WOENSDAG 16 OKTOBER 1918 PRIJS 7 CENTI.EM VOOR VLAANDEREN en WALLONIE VIERDE JAARGANG — Nr 281 ABONNEMENTSPRIJZEN Voor een maand 1.75 Voor 3 maand 6.00 Voor 6 maand 10.00 Voor één jaar ,. 18.00 * ~~~ - Aile klaohten nopeng anregelmatig-hede®' in de beatelliug der postabomne-menten rijit UITSLUITBN"D te rich-ten aan het BESTELLEND POST-BUREEL, en niet aan het beheer vain het blad. AAfvilOiN DIuliNtifcN : Aankondigingen, per regel ... 0.76 otadnieuws id. ... 1.24 Finantieele berichten 1.60 iJoodsberuht 6.0b Elke medewerker is persoonlijk verantwoordeiijl- voor zijn schrij n, en bindt niel heel de redakue REDAKTIt, BLHfcfcK EN AAJS&OJNUiUliSCiEJS : a, S i =J AîvUiiàMAJRK k ANTWEHPEN Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maal per week DE CPST-ELRAAD: HoofdupsteHer «ai VfctfiiULST, Dr. Aug. BORMS, Hoogleeraar AJb. VAN DEN BRANDE HEDEN WOENSDAG, 16 OKTOBER 1918, OM 9 TORENUUR STIPT in de zaal « -Thalia », Carnotstraat, 28 GROOTE DEBAT-AVOND PROGRAMMA : De Harmonie « De Blauwvoet », onder leiding van den heer A. Rodens, zal uitvoeren : 1. Groeninghe, Marsch Jef Van Hoof. I. Uicnter en Boer (Openingsstuk) '. Sûppé. 3. Rede van den heer Proj. Alb. Van den Brande, met het onderwerp : VLAANDEREN EN DE VREDE. 4. De Vlaamsche Leeuw. Na de rede van den heer spreker is het woord vrij. Allen daarheen ! ! ! OFFICIEELE BERICHTEN ¥an Ou fiche zijde DUITSCIi avondbericht Berlijn, Maandag 14 Oktobeir. — Of-ficieel : In Vlaanderen heeft de vijand op een breed front tusschen Dixmuiden en de-Lys aangevalien. WAj vingen dien stoot op. Aan de Ois© en. de Aire en Westelijk «in de Maas zijn de aanvallen der Franschen ©n Amerikanan mislukt [ • * » DUITSCH legerbericht Westelijk gevechtsterrein I Berlijn, Dinsdag 15 Oktober. — Of-ficieel : Legergroep Kroonprins Rupprecht : In Vlaanderen heeft de vijand zijne aanvallen op breed front tusschen Zarien en de Leie weer opgenomen. Hij siaagde erin over onze voorste stellin-gen heen door te dringen. Tegen den middag kv/am de strijd in de linie Kortemarfa, beoosten Roeselare, dat na harden strijd in vijandelijke handen viel, bezuidwesten Isegem en benoord-oosten Meenen tôt staan. Meenen en Wercik werden tegen krachtige aanvallen behouden.V- Overtochtspogingen van den vijand over de Leie bij Komen werden ver-Vjdelcl. Bij hernieuwde aanvallen 's na-middags gingen Handzame en Kor-temark verloren. Krachtige, met pant-serwagens ten uitvoer gebrachte aanvallen aan weerszijden van G ifs mis-lukten.Tusschen Isegem en Meenen kon de vijand 's namiddags enkel weinig ter-rein winnen. Suksesvolle voorposten-gevechten bewesten Rrjsel en aan het Ueule-fyanaal. In den Selle-sektor, be-noorden Haussy en bij St-Souplet mis-lukten gedeeltelijke aanvallen van den tegenstander. Legergroep Duitschen Kroonprins : In dichten morgennevel brak de vijand beoosten St-Kwtntijn over de Oise ten aanval op en vatte voorbij-gaand op de hoogten bezuiden Nac-juigny en benoorden Origny voet. Omvattende ingezette tegenaanval wierp hem van de hoogten weer op de Oise terug. Heftige gedeeltelijke ge-vechten voor het nieuwe front benoor-Jen Laon, bewesten de Aisne en in de ylz'sne-bocht bezuidwesten Grandie.Legergroep von Gallwitz : Tusschen de Aire en de Maas vielen île Amerikanen met sterke krachten aan. Het zwaartepunt van de gevech-ten lag beoosten de A ire en aan weerszijden van Charpentry op Bantheville leidende banen. De gedeeltelijk tôt viermaal herhaalde aanvallen ziin tôt ro olaatselijke terreinwinst aan weerszijden van Romagne na, mislukt. Zuidoostelijk gevechtsterrein Op de hoogten benoordwesten en tenoorden Nisj vonden gevechten van minderen omvang plaats. Van Oost.-Hong. zijde Westelijk gëvechtsterrein Weenen, Maandag 14 Oktober. — Officiel : Bij de Oostenrij k sch-Hongaarsche tro(e-ptn geen groote krijg-sv-errichtLngen. 