Achi ea veertîgste jaar Zaterdag 22^ Augustus 1914 iliiDim rr 34 fr. m -* met de poit bcjtèW. v'OQR MORD-KEQERUMO ;V*uco B gç, S2S. Sis *hoHR«fn«ntiprij» h «orcp b«U,iife>»r. " laskosutiglngeit t-ÉÛ- .i.t i< • . Â .. r„ t- y_j. «4: f VOLKSBELANG rMRSGHIJNBNBE ELKIN ZAT&EBÀ# fr. 5-00 ) js&cs, as« &! jt**» àMtoSÂ- SëSftl@ëSI SlKBUIfê fwaea S gr. sa. îte afcfMiatn»»!^ ?6jfc & V9i»F»^ kel**)!>**r. 4t*tr Jr« » feî f g «g DRv^te;* Afzonderlijke a animera xijn te bekomen bij AD. HOSTE, Galgenberg a bij AD. HERCKBNRATH, Veldstraat 47. te Gent, en bij aile azetverkoopers, tegen 10 cent. BUREEL VAN HET BLAD : Galgenberg, 2S, tfè G-exst. Alla mededeelingen, brieven, handschriften, enz,, vrachtvrij te 8tur«u Aan de Ftedactie van het Volksbelang, Galgenberg, 23, Gent. Inhoud : De 4» Augustus 1914. — De Censuur. — De Verrijzenis van Polen. — De Toesland der Gemoederen in Duitschland en in Frankrijh. De open Brief van Prof. Lavisse aan hel Fransch Leger. — Uit Nederland. — De Moed onzer Sol-daten. — Van ailes wat uit Noord-Nederland. — Onbehioame Consuls. — Nederlandsche Weien-schap. — Sterfgevallen — I oor de Zieken en Herstellenden. — Het Engelsch Blauivboek. — De Heer Louis Franck in Zuid-Afrika. De 4de Augustus 1914» Op denzelfden dag, op 4'" Augustus 1914, hadden in Europa twee historische zittingen van twee Parlementer] plaats : te Brussel, de zitting der bddeVereenigdeKamers.waarop de Belgische Kuning sprak; te Berlijn, de zitting van den Rijksdag, waarop de Duitsche Keizer sprak. België is een ônzijdig landje van 9 millioen vreedzame inwonors ; Duitschland is cen machtigKeizerriik vanik weet niet juist hoeveel millioenen sterkgewapende, krijgslustige bur-gers.Het Belgisch Parlement was bijeengeroepen ora maatregelen te nemen ten einde de on-zij igheid van het grondgebiedende onafhanke-lijkheid van deu Staat ten gevolge der onrlogs-verklaring van Duitschland te verdedigen. De Duitsche Rijksdag kwam ï ijeen oui uit den mond van den Keizer te vernemen waarom de oorlog was uitgebrokeu en waarom België werd aangerand. De Koning dei Belgen, in zijne prachtige troonrede,beriepzich ophetgeschonden volken-recht, op de sympathie der beschaafde wereld, op de noodzakelijkheid van België's voort-bestaan voor de internationale rust in Europa. Hij riehtte zich tôt zijn gewapend volk oui de bedreigde haardsteden te verdedigen tôt ter dood. De Duitsche Keizer nam de wereld tôt getuige van zijne \ redelievende inzichten gedurende lange jaren ; maar hij verklaarde, dat de moord op zijnen vriend den aartshertog Frans Ferdinand vanOostenrijk « eenen afgro; d geopend had » en dat het optreden van zijnen trouvven bondgenoot Keizer Fraas Jozef van Oostenrijk tege.i • ervië hem den plichl oplegde aan Oostenrijk 's zijde te gaan st^an, Rusland en Frankrijk dwongen hem daartoe, beweerde hij. Van België zei hij geen woord Volgcns j hem slreed uu Duitschland alleen uit zelf-behoud : » Ons drijft geene veroveringszucht voort; ons bezielt alleen de onwrikbare wil, de plaats te handhaven die God ons heeft aangewezen voor nu en voor aile komende geslachten. » Na den Keizer sprak de Rijkskanselier. Over ons land behield hij niet het voorzichtig stil-zwijgen van zijnen Meester Hij zei : " Onze legers bezetten Luxemburg.misschien reeds België. » En hij voegde er deze naiëve onbeschaamde bekentenis bij : « L>at is in tegenspruak met het volkenrecht, naar wij wiaten, dat Frankrijk tôt den in val jereed stond, en een Fransche aanval in onze îank aan den Beneden-Rijn zou noodlottig liebben kunnen worden. » Dus waren wij genoodzaakt ons over het gerechtvaardigde protest van Luxemburg en van België heen te zetten. Dit gedane onrecht ! ïullen wij herstellen, zoodra wij ons militair ioel hebbenbereikt. (!!!) » Vvie zoo bedreigd is als wij het zijn, en voor zijn hoogste bezit strijdt, heeft er slechts aan te denken, hoe hij er zich doorheen slaat. » De r devoeringen te Brussel en te Berlijn, op 4e" Augustus gehouden, werden in de twee ; Parlementen even geestdriftig toegejuicht. De Koning der Belgen had zijne troonrede besloten met de woorden : » God helpe ons in deze rechtvaardige zaak ! Leve België, viijen onafhankelijk ! « De Duitsche Keizer had van zijnen kant zijne troonred j besloten met de woorden : « Laat ons, het voorbeeld onzer voorouders volgend, standvastig en trouw en ernstig en ridderlijk deemoedig voor God staan en strijd-lustig tegenovei d- n vijand. «Laat ons opde Ëeowige Almachtbetrouwen, die ons verweer versterksn zal en otizen strijd een voorspoedig einde sohenken zal ! « Is er een God, die België heschermt en een andere God, die Duitschland onder zijne h.jede neemt ? Of is het dezelfde God, die door den Koning der Belgen en door den Duitschen Keizer te golijk wordt aangeroepen ? Zoo ja, wat-zal die ééne en zelfde God docn? Ziedaar het geheim der toekomst. Koning Albert zegde ook nog : ' ik betrouw in onze toekomst. Een volk, dat zich weet te verdedigen, dwingt ieders eerbied af. Dat volk kan niet vergaan ! » Zoo dachtenook onze vrome voorvaderen der zestiende eeuw, toen de Geuzen zongen : Helpt nu u zelf, zoo helpt u Godt Uyt der tyrannen bandt en slot, Benauwde Nederlanden! tf- DE CENSUUR. De Rooms' h-katholieke Kerk voerde in de zesîiende eeuw de b( ekencensuur in ora de nieuwe uitvinding der boekdrukkunst te belet-ten al hare heilzame vruchten af te werpen tôt ontvoogding van den menschelijken geest. Paus Léo X voerde de geestelijke censuur bij eene plechtige bul in. Hij en al zijne opvolgers stelden pri< sters en paters aan als librorum censo es (boekenkenrders), die de handschriften en drukproeven moesten onder-zoeken en zuiveren van elke ketterij, vooruleer zij van do pers mochten koiiicn. Die geestelijke censuur der Kerk bestaat heden nog in al de katholieke landen en wordt iiitgeoetend door priesters die door iederen bisschop voor zijn bisdom zijn aangeduid ; die censores laten de door hen gekeurde of gezui. verde boeken toe door het schenken van hun imprimatur Maar die geestelijke Roomsch-katholieke censuur is in de beschaafde landen niet verplichtcnd. Zij bestaat maar voor degenen die er zich vrijwiilig aan onderwerpen. De keizers en koningen der zestiende eeuw ondersteun ien natuurlijk die pauselijke ins'el-ling van Léo X en voegden er weldra hunne eigene afzondeilijke politiekecensuur bij. Naast den geestelijken librorum cenxor kwam alzoo weldra in de meeste lanr'en van Europa de burgerlijke censor van den Staat staan. Alleen Engeland en Nederland, in de 17d* en 18dc eeuwen, kenden die kwellende preventieve boekencensuur van Kerk en Staat nooit. In de 19de eeuw werd de burgerlijke censuur van den Staat in de meeste beschaafde landen argesenan, zoocira zij eenen gronuwetteiijKeji regeeringgvorm mochten verkrijgen. Alzoo bepaalt onze Belgische Grondwet : j « Art, 18. De drubpers is vrij. NOOIT zal de censuur mogen herste/d worden. » Nochtans heeft deze week onze Regeering de censuur weder ingevoerd voor de dngbladen, die voortaan hunne drukproeven aan de unitaire overheid moeten onderwerpen aleer afgedrukt te worden, en die slechts eens of tweemaai 's daaga verschijnen mogen. De Regeering roept het hooger belai.g des vaderlands in, met het oog op de noodzikeiijk-heid van het geheimhouden der oorlog^bewe-gingen en op het gevaarlijke vau 't verspreiden van valsche tijdingen. Aldus wordt die sclren-ding of schofsing van de Belgische Grondwet in de gansch uitzonderlijke omstandigheden, die wij beleven, door de Regeering verrecht-vaardigd.Nochtans luidt art. 130 onzer Grondwet uitdrukkelijk : « De Grondwet mag nooitgeheél noch ten deele " çeschorst worden. » Het oogeublik zou slecht gekozen zijn oni ons te verdiepen in theoretische beschouwingen over deze onlooehenbare schending der Belgi-fche Grondwet. Alleen dit meenen wij onzeh plicht luidop te zegg n : hoe onschuldig ook in de tegenwoor-dige omstandigheden, blijft die schending in elk geval een zeer çevaarlijk precedent, dat, ho;en wij, in 't vervolg nooit zal kunnen noch mogen ingeroepen worden. Als de Regeering ongestraft en onder welk voorwendsel ook de Belgische Grondwet schorsen en schenden niag, bestaan er voor onze vrijheden geene ernstige waarborgen meer. Dat gevaar is ten minste zoo groot als een vatach gerucht, a]s bij voorbeeld dat door de clericale Métropole van Antwerpen verspreid, over