Woensdag 22 December 1915. E@r»fce Jaarg. Nr 341 I ■■■■■ I — Frf s : 5 CmUemm door geheel België Het Vlaamsche Nieuws Het best ingelicht en meest verspreid Nieuwsblad ^an België. - Verschljnt 7 maaî per week ABONNEMENTSPRIJZEN Fer week 0.36 Par 3 maanden 3.75 Par maand 1.26 Per 6 siaanden 7.60 P«r jaar 14.— — m. » — AFGBVAAKDIGDEN VAN DEN QPSTELRAAB Dr Aug. BORMS — Aïfcert VAN DEN BRANDE BUREELEN: ROODESTRAAT, 44, ANTWERPEN. Tel. 1990 AANKONDIGINGEN Tweede bladz., per regel 2.60 Vierde bladz., per regel.. 0.6B Derde bladz., id. I.— Doadsberieht 6.— Vo*r aile annoneen, wende m zieh : ROODBSTRAAT, 44. Elzas-Lotharingei Elzas-Lotharingen ! Wie denkt er bi het hooren van dien naam niet aan eei land van verdrukking, aan een volk vai onder dwingelandij zuchtende burgers wien het nog niet toegestaan wordt zicl in hunne moedertaal uit te drukken? Z6i verderfelijk heeft de Fransche ei Fransch-Belgische pers met hare be krompen eenzijdigheid op den Vlaam schen geest weten in te werken, dat al zoovele andere ook die wangedachte bi de meesten is blijven voortvvoekeren Eene hier in Vlaanderen en ook in an dere landen schier algemeen verspreid-meening wil, dat Elzas-Lotharingen eei overwegend Franschsprekend land is dat in 1871 uit krijgskundigè en politiek redenen door de Duitschers van Frank rijk werd losgerukt, maar in hart en zie Fransch van ras en taal is gebleven ; ei nochtans grooter onnauwkeurigheid zo-i niet denkbaar zijn, dan Elzas als eei niet-Germaansch land te beschouwen Hoe buitengewoon gering het aanta Franschspreker>de gemeenten in Benè den-Elzas was, terwijl Boven-Elzas e nog minder telde, bewees o. m. de volks telling van 1881. Van de 732 gemeente) waren er in Lotharingen alleen slecht 341 uitsluitend Fransch-sprekende ge meenten, terwijl de volkstelling die il 1910 gebeurde enkel 200,000 Fransch sprekenden gaf op eene bevolking vai 2 millioen zielen van geheel het Rijks land. De meerderheid van de Fransch-spre kende inwoners van het Rijksland, n. 1 146,000 of 72%, woont in Lotharingen Daar hebben de verschillende kreitseï eene overwegend Fransche bevolking doch in dit geval zijn het hoofdzakelijl plattelands-gemeenten, daar niet één< gemeente met meer dan 8,000 inwoner eene in meerderheid Fransche bevolking heeft. In Straatsburg bijv. is het percen tage 3, in Colmar en Mulhausen ongc veer 5, in Metz 24%. Van te meer belang zijn deze gegevens, daar de bevolking sedert 1871 weinig is gestegen, n. 1. vai 1 >5I7,5oo tôt 1,791,800, of met 274,300 zoodat eene daling van het percentagi der Franschen door eene verhuizing o] uitgebreide schaal van rijks-Duitscher: naar Elzas, geenszins in aanmerking mag genomen worden. Integendeel, het Rijks land is gebleven wat het reeds onde: Fransch b-estuur was, een land, waar d< uitwijking de inwijking overtrof. Var 1871 tot 1910 bijv. vertrokken er ruin 360,000 personen méér dan er zich kwa-men vestigen. Wat den godsdienst be treft, het aantal Roomsch-katholieker klom er van 1,234,000 tôt 1,428,000, wai zeker geene verzwakking zou kunner genoepid worden. Gedurende twee eeuwen zijn de Elzas-Lotharingsche gouwen Fransch grondge-bied geweest en hebben Frankrijk's glo-riedagen gekend, maar toch is de aard de kern Germaansch gebleven, wat twee seuwen van vreemde heerschappij niel vermochten uit te 'wisschen. Dat, heeft de hui'dige oorlog duidelijk bewezen. Zoc lazen we in de ■' Nieuwe Ro-tterdamsche Courant » van 8 Januari i9IS, dat wan-neer op 13 December van het vorige jaai de Fransche troepen het dorp Steinbach. in Boven-Elzas, bezetten, zij den dorps-pastoor Dr. G. Wird gevangen namen, in toen de g^estelijke aan de Franscht jfficieren dlr- hem omringden vroeg .vaarom hij werd gevangen genomen, sreeg hij het volgend antwoord : « Wi] îemen dien maatregel nu in elke gemeen-;e die wij bezetten, daar wij met de El-:assers, en niet het minst met de Elzas-;er geestelijkheid, slechte ervaringen îebben opgedaan. Wij dachten in een ?ransch Elzas te komen, maar zien tot mze groote droefheid en teleurstelling lat Elzas onder den invloed van den bis-ichop van Straatsburg Duitsch gewor-len is. » Voorwaar die woorden, zijn •eelbeteekenend en zijn des te geloof-vaardiger, daar zij werden uitgesproken loor menschen, die er zeker geen belang >ij hebben, in dit geval, de'werkelijkheid nders voor te stellen dan zij zich y-oor-loet. In den namiddag nu, zoo gaat het lericht van de « N. R. C. » voort, tus-chen drie en vier uur, weerklonk buiten le dorpsschool, waar de pastoor met an-lere dorpelingen als gijzelaar gevangen at, de kreet : «Hoera! daar zijn de )uitschers ! » en spoedig drongen dezen le school binnen, waarzij de gevange-en bevrijdden. Gedurende de 44 jaar, dat Elzas-Lotha-ingen onder Duitsch bewind staat, is er eel wat veranderd. Dat heeft o. a. de be-ende Fransche schrijvçj" Maurice Bar-ès zelf toegegeven. Wanneer het in 871 door Duitschland van het juk evrijd werd, dat het tweehonderd lar had te torsen gekregen, was iet reeds zoo aan het Fransche dwang-ak gewoon geraakt, dat men er ich nog maar amper van bewust was, ïermanen te zijn. De volksklas sprak er ! | nog wel zijn Elzasser-Duitsch, maar aile1 | hoogere ontwikkeling was Fransch, de® leidende standen kenden geen Duitsch, ! de hoogeschool "was Fransch, met één: j woord, eenieder die zich een weinig bo-i i ven « het volk» gevoelde, sprak uitslui-] 1 tend Fransch, of tot den minderen man , Elzasser-Duitsch. Het karakter zelf van ï het volk had er dan ook veel toe bijge-5 dragen om die halve verwording te laten 1 gebeuren, want slechts twee euwen wa-_ ren verloopen sinds de Franschen Straats- - burg in vollen vredestijd bezet hadden : 3 door de oud-Ge^maansche dwaze voor-j liefde voor het vreemde en vooral voor ! de Fransche uiterlijke verfijning, was de . Elzasser een halfslachtige na-aper van ; den Franschman gewo-rden. Er woek-eren 1 ongeveer dezelfde wantoestanden als hier t in Vlaanderen, en heel en àl dezelfde als ; in Fransch-Vlaanderen, dat nu ook reeds . meer dan twee eeuwen van den Ger-1 maanschen moederstam afgerukt is. De 1 aristokratk was trotsch op haar Fransch, x dat evenwel door woo-rdenkeus, zinbouw 1 en tongval een Duitschen achtergrond . liet vermoeden. Ternauwernood waren er 1 nog kringen die van hart en ziel Duitsch . waren gebleven en alleen onder de wer-r kersstand-en zou men nog enkele Elzas-. sers hebben aarfgetroffen, zooals Daniel ! Hirtz en Christia,n Hackenschmidt, die 3 Germaansch voelden, maar. zij trokken . zich terug toen Elzas door de Duitschers 1 bezet w-erd, waagden het niet meer met . hen te sympathiseeren uit vrees dat het 1 Fransche leger opnieuw Elzas zou her-. overen. Ook bij anderen, die nog Duitschgezind waren gebleven, had de . oorlogsgeesel wrevel tegen de Duitschers . in het leven geroepen. Zelfs de enkele , geestelijke voorgangers van het volk, i zooals « Pfarr-er Hackenschmidt » die in ) hun hart nog Germaansch waren, verme-c den uit angst of wrevel aile niet nood-; wendige voeling met de Duitsche burger-; lijke of militaire overheid. r Gedurende het 44-jarig tijdperk der . Duitsche heerschappij, werd Elsas-Lo-. tharingen weer grootendeels voor de r Germaansche beschaving en taal gewon-r nen, tôt spijt van de Fransche « Allian-1 ces » en andere d-ergelijke Fransche in~ ( stellingen, die met den dag hun invloed ; zagen verminderen. Wel wordt het ) Fransch 110g gesproken door een deel ; rijken en aristokraten, die hun dochters r nqg ,naar Fransche kloosterscholen zen-1 den, maar het Rijksland is nu weer zoô - kern-Duitsch geworden, dat, indien men ; eene stemming hield voor de keuze, 1 Frankrijk of Duitschland, ongetwijfeld 1 80 % vo-or Duitschland zouden stemmen ; . en dàt uit beweegredenen van meerderen . ekonomischen bloei en ook omdat men 1 in Duitschland oneindig meer de gods-: dienstige overtuiging van zijn mede-! mensch eerbiedigt en den godsdienst aan- kweekt, dan in Frankrijk. Sinds het uitbreken van de vijandelijk-. heden is de toestand in Elzas-Lotharin-. gen in Germaansch opzicht nog aanmer-kelijk verbeterd. De /rancophiele partij ; van de gemengde Romaansch-Germaan-sche « dubbelkultuur », die zooals men weet een bufferstaat tusschen Frankrijk 1 en Duitschland wilde vormen, die be-houdt thans het stilzwijgen. Waarschijn-. lijk heeft het hoogverraad van een Wet-terlé, een Weill of een Blumenthal haar tot inkeer gebracht. De Fransche propa-gandeerende « Revue Alsacienne » van Bûcher, de « Nouvelliste » van Wetter-lé » en de « Cahiers Alsaciens » van Dal-linger, zijn met den oorlog als bij too-verslag In het niet verzonken. Behalve en,kele vrijschutters uit de Franschspre-kende grensgemeenten, voelt zich geheel Elzas-Lotharingen Germaansch. Het is geen geheim meer dat Elzas in verhouding tôt zîjne bevolking het groot-ste aantal vrijwilligers heeft opgeleverd, van geheel Duitschland, wat zeker geen blijk is van germanophobie. De meest aanzi-enlijke families, die er tot hiertoe altijd Fransch onder elkaar spraken, zijn er nu trotsch op Duitsch te spreken. Be-grijpelijk zijn er nog anderen, maar hun aantal is aanzienlijk geslonken. Wat er ook van zij het is een feit, dat1 de Germaansche ziel in den Elzas ont-waakt is, dat de Elzâssers in den strijd hun bloed met dat der overige Duitschers mengen en zich geheel met hen eens voe- ; len. Winston Churchill, de op 12 November 1.1. afgetreden Engelsche minister, ver- : klaarde in een zijner redev-oeringen, dat de inlijving van Elzas-Lotharingen in 1 1870 de oorzaak van den huidigen we- < reldkrijg was geworden, en van Fran-'i sche zijde werd reeds dikwijls en wel ; van ambtelijke zijde gezegd, dat men het ; zwaard niet zal neerleggen, v66r Elzas-Lotharingen zal heroverd zijn. j Wij zullen o-ns hier niet uitlaten over 1 het rechtvaardige of onrechtvaardige 1 dier bedoeling welke in Frankrijk en el- ( ders gekoesterd wordt. De tijden zijn 1 daar alleszins te ongunstig voor ; doch het zij ons toegestaan de volgende be- 5 sch-ouwing in 't midden te brengen. < Frankrijk wil Elzas-Lotharingen her- 1 ! overen en de, volgens Fransche ziens-wijze, verdrukte landstreek terug bij « la mère-patrie » voegen. In eene redevo-e-ring heeft Staatsminister Em. Vander-velde gezegd, dat bij eene o-verwinning der Entente, het Groot-Hertogdom Lu-xemburg, dat volgens hem