Het volk: christen werkmansblad

1030 0
16 januari 1915
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1915, 16 Januari. Het volk: christen werkmansblad. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/p26pz52z08/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Vijf-Ofl'TwIfltlgste Jaar, N. 15 - V Coâsdienst — Haisgezin — Eigeodom Zatcrdag, !0 Jaauari 1935. j ». AUe briefwîssellugen vracht-♦rij te zenden aan Aug. Vaa îseghem, uifcgever voor de naamL inaatsch. « Drukkerij Het Volk », Meersteeg, n° 16, Genfc. Bureel van West-Vlaanderen « Gaston Bossuyt, Gilde der Am-bstchten, Kortrijk. Telefoon- 523 Bureel van Antwerpen, Bra-fcant en Limbnrg : Vikfcor Kuyl, %iindarbroedersti'aat, 24, Leuven HET VOLK Men scferîjît In : Op aile postkantoren aan 10 f*. per jaar. Zes maanden £r. 5.00. Drie maanden fr. 2.50. Aankondigingen. Prijs volgens tarief. Voorop ta betalen. Rechterlijke herstelling, 3 £r. per regel. Orxgeteekende brieven worden geweigerd. TELËFOON N® 137, Gaaï» Verscliifuî O tnaal per week, i CHR1STEN WERKMANSBLAD „i„„ ,u 11 r - , , „ , . _ nfFHlTi S CENTIEME?} HET HUMMER Buîîsche Mededcellug. lElappen-Inspektie. ■ Gent, 14 Januari 1915. BBRICHT. . Op bevel van het algemeen gouvernement is het te Brussel verschijnende jtijdschrift La vie universelle illustrée,daar [verboden. Het is derhalve ook in het gebied van de Etappen-Inspelctie ver-boden, het genoemde blad te verkoopen of te verspreiden. Dit wordt hierdoor bpenlijk ter kennïs gebraclit. De Overste van het Burgerlijk Bestuur, Regierungsrat von KEUDELL. Dflicieeie Madedeslingen Op de beide Gorlogslooaeelen. (Duitsche Mededeeling.) Gister te Gent uitgcplakt : Van het groote hoofdkwartier. — 14 (Januari : Bij Nieuwpoort en IJper arlillerie-jgevechten.Vijandelijke torpedobooten werden door jons geschutvuur verjaagd. ,}! Noordclijk Soissons vernieuwde aan-jyallen op de hoogvlakte van Vregny — de vijand op den anderen rand terug-jgedreven : 1144 gevangenen, 4 geschut-ikanonnen, 4 machinegeweren veroverd. Noordelijk Clialons sterke aanvallen teruggeslagen; 160 gevangenen gemaakt. Zuid-Oostelijk Gumbinnen en Oostelijk jLoetzen russisehe aanvallen afgewezen. (Verscheidene honderden gevangenen. ! In Polen worden onze aanvallen voort-gezet.In Vlaanderen en Franseh-Noordeo. (Duitsche Melding.) , BERLIJN, 12e Januari. (Wolff.) Uit (het groote hoofdkwartier : Ten Zuiden van het kanaal van La Basses zijn kleine geveehten gaande, die tôt dusverre zonder uitslag gebleven zijn. Bij Crouy (ten Noordoosten van Sois-sons) hebben de Franschen gisteravond kîen aanval ondernomen. Zij zijn echter ^net zware verliezen teruggeslagen. Van-lochtend vroeg zijn de geveehten daar !hervat. Een aanval, gisteravond in de streek ten Oosten van Perlhes door de Fran-pehen ondernomen, is door ons vuur afge-Elagen. De vijand lieeft daarbij zeer groote Jverliezen geleden. In Argonne hebben wij aan den Ro-meinschen lieirweg (van Clialons over Bt.-Ménéhould naar Verdun) een Fransch Steunpunt veroverd. Daarbij zijn twee jofficieren en 140 man in onze handen ge-rvallen. In de geveehten in 't Oostelijk rieel van Argonne hebben wij sedert acht jdagen een majoor, drie kapiteins, 13 lui-tenants en 1600 man van de Franschen jgevangen genomen, zoodat de Veriiezen der Franschen op dat beperkte gedeelte îvan het geveehtsterrein met inbegrip van (dooden en gewonden op 3500 man ge-leehat worden. • De pogingen der Franschen om bij jAiliy (aan de Maas ten Zuiden van Sint-HVlihiel) tôt den aanval over te gaan, zijn smislukt. (Fransche Melding.) 