Zcsen-Twioligste Jaar. ■ w. m. BoîMienst — finis ezi» — Eigeuta „— ^— - Diflsdag, 1 Kovember 1916 g8*! f/ | Il j ¥erschijnt © maal per wcok CHRISTEN WERKMANSBLAD ii Centiemea ïiet nummer Monseigneur STILLEMANS overleden Zijne Doorluchlige Hoogwaardi gheid Monseigneur Stillemans, den 27 Januari 1890 ge-zalfd tôt XXI Ve bisschop van Gent, is zondag-' morgen om 3.30 uar overleden. Sinds het ziektebericht van zaterdag sclieen de toestand van den eerbiedwaardigen kranke niei veel verergerd te zijn. Tijdens den nacht was zelfs eene zekere kalmte ingetreden en een laalsle slraal van hoop nog doorgeschemerd. Deze belernis was eehter maar schijn : om 3.' 0 uar gaf Motiseigneur in stilte den geest. Tôt in zijnen laatsten levensstond behield hij zijne voile helderheid van geest, samen met zijne omgeving de gebeden der stervenden zeggend. De Z. E. HH. kanunniken De Bock en De Baets, grootvicarissen, De Meester, sekretaris, Lejour, biechtvader van den bisschop. Van Ongeval, leeraar in het Groot-Seminarie, Zuslers-verpleeg-sters en het dienstpersoneel hebben de laatste ston-den van den afgestorvene bijgewoond. Mgr Stillemans was geboren te Sl-Nikolaas den 10 December 1832, was doctor in Godgeleerd-heid, Wijsbegeerte en Letteren, Huisprelaat van Zijne HeiligheiddenPaus, Assistent bijdenPauzcJ lijken Troon, Romeinsche Graaf, vereerd met het heilig Pallium, Commandeur der Leopoldsorde, Oijicier der Koninklijke Orde van den Leeuw, tôt bisschop uitgeroepen in het Consistorie van 30 December 1889 en, zooals hooger gezegd, te Gcnt gezalfd den 27 Januari 1890 en er den- zelfden dag plechtig ingehuldigd. * * * De tijding van dat overlijden, alhoewel in de laatste dagen verwacht, zal toch diep treffen in het hart van aile rechtgeaarde diocesanen van het bisdom Gent niet alleen, maar ook verre buitendit bisdom; want Monseigneur Stillemans, i de wijze volksbisschop van Gent, was in wijden I kring hoog geeerd en gewaardeerd om zijne bui-* tcngeiyon-" begnnfdhrden naar harl *'n geest, en inzonderheid nog om zijne pralctische en doel-matige aanpassing van die begaafdheden op de noodwendi gheden van zijnen tijd. Wij, katholieke Gentenaars, die in zijne on-middellijke nabijheid leefden, wij "verliezen in hem eenen waren vader, die vooral ons, werk-lieden, met eene ongemeten liefde beminde en onze vurigste wederlie/de door zijne wijze goed-heid onweerstaanbacir afdwong. Zijn heengaan is ons een harde slag. Maar hij zel[ heeft ons ; geleerd, moedig te zijn in aile beproevingen en te bedenken dat jammerklachten nooit eenige scheiding ongedaan gemaakt hebben. Met be-rusting aanvaarden wij wat God heeft gewild, en ons blijft alleen over den Heer te bidden, opdat hij, die hier op aarde een zoo liefdevol en wijs herder voor zijne kudde was, voor deze zelfde kudde een machtige voorspreker en beschermer moge wezen in den hemel. * * * Slechls enkele weken geleden vierden we het jubel der zestig jaren priesterschap van den door-luchtigen aflijvige. Hoe verheven is de beteekenis van zijn priesterleven geweest, als men overweegt dat het grootendeels doorgebracht werd in de op-leiding en de vorming van andere priesters ! Monseigneur Stillemans, opvolgenlijk leeraar uvan Wijsbegeerte, overste van het Klein-Semi-1 narie, Voorzitter van het Groot-Seminarie, Bis-1 schop, heeft reehtslreeks medegewerkt aan de "keuze, de opvoeding, het onderwijs of de wijding van al degenen die sedert meer dan eene halve eeuw in het bisdom Gent priester werden. 't Is als leeraar dat Monseigneur Stillemans, met anderen, de Vlaamsche letterkunde terug in eere bracht. Hij was het, die opnieuw den veel te lang vergeten reus der Vlaamsche dichtkunst, den genialen Vondel deed kennen en eerbiedig beminnen. * * * Doch 't is vooral in zijne hoedanigheid van Bisschop dat wij, werklieden, den thans afge-j storven Kerkvoogd te gedenken en zijne nage-I dachtenis voor immer te'eeren hebben. Hij immers was de wijze maar onversaagde baanbreker voor hen. die de Rerum Xovavum van Z. H. Léo XIII aanhoorden. Van den eersten dag in zijn bisschop-schap rees voor den nieuwen Prelaat de moeilijke vraag op, hel billijke van het onbillijke der ver-langens, het mngelijkc van het droombeeldige te onderscheiden en, eens het onderscheid gecîaan. wat rechl was te bevorderen en trachlen te ver-wezenlijkên volgens mogelijkheid. Groot en moeilijk was die taak. want in den schoot zijner diocesanen zelve was 't het hoogste be-lang, de betrachtingen der verschillénde standen met elkander in vrede te brengen en te houden. en als de vestiger van dezen vrede zal de wijze Kerkvoogd in de geschiedenis geboekt blijven. Dra was zijn werkingsplan opgevat en met zulke durvende voorzichtigheid als wijze stand-vastigheid ging hij vooruit : Rerum Novarmti verscheen in Mei 1891 en reeds in Juli 1892 wijdde Bisschop Stillemans, bij eene qdenk waardige plechtigheid in St - Baafs-kattiedra&l het vaandel van onzen Werkléedenbond, g. sticht tôt rechtmalige verbetering van het werkerslot. In de plooien van dit vaandel las Monseigneur de spreuk : Godsdienst, Eigenclom, Ruisgezin, en in eene prachtige rede en voor eene ontzaglijke menigte volks ontleedde hij die kenspreuk der christene werklieden en toonde hoe dezen, onder de hoede der Kerk, zonder iemands rechten te willen krenken, eerbiedig voor de groote grond-igen der maatschappij, hunnen stand op billijke wijze willen veredelen en verheffen. Die rede en de wijding van dit vaandel, nog heel in 't begin van zijn bisschopschcip, teekenden op maatschappe-lijk gebied het programma van hem, welken de stem der dankbare en bewonderende m nigte — vox populi — weldra de Bisschop der Werklieden noemde. * * * Van dien dag af tôt in zijne laatste levensdagen i was het een onverpoosd wijs, bezadigd doch f krachtdadig werken tôt de alzijdigc behoorlijke verheffing van den weçkersstajid : Aanmoedigen. stichten en sleunen van cnlerlingen bijstand, i vakvereenigingen, pensioenkassen. vrouwenbon-den en dergelijke werkersinrichlingen; inrtditm van gilden en vereenigingen om de tijdelijke. zede-lijke en godsdienstige belangen der werklieden van beide geslachten en, niet miivt. der uilwijke-lingen te behartigen. Grootendeels door zijne raadgevingen en bemoeiingen kregen de katholieke werklieden zeg en spreek in de behartiging der groote katholieke belangen. Naast den werkman van heden, zag Monseigneur Stillemans ook den werkman van morgen in den jongeling en in het kind. Daarom was hij zoo bezorgd voor de degelijkheid van het volks-onderwijs : te Gent alleen zijn. tijdens zijn bisschopschap, meer dan veertig christen oolks-scfoolen of niciuv gcbouivd of hervormd of uitge-breid geworden; en wij weten dat het zijne bc-gcerte was, ook op den buiten, in iedere parochie van zijn bisdom ten minsj,e eene school en •een toevluchtsoord voor kranken en hulpeloozen te hebben. Hij was het, die de schoolkoloniën aan Gent s ; werkmanskinderen schonk; Hij stichtte de thans heerlijk bloeiende vak-, ambacht-, beroeps- en '■ hu ishoudscholen. waarvan bewonderenswaardige voorbeelden prijken in zijne bisschoppelijke st&d Gent en in zijne geliefde geboortestad St-Nikolaas-, Hij riep vak- en volksboekerijen, studie-kringen en hoogere godsdiensllessen voor t volk in 't leven; Hij was de raadgever, de beschermer, , de vader en liefderijke leermeestcr voor allen die ■■ goed wilden aan werkman. burger en landb u- ] wer. Hij was van't begin tôt in t einde : de Gocde Herder naar het voorbeeld van ons aller godde- , lijken Meester. * * * Verre van niet le dulden dat we bij deze droeve gelegenheid van ons zelven spreken. zouden onze . lezers, met wic wij als 't ware eene groote geeste-lijke familie uitmaken. het 6ns mei rechl ten euvel duiden, indien wij niet ook bedachten en betuigden welke blijvende erkentelijkhcid wij als 1 katholiek volksdagblad aan den doorluchtigen , aflijvige verschuldigd zijn. . .. 1 Het komt thans minder dan ooil le pas, in bij- : zonderheden te treden betrekkelijk de zedelijke en i stoffelijke tegenkantingen. welke wij in de eerste jaren van ons bestaan af te weren en te overwin- ' nen hadden. Die lijden zijn voorbij en velcn van ' hen die ons destijds uit wantrouwen het bestaan [ misjonden, zijn nadien onze gtede vrienden geworden door ons te leeren kennen. Hiertoe heeft voored de hoogwaardige aflijvige bijgedrci- i gen en met ontioering herdenken wij nog hoe hij < zelf schreef in een omzendbrief van 11 November 1891 aan zijne diocesanen : « Ik oordeel dat het ' werlc der volkspers op 't huidig oogenblik van 7 hoogste belang is en ik juich uit ganscher hcirte f de inspanningen toe van Het Volk om het socici- ] lism te bsstrijdcn en de eerlijke werklieden te groepecren onder het vaandel van Godsdienst, Huisgezin en Eigendom. » Immer bleven zijne alom aanlioorde wijsheid ^ en zijne nooit weifelende liefde ons ter zijde ( staan, 't zij reehtslreeks of onrcchtstreeks, in het f werk, dat hij oordeelde de stem te zijn clcr werk- t lieden. die in cer en deugd wilden naslreven wat c hij zelf, naast den Paus, hun gezegd had Iiun recht te zijn. * t | * * I M Die wijze priester. die liefdevolle bisschop. die ' jk'ader van zijn v:dk is heengegaan naar beter oord : Gods wil geschiede. * Maar dat zijn geest en zijne liefde blijven leven in het midden zijner diocesanen : aldus zullen zij h?m danken gelijk hij het zou ge-wenscht hebben. IDat allen voorl genieten van zijne machtige verhen. al meer en meer zeljs, opdat in hunne e l'ifamrl;nquhcp n g de grrst en de liefde van ■] onseigiKv.r Stillemans migeri teoeiett. tôt wcl zifn van geheel ons volk. Met hèmdsch milde l'and heeft hij het goed. :i,ad gcst-rooid in al de vorcn van den uityitrclctei akker, dien de Heer aan zijne wijze zo'rgen toe t'>rlrouwd had. Hij heeft dien akker bedauwd me lut zwecl van zijnen rusteloozen geestesarbeid hij heeft hem gewied en den kweek der gewasseï terverlrouwd aan de •werkers zijner keuze, hi Iheft op ailes het oog van den liefdeoollen meestei qchouden, die wilde dat zijne kinderen de vruch m In zijn werk zouden genieten. Eerlang rijst in de volksscharen de oogst vai zrinen arbeid op. Dan zullen allen te velde gaai en garvrn binden van dien oog.U, en dezes rijk, i "4heid zullen zij vol erkentelijke liefde ten heme rjken niet de bede welke Vlaanderens groot< ihchter Lodewijk De Koninclc vcor M< nseigneu. Siillcmans sprak : « De Hemel zal hem loonen, Zooals geene aarde loont; De Hemel zal hem kronen, Zooals geene aarde kroont. • Otficleele Msile eeSinfen. lu Vlaaiiderei!, Frankrijk en f.lzas4 (DUITSCHE MELDIXG.) BERLIJN, 4 November. — Uit het groote hoofd <\"artier : — Ler/ergroep van kroonprins Rupprecht van Beieren - Seh^rpo geschutsstrijd gine; vija-v'elijke «anvaller FOOraf, die échter in. ons vuur slechts ir. beperkten om l'.ii'g tôt uitvoeiing kwamen, zôô ten Noordwestcn var 'Urcelette en in den s -ctor Gueudecourt-LesboÊufs 'C\ werden afgeslagen. 9 vijandélijke viiegtnjg-en ziji: ^ luchtstrijd en door afweerkanonnén neergeschoten — Legergrocp van den Duitschen tèroowprins. — Te-;en. onze hoofdstellirvgen ten. Oostep. van de Haas broid le het vijam'elijk vuur zich op den mi' dsgaanzienlijk uit. Fransche aanvallen tusschen Douaumont en Vaus bleven zonder résultant. — BERLIJN, 5 November. — Uit het groote hoofd-wartier : — Front van Jcroonprins Rupprecht van Beieren. — 5ich uitstrekkend op het front ten. Noorc < n. van de lucre bereikte de gesehutsbecrijvigheid t.cn Noorden .•an de Somme groote hevigheid..Vijw.delijke afzonder-ijke aanvallen dicht ten Oosten van. de Ancre, ten Voorden van Co\ircelette, bij Gueudeeourt en ten SToordwesten van Sailly werden afgeslagen. — Front van den Duitschen leroonprins. — Op de in lçn laatsten tijd dikwijls voorkomen.de aehtei-waai't-îche beschieting van de bevôiking der n.iet ontruimdc jlaatsen van ons Champagne-front van uit Reims, witwoordden wij door geschutvuur op deze stacl. Rechts van de Maas plaatselijk verhoogde ai"iillerie-îedrijvigheid.(FRANSCHE MELDING.) PARUS, vrijdag 3 November. — Officieel : Ten Zuiden van cle Somme is degeschu'sst--i]dleven-iig geweest in den sector van Lihons-Chilly. Een. aan-,-al bij verrassin.g door de Franschen uitgevoerd op de [>uitsche loopgraven, ten Oosten van Rar.court, is-vol-mi men. geslaêgd. Gister hebben de Duitschers in den loop van den dag, angovoUre der verwoedheid van het seclert vele dagen foorfcgezette Fransch bombardement, en, zonder clen lanval van het Fransch voetvolk, waarvan de druk :ich meer en meer deed gevorlen, af te wachten, het ort. Vaux omruimd. In. den loop van den namiddag werden zeer zware >Utploffingen op het fort waa'gencmen. Tijdens den '.aeht heeft de Fransche infanterie, cii? tôt op geringen >,fstand genaderd was, dit belangrijk werk zonder enig verlies bezet. — PARIJS, vrijdag 3 November. — Officieel : Na de bemeestering van. het fort Vaux is de Fransche nfa-nterie opgerukt tôt den zoom van. het dorp Vaux >n heeft vasten voet gekregen op de heuvelreeks, dio îet dorp beheerscht. De vijand heeft geen poging tôt :enen tegenaanval gedaan. — PARUS, zat?rdag 4 November. — Officieel : In den loop van. den nacht bij tusschenpoozen be-œfiieting op het front van. do Somme en in de sfcreek >)uaumont-Vaux. Overal elders, kalrqe nacht. — PARUS, zaterdag 4 November. — Officieel : Ten Noorden. van, de Somme hebben de Duitschers i"den morgen gctcacht ons uit de door ons verov, rde chansen aan dèn Westelijken rand van het bosch Sint-'ierre-Vaast te werpon. De aanval, voorafgegaan door «ne verwoode beschi. ling, is door gordi.jn.vuur ge-nuikt. Vijandelijke afdeelingen, die in onze Unies c-.oor-;edrongen waren, zijn er aanstonds weer uit veidreven >f gevangen genomen. Wij hebben »1 ouzo stellingen ongerept gehouden. Op den rechter oever van de Maas hebben wij on.zo erreinwinst in de slreck van Vaux uitgabreid. Wij louden het Westelijk deel van het dorp, tôt de kerk, iezet. Ten Noordoosten en ten Oosten van het fort Vaux ijn wij verscheidene honderden meter vooruii;;.•!<•>-îen op de heilingen, di • naar do Woevre-vlaktc af-lpoien. Wij hebben opnieuw gevangencn g nom n. Op de rest van het front wisseling var, geschutvuur. (ENGELSCHE MELDING.) LONDEN, vrijdag 3 November. -- Officieel : Haig meidt: Door eene overrompoling wij eue îoopgraaf v> u deifvija'/l ' n Oosten van <^ur>u-i-.i>un - n v»~8t->ri> .-n 'ifi »• .. : , < . . , i . • ■ \ 11 » ' d'en na^ht deden "wij eenen geslaagden uitval tegen vijandelijke loopgriwtn bij Atrecht. - LONDEN, zaterdag 4 November. — Officieel : i Aarynerkelijk gi-anaatvuur rondom Les-Boeufs en Le Sars. ; Wij hebben de vijandelijke linie ten Noorden van het La Bassée-kanaal en den omtrek van Meessen bescho-ten.Onze vliegtuigen hebben met goed gevolg tal van r vijandelijke troepen-kwartieren gebombardeerd. i Op het Ooslel jk Gcvechlsterrei». (DUITSCHE MELDING.) / BERLIJN, 4 November. — Uit het groote hoofil-kwartier : ' — Legergroep van generaal-veldmaorschalk prins - Leopold van Beieren. — Onze suecessen links van de ' Narajowka werden door de best-orming van verdere • deelen der Russische hoofdstelling ten Zuidwesten van Folw Krasnolesie uitgebreid en tegen heroverings-pogingen behouden. — Legergroep van cavaleriegeneraal aartshertog Karel. — Op het Noordelijk deel van het Zevenberg-sche Oostcrfront is de geveehtsbedrijvigheid opnieuw levendig geworden, zonder dat het totnogtoe tôt noe-menswaarddge infanteriegevechten gekomen is. Aan I het Zuiderfront werde-n afzonderlijke Roemeensche aanvallen afgeslagen. De hoogte Roscha werd door den vijand bezet. Ten Zuidwesten van Predeal veroverden wij eene Roemeensche stelling, die wij in achtervolgen-den aanval op 2 November reeds bezetten, doch tijdens den volgenden. na;ht opr.ieuw verloren. Meer dan 250 gevangencn vielen in onze handen. — BERLIJN, 5 November. — Uit het groote hoofd-kwartier : — Front van generaal-veldmaarschalk prins Leopold van Beieren. — Eene wel-voorbereide onderneming bracht ons bijna zonder eigen verliezen in het bezit van 't dorp Mo .heiki. De vijand liet meer dan 60 gevange-nen, verscheidene machiengeweren en mijnwerpers in onze handen. De toestand bleef voor het overige onver-anderd.— Front van cavaleriegeneraal-aartshertog Karel. — In het Noordelijk deel van Zevenbergen behaa-lden de Ru<!sen in don Toslgves-sector plaatselijke voordeelen. Aan het Zuidelijk front zijn de gister begonnen gevech-ten tusschen de Altschans en de Bodzapas-baan nog aan. gang. De hoogte Rosca werd door ons beroverd. Door het stormenderhand nemen van de Clabuostu Baiuliu werden de t-ot nog toe bereikte resultaten vôôr den. Predeal-pas voltooid. De geheele bijzonder sterk ingerichte en met verbittering verdedigde Olabueetu-stelling is hierdoor in. ons bezit geraakt. De verbonden troepen liebben. hier met de gister aangebrachte 14 officieren, waaron.der 1 regimentsbevelhebber, en 647 man, in 't geheel 1747 Roemenen gevangen genomen, 8 kanon.n.en en. 20 machiengeweren buitgemaakt. Bij-zonclere on.derscheiding verwierven de krachtsbetoogen van ons infanterieregiment N° 188. Bij de opruiming van het strijdveld ten Noordoosten van Campolung werden alleen tusschen het Argosului- en Targului-dal 1000 Roemenen begraven. In voortgangmakenden aanval ten Oosten van den Roode Toren-pas en succes-volle gevechteu ten Westen van de Szurdukpasbaan met op dit punt strijdende Roemeensche afdeelingen, namen wij meer dan 150 gevangenen. (OOSTENRIJKSCHE MELDING.) WEENEN, 4 November. — Ambtelijke mededee-lillg : — Front van cavaleriegeneraal aartshertog Karel. — De vijand zette zijne aanvallen in Noordelijk Walachije voort. Afgezien van de herovering der grenshoogte Rosca (in het gebied Zuidoostelijk van Brasso) had hij n.ergon.s succès. In cle gevechten om de hoogtestelling Zuidwestelijk van Predeal, tegen de hevigste aanvallen * behouden, werelen meer dan 250 gevap.genen Roemenen ingebracht. Aan de Zevenbergsche Oostgrens verhoogde de Roemeensche artilleriebedrijvigheid. — Front van generaal-veldmaarschalk prins Leopold van Beieren. — Bij Bohorodszanv overviel een k. en k. jachtcomma.ndo de Russische voorposten en slechtte dezer stellingen.. Aan de Narajowka bestormden Duit-sche bataillons andermaal eeiiigo Russische graven en beliielden ze tegen verbittercle tegenstooten. — WEENEN, 5 Nove-mber. — Ambtelijke mede-deeling : — Front van cavaleriegeneraal aartshertog Karel. — — Eene groep Oosteiirijksch-Hongaaxsche moni-tors heeft den 3 November op het Donau-eiland Dinu on op de:i tegenoverliggenden Roemeensehen oever afdeelingen. aan, land gezct; deze verdreven den vijand on. p.o.men hem twee kanon.nAn en vier mun.itiewagens ai. Roemeensche versterkingen werden op devlucht geslagen. Westelijk de Szurdukpasst-raat zetten de Roemenen hun.no aanvallen. zonder uitslag voort. Zuidoostelijk den. Roode-Toren.oas wonnen wij terrein. Zuidwestelijk van Predeal ;ym?n. Duitsche en Oostenrijksch-Hon-"aaisclie troepen in verbitteide gevechttn de sterk veirschanste en taai verdedigde Clabuee^ulstelling <n in scherpen n«'ira«g n.og eene tweede vijandelijke lin.ie. De vijand Het 14 officieren, waaronder een regi-mentskommandant, en 647 man in onze handen, waarmêe cle gaheelei buit ùit de gevechten Zuidelijk van Predeal, ot 1747 gevai.'genen, 8 kanonnen en 20 m x:hien.geweren. steeg. T>> het g/ •••'. .-bied Oostelijk van Kroonstad zet de - id opnieuw ten. aanval r.en; in de streek van Tol-word ons front op twee plaat-sen zoowat tweekik1- moter t^ru'-",-edrukt. — Legerfrant van generrtol-veldmaarschalk prins Leopold van Beieren. - Nie! s van b Jang. (RUSSISCHE MELDING.) St-PETEKSBURG, Vri.;d -4 3 November. — Officieel : A-<n do St"ohod durer do gevechten in c e streek van VVI, • » ,i -• --n Al' -1 ' ,->v- U.- voort. Een Rwsri»»h bj -

Er is geen OCR tekst voor deze krant.