Woensdag 24 Februan 1915. Èerste jaarg . Nr 42 f*rijs 5 Centiemen doos g-eheel Belgrië 3EH£3EC*X Vlaamsche Nieuws Het best ixuselicht en meest versoreid Nieuwtblad van Belgiê. - Verschynt 7 maiu pwr IABONNEMEN rSPRtJZEN : (<er wtei J ... 0.35 I Per 3 maandcr *.UU 'e: m**ml ... 1.50 t Per 6 maandeii 7 Sti Per jaiir 14.00 BESTUUR BUREELEN: tiooldopsteiler : Allons BAEYENS j Wow«Jestra*t» 44, ANTWERPEM Seheirder : Aut. VAN OPSTRAET | Telefaoa 1990 IAANKONDIU1NUEN : Twesde Wioa. psr regel Ï.6U j Vierde blsdx. per tsgel OJffi Dœrde id. id. . i.QO j «f *olgens oTcreenkonst.. OoodsbeiHcht 5. GO ILandelîjke Nijverheîd in Vlaanderen lk ciacht t-r nog oniangs aan, toen ik ,-r."kclc nummers van het Engelsche ti'jd-schrift « The "Studio », waarin over , Pearant Art » » gesproken werd, in jianden kreeg, dat het meer dan tijd is door allerhande raiddelen den huisarbeid bij onze landelijke bevolking aan te moe-digen, vooral met het oog op de volks-Lunst. Deze laatste is, in Vlaanderen, fans totaal uitgestorven. Wij moeten Leer en meer de aandacht trekken van iet publiek op de zoogenaamde boersche kunst, zulks in het belang der landelijke bevolking in de allereerste plaats on tevens in datgene van de nationale nijverheid. Na den oorlog, wanneer onze eigenheid zich meer in 't licht zal stel-len, en eenieder daarvan meer bewust-heid zal krijgen, zal zulks wel van eene Iringende noodwendigheid blijken. Wij •mogen er dus nu reeds een woordje over s[«reken. De voortbrengselen van onze Vlaam-scue volkskunst, die orer enkele jaren nog volop in den hàndel voorkwamen, ze worden al sehaarscher en schaarscher, ervangen lijk ze werden door de gœd-koope, afschuwelijke produkten van uit-leemsch fabrikaat. Het zijn de groote, •reemde bazaars die den genadeslag aan onze landelijke volkskunst, en mede an de huisnijverheid hebben gegeven. taze pottenbakkers, tneubel-, stoel- en hiriogiemakers, onze koperslagers en sm çden, die eertijds op elk dorp van ,en.\g belang te vin den waren en voor-ver^ien vervaardigden die we nu nog bij den oud'beidsverkooper aantrefîen, ze zijn uitgestorven en wat ze eens voort-irachten is over heeî de wereld ver-preid. Bij c.\en boer zal men niets van îiimne fiand -ï^eer oittdekken en de eor-nç zal wel het laatste overgeblevene mield hebben. Zoo denk ik hier, met kig leedwezen, aan de verzameling fers en kannen van den heer De Blauw lestuurder van de roejxzaaî op de IJzerer leen te Mecheien, wie\rs huis door een ■)om getroffen werd. En wie kent de namefc' dier goede w'iaamsch© handwerkers dio sonis wel •iprechte kunstenaars ware»'? Nauwe-!ijks zijn er enkele bewaarcT gebleven voor het nageslacht, namelijk diegenen van de gebroeders Mombaers, plateel-bakkers te Brussel. Ï2n wat wij over het: weten is dan nog zoo Jwtter weinig. Maai île anderen ? De potten bakkers van Ant-werpen, Brugge, Lier, Temsche en Ho x>ken, wie zal er on s bij zoiiderhedei •over brengen? Hun aller werk droef •;en bijzonder karakter, had «en vreemd< eigenheid en het fabrikaat van elk hun »er in het bijzonder onderscheidde zicl en door de hoedanigheid van de aarde de tint van het glazuur en voorai1 door 4* ornamenteering. Het werk der Brusselsche en JBrug-ï\ie bakkers heeft nu stilaan een. be-jwndheid verworven, vooral door ztjr lliuw'e en paarsche tinten, en men be-gint er ook in het buitenland van, te ge-wagen. Maar toch het is een feit dat mer «h nwaermalen vergist en werk van Antwerpsehe en Liersche potten bakkers doet doorgaan voor Brusselsch of Rrugsch werk, Maar dat is een andere kwestie. Ik aak ze maar even aan om te wijzc-n. -op ®nze volkskunst en op haar eigew, freemd karakter Onze rustieke voôrt-«engselen van versier'ing en gebruik Wten geenszins onderdoen voor diege-len van andere landen en, als wij onze '•ftnîwelijke kunstenars, kantmaaksters ;n tapijtweefsters, mederekenen, dan blijkt onze volkskunst van evengroot be-lang als diegene van Frankrijk, Oosten-Hjk, Italië en Zweden. En het is daar-ttr. dat j&en offieieele pogingen zon moe-'en 'danwrtitlen om ze herop te beuren Ik weet wel dat er, in Vlaanderen, ir de laatste tijden vooral ,geij verd werd ter '•oordeele van den huisarbeid. Te Ant-werpen en elders werden tentoonstellin-ïen gehouden, maar wat wij er zager 'temde weinig geestdriftig. De volkskunst was totaal vergeten. Men bedoeldc ook niets anders dan het bevoordeeler 'au de voorwaarden waarin de huisarbeid geschiedt. Het kwam er alleen or »«i het lot van den werkman te verbe-%«b Op de hoedanigheid van het voort gebrachte werk werd niet gelet. Dat moe't nochtans een der hoofdvereischten blijven. Hoc zou anders de- klemnijvev-heid in mededinging kunnen komen met de groot-industrie die werk en werk-voonvaarden totaal wijzigde om goed-koop te kunnen leveren ? De klein-industrie moet het winnen door het karakter van hare voortbrengselen. Men zal duur-der betalen, maar, voor zijn geld, zal men een eigenaardig, karaktervol voor-werp bekomen, De duizenden voorwerpen vroeger op het dorp vervaardigd, hadden karakter ; ze waren kunstig in meer of minderen graad, volgens het meer of min kunste-naar-zijn van den vervaardiger ; ze ver-vormden zich naarmate er wijziging kwam in leven of gewoonte der bevolking. Thans zijn ze allen vervangen door fabriekwerk dat een schiju van schoonheid biedt en goedkoop is, Als natuurlijk gevolg daarvan werd het land verlaten, daar de-dorpsman, met het verdwijnen der kleine huisindustrie, zijn beste verdiensten verloor. Iedereen werd aangetrokken door de stad, « la ville ten-taculaire » gelijk Emile Verhaeren zegt. Met leedwezen hebben allen aan hun dorp vaarwel gezegd en mede aan het werk dat zij met liefde volbrachten. Al wat men met liefde maakt is schoon. En zij die bleven verloren hunne beste bij-verdiensten.. Het is meer dan tijd de kleine kunst-nijverheden op den buiten terug în het ieven te rœpen. Evenals in andere landen moet de Belgische regeering er a] het mogelijke voor doen. In Rusland bestaan er een vijftigtal kleine huisnij-verheden die door de boeren als bijver-diensten worden uitgeoefénd. Zij bren-gen gemiddeld per persoon drie à vijl frank per dag op. 't Is bij wintertijd o! 's avonds dat men er zijn toevlucht to< neemt. Die handwerkers noemt men ei koetsaris en jaarlijks worden ongeveei 800 miljoen roebels besteed voor der aankoop van hunne produkten. De Staa' ondersteunt die kleine nijverheden.zorgl voor huimen verkoop en zoekt imme; nieuwere uitwegen. De koetsaris wordet ook officieel met de uitvoering van ze kere werken gel'ast. In Hongarije en En-geland gaat het eveneens zoo. Maar hei geldt hier toch meer en uitsluitend vrou-wenarbeid. Men wil, derwijze, door dt bij verdiensten der vrouwen, de lande lijke bevolking meer aan hunne geboor teplaats binden. En de moreele invloec die van de huisindustrie uitgaat is wel doende : de familie blijft meer veree nigd ; de haard wordt niet gesehonden 1 Frankrijk heeft, ten slotte, in dez< ' orde van gedachten, wel het best aan • getoond op welke wijze de volkskuns en dan ook de kleine huisnijveTheif moet gesteund worden. Men heeft ei régionale musea opgericht waar de tra ditioneele meubelen en voorwerpen vai huiselijk gebruik, zelfs volksdrachten worden uitgestald. Eransche schrijveri maken propaganda voor de zaak en dui den op de schoonheid der voortbrengse len van de landelijke volkskunst. Klein< nijveraars zijn opgestaan die alom, var Provence tôt Vlaanderen, meubelen er andere voorwerpen vervaardigen die eer traditioneel karakter vertoonen. 't I: geen namaak van antiek, neen, het i: een frisch opleven van de traditie. , En waarom zouden we niet dezelfdc poging doen? Eerst en vooral zouden wi; aan onze burgerij moeten bewijzen dai de goedkoop het groote kwaad is vooi t>nze eigene nijverheid. Zij moet teven! begrijpen dat de goedkoop de schoon heid doodt, dat de goedkoop de sterkt< en de stevigheid onmogelijk maakt. He gevaar is ertistiger dan men wel denkt De goedkoop bederft smaak en goesting gewend eenieder aan den namaak, aai i al wat slecht-s een schijn van schoonhei< • heeft. Daarbïj, de kunstindustrie kan al • leen door handenarbeid voortgebrach • worden en h6e dichter zijn vervaardige • bij de natuur leeft, hoe meer kans er be ' staat dat de schoonheid van wat hi maakt vergropten zal. En dan ook moe de volkskunstl blijven bestaan wil de me kanische nijyerheid nieuwere vormei , vinden Het aot van de-ze laatste hang ! rechtstreeks van de eerste af : zonder j nriljanten, geeue « bijoux Fix ». Ik weet wel dat een der hoofdfaktoren van den huidigen oorlog een strijd vau den goedkoop tegen den beterkoop is, van het namaaksel tegen het oorspron-fcclijke produkt ; maar is dat g^en reden te meer om onze landelijke nijverheden op degelijke wijze te steunen en te be-voordeelen bij uitsluiting van aile vreemde namaalcsels0 A. S. V-s. #•-*•* * * a a Srief van een UÏMÎtsiïb» SoMatesimoeder Men meldt ons uit Sluis : Ik heb inzage gehad van enkele be-langrijke Duitsche brieven. Een dame uit den gegoeden middenstand te Ham-burg, moeder van vier zonen aan het front, schrijftonder meer: «De geestdrift blijft onverzwakt. Dagelijks trekken hier de eindeloos lange treinen vcorbij met steeds weer nieuwe jongelui,die het leger gaan versterken.En als er pas weer zoo'n trein vertrokken is, rijdt er aanstonds een nieuwe binnen, dat ge verwonderd zijt waar al die jongemannen vandaan komen. De toevloed van vrijwilligers is zoo groot, dat ze reeds nog niet allemaal kunnen worden aangenomen.» Dan volgen enkele namen van kennis-sen, allen mannen in de kracht van hur leven, die zich tôt drie en vier tnaal hebben gemeld,maar telkens afgewezen zijn, omdat het legerbestuur hen nog niet noo-dig heeft. Vervolgens citeert de moeder uit eer brief van haar jongsten zoon, d.d. 15 Ja nuari, die toen in Noyon was: « Ik heb ir acht dagen geen vier-en-twintig uur ge-slapen in de loopgraaf, maar goddanl ben ik nog gezond. Verscheiden kame-raden zijn van overspanning ziek gewor-den. En als we dan eindelijk eens rus! krijgen, dan moeten we in zoo.'n vuilc orngeving liggen, dat we vol ongediertt geraken, en onze huid kapotkrabben. » 't Grondwater in de loopgraven i< ten ellendige plaag. Nacht op nacht moeten we pompen om het op peil te houden. In iedere nieuwe loopgraaf heien we eers: : païen. Daar leggen we dan planker • over, om 't er wat dreog te houden . Maar dikwijls stijgt het grondwater niet tegenstaande a! deze voorzorgen zoe 1 hoog, dat de planken wegdrijven enda we tôt over ons middel er in komen t( staan...» De jongen vraagt aan zijn moeder on wat bouillonblokjes, wat chocola, maai vooral kaarsen te sturen. Want aan ver lichting komen ze ailes te kort. Hij er kent ten slotte,dat hij ook last van koort: heeft, maar dat 't gelukkig geen ty pheuse koortsen zijn, die om hem heeî veel slachtoffers maken. De moeder is heel verheugd dat er ni de vorige week bij uitzondering op dei regel van 1 /2 pondspakken, pakkettei ' van een pond naar het front mochtei ■ worden gezonden per veldpost.Zij schrijf . in het verband dat het gewone vervoe van postpakketten en van vrachtgoed ui Duitschland naar het buitenland is ge : staakt. Dit staat aan de postkantorei - aangeplakt. t Maar als een waarlijk historisch do | cument sluit deze dame een brief vai . haar oudsten zoon in, die als zeeofficie dient op de vermaard geworden « Gô ben ». Ik vertaal hem hier in zijn geheel 1 Konstantinopel, 5 November '14. > a ... De verhouding tusschen Turkiji > en Rusland wordt zeer gespannen. Als ' . aan ons, Duitschers, gelegen had, dai hadden wij de Russen al lang eens d< ooren gewasschen, Maar wij — Duit sche bemanning van de a Gôben » en d< 1 « Breslau » — zijn nu eenmaal met onzi 1 schepen Turksch geworden. Wanneer di 1 versterkingen van de Dardanellen en det . Bosporus, met inbegrip van de oorlogs schepen « Gôben » en « Breslau », nie 1 bezet geweest waren door Duitschers dan zouden de Engelschen,die reeds lang . vôdr de Dardanellen liggen, samen me de Russen, die wachten in de Zwarti Zee, al lang heer en meester zijn ii ' Konstantinopel. » U zult inmiddels in de dagbladen a > sen en ander over de Turksche vloot ge • lezen hebben. Maar nu moeten de Rus . »en toch een beetje op hun hoede zijn j Wij lagen met de « Gôben », de u Bres au » en de overige Turksche schepei .amen op de reede voor Konstantinopel , De toestand werd van dag tôt dag kri i ieker. Den 27sten Oktober ging d< 1 Turksche vloot naar de Zwarte Zee voo ;chiet-oefeningen, Op denzelfden dai ■oeren ook verschillende Russische tor oedojagers voor den Bosporus. Den 28a r werd de Turksche vloot lastig gevallei - door deze Russische schepen. En dei • 2gsten vielen zij hen zelfs aan. De torpe ' dojagers begeleidden een Engelsch t mijnlegger,met 700 mijnen aan boord, et een bemanning van 350 koppen. » De « Gôben » maakte korte metten ' Beide torpedojagers en de mijnenlegge ; werden in den grond g«boord. Drie Rus sische officieren en 72 man werden door onze torpedoboot gered. De « Breslau » legde zeventig mijnen voor een Russische haven en sehoot vijftig petroleumtanks en zeven benzinetanks in brand. Twee Turksche mijnleggers legden hun gehee-len voorraad voor andere Russische ha-vens.. Twee torpedobooten brachten in de haven van Odessa een schip van de vrij-willige vloot, twee kleine kruisers, twee kanonneerbooten en een kustvaartuig to" zinken. Verder maakten zij vijftien militaire transportschepen onbruikbaar. » De « Gôben » bombardeerde daarop Sebastopol met zijn grootste kanonnen. Hoe wel de batterijen van de haven het vuur beantwcordden, leed geen van de Furksche schepen ook maar eenige schade. De Turken kusten onze kanonnen en omarmden de Duitsche bemanning van de « Gôben». In Turksche cou-rar.ten staat ons schip nu afgebeeld. Ge-kaapte Russische schepen liggen nu hier bij ons. » Wij hopen, dat dit het begin ge-weesv is van het openlijk partijkiezen door Turkiie, want wee dan Engeland ! Als de Sultan, die onder de Mahomeda-■ien geldt als de vertegenwoordiger van Mahomed, den heiligen oorlog laat predi-ken, zullen aile belijders van den Islam de wapens cpnemen tegen Engeland. » Zooeven komt weer een Turksch schip om kolen te laden. Een kleim stoomboot komt de ijevangenen van de '< Gôben u weg halen. Dat geeft weer wat leven in de brouwerij... De toestand dsr «prisée klas in de AnimrpscSii onipting ! Verslag over het onderhoud der verte- Igenwoordigers van Vakbonden met den heer Dr. Desgmn, voorzitter dei Provinciale Kommissie van Onder-stand.