'i PARUS, 12e Januari. (Reuter.) Van jden generalen staf : Op sommige punten van het front van de Noordzee tôt de Oise zijn hevige artil-ïeriegevechten geleverd. ! hçt front van Soissons tôt Reims ?Aln artilleriegevechlen geleverd. I Het versterkingswerk bij Perthes is het jtooneel geveest van een wanhopig gevecht )flat nog voortduurt. L rwee aanvallen der Duitschers op de JMaasheuvels zijn afgeslagen. Op het overige front is de toestand on-(veranderd.bp ki Ooslelijk GeYechlsIeiTeln. (Duitsche Melding.) f BERLIJN, 12 Januari. (Wolff.) — ^Jit het groote hoofdkwartier : ! Van het Oost-Pruisische front is niets toieuws te melden. , Aanvalen der Russen in Noord-Polen j?'Jn op niets uitgeloopen. i Onze aanvallen in het gebied ten Wes-Êfïivan de Weichsel hebben ondanks het tochte weer op eenige punten vorderingen jteiiiaaKt. v Op den Oostelijken oever van de Pilica JS de toestand onveranderd. (Oostenrijksche Melding.) , "WEENEN, 12 Januari. (Wolfï.) [Van den legerstaf : j De pogingen van den vijand om de Nida »ver te trekken zijn ook gisteren tijdens pen hevig arlilleriegevecht lierhaald. Op het Zuidelijk deel van het front aan de Nida is de vijand gisterochtend overal opnieuw tôt den aanval overgegaan, die echter na korten tijd door ons artillerie-vuur is afgeslagen. De Russen hebben honderden dooden en gewonden voor onze stellingen achtergelaten. Tegelijkertijd is ook ten Zuiden van de Weichsel het artillerieduel voortgezet. Daarbij is het een onzer batterijen gelukt eene door den vijand bezette hoeve zoo-danig onder vuur te nemen, dat de daar sedert eenige dagen genestelde Russen tôt de vlucht zijn genoodzaakl. In de Karpathen bemoeilijkt het on-gunstige weer elke krijgsverrichting van eenige beteelcenis. In het dal van de Boven-Ung hebben de Russen zich in de richting van den Uzsok-pas teruggetrokken. B® leemijnan, LONDEN, 12e Januari. (Reuter). Vol-gens de Evening News uit Bergen ver-neemt,ishet stoomschip Castor van 1200 ton, varende onder Russisehe vlag, op eene mijn geloopen en gezonken. Engcland en Japan. Volgens eene verklaring van den Iieer Asquith, de eerste engelsche minister, zijn al de mededeelingen der dagbladen, han-delende over de gebeurlijke deelneming der Japanners op het oorîogsveld van Europa valsch, daar Engeland geene hulp noodig heeft van de Japanners. UiiwisseliDg vas weerlsoze krippaspeL Door het Staatssekretariaat van den H. Stoel zijn onderhandelingen aange-knoopt met de gezantschappen der verscheidene oorlogsvoerende landen, met het oog op het aanduiden der afgevaardig-den, gelast eene overeenkomst te bespre-ken, betrekkelijk de uitv.isseîing der krijgs-gevangenen, die volstrekt voor allen mili-tiaren dienst onbekwaain zijn. Men hooprt er loe te komen binnen, enkele dagen eene commissie s amen te" stellen, samengesteld uit twee afgevaar-digden per mogenheid thans in den oorlog betrokken. Omniddellijk zullen opecnvolgende ver-gaderingen plaats hebben en het Vatikaan is voornemens al zijn invloed te gebruiken, om ten spoedigste tôt een voldoenden uitslag te komen. <i — Paiiemeiilair Leven. PARUS, 12 Januari. (Reuter.) Het Fransch Parlement is vandaag heropend voor de zitting in 1915. Kamer en Senaat hebben hun presidenten en het verdere bureel herkozen. De oudste leden hebben in beide huizen vaderlandslievende toe-spraken gehouden en opgewekt tôt betoon van kracht en moed in de tegenwoordige omstandigheden. * * * KRIST1ANA, 12 Januari. (Wolff.) Het Storting of de Noorsclie Kamer is plechtig