de zoogezegde'inneming van het fort van Barchon bij Luik, waarvoor dat blad overigens door de militaire overheid me; eene schorsing van 48 uren gestraft was gewordeu. Dat scheen ons stieng genoeg. "t* _ ■■■ ■! hp <nrr■ ■■' QE VERRIJZENIS VAN POUN- Een van de onverwachtste en wellicht hèt eenige lieilzaam uiiwerksel van Duitschland'? Wïaakroependen oorlog tegen bijna gansch Europa is lietgeen met Polen ge-scliiedt.Lie arme verdrukte mattelaar in de ri j der gelbltcrde volkeren, sedert het eiinde der 18e eeuw verdeeld, verscheurd, en onder het juk van drie vreeinde meeeters zuchtend, nu en dan eans in heldhaftâgen opstand, dodi aanstonds dooi- Rusland opnieuw ver-p.ette^d, — Polen mag den reuzenoorlog van lieden begroeten als den dageraad zi]-ner vermocdelijke verlossing en verrijzenis. 'Le Tzaa.r, anders zoo hardvochtig en biind, is te reoht beducht voor eenen Pool-sohen opstand. Daarom heeft hij aan de lang verdrukte natie plotseling uit eigene beweging een bestuur en een begin van vrijheid geschonken. Hij beiooît ook na den zege het Groot-Polen van weleer uit zijn graf te doen verrijzen '• Zullen wij zoo'n heerlijk mirukel mogen beleven, dat wij aan de blinde verwaandheid van Keizer Willem II van Duitschland te danken hebben ? Laat ons hopen van ja. " -f-T DE TOcSTflwD DER GEMOEDEREN IN DUITSCHLAND EN IN FRANKRIJK. Aan de Nieuwe R o 11. Courant schr.ïjft men uit Oldenzaal (Overijsel) den 12 Augustus : Gistèrennacht ben ik hier na een lange, vermoeiende reis van 4- dagen uit Leipzig aangekomen. Het vervoer was en is in Dui'eehland naar omstandigheden verwon-derlijk g regekl. De weinige treinen — aile boemelend — die nog voor vervoer van reizigers loopen, vertrekken stdpt op tijd en komen op tijd aan. Het publick in die treinen bestaat voor verreweg het grootste gedeolte uit vrijwil-ligers, die van het e ne garnizoen naar het andere trekken,, om ergens in het leger opgenomen te worden, hetgeen den mees-ten niet gelukt, daar het aantal vrijwillige aanmeldingen zôô groot is, dat er in de eerste weken geene kunnen worden aange-nomen. Bij de Buckebargcr jagers te Bucke-burg (Scliaumburg-Lippe) kunnen vôôr half September geen aannemingen meer plaats hebben. Deze teleurgestelde strijdlustigen zijn het onordelijke element in het overigens zoo rustig geregeld trein-vervoer. Ze spelen krijgertje van de eene coupé naar de andere over de treêplank, klimmen boven op de wttgens, loopen bij à-j kleine dorpsstation-netjes de velden in en voornamelijk betoo-nen zij zich ijverig in het besmeren der coupé met smadelijke teekeningen en rij-men : Nicolaus clen 'Liigenzaren Fressen wir mit Haut uncl Haaren. King George und Pcincaré Ertrinken wir im Bodensee. Jeder Stoss Ein Franzos' Jeder Schuss Ein Russ. Serbien Muss sterbien. Bijzonder liatelijk zijn de opmerkingen ten opzichte van België. De verbittering tegen de Belgen is zeer groot. Voor de rechtvaardige verontwaardiging en het natuur-iijk Aerzet van de Belgen heeft men zelf s in de kringen van intellectueele jonge men-sclien, van hen die zich zoo gaarne goede Europeanen noemen, geen gevoel. Toen de stad Luik ingenomen werd, was ik juist le Berlijn. Le vreugcle was — hoezeer mij ook vreemd — indrukwekkend en toch een beetje «■ li(era.ir ps d. w. z. zooals uit een roman : men zag wildvreemde men-schen die elkaar op straat omhelsden en menschon die elkaar van uit rijtuigen de hand schudden ! In Leipzig hadden de grofste ongeregeld-heden plaats in de eerste dagen der op-windin'g. Over spionnen-vreee en vreemde-woorden-koorts heeft men u zeker al rij-kelijk ingelicht. Ik kan er pijnlijke staaî-tjes van vertellen. Het Russische paviljoen op de Bugra is door de werkdladige de-monstraties tegen Rusland er niet fraaier op geworden ! * * * In Frankrijk is de geestdrift ook alge-meen. Sedert lang vecwachtte men zich aan eenen oorlog met Duitschland. Het onvjr-mijdeli.jke is gekomen en de vaderlandlief-de ie ontploft. zelfs de socialisten en de antimilitarleeh in den algemeenen stroom meesleepende. De bewondering voor België uit zich op allerlei luidruohtige en aan-doenlijke wijzen.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.