Het volk: antisocialistisch dagblad

1946 0
31 oktober 1914
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1914, 31 Oktober. Het volk: antisocialistisch dagblad. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/v97zk57f4j/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

— ft^asimmammixsixmeisssBsm Vier-M-Twifill^sîe Jaai r. m Sodsàlsssî — Huispzm — ElgeMom Zalerdag, 31 Oclôber 1914 \ AKe briefwisselingen vrachfc-£ ♦"j te zenden aan Aug. Van % Iseghcm, uitgever voor do naaml. »piaatsch. « Drukkerij Het Volk », 'âleerstoeg, n° 16, G eut. Bureel van. West-Vlaanderen t Gaston Bossuyt, Gilde der Am-cacateu, Kortrijk Iblefoo.h 523 Bureel van Antwerpen, Bradant en Limburg : Viktor Ivuyl, tiiaderbroederstiaat, 24, Leuven HET VOLK " ...... ,x*% Men sclirîjlt ln : Op aile postkantoren aan 10 fî» per jaar. Zes maanden fr. 5.00. £)rie maanden fr. 2.50. Aankondlgingen. Prijs volgens tarief. Voorop te fcetalen. Rechterlijke herstelling, 2 fr. per regel. Ongeteekende brieven worden geweigerd. TELEFOON N* 137, Gent. Verscîii|nt G maal per week, CHR1STEN WERKMANSBLAD .2 CENT1EMEN HET NUMMER Wee en zege 't Is morgen Allerheiligen en overmor-gen Allerzielen : dagen van hulde om de verworven zege, van smeeking lot laving van het verdiende wee. We dachten er wecmoedig aan, toen we in de nederlandsche Telcgraaf volgende relaas te lezen kregen : " 1k schrijf nu over mijn Vlaamschen vriend, cen jong, flink soldaat. » Na deelgenomen te hebben aan verschci-denc gevechlen, waaronder den 5-daagschen veldslag bij Haecht-Wijgmaal, lag hij met zijne divise lusschen Antwerpen en Mechc-len.» Op zondag 27 September werd hij met een tiental makkers op verkenning uitge-zonden, onder geleide van een onderofficier. » De Belgen ontmoetten eene Duitsche patrouille ; van weerszijden vielen de scho-ien.» De Belgen moesten voor de overmacht wijken. Nog werd er op lien gevuurd en een kogel trof mijn vriend in den rag en raakte zelfs den ruggegraat. » De arme jongen viel neer en bleef ach-ter. Weldra kwelde hem de dorst. In zijne veldflesch was water, maar eerst na veel ijdcle pogingen gelukle het den gelcwetste ze met de bajonet te openen. » 't Was si il geworden om hem. 0, had hij nu maar kunnen opstaan, doeh de krachl daartoe faalde ! » Voetstappen kraalden op de bladeren en 't bout. » Een Duilscher boog zieh over mijn vriend, die dadelijk riep : « Ik ben gewond ». » Bat zal ik eens gauw zien » antwoordde de ander, ztjn revolver le voorschijn halend. Sta op en ga voor mij I » « Ik kan niet, ik ben gewond.... Keer me om en ge zult het zien », hernam de ge-lavetste.» De Duitscher deed dit... en ging heen. » En weer werd het stil. » Traag kroop de tijd voorbij... De minulcn werden uren.... » En al minder werd de kracht... Verlam-ming, verstijving kwam over de beenen en 't benedenlijf. 't Was of 't leven wegoloeide.. » De arme soldaat geloofde dat zijn einde naderde... » Stcrven... en zoo jong zijn... thuis zoo bemind worden... en allen die thuis waren, vader en moeder, broeders en zusters, zoo lief hebben... » Sterven, hier, op dien zondagnamiddag, na weken van dapperen strijd, van ver-moeienis en ontbering... » Maar die stem I... Zijn naam ! Ilelpers naderden... » O, mijn vriend had het wel willen uit-sehreeuwen, dat hij hier lag... zwak en ellendig... stervend... En hij kon maar lispelen... » Maar ze kwamen toch, zijne trouweI kameraden, die hem niet wilden aehter-laten... die den makker niet konden vergeten en wel gcvaar durjden trotseeren om hem te redden ' » En nu waren ze daar en namen hem . . I voorziehtig op en brachten hem in een her-bergje, waar een militair dokler hem ver-pleegde.» Met andere gewonden werd mijn vriend dan naar de ambulance van 't klooster O. L. Vrouw-Waver vervoerd. Hier bogen vol liefde vrouwen zieh over hem neder, nonnen, die zooveel ellende zagen, maar den armen soldaten Engelen van vertroosting toeschenen.... » * * * Hoe