geopend. De troonrede zegt dat de betrekkingen . met de vreemde mogendheden vriend-schappelijk zijn. Het is het streven der Regeering geweest het land buiten den wereldoorlog te houden. Aan het Storting zullen eenige wcts-ontwerpen worden voorgelegd in zake uitzondcringsmaatregekn ter versterking van het land en de verdediging ter z'ee. De begrooting kan niet in evenwicht worden gehouden zonder belangrijke nieuwe belastfngsverhoogingen. Voort worden wetsontwerpen aange-kondigd tôt instelling van eene kommissie voor de behandeling van het vraagstuk der graanvoorzicning en instelling van een staatsmonopool voor den invoer van granen en meel. TweeliDgbi'oedei's gesneuveld. De tweeliiigbroeders Russel, van Crewe, hadden zich samen aangegeven als vrij-willigers en werden beiden in de zeevloot gestort. 1 Aile twee werlcten zij in de verpleeg-plaats van den Formidable toen deze getorpedeerd werd. De ESzasser Vo S L s ver tcgeii \\ o a rd iger onlsiaggcvcr. De voorzitter van den duitschen Reichs-tag heeft de Rijkskanselier verzocht tôt eene kiezing te doen overgaan, daar zuiks noodig geworden is, door het vertrek van den Elzasser volksvcrtegenwoordigcr Geor-• ges Well, die in de fransche rangen zich heeft aangegeven als vrijwilligcr. Door dit feit zelf houdt de lieer Well op Duitscher te zijn en veriiest zijij, recht van Kameriid Jn den Reichstag. LEEST MET OVERLEG. Vraagt ge een mensch, onverschillig denwelken. of liij « geleerd » is, negen-en-negentig maal op honderd zal hij beves-tigend antwoorden. 't Is een goed tecken, wijl het bewijst dat het genieten van onderwijs bijna algemeen was in de laatste twintig, derlig jaren. Maar lioevelen van die zoogenaamd «geleerde » menschen ziin het wel nver-kelijk?Hoevelen kunnen «schrijven»? Letters, ele eene na de andere, op papier teekenen, kunnen ze wel min of meer; maar hunne gevoeiens en gedachten in duidelijken scliriifvonn uitdrukken, hoevelen kunnen het? Dat is nu evenwel nog eene soort na-tuurlijke begaafdheid, die door oefening en studio ,4ot onlwikkeling en tôt rijpheid komen moet. Niet iedereen is geboren met den natuurlijken aanleg om « schrij-ver » te worden. Maar wat iedereen, die beweert « geleerd » te hebben — zonder daarom een « geleerde » te zijn •— tocli zou moeten kunnen, dat is verstandig lezen, 't is le zeggen : lezen met helder begrip van den inlioud der schriflen of druksels die m'en onder de oogen lcrijgt. Hoevelen kunnen dat? Helaas, zij zijn veel min talrijk dan men oppervlakkig misschien wel denken zou, en juist daarom worden zoovelen heel gemakkelijk hedroge» en inisleid door eene drukpers, welke niet allijd zeer nauw ziet in zake eerlijkheid en geweten. Nu zoovelen bijna geen bezigheid bij de hand hebben, nu is het de tijd om te leercn lezen met langzame aandacht en beredeneerd overleg. Dat degenen, die daar vroeger minder gelegenheid Loe hadden, deze tlians aan-grijpen en er nut uit trekken. Want nu is het vooral de tijd om met overleg te lezen, wil men de waarheid ten minste bij bepudering trachten te kennen. Vooreerst is er eene soort drukpers, die van onzen benarden tijd poogt misbruik te maken om bii het volk de halelijkste drogredes voor lrcfdesbetuigingen te doen indringen. Konden aile menschen met genoeg overleg lezen om helder begrip van hunne lezing te hebben, zij zouden die soort drukpers met verachting van zich af-werpen, inziende dai hij die hun voedzaam brood beloofde, hun feitelijk vergif toe-dient.Maar ook die bladen, welke hunne zware verantwoordelijkheid voor de mee-ning hunner lezers besefïen en eerlijk volgens dat besef willen handelen, kunnen thans minder dan op andere tijden in-staan voor de ecbtheid der tijdingen, welke zij aan het publiek rtiededeelen. Ziet bijvoorbeeld de oorlogstijdingen. De dagbladen kunnen niet anders dan melden wat hun medegedeeld wordt door bepaald daartoe aangestelde agentscliap-pen, onder kontrool der legerbesturen. Deze nu, kunnen, in 't belang hunner zaak zelve, niet ailes aan de openbare klok hatigen en moeten, in dat zelfde belang nog, menige uitdrukkingen weren die het publiek misschien liever zou te lezen krij-gen.Willen we daar nu de waarheid kunnen uitgrijpen, we moeten kunnen wat men in de volkstaal noemt : «tusschen de regels lezen », en dit is lezen met overleg. Zoo zijn er, in de oorlogsberichten, geijkte uitdrukkingen, die soms heel wat meer beteekenen dan ze scliijnen te zeggen. — « We hebben ons kunnen terug-trekken van den vijand, wiens vernielings-plan mislukt is ». —• Dat klinkt nogal schoon, nieL waar'i Hewel, in gewone taal beteekent zulks : « tVe hebben eene neder-laag geleden ». Maar dit staat er niet in, omdat geen legerbericht, van welken kant ook, zoo iets zal zeggen. — Ofwel : « Om strategische redens hebben wij die stellingen verlaten, welke van te gering stra-tegisch belang waren om voor derzelver behoud veel ofïers te doen. » — Eenvou-diger gezegd, beteekent zulks : « We zvn er van weggetrokken omdat we het er niet houden konden. » Aldus moet men leeren de tijdingen te lezen, om ze naar waarheid te leeren be-grijpen.En wat geldt voor de oorlogsberichten, geldt ook voor zulkdanige drukpers, die met veel holklinkcnde woorden tracht het vclk te snoeren, waar zij bezig is zich van 's volks lichïgeloovigheid voor eigene zelf-zuchligc deeleindeu te bedienen. Men leere « tusschen de regels te lezen », dan zal men lezen met overleg en nut van zijne lezing hebben. Isest en vsrsprai lt SET VP',1. Fransch Mmislerzoon gesneuveld. De voorzitter van den Franschen Mi-nisterraad M. Viviani, heeft het officieel nieuws ontvangen van de dood van zijn jongsten zoon, gevallen den 27e Oogst op het strijdperk te Cussigny (Meurthe et Moselle) op de grenzen zelf dus, op eenige meters der duitsche loopgraven. 't Waren deze loopgraven die hij aan-viel met zijne compagnie (4e comp. 131e 1.) In Begiës De Ë»!©smis4es*Êj, Iedereen weet dat de in ons land zoo bloeiende bloemisterij, tengevolge van den oorlog, als verlamd werd, vooral omdat de planlen en bloemen met meer konden uit gevoerd worden. En nu komt een tweede ongeluk het eerste nog veel grooter maken. Bij de bloemisten geschieden de betalmgen over 't algemeen per jaar. De groote ontvangen hun gcld uit den vreemde gewoonlijk einde December, of heel in 't begin van Nieuw-jaar, zoodanig dat de kleinere bloemisten, die veelal aan de groote leveren, den 15 Januari hun geld trekken. Nu hebben de grooten weinig of niets gekregen.ende kleinen worden dus ook niet betaald en kunnen eveneens aan hunne verpliclitin-gen n et voldoen. En aldus is gansch het engrenagespel uit zijn verband gerukt. Voor de bloemisten is de oorlog nu reeds eene volledige ramp geworden. Un. A^TWERP£I8. Geen enkel schip verlaat of komt in de haven zonder de toelating der duitsche overheden; deze toelating dient echter ook door den havenkapitein tegengetee-kend te worden. Doch veel werk hebben zij niet voor het geven van zullce toelatingen want er is op dit oogenblik geene beweging aan de haven; enkel eenige lichters gaan en keeren. Daar geene groote schepen binnen komen, worden de kaaien niet gebruikt en zijn er geene ontvangsten. De enkele schepen die de bassijns binnonvaren be-talen de gewone taksen, behalve de lichters, die te Antwerpen de granen en bloem brengen, bestemd voor de voeding der Bclgen. Door tusschenkomst der verscliil-lige diploma jsche komiteiten komen deze schepen vry in de haven. Men zou zich een gedacht kunnen vor-men van het verlies in werk en in ontvangsten, die de stad en het land onder-gaan, op het oogenblik dat bijna gansch de bevolking moet ondersteund worden, door de voîgendc cijfers : In 1913 kwam in Antwerpen's haven omtrent 14 y2 millioen koopwaren, ter-wiji in 1914 er enkel 8 % millioen ton bin-nenkwam. Sinds einde Juli zag Antwerpen geene zeeschepen meer binnenkomen. Het verschil van 6 millioen ton koopwaren vertegenwoordigl het broodgewin van duizenden werklieden. Hier volgen nu de cijfers die het verlies aantoonen, ondergaan door de schatkist en de gemeentekas : In 1913 kwam er in de gemeentekas iets meer dan 7 millioen door de uitbat.ng zijner zeemnchtingen, terwijl de stad tôt einde November 1914 nog geen 4 % millioen frank ontvangen had. December zal er niet veel bijgebracht hebben en het verlies zal omirent drie millioen frank blijven. De kaairecliten die ten voordeele van den Staat en de Stad zijn gaven in 1913 eene ontvangst van 3 millioen en nu omtrent 1 y2 millioen frank, dus nog een verlies van 1 y% millioen. Gezien de gezamenlijke ontvangsten eene vermindering van 4 y2 millioen frank ondergaan voor 1914, blijven de uit-batingskosten dezelfde, daar gansch het personeel moest blijven betaald worden en de onderlioud van het materiaal ook dient bekostigd te worden. Het personeel van de haven telt ongeveer 400 man. Een vijftigtal bleven op hun post tijdens de bescliieting en nu ontbreken er enkel nog een vijftigtal. * ❖ * Het meerendeel der vluchtelingen, tijdens de beschieting, bediende zich van het stadsmateriaal, om naar Hansweert te vllchten. De slepers brachten de lichters en Rhijnschepen, die de haven wilden verlaten den donder- en vrijdag, 8 en 9 Octo ber, buiten gevaar. Gansch deze bestendige vloot heeft de vluchtelingen kosteloos vervoerd. Ook de laalst gebleven engelsche, belgische en andere stoomers vertrekken opgepropt van vluchtelingen. Men schat dat op die manier, ongeveer 50.000 Antwerpenaars zijn verlrokken. De stadssleepers waren buiten gevaar te Hansweert ofschoon de overheden hun vertrek niet had toegelaten: men begrijpt moeilijk dat deze schepen in de haveiv zijn moeten terugkeeren, waar onmiddel-lijk tien dier schepen opgeëischt werden, door de duitsche overlieid. Aldus zijn ex zekere schepen met kanons gewapend geworden en te Passcliendaele en elders ' in Vlaanderen tegen de Belgen gebruikt. Telkenmale dat de Duitschers de booten der stad gebruiken, wordt het personeel dat anders het gewoon stadspersoneel is, vervangen door duitsche soldaten De stadsbooten verzekeren djn dienst tusschen Ste Anneken en Antwerpen en de stad ontvangt het overzeirecht van de (dat 5 centiemen is) uit Antwerpen vertrekkende booten, doch de stad ontvangt niets voor de vertrekkenden uit Ste Anneken en niets voor de rijtuigen, noch voor het gaan, nocli voor het keeren. De zware overzetbooten van den Staat en de booten van het Land van Waas zijn verlrokken naar Vlissingen den vrij-dagmorgen, eveneens met honderden vluchtelingen. Hoeft het gezegd dat er hoegenaamd geen werk aan de haven is ? Eenige schepen geladen met kolen en de reeds genoemde lichters ter bescliikking van de diplomatieke personen van Ame- rika. Dit is ailes, dus niets voor de dockers. * * * De belgische militaire overheid nam, voor de haven,vôôr en na de beschieting, de volgende maatregelen : Men dacht er eerst aan de 32 in Engeland genomen schepen, weg te brengen, doch Holland weigerde den doorgang door de Schelde. Wij moelen er seffens bijvoegen dat Holland hetzelfde verbod deed aan Duitschlând, die de schepen, in de haven gevonden, ook Wilde wegbrengen. Op die Hollandsclie weigering lieeft de engelsche bevelhebber bevolen een cylin-der te doen dinamieteeren van het ma-chien van elk aangeslagen schip, dat aldus zou gedwongen zijn te biijven. Dit zijn de hevige ontploffingen, die de Antwerpenaars zoo hevig opschrikten,' tijdens den strijd rond de forten van Waelhem. Den donderdag 8 October werden de vier sluizen door de Belgen verstopt.' Deze vcrschillige maatregelen waren noodig, men begrijpt het gemakkelijk, om den aftocht onzer troepeu te dekken. Men wilde de Duitschers beletten de lichters te gebruiken om de bruggen op te bouwen en de Belgen te achtervolgen. Men wilda ook beletten dat belgische en andere schepen konden weggebracht worden. I EPER. De stad IJper, oude hoofdplaats van de provincie West-Vlaanderen, gelegen op de Ieperlee, op 51 kilometers ten Zuid-Westen van Brugge, een der merkwaardigste ste-den van België, wier versterkingen in 1855 werden gesloopt, werd in de zeventiende' eeuw viermaal door de Franschen inge-nomen.Deze schoone stad, werd met harej prachtige gebouwen, beschoten en gedcel-telijk vernield, waaronder voornamelijk de Halle en de hoofdkerk. De Halle, welke op de Groote Markt' prijkt, is het merkwaardigste gebouw, in zijn soort, van ons land. Ten jare 1200, werd de eerste steen ge-legd, door graaf Boudewijn IX; het ge-' bouw werd slechts in 1304 voltooid. In het midden van den Zuidergevel! staat het reusachtig vierkant Belfort, 70 meters lioog. In het midden van den gevel, metende 152 meters, staat het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van Tuyne, patrones der stad, die zij redde, volgens de legende, tijdens het beleg dat plaats had den 16° Juni 1383. Aan den Oostelijken kant eindigen de Hallen door het « Nieuwwerk », schoon gebouw van het Hergeboorte tijdvak. Het Stadhuis, tusschen dit gebouw en den kleinen Noordergevel, in de XIV® eeuw gebouwd en verscheidene malen veranderd na den brand van 1498, heeft vele ruime en kunslig gebeeldhouwde za-len.Op het eerste verdiep treft men moderne schilderijen aan, van Pauwels (1872) en van Delbeke (1891). Ten Noorden der Hallen is de Sint-Martenskerk, gewezen hoofdkerk, een de* prachtigste kerken van Vlaanderen. Rechtover het <• Nieuwwerk » staat de Conciergerie, gebouwd in IiergeboortestijL Daarnevens twee huizen met puntgevcls; in denzelfden stijl. De Noorderwijk, irt de nabijheid, bevat nog talrijke huizen met puntgevels en gildenhuizen. Ten Zuid-Oosten Tle Halle; op de Lage Markt, staat het vleeschhuis, gothieke Halle, met twee puïitgevels, waarvan de ondersi<ï verdiepen van de XIIIe eeuw dagteekenen en waarvan het eerste ver--diep het « stedelijk muséum » bevat. In de Rijselstraat, ten Zuid-Oosten deï Hallen, lieeft men het Godshuis Belle; toevluchtshuis voor oude Vf-euwen, om« streelcs 1279 gesticht.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het volk: christen werkmansblad behorende tot de categorie Katholieke pers. Uitgegeven in - van 1891 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes