die . kenteekenend zijn voor hemzelf en vooi zijn werk. Wij zullen chronologisch te werk gaan, beginnen met den oudsten Diet-schen dichter dien we kennen, mel Hendrik van Veldeke, den I^imburg-schen edelman, die schreef rond 1170 er ,nagenoeg tijdgenoot was van den be-■ minnelijken Walther van der Vogel-weide.Onze Nederlandsche Letterkunde bc-staat dus ongeveer 750 jaar, zeven er een lialve eeuw, op zichzelf. Totdan heeft zij de oudere Germaansche voort-brengselen als gemeengoed met de an-dere Germaansche talen. Wij zullen een monument oprichten ter eere van onze taal, voor ons volk, waarvan de weerga nog niet bestaat. De oudere gedichten zullen wïj gever in hun middeleeuwscheh vorm met de overschrijvi,ng in hedendaagsch Vlaamsch erbij. Het Vlaamsche Nieuws zal aldus el-ken ochtend een kostbaar letjterkundig juweel uit eigen taal of een geurige bloem, in eigen tuin geplukt, aan zijn lezers aanbrengen. Het zal voor onze Lezers den dag la-ten beginnen met de vreugde en het ge-not van de schoonheid. Het zal hun al on e groote schrijvers, ook de alleroud-ste leeren kennen en waardeeren. Ons volk zal de Geschiedenis leeren van de Nederlandsche Letterkunde. : Hoeveel zijn er die iets gelezen heb-ben van Jacob van Maerlant (1235-1300) ; van den Antwerpsehen « scepen-clerck » Jan van Boendaie ; van den Hollander Melis Stoke ; va,n den Ieper-schen zedenhekelaar Jan de Weert ; van den wonderbaren Jan van Ruysbroec (1294-1381) ; van de mystieke Bloemar= dinne, of zuster Hadewijch ; van de Utreehtsche kluizenares Bertke? Kent gij, waarde Lezers, de mooiste : brok uit den ouden Reinaert de Vos, uit ' de Sproke van Beatrijs,.de. minneliede-ren van Hertog Jan de Eerste van Bra= : bant en de allerschoonste onzer middel-eeuwsche of zes- en zevcntiend' eeuw-: sche liederen? En liggen er geen pareltjes verscho'en . in de Mysteriespelen, in de Abele spelen, ■ in de Sotlemyen en Boerden van de Mid- ■ deleeuwen? In de zinnespelen, oalladen, rerereynen en esbatteme.nten ? Het ig een reuzenarbeid, wij ontelui-ken het cns niet, en zullen van nu af aile vingerwijzingen en aanduidingen dankbaar ontvangen. Wij wenden ons tôt de lettérkundi-gen, de taalgeleerden, de professoren in de letterkunde, de geleerde monniken en priesters en verzoeken hen vriendelijk ons mee be leiden in onze keuze, ons te i heipen het allerschoonste uit te kiezen ■c-n misschien kunstschatten op te de.lv en en te onthullen. Zij hebben ook hun leven gewijd aan de letterkunde en lcunnen ons dikwijls vcorlichten en bijstaan. Wij zijn niet laatdunkend noch over-moedig ; wij streven naar naam noch faam, wij willen alleen ons volk en onze taal dienen en 't schoonste mededeelen van onzen letterkundigen taalschat. Wie heeft dan verder het schoonste bijderhand va,n den Brabander Jan van der Noot ; den dichter-schilder Karel van Mander ; van de hartstochtelijke Ant-verpsche dichteres Anna Bijns en den even hartstochtelijken Marnix van 5L Aldegonde? Van den Amsterdamschen trits dich-ters-kcx)plieden : Coornhcrt, Spiegel en Roeiîier Visscher? Wie heeft e.en ruimen blik op de Gou-den Eeuw onzer letterkunde : Jacob Cats ; Pieîer Cornelis Hooît ; Vondel ; Bredero ; Kons^antijn Huygens ; Maria TesseLchade; De Decker; Camphuy» sen ; Revins ; Coster ; Rodenburg ; Star- TOEUCHTING TOT DE KAART : het horinzontaal gestreepte gedeelte ; bevat de gemeenten : F' Mardijk, Grevelingen, St-George, L ars (uitgezonderd Hautpont), Aire, Thienne, Haverskerke, Motte, Merville, NeufBerquin, Estaires, Steenwerck, ^ransch • het vertikaal gestreepte gedeelte ; bevat de gemeenten : Koudekerke. Branche, St-Pol, Kleine Ne!C r"th-' ^arc^'^, T'Oon, Craywijk, Broekburg, St-Pietersbroek, Hoî )ue, Watten, St-Momelin, Clairmarais, ken fp , klinghem, Blaringhem, Boeseghe.m, Vieux Berquin, Ploegsteert, Warneton. Houthem, IComen, Fransch. Me'e j°Cj)ee^' ville, Tourcoing, Roodebeke, Rijssel, Duinkerken. iilver^ Br e ^^aamsch •' het gestipte gedeelte; bevat de geme.enten : Zityd-Cote, Rozendaal, Capelle, Capellebroek, De ®teenheek, Bolle, Wervicq-Sud, Halewijn, Roneq, .Bergen. Cassel, Hazebroek. 1 'W aaniengesteld i;it afwisselende streepjes «n kruisjes verbeeldt de rijksgre;ns (gedeeltelijk langs de Leye). - 4er ; Jan Vos ; Geerard Brandt ; Asselijn ; Bernagie Antonides ; Luyken ; Brcek» huyzen ; Schermer; Rotgans? En op de 18de eeuw met Langendijk van Effen ; Poot ; lioogvliet ; Feitama ; Willem van Hajren en zijn grootere broe-tler Onno Zwier van Harsn ; Betje Wolîf en Aagje Deken, onafscheidbaar ; Hiero-nymus van Alphen ; Rhijnvis Feith ; Beilamy ; Nieuwland ; Kinker ; Bilder» dijk? Bilderdijk die ons brengt in de 19de eeuw : Da Costa ; van der Paîm ; Toi-lens ; Staring ; Geel ; Brouwer ; van Lennep ; Potgieter; Heye; Beeits ; Knep-pelhout ; Ten Kate ; Aîberdingk Thijm ; Schimme! ; Cremer; Vosmaer; Multatu= li ; Piercon ; zonder nu te spreken van onze Vlaamsche Schrijvers sinds 1830, die we in den vorigen Prijskamp breed-voerig behandelden, doch van enkelen, van de bijzondersten, zullen wij nog geven het portret en één bladzijde en wel de schoonste, naar onze meening, uit bun werk. Ook de bijzonderste hedendaagsche Hollandsche dichtêrs, van Willem Kloos en Ilerman Gorter tôt Henriette Roland Holst zullen herdacht worden. Mogen we niet te recht zeggeu dat onze Groote Geïllustreerde Prijskamp zal wezen : veredelend ; boeiend ; leerzaam ; aantrekkelijk ; en verdient hij niet al deze benamingen ? De keuze. zal ook gedaan worden met groote kieschkeurigheid. Uit den aard der zaak zelf zal geen enkel opgenomen uittreksel kwetsend noch ergerlijk zijn voor niemand, want juist het allerschoonste dat onze dichtêrs schonken geeft niemand aanstoot. VOORWAARDEN EN PRIJZEN Daarover zullen wij uitweiden in een onzer eerste nummers. Dit kunnen wij reeds mededeelen : IVeer zal het rejerendum van cnze Lezers den uitslag geven van onzen Prijskamp.De hoofdvraag zal wezen : Welk zijn de t'wintig schoonste voort-brengselen van onze moedertaal, geko-zen tusschen de honderd die wij zullen ajkondigen? Nogmaals zal het Bestuur van Het Vlaamsche Nieuws belangrijke geldprij-zen ter beschikking stellen van dezen schoonen Prijskamp. Wij zullen ook de bureelen opgeven van Het Vlaamsche Nieuws te Antwer-pen, Brussel, Leuven, Turnhout, Has-selt, en de adressen van de HH. Eeden van den Keurraad, waar de oplossingen onder geslote.n omslag kunnen besteld worden. Alleen door den Ke.urraad zullen weer de omslagen der mededingers geopend worden voor zooveel zij ge.sloten mogen toekomen. Ook ditmaal zal eene stipte eerlijkheid gewaarborgd wezen. EEN GOEDE RAAD Van den Isten tôt den 15n April, zul-leu wij reeds talrijke. aanduidingen, lei-dende en inleidende wetenswaardighe-elen over onzen Prijskamp mededeelen. Wij geven dan ook aan onze Lezers den goeden raad met ingang 1 April een driemaandelijkscfae inschrijving te nemen op Het Vlaamsche Nieuws. * Wendt U tôt onze bureelen of tôt het Postkantoor uwer gemeente. Prijs voor drie maanden : 5 frank. VOORDEELEN Dagelijks wordt u door de Post ons dagblad regelmatig bezorgd. Wie zich abonneert heeft, wat er ook voorkomt, geen prijsverhooging te duch-ten.Daarbij komt nog dat wij, vâôr aile andere bladen, de Duitsche en Fransche oorlogsberichten mededeelen, alsook het Eifeltoren-telegram, dat Parijs elken avond draadloos over Europa zendt. Voor de Vlamingen is het een taak, die zij gaarne op zich zullen nemen, Het Vlaamsche Nieuws te steunen en te ver-spreiden.Het is noodzakelijk in het heden en voor de toekomst van Vlaanderen dat het Vlaamsche volk ingelicht we.ze en dat de Vlamingen hun stem kunnen 3oen hooren. Vader Jan van Rijswijck zei het : « Elk Vlaamsch woord is een soldaat ïan de grens. » « Het Vlaamsche Nieuws ». DftÇFUJYSftf «iqjw$ HET DIPTOMA DER PLAATS-I'ERVANGENDE ONDERWIJZERS. — Toen io het Parlement de wet op het Lager onderwijs ter sprake kwam, wel-ker toepassing in dit schooljaar begon-nen is, werd het diploma van het onder-wijzend personeel lang en breed bespro-ken. De moeilijkheden omtrent een ver-plicht diploma doen zich thans gevoe-len. Ten eindej op een bestendige wijze, den regelmatigen schooldienst te bevor-deren, eischt de wet dat de onderwij-zers, welke tijdelijk vrehinderd zijn hun ambt uit te oefenen, door gediplomeerde plaatsvervangende onderwijzers vervan-gen worden. In de tegenwoordige om-standigheden echter, hebben de school-overheden zich somtijds verplicht ge-zien, wegens gebrek aan kandidaten cl c aan de wettelijke voorwaairden voldoen, om in zekere gevallen niet-gediplomeer-de onderwijzers tijdelijk aan te stellen. Om evenwel misbruiken te voorko-men, werd de toelating aan de volgende voorwaarden onderworpen : dat het bestuur der school of de gemeente geen gediplomeerde kandidaat vindt, zelfs lia zich hiervoor tôt de schoolinspectie gewend te hebben ; dat de aangewezen persoon door de Staatsinspectie erkend wordt als bekwaam om behoorlijk onderwijs te kunnen geven ; ten slotte, dat de aanstelling hoofdzakelijk tijdelijk zij, zoodat de niet-gediplomeerde persoon door een gediplomeerd onderwij-zer vervangen inoet worden, zoodra dezen laatste zich voordoet of door de In-spectie wordt voorgesteld. De toelating is alleen wegens noodzakelijkheid ge-schied om de schoolorganisatie, welke bestaat en werkt, op te houden en te verzekeren. EEN BEZOEK DER FRANSCHE GEVANGENEN AAN HET MU= SEUM VAN HET BOEK TE LEIP» ZIG. — Men beijvert zich in Duitsch-land om zooveel mogelijk de krijgsge-vangenen van de les der dingen te doen profiteeren, welke zij om zich heen kunnen opdoen, ten einde hu,nne nutrtige kennis te vermeerderen. Het is opmer-kenswaardig, bijvoorbeeld, dat vooral de Fransche gevangenen, beurtelings, verlof hebben de muséums te bezoeken, welke zich in de nabijheid hunner kam-pen of der plaatsen, waar zij werkzaam zijn, bevinden. Zij maken met genoegen van dit verlof gebruik. Te Leipzig namelijk hebben de Fransche gevangenen, die heit beroep van letterzetter en drukker uitoefenen en in firma's van uitgevers in dit centrum van boekhandel werken,onlangs het Duitsch Muséum van het Boek mogen bezoeken, waarvan de verzamelingen stukken be-vatten die eenig zijn. Gedurende dit be-zoek hebben zij zich met eigen ooeen kunnen overtuigen, dat de moedwillige geruchten, als zou het Fransch Pavil-joen op de Bo-eken-tentoonstelling ge-plunderd geweest zijn, geheel uit de lucht gegrepen zijn. Zij hebben zich eveneens kunnen overtuigen, dat dit pa-viljoen geheel ongedeerd is en dat ailes wat het bevat in veiligheid is en nauw-gezet bewaakt wordt. De Fransche gevangenen waren zeer getroffen door ailes wat men hun te zien gaf, en zij hebben geenszins hunne tevredenheid verheeld over dit nuttig en tevens aangenaam bezoek. DE « GE-EMBUSKEERDEN » IN ENGELAND. — Sedert de herzienings-raden in Engeland werden ingesteld, ziet men, zegt de « Daily Mail », een drom van rekruten die, onder allerlei voorwend-sels, vragen van den dienst vrijgesteld te worden. Het Engelsch blad haalt hierom-trent het geval van een fabrikânt aan, Sir James Roberts, te Bradford, die de vrij-stelling van zijn zoon eischt, onder be-dreiging" zijn fabriek, alwaar 2,500 werk-lieden arbeiden, te zullen sluiten, als zijn verzoek niet ingewilligd zou worden. Zie-hier hoe deze fabriekeigenaar zijn verzoek opgesteld heeft : « Mijn zoon weigert niet om te dienen ; hij heeft mij zelfs in het begin van den oorlog gevraagd om in dienst te mogen gaan. Ik heb hem toen gezegd dat zulks onmogelijk was, dat als ik mijn vacantie in Schotland niet kon nemen, ik geen za-ken zou kunnen doen, en hij moest in de fabriek wezen, anders zou ik genoodzaakt zijn die te sluiten. Het vooruitzicht mijne fabriek te moeten sluiten schrikt mij vree-selijk af. Het verlies zou enorm zijn, niet alleen voor mij, maar ook voor anderen, derhalve zal ik dezen maatregel slechts alleen, als het absoluut noodig is, aanwen-den. » DE HEILIGE OLIE VOOR DE KERKELIJKE DIENSTEN. — De Kongregatie der Riten heeft op verzoek van verschillende bisschoppen in Duitsehland, in verband met de moei-lijkheid en soms onmogelijkheid olijf-olie te verkrijgen voor de voor het Al-lerheiligste aangebrachte lampen (het Eeuwige Licht), toeeestaan voorloopig andere, zooveel mogelijk plp.ntanrdige oliën of zuivere of verniengde was te bezigen ; ingeval van nood mag zelfs electrisch lieht gebruikt worden. tels voor idwB àg Over onze onpartijdigheid en... Duitschgezindheid ! Er werd ons dus verweten dat Het Vlaamsche Nieuws niet onpartijdig zou zijn. Het is een onrecht dat ons wordt aangedaan, doch wij verschieten ei niet van. Ons publiek is niet gewoon aan onpartijdigheid en de leus der politieke gezindheden is altijcl in België geweest : tt Die niet onvoorwaardelijk en btvoor-oordeeld met ons is, is tegen 011s ! » Het wil nu juist treffen dat het de schrijver dezer regelen is die van onzen vriend en bestuurdèr, den heer A f( 11s Baeyens, verkreeg dat het blad alleu politieken strijd zou ter zijcle lien 0111 alleen de Vlaamsche Zaàk te dienen. Het was ,niet een looze Godsvrede dien we voorstelden, doch een eerlijk onpartijdig optreden, zonder echter iets van onze vrijmoedigheid te laten vallen, maar in voile Vlaamsche onafhankelijk-heid te blijven. Gelijk Hendrik Conscience, na Het Wonderjaar, zijn roeping zag, en be-greep dat hij ganseh zijn volk moest leeren lez en en daarom geen wijsge@ri.ge overtuiging, noch historisch-politieke ineœning te huldigen had, even zôo wil-clen wij het dagblad wezen van elken denkenden, stambewusten Vlaming. Toen kwam Dr. Aug. Bonus, katho-liek en godsdienstig, ja, doch die zijn naam nooit, in wen?