aan ons land toekamt, tfrug aan België moet worden gehecht. Anderen, als Baie o. a. ook, deelen dezelfde meening. Hier zij des-aangaande alleen gezegd, dat indien men zich in het hoo-fd wil steken terug te eischen wat ons vroeger- heeft toebe-hoord, wij, Vlamingen, zeer ver kunnen gaan. Wij bedoelen b. v. de schooné ste-den van het Oud-Vlaanderen : Rijsel, Kassel, Valenciennes en heel den West-hoek, waarvan het terugbekomen eene verzuchting is van het Flandria irridenta. Frankrijk, dat aan koloniën alleen ruim 10 millioen vierkante km. b-ezit, zou oins wel dat kleine hoekje gronds mogen te-rugschenken, dat altijd Vaamsch is gebleven van hart en zin. Na al hetgeen wij voor Frankrijk hebben gedaan, kan haar die gift zeker niet^te groot toeschijnen. Jul. GONDRY. ONZE LETTERKUNDIGE PRIJSKAMP I imborg Wij deuken onzen Letterkundigen Prijskamp te kunnen eindigeti v66r Nieuwjaar, — hoewel de reeks van Vlaamscbe schrijvers nog'verre van uit-geput is, -— en dan tot de mededinging en tot de uitspraak over te gaan. Wij hopen dat de hr Alfons CORNE-LISSEN, die sinds weben aan he.t ziek-bed ligt .srekluisterd, en die met de hh. Dr PICARD en Prof. BRABANTS, deel uitmaakt van onzen keurraad, tegen dien tijd geheei herstçld zal wezen. Wij zouden toch nog gaarne spreken over zelcere dichters én schrijvers, als daar zijn jan Bols, Lodewijk Mercelis, Pbl Anri, Herman Baccaert, Jef Menne-kens, Lodewijk en Herman de Schutter, Aug. Cuntiens, Léo van Puvvelde, Aug. van Cauwelaert (den dichter, niet'te ver-warre.n met zijn broeder den spreker, vroeger volksch thans staatsch), Mevr. Maria Verhuyck, deze de eenige vrouwe-lijke lidmaat van de Vereeniging van Letterkundisren. Intusschen wordt ons nog toegezonden van Prof. Paul Bellefroid. de Limburg-sche Letleren, waaruit wij gaarne eenige namen mededeelen. Wat de heer Bellefroid deed voor Lim-burg zou ook moeten eeschieden voor de andere Vlaamsche gouwen : Antwerpen,; Brabant, Oost- en West-Vlaanderen. i Z06 slechts zal er een volledig en trouw beeld ontstaan van Vlaanderen's letterkvmdigé grootheid en weligheid. I wat noodie is voor later, want niet aan ons, doch aan de toekomst liggen eind- keuze en eindoordeel. * * * Heeft Limburg bc-zielde dichters, het telt ook talrijke en vaardige romanschrij-vers, verhalers en vertellers. Kan het an-d-ers in deze — tot nog toe — stille gouw, waar gedurende de lai^ge winter-avonden- en Zondagnamiddagen het boek den eenzamen inwoner tot liefste tijdver-drijf strekt? Al de prozaschrijvers groepeeren onder eene eenige rubriek, is onmogelijk. Men kan de letterkundigen niet rang-schikken als dichters, romanschrijvers, tooneelschrijvers, gelijk men een boek in . hoofdstukken verdeelt. Hoevelen zijn er niet, die de harp tokkelen en ook ledige 1 uren overhebben voor het verhaal of het ; tooneel? Schrçef pastoor Cuppens, van het Limburgsch Driemanschap, geene 1 heerlijke Vertelselkens, in 1907 in bun-del - uitgegeven ? Zijn de Reisverhalen van Th-îodoor Seyens, de Verhalen voor < groote er. kleine kinderen van Pieter-Ja- 1 :ob Stinissen, de Novellen van Lam- 1 arecht Lambrechts wellicht niet even ' rerdienstelijk als hunne dichtwerken? < Er zijn echter talrijke letterkundigen, n Limburg, die zich vooral door den rouan, het verhaal, de novelle aangetrok-;en voelen en aan de dichtkunst minder nededoen. Nicolaas THEELEN. — Op de eerste >laats ontmoeten wij Nicolaas Theelen, -3en boeienden verhaler, kundigen too- ; leelschrijver, scherpen jounialist en wel- 1 spr-c-kenden redenaar, in- den Vlaamschen 1 strijd me-er dan vergrijsd. 