« Na een grondig onderzoek naar den toestand der werneude klas der Ant-! werpsene oingeving, is ons gebleken dat, ondanks lotwaardige pogmgen ec het edelmoedig werk van uw Komiteit er u- % veel te doen valt om den onder-stand der noodlijdenden doehnatiger U doen zijn. » Het iigt niet in onze bedoeling kritiei op uwe werinng uit te oeî'enen. Wij we-ten dat de omvang der te stelpen ellend' z6o reusachtig groot is, dat met dei besten wil der wereld, aan aile eischei; 1 niet kan voldaan worden. Maar toc! | achten wij het onzen plicht als vertegen-woordigers der vooruitziende werkiiedei die in vredestijd nooit de hand uitrei ' ken, die steeds verzekerd waren tegei de maatschappelijke kwalen en voor wi( het nu dan ook dubbel hard valt te moe ' ten leven van wat ze krijgen en niet me ' werken hct brood voor hun gezin kun nen verdienen, om de aandacht van he 1 fvomiteit te vestigen op hunnen bijzon deren noodtoestand. 1 » Deze mensjhen.die meestendeels be 1 kwame vakarbeiders zijn, verdienen il ' normale tijden redelijk goed hun broo-1 m Antv,erpen. Velen hadden zelfs eet spaarpotje kunnen vergaderen en woon den als deftige lieden. » Uit dien toestand van betrekkelijkei welstand zijn die menschen, door dei 1 angen diiur van den oorlog,in de zwart ite ellende gedompeld. » Sinds het uitbreken van den oorlog ei 1 vooral na de innetning van An:werpen r| heeft voor de 9/lOde hunner aile ver - dienste opeehouden. Honderden deze ' gezinnen zijn er, waar de laatste spaar penningen opgeleefd zijn en men ni moet toekomen met wat men krijgt vat de Steunkomiteiten. Als de steun de Komiteiten dan zôo geregeld is als in di Stad, waar, benevens de natura die met koopen kan, er elke week nog wat gel uitgeke^rd word om de onontbeerlijksti zaken aan te schaffen, dan zijn die on gelukkigen voldaan en tevreden. Wi mogen er met dank voor het Antwerpsci Komiteit bijvoegen dat wij den laatstei tijd nimmer klachten ontvingen over d< hoeveelheid steun die verstrekt werd. » Dit bewijst toch voldoende dat de ar beiders het onmogelijke nite vragen, hei kritieke van den toestand begrijpen er met weinig tevreden zijn. » Maar dit weinige, het minimum on 1 ils menschen te leven, wordt ongeluk idgl ijk nergens anders verstrekt. Ii sommiffe groote gemeenten keert met jeen cent in geld uit, met het droevi jevolg dat vele gezinnen de aardapn< 'en die ze krijgen, niet kunnen berciden reen gaz voor licht kunnen koopen et le kleinen die tnelk behoeven ervat verstoken blijven ; daarbij nog zoovee ■ndere onmisbare dineen, die toch goeri 'coop zijn, moeten ontbeerd worden bi xeniis aan een paar franken per week. » Dezen pijnlijken toestand martelt na } tuurlijk aile noodlijdenden, maar voorn 1 diegenen welke vroeger iets of wat be - zaten en nu ailes moeten derven. Du ; heeft dan ook voor gevolg dat door veli 1 bekwame vakmannen ailes beproefc wordt om in vreeme landen te geraken . waar zij door eigen arbeid hun bestaat r vinden. Bij den eersten oocopslag zoi - men meeneu dat dit goed is dat daai DAGELIJKSCH NIEUWS POSTVERKEER. — Naar wij uit goede bron vernemen heeft het Duitsche bestuur het besluit gevelt in aile postkantoren in België de briefwisseling in de Vlaamsche taal toe te laten. Dit was tôt nu toe niet mogelijk omdat de Duitsche postoverheden, niettegenstaan-de al hun pogingen, ten gevolge der door den oorlog ontstane omstandighe-den er niet in geslaagd waren een toe-reikend aantal Vlaamschkennende Duitsche censuur-beambten bijeen te bren-gen.Deze inoeilijkheid is nu overwonnen eu de Vlamingen over heel het land zullen met genoegen er van kennis nemen dat aan hun wenschen te dezen opzichte, die ook in ons blad herhaaldelijk ter uit-drukking gekomen zijn, nu voldoening is gegeven. Wat de briefwisseling aangaat tusschen België en de vier landen waar-mede men van uit België mag korres-pondeeren, Holland, Duitschland, Oos-tenrijk-Hongarië en het Groothertog-dotn Luxemburg, zoo zijn van wege het Duitsche bestuur in België aile noodige maatregelen genomen om ook voor deze de Vlaamsche taal toe te laten. Het in werking treden dezer maatregelen hangt nog maar alleenlijk af van de toestem-ming der postoverheden dier vier landen, die al aangevraagd is en die waar-schijnlijk apoedig zal verkregen worden.Wij herinneren bij deze gelegenheid er aan dat de briefwisseling in de Vlaamsche taal met de gevangenen in Duitschland van het begin af van dit postverkeer toegelaten is geweest. VOOR DEN VREDE. — Een adres aan Koningin Wilhelmina gericht, om door hare bemiddeling tôt een wapen-stilstand of den vrede te geraken, is door een afgevaardigde van het Internatio-naal Vredeskomiteit te Amsterdam naar Den Haag gebracht en aan den bijzon-deren sekretaris van H. M. ter hand ge-steld. Het adres is onderteekend door honderdduizenden handteekens, vervat in drie boekdeelen, terwijl nog twee boekdeelen in bewerking zijn en later zullen toegezonden worden. POST- EN GOEDERENDIENST VAN HOLLAND OP ENGELAND. 1 — Van af Zondag j.l. is de goederen-en postdienst der maatschappij Zeeland ( heringericht dagelijks, behalve '» Za-terdags.1 ONZE KUNSTENAARS IN DEN VREEMDE. — Een onzer meest talent-1 voile violisten Edward Deru en de ge-' kende klavierspeler De Greef, gaven te Londen een koncert ten voordeele van - onze nationale liefdadigheidswerken. De inkomsten waren overgroot. Een sonate van César Franck, door beiden ten gehoore gebracht bekwam eeneu jitbundigen bij val. ; VOOR ONZE SLACHTOFFERS , VAN DEN OORLOG. — Voor eenige , dagen had te Odessa een « Belgische dag » plaats, ten voordeele der Belgische slachtoffers van den krijg. Eene ! ^ertooning, die in den stadsschouwburg 1 plaats had bracht 6.000 roebels op. DE HOOGESCHOOL VAN LEU-VEN. — M. Noyons, leeraar aan de i Hoogeschool te Leuven, bevindt zich op iiet oogenblik in Holland, waar hij ge-last is zekere vraagstukken te regelen : betrek hebbende op het onderwijs der ■I, Belgische geïnterneerde en gevluchte studenten. De leeraar heeft het Hollandsch komiteit bedankt dat zich onledig houdt met het herinrichten van de bibliotheek der Leuvertsche Hoogeschool. Men weet dat dergelijke komiteiten opgericht werden in andere landen, namelijk in de Vereenigde Staten vau Amerika. AAN DE GRENS.— Wederom werd voor eenige dagen een ongehuvvde Belg door een Duitschen schildwacht neerge-schoten, ditmaal te Molenbeersel. Uit een onderzoek blijkt dat het slachtoffer den schildwacht had aange-vallen-Reeds vroeger had hij zich meermalen aan bedreigingen schuldig gemaakt. In zijne woonst werd een geweer, tegen den onderkant der keukenkast verbor-gen, in beslag genomen. Zijne drie broers met wien hij samenwoonde, zijn thans aangehouden en naar Maeseyck overgebracht. POSTBUREEL TE ROOSENDAEL. — Naar we vernemen is van af eergis-teren een postbureel in het Duitsch kon-sulaat gevestigd. EEN GOED GEDACHT. — We vernemen dat de geineente Merxeru het initiatief genomen heeft, tôt letii-ging van het gebrek aan voedsel, de gronden, welke eigendom zijn der open-bare besturen, in leen te geven om er aardappeleu te kweeken. We vinden dit gedacht uitstekend en hopen dat vele gemeenten het zullen navolgen. EEN NIEUWE INRICHTING : VOOR STEUN AAN DE WERKE-LOOZEN. — Er is te Brussel een Na-tionaal Komiteit gesticht voor hulp aan de gezinnen, gehuwden en ongehuwden verstoken van werk door den oorlog. Dit komiteit heeft voor doel van aan al de gemeenten van België de noodige fondsen te bezorgen om onderstund te verleenen aan aile werkers van handel en nijverheid, zoo wel openbare als pri-vate vereenigde «n onvereenigde. De gemeenten moeten zich verbinden een vijfde van den onderstand te betalen, de vier overblijvende vijfden zullen door het Nationaal komiteit betaald worden. De hoofden van huisgezin zouden 1 frank, de jotikmans 50 centiemen per dag ontvangen. De gemeentebesturen zullen oogen-blikkelijk de lijsten der werkeloozen hunner gemeente overmaken. Zij hebben zich te wenden tôt de beroepsveree-nigingen ; deze dienen als tusschenper-soon tusschen de gemeentebesturen en hunne aangeslotenen. De niet-vereenig-den moeten zich laten inschrijven op een bureel der gemeentelijke administratie. Zijn van deze hulp uitgesloten : de hoofden van familie die een inkomen hebben van 7.50 fr. per week, hetzij in den vorm van loon, subsidie of andere vergoeding. De weduwen met kinderen worden aanschouwd als hoofd der familie. De vakvereenigingen kontroleeren hun aangeslotenen, Maandag, Donderdag en Aaterdag van elke week. De sekretarissen en schatbewaarders der lokale syndikale afdeelingen zullen verantwoordelijk zijn voor al de onre-gelmatigheden welke zich in de uitoeie-ning van het werk zullen voordoen. I 1 door het aantal te ondersteunen perso-" nen merkelijk zal afnemen ; maar men : mag niet uit het oog verliezen dat het 1 na den oorlog, voor de hero:^c\ 121g v 1 Autwerpen — die al met zoo veel moei-lijkheden zal gepaard gaan — ften on- - herstelbaar verlies zou zijn als de mees-i te goede arbeiders uit onze Stad, in lan-1 den moesten zijn waar zii hun bestaan 1 vonden. » De metaalbewerkers zijn, de laatste weken, in groote getale, met of zonder - hun gezin, naar Engeland vertrokken, omdat zij'het hier niet langer konden uithouden. Ook andere vaharbeido vooral uit de gemeenten rond Antwet-pen, vertrokken en vertrekken nog re- ■ gelmatig. 1 » Het voorbeeld der diamantbewerkers 1 is wel het treffendst om te bewijzen hoc er moet gewaakt en çezorgd worden voor het behoud van Antwerpen's handel en nijverheid. De nieeste diaman.-1 handelaars zijn uitgeweken uit onzt 1 stad naar Nederland en Engeland. Diegenen welke in Holland zijn trachtei; op de Amsterdatnsche markt zaken te doen. In Londen wordt reeds door Antwerpsehe kooplieden handel gedreven, - en wat veel erger is : een gekend Ant-werpsch koopman (natroon) is begon-nen met er te laten sliinen. In Scheve- i ningen zijn 300 gezinnen van diamant-bewerkers, uitgewekenen uit Antwer-' pen, van plan aldaar eene diamnatslij- perij op te richten. ' » Als nu de goede vakmannen nog vati hier weggehaald of door artnoede ge- - dwongen werden aJt te rçixen, dan ie bi misschien voor goed eene nijverheid waarin elk jaar voor millioenen verhan-deld wordt en tienduizenden menschen van aile stauden een goed bestaan hadden .verloren voor de Scheldestad. Door den Vakbond is reeds gedaan wat mogelijk is 0111 dit onheil af te weren.Ret ds is men begonnen met op eigen rekening eene fabriek te doen werken 0111 zoo-doende leven in het doode bedrijf te brengen. Het ergst van al voor de dia-mantbewerkers die hier wenschen te blijven is : dat een groot aantal Berchem en Borgerhout bewonen, waar de onderstand zôo bitter klein is, dat velen, ge-dwongen, den vluchtelingenweg z.iien opgedreven worden, als er niet spoedig verandering komt. » En, zooals in de diamantindustrie, is het ook met tal van andere bedrijveH gesteld. Dit moet tôt nadenken stem-inen en de bezorgdheid gaan de maken van diegenen welke de aangewezen be-stuurders zijn, om te waken en te werken voor de toekomst van Autwerpen. » De herhaalde en dringeude stappen die in het buitenland tôt onze vakmannen gedaan worden, bewijzen ontegeu-sprekelijk hoe men er op uit is deze ge-schoolde en bekwame arbeiders ginds te hebben en hoe er voor onze plaatselijke nijverheid het gevaar insluimert, na den oorlog nog enkel met losse werklieden over te blijven, die alleen niet in staat zijn degelijke waren voort te brengen. » Wij zouden nog kunnen aantoonen welk gevaar er besloten ligt in de onder-voeding der arbeiders : hoe zij de prooi zijn van allerl«i ziekten ea lichamelijk

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.