~politiek gekonkel-foes ook, bezoedelen liet. Aan /iine zij- * de trad op de hr Albert van den Brande. Beiden streden tôt dan in een verschil-lend politiek kamp, doch haclden zich als rechtgeaarde, eerlijke Vlamingen leeren waardeeren en hoogaehten. De politieke vlag werd door beiden opgerold en çeborgen en beiden streden nog alleen rrder de banier met he.t' Vlaanderen die Leeu. De ens;- en ergdenkenden begrepen er niets vay ! Ook viel a] dadelijk op ons allen betzc-lfde verwijt dat eens Conscience trof : Wij waren allen verkocht. Zij rnemen het en viéden het goed wanreer andere landen van sacro egoïs-mo spreken, doch bcsef.'en niet dat wij thans ook een vrij en Vlaamsch Vlaanderen eischen en dat we niet langer in den vernederende.n toestand willen blijven waarin de BeVi^cbe regeeringen ons moedwillig en s^elselmatig gedurende 85 iaren hebben gehemden. Met zijn bloed heeft Vlaanderen dit rccht gekoàht en vex>r al wat het deed ontving het slechts hoon en srnaad en nogmaals wordt het Vlaamsche. volk tegen zijn eigen zelf opgezweent. Wij zijn zoo verbnsterd en ontaard dat we we! r bereid schijnen nog eens onszelven met eigen handen te wurgen. Die klaar zien heeten verkocht ! Verkocht ! Dat de pen uit onze hand valle, dat die hand verstijve en wit met melaa^schhéid worde geslagen indien er ooit zoo'n judaspenning in valt ! Wij hebben het waarlijk niet noodig ons te verkoopen ; ons bloed spreekt luid genoeg ! Zij moeten er ons niet voor be-talen : we moeten ons al genoeg inhou-den als we zien met welke wapens er weer gestrede,n wordt tegen degencn die ook Vlaanderen liefhebben en aan Vlaanderen durven denken. Er zal misschien een tijd komen dat we niet alleen tegen verfransching maar ook tegen verduitsching zullen moeten strijden, hoewel we vrijmoedig genoeg zijn om te bckennen dat we daarvoor to^no'gtoe -geen enkel goed bfewijs kunnen aanvoeren. Maar als dat gebeuren moet dan zullen wij nogmaals in de eerste rangen staan. Zij die niet begrijpen kunnen, omdat hun bloed niet meer spreekt, zullen dan uitroepen : « Wat willen die dwazeriken dan toch ! Ze zijn nooit te-vreden ! Als 't Fransch is deugt het niet, I als 't Duitsch is dan is 't ook niet goed !» Precies ! het deugt in beide gevallen voor Vlaanderen niet ; om goed te zijn moet het Vlaamsch wezen, en Vlaamsch alleen. Daarvoor strijden we en het rccht dat ons geschonken wordt aanva'arden wij, al kwam het van den duivel, zei Adeîfons Henderickx, die met I,eo Augusteyns, de zuiverste vertegenwoor-digers van het Vlaamsche volk zijn ge-bleven.Gebeurt het ooit dat we strijden moeten tegen het Duitsch, en met de vinnig-ste wapens, dan zal, niemand van ons het slot op den mond gelegd worden met de woorden : « Gijliê moet zwijgen, <rij werdt vroeger bezoldigd in onzen dienst ! » Het Vlaamsche Nieuws is van zijn ras en van ziin stam, dat wel. 't Is niert Fransch, niet Eneelsch en evertmiri Isribetsçhgezind ; het bee^t ook sohrik van ziin bondgen'Ooten van één di"\ \Vii hebben 't ge^rel van een braven hond die tusschen een leeuw en een tijger ten V

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.