1taliaansch gevechtsterrein Weenen, Maandag 14 Oktober. — Of-ficieel : Bij de Oostenrijksch-Hongaarsche 'f(«pen geen gevechten van beteekenf-s. balkanfront Weenen, Maandag 14 Oktober. — Of-fieieel : Onze terugtrekkende trœpen in Albanie moes<tein, achterhoedte-gevechten en :'?evechten tegen benden leveren. In den sektor teni Noorden van Nisj duren de ?«veehten bij den 'terugtocht voort. Ook 5e burçferlijke bevolking neemt diaaraan ('eel. Een bijzonder s.terke,_ vijandelijke ^fuk is merkbaar in het Morava=dal. Van Franscî>0 zijda westelijk gevechtsterrein Parijs, Maandag 14 Oktober. — Offi-cieel; în plaatseiijke ge\'echuen hebben- de Franschen bun stellingen op den linker-oeveir van de Oise in de streek van Mon. tonigny kunnen verbeteren. Bezuiden de Serre hebben de Franschen Monœau-Ies loups bezet en zijn ze tôt op een km. afstands bezuiden Assi-sur-Serre doorged rongen. Met medewerlông d'er Italiaansche troepen hebben dfe Franschen Sissone ge-nomen en zijn ze verdeir opgerukt. Verder naar het Oosten schotein'ze ondanks zeer levendig verzet van den vijand op den Noordelijken oever van de Aisn^ terdege op en schoren ze hun lini'Jes tôt voorbij de dorpen la Malmaison, Lor, le Thour ien St-Germain Mont. ïn de S'treek van Asfeld' trokken. de Franschen tcin Noordên van Blaazy op verscheiden puniten over de Aisne. Van Engalscfte ziide WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Maandag -14 Oktober. ■— Of-ficieel : , • Gistermiddag heeft de vijand1 op een breed front benoorden le Catftau een zwaar bombardement geopend. Onder dekking van dit geschutvu-ur kwamen krachtige aanvalen van de infanterie tje-gen de st-elling los, de wij beoosten de Selle, in dè buurt van Solesme, bezet hou-den. Deze aanvallen werden na harden strijd ,met succès afgeslagen. Andere aanvallen heeft de vijand giste-ren met behulp van tanks tôt steun van zijn ''nfanterie-aanvaHen tevergeefs tegen onze stellingen tegenover H as près inge-zet.Onz;e patroeljes drongen gisteren en vannacht on» een aantal ountetn Zuid'elijk en Noordelliijk van Dowaai vooruit. Ze wônn.en veld en namen gevangenen. Bezuiden de Lys slechts plaatselijke krijgsverr^chtingen.. Onze patroeljes en vooruitsreschoven afdeelingen waren be-drijvig en maakten het mogelijk, dat er op somimâge punten vord'eringen werden gemaakt en een aantal rraaranen gevangen werden eenomen. In d!e nabijheid van Erquinchem, en bezuiden Mezraaquart asijji plaatselijke gevechten geteverd, waarbij wij verscheiden. gevangenen maakten» Ondanks den mitet en, den regen hebben onze vlieo-ers den vijand d'en 13n Oktober gesitadig met bommen en machine-geweenruur bestoolct. 's Nàchts verbeter-de het weer. Er wîçrden 1,2 bommen op belangrijke spoorwegverbindingen ge-worpeiï. Van Italiaansche zijde ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Romfl, Maandan- 14 Oktober. — Offi'-cieel : In den avond van den 12n Oktober heeft de vijand een krachtigen overval op de Piave, tegenover Zens on, beproefd. De poging' mislukt,e volkomen. De vijandelijke booten, die door het vuur onzer machinegeweren en het geschut werdp.n bestôokt, werden verspreid en de zw.e.m-patroeljes, die ze vergezelden, waren g,e-dwongen in wanorde en met zware ver-liez,en terug te kearen. Gedu rende den dag van gisteren drongen onze patroeljes de vijandelijke voor-tf-tgeschoven post.en benoorden Sano (Westelijk van. Mori) binnen, verjoegen de bezetting en keerden rmet gevangenen en materiaaJ terug. Op de rest van het front waren onze verkenners met suc-ces werkzaam. In het Pertica-gebied werden eenige. gev«ngenen gemaakt. TELEGRAMMEN De Stemming in de Entente-landen Aile hoop gevestigd op Amerika In. elk geval blijft Amerika voor het oogen-blik het land, waar al wie naar den vrede verlangt, op moet hopen. Ook daar is er wel een oorlogspartij — de uittreksels die ons dezer dagen uit de Amerikaansche pers rijn overgeseitid hebbeu een geest geopenbaard Sis van de beate Northcliffebladen — en men moet r.