■Zofldftg 7 October 1917. Dcrde Jaargaïag Nr 277 Prijs: O Centiem voor geheel Belg-ië Het Vlaamsche Nieuws Yerschijnt 7 maal in de week ABONNEMENTSPRIJZEN I „ itn m»w<i j, J Œ"H<i 5,— g, i muni 11— * m i«« Reiïktie, Bchter mn Aukoidigtogsn i U, ROODESTRAAT, 44 ANTWIRP8* DE OPSTELRAADi 9»î VEBHULST, Dr. Àug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE Met de vnsti nedrwerklng r«D Hooglcerur Oocter Antoon JACOB Elke medewerker i» persoonlijk ver-antwoordelijk voor zijn schrijven, ejj bindt niet heel de Redaktie. AANKON UIGINOEN i l'weed* bl&d d«a r»f*i l.ll Derd* id id, 1.— Vierd« id. id. t.SI | Doodabericbt I.— OFFICIEELE BERICHTEN Ivan duitsche zijde duitsch avondbericht Berlijn, Vrijdag 5 Oktober. — Offi-cleel : In Vlaanderen levendige geschut-strijd tusschcn de IJz^r en de Leie. Overi-gtns geen bijzondere g-ebeurtenissen. M ÛOST.-HONG. ZIJDE OOSTENRIJKSCH legerbericht Weenen, Vrijdag' 5 Oktober. — Offi-titel : Geen groote krijgsverriehtingen. IIAN BULGÂ&RSCHE ZIJDE Sofia, Vrijdag 5 Oktober. — Uiticieel : roemeensch GEVECHTSTERREIN Bij Tulcea en ïsaccea alsmede beoos-Kn Galatz, geschutvuur. Bezuiden de Sereth drongen verkenningseenheden de vijandelijke schansen binnen en keerden mct 'gevang.wien en een machinegeeer te-mg.balkanfront Op hct geheele front matige geschut-fferkzaamheid, die beoosten de Vardar irat levendiger was. In de bocht van de Tserna en in het dal der Stroema korte vuurorkanen. Bij de monding der Stroema werd een verkenniningsgroep door oos vuur verdreven. In de d<alen van de Vardar en de Stroema levendige luchtbedrljvighéid. m turksche zijde ' TURKSCHE FRONTEN Konstr.nt'inopel, Donderdag- 4 Oktober. — Officieel : Aan het front in Palestina 'is hevig-vuur gewisseld. Een vijandelijke trôep, btaande uit een bataljon infanterie en joeskadrons ruiterij, met 2 batterijen, heeft den 2den dezer een verkenning ge-fôan tegen on zen linkervleugel en is den volgenden dag teruggetrokken. Op de andere fronten niets van be-ling".Konstantinopel, Vrijdag 5 Oktober. — Officieel : Op den rech'tervleugel van het Sinaï-tont aanzwellend geschutvuur en bom-me%erpeu. Den 3n Oktober poogde een vijatidelijke s.rijdmacht ter. sterkte van 'T;ee kompagnieën, te nikldernacht, te-£«n onzen rechtervleugel op lté rukken, floch zij was gedwongen door ons hevig vuur den aftocht te blazon, achtervolgd door onze verkcnningspatroeljes. Boven-dien werden eenige vijandelijke verken-flingspatroeljes, die zich tegen het cen-trum van dij- front opwerkten, door ons VUUr teriiggeworpen. Op de overige front en niets bijzonders. Il» frinsche zijde westelijk gevechtsterrein Parijs, Vrijdag 5 Oktober. — Officiel avondberieht : Er valt niets te melden, behalve ge-^utwerkzaamheid en kleine plaatselijke kijgsverrichting-en. mu engelsche zijde westelijk gevechtsterrein londen, Vrijdag 5 Oktober. — Offi-deel;Vannacht beschoot de vijand hevig nieuwe sHellingen beoosten Ieperen, ®ch dccd geen nieuwen tegnaanval. Onze troepen bevestigden de veroverde ft'lng®. Êen vijandelijke afde«linK ïKhtte onze loopgraven teji Noorden van "uzeaucourt binnen te dringen, maar ,?r(i met verlieze,n door ons geweeii- en J'trailleurvuur teruggevvorpen. Drie an-itre aanvallen bij Lens werden afgesla-""i één na hevigen strijd. M RUSSISCKE ZIJDE ficssisch. en roemeensch gevechtsterrein S-Petersburg, Donderdag 4 Oktober. Ufîicieel : In de richting van Jacobstadt is de ar-pteie aan weerszijden in touw. 