1 Zijne romans De Twee Hoeden en De c Duivenmelker, evenals zijne eerste no- ( relie Klaas Nulens, zijn eenvoudig en i xevattelijk, dikwijls zeer aandoenlijk, 1 ;n' gansch in den volkstrant geschreven. c '<Claas Nulens beleefde drie uitgaven. In 18S2 ondernam Theelen een week-ichrift voor romans, novellen, enz., on- • 1er den titel De Vlaamsche Lezer, dat ' rij meerendçel zelf opstelde. 't Was een I onderneming van belang : elk week- 1 sebrift besloeg 16 groote bladzijden, dus 850 bladzijden per jaar. Gocdkooper lec-tuur werd, in- dien tijd ten minste, voor-zeker n,-et geleverd ; het nummer kostte slechts 15 centiemen, de jaarlijksche in-schrij\ingfeprijs was bepaald op 5 frank. Na den tweeden jaargang\ viel deze uit-gave, waarvoor de krachten van een enkel persoon, hoe vlug en werkzaam ook, te kort schoten. RiÇeds meer dan 40 jaren strijdt Nicolaas Theelen mede in het Vlaamsche kamp en sedert lang te midden eener be-volkine die door de nabijheid der Waal-sche'grens m.eer dan eenige andere aan den noodlottigen Franschen invloed is blootge^teld. P. J. G. MAES. — Een tijdgenoot van Theelen is P. J. G. Maes, geboren te ; Neerocteren in 1844, die door verschei-deiie verhalen en geschiedkundige schet-sen de aandacht tot zich riep. Zijn eerste ons bekende werk verscheen in 1877, onder den titel Koyt overzicht van de geschiedenis der stad Halen,en genoot bij de vakmannen een gunstig onthaal. Onder den d-eknaam P. J. Waerseggers en in medewerking met K .L. Van Gan-sen, die K. L. Voorlichter teekende, schreei hij in 1879 zijn Karel Vrijman, Wetenswaardigheden en wtlskracht van een' dorpsonderwijzer. Sedert een tient al jaren is Maes voor goed begonnen zijne lettervruchten m druk te geven. Achtereenvolgens ver-schenen van hem se.dert 1900 : De Laken-nijverheid te Roeselare in de 16e eeuw ; De 'laatstë Graaf van Loon, romantisch verhaal uit de 14e eeuw ; De Binders in het land van Lummen ; Het Munthuis van Thorn ; De Belgische vrijwilliger en andere verhalen; De maatschappelijke strijd in Vlaanderen en de Guldensporen-slag ; Een Heksenproces in de Litnburg-sche Kempen, geschiedkundig verhaal ; en eindelijk een geschiedkundig roman, getiteld Filips van Artevelde. Onlangs bezorgde hij eene Geschiedr-nis van Neeroeteren, in twee deelen, met talrijke piaten en kaarten. Zooals de titejs der werken het reeds aanduiden, verhaalt Maes bij voorkeur; uit de sreschiedenis zijner geboortegouw. | Jaren lang moet hij zich bezig gehouden] hebben me.t het navorsehen van Lim-burg's verleden. waaruit hij dan ook veel belangrijks weet te vertellen. Zijne plaatsbeschrijvingen toonen aan dat hij de pfovincie Limbur? bereisd en door-wandeld heeft en ten minste sommige | gedeeltçn ervan met huis en thuis kent. I Maes is een echt Limburgsch schrij-j ver. De ^gebeur-tenissen, die hij verhaalt j en die steeds een srescbiedkundigen j grond hebben, worden meestal op Lim-j burgschcn bode.m afgespeeld ; 't zijn ook ' Limbursrers die daarin optreden. Het ka-, rakteristieke echter van de Limburgsche menschen en landschantien heeft hij minder scherp opgevat,althans niet doen uit-komen, zooals bijv. Lambrecht Lambrechts, Jaak Boonen, Jeurissen, August c Cuppens dat gedaan hebben. Vergeten'^ wij echter niet dat Miaes, die 't verleden c beschnjft, over geene levende modellen v voor zijne persoonschetsen beschikt. v Enkele verhalen, als Ontrouw en v Wraak, Arendsnest en Arendsneus wor- ^ cten ootsierd door eene driftigheid, die in ^ letterkundige werken liever ontbeerd wordt. Zij herinneren aan Brans' Lim-burgsche Schetsen, welke echter met meer kleur en keurigheid geteekend zijn. Maes is een boeiend verhaler. In zijn Binders in het land van Lummen vodral q lieerscht leven en gevoel ; de feiten, vollen elkaar met snelheid op ; geene lang-iradigheden, geene afwijkingen ; 't is \ ;en volksboek zooals onze Limburgers er ?aat ne hebben. Geschiedkundige ophel- « lerintren worden den gewonen lezer in ien lbop van het verhaal gespaard en rolgen onder eene afzonderlijke rubriek roor de liefhebbers. Wat vexstaat men loor binders van Lummen? 't Was eene îievenbend-e, die op het einde der 18de j 0 ïeuw den schrik ve.rspreidde in de onde & )aronie van I,ummen en de aangrenzen- r le dorpen. v d c Voor vredestijd In antwoord op vragen, hem in het ^agerbuis gesteld, heeft A^quith gezegd, dat de Engelsche regeering zich en voile bewust is van het groote belang van de ekonomische, sociale, kom-nercieele en financieele vraagstukken, lie na den oorlog zullen rijzen, en dat -rvaren mannen van het vak die al bij •oorbaat bestudeeren. Er is, zeide de ninister verder, al veel voorloopig on-lerzoe-k gedaan. Van dergelijke zor.een voor den tijd 'an vrede vertelt kapitein Norregaard, le bekwame schrijver van de krijg»-aindisre bescfyouwingen in het Noorschç vîorgenblad, voor zoover Duitschland >etreft. Onpartijdigheidshalve z-egt hij, >vertuigd te zijn, dat er in entente-lan-len zeker ook in die richting wordt ge-verkt, met name weet hij dat var Trankriji. Maar hij heeft nu allerlei 'an dien aard aangaande Duitschland 'erzameld. Duitschland zendt zijn invalieder îaar scholen, waar zij het.gebruik van runstledematen leeren, en een of andei îandwerk, dat hen in staat zal stellen, n eigen onderhoud te voorzien. Dan teeft Duitschland in Amerika voor hon-lerden millioenen goederen gekocht om >innen de twee maanden na het sluiten 'an den vrede afgeleverd te worden >.a. koper, katoe.n, wol, spek, tarwe, andbouwwerktuigen, enz. Ze worden ►pgestapeld dicht bij de havens, waai Duitsche schepen vastgelegd zijn, zoedat e snel naar Duitschland kunnen ver-'oerd worde.n, en kunnen di-enen om he1 >edrijfsleven weer aan den gang te bren-ren en de sporen van den oorlog zooveel nogelijk uit te wisschen. De Duitsche staat heeft maatregeleti retroffen om zijn invaliede manschap-)en weer op de been te helpen of zoc îoodig voor hun leven-te ond'ersteunen, ïr wordt dri^ërlei pensioen aan invalie-len uitbetaald : 1. aan verniinkten vooi îun heele leven ,2-7 mark in de maand !. een toeslag van 15 mark in de maanc tan allen, wier werkkracht met ten min-.te 10 t.h. is verminderd ; 3. een vaste ente, die bij algeheele- ongeschiktheic o-t werken voor gemeene soldaten 4£ aark en voor onderofficieren van aile ^raden van 50 tot 75 mark in de maanc >edraagt. Eens in het jaar wordt bepaalc >f die rente verminderd zal worden, ir reval van stijging van inkomsten. Eer oldaat, die volslagen tot werken onge-chikt is, kan het dus brengen tot 81 nark in de maand. Bij deze staatshulp komt nu nog de jartikuliere hulp, die'er op uit is om le invalieden zooveel mogelijk weer toi verken te krijgen. Een voorbeeld is wai •Crupp gaat doen. In bijna aile provin-iiën en