spelen ze ons door 't hoofd, die woorden, van de makkers, die wel gcvaar durfden trotseeren om hem te redden.... Zoovelen van lien die morgen in zege gevierd worden door geheel de katholici-teit over gansch de aarde, hebben allerlci gevaren getrotseerd om zieh zelven te helpen door anderen te redden. Zij hebben langs de slachtvelden des levens gewandeld en tallooze gewonden des liarten en der ziele opgebcurd en ter ambulancie van eeuwige veiligheid en ge-zondheid gebracht. Daarom zijn zij, die, al ware 't maar alleen door liet voorbeeld hunner levens-wijze, op aarde Engelen van vertroosting zijn geweest, thans in eeuwig heil verlieer-lijkt door de Engelen van zege. Dat zullen wij morgen gedenken bij den kerlcegang, ook al snoeren niet de kralen van 't klokkentingelen in zilverrijm door de luchten.... En de Engelen van zege zullen we bid-den voor de helden van 't wee, die smach-ten en snaken naar de stem van een vriend liun ten pande. Zoovele duizenden broeders en zoons van ons aller gemeenschappelijjc lands-gezin hebben op 't barre veld hun bloed uit liunne aderen voelen wegvloeien, zon-der dat een licht van hoop hunne matte oogen kwam doen opensparkelen. Zij wenschten toch maar, gelijk die Vlaamsche soldaat waarvan hooger spralte, — zij wenschten toch maar, dat eene vrienden-stem hun mogelijkheid tôt redding kwam melden.... en die stemme kwam niet... Zoovele lionderdduizenden, misschien millioenen, die sinds lang uit het leven ge-scheiden zijn, smeeken om herrijzenis voor f*we waardig worden ons eigen wee tôt zegeglans te zien verkeeren. OfticieelcMededeelingen la Vlaandereni en Fransch-ftoordcn (Belgische Melding.) Blijkens mededeeling van het minis-terie van buitcnlandsche zaken te Londen aan het Engels,che gezantschap te 's Gra-venliage heeft de Belgisclie Regeering aan den Belgischen gezant te Londen het volgende geseind : De toestand der troepen aan de IJscr is verbeterd. Het vuur van de vijandelijke artillerie is verflauwd. door de kanonnen van de vloot onderdrukt. De krijgsverricli-tingen der bondgenoten te IJPER zijn zeer bcvredigeiid. (Fransche Melding.) Parijs, 28 Oc'ober. (Reuter.) — Ofïicieel i bericht van 11 uur 's avonds : • In België heeft de vijand in de streelc bij Dixmuide twee nachtelijke aanvallen beproefd, welke zijn afgeslagen.De krachts-ontwikkeling der Duitschers aan het front Nieuwpoort-Dixmuide schijnt verminderd te zijn. Ten noorden van IJper wordt ons aanvallend oplreden voortgezet. Tusschen La Bassée en Lens hebben wij geringe vorderingen gemaakt. Van het overige gedeelte van het front valt niets te vermelden. (Duitsche Melding.) Berlijn, 29 October. (Wolff.) Het groote hoofdkwartier meldt hedenochtend : Onze aanval ten„Zuiden van Nieuwpoort wint langzaain veld. Bij Yper blijft de slag onbeslist. Ten Westen van Rijssel maakten onze troepen goede vorderingen en zijn ver-scheiden versterkte stellingen van den vijand genomen. Zestien Engçlsche officierenenmeerdan 300 man zijn gevangen gemaakt ; vier kanonnen zijn genomen. De tegenaanval-len der Engelsclien en Franschen werden overal afgeslpg°n. Eene voor de kathedraal van Reims opgestelde Fransche batterij met een artil-lerie-waarnemingspost op den toren van de kathedraal moest onder vuur genomen worden. In het Argonnerwoud is de vijand uit verscheidene loopgraven verdreven. Daar zijn eeinge machinegeweren buitgemaakt. Ten Z. W. van Verdun is een heftige aanval der Franschen afgeslagen. Bij den tegen-aanval braken onze troepen tôt in de hoofdstelling van den vijand door, die zij in bezit namen. De Franschen leden zware verliezen. Ook ten O. van de Moezel zijn aile aanvallen van den vijand, die op zichzelf ta-melijk weinig te beteekenen liadden, afgeslagen.1 1 De Russisch-Duilsche Sti'ijd. (Russische Melding.) St-Petersburg, 28 October, 's middags 5 uur. (Reuter.) De Russische groote générale staf deelt mede : In den vierdaagschen slag ten zuiden van de Pilitsa hebben onze troepen den Duitschers en Oostenrijkers een zware nederlaag toegebracht. Tusschen Pilitsa en Gloetsjof hebben onze troepen na heldhaftigen strijd den 26e dezer den tegenstand van het Duitsche 20e legerkorps en van het garde-.reserve-corps gebroken. Wij hebben stormenderhand de verde-digende stelling van Politsjna genomen en een deel der Oostenrijksche troepen bij Berdzejp omsingeld. In den nacht van den 27e October zijn de vijandelijke legerkorpsen in wanorde teruggetrokken naar de linie Jedlinck-Radom-Ilza (ten zuiden van Radom). Wij hebben kanonnen vermeesterd en gevan-genen gemaakt. De voordeelen door ons behaald ten zuiden van de Pilitsa, die tôt den terug-tocht van den vijand over een groot deel van het front hebben geleid, is van groote beteekenis. (Duitsche Melding.) Berlijn, 29 October. (Wolff.) Mededeeling uit het groote hoofdkwartier : Op het noordoostelijke oorlogsterrein zetten onze troepen hun aanvallende be-weging voort. In de drie weken zijn hier 13.500 Russen gevangen genomen, dertig kanonnen en 39 machinegeweren buitgemaakt.Op het zuidoostelijke oorlogsterrein is de toestand sedert gisteren niet veranderd. ,| I ' Servie teges Oostenrtjk (Duitsche Melding.) Weenen, 28 October. (Wolff.) — Het' hoofdkwartier meldt ofïicieel : Den 27 dezer hebben wij in Servie nicuwe voordeelen behaald. De plaats Ravnje (ten zuiden van Waljewo), en de sterlc verschanste Servische stelling aan den groot en weg ten Noorden van Grna-bara, in het landschap Macva, zijn na dapperen tegenstand van de Serviërs: stormenderhand genomen. Vier kanonnen, acht machiengeweren zijn veroverd, vijf olficieren, 500 man gevangen genomen en veel oorlogsihaterieel huit gemaakt. (Engelsche Melding.) Londen, 29 October. (Reuter.) — De bladen bevatten een telegram, volgens hetwelk de Bulgaren op den Donau eene Russische kanonneerboot beschoten hebben, die een convooi benoodiglieden voor het Servische loger begeleidde. ITALIE EN OOSTfMiK. (Duitsche Melding.) Berlijn, 28 October. (Korr. Nord en.) —-De Popolo Romano publiceert een sclirij-ven van den Italiaanschen afgevaardigde . in het Oostenrijksch Parlement, Dr Bu-gatto, waarin deze kraclitig de in Italie verspreide beweringen tegenspreekt om-trent gebrek aan eenheid in Oostenrijk en er op aandringt dat de Italianen niet door agitatie de verbroedering in gëvaar bren-gen, welke aan de Italiaansclie elementen in cle Donaumonarchie ten goede komt. ' DE SCI1ABE TE 1UJSEL. - Een hollandsch konfrater, die per auto naar Rijssel geweest is, heeft er het einde van den brand bijgewoond, welke er door het bombardement was veroorzaakt. De pompiers van Rijssel, Roubaix,Toer-konje en Croix, geliolpen door de duitsche soldaten zelven, hebben de ramp zooveei mogelijk beperkt. Zonder overdrijven mag men zeggen, dat gansch de wijk tusschen de hoofd-statie en de St-Mauritiuskerk vernieïd is ; van gansch die wijk blijven nog vier of vijf huizen recht, die misschien nog vopr woning zullen kunnen dienen, en 't is al. De rechterkant der Statieplaats is e<?n puinlioop, evenals de Doornikstraat, tôt aan de Post, die ook veel geleden heeft. Hetzelfde voor de Oude-Kielcenmarkt, de Sinte-Anna en de Prieuxstraten. Tôt aan de Draalcstraat bestaat de Parijsstraat om zeggens niet meer. Het Paleis der Schôone Kunsten en het Hôtel Belle-Vue werden bijna niet getrof-fen. Op de Vrijheidslaan zijn verscheidene huizen vernield of beschadigd. De duurte der leveDsmiddeieîi in Daiischlaai!, De geheele Duitsche pers gaat vol-komen accoord met de door den Bonds-raad getroffen vaststelling der maximum-prijzen.De Deutsche Tageszeitung verklaart : a Wij zijn rijkelijk met brood en graan Oc «Klokkeuhofsleê» van Slijpe en de klokken van Zande. TEL'S VLAMING. « Mannekensveere ligt plat en St. Joris ook en de Palingbrugge is leelijk gesteld », zoo hooi' ik hier onder 't volk, zoo schrijft men aan de Tel. En mèn sehrikt niet meer men schijnt aan verwoesting en vernieling gewoon te worden. 