'n de streek van het dorp Poliana "IWmenië), 10 werst ten Noordwesten van Chotin, hcef; de vijaPd zijn voor-postschansen ontruimd en is eenigszins iteruggetrokkeiiop gunstiger stellingen. Op de lest van het front vuur- en pa-roelje-aktie. TELEGRAMMES logenstraffïng Konstantinopel, 4 Oktober. —: Officieel : In hun mededeeling van den 3on Sep-tember beweren de Kngelschen, dat zij dertien kanonnen en twaalf machinege-weren hebben genomen en 3300 gev.an-genen hebbeii gema>akt (waarbij 200 of-ficieren waren) ongerekend 600 gewcmde gevangenen. Deze bewering- is onjuist en ongegrond. Als gewoonlijk lanceeren de Engelschen zulke leug'ens om als tegen-wicht te dienen tegenover hun misluk-kingen op het Duitsche front. de luchtaanvallen op duitsche steden Berlijn, 5 Oktober. — De luchtaan-vallen op open steden in West-Duitsch-land hebben wel g-een militaire schade aangericht, doch bewijzen opnieuw hoe noodig het voor Duitschland was de uit-gangspunten van vijandelijke vliegers zoo ver mogelijk terugf te dring-en. Indien de En ten te-vliegers thans over de Maaslinjie ôf over België als uitgangs-punt beschikten, dan zou niet alleen het Westen van Duitschland, doch 00k het hart des lands aan hun aanvallen bloot staan. Hoezeer 00 k de vijand over tu i gd is ■van de noodzakelijkheid van een dichtb j ge-legen uitgangspunt bewijst een opstel in de « Daily New? 26 September. Het blad schrijft over den luchtaanval op Londen van 21 September: Wat de ver-geldingsmaatregelen, die men nu eischt, betreft, niets rechtvaardigt dû meening, dat die zullen slagen, en evenmin kan men argumenten aanvoeren voor een voorstel, dat elk redelijk denkend mensch met afschuw van de h-and zal wijzen. Londen zal er zich in moeten schkken, dat er op het oogenblik nog g-een onfeilbaar middeltegfen luchtaanvallen bestaat. De eenige mogelijkheid om er ons tegen te vrijwaren is de verovering" van de Bel-gfische kust. Om dezelfde redenen, waar-om Engeland meent de Vlaamsche kust in handen te moeten krijgen, is het voor Duitschland een gebiedende eischt van zelfverdediiging-, dat België voortaan niet in politieken of militairen zin afhan-kelijk wordt van een Ententemogend-heid. de duikboot- en mijnoorlog Berlijn, 4 Oktober. — Officieel : Aan de kust van Portugal en voor de Straat van Gibraltar hebben onze duik-booten dertien vijandelijke transporta en handelsvaartuigen vernietigd met een- ge-zamenlijken inhoyd van 29.000 t. Onder de vernielde stoomschepen waren het g;e-wapende Engelsche stoomschip « Polar Princess » (3611 ton) geladen met 5601 ton kolen voor Gibraltar, de « Emble-ton » (5377 ton), met kolen voor Italië, de « Arendal » (1387 ton), met chemica-liën voor Frankrijk,het gewapende Ita-liaansche stoomschip « Goffr.ede Ma-meli » (4124 ton), met 6000 ton erts voor Engeland, het met twee 10 cm. kanonnen gewapende Amerikaansche tank-sch'ip « Platuria » (3445 ton) en een door zeesleepbooten gesleept stoomschip met voor Mesopotamië bestemde koelinrich-tingen.Berlijn, 5 Oktober. — Naar uit het dagboek van een onzer duikbooten, die pas van een zeer g-eslaagde vaart is te-ruggekeerd blijkt, krijgt de vijandelijke scheepvaart steeds grooter moeilijkheden met de bemanning. Vooral de Engelsche koopvaardij moet haar bemanning" steeds meer zoeken, onder Maleiers " Negers en Mongolen. Zoo had het Engelsche gewapende stoomschip « Volodia » (5681 ton), dat enkele weken geleden in den groed is geboord, behalve enkele blanke officieren een bemanning' die uitsluitend uit 840 Chineezen bestond. De lading- be-stond' uit een groot aantal landbouwma-chines, 30.000 centenaar tarwe, 1600 hl. olie en 10.000 centenaar kaas. Het be-hoorde tôt de Cunard lijn, die voor den oorlog alleen blanken aanmonsterde. Ook heeft de duikboot herhaaldelijk Ameri'kaansche zeilschepen in den grond geboord, die behalve den kapitein slecht» negers aan boord hadden, zoodat ook de stuurlui negers waren Vlaamsche Werking AALST Aktivistische Volksvergadering De vesting storraenderhand ingenomenî Op Zondag 30 Septembea* riclitto de lett-erkùn-dige en Vlaamschgezinde kring « Ontwaalvt» een prachtigen volkskunstavond in,ter Sta-dsschouw-bwrig, met René de Clercq en R. De Cneudt, en de inedewerking van de k'Uinstzangers Mevx. E. Peeveboom en lix Gea-ard Dils iuiit Bxussel, ala-00k van de Aalstersche juffax>uwen A/ng. De Lattre en Bertha Calmeyn. Benevens een paaar kiavierstxikken, kreeg men eenige flinke iliederen van de Glercq en Hulle-bi;oeck, eenige prachtige brokken van Petetr Benoit en een paar strijdliederen te booren. Iedereen zal b'egrijpen dat het hoofdniummeT van het programma de redevoeri.ng van diolitear de Clercq was. De nationale héraut heeft dan ook ge&proken en hij heeft in al zijnen eemvoud de harten en geesten van zij ne aawhoorders werkelijk veroverd. Men kon de aandoeni.ng en de va-eugde op zijn gelaat lezen aïs hij de me-nigte overschouwde, welke niettegenstaande al-len gemeenen laster, aile bedreiging en aile be-epiediing, de zaal vulde. Hij maakte ons diète hoe hij als dichter, aus memseh die de solioon-heid en. de waarheidi voor ailes liefheeft, en dat doet' elk echt dieixter, hoe allem diie oogen hebben en het echoonie, het ware en het reclit-vaardige beminnenj en niet gebonden zâjn dooi partijpolitiek, op de plaats staan en moeter staan waai* hij etaat en waar de aktivister staan. _ Na hwlde gebracht te hebben aam hel gastvxije Holland en ons de verhoudingen me1 onze Noorderbroeders geschetst te hebben, laakl de dichter de beschamende doening der Vi'aam sche politiekers van voor den ooidog en drijfl den spot met do brokjes roode, gelo en blauw( wet, waarvan de Vlamingen een vastenavond zottenkleed werd aangepast. Dat spelletje moe mit zijn ; de Vlamingen willen niet meer van dii< belaehelajke pàiunje van Arlekijn; zij wililen eer blank, schittei-end kleed, iijk aile volkeren reçlr hebben er een te dragon, en dat kieed zal zijn Zelfbestmn* ! Aan de liand van zijn gedichtenbundel <1 Va derlamdsohe xiederen», legt spreker al zijn doei en laiten, im zake Vlaamsclie Beweging voor, op dat men zoude kunnen oordeelen of hij en me' hem al de strijdende Vlamingen den smaa-d ei de verachting verdienen die hen met opene hanc wordt toegezwaaid, er op wijzend dat deze ge dichten, als elk waar gediicht, de echte, on ver valschte uitdirnkkiaig zijm van een warrn ge moed. Hij vertelt van zijn strijd iLn Holiland van de samenwerking met eenige Vlaamsch< voormannen, vaai het kraehtige woord van der kii'aaa'ziende D'e Swarte, van de llde Juli-bed< aan. onze l'egeerdng, van (het minaohtende ant woord derzeifde : « Zwijg en vecht!», van he temigtrekken van De Swarte en van de voort zettinig van den strijd in « De Vlaamsche Stem) eamen met zijn vriend Dr. Jacob. In 't bree< doet hij de onderhandelingem met mdnister Poul det ni te en, welke hem den keus gaven ofwel al; Vdaming te zwijgeïi, ofwel als leeraar af te tre den ; hij leest den brief weùke hij met rouw ii 't hert jnaax fier en eelftevreden aan de regee ring stuurde, waarop dan ook de wraakroepen de afstraffing van de twee koone Vlaamsche na tionalisten volgde. Spreker stelt ons voor oogei ce mannen van Havere die vergaten dat ool Vlaanderen in België lag ; heeft een bitter woor< over voor a de voogden », die voartgingen Vlaan deren te knechten en leest zijnen prachtige: ba'ief in ver zen a Aan Koning Albert». De dichtei* doet ons begrijpen dat ali'e ge zonde politiek, volgens het Vlaamsche spreek woord, het ijzer moet smeden terwijl het hee is, en dat de Vlaamsche Smeder diit ook gedaa: heeft omdat een v.olk aioh iniet mag laten offe ren. Vervolgens brengt de Clercq eene welge meende hulde aam den stoeren Borms, a d lclokke », en aan den wakkeren Raf Ver h uis (Luc),- « de penne » van Vlaanderen, die alie jon ge mannen die welmeenen met hun volk opgc trommeld hebben, omdat Vlaanderen roept. De socialistische staatsministeu: Vanderveldt die tegenwoordig ook in de ri jeu der Haversch regeenng meedanst, krijgt zijn paart mee, om dat hij de onbezonnenheid had te verklaren da do regeering Antwerpen prij3 gai om Parijs t redden, en hij zet die van Antwerpen aan or op te passen op hun last, want een goede Via ming geeft niet het kleinste brokje grondj noe voor half Londen of heel Parijs. Hulde word gebracht aan de fiere stad1 Gent, waar de strij< het eorst- en het heetst dosbrandde en aan Brus eel, de Vlaamsche hoofdstad. De dichter drijf den spot met «de 'belofte» van Strikken en kc gels die aan de vooraanstaande Vlamingen, 00! aan Hugo Verriest, gedaan werden en zet ad heeren diie geen heeren zijn» eens diuchtàg o hunne plaats. Hij verhaalt van zijn terugkee in Vlaanderen, war ailes Vlaamsch is en aile goed, ©n als hij ziet dat zijn land aan 't hei worden is, zingt hij een zang aan « Moede Vlaanderen», en roept hij allen toe: Broeders volgt uw vaan ! I11 naam v^tn den kring a Ontwaakt » werden redenaar een paachtig portret, afgewea'k door onzen Aalsterschen kumstfotograaf en gra veerder, heer Calmeyn, ûangeboden. Op het einde van het tweede gedeelte va; desn feestwijzer, kwam de tweede spreker aai het woord. D'aar de tdjdj beperkt was, viel dich (ter de Oneudt irçet d'e deux in huis. Hij wees on op de wantoestanden in *het legei^ stelde voo krachtig protest aan te teekenen tegen den laat sten kaakslag door do Haversche grootheida waanzinnigen aan de Vlamingen toegebracht hetgeen dan ook volledige instemming vond Spreker wees verder op de grooto veroverin^ welke de vervlaamsching der Gentsche Hooge school ons gebracht had en zwoer dat, dndiei na den oorlog ooit eene schendende hand naa dien tempel wei'd uitgestoken, deze door onz-Vlaamache soldaten ten koste van hun bloed als 't moest, zou verdedigd worden. Vervolgens schetste Richard de Oneudt in kort woorden het profijt dat de vervlaamsching oni op ekonomisch gebied zou aanbrengen en d groote voordeelen wlke de bestuunlijke en poli tieke scheiding noodzakelijkerwijze zou afwer pen; wij zagen reeds in verbeelding de schoon dagetn1 die dn- aantocht waren met Vlaamsch be stuur, Vlaamsch parlement en Vlaamsche wet , gevi.ng. Eindeujk deelde de h^er de Cneud mede dat de Raad van Vlaanderen zich van n af aan met verdubbelde hardnekkigheid gin; toeleggen op de verzachting en verbetering va: het lot onzer opgeëiachte werklieden. De gebruikelijke motie vqzdj veartrouwen in de: Raad van Vlaanderen werd voorgelezen en het donderend handgeklap bewees ten voile dat heel de vergadering met. het programma van den Raad instemdo. G roen i i; gebloempj e3 werden door ùieve Aalstersche jivffrouwen udtgereikt, de <t Vaderlandsche Gedichten » van R. de Cleroq en a Vlaanderens Weezang » werden roindgedeeld. Onder 't zingen van de Vlaamsche Leeuw en andere etrijdliederen ging de vergadering in de beste orde ni te en. Aalst is aan ons ! 700 menschen dragem het fiere woord van de Clercq en de Cneudt in het hart mede en zullen het als een zegen over do lauwen en twijfeuachtigen brengen, die dan ook et-rlang onze ramgen zu.ll«n komen versterken. Wij mogen Aalst reeds boeken aïs eene stad waarop wij rekenen mogen en dat niettegen-staande allé politiek geknoen, aile verdachtma-king, allé z war teb oekbedre i g i ngen, aile afrukken van aanplakbrieveini, aile rondstrooien van laste-rende en gemeene schriften. Ook hier dringt het woord van reclit en vrijheid door tôt in de klein-st e klnis, al waren de mu ren nog zoo dik en de menschen.' nog zoo doof. De stad van. Dirk Martems s« wakker geschud en ontwaakt' in 't voile besef van haaas onver-vajlscht Vlaamsch-zâjn. Nick. TURNHOUT De eerste volksvergaderingen in de Kein-pen gelukken opperbest. Na een onverwachten bij val, welke onze propagandisten te beurt viel te Arendonck, Schoonbroeck, op 23 September, mogen de vergaderingen van Zaterdag 30 September niet minder geslaagd heeten. Zaterdagavond, te Turnhout, op een kleine wijkvergadering op het einde der Paterstraat, vulden 25 personen de gélagzaal in den a Kuil der Leeuw ». Zondagmorgend, te Oosthoven, dezelfde bij-val. Des avonds mochten wij een heerlijke zitting beleven in de feestzaal a In den Gou-den Leeuw». Ruim 250 toehoorders vulden bet landelijke doch nette feestzaaltje. Gedu-rende twee voile uren boeiden de heeren Jan Bellefroid (uit Brussel) en Frans Jacobs (uit Turnhout) het publiek met hunne belangrijke voordracht. Redekundig en met feiten legden de spre-kers de schrijnende, bloedende wonde bloot waardoor ons Vlaamsche volk verkwijnt. Onweerlegbaar werd bewezen dat de Staat België ons geen Vaderland gaf. Een Vlaming moet als vrij volk de mogelijkheid bezitten zijn eigen natuurlijken kultuurweg te ibewan-delen, zijn eigen leven te leven. Daarom én een Vlaamsche Hoogeschool én Bestuurlijke Scheiding én vrij in eigen Vaderland. Ziedaar het voorwerp van onzen strijd. Dat de sprekers begrepen werden en goed-gekeurd bewezen de kreten van verontwaar-diging. Dan het geestdriftig gejuich en hand-geklap, benevens de gelukwenschen der bij-zonderste ingezetenen. Voorwaar het blijkt dat, waar onze propagandisten optreden, de waarheid doordringt, en het hatelijk schelden en verdachtmaken bij de minste redeneering uiteenspringt als een zeepbel. Moed, jongens, de tijd van het zedelijk en geestelijk tzarism is uit. In Vlaanderen Vlaam«ch, noch Fransch, noch Duitsch. NIEL Volksvergadering van 30 September 1017 De heftigste bekaniping, al koint ze soins zelfs van zeer gezaghebbende personen, is niet meer bij machte onze propagandawerking te doen schipbreuk lijden. Dat zal nu wel duide-lijk geworden zijn voor die heeren uit Niel, die gezworen hadden de aldaar belegde volks-vergadering te doen mislukken. Ondanks be-dreiging en andere lage middelen kwamen tal-rijke toehoorders de zaal in en volgden ruim twee uren lang zeer aandachtig en opgewekt de toespraken der heeren F. Seghers en Karel t Wateraaux. Al die pienschen begrepen ten 0 voile waarom het thans gaat en beseften nu 1 waarom onze tegenstrevers ailes in het werk - gesteld hadden opdat het aktief Vlaamsche 1 standpunt niet in hunne geineente zou kun-t nen bekend gemaakt worden. I Met algemeene instemming en op daverend - handgeklap, zonder de minste onthouding, t werd de gebruikelijke dagorde gestemd. En - lang nadien dreunden nog in 't stille Niel de c forsche strijdzangen van de Liederavonden 3 der Merksemsche Groeningerwacht. ? 't Goede zaad is aldaar gestrooid ; dat het r zal ontkiemen zullen de huidige tegenstre-9 vers weldra ondervinden. r Zondag 7 Oktober 1917 ' WESTMALLE. — Om 11 1/2 uur 1 T. U. in de « Volkslust » bij Joz. Meeu-^ sen. Sprekers : Karel Waternaux en A. Thijssens. 1 ZWIJNDRECHT. — Om n 1/2 uur 1 T. U. in de zaal « Apollon », bij Van Es-broeck. Sprekers: Aug\ Borms en Fr. r Seghers. RETHY. — Na de hoogmis bij C. ■ Brusseleers, Steenweg op Postel. Spre-' kers : hh. Bellefroid en Jacobs. j WUESTWEZEL. — Om 12 uur T. - U. in het lokaal «De Vriendenkring » 1 (Drijhoek). Sprekérs : A. Van den Bran-• de en P. Peeters. BEIRENDRECHT. — Om 4 uur T. U. in het lokaal « Valentina », bij F. » Wouters.Sprekers : B. Swerts en J. Hai-J naut. ST-ANTONIUS (Brecht). — Om - 4 1/2 urT. U. in het lokaal « De Nieuwe 5 Veehandel », bij J. Van Langenbergh. " Sprekers: Karel Waternaux en E. Le-t maire. 1 DESSCHEL.— Te 4 1/2 uur, Mârkt-' plein.Sprekers : J. Bellefroid en F. Ja-1 cobs. j (Herhaald en verbeterd.) STAD en LAND DE MAAND OKTOBER. — De tien-de maand 'van het jaar, de achtste van den ouden kalender, zooals haar naam aangeeft, heeft in het Vlaamsch den naam behouden van « Wijnmaend n, maand van den duivenoogst, welken Karel de Groote haar gaf en dit ofsch-'uii de wijnstok sinds lang uit het Vlaamsche land verdwenen is. Wanneer Oktobet ons wind en> vorst. brengt, zeggen. de boeren, zullen Januari en Fèbruari zacht zijn. Wanneer integendeel Oktobei schoon blijft, is Februari koud. De onde dokterô schreven aan de maand Oktobei bijzondere invloeden toe. De koorts en haar leelijke aanhang van allerlei kwaien bezochten, dan vooral, zoo dachten zij, heel het menschdom. Deze maand ving te Brussel aan mei de « notendagj). Inderdaad, den lster Oktober, na een plechtige mis, wierf men van uit den toren van de St-Niko llaaskerk, eenige zakken noten naar be neden, waarvan natuurlijk de inhouc door de menigte gretig onder elkande: betwist werd en het was zeker niet tôt d. voldoening der jeugd uit de volkswijkei der stad dat deze gewoonte van af 17t>( vervangen werd door een uitdeeling vai aalmoezen onder de arinen. Verder gin; dezen zelfden dag nog het volk uit d> Brusselsche aehterbuurten te Zellick dei prijs der Gulzigheid onder elkaar be twisten : het was de « Smochterkermis : bij welker gelegenheid een gouden tan< uitgeloofd werd aan hem, die de meest< spijzen verorberde. De eerste dagen van Oktober zijn ge wijd aan in België zeer vereerde heili gen : Sint Bavo, patroon van het kerspe Gent, en Sint Piat, één der patroons vai Doornijk (1 Oktober), de Engelbewaar ders (2 Oktober), Sint Gerardus, ont sproten uit het geslacht der hertogin vai Anastasia en die in de Xe eeuw de be roemde abdij van Brogues stichtte (3 Ok tober), Sint Franciskus van Assisen door een groote menigte geestelijke ci wereldlijke vereenigingen van mannei en vrouwen als hun patroon erkend (■ Oktober), Sint Feuillen, ter wiens eer aile zeven jaar een groote processie ge houden werd te Fosses, in het bisdon Namen (5 Oktober). De geschiedschrij vers der toekomst, zullen in herinnerinj brengen dat het de 13de der maand Oktc ber 1914 was, dat de Belgische regeerin, te Oostende het nationale grondgebie verliet om zich in Frankrijk te gaan ves tigen, te St-Adresse bij Havere. Er zij sindsdien reeds drie jaar verloopen. VOLKSHOOGESCHOOL VAN HE' ALGEMEEN NEDERL. VERBONE — Naar wij vernemen, opent de Volks hoogeschool van het A. N. V. eerstdaag ook een leergang in algemeene taalkunde die zeer belangrijk belooft te zijn. Me zal er, na een inleiding over het weze en het nut der taalkunde, een kort ovei zicht van haar geschicdenis krijgen, g< volgd door een ontleding van de b< standdeelen der taal, van haar lever haar oorsprong en na.uur (etymologi< taal a!s sociaal verschijnsel). Een andei reeks lesseo zal begrippen van historisch spraakkunst behandelen; onder die iv brielc valt een overzicht van de Indt £crmaansche talen en hun ontwikkelin; alsook van de indecling en de opkoni' der Germaansche talen. Dit ailes is opg< vat als een voorbercid'ing tôt de grond g studie van het Nederlandsch, het zwaa: tepunt van het tweede deel van den ku: sus. Deze zal over één jaar loopen en geg< ven worden a rato van twee lesavonde per week. Gczien de oorlogsomstandif heden is hij volkomen kosteloos. W twijfelen er niet aan, of hij zal door ail Vlamingen, die in de eerste plaats prij s'tellen op een degelijke kennis van hu eigen taal en op een wetenschappelijk in zicht in haar wezen, goed ontvange: worden. Gegadigden kunnen, vôôr 1 Oktober, hun schriftel:jke toetred:in: zenden aan het adres: Bosmanslei, 31. « VLAAMSCH LEVEN ». — Inhon van n. 1 : Hoe staat het met den oorlog? (Wekc lijksche kron:jk I), met 4 platon ; « D Schclde », he- oratorium van Em. Hic en Peter Benoit, door Herman Baccaeri met 5 platen ; Peter Benoit's oratoriur k De Schelde » te Antwerpen uitgevoerd Schclde», het oraorium van Em. Hi( door Willem Gijssels, met 5 piaten ; On Lettcrkundig Mengelwerk : De Pianc door Emmanuel de Bom ; « De Schelde itckst van hct Oratorio van E. Hiel, g< toond'cht door Peter Benoit, met 6 orig necle teekeningen van Albert Daenons Knnst en Leven ; Tooneclkronijk ; Bo< kesnnieuws ; Vermakelijkheden. Iets voor iederen dag DE ZIELEDWANG « Dage de Dag van de Daad I » De dwang, die in aile middens uitge-oefend wordt om de Vlaamsche zuclit naar vrijheid en zelfstandigheid te dem-pen, is verichrikkelijk. In zekere gestichten worden aan de leeraars geldelijke tegenioetkomingen verschaft, doch die zoogezegde mensch-lievende gevoelens zijn nog een wapen waarmee zwakstaande menschen tegen het Vlaamiche recht worden opgejaagd, zoodat zij al wat eenigszins op Vlaamsch leven gelijkt helpen tegenwerken. O ! de donkere, lage zielen, gemelijk en krenterig, vol haat en bitterheid ! Te goeder ure zal het wel aan 't klok-• zeel worden gehangen van bevoegde ■ zijde. ' Er wordt een volk vermoord, en hoe ■ het gebeurt, welke middelen er aange-1 wend worden, en door wie, moet open-L lijk bekend worden gemaakt. ' Kibbelt intusschen maar flink door, ' wakkere Aktivistcn ! i Ronkt maar voort, brave Passieven, > die nu niets wilt doen voor uw eigen 1 zaak, nu niets wilt aanvaarden voor i Vlaanderen, doch wachten zult tôt na ' den oorlog om.dan het Vlaamsche recht t te gaan bedelen van de beulen die Pries- - ter-Aalmoezenier . vau der Meulen naar 1 het Cezember-eiland hebben gezonden ^ en die onze jongens om hun Vlaamsch-ï gezindheid treffen jn de loopgraven 1 't Zal plezierig zijn, de strijd der voor-zichtigen, der bangeriken, der bereken- ■ den, der zoollikkers, tegen Havere I 1 't Is of Egmont en Hoorn, dien histo-i rische.n 5fi Juni 1568, op het schavot ter - Groote Markt van Brussel, de knieën - hadden omhelsd van den beruchten beul i Spelle en hem om genade en om het le- - ven hadden gesmeekt ! Voor de Vlaamsche geestelijkheid , wordt het ook erger en wranger met den i dag. x Uit goede bron wordt ons verzekerd t dat het aantal seminaristen, die in » 't klooater treden, in plaats van zich voor - wereldlijk geestelijke te besteminen, dit i jaar zeer sterk is toegenomen. 't Zijn jongelingen die wel hun roe-l ping van priester willen volgen, doch die - zich aan de dwingelandij van Mgr Mer-r cier ontrulcken. Er is meer vrijheid voor i den Vlaming in de kloosteri, dan onder - de ijzeren hand van den Waaîschen pre-a laat die gezworen heeft Vlaanderen terug aan Wallonie en- de franskiljons over te leveren gelijk vôôr 1914. Wij ontvangen het volgend schrijven ■ da smartclijk klinkt tôt jn z:jn lucht- - hartigheid, en dat de verontwaardiging s ônder de priesterlijke onderwerping laat > raden. Het is tragisch wat er in het hart 1 van de Vlaamsche priesters omgaat. 1:10-17. ^ Mijn Waarde Luc, Wat te vreezen was, doch wat ik toch niet , verwachtte, is gebeurd. Een opperniachtige ; rukwind kwam over mij : verboden wordt het e mij nog verder inschrijver te zijn op uw ge-q ducht blad. ^ Als ik zeg verboden, zoo is dat mis ; verbod h kwam er niet en tocli is 't er een. Daar is mets tegen te doen : het verbod, en inéér nog, zou ;t volgen. ^ De (waar9chijnlijke) reden is dat ge de G kerkelijke overheid uitkleedt. Ik had schoon •. in te brengen dat gij knuppclt op ,elk die u, -, die ons, aanrandt ; dat gij 't doet voor 't aller-opperste belang van een klein volk (natie ?) ^ en om den Vlaamschen volksaard te verdedi-gen ; gij slaat weer, en ja gij moet (wij moe-ten) ons laten afranselen, ook tôt stervens toe. j Want de overheid is de overheid, en de e hooge overheid moet des te meer geëerbiedigd. s Zij zelve randt u aan, maar dat ziet de min-derheid niet, het volk niet, hoort ge I Wat zou ik hier nu een heele schaar Sam 1 Weller's willen zien opkomen met zijn spreu- 2 ken en vergelijkingen, zoo passend, zoo strie-y mend, ook voor 't Vlaamsche volk, dat veel te Pickwickachtig, te kiekenkopsch is gebleven! Een Dickens moesten we hebben onder de 3 Vlaamsche bent romanschrijvers, die te ge-wichtig en tevens te onbenullig doen. Ook behoeven wij een zegevierende Pick-2 wickvuist (zoo hij ze laatst gebruikte in de j gevangenis) ! En niet morgen, niet overmor-, gen, noch later, doch heden, nu, op staanden i voet. Niet twisten, niet redekavelen om tijd te ] winnen of te verliezen — dat moet voorbij S zijn — doch beslissen, werken, doorkappen, t, vlakaf besloten en vastberaden ; niet een deel ; » niet half en half, doch heelemaal, ten voile, y ineens, ailes. Ailes of nietsI Niet alles-inecns, . is niets! ; Vlaanderen geliéel en al... of niets/ s Nu hebben we de macht in handen en toch vrees ik — ofschoon er veel redenen tôt troost

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.