Yicr-ef/Twiiiliple Jaar, JL 2SS ûoiMienst — Hnlsgezln — Eigendom Vrijdag, 13 November !9H É Alla briefwlsselingen vrachfc. s STÎj te zendon aan Aug. Van ; | Iseghom, yitgevcr voor do naarnl. Biaatseh. < Drukkerij Het Volk t, #Ieetstteg, n° 16, Gent. % Buréel van West-Vlaanderen : .Gaston Bossuyfc, Gilde der Am--rfcacliten, Koi-trijk Telefoo.v 523 Bureel van Antwerpen, Brac fcant en Limburg : Viktor Ivuyl, Mindei'broedei'straat, 24, Louvea HET VOLK Men sclirljît in: Op allô postkantoren aan 10 fr, per jaar. Zes maanden fr. 5.00 jJrie maanden fr. 2.50. Aankonâighigen. Prijs volgens tarief. Voorop ta betalen. Rechterlijks lierstelling, 2 fr. per regel. Ongeteekenda bi'ieven worden geweigcrd. I TELEPOON N° 137, Gonfc "Verscîaignt. €5 aiassaS pei* week, CHR1STEN WERKMANSBLAD 2 CENTIEMEN HET N¥MMEH Belgische Yliielildiisgeu te I&rgen-op-Zoora. Een opsteller van De Tclegraaf, uit 's Giavenhage, klacMen ontvangen heb-bend liopens het vluchtclingenkamp te Bcrgen-op-Zoom, heeft er een bezoek aan gei racht en sclïrijft als volgt er over : Het vhichtelingenkamp ligt rechts en links van de baan van Antwerpen. De. eerste aanblik doct dadelijk herimxerén aan 't kamp van Barnum en Baily. Rechts staat eene reusac-htige circustent, links twee kleinere tenten in denzelfden aard, waarin ge dan allicht een paar rijen mooie slanke paarden met lange zijïg vagende staarten veronderstellen kunt. Dan zien w acliter deze beide stalling-tenten nog een v-eertigtal klcine, ronde tenten met blauwe toppen. Dat zijn de zoogenaamde «zestienmanstenten» vasi ' bet leger. Rechts van den weg naar Antwerpen, op de groene hellingen, die van de ge-sloopte vestingen zijn overgebleven, ont-waren we nog eene gansche vlakte, vol van die lcleine tenten. Daar zijn er niet minder dan vier honderd. Beide kampen zijn met prikkeklraad omringd en worden bewaakt door infan-teristen, die eveneens in dergelijke tentjes logeeren. Wij treden het eerste kamp binnen en kunnen ons dadelijk inbeelden dat we bij de Zigeûners zijn aangeland. Midden-in, onder een grocpje hooge linden, die melancholisch liare laatste gele blaren strooien over de klammige weide, staan wel vijftig kooklcetels ordelijk in een kring. Voor 't oogenblik ecliter wordt er niets anders gekookt dan warm water voor de wasch en ook wel voor de weinige Roth-shilds in de kolonie, die nog geld bezitten om kofîie te koopen. Naar den Belgischen kant wordt liet kampement afgesloten door eene rei ker-miswagens, met allerhande leelijke hond-beesten er onder. Zoo is 't Zigeunerland-schap kompleet. ' Belgische menschen, die gehuisvest zijt te Amsterdam in de loodsen van de Maatschappij « Nederland » <*f zelfs in die van de Handelskade, kust driemaal uwe handen, want ge zijt in den hemel als ge uw verblijf vergelijkt met dat van nog 3100 uwer landgenoten hier !... | Die vluchtelingen wonen, laat mij maar zeggen : in familie als gij. Maar voor aile dak hebben ze slechts eene tent, voor aile legerstede slechts een paar bussels stroo, zôô gespreid op het doorweeke gras, en slechts tweemaal daags krijgen ze eten. Dan zijn er in de tenten noch tafels, noch stoelen en ook ontbreekt het er zoo goed als totaal aan eetgerieî. De menschen moeten er hunne soep en hunne boonen gaan afhalen in aile denkbare soorten van potten, pannen en teilen, en j die, met ailes wat maar voor vork of lepel, te gebruiken is, ledig-eten, zittend op den , grond. Dan is er slechts in de twee stalling-tenten licht : een enlcel gloeilampje voor ! een lokaal van twintig meter lang I ' In de « zestienmanstenten » zitten de bewoners den heelen langen nacht in het zwartste donker, want vuur mag natuur-lijlc niet worden gemaakt in al dat stroo. Deze laatste tenten zijn blijkbaar zoo voordeelig als het uitkwam, ter besehik-king gesteld van familiën of bevriende gezinnen. Vele hebben reeds een naam ontvangen. Zoo lazen we : « Villa Ma-thilde », «Villa Belle Vue». Hun homor hebben ten minste deze vluchtelingen niet in den brand gelaten ! Laat ons er eens eenen wat doen pra-ten. Dien wakker er uitzienden jongen man daar, die zoo ijverig zijne « woning » in de groote tent aan 't opruimen is. Hij heeft zijn gebied met enkele planken omringd en woont thans als in een box. We hebben eenen optimist getroffcn, al heeft de man nu precies geen reden overhoop om tevreden te zijn met z'n lot. Zijn elfjarig dochtertje ligt namelijk zwaar ziek in 't hospitaal hier. « Anders zou ik hier niet meer zijn, meneer, ver-trouwt hij me toe, maar zoo'n schaap van een kind kan ik hier toch niet alleen zoo achterlaten. » «Hebt ge 't hier dan zoo slecht? » «Slecht? Naar bijlange niet, meneer! Integendeel ! De mensclien doen hier voor ons ailes wat ze maar kunnen ! We moeten toch altijc» maar denken, dat we niet thuis zijn ! » « En hoe zit het met het eten? Krijgt ge wel genoeg? » « Maar zï&er, meneer ! 's Morgens ontvangen we brood, maar daar hebben we royaal genoeg aan voor den heelen dag. En kijk u maar eens wat voor 'n fijn wittebrood we vandaag ontvangen hebben. » En meteen toont hij ons enkele zware liompen brood, inderdaad zoo wit als meik. « Dat werd on» van Eng'eland overge-zonden, zoo gaat hij voort; jammer maar, j dat het zoo erg verbrokkeld is onderweg. maar het is toch heel lekker. Bij ons brood krijgen we ook boter. « En wat krijgt ge 's middags ? » « Rijst of erwtensoep. Ook wel eens boonen. Ailes van het beste en zuiver klaar gemaakt. En tweemaal in de week, dinsdag ,en donderdag, een stuk spek. » « En te drinken? » «Water. Niets dan water. Ja, ziet u, meneer, dàt is nu feitelijk het éenige waarover iedereen klaagt... dat we nooit eens een kopje koffie krijgen. De eerste dagen, ja, dan haalden zij, die centen hadden, al eens een maatje koffie en, och, dan deelden ze wel eens aan hunne armere broeders mee. Maar nu ziju bij alleman de centen verteerd... en hier zijn we dan ook den geur van koffie al vrijwel vergeten. Zoudt u gelooven, dat we alle-maal, zoovelen als we hier zijn, gaarne onze twee rantsoenen spek in de week zouden geven voor eene heerlijk warme kop koffie. 's morgens als we uit ons stroo zijn gekropen? » Ik mag we zeggen, dat deze opinie algemeen is in de kampen. En, onmiddellijk na 't « edele sap der mokkaboon », zooals Frans De Çort, de Antwerpsche volksdichter,de koffie lieette, volgt de aardappel op de lijst der levens-middelen, die de vluchtelingen het meest noode derven. Hier ook, evenals op het IJ te Amsterdam, zijn de kampen gestatig met aller-bande waschgoed bevlagd, en helpcn de ingezetenen dezer.... zeildoeken ge-meenten wakker mede aan de kokerij en aan de voedsel-uitdeeling. Van de 400 militaire tenten op het zoogenaamde Plein « Kijk-in-de-Pot », zijn er op dit oogenblik een paar honderd ledig. Zeer veel vluchtelingen, de meesten uit Antwerpen, zijn deze laatste dagen ver-trokken. De groote hoop van die nu nog hier achterblijven en slapen op stroo op de kille aarde, zijn menschen van de Rupel en Netheboorden, van Boom, van Lifr, van Duffel, van Waelliem, die wetrii dat ze thuis nog slechts dood en vernieling zullen vinden. Voor deze ongelukkigen is ailes beter dan terugkeeren naar het geboortedorp. Ik ondervroeg enkele personen, die zich nog bezighouden met de vluchtelingen en moclit, tôt mijn groot genoegen, .... ik durf gerust zeggen : niets dan goeds over hen hooren. Hun gedrag', hun zin voor tucht en orde, hunne erkentelijlcheid, laten over het algemeen volstrekt niets te wensclien. Tegenover de burgerij betoonen zij zich beleefd en dienstvaardig. Velen van hen, die in hunne eigen woning Belgen hadden opgenomen, hebben opreciit aandoenlijlce blijken van danlcbaarjheid gekregen. Iemand hier, die had eene gansche familie geherbergd, dood-arme werklieden van Antwerpen. Mede van de eersten gingen ze naar huis terug. Maar den dag vôôr het afscheid had de vader nog een verzoek te doen... meneer mocht het niet kwalijk nemen... en na veel rhetorische omwegen kwam het eruit : De familie had besloten nog haar portret te laten trekken... in groep, tôt aandenken, en nu wilde zij wel, dat ook meneer mee-poseerde... « Maar zeker ! » zeide de meneer, die 't prettig vond. ...En... of dan ook de... de hond mee op 't portret mocht staan? Die was toch ook mee de gast van meneer geweest ! * * * « En wat zegt ge er nu wel van, zoo vroeg m'n leidsman, als we zoo ongeveer ailes gezien hadden, heb ik overdreven? » » Wat zal ik u zeggen, was mijne weder-vraag ; als gij dit kampement ziet, zooals 't nu vôôr ons ligt, in dezen vredigen herfstavond, wonderlijk warm voor het seizoen, zonder een zuchtje wind en met op den achtergrond de zon. die als een roodkoperen bekken stil te gloeien liangt in een liemelstolp van parelmoer.... nu, dan scliijnt dat aïlemaal nog zoo ver-schrikkelijk niet, dan kunt ge nog altijd wat avonduurlijjks, wat romantisch droo-men bij het leven hier, wat van Aimard en van Fenimore Cooper. Maar o wee, als de winter ko'mt rukken en sebudden aan de tenten en ze opgaat blazen met zijn adem van ijs.... ! » » Het komiteit hoopt van liarte, dat tegen dien tijd allen na^r hun land en woonplaats zullen kunnen terugkeeren. Zoo staat liet toch letterlijk in den omzend-brief, dien het net vandaag heeft uitge-geven en waarin mede het verlangen wordt uitgedrukt om « aan de ouden van dagen, de kraamvrouwen en hunne kinderen van nog geen week, de zwakke mannen, vrouwen en kinderen een beter tehuis en een beter voedsel te geven. » Deze op-roep tôt nieuwen steun is, uit naam van het komiteit, onderteckend door mevr. Leignes Baklioven-de Jong, eh u ziet er wel in, dat deze dame ook den toestand niet vnidt, zooals hij behoort te wezen. » De lezer verschoone mij, na deze klacht vanwege het komiteit, van elle persoon-lijk oordeel en verwachte heelemaal geen critielc van mij. Iedereen doet hier blijkbaar al wat hij kan, en doet liet met.zorg en liefde... En voorwaar niet het minst de dames van liet komiteit en de doktoren en de pleegzusters in liet hospitaal, die zich met zoo warme hartelijkheid over de kraamvrouwen en de zuigelingen ontfer-înen... OfliGieeleMgdedeelingen In België en Fraiikrijk. (Fransche Melding.) PARUS, 11 November. (Reuter.) — Officieele kennisgeving van vanmiddag drie uur : Op het front tusschen de Noordzee en Armentieres zijn ook gisteren de ver-woede gevechten voortgezet. Beide par-tijen gingen herliaaldelijk tôt den aanval over. De uitslag was bij het aanbreken van den nacht, toen de strijd werd ge-staakt, dat de hevige aanvallen der Duit-schers ten Zuiden van Yper waren ofge-slagen en de Fransche troepen aanmer-kelijke vorderingen hadden gemaakt tusschen Yper en Armentieres. PARUS, 10 November. (Reuter.) — Officicel bericlit van 11 uur 's avonds : In het noorden woedt de slag op zeer hevige wijze \oort. Van het overige gedeelte van liet front valt niets te zeggen. (Engelschc Melding.) LOXDEN, 11 November. (Reuter.) — Zondag en gisteren donderden de kanon-nen lievig bij Yper en La Bassée. Ruw geschclst, bezetten de bondge-no ton eene Sterk verschanste linie ten westen van de lijn Dixmuide-Yper-P.ijs-sel-Atreciit. Al de/,e steden hebben van v'c n ij (ii i< ï cï jj i. * ; '< * t c i'. ci'ustjg geleder.. Geen van beide parlijen kan ze nu bezet houden. De steilingen van den vijand be-vinden zich ten oosten van genoemde steden. De lijn van het front verloont ten zuidoosten van Rijssel op de lioogte van La Bassée* eene merkwaardige krom-ming.De Duitschers doen eene geweldige poging om door te breken. Het gebulder van hunne kanonnen was gisteren te St-Pol (dep. Nauw van Calais, ruim 30 K. M. van Atrecht) te hooren. s|c (Nergens hebben we eene Duitsche Melding kunnen aantreffen noch opvan-gen. — Red.}. Turkije en Engeland in Egypte. ( Turksehe Melding.) ICONSTANT INOPEL, 11 November. (Wolff.) — Ambtelijke mededeeling uit het hoofdkwarlier : Onze troepen, die de Egyptische grens ovcrschreden, hebben de stelling van Skcich Zawi (tusschen Rafa, a/d. Egyp-tisch-Syrische grens, en I^l-Arisj) .eii liet fort El Avis] bezet. Wij hebben vierstuk-ken veldgeschut en materiaal van de veldtelegrafie op de Engelsclien buitge-maakt. Oostenrijk tegen Servi®. (Oostenrijlcsche Melding.) WEENEN, 10 November. (Wolff.) — Over de krijgshedrijven in Servie wordt officicel meegedeeld : De verbitterde gevechten op 't berg-achtig terrein der linie Sabats-Lesnitsa zijn ook gisteren toi in den nacht voortgezet. Onze troepen hebben .enkele sterk verschanste vijandelijke steilingen geno-men.Ten Zuiden van liet gebergte Sokolska Plauia zijn onze zegevierende troepen verder het den vorigen dag bereikte gebied ten oosten van de linie Losnitsa-Kroepanj-Ljoebovija binnengerukt. Ook daar is het tôt hardnekkige gevechten gekomen met de achterlioe.de der Serviërs, die binnen lcorten tijd op de vlucht is gedreven. Onder de talrijke gevangenen bevindt zich ook kolonel Radakowits, onder het buitgemaakte geschut een modem zwaar kanon. In Zusd"AfB*Bkaa PRETORIA, 10 November. (Reuter, Officicel.) — Luitenant-kolonel Van De-venter heeft te Zandfontein bij Warmbad, 64 mijl ten noorden van Pretoria, een ont-moeting gehad met opstandelingen. waar-van 120 gedood en gewond en 25 gevan-gen genomen ziin. Van Devent'er had 12 dooden en 11 gcwoiiden. In lien Stillen Oceaan. (Engelschc Melding.) . LONDEN, 10 November. (Reuter.) — Het persbureau deelt mede dat de Duit-.scue kruiser Emden bij de Cocos-eilanden (Indisehe Oceaan, halverwege tusschen Britsch-Indië en Australie) tôt zinken is gebracht. Er zijn vele menschenlevens verloren gegaan. De engclsche admiraliteit meldt, dat de Duitsche kruiser Konigsberg in den mohd van de Bufiji (Duitsch-O'ost-Afrika) opgesloten is, doordat er een kolenschip iu de rivier gezonken is. Londen, 10 November. (Reuter.) — Eene samenwerkende verrichting is se-dert eenigen tijd door snelle kruisere tegen de Emden gevoerd. Daarbij zijn de Engelschc kruisers geholpen door Fransche, Russische en Japansche oorlogsschepen en door de Australische kruisers Melbourne en Sydney. Gistermorgen werd bericht ontvangen dat de Emden bij de Cocos-eilanden was aangekomen en op het eiland Keeling eene gewapende afdeeling had ontscheept om den draadloos telegraîischen post te vernielen en den telegraalkabel te kappen. Daar werd de Emden door de Sydney verrast en tôt een gevecht genoopt. In den hevigen strijd, die volgde, heeft de Sydney drie dooden en dertien gewonden gekregen. De Emden werd op het slrand gedreven en 4s verbrand. De verliezen aaji menschenlevens op de Emden moeten zeer groot zijn. Aan de overlevenden is aile mogeiijke hulp geboden. la Tn^ksJ©» (Turksehe Melding.) KONSTANT INOPEL, 10 November. (Wolff.) — Berichtcn uit Bagdad maken gewag van talrijke mohammedaansche Indiërs en Afganen, die zich als vrijwil-ligers aanm.era.en, Mesopotamië beschikt over graanvoorraden voor vijf jaren. In de haven van Smynia zijn drie Engelschc stoomschepen, drie Fransche sleepbooten en anderc vreemde vaartuigen in beslag genomen en de bemanningen kr ij gs gev angen verkla ard. De Belgisclie gezant heeft zijn pas-poort ontvangen en is vertrokken. De Vereenigde Staten belasten zich met de behartiging van de belangen der Belgen. Turksehe Prinsen bij den Keizer. (Duitsche Melding.) BERLIJN, 10 November. (Wolff.) — Drie Turksehe prinsen, vergezeld van den Turkschen gezant alhier, zijn gister-ochtend naar het lioofdkwartier van den Keizer vertrokken. Russische Bewegingen. (Oostenrijksche Melding.) WEENEN, 10 November. (Wolff.) — De Neue Freie Presse verneemt uit Boe-dapest dat in Oost-Galicic en Bessarabie sedert e'enige dagen eene verplaâtsing van Russische strijdkrachten wordt waarge-nomen, welke in verband scliijnt te staan met Rusland's oorlog tegen Turkije. Ëenc iNuiselijke Eiicyklick en de Vredesconferencie, -..JSaf» Mil a ans clie bladen deeTen mede, dat eerlang in een encycliek van den Paus de bijeenroeping van een vredesconfe-| rentie in overweging zal worden gegeven. Een Eiigelsch Pailemealsiid gesnetiveid. In Frankrijk is gesneuveld lcapitein O'Neill, van het 2e regimeiit der Life Guards. O'Neill, een van de voormannen der Ulster vrijwilligers, is het eerste lid van het Engelsche Parlement, dat in dezen oorlog is gevalicn. Hij voefit reeds vroeger in Zuid-A'frika. Inliehtiugen voor beiangstellenden. De.uren voor inlichtingen voor bnrgers bij den duitschcn gouverneur te Gent zijn bepaald als volgt : van 10 tôt 12 ure 's morgens en van 4 tôt 6 ure namiddag (duitsch uur.). De gehechte van den gouverneur, M. de kapitein Baron van Ardeime, zal al de kwestiën behandelen, die het huis-houdelijk leven aanbelangen der pro-vincie Oost-Vlaanderen. Voor de militaire belangen en de policie de stad betreffende, vragen voor vrijge-leiden, enz., moet men zich wenden tôt den plaatscommandatur, gevcstigd van 12 November op den Kouter, 27. In Hoiland. Du Bslfjisclis VlucMelingen- Dinsdag zijn uit Rotterdam naar eene andere Hollandsche plaats 24 Belgische vluchtelingen vertrokken. Ook vertrokken er 42 naar Londen en 81 keerden terug naar België. Uit Dordrecbt meldt men dat de vluchtelingen, die zich nog in schepcn bevonden. daaruit overgebracht zijn naar het Pvijksgebouw van de Corn, de Will-straat en naar de gemeentelijkc gymnas-tiekschool aan de Stek. In 't geheel zijn er ongeveer 500. Hoe groot het aantal is, dat nog bij particulieren vertoeft, dur-ven we niet schatten. In eik geval is de vluchteiingsstroom naar hier veel grooter geweest dan men aanvatikelijk meende : op een zekei oogenblik waren er wel 10 à il duizend. In vluchtoord Noordhaue vertoefden er voor een paar dagen nog een negentigtal. Er bevinden zich te Roosendaal thans ongeveer 6000 vluchtelingen. \an wic er ongeveer 1600 zijn ondcrgebraclit in de voormalige suikerfabriek Java en ongeveer een 1700 bij vefschillende bijzon-deren. Dit zijn allen onvennsgenden, die dus dageiijks van voedsel moeten worden voorzien. De anderen hebben bij bijzon-deren kamers gehuurd. Van het begin van de beschieting af van Antwerpen tôt 1 dezer werden daar in het gaslhuis verpleegd ruim 140 zieken, met te zamen 1071 zielcendagen. Er werden in October 68 kinderen geborcn en er kwamen 47 sterîcgvallen voor. Nu de winter nadert, is er een zeer dringende behoefte aan warme kleeding-stukken.Te Hansweert zijn gister aanmerkelijl: meer vluchtelingen uit Antwerpen aangekomen dan de laatste dagen. De stoombooten Lady en Telegraaf III hebben heden ruim 100 Belgen naar Antwerpen vervoerd. Het comiteit voedt tiog 3500 vluchtelingen.* * * Een belgische sergeant der vesting artillerie, die krijgsgcvangene was, heeft weten te ontsnappen. Bij Eersel is hij ovci onze grenzen gekomen. Hij is naar Eind-hoven gebracht. Aaugehouden sebepen. Uit Brest wordt gcmeld, op 9 dezer dat daar het Nederlandsehe stoomscliif Tubcintia is aangehouden. Nadat er 23 Duitsche en Oostenrijksche passagiei's van boord waren gehaald, lcor de Tubanlici liare reis naar Zuid-Amerikc voortzetten. StaatYanbslsg In Hollandsche gemssntsn Het Staatsblad bevat cen Koninklijk Besluit, in staat van beleg verklarende de volgende gemeenten : In de provincie Groningen : Ternn^ntcn, Appingedam, Bierum, 't Zandt, Uithuizer-meeden, Uitliufetn, Usquert, Warffum, Baflo, Eenrum, Kloosterburcn, Leens en Grijpskerk. In de provincie Friesland : Kollumer-land en Nicuw Kruisland, Oostdongera-deel, Westdongeradeel, Ferwerderadeel, 't Pildt en Barradeel. Ds voedlng, Oiiisdagmorgen is men begonnen met het lossen van het stoomschip Tellus, dal zooals wij gister mcldden, geladen was met 11.750 zakken tarwe, in bestemming voor Brussel, uit Londen verzonden. Uitvosr van kaas- Het bestuur van de Nederlandsehe Vereeniging van Kaashandelaren heeft aan den ministér van financiën een brief gezoncle.li, waarin verzocht wordt dat, als het onlangs ingediendc oiîtvrerp van wet tôt tijdelijke heffing van uitvoerrgchten, wet is geworden, het artikel kaas, waar-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.