't Is immers oorlog. Of men beschouwt het als een offer, dat nu ook de kuststreek tusschen Oostende en ^Nieuwpoort zoo deerîijk geteisterd wordt. Dezen namiddag was het of me weer een zware slag werd toegebracht, of ik 't over-lijden van een goeden vriend vernam. Een kennis hield me staande en zei : « De klokken-hofsteè is ook vernield. » Een boerderij verwoest dus ; ach, een bij vele ! Hoeveel schoone hoeven, groote en kleine, heb ik in dezen verschrikkelijken tijd reeds als een rookenden puinhoop ge-zien ! Maàr de klokkenhofsteê verwoest, die historische hoeve bij Slijpe, tusschen Oostende en Nieuwpoort ! Ze is een overblijfsel van een Tempeliers-slot en 't volk beweert, dat van hier een onderaardsche gang naar den 'Duiventoren te Nieuwpoort leidt. Op de hoeve stond een klokje, ook al een getuige uit booze tijden, toen men soins in den nacht de buren ter hulpe moest roepen voor roo-vers of anaere minder gewenschte bezoekers. 'Het klokje riep nu «te noene » de werklieden naar tafei. Aan alarm dacht men niet meer. ■Men leefde er zoo welgezind en tevreden : 's zomers druk werk en 's winters 't was <ils in « 't nageldeuntje » van Gezelle. Het koorn is geborgen En de a.ppels zijn geweerd. De landman, zonder zorgen, Zit peinzend aan den heerd. Peinzend, of ook vertellend, want 't is hier de streek der legende ! En omdat de streek met liaar legenden en historische gebouwen me zoo lief is, was 't als een «slag op men herte », toen ik dezen middag plots hoorde : « De klokkenhoeve is vernield. » Ocli, 't is de klokkenhoeve nit alleen... Daar liggen zulke oude, eerbiedwaardige dorpen... Ik denk aan Zande, ook op 't oorlogsterrein.In 1904 stortte de kerk van Zande in. Toen kwam van wijd en zijd 't volk kijken naar den puinhoop. En nu, hoeveel puinhoopen liggen er ! Streek van poëzie. Ik denk aan de Geraert-bloempjes, vuurrood, een duur bloempje. Een Vlaamsch ridder was qevangen genomen op een reis naar 't Ileilig Land. Tijdens die gevangenseha'p kon hij een splivicr van Jezw ïcruis bemachtigcn. Om dezen te behouden stalc hij hem, in zijn bcen Eenigen tijd later lcon hij ontvluehten en na veel zxcervens bereikte hij Vlaanderen De ridder onischeepte te Sluis en trok dan de duinen in Hij legde de gelofte af, den splin ter van 't Heilig Kruis te sehenken aan de kerk, wellcer klokken hij 't eerst hoorde luiden. En eindelijk vernam hij de welkome stemmen... 't waren de drie klokken van Zande. Dadelijk opende Geraert zijn been en nam er den splinter uit. Waar 't bloed van de wonde druppelde, ontsproten in_ 't duinzand roode bloempjcs, die nog altijd naar den ridder, GeraerUbloempjes, toorden genoemd. In 1904 stortte dus de kerk van Zande in. De klokken bleven gespaard en Werden in don nieuwen toren gehangen ; ze waren de welluidendste van de streek en dikwijls stonden de menschen er naar te luisteren. Zal Zande met zijn klokken gespaard blijven ? Och, voortaan zullen de legenden we' uitverteld zijn... Er zijn nu, vreeselijkc verhalen uit «den jare 1914», hoe de klokkenhofsteê te niete ging, en Mannekens-veere... en S Joris... en hoe op eene «hoeve i vijftienhonderd « Duitschmans » begraven werden en dat de « Duitsche gekwetsten > in den tempel van Meetkerke bij Brugge werdenneergelegd,oindat erteBrugge scilie! geen plaats niet meer en was. 't Is October... In andere jaren, de winder kwamen van zee en hoort ze bruischen, ruischen d®or den blaardenboom. îtV: ruischen, j\ huiseken, !■ : buischen, lijk peerden zonder toom. Zoo zong Gezelle. Maar nu zijn het bommen uit zee, bom-men uit Nieuwpoort, bommen uit Maria-kerke, die huischen en buischen en boomen en hoeven en dorpen neêrvellen... en jonge kloeke mannen, zonen, echtgenooten, vaders dooden. ' t Kruise van ridder Geeraert I O, andere kruisen torsen nu de menschen. In de lieve huisjes van duinen en molders heb ik zoo dikwijls de moeders beluisterd, als ze wiege « douwen » en in dat zoet dialect zongen : Slaapt, slaapt, kindje slaapt, en doet uw oogskens toe, de pinkelende, winkelende oogskes daar, 't ben 't wiegen al zoo moe ; 'k en kan u niet meer wiegen, slaapt., slaapt, toe I g'hebt uw hert en mondje voldaan, krulletjes aan, ach en 'ken kan van uw wiegske niet gaan, slaapt, slàaot, toe. v l h IIIWIIÏÏ* uni » 11 ■» izawran Maar verdreven zijn nu de moeders mel haar kinderen en draagberries, manden, kisten, stroobossels zijn wiegjes geworden. En hoeveel vaders begraven in onbekende groeven.... In 't Reuter-telegram van 23 October lees 1 ik naar aanleiding van de gevechten bij Hazebroek, dat er ook gestreden wordt om 1 tien « Mont des Cats ». Deze heuvel ligt op de Belgiscli-Fransche grens, ten zuiden van I.Tpe^en en 't volk noemt hem den Catsberg. Het telegram is onjuist, waar het beweert dat het de eenige heuvel is.... Ik ken er nog den Kemmel, den Rooden, den IJzerberg. Door de geurige hoppenvelden heb ;k er dikwijls heengewandeld.... In de hooge boomen van den Catsberg koereloerden de tortelduiven.... Hoe plechtig stil was het in de bosschen, vanwaar men in lanen en dreven zoo'n heerlijk vergezicht had over Vlaanderen, met 't grijze Ieper op den voorgrond, en den vijver van Dickebusch, tôt Bousselaere toe.... En dan kon men uit-rusten in de Trappistenabdij, in de ruime zindelijke, wat stroeve eetzaal, waar de portier, hij, die spreken mocht — want de Trappisten zwijgen altijd — u kosteloos van eigenbakken brood, eigen geperste kaas en eigen bebrouwen bier voorzag. Wat zal de torenwachter van den Kemmel- berg later wel te vertellen hebben ! Ik zie hem nog staan op 't belvédère met zijn langen verrekijker.... « Er is geen betere verrekijker in de wereld », beweerde hij altijd. «Ik hên hier duizenden menschen gehad _yan aile kanten, van vreemde landen, en z'n hên 't al gezeid, dat ze nooit n'en beteren verrekieker hên gezien dan den mijn en ». En hij wees u honderd dorpen aàn.T.~5ït vogrspelde 't weer dagen te voren, want «de zunnè trok water boven de Zee », of « *t geluçhte stond klaar ». Wat zal hij nu door zijn uitmuntenden verrekijker zien ? En wat zal hij later verteiten van den fellen brand te Rijssel en te Rousselaere, dien hij op zijn berg zoo duidelijk heeft waargenomen ? ? Ja,van daar heeft hij de vlammen zien spelen tegen den hemel ! Van daar aanschouwt hij legerkorpsen, trekkend door 't welige Vlaanderen... En 't gedonder van 't geschut rolt langs zija berg. 9 Ik hoor het ook weer : Boom ! boem. Oude inenschjes, die hier op den wal in 't zonnetje zaten, schudden 't grijze hooftle. Weer zooveel levens !... Zaterdagavond nu.... Vroeger jubjlden dan oe klokken ook langs de kust, sehoqne klokken, als die van Zande Ik was in de Belgische polders.... Bloed-rood zonk de zon achter de duinen weg .en een rood schijnsel zweefde even over 't land... Van den oostkant naderden zware,met regen dreigende wolken. Neen, lezer, dat is geen fantasie Zoo was Noord-Vlaanderen getint. En nog inuner bulderde 't kanon Toen ik thuis binnenreed, ontmoette ik vroeger welgestelde menschen, die nu met een bon om brood en kofïie gingen Zaterdagavond.... Och, waarom al die \isioenen van vroeger, toen 't nog vrede was Het is thans oorlog gvuwelijko oorlog Och neen, nu niet geredeneerd over doods-verachting, over 't stormen naar 't vuur, over opwindenden kruitdamp, over bajonet-aanval.'t Is zaterdagavond, ook voor vrouwen en kinderen die zoo heftig naar vader verlan- gen en niet weten waar vader is 't ïs zaterdagavond, ook voor hen, wier geliefden liggen te ôteîyea op Vlaanderen'u bloedigen bodem...»

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het volk: antisocialistisch dagblad behorende tot de categorie Katholieke pers. Uitgegeven in Gent van 1891 tot 2008.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes