Het Vlaamsche nieuws

646 0
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1918, 09 Juli. Het Vlaamsche nieuws. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/qb9v11x68t/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Dinsdag 9 Juli 1918 « 4de Jaarg. Nr 184 Frijs S Centiem voof België [' AB0NNEMBNTSPRUZEN 1 Vow^m4and Î"7S I Ïoor 3 maa,nd -••• !!- Voor één J»ar »»•— 1 __ i Aile klacht/eii nopens owegelmatig-t^pn in de bfistfùimg der postabonne-ZtL zm UITSLUITEND te rich-het BESTELLEND POST-BOREEL «a niet aan het beheer van Ut W*1- ___ Het Vlaamsche Nieuws ?erschijnt 7 maal ptsr week DE OPSTELRAAD : Hoofdopsteller Ral VERHULSY, Dr. Aug. BORMS, Hoogleeraar AJb. VAN DEN BRANDB IAANKONDIGINQENl Tweed® blad, den reg^ 2.50 5 Derde id. id. ...... 1.— j Vierde id id 0.-50 | i Doodabeiicht S.— j Elke medewerker i» pei&oomijk verantwoordelijk voor jn schrijven, en bindt niet ljeel dé redaktie. Redaktie, ilekeer en Aankondig<ngen : 73, ST-JACOBSMARKT, 73 ANTWERPEN De Oorlog Officîeeie berïchteo m DUlTSCHE ZIjnr' DUITSCH AVONDBERICHT Berlijn-, Zondag 7 Juli. — Van, de ge-vtchtsfronten niets nieuiws. DUITSCH LEGERBERICHT Westelijk gevechtsterrein Berlijn, Maandag 8 Juli. — Offi- °1!egergroep gen.-veldm. Kroonprins Ruppr- van Beieren : _ De artilleriebedrijvigheid leefde des jvonds op. Ze nam gedurende den nacht aan weerszijden van de Leie, aan het La Bassée-kanaal en aan weerszijden van de Somme bij tusschenpoozen (tootere kracht aan. Levendige verken-aingsbedrij vigheid. Krachtige yoor-waartsche bewegingen van den vijand bii Merris en bezuiden de Leie mis-lukten. _ . , - Legergroep Duitschen Kroonprins : Bewesten Château-Thierry hield levendige vuurstrijd aan. Voorwaartsche bewegingen van den vijand tegen den Clignon-sektor en bezuidwesten Reims [werden afgewezen. VIN OOST. HONG. ZIJDE ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Weenen, Zondag 7 Juli. — Officieel : Daar de Piave-delta "zonder zware offers niet gehandhaafdi worden kon, na-men wij onze daar vechtende troepen in de damstelling aain. d'en Oostelijken oever van den hoofddam terug. De beweging voltrok zich in den, 'nacht van 5 op 8 juli. De vijand zocht vœling gisteren-miodag- tôt aan den stroom. Beoosten den Monte Pertica sloeg het wakkere infanterie-régiment n. 79 krachtige Italfaan-sche aanvallen in bloedig handgemeen af. In Albariië vielen tusschen den Devoli en den Osnm Franschen en Italianen onze berg-stellingen aan. In 't verloop van de gevechten slaagt de vijand er in op twee plaatsen voordeelen te behalen, die hem echter door tegenaanval onmiddel-lijk weer konden worden ontrukt. TELEGMMMEU DE GEBEURTENISSEN IN RUSLAND Een ultimatum van de sowjet aan de Entente? Zurich 7 Ju-li. — Volgens in Matin gen die al-hier door Ruaaische kringen die de Moskouache towjôtrdgeering dicht bij staan ontvangen zijn, 7«ijn de volkakommiasarisaen zinnens een st-ap bij de E nt-en te - re geer in gen te ondernemen, die we-l-iswanr nog ni'et naar den vorpi, maar wel naar den ïifii het karakter van een ultimatum diraagt. Ze willen de gealiieerden steLlen voor- de keuze Rusiand ofwel als n'eutrale ofw-al als vijandelijke macht te behandelen. Zou de Entente verder van çlan zijn zich in de binjisnlandsche aangel'egen-heden van Rusland te mengeai, dan zou de Rus-lische regeering deze poging met wapengeweld beantwoorden en de hulp ûnroepen van di'ô «taten die niet tcachten d-a innerlijke ontwikkeling van Rualand te atoren. De voormali^e tsjaar toch vermoord? Stockholm, 6 Juti. — Naar AllebaJida teiegra-fach ait St-Peter»burg verneemt meidt Gorki'a biad i Nowoja Sjim» dat de voormalige taaar, d® Uaritsa en grootvorstin Tatjana vermoord Z1jn. In Taarakoji Selo heeft me<n