^ch de regeering van président Wilson vooral niet te goedgunstig voor _ Duitschland denken, maar het lijdt geen^ twijfel, dat zij een einde aan den oorlog wàl hebben en al haar invloed bij Amerika's bondgenooten zal aanwenden — en die invloed is waarlijk niet gering : hoe 2»uden de Franschen en Engel- schen er aan het •Westelijke front voor staau zonder de twee millioeti Amer.kanen en zon-der Amerika's oorlogsmateriaal ! — om hen te bewegen, deze kans oui zonder vérder bloed-vergieten een goeden vrede te krijgen, niet te bederven. In- de rede van minister Lansing, waarop wij reeds hebben gedoeld, klinkt als een ern-stige waarschnwing aan de bondgenooten, om zirh niet door hnn haat tôt onredelijkheid te laten verleiden. ( « Het Vaderland ». ) Washington acht Wilson's voorwaarden aanvaard Wij nemen dns aan, dat Dnitschlands ant-woord aan Amerika blijft. Te Washington was de eerste indruk, zoo sèin,t Reuter van daar5, dat pre#=ident Wilson's voonvaarden ten voile waren aanvaard. Trouwens men kan er mœiliik iets anders in lezen. De gemengde kommissie, die Duitsch'and voorstelt, schijnt wel noodig om den wapenstilstand nitvoer-baar te maken. In Wilson's nota lag een te-genstriidi^heid, die eerst opgelo?it moest worden. In één adem scheen hij te verlangen, dat de Centra]<m het beze+te gebied eerst moeten ontruimen, en een bereidverklaring daaroe voldoende te achten. Nu hebben wij aanstond-. bij het bekend worden van- Wilson's nota opgemerkt, dat een ontrmmin'g, terwijl de vijand blijft aanvallen, een onding is. Onze militaire mede-werker heeft dat Zaterdag nog eens met riin gezag aangetoond. Er moet op dit ptrnt een modns worden gevonden. De Jingopers De Engelsche Zondasr-ochtendbladen — d"t ziin weetbladen, de Engelsrhe dagb'aden verschijnen Zondagsochtends niet — hebben altijd o*n hnn «en«ationeel, jingoïstisch ka-kend ge^taan. Hnn voorwaarden voor een wapenstilstand zijn er naar. Dnitschland zon, om dit clechts te noemen, den linker Rijn-oever moeten laten bezettenl Het zon niet vee! dwazer zijn geweest," aie ze nog hadden geë>seht, dat aile Duitsche generaals als gij-zelaars in den Tower moesten worden opge-sloten. De Engelsche reCeerinS en de Duitsche nntwoordnota Amsterdam, 14 Oktober. — Reuter verneemt dat het Engelseh mini^terie van Buitenland^ sche Zaken door bemiddeling van den En-gelschen gezant in den Haag de Duitsche nota ontvangen heeft. Balfonr en Bonar I,aw verlieten Londen om met Lloyd George te konfereeren (Llovd George is nog altiid niet hersteld ; volgens de « Kôlnisehe Zeitung » is hij zelfs. zwaar ziek.) Reuter verneemt ver-der dat het niet waar=chiinlijk is dat een verantwoordelijk Engelsch minister een uit-voerige verklaring over den toestand zal -af-leggen. De nu te nemen maatregelen moeten van Wilson uitgaan, die, met de Geal'ieerden eerst moet overleggen ; de wijze waarop zich de Duitsche nota uitdrukt zegt nog niet dui-de&ik genoesr, of Wilson's voorwaarden zonder meer worden aangenomen, ofwel of ze eikel als grondslae voor de onderhandel'ncen zullen worden be^cbouwd ; er kan natunrlijk geen spraak van jnjn de militaire operaHes te staken en geën wapenstilstand kan worden gesloten, dan onder den< zekeren waarborg dat de vijand niet eenvoudig van de verademing gebruik maakt, om la ter opnieuw ,te begin-nen. Bazel, 14 Oktober. — De « Times » meldt dat bii de konferentie yan de Enge^che dominions, iit vervanging van den minister-president Ijloyd George Balfour ambtelijk over de mogelijkheid van onderhandelingen over een -eervol verloop van den oorlog mededee-lingen zal doen. De parlementaire medewer-ker van de a Manchester Guardian j> meldt dat in het Engelsche Dagerhuis een meerderheid van 3/4 voor opname van de vredesonderhan-delingçn op grond van Wilson's 14 punten voorhanden is. Fransche onoprechtheid Parijs, 14 Oktober. — Het Duitsche ant-woord besprekend schrijft de a Temps. dat Duitschland de punten van Wilson als grond-slag en niet aU voorwaarden aanneemt en dat het allen schîjn heeft te gelooven, dat Wilson als scheidsrechter van het buitenland optreed,t om de geheele wereld tôt gezonde reden te brengen. Men kan zich dus voorstel-len, hoe de onderhandelingen er zouden uit-zien. Met betrekking tôt de ontruiming schijnt Duitschland aan te nemen, om dan de vraag weer te schuiven op den rug van een gemengde kommissie met de opdracht een- overeeckomst over de ontruiming ,te tref-fen. De <t Temps » stelt op den voorgrond, dat de nota, strikt genomen, op de laatste vraag van Wljson niet heeft geantwoord. De heer-schappij der Hohenzollern is van opschrift verwisseld, meer niet. «Journal des Débats» zegt: Wij zullen on» niet tevreden stellen met de schonne woordèn van prins Max von Baden en zijne kollega's. Wij zullen sleehts voor tastbare waarborgen te vinden zijn. De pans aan Wilson Bern, 14 Oktober. — De «Associated Press» meldt uit Rome : De paus wendde zich persoonlijk tôt Wilson en drukte de hoop uit, dat zijn verlichte gee-t, zijn oordeel en sterk menschelijkheidsgevoel het den président mogelijk zullen maken, een voor beide zijden bevredigende regeling te treffen. De <c Washington Post » zegt, dat Wilson, noch de andere leiders der Geallieerden niet met de vernietiging van het Duitcshe kei-zerrijk zullen eindigen voor ze garanties hebben, die verraad onmogelijk maken. De « Albanv Knickerbocke Press» schrijft, dat het Amerikaansche volk uiting moet ge-ven aan haar verontwaardiging op zoo'n nota te moeten antwoorden. Wij gelooven niet wat Duitschland zegt — aldus het blad. Londen verwacht niet zoo spoedjg een wapenstilstand Londen, 13 Oktober. — Hedenavond wordt in gezaghebbende kringen vernomen, dat geen vooruitzicht op een spoedigen wapenstilstand bestaat en dat, wanneer de ti)d rijp is om een wapenstilstand te overwegen, deze niet toegestaan of overwogen zal worden, zonder maritieme en militaire waarborgen. dat Duitschland niet alleen bereid is het zwaard in de schede te steken, doch absoluut marhteloos is om de vija.ndeliikheden te her-vatten. Ofschoon thans geen officieele verklaring te verwarhten is, mag men aanne-men, dat deze beide punten zoowel het stand-punt van Engeland aïs de Geallieerden weer-geven. De Bswustwording van Vlaanderen Een Vlaamsch vrijwillgier, die er sinds-dien (.aan het LJzerfront) den heldenclood vond, schreef al 23 Septeniber 1916 aan een vriend : v « Oe Vlaamsche Beweging hier op 't front 13 zeer merkwaardig. Kolossale tegenwer-king ; toch, we moeten allés trotseeren, zielfs den doodl lin als ik val, dan eerst ypor Vlaanderen en voor België daarna. Leve de Clercq 1 Leve zulke Vlaamsche landvenraders ! ! ! Leve Vlaanderen 111» En drie maauden later schhhrijfft dezelfde, voor het overige een di-oomerig-gevoelige jongeman, met het hart vol heimwee naar zijn gebuortepiaats en zijn iief, die hij niet zou weerzien : <( Men heeft ons verboden, iets over de Vlaamsche Beweging te reppen ! is niet wraakroepend? Ze willen ons heelemaal clood, zeker? Doch 't zal niet lukken ons een siot op den mond te zetten. Een hond kan men inuilbanden, raaar een mensch niet... Maar 't is waar, we zijn ook maar hon-den... v Ik ben révolutionnair geworden, onstui-mig, al wat ge wilt. u En dezelfde, die kort te voren het lied ge-dicht had : Wij zijn de mannen, de kracht van 't land, De stoere Vlaamsche zonen, Die niet en dulden vreemden band E11 vreemde heerschers hoonen ! — _ Roert aan den Leeuw met, vreest zijn klauw, Denkt om zijn leuze : Hou en Trouw, Hoiho de kerels, doodt, sla dood ! Scherpt degens en bajonetten! De klokken luien. 't Land is in nood, Vooruit, om den vijand te pletten ! diezelfde vrijwilfige strijder tegen den in-valler dicht dan eenige maanden later, als de verhoudingen zich overal tusschen de Vlamingen en de Regeering toegespitst hebben : Havre, Havre, eeuwige schande... Listig-laf beraamd komplot... Havre! Havre ! dwingelanden, Kamp thans I of der is geen God I Havre ! Havre ! kent uw zonde I Denk er, denk er driemaai aan, G'hebt een ongeneesbre wonde In ons nijpend hart geslaan I Havre! weet het, na dit vechten Komt- een nieuwe, Prootre strijd \oor ons kindren, voor ons « Kechten » ! Havre, Havne, wees bereid ! Dan is 't onze beurt van spreken iNa ons lang&eiekt geduld! Dan is t onze beurt van wreken ! Havre ! Havre ! 't is uw schuld ! En uit de loopgraven van .achter den IJzer stroomen -de mededeelingen van dien aard voort,; niet aheen Vlaamsche krijgsge-vangenen verspreiden ze uit Duitschland naar België. Zij komen ook — hoe weei men niet — dô6r tôt Isederland, ondanks de cen-suur. Het geschritt : « Vlaanderens Weezang aan den IJzer» is een do^-rloopend relaas van beleedigingen, m.ishandelingen, bestraf-fingen van al wat zich in het Beigisch Leger maar « Vlaamsch-bewust )) toont ; het is als een akte van beschuldiging, bestemd <1 om een rilling door het land te doen gaan » De eenvoudigste boerenjongens bes'riiœn nu wel, waarom zij zoo behandeld worden. Voor mij ligt een der vele brieven van achter het front, met verhalen van bestraffingen en beleedigingen door de Vlaamsch-hatende bevel-voerders. van sergeanten tôt generaals ! « 't Is meest omdat we Vlamingen zijn, zoo ge ziet dat wij als Vlaming gezien zijn lijk beesten, of lijk menschen zonder vel op hun buik. « En dan volgt veelbeteekenend : « Maar ze moeten eens komen, zulle ! » « Vijftig duizend man », aldus schreven de 200 ïntellektueelen van achter den IJzer aan Kardinaal Mercier, « zijn bereid onze verklaring mede te onderteekenen. » En er is aanleiding hen ten voile te gelooven. Nooit i® er sterker propaganda gemaakt voor' het Vlaamsch zelfbewustziji*, dan de Vlaamsch-haters van1 hoog tôt laag in het leger bedrij-ven bij hun pogen de Vlaamsche soldaten te • trappen tôt slaafsche onderwerping. Zij hebben er de Vlaamsche frontpartij helpen stich-1 ten die de leus van Vlaamsch zelfbestuur gansch tôt de hare gemaakt heeft. En de anti-Vlaainsche vluchtelingenpers, in het Fran9ch of Vlaamsch, doet met haar schel-den en schimren even nuttig werk. De dee-moedigheid waarmee « Lamme Goedzak » den druk der boven hem gestelden aanvaard-de als iets noodzakelijks en onvermijdelijks, . was sleehts om te zetten in vastberadenheid yan afweer, door d^en druk te vervan-gen door geeseling van lijf en geest. Het on-geluk der Vlamingen is geweest, dat zij, onder de geleidelijkheid eener eeuwenduren-de inzinking, hun achterstellipg in het eigen land met doffe geliikmatighcid verdroegen. Maar de oorlog en de houding van hun Regeering en hun tegenstanders hebben een omkeer bewerkt. Er zijn een verbittering en verzetskracht aan het opkomen, gedrenkt in het bewustzijn dat de Vlaming te goed is om getrapt te worden door zijn Regeerders en verfranschte burgerij, welke straks, als de oorlog ten einde is, aan het aktivisme, dat van Vlaanderen een land wil maken voor het Vlaamsche volk, een leger van vastberaden volgelingen verzekert. Wie den afstand tôt het beoogde doel : « in Vlaanderen V iaamsch » —■ met langer een taaiKwestie doch een sociaal-poliliek -vraag-stuk — almeet naar cijters aileen, komt al te gemakkelijk tôt de slotsom, dat niets den : vlaamschen leiders gemakkelijker zou moe- : ten vailen dan dit dœl te beieiken. Uemogra- 1 phisch-statistische gegevens wijzen uit, dat . hoo.^stens een tiende tôt één twintigste der bevolking van V laanderen transkiljonsch kan , ziin : miniers de Fransche taal beheerscht. (2) Wat lijkt gemakkelijker voor de negen tien-den, die dan nog bovendien talr-ijker zijn dan de YVaien aileen, dan de rechten te nemen die zij wîlln ? ou^oiuKkigerwiize houdt een redenèerin^ aïs de^ — aie w 11 stadi^ tegenover de Vlaam- , 1 ■ en gesteld zien, — geen rekening met de maaiov.Uci(jpeajii.e en zi<.m.uii<iij<e îti-ieu. ueze een "Cienae tôt een rwuiu^sie i'rans-Kiijwns zijn maaischappeajk en staatkundig ae ne>erscners over ce negen ticiLden, ver- i tegeuwooiûi^eii het grou-a^ezu, <lat den al te pooti^eii Doer er onder kati nouuen ; de hoo-gerer geeaieujiiheKl, eue ae îa^ere onder <ien oui m neeiL; <le rte.dmachl en oe weikgevers-Kia!