|!j i188HHB*BHTfî'aîïZHIIjl yj^s- ééa scsasd L7t yo»s S inaasd •.— y#, g maanà . .... i#.— I ■joof *** i*K i«— 1 jjeâtkli», Baltes? 63 Atakofidlgisg** : 73 ST-JAKOBMARKT, 7,1 antwerpen Wocnsdag 24 April 191$ - 4^ J&8trgJ*r 111 f*1 i».wMBWTnrr^m^TnaTBoaKr■ ^awca^-^o^fe-wy. r.'iin'i iij ■»<,',> ,l.il.l.-?~rT|TrT~rrrT1 Prijs il Ceûtfem vôot Belgiè^ Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maal 'per week DE OP&THLRAAû : Hooldopsteller Raf VKRÎÏULST, Kr. Aug, B08àîS- _îioegto'Vraar Aib. VAN DEN BRANDE I £A8Sitei®iDiaaSGJgïïj J :; j: îPweede blad, den re^el , J.Sê ( I Darde id. id, ...... I g j Vkrde id. !d. 0.55 § I Ooodsb*:ticîit 6.— | j — | î'Vi'fs lastdswaîker ia pereeenlijk I sr&raîitwoerdelijk toec zijn schrijvta, I as bh.'dt met beel de Redakac. OFFICIEELE BERICHTEN M HIITSCHE ZIJOE duitsch avô~nd«iricht g»rlijn, Miwuwlag 22 AprB. — Ûffii-ifeol : Niets aieuwfc. buitsch lIgbrbericht Bsrlijn, Dinsdag 23 April. — Officiel : WssUiijk gevachtsterroia 0p d« gevechtslinies ble«f de ge-fechtibedrijvigheid beperkt bij voor-bijgaand opievenden geschutstrijd en plaatselij ke infanterie-ondernemingen. L)e Lngelsche intanteri® was n.i. bij Uni en Albert z»er bedrijvig. Verken-iingsalcieeiingen, die op talrijke pun-t«p tegen onze linies oprukten, werden leruggesiagen. Vergeefsche vijandelij-ke pogingen met sterke krachten om het op 21 April van het woud van Aceluy verloren terrem we®r te nemen en aaa w«®rszijden van de straat Uon-lincourt-Avelufj de lijn benoordea Albert terug te winnen. In herhaalda, rerliesvoile stormloopen schoten zij er jevangenen bij in. Aan t overig® front niets van belang. In de laatate twee dagen werden 30 rijandelijke vliegtuigen neergeschote», Liitenant Buckler behaalde zijn 32*te, luitenant Wanckhoff zijn 2éste lacht-tvsrwinning.Balkaaîreat Tusschen het Ochrida- en het Près -u-meer, «venais benoordweaten Mo-mstir sreachut- en mijnwerpersgevech-tea. Duitach® afdeelingea stootten Iwwsîîen (onleesbaar. Red.) tôt Je Fransch® «tellingen door. Bulgaar-(che troepea weerden bezuiden het wiran-mecr Engelsche piaatseîijke wnYallea af. Eenige Fran«chen en En-(elschen werden gevangen genomea. Van d* andere gevechtsterreinen liets aieuwc. pi oost. mm. zîjie ITALIAANSCH GEVICHTSTERREIN | Weenea, Maae.da^- 22 April. — Officiel:De feschatstrijd «p het Zuidelijk fro»t ni Tirol f* La Ztr«K inw2|>!i ke«>ri ■Vwtgvkiurd. PU SULGAARSCHE ZlilE BALKANFRONT Sofia, Meandag- 2*2 April. — Officied : Scwesten het Prespa-cneer en op eenige ►uatsn in de bocht van de Tseriia korto Kdsrzijdsche aanvallen. In de streek t»n de Moglena nani het geschutvuur lan ktide zijden vaii het front toe. Fran-Klie iiifanterie-peiotons poogxiem onza posteu bezuiden Ghevgôli te naderen, |ioch werden bloodig afgealag-ea. ïen Zuidoosten van Doiran nam de geschiut-Mrijvij;heid hier en daa.r toe. In het prstma-dal verkenningswerkzaamheid. VAM TURKSCHE ZIJDE ITURKSCHE FRONTEN | ^Mstantinopel, 22 April. — Officieel : fïîestiHa-front : Onder de beschetming M krachtig g-efcchutvuur dedan meer-Fe Engelsche ruiterij-brigaden., door in-lanterie gevolgd, een aanval op den Oos-tf' jken oever van den Jordaaa. In tegen-aanval werd de vijand teruggeworpen. i'eschut bracht hem zwaro verliesea îtof", Kaukasus-front • Onae hevreyingea ■wiiften planmatig- ep. Op de iyidere frontal is de t®estan«l •nv^anderd. «M FRINSCHE ZIJDE wEST.ELIJK gevechtsterrein J'arijs, Maandag 22 Aprlill. — Officieel F'ddagbericht : Vannacht i» een vljandelijke: ovérva' ^°osten de Avj-e in de streek van Then-s vprijdi:ld. De Frarischein hebbem ge-flngenen gemaakt. Een andere Dui'tsch* 0V(>rval beoojten Reims wedervoer niel jme^r succès. I ' 'et geschut bleef op yerscliillende pun-I er^ >ar\ het front in touvp. § farijs, Maandag 22 