groote steden, zegt de « Krupp-che Mitteilungen », worden po-ginger gedaan om de verminkten werk en be-igheid te verschaffen. De firma Krupp, lie al 27.000 van haar werkliedeh naai îet front heeft zien gaan, wil daartoc tieewerken. Zoodra iema:nd, die in haar dienst i; geweest, iets kan uitrichten. zal zij hem vc-rk eeven. Daarmee handelt zij naai len wensch van de meeste arbeiders, die liets liever willen, dan zoodra mogelijt veer aan het werk te faan. De firma al zoo noodig kunstledematen verschaf-en en een school oprichten 6p-dat ver-linkten, die hun oude werk niet kun-len verrichten, iets anders kunnen lee-en. Gedurende den leertijd wordt ook xin be,taald; Het geleverde werk zal zoo 00°: mosrelijk worden beloond en niet 1 mindering komen van wat de staat itbetaalt. « Reeds nu tijdens den oorlog », zeçt e « Kruposche Mitteilungen », « maar og meer na afloop van den oorlog heeft ns vaderland al de krachten noodig /anrover het beschikt, om al wat er ver-/oest is weer op te bouwen, om nieuwe /aarden te scheppen en het heele be-rijfsleven van het volk tot nieuwen loei te brengen. Bij dien arbeid valt ok aan de invalieden, die nog eenig rerk lcunnen verrichten, een gewichtig ardeel toe. Wij zijn overtuigd, dat on-e menschen, ieder op zijn wijs en op ijii gebied, gaarne willen meewerken an die schoone en grootsche taak. » Wanneer zal ook bij ons, in 't vooruit-icht van den vrede op doelmatige wijze unnen gewerkt worden? "1 rrji in n <rai 1 iui 111111 j Hi n 11 > 1 ini mwiiwwiwiim111"» DAGELIJKSCH NIEUWS AAN ONZE LEZERS. — Wij raden onze lezers van Antwerpen en omlig-gends aan, zich per maand te abonnee-ren op ons blad. Van af 1 December wordt dan het blad tehuis besteld met de eerste postuitdeeling. Men gelieve zich te wenden tot het bureel van het « Vlaamsche Nieuws », Roodestraat, 44. ONZE VLAAMSCHE (?) ANT-WERPSCHE SCHOUWBURG. — Wij ontvingen een brief waarin ons gevraagd wordt of de Antwerpsche Koninklijke Vlaamsche Schouwburg opzetteliik slechts Fransche stukken speelt. Wij weten niet of -dit stelselmatie: re-beurt, doch het feit bestaat. Wij hopen dat daaraan verandering zal gebracht worden. In dezen tijd moeten we ons-zelf zijn. Mochten al de Vlamingen het artikel van Dr. Tacob, in ons nummer van giste-ren, lezen en het overwegen. Ze zouden dan het v-erschil leeren dat er bestaat tusschen Volk, Staat e,n Natie en zouden aldus op den we? eeraken van ware, echte vaderlandsliefde DE DIPLOMATIE DER BONDGE-NOOTEN. — De « Gazette de Lausanne » uit hare gevoelens over de diplomatie der verbond-en mogèndheden : Weken gaan voorbij, maanden vlie-gen heen, gebeurtenissen volgen elkaar op, alleen de buitenlandsche politiek der geallieerden is st-seds onveranderlijk dezelfde gebleven. Dikwijls heb ik ge- ■ tracht de redenen harer onvoldoendheid te vinden. Ik wil er nog eens op terug-kom-en. Als een nauwkeurige en on parti jdige opinerker, heb ik de politieke stelsels -en de mentaliteiten, die in Enge-land en Frankrijk den boventoon voeren, beschuldigd. Demokratische stelsels, welke gedomineerd worden door den strijd der politieke partijen, overheer- ■ sching van redenaars, mentaliteiten van sociale hervormers en utopisten. In een strenge beoordeeling welke ik eenigen tijd geîeden aangçhaald heb, beschreef Wells de Engelsche Rergeering als zijn-de eene regeering van redenaars en ad-vocaten ; men kan hetzelfde van de Fransche Regeering zeggen. Hierom-trent