>se, aie t>epaalt wie een aanstenin^ Krij- , fien zal om <len Kost te verdienen; de oiticiee- ' le en ottîcieuse Destuurslicnamen m<_t naa oe- 1 schntis.iu£ ovei talioozp Ocianijea, over Oevor- • deiio^en en vei piaaUuigen. un paruj-ver- J aeeioueid en lijsten-SDemming versterKen, in ' piaiiuscn poiiLieK opzicht, deze overmactit der ! kienie mni<ierneid. En het r ransKiijonisme in vlaanderen tieett zich nooit ontzien, zich * van z»jn maatscnappeiijke maetit en 111^ 1 vloed te oeUienen, om het Vlaamsche volk er onder îe houoen. tlet zal dit eerst recht met 1 doen, als net straks zal gelden te strijden voor zijn machtspositie tegen het Flamingan- ' tisuie, aat v laanderenland k^mt opeisehen ' voor den v laamscnen geest en het V iaamsche ; volk — en dus met zijn radiKaal programma zich niet mécr noen minder ten doel stelt, daft ' aile macht en gezag in V laanueren te onltrek-ken <tan hen, die ingaan tegen het : « in 1 ,V laanderen V iaamsch ». Was nu het overige deel van het Vlaamsche volK bezeten door dezelide wilvastheid, i aio zijn îeiuers die 't naar (lit uoel dr^jven.ùet verzet van het overmachtige tienae zou geen ' oogenblia. stand houden eu spocai^ gebroKtn ' zijn. Loch zoo 't overal en te allen tijde het tra^iscn lot der voortreKKers r>eweest is, dat ( oe memgte, voor wie zij streed, hen sleehts langzaam ot schoorvoetend volgde, in Vlaanderen werken z66veei invloeden de bewust- ! woiding der bevo.king tegen, dat den voor- : gangers inderdaad een uphiU-work> wacht, en , men te grooter eerbiod krijgt voor hun vatsbe-raaenheid en moed, om de taak te aanvaar- ! den. Ln liet moemjker wordt hun hard te val- 1 len, ook waar men hen duideiijk lalen ziet. 1 Met zijn gioot aantal anaiphabeten, zijn veracntenijkt onderwijs, zijn ingeboren trouw en aanhankelijkheid, zijn deemoed en 1 onderworpenheid, is het Vlaamsche volk < even mceiiijk op te werken tôt vasLberaden-heid ter zeiiverwezenlijking als het Russi- . sche. Maatschappelijk snouisme, dat bij ons te lande al zoo welig tiert en zijn uitinf vindt in aanbiddiag van uitheemsche taal en manieren, werkt in Vlaanderen, met j a\n bovenoouw van veriranscfite richards, , nog veel sterker. En om «ansch haar Vlaamsch programma te verwezenlijken,mbet ' de meuwere isewe^ing ook nog de vasL in- 2 geslagen omheiningen der politieke partijen ;>m\ erlo^pen, opdat gedurende de eerstvol-ijende jaren het programma der doorvlaam- i sching van Vlaanderen vôôr ailes ga, en allen om zich vereenige, gelijk dat van l Home-Rule in Ierland. Met een verwezenlijking ten halve, met sen compromis gelijk in het Beigisch verte-genwoordigend lichaam telkens werd alge- 1 sloten en waarmee Vlaanderen werd zoet ge- f houden, zou de Beweging, tijdens dezen oor- . £>g met zulke zevenmijllaarzen vooruitge-stapt, voor goed in het zand verloopen. Het s u nu of nooit » is voor haar geschreven als yoor geen andere. t A 1) Deze uitgaaf van Karel de Schaepdrij. r ver en Julius Charpentier geeft ons een zoo r groot aantal gevallen met naam en toenaam c ,an de getroffen Vlaamsche «lachtoffers, dat men recht zou hebben die als authentiek te aanvaarden. Doch indien de oorlog ons iets ' Jeloerd heeft, het is : op onze hoede te zijn te- ^ <enover aanklachten omtrent daden van tegenstanders. Men zou, als buitenstaander, irouwens van. al die gevallen aile bijzonder- ^ reden moeten kennen, om over deze aan- 'i vlacht tegen de anti-Viaamsche oflicieren in het leger te mogen oordeelen. Wat « Vrij j België» daaro\er herhaaldelijk meedeêlde, s intuisschen welsprekend genoeg. ^ Voor ons doel is dit geschrift vooral van ' aelan-' als teeken van den toenemenden geest J, .n het IJzerleger, en om den blijkbaren in- , k'ioed. dien het zal hebben op de Vlaamsche aevolking in het bezette i^ebied. 2) juiste gegevens omtrent deze groepee- 4 ring zijn niet voorhanden daar men (zie H. £ Meert's « Antwoord aan Jules Destrée ») on- \ ier de middengroen die Fransch én ? Vlaamsch spreekt, zoowel de dienstboden en (verklieden rekent, die een ntondvol Fransch 4 Jrabbelen, aïs ook de ontwikkelde Vlamrn- \ ïen, die beide talen beheerschen. Een nieuwe s Mlfstandige becijfering bij Gehri^ en Waen-:ig, — « Belgiens Volkswirtschaft », Teubner 1918 — leidt echter tôt geen andere uitkomst. •" L. SIMONS r ■ c Stad en Land OVER DE VLAAMSCHE KWES- tans vechten de Jougo-Slaven tegen Oosten- r TIE. — TWEE VRAGEN. — Wij lezen rijk-Hongarije waarvan zij deel uit maken } in cen Zwitserseh weekblad «La Nation» J™ dezer monarchle ZI)n het r (nr. 70 van 29-9-18) : De Vlaannsche aktivisten strijden niet tegen s « Onder deze hoofding heeft de heer Si- België- Integendeel, de Vlamingen vormen < mons, opsteller-uitgever der Nederlandsche van het Belgische IJzer-leger, dat ( Wereldbibliotheek, die op 't oogenblik bij ons de Duitschers vecht aîhoewel de meerderheid (in Zwitserland. — Red.) verblijft, aan het dier \ laamsche soldaten en o îcieren «Journal de Genève» geschreven, zofider tôt nauwe samenvoeling zijn met het po heden door een antwoord of eene inlassching doel der Viaamscher aktivisten, dat de op n- ^ vereerd te zijn geworden. Hij wendt zich dus ring nastreeft van V laanderen en e aa - f tôt «La Nation» om deze « vragen » nog eens sche volk, en voor het Vlaamsche an e te stellen aan degenen die in staat zijn hem toestand scheppen wil gehjk taan , , . 1 antwoord te geven en het is ons een genoe- Wallonie, m eenen Belgischen gen hem gastvrijheid in'ons blad te bieden. staat. * .. , ,. . .. 5 De heer Simons schrijft ons, dat hij veel De Jougo-Slaven nu, zijn geen^^a , " t belang stelt in de Vlaamsche zaak, waarmede ten geen grondgebied. De \ lam nge hij zich meer dan dertig jai-en bezighoudt en in een eigen graafschap sedert are ^ die hij grondig kent ; daarenboven onderhoudt Groote ; m de middeleeuwen w 1 hij \-rietid chappelijke betrekkingen met al de schilder^unst, hunne ^ bouwku s vnnnel, r partijgroepen. Wij geven hem het woord: handel, hun fmancieee înrici ng, < De Engelsche regeering komt de Jougo- Ptnjd voor de vnjheid der tarç , 51aven als oorlogvoerende natie en bondge- hoOge kultureele waarde Al de pogingen die noote der Verbondenen, te erkennen! Noch- werden aangewend om hunne taal door het Fransch te vervangen, zijn nutteloos geble-ken.Ziehier nu de vraag die gesteld moet worden : Hoe is net uit te leggen dat de « Enten-tisten » de Jougo-i>iaven ophcmelen, die land-verraders zijn naar den ge&onen ztn van het woord, en tezelfderiijd de aktivisten als 'verraders aanzien, Urwijl deze toch ze^er het niet zijn? Om aile mis vers tand te vermijden weze het niij toegelaten duideiijk vast te steilen, uat ik vijaudig sta tegenover aile nationale ver-drukking, dat ik opstand tegen zuike verdruk- ■ king als gewett^gd aanzie of hij zich aan al bij de Jougo-Slaven of bij de Vlamingen voor-aoet. * * Mij ne tweede vraag heeft betrekking op eene « quasi historische » verondersiellmg. Laat ons veronderstellen dat 11a lb<i,, de Germaansche hegemonié zoo groot ware geworden, dat zij ook Zwitserland zou hebben overweldigd.- Lat zij . Zwitserland tôt Uer-maaœchen staat zou hebben willen maken en dat zij er zou in gemkt zijn m het Romaan-sche Zwitserland het Fransch door het Duitsch te vervangen, in de scholen tôt in de Universiteit, in ae gerechtshoven, de officieele bureelen aer geiueenten en kantons, in het leger, in den handel. Veronderstellen wij dan. ook dat de Romaansche bevoi^ng, niet-tegenstaande al het geboden verzet, er sleehts zou in gelukt zijn .n enkele plaatsen dit groote onrecht te herstellen. Laat ons- eindelijk nog aannemen dat bij hef uitbreken van den oorlog in 1914, Ro-maansch-Zwitserland door de Fransche légers ware bezet en de Fransche overheden aan de bevolking zoude tcegelaten heb'-V1 oude rechten te hernemen, tegen fédérale regeering .van Zwitserland in. Welke hcniding zou deze bevolking hebben aangenomen? Zou zij gezegd hebben : de ge^genheid aannemen terug in het bezit te tred^n onzer oude rechten, ware verraad tegenov\r Zwitserland f Zou zij dus deze toelating der vijaideltjke overheden hebben geweigerdt 1 " Het zou mij zeer aangenaam zijn etn antwoord op mijne beide vragen te ont-sangen. (get.) L. Simons. » DE PARLEMENTSLEDEN IN HET BEZETTE UEBIED. — Wij leren in « De Beiaard » (Mechelen, nutixm<r van 29 ' September 1918) : « Sinds een paar maanden vergadercn de volksvertegenwoordigers en sënatoren1 van het bezette gebed geregeld te Bruf-sel, ten einde een oplossing der Vlaamsche kwéstie te vinden. Zij vergadieren uitsluitend daarvoor en willen bqin besiis-sing opdringen aan de Haversche reg(ee ring nog vôôr het aanvang-en der vreti*»-konferenfie. » De Vlaamsche Beweging is een macht waarmee ook de van hun vo-lk vervreem-den moeten rekeming houden, Maar hun belangstelling .js rets of wat achter stallïg. LIE^ERA VONDEN VOOR HET VOLK (A. N. V.). beider: Nand' Rey-naers. Lokaal : «Antwerpsch Koffiehuis», Van S tracions traat. — Woensdag 16 dezer, te 9 Toreniuur 's avonds, wekeiù.jksche zangles. Gewone herhaling. Nieuwe leden worden dien avond' aangenomen.De liederboekjes worden kosteloos ter beschikking gesteld. Toegang vrij,. Dr. PAUL VAN DER MEULEN. — Volgens a Vrij-België » van 27 Septem-ber werd aalmoezeniet Van. der M ou len terug in zijn vroegpren, rang en eer her-steld.De fiinke, Vlaamsche prùester doet thans aan het Beigisch Krijgshospitaal te V.illiers-le-Sec (in het Fransch département Calvàdos) verbonden, weer als aal-moe?einâer dienst, .en zal daar voorzeker onendig veel goed werk verrichteti. Den banneling van Cézembre weer op 't front toelaten, dàt waagden de heeren van Havere niet. 't Toont da.t minister dë Ceuninck nog weet, al zou men soms anders meenen, wat voorzichtig zijn beteekent. MOOIE TOEKOMSTBANEN. — Dumont-Wilden, die bij de Vlamingen wegens al wat zijn in niet al te gezonden loesitand mieer \erkeerende hersens in de laatste vier jaren uitkraamden niet jm een gcur van heiligheid st-aa<t, maar diie we wel eens mogen met dt oogen volgen, oin te weten waar Havere, waarvan hij een getrouwe sleepdrager is, ons heen wil voeren, Dumont-W ilden dus heeft in d® zoo goed als officieele « Revue Belge » een veelbelovend pntwerp uiteeiigezet, voor liet staatspolitiek doel dat de Belgische regeering zich stellen moiet». Wij moeten, naast genoemd heerschap, met Frankrijk en Engeland een vast blok vormen, en, waarschijnl jk uit dankbaarheid om al de puike, heroïsche gelegenhetlen die « la grande patrie » ons bood ons zelf voor vreemde belangen op de slachtbank te leggen, zouden wij er voor te zorgen hebben dat het land der beschaving niets meer langs zijn Noordçrgrens te vreezen bebbe, en dus zelf een leger van 600-000 man, tegen eiken rnôgelijken inval moet,en stellen. En de cynische kerel voeg-t erbij : « Door dergelijke aaneensluiting zou het oude Gallië kunnen hersteld worden, wat ixi 1870 nfet gelukte ». Kostbare bekentenis dite we niet meer vergeten. mogen: 1870, ieœaiîËM'fe een drager is van de centraliseerend-BelgiS€Tf€' • gedachite zegt het, moest België bij Frankrijk voegen. Dus 187) is daardoor zelf gedoemd Vlaanderen en onder te brengjen. Onze Vlaamsche jongens rijn bij hoo-pen giesneuveld, en onze nijvèrheid en er,. landbouw staan zonder werkkracht en... Onze steden werden dooi-den oorlog verwœst, de burgerlijke bevoiking uitge»

Er is geen OCR tekst voor deze krant.