zielemiaaen voor ^•n geUaeii. Graaf Mirbach vermoord Berlijn, 6 Juli. — Offcieel : Vuiochtend bezochten twee heeren den keizei ^jken gezant te Moskou en vroegen om een on-^rhoud, dat h un door graaf Mirbach ixi het %ijn van gezantachapsraad ReizjJer en een i*> 4 kamer aanwezigen Duitschen officier werd ^estaan. De beide onbekenden trokken een re v°lver en schoten op den keizerlijkw1 gezant, waarbij zi j hem licht aan het hoofd verwondden. \°or men het hun kon verhinderen, wierpen zij bierop ^»en paar handgranaten en zochte«> door venatex spriingend een goed heenkomen op «traat. Graaf Mirbach, die zwaar gewond werd, is ^nder tôt bewuatzijn te zijn g«ekomen kort daar-°P gestorven. De beide andere heeren bleven Mgewond Dadelijk na hst bekend worden van deze wan-daad kwamen de kommissaris voor buitenlanrsche ^ken Tsjitajerin en Karrachen op het gezant-Bchap en sprakem Riezleir de vierontwaardiging ^ het leedwezen der sowjetregeei'ing uit over schokkende gebeurtenis. Jammer genoeg is het tôt nog toe niet gei'ukt e ^isdadigera te ontdekken en in hechtenia te nemen. De uitkomst van< het onderçoek laat het ^ermoeden toa, dat het gaat om in dienflt d«r intente handelende agenten. VREDESVERLANGEN IN SERVIE Sofia, 6 Juli. — Volgens van het front ^ Macedonië ontvangen inlichtingen moeten acn onlang» heftige tooneelen hebben afg^-pe^ld in de op Korfoe vergaderde Skoeptsji-a» waar de oppositie in de meerderheid is «ngfvolgt van de afwezigheid van tal van ^«ringsgezinde afgevaardigden. e miQister-president Pasjitsj wa§ het vatI aanvallen der Kamer- , ?n. die er op aandrongen vredesonderhan-openen, daarbij wijzend op het I vatl Rocnienië, dat door op het , fle oogenblik besprekingen te beginnen, I tn Z 2 zeer voordeelige voorwaarden l?611 ong^dachte vermeerdering van gebied. had weten te verkrijgen* Ovir Vlaaidarto's Ekobomisehe Toekomst Een merkwaardige voordracht van Dr. Ver Heei Op de algemeene vergad-ering van he Vlaamsch Verbond, op Zondag 1.1., hebbei wij den heer Dr. Ver Hees leeren kennei als een onzer knapste ekonomisten, al iemand — zooals eea der aanwezigen zicl juist uitliet — van wie een groote krach uitgaat. De gevolmachtigde voor Nijverhei< en Arbeid is inderdaad een onvermoeid wer ker en een stevig onderlegd man van weten schap. Verleden Zondag heeft hij in een mid den waar hij wel veel kans had van te wor den begrepen, n.l. te Antwerpen, zijn vooruit zichten m-edegedeeld aangaande Vlaanderenj stoffelijke toekomst, en ons de baan gewezer die wij, z.i., moeten betreden, neen, door der logischen gang van de feiten gedwongen zijr te betreden om naast de politieke zelfstandig' heid ook tôt ekonomische levensmogelijkhek te geraken. Wij meenen onze lezers een dienst te h*wij zen door hier, voor zoover het mogelijk is, eer samenvatting te laten volgen van het overtul gende betoog van den redenaar : België's welvaart was steeds grooten-deels afhankelijk van zijn buitenhandel. He) land produceert te weinig levensmiddelen zoodanig dat het 80 % daarvan mœt invoe-ren, en aan den anderen kant werden 75 % onzer nijverheidsvoortbrengst geëxporteerd Die ekonomische zwakheid was steeds eer hinderpaal voor onze sociale wetgeving. D< Belgische nijverheid was tegenover die dei naburen toch ten slotte maar een klein-nij-verheid; België had maar één enkelen zeei grooten ondernemer, te weten den staat di< het spoorwegnet uitbaatte en een personee van 100.000 man aan het werk had. Cockeril had 10.000 werklieden aan den arbeid, maai wat is dat in vergelijking met de reuzenon-d'rnemingen in Duitschland en vooral mel de trusts van de Vereenigde Staten? Het werc voc-' onze kleinere nijverheden steeds moeilijk met die reusathtige organisaties te ltonkur-reeren, te meer daar de Belgische nijverheic verachterd was. Het systeem van hooge in-komrechten der groote staten konden wij niet beantwoorden zonder ons zelf in gevaai te brengen. Die moeilijke positîe onzer nijverheid werd nog verergerd door gebrek aan samenwerking ; alleen in de steenkool- en metaalindustrie bestond ze, terwijl de kleine ondernemingen zoo goed als geïsoleerd wa-ren. Hetzelfde geldt voor den kleinhandel, in het nauw gebracht als hij was door de samen-werkende maatschappijen, de kooperatieven. Nochtans oefenH-en de Amerikaansche trusts niet een overwegenden invloed op ons uit ; de zeer hooge Amerikaansche tollen droegen <_r met andere redenen toe bij dat wij aan de Vereenigde Staten maar weinig verkochten, •r echter veel meer bij aankochten. Er kan niet genoeg nadruk worden gelegd op het belang der tolwetgeving der groote staten. Duitschland heeft er altijd naar ge-streefd de gevolgen zijner hooge doeane-rechten tegenover België te verzachten, omdat die taktiek in het belang van het Duitsche rijk zelf was, evenals vroeger de Hansa het er op aanlegde goede betrekkingen met deae gewesten te onderhouden, die ze noodig had. Heeft Duitschland groote belangen bij ons, wij zijn in nog grootere mate op Duitschland aangewezen omdat wij het doorvoerland zijn, Antwerpen de doorvoerhaven is van den Oos-te'ijken nabuur, inzonderheid van het Zuiden en het Westen van Duitschland, zoodat dan ook de Antwerpscbe handel grootendeels in Duitsche handen was. De staat, als uitbater van de spoorwegen, kon zonder den Duitschen doorvoer niet leven en had er dus aile belang bij dat Duitschland bleef hetgeen het was : onze beste kliënt. Niet Frankrijk was dat, van wie wij meer kochten dan er aan verkochten, terwijl onze betrekkingen met Duitschland, gezien de uitve>er den invoer aanzienlijk overtrof, ons groote winsten op-leverden (jaarlijks drie honderd miljoen). Het is dus verkeerd in 't algemeen te zeggen dat w'j overstroomd werden door Duitsche pro-dukten, dit kon maar alleen gelden voor sommige voortbrengselen, hetgeen ook niets afdoet aart het feit dat Duitschland de lei-dende macht was in onze internationale betrekkingen.Welke hoillooze gevolgen zouden er dan niet ontstaan voor ons, indien wij van Duitschland moesten afzien, indien "de door de ekonomische konferentie van Parijs ont-worpen tolmuur tusschen de beide landen werd opgericht ? Duitschland heeft zijn snellen bloei der laatste dertig jaar grootendeels te danken aan zijn goed georganiseerde tolbescherming, omdat het die tolbescherming gebruikt heeft altijd en uitsluitelijk als werktuig van zijn vooruitga,ng. Het heeft die taak van zijn ekonomischen opbouw moeten aanvatten met veel geringer kapitaal dan Engeland en Frankrijk, maar het heeft zijn doel bereikt, dank zij een doelmatige inrichting en syste-matische bewerking, door een groote ver-spreiding van de naamlooze vennootschap (Aktiengesellschaft), door de krachtdadigheid vooral waarmede de bankén de ontwikkeling van de nijverheid hebben gesteund. Deze waren daar door steeds grooter worderrde con-centratie toe in staat : er ontstonden door samensmelting banken met honderden mil-lioenen kapitaal (zelfs twee « concerns » met meer dan 500 millioen kapitaal), in dienst van de nijverheid. In Spanje geschiedt thans juist het omgekeerde : de nijverheid die groote oorlogswinsten heeft verwezenlijkt trekt door opkooping de banken tôt zich. In Franl rijk gingen de spaargelden der bevolkin niet naar de industrie maar naar den sta< of werden gewaagd in leeningen aan vreen de landen, waar ze, zooals in Rusland, moei ten dienen om strategisehe spoorwegen aa 1 te léggen die de Russische legers snelier naa de Duitsche grenzen