April. — Officiel |*vondb«richt: I <jr j.rts ,te m'eWen behalve «en. tamelijl ■ , ç bedrijvigheid van het gechut k H 8 f6e*£ van, Montdidier en Noyon. m EisfiMa mm WESTBLIJK GEVECHTSTERÎ^EÎÎl Londea, Maandag 22 April. — Offi eieel : Va.nochi.tnd vroeg zijn vijandetlijke a an valspogingen beauiden d» Sohîse», in d buuj't van Hamai »a tan Zuidea va» he La Bassée-kanaal tageaover Camkrii vorijdald Ten Noordwesten van F»stiib®rt he«f da vijand onder dekking van een bom b«irdement dat vanochtend gemeld werd aang«vallen,waarbij hij een voorpost wis te vermeesteren, die «laa.rrta in hardei »trijd van de eena in de aadera haad i: •vergegaan. Wij hebbea «an twaede gesl«agd< piaatseîijke onderaeming in het v«k vai Rofeecq uitgevoerd. Wij schoven onze li nie een weiuig vooruit *n aameja ftS vija* den gevangen. Afdeeiigen vijandeliijke Infanterie, dâ< in- deze streek werden veraameld,aija d#w «riza artilloria andar vuur genornea. m zuie ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Rome, Maandag 22 April. — Officieel Langs geheel hat frant hier e* daa: artiileria-akties. TmMmKAmmm Met Krijgsbsdrijf m ket Westen Bst résiliait îf« «r »ot manuel is T»rlo»p«, j»d»rt b«t D*it-seh« k*t W«»t»n b»joa, {e»ft WoJJf nogrnaali eem «paamBiinj buit mi Y®rli#3»H. H»t aantal j«vaii2®n«M i>»draegt 117,000, 1651 kanannaji en mur «i*» 300 tanks zijn buitge-nitakt; d« ï»ikcii!»»jtwora» ïijn b#j ai«t D» biosdijs T«rli«jMHi ran ie Bngtlsolawi be-droejon- dan 5» Apriâ r»»ds meer d*n 500,000 main sed^rtdi^a if dat f»tal door «îm gr*ett«i a«tival aan de L«i« r«u»«chtij Ook de Fr*n»ch«i »a d« "«ctugsteai» ksbbea awsur* Y*rli«2»n ^t q* dï . D« i»rMmTrin»t d«r I)«itïch«r» b»d.r«i»»it iai-B*nd«T' Tierkant» kilomaUr ; de koof^Yerbindin-g«s dj«r Ent«nt« met «le keisngrijke «poorwsj-eentr» Anien», Double»*, gt-Pei ea Hazebr«*ek Ligg»n onder ruiar. Wolîf v»rz»k«rt, <i»t Je »eest« Ibjelaehe S* weermanitie, die de Dnitecher» hal»Ii«« l»»itg«-siaait., c nai du«i-patreu»« b»T»t. In aÎTrachtin| vga dea nieaweï sauvai t'arij», 1 April. — De ruetpoos *an het fr*st daurt Toort. De Duitecher» trachten hun tegen-«tandere zoolatij sHogelijk in het enzekere te ho» dan eTsi- de Takken, rrajr zij haa volgandec ■toot »ull»n toebrençc . Tôt dat do«l hebbon zij «nkele gede*Jt«n va.n het front der gfa!li©Krder met »irs.natero ©TerîteTfvt, zonder op het ru»r aa.n. valien te laten Tolgen. De geallieerdem, die d« gebôurtoniisen afvfachten, ondern*meii p!aaUe lijke aanrall®n cm hua «teUiing&n ta Terbetcawi. lîeriijn Ï2 April. — De tertegan wcordi »e: ran het WoLff-bura«,u «an het front meldt : Aar hot front in de streek Yaa Ieperem liggen ds k* naiulbru»gen on de aanroeirwejeii ran het Soigal. sehe en Belgische leger «nd»r Duitsch thui. Ka nomiem met Auiga loopein beschietemi de etations van Iepareci <hj Poperingke. In den nacht ras 20 April trokkea Duitache patroelje» vei*c.h« dena malen met »uk»»a a ver de SteeirAeek. Ii T«irdere patroeljegevechtwi op het trechterrelii van Vla<ainderen «laagdeH de Duiteolieir» er soi in wat Tooruit te komen, ond-ereteund door ai fcilîei-ie. Het an«l Tooraitkomea ran de Duit»ch< artiil«ri3 in het taechtsrlamd geeoliiedt ook taiea wear ej> YterbeeiJije wijzs. De Toedeelvcorzie »in^ werd i» de eerste dagan zeer vargemakke lijkt door het befaaaliiigen ran jjroota SngeJacki Yeorradam, De pcsiiie ier Eugelsclie en Fracsciie levers Berlijn, 21 April. — De militaire medswerko: Yan de « Vossische Zeitung 3 is van oordeeu.1 da •de Engelschen on Franschen ta' een lastig pa-rke zitten. De natuurlijke terugtoohtalinie der En gelschon îoopt naar ds zee, waarachter hun va derland ligt, die der Franechen daarent-egen na» het Z.-W., waar zij achter groote ririei-en, me name d« Seine, een inieuw strategiich rerdedi gingsfront kuamen maken. Orer'ieg en drang to zelfbehoud moeeten du» eigenlijk Engeltchen ei Frstnachemi niteondrijven, maar het noodlot heeî ze tezamsn gesmeed en zoo laopen zij gezaïas* Jijk han verderf tegemc«t. ïlalg's noodkreet om meer manschappea Berlijn, 23 April. — Maarachalk Haig's neod selxreeuw om vervangitigsmanschappen, tan ain de de geweiVlige Engelsche verliezen aa,-n te vul len, wordt al maar drâgemder. Hij richt zicl niet alâeen tôt het eigene moederland en de En gielsche koloniea, maar Toept in de «ecrete plaat de verbondenen, de Franschen, da Amarikanem de Belgsn en de Italianen aan. Zij zullon er z'ic toe leenen de gevaarlijke gapiiigon i* aijne i« géra aau te vullen. Bij Albert Be-rlîj». i April. — Bij d® »uk»c3Toli'# neming, die t»g6ai d^n av«nd tau den 20n Apr de Duitachera tan Noorden y*n Albert Ta 11 voe>r brachten, leed da vijand Teeds tijden» d geschii-troorbereidirig d« zwaarete varieze». D i aan weerszijdera van de «poorlijn ten Noorde ; Tarn d'en weg Venthuille—Mearil binnengeoror gen Duitsche stormtroepen vonden de Engeisch loopgraren vel lijken. In hardnekkige gevechte ' werden de oveirblijvenden der bezotting overwe 1 djgd. Buiten de gemelde 88 gevangenen esn he groot aantal mijTiw«rpers> werdea tairijke gew< /en buitgsmaakt. Sa£-îicks axsrs! aaa ktt La Saas»a-kasaal ilai'iijn, 23 April. — la dea aaekt raji 30 ej 21 Apni poogd» de vijejwl, «a zeer kra«hti;i jeecliutTeorb«reidàng, erer ket L« liateée keiifcSj ta fcrekJcMi, bsnaardwesfcs* Sétkaae, bij midds! ran pontons, bri <a«Od' d.a Dsiteeks Uaisi tepsj t« ddingen. Ondar «tfiike vis.&rkea&kMiiiinj Ji«t ai, ritr dichtbtiette ?qï tens te water. Daarin »I«» j.ï* de D ni tache gra-naten ea gchet»« eiie pe»i.oii« <»vscko»p. Van d# inzitteado» zal w*i gewt »» k&i» eatkieaa®» zij a. LUCSTGEVECFIT-BOVEN NEDERLANDSCS SESÎED M«n meldt uit den D«n Haa* dat Zatar-dagnamiddag, om 11/2 uur, ko van Cadzand een gevecht plaats gehad keeft tusschen viei - vliegtuigen van onbekende nationaliteit. Na-. dat door de Nederlandsche soldaten 0|i de ' strijdenden gesçhoten was geworden, ver- dwenen de vliegtuigen in Westalijka rich-l ting. Men vermoedt dat a*fl der toastallan in zee is gevallen. L SAMENZWERING IN PORTUSAL Uit Lissabon wordt ar aan dd « Temps » , gemeld : h De politie heeft te O perte e®n groote hoe-^ veelheid granaten, patronen en geweren ont-délit. Er zijn dertig oflicieien en ondteroffi-1 cieren in hechtenis genomen, olider beschu'.-diging van een samenzwering tegen de Por-l tugeasche regteering op touw geoset ta kakka». L I3ET OORLOGSSOMITIÏT DE« GïALLIIlRBiN Parij», 38 April. — Het «orlo^skomiteit te Vereailles i» voortaaa ald*s samenjesteld : , roorzitter : generaal Beli* (Frankrijk) ; le-den : generaal Sackrille West (G-root-ÎSrita*-nië), generaal Dirobila» (Italie), j'eaeraal Bliss (Vereenigde State* raa Amerika). ÀMERÎKAANSCH TIÎANS?®Î{TSCHI? G3Z0NKEN Washington, 21 April. — Het AnierikaaM-»ehe stoomschip « Floreace H. » is de» 17* dezer in een Fransche herea gezonken tenjre-rolge ran een ontploffùtg i» het rai». Va* de bemanning van 75 koppeu zij* 3» gered. ' ®en Amerikaanisehe torpedojag«r kaelt £lii»k aa* de redding meegeholpea. UIT BELOBTSJÎSTAN Lo*den, 52 April. — Set departeaseat raar I*dië deelt mede : E'nhedeti ran ee* koloa*e *it Dera Ghazi Khan, die bezig zijn hestraffingsmaatregele* op de Marri's ten uitroer te brïngen, zijn op het punt om naar hua krrartiereu terug te keeren. De Marri Nawab e» rerscheiden hoof-dea ra* belangrijke groe^e* zijn binnenge-krâcht, terwijl de geheele stam rsa Klietra» «ick cniroorrraardelijk keeft «vergegev«a. ®UÎKB#Ôïr.®FFEl*5 Berlijn, 23 April. — Is àe masnd Maart zijn tezamen 689.000 br. r. t. van de onze viisndén ten dienste staande handelsjschaeps-1 ruimte vernield geworden. De \oor onze vijandan bruikbare wereldtonnage i» hiardoor alleen door ooriogsmaatregelen sinds 't be^in va» den eorlog met ongeveai" 14.4e9.0w0 fer. r. t. verminderd geworden. Wa«hiii£tc«, 22 April. — Het dîj»arte«î*.t va* marine deelt mede dat het Amerikaaa-eche stoomschip Date Moor, dea lin April getorpedeerd en gezonke* is. Va* de S2 per-sonen, die aan ieoord war««, aija *r 17 in Ii«-gel«*d gcland. ILRLAND's VERZET TEGliN DÎENSTFLICaT £ieT7fadercs3;raardige hauâinj der leracbe geestelijkueid Londeti, 22 April. — De korrespoadect va* de « Daily Chronicle » te Cork meldt, dat de militaire orerheid de ro©r*aamste Iersehe spoorwegen, postkantorea, telefoonkantorea ea keurze* onder haar tee^ickt keeft gesteld. I/onden, 20 April. — O? eea rergaderiaf ran Iersehe nationalistUche ledea raa het Lagcrhuis, gistere* te Duklin gehoudea, i» kesloten, dat zî in Ierland zullen blijve» om het verzet tegen den dieastplicht ep pootea te aettea. Berlijn, 23 April. — De « Barliaac Lakal-aiiaeiger» reineemt uit Bazel : De burgemeester va* Dublin wordt naar Washington gezonden, on Wilson's tusschen-komst tege* den dieastjliciit voor Ierland iu te rœpen. Loaiden, 21 April. — la eea t«e»pr»ak toi eenige duizende* menscke* te Belfast keef' Derlia, het nationalistisckc Ierache parlement s lid, er vandaag bij de lereji op aange-drongen, oih in elk opzicht te weigere* de dienstplichtwet te erken*e*. Hij rsrklaarde dat, al* zij die houding aaunamen, zij ee» voorgaande zouden volgen, dat de Uister-man-nen in hun gedragslijn t«gea®ver Home Rula ■ gesteld hadden. J Londen, 21 April. — De *eestelijkhcid ir heel Ierland heeft gisteren narra- den kansel ' den dienstplicht veroordeeld. In vele gevallen ; namen daarna de priesters aan groote menig-J te* den eed tôt veraet teg«« dea diea.«Lj»lickt i ' Londen, 22 April. — I* de rergadetiug te Dublin, waarin de aationalistische parle-nientsleden besloten hebken, niet naar Westminster terug te keeren en nà overleg met kun kiezers het rerzet tegen den dienstplicht te organiseeren, zijn verscheidene buitenge-wone heftige redevoeringen gehouden. Devlin zeide b.v. dat de regeering geen man uit Ierland zou krijgen zoolang die wet van kracht bleef en vermaande de menschen haar niet te erkemien. Als er rechtbanken werden qp-gericht, moest men erop spuwen en hen met minachting behandelen. Geen man moest zich . om vrijstelling 1ot die rechtbanken wenden. Bovendien fredikten de geestelijken overal tegen de wet en ntmen xi] gclojten têt ver-zet af. Miniater Barnes haeft in ee* interview ee* ,1 beroep op geduld en kalmte gedaan. Hij zei-de : Mijn hoop is, dat aaodra Hoaie^Rule wet e is geworden, een uitvoeread gezag ia Ierland e opgericht zal worden e* dat dit gezag ees i» beroep op Ierland zal doe* eïa zonder dwang - dienst te nemen. Dit beteekent dat de dienst-e plieht niet met geweld zal doorgezet worden, n voor er een Home Rule-regeering is — wat - noaf maanden zal aanloopen, — eu dat som->t mige leden van de regeering er aan denken, ï- om den dienstplicht voor Ierfand heeleraaal te latea yervallen. l^a^oriderwijs in de Vâkscli©laiî Ik £*l<s«f niet «lis te zij si ai g fk z«g, dx «r ia je«i «uk«.l« biroeps- ot vakschool, en uerwijs in da nioedertaal gegeven wordt. Ik bedosl daarmede : lessen van Nederlandsch, L)e gewona ^anvaardingsvoorwaarden ir die gestichten, luiden : 13 jaar oud en laga» ouderricht. D# taalkennis, in de lagere school v«< kregen, wordt dus voldoende geacht. In hoevar dit juist is, blijlït uit het fait, dat i» auc vaiischoitai nog retienlessen over m» triak stalsal «n zijn toepassingen gegeven worden. De lagere school geeft nochlans aes jaar les in rakaneti, z&lfs over sameng«st«l-den intrest. Laat «ns daarlsij nog eena vaststallen, volgen» ainpieiijK« ^egevens voor het jaar 1809 m oelgië, dat op 100 ingeschrevenen 1-eerîin-gan, 7S de lagere school niet volledig uitdoen en dat er toen nog 80 à 90 duizend kinderea waren tusschen de fi «n 12 jaar, die geen school bezochten. Dat zijn, onvermijdeliik, allemaal warkmans- en boerenkinderen. I ■ j \eriiouuing tusschen het getal vakscholen in allonië en V laanderen is daar, om vast t« stelicn, dat de groote meerderheid dezer on-gelattarde* bij ons te huis hooren. Ziedaar de massa, waaruit w? g*schoold» vakliedaa iKoeten voraiea-, Is_ het niet treurig, «n teekenend tevens, dat in brussel, het zoa Belgische, zoo tw®»-tahg, zoo verfranschte Brussel, een feeroeps-achool voor kUermakers bestaat. door Stad, Stastt «n Provinci« ^€st-eun<i, waar v^ror-daning bepalingen bevat voor het toelateai der angeletterden ? Da meeste l*»rli*g'en anzer baroepsscholen hebjDen dus niet, of ten hoogate, de ontwik-keling, die aen verkort lager onderwijs hun kan biibrenge». Daaruit volgt de 'noodzake-hjkheid drr verplichting van het vakonder-richt eenerzijds, en van een passend l«erstel-9el ^anderzijds, dat den algemecnen verstan-dclijken en zedelijken opbloei nog g*durende ten minst» twes jaar aou Uevorderen. Daar-toe behoort in allereerste plaats «an degelijk aanleeren der moedertaal. Want de moedertaal is niet alla»» voartaal Tan het anderrickt. Zij is ook de uitdruk-kingstaal van het aangeleerde en hat werd vastgesteld dat, in al de vakscholen van het land, de leerlingen, ook de beste, niet in staat waren hunne gedachten, 't zij schrifto-lijk. 't zij mondeling, te vertolken. Zij mL-sen het werktuig niet. maar kunnen het niet hanteeren ; zij vatten de eigenlijke beteekenis niet der vakwoorden, die hun worden aan-geleerd; zij zullen bekrompen blijven in hun ondernemingen, en in hun loopbaan begrensd arndat zij niet s-preken kunnen. Daarom mee-tan aile vakscholen ean leargang hebbôn vsji Nederlandsche taal. In plaats van ailes tôt den grond af te bre-ken, nam ons miuisterie de scholen over zoo-als ze vvaroa. Alleen werd van de bestaande instellingen aanpassing a an den nieuwe» staat n zaken verlangd. Vandaar de aan-gehaalde omzendbriaf «a da werkinf di« arop volgde. De omstandigheden onder dewelka taelaga kon verleend worden bleven de Bejpische, met toevoeging der verordening op de voer-taal. Elke school, die voor stàatsondersteu-ning wenschte in aanmerking te komen, moest zich, evenals vroeger, aan staatstcia-zicht onderwerpen. Een getuigschrift, door den toezichtsdienst op ta maken, zou hunne aanvragen steunen. De opzieners begonnen hunne taak, die, ander d? gegeven omstandigheden, een zwa-re mo^ht heeten ; ook een noodzakelijk on-volledige, daar de scholen in het etappen-gebied slechts ten deele te bereiken waren. Ik nieen ook te weten dat er, tôt hiertoe, goen bijzondere nadruk op de « toewijding » ea de « bereidwilligheid » der leeraars gelegd is. Zoo bekwamen scholen met Nederlandsch als ambtelijke voertaal en kennis van Fransch, mede a«« getuigschrift. De uitslag ia nu deae : Slechts een klein gedeelta dev feezoohte scholen, bij benadering 23 •£, kornoa vo®r eaa getuigschrift in aanm#rking. Als er van 23 % spraak is, meg g«sn vtr-warring in den geest van den lezer ontstaan. Hij hoorde vroeger dat er in Vlaanderen 4 of 6 nijverheidsscholen waren. Maar voor de uitreiking van toelagen zijn er véél m®er. Waar een onderpastoor, of «en kasteelheer, of nijverheidsbaas onderwijs gaf of Iiet geven in rekenen, handteekenen, stroovlechtcn, enz., in een herbergzaal of elders, aan meer dan 18 ingeschreven leerlingen, tusschen de 13 en de 50 jaar, bestond vakonderwijs en... staatstoelage. Die instellingen kwame» dan, ander de benaming vak- of beroepsleergan-gen, vakscholen of tijdelijk# leergangen, anza « volkskracht » verhoogen. Ik moet oek aeggen dat er kolossale inrich-tingen bestaan, met 24 leergangen of zoo en acholen met zesjarigen kursus, meer dan de Univarsitait... Die schooljaren bestaan uit 23 of 30 schoolweken ■ de weken uit één, of twee srhooldagen van 2 uren les : 39 weken van 3 dagen van 2 uren, dat maakt 120 uren. Als wij van onze leerlingen zes uren wark per dag vergen, dan leeren zij 120 : G =>20 dagen op één jaar en hebben dus meer dan 11 maan-den vakantie ; de learaars ook. Het grootsta gedeelta van beider werk bestaat in het niet-vergeten vaa wat zij het vorige Jaar geleerd hadden. VVi j kwamen dus aan 23 of 2S ten bonderd scholen vakWrgangen, enz.. die « betuig-schrift » werden. Welka bedenkingeti doet dit feit ontstaan ? Die verhouding is onvoldoende : Waar nu nog elke school haar onderwijs mag aanpas-sen aan de piaatseîijke toestanden ; waar de bestaande beroepsleergangen hunne werk-zaamheid van vroeger in de vroegere voor-waarden, met de meeste toegevendheid van hooger hand, mogen voortzetten ; wa^r de meest zonderlinge voorwendsels en uitleg-gingen aangenomen worden, komen wij tôt een belacheiijk getal instellingen waarvan wij de werking kunnen tœlaten. Het is ge-bleken dat de invloed van het vakonderwijs in Vlaanderen zeer gering wa« : Zéker dooi gebrek aan eenheid en aan leiding. De scholen van Henegouw hebben Anders de bevel-king diar streken gebaat. Wij krij«en hiei den indruk dat er bij ons, in die richting, nog slechts napieren veranderingen gebeu-ren : waar aile» vroeger gedeelteliik Fransct was, i» nu ailes ?edeeltelijk Vlaamsch. Aar den geest der inrichting werd niet geraakt met .angstvalligheid wordt vermeden, ook maar het minste anders te doen dan de Belgische voorgangers het deden. Ik heb rr eens een uit het Ministerie daarop hooren zingen Ça ne valait pas la peine, assurément, De changer d'gouvernement. Ik man dat hat opruimon mat de heeb koel, behoudens een paar uitzonderinge», uni vsrtier zou brengen. Er schuiit ®en gevaar il hat bewandelan der oude w«gen van at-aats-kasroot; Het woord is niet te steik, daw elk badiende, alk ambtenaar nu weet of v» U.-11 luoci, dat er gezwendeld wordt in hat oprnakeri der begrooLin^en, dat rekeninger ■ eenvoudig-weg vervaischt worden, dat leeraars kwijuchriiton te<;kenen voor btdraseu, die hun teitelijke wedde vèr overtrellen, ailes en allewn om het aandeel van den Staat — nu Siaat Vlaanderen ■—- te oveixirijven, zontler dat het onrechtmatig verkiegen geld het volksonderricht ten goede komt. Die handel-wi]ze is niet algemeen, maar toch algemee» genoeg om ze me»r dan gemoen te noemen an was vroeger ala onveriaijcielLjk kwaad gwduld. In geval het streveo bestaat om ket be-stuurli|k werk zooveel mogelijk op den ouden leest te schoeien, dan volgt daaruit dat da geest in ons Ministerie juist die is, dien wij fciuu wilitn : rtvîL vaUoiKlerwi)» is in orde, als de « atukken» in regel zsjn. Als de ko-mnklîjke kesluiten 7 atukken vergen, eu als di* 7 stukken er zijn, tian knjgt de school toelage en de zaak ia a f gedaan. Kiaeseeieri ; Len ander. Zuike scholen zijn dan ook slechte voorwendsels tôt het bekome» van tœlagen : opvoedkundige wvatjda moet hun ontzegd worden. Waaroi* houden wij die dan ? 1s tmi met verkeerd die wantoeetanden te billijken en te bestendigen door Staatsonderstenning ? Mag het hooldbestuur van ons vakonderwîjs die komedie klijven medespelen, uit vrees zijn <( klanten » te verlieaen en dan geen ge-legenheid te hebben. om geld uit te geven ? Mjsschien zoekt men daar een verband tus-sohe» het noodzakelijke van het uitgeven en het noodzakelijke van het ambtenaarschap ? Dit stelsel her>ft ons acht maanden tijd gekost en heeft bereikt dat 23 % d«i bezocht* instellingen voor toelagen in aanmerking komen. VVat gaat ar nu van de ovarige ga-worden ? Wij hebben onverwijld vakonderwijs noo-dig. Moelen wij nu zelf de sehoolhoofden, beaeerraden, gemeenten, terug gaan vragen, am dan, in Godsnaam, toch maar voort te gaan ? 't Zou erg zijn. Kunnen wij van oms Ministerie niet verwachten dat het maatre-gelen^ neme, buiten de vroegere kociinklijke en ministers-besluiten om ? Mij werd geanr-woord dat ons daartos de noodige mackt ent-areekt. Laat zien : Wij hebben de macht om begrootingen, enz. goed te keuren ; af te keuren dus ook. geven of niet is daarvan het gevolg : Vvat kan ons beletten cen staatspro^ramma op te slellen voor vakonderricht en leeraars te benoemen om het te geven ? Wij mogen toch yôiVstellen dat ons de scholen zouden beschikbaar gesteld worden ? Wij m<jg<&n ook v66rstel!en dat het vakonderwijs, aîf uitbrei-dins? van het lager onderwijs, vetplichtend zal gemaakt worden door eene verordening ' Wii kunnen toch, lijk in Denemarken en I'inland, reizende scholen vormen, met het geld dat wij aan de andere niet meer uitbe-talen ?- Wii hebben toch de macht dat ailes vôôr ie stellen? Zou de eigenlijke macht ans togenwerkan ? Ik geloof van neea. R. ». ïf. STAD en LAND - VRGUWE VLAAMSEGEEST. — Wij ontvangen een vertellimg « Vr#nw# VIaaiîiSeg8«st » genaamd, door Bert De-visschere.Het is aardlîgf gezien en knap verteîd en wij zullen het s-tuk aïs mengelwerk me-dedeelen, en het eenige dagen mett « Mar-tha's Kinderen » la ten afwisseîen. DE BEVOGRRADING DER NI». DERLANDER3 IN BELGIE. Da « N. R. C. » verneemt dat, in verband mtt het algemeen levensmjddelenuitvoer-verbo^ in Nederland, tôt nader bericht geene pakketten aan de Nederlanders iaa België en in Duitschland meer aullen go-stunrd worden. HET BELGI5CH « VULSARISA-TEURS» DAGBLAD. J. Hoste Jr. heeft ia zija blad « Vrij België », bij den nog steeds voortdure»-dea penaestrijd over het werk der Vlaam-schç_oorlogsmeters, het « Belgisch Dag-blad » (uit 's Gravenhage) genoemd « het Vlaamsch orgaan der uitgeweken vulgarisateurs, dat jsesticht Verd om d» Vla-m.ingen om den tu in ta leiden, net als e Het Vadeiiand » vaa Parijs ». Natuurlijk moet h«t bewuste vluchte-l'ngenblad over deze uitlating wraak nemen. Het hcet : In België bestond er inderdaad een dagbla<t, \velk de Vla-mingen om den tuin leidd». Onnoodig die kran^ te noemen... » Uit hetgeen volgt, kaa m«a daa op-maken dat hier blijkbaar... de goede Vîaamsche hladen, in wicr uitgave Julius Host« betrokken was, bedoeld werden. Verder wordt dan betoogd dat de kwes-tiie der vulgarisateurs van voor den oor-log dagteekent, en nu niet meer kan worden naar voor gebracht, evenmin als later. Onmiddcllijk daarop echter volgt deze karakteristieke zinsnede : « In 4ilie jjeval verkiezen wij samen te werken met Belgische vulgarisateurs, die door en door patriot zijn, dan met akti-visten of halve aktivisten, die proza leve-rtn aan Duitsche bladen tegen hun vader-land. » Wannaer men bij het lezea van de»e regelen maar even bedénkt welke beteekenis de heeren redakteuren van het «Belgisch Dagbkd » aan het woord aktivist hechten, te weten : alwie het met de stam-politiek der regeering oneens is, dan zal men al dadelijk begrijpen dat hiermee hat « Belgis«h Dagblad » zelf een handjc heeft toegestoken om de waarheid te be-wijzen van de bewering van J. Hoste es ' te bevestigen dat het inderdaad niet als «en Vlaamsch blad is te beschou weo. ; Um ?odr ieûttm m,g JONG-VLaÂNDEREN Zsadag «a Ms.aad«g a.a., 22 ea 29 Àprii, ziii te Brussel het Kongre» der jong-Vlamingen pia*t« gnjpen. 't Heeft een gcoot belang voor onze Vîaamsche Beweging, want wat eerst ©en kleme kern wa3, is mu de lridende macht geworden en tevens de sterkata groeo ia dea Raad Van Vlaanderen. Dit ligt aasa versekeide* oorzak«c, Hun radikale begia»elverki*risg schrikte ia den beginas af en stuitte t*~ gen het hoofd aiwie *og behept wa» met or bevreead vaar Belgische voor-eordeelen.Jong-Viaanderen negeerda België «sa erkende slechts Vlaanderem. Zcker, het h s. cl voor zich de logica, dech gansch de officiëele vaderlands-liefde werd er automatisch tegea ont-ketend ; men sprak van landverraad en van den gruwel der gruwelen, en de menschen, onder oorlogselîeade of oorlogsasurcse lijdend.vol verbittering ©f verdwazing, ketiden des schoonen, heldhaftigen, edelmoedige» en cp-recht vaderlaaalacheai dr©em niet be-grijpea.Nogrnaals klonk met verwoede stera-raen : Crucijiçetur! Dat Jcag-Vlaaada-ren gekruisigd worde ! Zij die j ong-Vlaanderea wsl ver-stonden ea het huldigdea «s toejuich-len in hun hart, dachten toch dat de tijden niet rijp waresa voor de stoute verklaring, want zij vreeeden dat «la schare ontzet werde ov«r die leer. Doch ook dit bleek nogmaals waar : Wie met tegen long-Vlaanderen v/aa, was er reeds voor, ia zijn ianigsto bia-binnensta.Vlaanderen ! Het woord paste nog ra eea lied, , in een middeleeuwsch verhaal, doch scheen verder een ana-chronism, en 't land van Utopia. Doch toen kwamen slag op slag de domheden van Havere, die de oogen openden, de geesten opklaarden, de gemoederen staalden. Zooals Hector Plancquaert zei : «We kregen de keuze tusachen een Vlaam-»che Hoogesckool voor het Vîaamsche volk vanwege de b^eetting, of twintijy laar awangarbeid vanwege de H a ver-sch® regeering! Ea v/ij verkoze» n»g hever het eerste ! » Havere trof waar het ko» aa dreigda waar zijn &rm te kort schoot. Uitgewekenen werden gebrood-reofd ; aan 't front werden strenga tuchtmaatregeîen genomen ; «ea g«-leerd ea deugdzaam asJmoezenier wercl op een eiland verbannen, ailes en alleen voor deze eenige achuld : Vlaamschgezindheid, liejde tôt Vlaanderen!... Zoo werd Vlaanderen iets wezenlijks; zoo kwara «r een Vlaamsch geloof, want er warea au Vîaamsche martelarea. Havere zei nog : « D» Entent» zal zegevierend ia België terugkeeren e« dan wordt alise weer op nieuw afge-brokesi - uw hoogeschool, uv/ beatuuv lijk® scheiding, uw Vîaamsche minis-teries, nw Vîaamsche verordeaingen.» En paasieven stemden daarmee in, wettigden dien gruwelijken aanslay te- Een een volk, dat zoo mild zija bloed-ad vergoten en beaamden : « Wij moetea ailes verkrijgaai vaa d« Belgi-ccke regeering ! » Dit stond gelijk met ta zeggea : «Wij »chikken er ons ia nooit iets ta ver-krijgen; wij zijn bereid volledîç onder te gaan in een Fransch anti-Vlaamsch België, dat Vlaanderen, dé 'Vlaamsch© taal en het Vîaamsche volk wil weg-cijferca uit aaara vaa het Selgisch pa-triotiim ! » Toen kwamen de gebeurtenissea. Nooit verwezenlijkte er zich iets vaa al de voorspellingen der Entente; in-tegendeel, met den dag groeide de Duitsche macht te land en te zee. Rus-land werd neergesmeten en viel uiteen. Pclen .Finland en Oekrajina wiarpe» het doodenhulsel af. D&a v&lgdea da Baltischa greassta-ten.Warea wij niet méér dan al die val» keren ? Hadden wsj niet méér recht, doot ons verleden en door onze roi in kunst en geschiedeni3 ? Zoo kreeg het droombeeîd Vlaanderen een vasteren vorm en Jong-Vlaanderen, reeds sterk, werd sterker met den dag. Nog een kracht van die partij is zija klaar uitgesprokrn. onomwonden b«-ginselverklarine. Het wil geea Vlaanderen meer in België, maar een soeve-reinen zelfstandigen Staat Vlaanderen. Geen banden. hoe lo^ ook. die het aan Wallonie hechten. De vleek vaa 85 iaar wordt af-reschi'd. Het lonç-Vlaamsch® programma lui dt verder : De Staat Vlaanderen zoekt teen*de-rinsr met Ned^rlànd en met al de G®r-maansche volkerea. Vlaanderen is eentalig Vlaamsch,

Er is geen OCR tekst voor deze krant.