schiet mij een aphorisme van Na- , poleon te binnen : « De groote redenaars, zeide hij, die de vergaderingen door schitterende woord-en domineeren, zijn gewoonlijk zeer middelmatige politiekers. Gij kunt hen niel met woord-en bestrijden want zij hebben er steeds veel hoogdravender dan gij ; gij moet tegenover hunne rad-de tong, een bondige, logische redenee-ring stellen ; hunne kracht ligt in het ijl-e ; men moet hen tôt de werkelijkheid der feiten terugvoeren : de praktijk doodt hen. » ... De praktijk doodt hen!... Vreese-lijke woorden ! Om oprecht te zijn, moet men bekennen, dat er tegenwoordig 111 de Fransche Regeering eenige mannen van aktie zijn van eene ontegenzegge-„ lijke waarde, doch de redenaars ver-moorden hen met hunne redevo-eringgn . en doen onbewust ailes, om hen te belet-^ ten handelend op te treden. VOLTOOIING VAN EEN TUN- ■ NEL NABIJ VISÉ. — De boring van den voornaamsten tunnel d-er spoorlijn Aken-Antwerpen, nabij Visé, heeft gis-teren plaats gehad in het bijzijn van den heer Goeverneui*-Generaal. Eene kleine plechtigheid ging hierm-ede gepaard. HET EINDE VAN DE ONEENIG-HEDEN IN DEN GEMEENTERAAD VAN ETTERBEEK. — Men kent de bijzonderheden van wat er in den ge-meenteraad te Etterbeek plaats vond. De afwezigheid van een raadslid behooren-de tot de meerderheid heeft de kracht der partijen verplaatst, en de voorstellen van het kollege werden systematisch verworpen. Een groot aantal posten van het ge-meentebudget w-erden verworpen en de kredieten w-erden ni-et gestemd. De Be-s^en-dige Deputati-e van Brabant heeft, van haar kant, gewei^erd, om er geen nota van te nemen, zooals zij volgens de wet het recht had te doen. De coestand dreigde allerverwardst te worden. De Gouverneur-Generaal in België heeft thans een verordening uitgegeven, ge-lastende om al de posten, welke door den gemeenteraad verworpen werden, ambtshalve op het gemeentebudget in te schrijven. Aldus zijn de geschillcn voorloopig gestaakt, welke de gemeente Etterbeek in beroering gebracht hadden, alsook de daaraan gren7ende gemeenten van Groot-Brussel, die eraan deel genomen hadden. INTEREST EN DELGING DER OORLOGSBELASTINGEN. — De Goeverneur-Generaal in België heeft machriging gegeven tot het opnemen in de staatsbegrooting voor 1916, van een post van ongeveer 45 1/2 millioen, moe-tende dienen tot het betalen der inte-resten en tot het verzekeren van den delgins^sdienst der leeningen welke door de negen provinciën aangegaan werden tot dekking der twee oorlo.?sbelastingen, waarvan de eerste, ten bedrage van 480 millioen, volledig gestort is, en de tweede, bedragende 40 millioen per maand, oniangs aan de stemming der onder-scheidene provinciale raden on der wor-pen werd. EEN HALVE EEUW VAN OORLOG. — Het « Journal de Genève » heeft een vergelijkende tabel opgemaakt der sommen welke aan de laatste groote oor-logen en aan dien welke thans Europa verscheurt, besteed werden. Het is ihderdaad intéressant om d'e enorme sommen welke gedurende dezen oorlog uitgegeven werden, te vergelijken met de kosten der voornaamste oorl-ogen der laatste 50 jaren. Deze uitgaven eijn allergerinç-st in vergelijking met de mil-liarden welke thans weggegooid worden. Duitschland gaf in 1870-71, in het geheel a,200 millioen mark uit, waarvan 1,750 mark als directe oorlogskosten. Het overige werd uitgegeven aan pen-sioenen, aan vergoedingen, enz.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.