zouden brengen, terwi ' er in andere streken van het land zoo'n groc 1 gebrek aan verkeersmiddelen was, of om fa 1 brieken van oorlogsmateriaal aan te leggen 5 Ook ons kapitaal werd daanoor gebruikl 1 daar zorgden onze banken voor, in plaat i van het naar Duitsch voorbeeld de national nijverheid ten goede te laten komen, en aldu evenals in Duitschland een gezonde sodal< wetgeving mogelijk te maken. In Duitschland is de klein-nijverheid op geslorpt geworden in grootere ondernemingei die zich op hunne beurt vereenigen tôt car ' tels en syndikaten en in den schoot daarvai 1 door contingenteeren onder elkander de in 1 vloedssferen verdeelen. Die beweging il 1 evenals in Engeland gépaard gegaan met eer sterk doorgevoerde specialisatie ; — waar di ' echter aan de overzijde van het Kanaal vrij willig gebeurde, geschiedde het in Duitsch land volgens een methodische organisatie ei op de basis van nauwkeui'ig omlijnde overeen komsten. Op die wijze is men er niet alieei Ln geslaagd de mededinging te verminderen . maar ook — dit vooral door de organisât» : van gemeenschappelijke verkoopbureelen — de onkosten te doen dalen ; de aankoop \ar . grondstoffen geschiedt gemeenschappelijk de winsten worden volgens een bepaak schéma verdeeld, enz. De moeilijkheid om d< konkurrende , tegen het syndikaat op te ne , men, en zelf een nieuwe kliënteel te verwer-ven, maken het nagenoeg onmogelijk uit d< . vereeniging te treden ; de kleine verachterd< • ondernemingen verdwijnen en alleen de be-, kwamen, de sterken blijven er over, hetgeer reeds een stap is op den weg naar meer so ciale rechtvaardigheid. Aldus biedf Duitschland in de laatste jarer het schouwspel eener ver doorgevoerde, alge meene concentratie op het gebied van nijver. heid, bankwezen, scheepvaart, enz. en daar aan moet grootendeels zijn ekonomisch< macht tegenover de buitenwereld worden toe geschreven. (1) Nochtans heeft Duitschland België a!tij< bevootdeeligd, omdat ons land door zijn geo grafische ligging een noodzakelijke uitwej was voor die groote kontinentale macht door wier steun wij ook langzamerhand onz< stoffelijke welvaart zullen kunnen herv.ii}' . nen. Is die steun er noodig-2.— Onze nijverheid was reeds vô6r den «•tloj, klein en verachterd, bij de konkurrentie Of de wereldmarkt in 't nadeel en werkte mel verouderde machines ; deze machines gingen, tijdens den ooriog verleren, en diegene "erelke wij behielden zijn meestal verouderd, door den verbazenden vooruitgang van d< laatste jaren. Het is vooral Duitschland dal daarvan de grootste voordeelen geniet ; ter-zelfdertijd is er ook een nauwe band gegroeic tusschen staat, nijverheid en banken, dank aan de merkwaardige tucht die een van de hoofdeigenschappen is van het Duitsche volk ; die discipline is het gevolg van een eeuwen-lange verdrukking, van een onvoordeeiige ligging met open grenzen naar aile kanten, voornamelijk aan die van Frankrijk, door Carlyle den lastigste der naburen geheeten. Hoe zijn wij dan op d» na-oorlogs-kon-kurrentie voorbereid ? Wij hebben noch grondstoffen, noch machines, noch scheepsruimte. Onze patriotten wachten de toekomst af met een voorbeeldige onverschilligheid. Zij doen gelijk Rogier, of liever, zijn standbeeld te Brussel ; « Je défen-derai la liberté jusqu'à mon dernier souffle » ... met gekruiste armen. Onze nijveraars ken-nen de groote gevaren waaraan vanwege de Entente het land is blootgesteld, maar ze veroeren niet, zij hebben geen plannen voor de toekomst, evenmin als onze financiers. Wel schudden ze bedenkelijk het hoofd over de gekke ekonomische plannen van Havere « qui nous jette dans les bras de l'Allemagne », zij doelen het wantrouwen van den betreurden Waxweiler, zij protesteeren... in 't geheim, maar handelen niet, en ondertus-schen wordt in Le Hâvre de strijd viX>rtgczat om te weten of België door aanleuning bij Fransche of bij Engelsche ekonomische oor-logspolitiek ten onder gaat Welke houding daartegenover door onze ministers aangenomen wordt ; hoe die houding uit hun politiek en financieel verleden kan worden verklaard ; dat die politiek rechtstreeks indruischt tegen de belangen van het land omdat Frankrijk ons niet kan, Engeland ons niet wil helpen ; dat wij door een duidelijk parallélisme van belangen op Mid-del-Europa aangewezen zijn werd door Dr. Ver Hees in het tweede deel zijner voordracht schitterend anngetoond. Wij meenen daaraan een afzonderlijke be-spreking te mogen wijden. MERCURIUS. 1) Het spreekt vanzelf dat die concentra-tiebeweging niet zonder gevaren is. Door cartel-en svndikaatvorminf wordt inderdaad rfde konkurrentie grootelijks uitgesehakeld, ' met het gevolg echter dat de leden_willekeuri£ de piijzen kunnen vaststellen. Prijsopdrijvin^ is er doorgaans een voor den verbruiker aller-treurigst gevolg van. Dr. Ver Hees heeft dil verschijnsel in den loop van zij[n voordrachi maar even vermeld om er onmiddellijk bii te voegen dat dit nadeel opgewogen werd dooi betere sociale toestanden. Wat nu de bankconcentratie betreft, ook deze is niet zonder schaduwzijde. Het is waai dat de bloei der Duitsche nijverheid voor eer ruim deel aan de hul" der grootbanken moel worden toegeschreven. Velen zien echter ir Duitschland in de nauwe verbinding var bank met industrie een groot gevaar — bel :- Crédit Mobilier is in dat opzicht een schrik g vvekkend voorbeeld — en \ele ekonomiaien zoo o.a. G. v. Mevisjen, meenen dat nu d •j*.iKen in Duitschland hun taak legenove i- de nijvei heid zoo scmtteiend heooen vervuid i- die taak ecnier ai^eioopen is, ze weer nui n roi van beiaiudeiaaraiers moeten opnemen De con(eniratie heett in Duitschianu r eeni^e grooLDanken een waar monop^iiurr 1 gegeven. l'oen de slad Charlottenburg il t io-J een 31/2 °< leening uiLschreel var _ 8.000.001) Marie, kreeg maar een bod, er wel tegen den koers van 941/2. Zuover reeds • was de^ konkurrentie uitgeschifkeid. , Het is hier echter de plaats met daar ver-s der op in te gaan. M. arAJD LA Mil - HOE ONZE VLAAMSCHE KRIJGS-1 GE VAN(i£i>EN VLAANDEREN IN - ZIJNEN GROOTEN STRI3D TER 1 ZIJDE STAAN. — Onze onvermoeibare • Vlaamsche strijder ëamiel De Boeck ' rust riietv Reeds veel hebben wij aan hem 1 te danken, en zijn Kommando wil kost 1 wat kost aan de spits staan. Niet alleen lokte het geestdriftige woord van heer Van, Wetteren, die schoone gift van 13 1 abonnementen op « Het Vlaamsche Nieuws » ; men ging verder en deed 1 nog eene omhaling voor het Vain der 1 Meulenfonds. 1 Viktor Sadones, Arbeits Kommando, Altendorf, 1 mk; Kamiei De Boeck, id., ' id., 1 mk; Lode Denders, id. id., 1 mk ; ' Evr. Timmermans, id. id., 1 mk ; Jozef Seghars, id. id., 1 mk> ;Frans Seghers, ' id. id., 1 -mk; Alfons Moens, id. id., 1 mk; Jozef Tourné, id. id., 1 mk; Aug. ^ eVreecketn, id. id,., 1 mk ; Opdat VLaan-diaren Vlanaderen worde, Ph., 1 mk ; 1 Opdat Havere zich bekeere, L .J., 1 mk; Maurits De Smet, Arbeits Komamndo ' Isensee, 1 mk. ; Karel De Vogel, id. id., 1 mk ; Hendrik Ivens, id. id., 1 mk; Fnans Hoeck, 'd. id., 1 mk ; Arthur Mat-1 tens, id. id., i mk. — Totaal : 16 mk. Oprechten dank en Vlaamschen groet en klauw aan allen, te Altendorf en Isensee, die Vlaanderen berrainnen « Hou en-1 de Trou ». . Vlaanderen, daar zijn stoere zonen die . enkel wachten op uw roep! DE VROUW IN DE POLITIEK. — . Wij knippen uit « Het Vaderland », uit Den Haag : « Nu wij toch over deze verkiezingen schrijven, wilien wij nog tweeërlei aai> roeren ; in de eerste plaats, dat het ons : getroffen heeft hoe weinig animo er be-i stond bij de kiezers otn een vrouw in het Parlement te brengen. De vrijzinnig-de-mokraten, die altijd zoo hoog opgegeven hebben van hun voorstanderschap van aktieve deelneming van de vrouw aan ons . staatsleven, g a ven zeifs Mevr. Dr. Aletta Jacobs, de grondlegstar van de vrouwen-. beweging ten. onzent, eene belachelijk slechte plaats op hun lijst, en hun kiezers hebben getoond het daarmep eens te 7.ijr\, want de vrouw-kandidàat kreeg slechts 1919 stemmeni, terwijl de heer Ketelaar 9738 verkreeg, en hoeveel stem men zijn , er dan nog onder die 1919 geweest die croor de aparté aktie der vrouwen zijn verworven? In de L. U. heeft men het fa zooverre beter gemaakt dat men Mevr. Van Ba-Ien-Klaar eene plaats gaf in den kies-kring Amsterdam, waarvan moi in goe-dige naïvrteirt meende, dat ze een Kamer-zotel verzekerde, maar de kiezers liepen voor deze kand.idate nog heel wat mitv-der warm dan voor Dr. Aletta Jacobs. Voor.de vrouwen ligt hierin de les om met aUe kracht op verkrijging van het kiesrecht aan te sturen. Want zelfs de verkiezing van Mej. S. Groeneweg kan hier geen troost beden. daar deze niet als vrouw maar als socialist is sekozen.» LEERGANG IN HET NEDER-LANDSCH SNELSCHRIJVEN (Capu-cieaersçnstraat). — Onlangs deeldien wij den schitterenden uitslag mede van het overgangseksamea van. het lste naar het 2de studiejaar. Ook in het 2de studiejaar werd dege-lijk gewerkt. Verleden Zondag had het bekwaamheidseksiamen plaats. De jury bestond uit de hh. schepen Desguin, se-riator R jckmans, Colins, hoofdschoolop-ziener; Ritchie, bureeloverste van het openbaar onderwijs, en J. Luyckx, steno-graaf.Veertien kandidaten, gekozen tusschen cte beste leerlingen van het hooger studiejaar, werden tôt dit uitgangseksamen toegelaten en hebben de volgende proe>-ven af gelegd : Twee à 225 kttergrepen petr minuut (parlementaire tekst) ; drie à 200 id. id. (wetenschappelijke tekst^ ; zes à 175 id. id. (handelsteksten) ; drie à 150 id. id. (letterkundige tekst). De wedijver tusschen die leerlingen was des te grooter, daar Volksopbeuring prachtige boekwerken aan de overwinr naars uitgeloofd heeft. Wij zijn overtuigd dat de uitslag vàn dien wedstrijd zal bewijzen dat de volhar-dêng en, de ijver van professor en leerlingen goede vruchten hebben gedragen, en wij zullen niet nalaten hem mede te dee-len.Wij siluiten ons aan bïj de gulle en op-rechtf- dankbetuigingen, toegestuurd door deze leerlingen aan hun onvermoei-baren leeraar, den uitmuntenden vakman J. Luyckx. Lang leve, oinder r.îiin leiding:, de ste-rfelijlre lecrgang ! ; lets voor iederen dag. De Vliegeraanvallen op Kortrilk ; vaa Dinsdag Jo JLm iylb i ■■■ Als we den Dinsdag, 25n Juni, in den namiddag de overdekte, maar rui-tenlooze, anders gansch gave spoor-halle van Kortrijk binnenstoomen.ver-nemen wij al dadehjk dat er zoo pas een vliegeraanval heeft plaats gehad. 't Loopt reeds gelijk een vuur door de stad : er zijn twee menschen ge-dood op de wijk Pottelberg, de bazin uit De Kroon, naar het heet, en een knaap die 's morgens van Moeskroen naar een. begrafenis was gèkomen. Weldra zullen wij vernemtn van een pompier, dien we aanspreken en die op de hoogte schijnt, dat het niet de waardin zelve is, doch een vrouw uit de buurt der voorme'de herbe/g welke als slachtoffer viel. Meer is er niet bekend. Nog twee uit de naamlooze massa, en dat telt niet of telt zoo weinig!Maar de menschen ballen de vuist tegen den Engelschman, die hen zoo roekeloos, doelloos en onmenschelijk wread komt teisteren. — Hoe lan« is de aanval vcorbij ? — Wel zoo pas ! Nog geen kwartier geleden ! Was het dan das.rom misschien dat onze trein. bii he:t naderen van Kort-rijk zoo hopeloos traag re-îd, langza-mer dan stapvoets, nauwelijks in be-weering bliivend ? De spoorhalle, nochtans eenig doel-matig, begrijpeln'k en aanneemlijk mikpunt voor de bomaanvallen waarvan Kortrijk bijna dageliiks te Jiiden heeft, is teenemaal ongedeerd geble-ven, op de ruiten van de overwelfde balle na, hetjçeen bewijst dat de bom-menwerpers er niet bezonder op be-lust zijn dit wellicht goed verdediqde oord te betoken en liever in 't wilde, op p-oed-vaFe-'t uit, over de burgerij dood en vernieling zaaien. V hegeraanvauen zijn de verschrik-king van Dijiia ex^en aag. t ls oe oe-areigiiig van eiit oogenoiiii. t het Deeld van een oeiegeroe en De-eenoten stad ; t is t gcwcici, de aood en de verwoesting van den oonog steeds aanwezig. ue huizen, die ane op inansnoogc^, nun nuiuincr naast ue aeur in t giuot gesennaera aragen.wat înzonaerneict s naents voor ae uiiiwar-tiering noodzaKeiijK. is, zien er uit aïs gaieiooevcn met een ci]rt;r op de dorst, en scmjnen nun nood.ot ai te waenten. Ue geveis zijn poicuaiig, gesenonaen door de senerven, met zomieDunden vaneengereten, deuren doorooord, siagvensters aigerukt. Lie nienjcnen, gewoon bezig, en ui-ternjK gerust, leven in geaunge span-ning, steeds op hun hoeûe, luiscerend opKijKend bij elK kanonsciiot dat naoïj klinKt, de arie knauen verwaciitend die t welbekend en vertrouwd alarai-sein aan de oevoikmg geven. Op straten en pieinen, heel de stad door, zijn er dan ook scliuiigeiegen-heden mgericht, die m reusacnage.van verre zientbare letters het woord Un-terstand dragen. Daarvoor zijn sterkgewelfde kel-ders uitgekozen, waarm ge van de straat rechtstreeks lang3 een schuine trap, door een gebetonneerden koker beschut, nederdaalt. ten cijler geeit het aantai personen aan die in de on-deraardsche be3chutting binnen kunnen. Zwarte pijien. in vette strepen getrokken op ruwe houten berden, wij-zen naar het dichtst bijgeiegen schuii-oord.'t Is de stad in oorlogsuitrusting. Of het daarbinnen volstrekt veilig is,weten we niet. 1 otnogtoe, voor zoo-veel we hoorden, kwam nog geen vol-treffer op zuiken Unterstand te recht, doch er worden wel gevailen vermeld, en ze zijn zichtbaar, van bommen die op huizen vielen, door al de verdiepin-gen sloegen, dak, zolderingen en vloe-ren met een geWfeldigen vuistslag ver-pletterden en door het gelijkvloersche en 't keldergewelf, ailes tôt gruis en puin vermorzelend. doordrongen. Wij vragen natuurlijkerwijze wat de menschen van die bondgenootschap-pelijke bezoeken denken. De Kortrijkzanen zijn er slecht over te spreken. — 't Zin de Engelschen, meneere. 't Es *n schande ! 't Es 'n moorderieë I Ze zullen zi van nachte nog e keer te-rugkomen. 'n Mensch slaapt nooit meer mee ruste 1 Neen, ze worden er niet aan gewoon. 't Werkt bij veel lieden op de zenuwen. 't Is vooral vreeiselijk voor onde en zieke menschen. *t Is afgrijse-lijk voor kraamvrouwen die, in een pransring en omhelzing van onmach-tige bescherminer. met haar borelink-sken aan de borst ligçen.Sinds de laatste maanden zijn de geboorten met meer d"n de helft verminderd. ' De dood. die rondwaart, verjaagt het nog ongeboren leven. Menschen die in de keiders viucnten, barrevoets, in nacht-gewaad, doen er kwijnende ziekten, ter.ng en jicht op. Veien hebben hun bed in den keider overgebr-acht ; dit is t geval in het gasthoi, waarin we in-gekwartierd zijn. De keider is verder ingericht met stoelen en dekens voor de gasten. Als ge slapen gaat, vragen ze u « of ge gewekt moet worden ais ze komen » ? Dat is een zaak van per-soonlijk goedvinden. ivortrijk heeft toch nog betrekkelijk weinig geleden. Maar ruiten zijn er met meer voorhandig en de verbrijzel-de ramen woraen toegemetseid ot met een beschot dichtgetimmerd.boms zijn de venslers tôt de drie-vierden van hun hoogte met steen en mortel toege-maakt, doch boven is een smal raamp-je aangebracht, waarvoor glas voor-radig bleef, en langs waar de dag binnenvalt. Sommige straten, b. v. de Pluim-etraat, zijn zwaar gehavend. Er wordt beweerd dat de arie huizen,. die de nummers bô, 7U en 72 dragen, door éen bom stuk- en opengeslagen werden, zoodat de geveis m de straat tui-melden, de daken en zoideringen met brokken instortten of aan flarden, to midden den wirwar van ba-ken en muurpanden, in het ruim bleven han-gen.Kortrijk werd in de maand April door de Engeische kanonnen bescho-ten. Gedurende een dnetal dagen sloegen de granaten in de stad. 1 oen vreesde eemeder dat Kortrijk het lot van Meenen en Roeselare zou onder-gaan en een panier joeg de bevolkmg op de vlucht. i îjdig, om de stad te redden, kwam de terugtocht van de Engelschen van midden April 1.1. Haig werd van de hoogten van Pas-schendale, Zonnebeke en Geluveld achteruit op Ieperen geslagen en zoo is de stad, voor de Vlamingen vermaard sinds 1302, en waar Guido Gezelle zjn arm en toch zoo zalig en voor zijn taal en stam zoo roemrijk onderpastoorsle-ven doorbracht, aan een verschrikke-lijk noodlot ontkomen. Nu we van onzen grooten Vlaamschen dichter gewagen, noe komt het dat zijn Dorstoee.a, hetwelk m een lommexrijii hoekje nabij O.-L.-V.-K.erk, op de Z.egerplaats prijkte, van zijn voetstuk verdwenen is ) Het voetstuk staat er nog, beroofd, verweesd, met de jaartallen i8j(j-ICW9. is h'et een lietderijke voorzorg opdat geen Lngeische bom het trelren zou ? Doch waarom dan het borstbeeidje uit dit stille hoekje verwijderd, waar_ het dan toch beschut was door de zware bonkige kerk, terwijl het levens-groot standbeeld van pnester de Haer-ne, op de Groote IVlarkt bhjft praien, ondanks de bommen die achter zijn rug msloégen en daar winkelramen vernielden ? is er dan soms een andere reden ? Wij zijn misschien al te argwanend geworden en is de uit.eg eenvoudig, doch bestaan er geen verholen en duistere krachten die den koenen Vlaamschen zanger - kamper Guido Gezelle uit de oogen wegnamen, gelijk hij gedurende zij« leven in de schaduw werd verdrongen van diezelfde kerk, waar hij, in-de onmiddellijke nabii-heid van de twee tiroeitorens, zware, stoere brugwachters op rechter- en lin-keroever van de Leie, zijn vroom en bescheiden leven leidde, dat voor aile tijden nochtans Vlaanderen's hemel zal blijven verlichten, Vlaanderen's gouwen met cnvergelijkbaren zang en onverdeîg'oare schoonheid zal blijven vervullen ? Diezelfde Broeltorens, die* meenen wij, de ten strijde uitgeruste Brugge-lingen zagen voorbij tiegen met Pieter de Coninck en Jan Breydel, en zegevierend met dansende Leeuwen en gulden sporen beladen, terug-keeren, die Broeltorens zagen hem dagelijks gaan, het breede zwaarge-welfde en diepgerimpelde voorhoofd vol wondere zangen en het te tengere lijf in den schunnigen toog gehuld. Leefde hij nu çog maar en leefde zijn geniale jongen vriend, Albrecht Rodenbach, nog maar met hem ! Zij zouden niet zwijgen.en 't ka-nongebulder van den IJzer dat hier dfe kimmen doet beven. zou voor ant-woord krijgen : Vlaanderen den Leeuwf En van den IJzer zouden zij met kloppend hart het wachtwoord hooren dat aan Vlaanderen, dat aan ons door onze soldaten wordt toege-roeoen : Vlietjt de Biauwvoet? Ja. waarom verdween zelfs zijn be^ld ? Boven 't portaal van O.-L.-V.-Kerk staat een aloud gekleurd Maria-beeld met het Kindeken Jezus, uit hout

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het Vlaamsche nieuws behorende tot de categorie Gecensureerde pers. Uitgegeven in Antwerpen van 1915 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes