ABONNEMENTSPRIJ7. EN : t Voor één maand 1 76 j yoor 3 maand 5.00 ! y'oor 6 maand '0 00 Voor één jaar la.00 AKe kla-chten nopeos oniçgAknaitig hedan in de bestei-liag <fcr positabanne-maiten, zijn UITSLÛIjPEND te rich- : ten «an het BESTELLEND POST f 00REEL e-n ni»t *ao h»t beh«er vau b«t blad. D1NSDAG 10 SEPTEMBER I91S PR1JS S CEN11ÈM VOOIt VLAANbfiftJbN ea WALLONIJt VJËRDEsJAARBANG — Nr m § "" 1 ""rrfTf'-TMÉfclT ><—i»l i III »w«ini «iw.wiTfi—- ■■n ni !■»■■■ m.i nif ■ «iiniiwiwi un r» i*m v e ... 1 x . ! Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maal per week r DE OPSTJÎLRAAD ■ Hoofdopsteller Ra« VERHUI.S'F, l>r. *«£, BOHMS,' Hoogteeraat. AU>. 'VA.N DbN BRANLi f ««aftv-i 'i'irii"iini|fhirvit[nfirnn - i—i ~ nrnn i i 1 > j i nu ni iiimumi'ii i mrrrrirtrtwmrt i n mtiwttt -r --r- **»= ~ - ^^ —>t---~vm *> ■»-, - ar-m-i its-m- -»ita-*i.r«rn--»- nm nin<i n< » i wi mu riii» i ihhhwium i m'ia» nnii n mn i i , r ne ■-» rr.inf<i<w iM>r.ir>r AAN KONDIOINOEN : ^ankondigingen, pei re^tl .. i.U Stadnfêifws ' id i.26 Plpâiiùeele beri» bt«n • 1.50 f ViOdsberiehf 5.00 | îlik< HîfcvU Wt-fkCî '> v.»(; îi iij r. i \ irii'ïyoèrdeiijk vo >i z-ijri schrij ^ '<•(!. , n biiidt nie( heel dé iédâkrjf j Hi-ÏJAii iiL, til:HL hli IsÀ ' :■ VANKONÛIGINÛEN : ;:s. -SJ.J A KO BSM A RKT, f ANTWERPEN : DE 00RL0G Officieele berichten ■iàâ mïmtHW' duitsch AVONDBERICHT . Bcrlija, Maandag' 9 September. — Of. cieeJ : Niets nieuws. DUITSCH LEGERBERICHT Westeîijk gevechtsterrein Berlijn, Maandag 9 September. — fficieel : Piaatselijke gevechten ten Noorden in het Ploegsteert-woud en aan het jnâal van La Bassée. Benoorden Ar-ientières- viel de vijand opnieuw aan. lij wezen hem af en maakten gevan-•nen.In den kanaal-sektor Arhux—Ha-■incourt artilleriebedrijvigheid en ver-®ningsgevechten.Bezuiden. den weg Péronne—Kame-j| z,ette de vijand zijne aanvallen on-:r sterken inzet van krachten tegen : linie Gouzeaucourt—Epehy—Noor-m oan Templeux voort. Zè misluk-n onder zeer zware verliezen voor m tegenstander. Onze voorposten verzetten zich gis-ren tegen het voorwaarts dringen in den vijand over St-Simon en aan it Crozat-kanaal. Verkenningsgevechten tusschen !se en Ailette. Tusschen Ailette en Aisne rukte de iand na herhaald en tevergeefs plaat-lijk te hebben aangevalîen, tôt een sloten aanval op. Hij werd op het iieele front, gedeeltelijk in nandge-een en door tegenstoot bloedig afge-szen.Tusschen Aisne en Vesle mislukten aatselijke aanvallen en in Champa-.e overrompelingspogingen van den iand. Op een Engelsch eskader, dat ten tnval op rukte, werden 5 vliegtuigen ergeschoten. In Oogst werden op het Duitsehe )nt 555 vijcindelijke vliegtuigen, iarvan 52 door onze vlieger-afweer-nonnen en 53 kabelballons neerge-hoten. Hiervan 251 vliegtuigen in ■ bezit. Het overige is aan gene zij-van de vijandelijke linies waar-«mbaar neergestort. Wij hebben in vechten 145 vliegtuigen en 36 kabel-illons vérloren. tf NST. MIK. II m 1TALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Weenen, Zdnctag 8 Septembeir. — Of-:ieel : , Op het Italiaansche frnt zeer levendige iegerbedri j v ig-heid. lu moi- 'ESTELIJK GEVECHTSTERREIN Parijs, Maandlag 9 September. — Of-:ied : In den loop van den dzg hebben de ranschen nieuwen vooruitgang" ge-akt. Ten Noorden, van de Somme na-en de Franschen Vaux, Flugières en spp«ncourt. Ten Zuiden van de Somme as de teg-ènstand der Duitschers bijzon-* hardnekkig.. Hevige gevechten zijn :leverd ten Noorden en ten Oosten van '•Simon. Avesnes, door de Duitschers «gevallen en gedeeltelijk heroverd. Aan «erszijden van de Oise wonnen de ranschen ter rein ten Oosten van Far-"iers en ten Westen van Servais. WÙmMMMM ïet Kriigsbedrijf in het Westen 3ct Ententé-offeiisief aan^ 't doodloopen? ^>n "Salzmainin, de militaire medewerker van ^ 1 Vosadache Zeitung », schrij ft : J ongstleflen ^ondag kcn. ik xeeds m'&lderi, -dat de krisis voor-»j was. Op het jcogeriiblik waar^p het den Doiit-troepen gifckte aan weerszijden 'van den foaatweg Atrdclrt—ELamerijk den Erîge's.chen ^arsch healist tôt staan t-e brengen, kon men JbôSn, 4at de gipote manœuvre van de Entente. om onzen rechtervieugeL te willcrii omsin-W, ên daardoôr het geheele Duitsehe front te drukken, mislukt was. Het ia de Duit-^ne kgerleiding geAikt d-en TÎjand door ver ^itgeacihoven troependeelen zoolang op te da/b de Duitsehe légers in staat waren nièuvre limie in te nemen waarin zij nieuwe ^vailen, kunnen afwachten. Aldus was het plan zoo îs 't geschied. Het zieh losmaken van een r]Mid midden in een sàig is ten allen tijde een &llermoeilijkste en gevaarlijkste manœu-^ geweest. Dit losmaken kost zoowel mensohen f4 ^teriaal en imen kan het yergelijkeri met ^ ^oote chirurgisehe operatie, die geboden ia ^ Çfootere onhemen te vermijden. Ook deze ma-is aan de Duitsehe legeraanvoerin-g ge-5 «n daaruiifc blijkt het best, hoezeer zij de ; nog in de hand heeft. Zoo jîang dit het , N blijft, is yoor bezorgdheid geen reden. -Le I ^smgsîakto in thans Verdwenen «Ti wij heb-I Jtijd gewoTjniein, hetgeen het beJangrijkste ra-n I *'<iin ' • ^ Onze IJzersoldaten in Turnhoiit Wij hebben weer ee»is 'n pracht-dag door-l^eei'd. Lijk men bij een zieken de dosis me-decijnen grooter maakt en proportioneel ver-sterkt, moet het ook bij on s voik gaân. En gezond zal het worden, we voelen het aan ons zelve, als het maar ma£ blijven inademen de zuiverende lucht van het revolutionnair fla-mingantisme., al blijven we dan ook op den wè« vaïi geteidelijke evolutie. Immer voorwaarts schrijdt in Turnhout dat gezondmakende voort. Zoo kregen we nu onze IJzer-jongens. Twee pracht-koppen. Mij was het oL men ^ien kan in K. De Schaepdrijver het bezadigd beredeneeren, waarmeê hij zijn daad heeft gesteld, de koele berékening waarmede hij elk van zijn stap-pen heeft gezet naar de omwenteling toe. om ons, duizenden jonge menschen die meer handelen uit een spontané liefdé, bewust te leiden. En dan de Gottinger Van Cleemputte, met zijn diepe kijkers die zoo weemoedig rondwaarden en soms zoo droomend staren konden in het ijle, of zag hij daar doorleven door heel zijn volk, wat hij doorleefd heeft uit liefde, » uit Liefde alléén » voor zijn Vlaanderen. En zijn tweè wanggroeven, die nog spreken van zijn doorstreden smart, trok-ken- grimmig en-zegden de brute kracht die hij zal toonen ter verdediging van ons vader-land's VOORMIDDAGS Rond 101/2 u. kwamen ze' het lokaal der « Groeninger Wacht » binnen, waar vele van de vooraanstaanden waren samengekomen om ze te begroeten. jubelend werd de a Vlaamsche Leeuw » aangeheven, met forsche nukken, en al die monden ^ongen, en al die hoeden werden jui-chend in de lucht gezwaaid. En er kvvam geen «einde aan. Toen dan eindelijk de kalmte weer 'n beetje inkwam, stond daar onze meer dan kranige leider. de Heer Fr. J-acobs recht, die een groet bracht aan de IJzerjongens variwege de leTders van Turnhout en omstreken, hier vergaderd, een huldegroet aan de toortsdra-gers van dé jonge gedachte. (Luid appl.) «' Ons was het dikwijls pijnlijk, aegde hij dan verder, als wij zagen hoe zij, die vroeger onze vijanden waren, ons bejegenden met af-keer, ons scholden en wie ze treffen konden troffen op aile mogelijke en hatelijke manie-ren. Maar toen wij wisten wat jullie moesten lijden aan marteling en trots ailes pal bleeft, toen wij hoorden en zagen hoe jullie werden gebroken omdat ge geloofdet in Vlaanderen en dat ge sterk bleeft en recht hield uw gra-niet-Vlaamschen kop, toen meenden wij ons lafaards omdat beetje dat wij met zooveel moeite konden dragen, om ons weifelen bïj ons groote werk. En zij hebben niet geëi'scht met woorden ; ze kenden er het cnbenullige van, zij wilden daden... daden. Zij wilden machtvertoon. ' (Toej.) En daarom brengen wij niet alleen hulde maar zeggen dank omdat gij. helden van dezen grooten Tijd, hoop strooit in onze harten en ons toeroept-: « Gij, wankelmoedigen, gij, klein-geloovigen, de soldaten staan neven9 u en ze_zullen erom vechten. » Geen twijfel meer. Jubel, hooge jubel van-daag omdat wij nu eerst voor goed voelen dat wij.de baas zijn. (Toej.) Vandaag zullen allen naar hun huis wederkeeren en moeten zeggen: « Er is Liefde gekomen over 't Iand, daaruit is kracht ontgroeid en de wederge-boorte van Vlaanderen. n Toen trad een van onze padvinders voor-uit, die een prachtig gedicht voorfes en t\yee van de 25maagdekehs, die de zaal een blijën feesttoon gaven met hun leeuwenvlaggetjes, boden onze dapperen een paar boeken. En als bekrachtiging van "al wat gezegd was, hief de koorafdeeling zijn krachtig, drie-stemmig <( Ons Vlaanderen » aan. Herleef, o.reuzenras, Maak Vlaanderen wat het was. Daarmeê eindigde de officieele plechtigheid en nam de vergadering der .afgevaardigden van het meer dan 1500 leden tellende « Kem-pisch Vlaamsch Verbond » een aanvang, met als dagorde : Bespreking van den politieken toestand door onze gekozenen in den Raad van Vlaanderen. Dat is het echte. Wij, kiezers, hebben het recht te weten wat er gedaan wordt voor Vlaanderen en wij danken onze mandataris-sen, omdat zij hunnen plicht begrepen. De voorzitter van het Verbond, heer J. B. BeHefroid, zou het woord voeren. Heel den ontwikkelingsgang van de beweging zette hij breed uiteen : « Wij moeten nu krijgen een regeerings-kommissie, dragende een zekere- uitvperende en wetgevende macht, gekozen door den Heer Generaal-Gouverneur maar staande onder kontrool van den Raad van Vlaanderen. Nu zien er misschiÊn velen beangstigd op en staren in de donkere wolken, die wieren door de luchten van Vlaanderen's hemel. En toch begint juist nu de groote dadenkracht van onze polifiek. Het hooger Handelsgesticht is vervlaamscht en het Konservatorium van Antwerpen, met respektievelijk als bestuur-der : den heer Ant. Moortgat en den mooien Paul Gilson. Onze Gouwraden zijn gedeeltelijk erkend en de Bestendige afvaardiging on-derhandelt reeds 'met de bevoegde overhejd. De weldadigheidsgestichten uit de Kempen komen kortelings in onze handen. Toekomen-de maand krii"en wij de Vlaamsche Recht banken, met Vlaamsch als officieele, éénige voertaal. En dan onze prachtige onderwijs-veror-dening. Eene zaak mankeeren wij, Kempenaren, nog, en dat is organisatie. Or-ganiseer U en ge zijt een macht. Geen ver-deeldheid door Unionisme of Jong*Flamin-gantisme. Wij, leden van de Bank van Turnhout, zijn bij'geene partij aangesloten. Orga-niseert U en ge komt tôt het hoogste. » Een motie van vertrouwen werd met alge-meene stemmen aàngenomen. Daarop volgde een grondige bespreking over versçhillende gewichtige punten en werd ten slotte met al-gemeene stemmen min 1 onthouding voor pa-ragraaf 3 de dagorde aangenomen, versche-nen in "nummer 241 van het « Vlaamsche Nieuws », op 6 dezer. •s NAMIDDAGS Om 21/2-ure begon de Algemeene_Volks-vergadering. Reeds lang voor den tijd, ver-drong zich een massa toeschouwers m de zaal om een plaatske te virtden en moesten honderden terug naar huis. Meer dan 3000 Turnhoutenaars waren saamgepakt, en toen onze IJzer-soldaten binnenkwamen, begeleid door eenige krijgsgevangenen in uniform, scheen het of heel de zaal instortte door net gejuïch en hoera-gçscheeuw. dat hen naar het verhoog vergezelde. waarop had plaats geno-men het uitvoerend bureel van het Kemp. VI. Verbond m£t versçhillende leden van het Pro-pagandakomiteit. En wanneer zij op het ver hoog verschenen, donclerde daar de « Vlaamsche Leeuw ». Hooren moesten ze 't tôt in Havere ! En 't_ scheidde niet uit, tôt de Heer J. B'. Bellefroid recht stond en een hartelijk wel-kom toestuurde aan den Heer De Schaepdrijver, officieel afgevaardigde van de Ijzcr-partij, en aan de flinke jongens uit Duits>-h-land: Van Cleemputte, Van Daele en Lin- , ten ; een huldegroet uit het hartje van de , ,Kempen, uit het Turnhout dat Vlaamsch ■! was gebleven. Vrœgfer hoorden wij altijd onze patrir^ards zeggen : Wacht maar eens, jullie aktivisten, tôt onze soldaten terugkee- ' ren. » Nu zijn ze hier en 'k laat ze zelf het , antwoord zeggen. En de heer Van Cleemputte zou beginnen. Kritisch. onderzoekt hij welke de oorzaak ^as dat én in de krijgsgevangenkampen en < aan den IJzer. dezelfde beweging ontstond. J En het eenige antwoord was : door het lijden ( dat wij moesten verduren om ons Vlaamsch- » zijn. ' Zelf hoorden wij nu al de hemeltergende ' feiten die den Vlamingen in de krijgsgevan- £ genkampen te verduren hebben, en die we j kenden door het verslag in dit blad uitge- . bracht over soldaat Van Cleemputte's rede te Antwerpen. J Zichzelf stellend, aïs een beeld van d'alge- t meenheid, vertelt hij zijn heele lijdensmarsch , langs Munsterlager naar Gôttingen, 't beloof- r de Iand, de nachtmerrie van onze patriotards, c waar men hem naar toe stak om hem te tref- ^ fen. Zoo groot werd zijn verontwaardiging c dat hij het eindelijk uitroept : De Duitschers j waren menschlievender dan onze eigene over- ( heid, die ailes uitzocht om ons te tergen en ons stamgevoelen te dooden. Maar laai ze te-rugkomen, als ze nog d^irven, en we maken ze een kopke kleiner. (Luide toej.) De groot-ste martelingen werden ons aangedaan om- ' dat we dierven zeggen en toonen dat we Via- -t mingen waren. Wij werden binnen en buiien '* het kamp aan den hon^êr prijsgegeven. ,tof e moesten aan ons Vlaanderen verzaken. Een voorbeeld onder honderden : Rik Verschcor « van Antwerpen, die van uit Amsterdam een g brief ontvangt van een Belgisch patriot — en een echten, want hij was gaan loopen; (faire le vide...) — « Daar gij een aktivist zijt moet * ik er van afzieh U nog verder pakjes te zen-den. » En Rik zegde daarop dat hij nog liever kreveerde van den honger dan zijn ziel te ver-koopen.Tôt zoover glng het dat in Alten-Grabow j werd verboden door de Belgische officiel en in 't Vlaamsch te bidden (dat was rond Ok- ' tober 1915). Ê Zoo innig was de toon, zoo hartroerend het t' verhaal van al het doorstane lijden, dat velen c aan 't weenen gingen om de zedelijke mizerie, j waaronder onze broeders gebukt gaan. Ik heb hun dan ook beloofd, ging Van ^ Cleemputte voort, het door heel Vlaanderen rond te bazuinen. Hier wlllen ze zijn. De ® kl as van '14 kan naar huis komen of naar Frankrijk gaan. Hier alleen, in hun' Vlaan- J deren is b.un tehuis. Ginder valleri ze te:mg ^ onder de militaire macht, moeten ze terug naar 't front als Vlaamsch kanonnenvleesch. * En dat mag niet meer. Wij hebben er genoeg p van voor vreemden te vechten. (Lang. toej.) o Al dat lijden "moet ophouden. Nu is 'het een j, tijd van naakte werkelijkheid, nu is er de tijd van de daden. Wij eischen den oamid-delijken terugkeer van al onze jongens. t (Luid applaus.) Zij.staan gereed met de be- 1-zemen op hun bajonet om hier den vuilen r franskiljonschen boel weg te vagen. Weg ^ met Havere! Weg met de voogden! — Lere, leve, levé het vnje Vlaanderen!!! v Weer dreunde een- forsigen «Vlaamsche Leeuw > als instemming en geen enkele mi»- ^ klank ging op. . ^ Toen was het de benrt *an Karel De v Schaepdrijver. En wij hooren 't : van de franskiljonsche jj juffertjes die in het krijgsgevangenkamp vreemde officieren vertroetelen,- maar de Vlaamsche jongens voorbij^aan ; van het lij- 1 den onzer soldaten, hun aangedaan door hun officieren, enkel en alleen omdat ze Vlaming s 2?; in ; van de geweldige betoogingen door de Vlaamsche frontpartij... Heel de kalvarieberg' die onze wakkere mannen met zooveel zelf- g opoffering, zooveel krachtdadigheid betraden. k Karel de Schaepdrijver besluit dan : Vlaamsche moeders en vaders van de jongens-hel-den aan den IJzer, denk aan uw kinderen en fa gooi die laksheid van « «f- Vlaanderen moet r gered worden. 1 Eli of er een om derven moet zijn donker brood ; en of er een om sterven moet k * een vrijen dood, \ hij weet dat Vlaanderen leven zal zoolang de wereld staat. . , En 't daverde dat het een aard had. ^ De heer Dr. J. Vogels bracht toen in naam z van de Nationale Partij der Kempen een hul- r degroet en galmde een eigen, prachtig vers uit. [; Daarop de heer Adriaensen, uit Hoogstrae- " ten, als ouderdomsdeken van onze Gouw- 1 raadsleden. De heer J.-B. Bellefroid bracht dan nog een v danlcwoord uit. « Wij moeten" den hoon wre-ken, zegde hij, die onze jongens in Kortrijk is aangedaan. Toen we 't hoorden^ hebben < onze vuisten getrild en we hebben gesist : j Wee U! — Gij, helden, hebt ons bezieling j gegeven. Laten ze ons nu broodrooven en tergen. Wij gaan vooruit, omdat wij weten dat we hen, onze verdrukkers, gaan breken I met u aan ons hoofd, 1 WIJ GAAN VOORUIT NAAR DE REVOLUTIE! - j En geen enkele wanklank. Enkel « Ze zul- ( len hem niet temmen», en nog eens her- -, haald en nog eens. .. ( Met algemeene stemmen werd dan ook de ^ volgende dagorde aangenomen : . » De Vlamingen uit Turnhout, met 3000 vergaderd in de zaal s De Spiegel », op Zon- ■' dag 1 September 1918, 1 » gehoord de hartroerende niteenzetting van de kloeke vaderlander# Karel De Sehaep- , drijver en Léo Van Cleemputte ; ■ » brengen een diepgevoelde hulde aan hen f en aan de koene Vlaamsche- broeders van den IJzer en de Gevangenenkampen ; » spreken een verontwaardigd protest uit 1 tegen de onvaderlandsche, hemeltergende ' mishandeling van onze broeders ; ] ▼erlooehenen de Belgische regeerfng » die ■ zulke wr.aakroepende toestanden duldt en lie-ver vreemde bèlangen dient dan onze soldaten te beschermen tegen Fransche dwingelandij ; < » erkennen enkel den Raad van .Vlaanderen ! al 9 eenige vertegenwoordiging van het Vlaam- l •che volk ; eischen met meer krachtdadigheid dan ooit ' volledige zelfstandigheid vôor het Vlaamsche volk, dus bestiutrlijke en politieke scheiding ; » en verklaren dëze dagorde openbaar te maken. » Een omhaling door onze helden zelf gedaan bracht de som van 256.75 fr. op. 'S AVONDS Zoo kon die dag niet eindigen. Een kunst-eest bracht al de leden met familiën van aile iktivistischè kringen bijeen. Weer een stamp-/olle zaal. En een puik programma, uit te voeren door lste prijzen uit Antwerpen. Wij lebben zôô genoten bij de a Kindersproke », .'an M. Boddaert, en «Het lied van de Zee », 'an H. Swarth.- Zoo kinderlijk-naief fluisterde vlej. Robbens het: « Nacht is niet boosl » i.!len waren puik, puik, puik! Ook het bekoorlijk « BLetje » van Maurits >al>be. Zulke avonden moeten wij, die hier îog nooit iets anders zagen dan de aller-ellen-Ligste draken, meer, veel meer beleven. En t zall Ben bijzondere hulde ook aan Jufvr. Frans-en en heer Hubert, die menige perel uit ■nzen Vlaamschen kunsts-chat ten gehoore irachten, evenais aan Jufvr. Strijckers en leer Festraets, uit Hoogstraten, die zoo be-eidwillig ons hun kunde ten dienste stelden. .'usschen de nummers in kwam juff. I. Ver-ueren een daad eischen van onze Vlaamsche rouwen, een daad van durf. «De vrouw speelt ginder een slechte roi in de lijdensgeschïe-enis' van onze Vlaamsche helden-jongens. Vij moeten laten zien dat hier in Vlaanderen e vrouwen trouw bleven aan hun groote deaal aan huniie zoons, broêrs, en verloof-.en. En daarom leg ik, Vlaamsche Vrouwen n Meisjes, lijoten ter onderteekening die ko-len moeten in den Havere. » 'k Had liever echter die meisjes-iguur gezien in de namiddagvergadering usschen de twee donker-stoere gestalten in an onze piotjes. Daar had ik heusch spijt m. Bere nu aan wie eere toekomt voor t in-enzetten van dezen praeht-dag. Wie daar eweest zijn trotseeren ailes. RIK TEGGHB. STAD ea LAND HOOGSTUDENTENVERGADE- tlNfi. — Op Dinsdag 10 September, e 4 u. (T. U.) in 't lokaal « Zingends lodens», (hoek Stati«plaats ©n Gemeen-istraat), wordt ®ea belaugrijke verga-cring ingericht doc»- do Hoogeschooi 'ropaganda-Kommissie van Gent. Aile boogstudenten en studenten aa» e Hoogere HandelsscIx>oI worden dria-pnd uitgenoodigd. DE BEGROOTING VAN SCHOONE kUI^STEN. — Het nieuwe budget van et Ministerie van Wetenschappen en Lunsten vôbir 1918 is gœdgekeurd» Aile osten hebben een verhooging ondergaan p de vorige jaren. Hieronder volgt het edrag d'er bijzonderste kredieten. Voor aankoop van kunstwerken van ►eigische en vreemde kunstenaars, tœ-bgen aan openbare instellingen, opspeu-ingon: van kunstwerken, enz., waarvan et bedrag der vorige jaren 24-000 fr. ras, is tôt op 55-000 fr. gebracht. Een nieuw krediet van 10.000 fr. îs iin>. esteld en gestemd gewqrden voor het ouden van algemeene tentoonstellingen an schoone knnsten. Het hoogere instituut en de Konink-jke Akademie van Schoone Kunsten an Antwerpen heeffc zijn krediet yan 00-000 it. op 153-000 fr. zien brengen. De akademies. en teekenscholen be-chikken over een krediet -van 205-000 fr. De posten met betrek op de hérstallin-en aan gebouwjen en onder hou d van unstwerken zijn onverandord gebleven. De muziekkunst is niet mander bedeeld eworden. Het Koninklijk Konservato-iu:rn van Brus^el ziet zijn krediet van 62.000 fr. op 266-000 fr. gebracht. Het Lonînklijk Konservatorium 'van Gent eeft een, verhooging van 10-000 fr. be~ omen. Het budjet van het Koninklijk 'laamsch Konservatorium van Antwer-en is met 20-000 fr. verhoogd geworden 'en- slotte is voor een reeks toelagen an muziekschol,en, stud'i'ebeurzen, mu-iekuitgaven, uitvœringen. bulp aan fa-iiiieleden van afgestorven kunstenaars, ekroonden van prijskampen, enz. het :rediet dat vroeger 89-000 fr. bedroeg op 30-000 fr. gebracht. Voor een oorlogsbegrootiing is dat /aarlijk nog zoo kwaad niet. DE HEILIGE EENDRACHT TE-îEN VLAANDEREN. — « Vrij Bel-;ië » van 30 Augustus schrij ft onder de loofding -: « B^n Vertrouweling? » : Door du Castillon wordt een motie uedegedeeld welke de vrijmetselaars in >en Haag zouden aangenomen hebben. In die dagorde verklaren, deze vrij-netselaars dat zij « aile aktie verwerpen Lie van aard zou wezen ont de Belgeo te 'erdeelen en aile propaganda, die o.m. >nder voorwendsel van verschil van taal roor gevolg zou hebben de wonderbaar-ijke tuelit van de dappere soldaten te >ntkrachten, die dein laatsten morzel van ïet vaderland verdedigen. » v Wij zullen hier niets afdingen op het *f'rtrouwen, wa armée de Belgische loge n Den Haag den heer du Castillon ver-:ert.Wij wenschen ev0nmin onze goedken-ing te onthouden aam de veroordeelwg ran al wat de tucht in ons leger verzwak. een kan, al zullen franskiljonsche drij-7ers (nooit kunnen inzien, dat zij veel neer tegen de tucht van het léger zon-ligen dan Vlamingen, die hun Vlaamsch-;ezind ideaal op vaderlandsche wijze jélijden. Wij onthouden nochtans ho« du Cas-Hllom hlijkbaar l'-n de Belgische loge van Den Haag hîmdlangers moet telk-n, die hem de aangenomen' dagorde mededée-lenj om er mee te agceren tegen F. Van Cauwelaert, met bijvocging van den gc-brnikelijken laster. Bn « l'Union sacrée » zal men vragen. Alsof het sinds jaar en dag geen « guerre sacrée » was, die tegen de zedelijke op-standûig van het Vlaamsche volk in broederlijkc verstandhouding door som-mige kaminniken en vrijmetselaars wordt gevoerd. _ HUN MENTALITEIT ! — Wij lezen in een schimpschriftje, nog onlangs — niet in 't licht gezonden, maar lafjes-'-m 't donk«r in de brievenbussen va-n sommige aktivisten gestopt — een paâr smakelijke dingen. O.a. heet het daar dat « la Cour suprême » (men denkt aan 't laatste oordeel), « protestant de toute la hauteur du Droit violé », (men bedrie-ge zich niet: een Belgisch hof zal nooit , opkonren tegen de verkrachting van ! Vlaanderen's recbten, — 't geldt hier de waarlijk barbaarsche maatregélen van de bezettende overheid, waardoor de ? heereïi Belgische ambtoaaren belet werden, voor de eerste maal sinds 1830, hun recht van schaaœtelooze vertrapping ( over Vlaanderen uit te œfenen), « et , insoucieuse des pires mesures de rigueur, ] descendit de ses pièges pour sauver l'in- , dépendance et l'honneur de la Justice. » . Die « pires mesures de rigueur », voor . de ontslaggevende heeren magistraten, j dat waren vette bezoldigingen, a.u.b., uk de stakingskas. En de jeer vam het j Gerecht moet wel eenigszins aan 't tanien ] zijn gegaan, toen die franskiljonsche , potentaten con wét overtraden, die- ze zelf zoo menigmaal op arme Vlaamsche , werkliedcn in al hare wrêedheid hadden , toegepast ! < . Bn toch bevat het woord van ons pam-flettistje waarheid : die hooge oomes < hebben inderdaad met een waar stoïcis- < me die « pires mesures de rigueur » ge- j trotseerd die door -hun patriotards-Don- ; (juichottism neerkomen op de hoofden van hun broodlooze lagere ambtenaars. ; (HOE ZIJ ZICH HUN BELGIE , DENKEN. — De « Nation Belge», de < herdoopte editie van de vroegere « XXe ] Siècle», komt in het nummer van 28 < Qogst galeden voor de pinnen met een j droefgeestig klaaglied wegens een in dp ; u Indép>endance Belge » verschenen arti-keltje, dat al du s aanvangt : i « Onder het hoedje wordt er door ze- 1 kere Belgen, van hand tôt hand een ge- s schrift overgeleverd, dat door den apstel- < 1er niet onderteekend ils en als titeJ 1 draagt : « De onzijdigheid gewaar-borgd ». Uit dit apstel spreekt duidelijk t een défaitistische geest, daar het ten voordeele van den « statu quo ante bel- < lum-» konkludeert, hetgeen met hett aan_ 1 vaarden van een verdrag, door hetwelk ( België zich in het neu.tra'liteitsregiem zou f schikken, gelijk staat Die meutraliteit zou dan weer door Duitscbland, op den- i zelfden voet als door de andere mogend- . heden, de Vereenigde Staten en Italie i ditmaal inbegrepen, gewaarborgd worden. » De feiten leeren ook den hoofdbpstel- ' 1er van een Belgisch aranexionistenbl ad ' klaar zien .Of moent Neuray dat inderdaad, na den obrlog, zooveel Vlaamsche < jongens zullen zijn uitgemoord, dat de 1 Waalsçhe, terugkeerende bur^elratten en de franskiljonsche fils-à-papa's ons kloeke volk het zwaarste juk zelfs zouden ! ku nnen opleggen. Wij willen vrijhçid langs aile zij den, ; en de vaderlanders van achter 't front deden bes-t eens de stem van Vlaanderen-te beluister.en. Ze zouden dan weten hoe hier hug Fransche exoansie-plann"n wor- | den ontva ngen. Ook door wie niet met ons kampt tewn- hun en hunne zieltra-wanten hatelijkheid. Maar wie Jupiter vernederen wil... Itmr- PLAATST TTWF AANKONDI fîINfiFN JW HFT VT.AAMSCHF ! VIFTTWS*. HFT MFFST VFR-DAGBLA» VAN BF.t.GIH i |M||i.| ,||| m I |iihii niiw' * ■—'■-"l — { Vlaamscbe Werking ELSENE. — Dinsdag 10 September 1918, te 1 8 Torenuur, debatavond in de « K"inema < Tourdan», Waverschesteenweg. Spreker: heer ] Prenau. . BRUSSEL. — Woensdag 11 September, om ' 8 Torenuur, debatavond in de Gier=traat, « A la Vue de la Cité ». Spreker : heer Van Cleem- ' put. , ! LAKEN. — Donderdag 12 September 1918, om 8 Torenuur, debatavond in de zaal « Pavillon de la Reine », Willemsplaats, 48. Spreker : . heer Van Beughem. ANDERLECHT. — Donderdag 12 September 1918, om 8 Torenuur, debatavond in de zaal « Renaissance »,■ Wavezistraat. Spreker: heer Van Cleemput. HTTMBEBK. — Zondag 15 September 1918, om 10 Torenuur. debatavond. bij Vandevelde, Kerkstraat. Spreker» : h.h. Van Mièghem en Claessens. KAPELLE-OP-DEN-BOSCH. — Zondag 15" September 1918, om 3 Torenuur, in de zaal Flora, Statiestraat, bij de Bondt. Sprekers : h.h. Van M'eghem ên Claessens. KAMPENHOTTT-RFLST. — Zondag 15 September 1918. om 10 Torenuur, na de hoog-mi«. Snreker : heer Simoens. TTKKEI^KALEVOET. — Zondag 15 Sep- • tember 1918, om 4 uur. Drogenboschen«teen-weg. 7 Spreker - heer Verhaevert 0 Iets voor iederen dag DE VLAAMSCHE* OPERA Met Oktober heropent de Vlaamsche Opéra hare âeuren. t Is een heugiijk feit en éen kunstgebeurtenis n Vlaanderen. V ier tooneelseizoenen gingen voor-b.j in doodsche stîke; maar bij den ingnig van het vijfde h&rbîoeit de ■ Vlaamsche kunst. in kracht en lèven en komt, ondanks den porlog, weer tôt iiiting. Reeds lanrr js de Nederlandsche Schouwburg onbeschroomd voorge-gaan, ondanks drukking en -bedrei-sring, en ook -ondanks een patriotards-patriotism dat hier ailes wilde stil leggen... uiteenomen natuurlijk den woekerhandel en aile andere min of meer schurftige aangelegenheden waarmee grof geld te verdienen is. Het Vlaamsche Antwerpen laajt aan Je wereld weten dat de Vlaamsche -3pera terug heropbloeit, om mede de Vlaamsche ziel te sterken. Indien de Vlamingen zich reeds zoo :e recht verheugen mochten over de ritvoering van het oratorio De Schelde, îoeveel meer reden tôt opwekking en rots hebben zij thans, nu elke week, '.es maanden lang; Vlaanderen door djn opéra zijn. krachtig bestaan zal leloen verkondigen. De uitwijkelmgenpers moge het met eede oogen zien, 't is nog eens 't beste jëwijs dat de Vlaamsche zaak er door ïediend en bevoordeelior' wordt. De Opéra opent met Prihses Zonne-ichijn van Pol de Mont en van den ïrootenv Vlaamschen meester Paul jilson. Het wordt aldus te gepaster uur en (tond een hulde nan den nieuwen be~ ituurder Vân het Koninklijk Vlaamsch Conservatorium, waaraan Fontaine :elf leeraar is. Paul Gilson, die zich te Antwerpen netterwoon komt vestigen, en onder viens leiding het Konservatorium ein-lelijk weer in' opzicht van kunst zal :unnen opluiken, is de band die Opéra ;n Konservatorium nog meer tôt een ïeheel samenbrengt, het eerste voert-:etting van het tweede. Reeds nu is er in dien zin veel ver-yezenlijkt en de bestuurder Henry rontaine laat voor dit seizoen ver-ichillende nieuwe krachten debuteeren lie verleden jaar noé bij hem als leer-ingen zafen in het Konservatorium. Die eerste optredingen zijn een aan-rekkelijkheid te meer. De keus der stukken geschiedde op le meest eklektieke wijze. Er ziin vijf /l.aamsche, één Belgisch (Urielle van ?irisar) , zeven Duitsehe en twee Franche stukken ter opvoering aangeduid. De Vlaamsche stukken heeten 3rinses Zorihescnijn, De Bruta der Zee, Wiriternachisdroom, Pinfyster-tachi en — de groote gebeurtenis van t seizoen. — Meivuur, woorden van 3ol de Mont en muziek van Jef van door. den jongen, prachtigen dichter /»r. Gmen'inghe, van Daar is maar één Vlaanderen, en van zoo menig ander liepgevoeld of krachtig Vlaamsch ied. Jef van Hoof is de lievelingsleerling ran Paul Gilson. Meester en leerling, ëvens de twee sterkste en e'gendom-n'elijkste uitingen van de Vlaamsche cimst-, komen aldus te zamen aan de Deurt. Gluck, Mozart, Beethoven, Weber, Wagner vertegenwoordigen de Duit-ïche muziek, met daarbij een stuk van Dffenbach en Martha van von Flotow. Dit iaar zaT er ook voor de eerste naal oorspronkelijk Fransçhe kunst >pgevoerd worden, \ namelijk Faust /an Gounod en Carmen van Bjzet, weeral de twee meest representatieve /ertegenwoordigers van de Fransche miziekkunst. Wij hebben meer dan één brief jntvangen om daar tegen verzet aan :e teekenen, onder bewering dat alleen Ziermaansche kunst in den Vlaamschen kunsttempel kan geduld worden. Inderdaad in den begin laat ge u Joor zulke beschouwing beïnvloeden, Joch bij nader onderzoek en uitleg Dlijkt dat de heer Henry Fontaine uit-stekend heeft gehandeld met de Vlaamsche Opéra voor de kunst vah Je gansche wereld orsen te zetten, net ils de eroote opera's van Londen, Berliin, Parijs en Weenen. Vroeger toen er een Théâtre Royal was waar Fransche muziek werd ge-■naakt door Fransche gezelschaopen,^ was h^t slechts redelijk d?t de Vlaamsche Ooera er r streefde bij voor-Iceur nationaah Vlaamsche of Ger-tnp^nsche werken op te voeren. Doch nu de Rotjal, die toch geen reden van bestaan hs.d in onze \^aam-jclle stad, gesloten is, doet de Vlaamsche Opéra goed-hem teenemaal over-hodii? te maken en ?p,n aile groote j knn«t herbergzasmheid te verleenen. Het zaJ ook eens te meer aantoon-n dat het Dubliek>ooveel «jeni^t van die , stukken in de Vlaamsche Opéra dan wel in de Royal. Het gestook van eenige franskiljon®, •

Er is geen OCR tekst voor deze krant.