Het volksbelang: orgaan van het Liberaal Vlaams Verbond

792 0
28 februari 1914
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1914, 28 Februari. Het volksbelang: orgaan van het Liberaal Vlaams Verbond. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/513tt4h23x/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Acht en veertigste jaas» ftaterda»- 28 Februari 1914 humilier 9 fr. 5-00 \i met de pogt besteid. ÏQ8R HODRO-NEDERLAND franco 3 g. Î25. «hanHfmentsprij# îe *oorup bfcUsibaar. SI t* i«a VOLKSBELANG VERSCHIJNENDE ELKEN ZATERDAQ fr. 5-00 '# J»dI-3, PW4 ét f»R! feMteîé. V80B (fôORI-lîESîiLM» triRce 3 g^. @9, &t tMRaettwaUpHJ» fc ftwif bcUn2fe(«r Âaekt&ii #t s g*& S®«*Am «kfaircfei Afzonderlijke uuaioiers lijn ta bekomen bij AD. HOSTE, Galgenberg BUREEL VAN HET BLAD : Alle mededeelingen, brieveu, handschriften, enz., vrachtvrij te sturen en bij AD. HERCKENRATH, Veldstraat 47, te Gent, en bij alle . „ Aan de Bedaclie van het Volksbelang, gaaetverkoopers, teg.n 10 ce»l. Galgmieift 33, te OalgMb.rg, 28, <*»t. Inhoud : Het Artihel 15. —Eenenieuioe katholieke Partij te Gent ! — No g de Voordracht van den heer Paul Lippens.— Zou het waar zijn ? —Vlaamsche Belangen. — Couche en Goethals. — Pro West-landia. — Het Werk van het Willems-fonds. — Algemeen NederlandschVerbond.—Concert van hei Koninklijk Conservatorium. — Hooger Onderioiji voor het Volh.— Tooneelkroniek. — Onze Tijd-schriften. — Kunst- en Letternieuws. Het artikel 15. Dat il het prachtig artikel uit de nieuwe schoolwet dat, zoo er in de Senaat geen veran-deiing aan komt, voortaan de voertaal van het lager onderwijs in ons land zal regelen. Het prachtig fopartikel, waarover de heeren Van Cauwelaert, Van de Perre, Henderickx, Borgi-non blijkbaar zoo tevreden waren, dat zij het niet ncodig achtten hunne Vlaamsehgerinde collega's uit de beide linkerzijden eens te raad-plegen, eer zij het aannamen. Het jezmetiscli franskiljonsartikel, waar van niet eens de teket aan die collega's mocht bekend gemaakt wor den, eer de klerikale flaminganten het allen, oj bevel van den onderkardinaal Woeste, aan^ neembaar vontlen. Ze hadden geroepen : » anr één paus hebben wij genoeg! « Ze hadder zich op de groote meeting te Antwerpen zoc boos getoond, hadden zoo bedreigd met « ge-trouw blijven aan hun volk eerdar dan aan htir partij », dat de verschillende pausen dier parti; een oogenblik bang werden en met die ontem^ bare Vlafjmsoho leeuwen aan het onderhandeler gingen. En ten slotte verklaarden zij zich voldaat met wat toch oogenschijnlijk boerenbedrop was en is. Zij hebben dit gemesns met eer Vlaamsch leeuwken uit deze stad, het Fondsen-blad, dat braafjes tôt de slotsom komt : « Kortom, de nieuwe schoolwet is een grotte « stap vooruit op alle gebied. Hulde aan het h Goevernement en de katholieke meerderheid « dat sohoone werk te hebben tôt stand » gebracht. « Jammer voor al die politieke tevredenheid dat zij aan geestdrift moet onderdoen voor de oprechte, gewettigde voldoening der franakil-jons in 't algemeen en van Prof. Wilmotte in 't bijzonder. Deze hardnekkige bestrijder en verguizer van al wat Vlaamsch is sohrijft in de Chroniqut twee lange artikels om te bewijzen dat er ein-delijk iets goeds gebeurd is op het gebied dei taalregeling. Zijn de heîren Nobels, Van Cauwelaert en andere bedevaartgangers na^r Canossa uit noodzakelijkheid des gebods tevreden, hij, de pater provinciaal van het jezuiëtisch Fianskil-jonisme, is opgetogen. En hij geeft zijne rede-nen op. Ten eerste, er wonen in het Vlaamsche land eenige dun^ezaaide Waljn (17 op 1.000 in het arrondissement Gent-Eek!oo). Die noemt hij natuurlijk « <'es miliers de Wallons » en juicht omdat die niet langer zullen gebukt gaan onder « la plus odieuse des contraintes, cella de la » langue dans laquelle on donnerait linstruc-» tion à leurs enfants. » Dien hatelijken taaldwang verdragen alle Vlamingen sedert 1830, maar dat gaat natuurlijk den heer Wilmotte niet aan. Toch is het goed, een8 uit dien mond te hooren dat taaldwang hatelijk is. Ten tweede, de stem van den familievader zal meestal beslissend zijn. En twee omstandig-heden zullen meebrengen, dat de voertaal dikwijls het Fransch zal zijn : « Ce sera d'abord la concurrence de l'école « libre, où, pour des fins commerciales, on « cherchera à grouper les petits fransquillons, « où on les attirera de toute façon, et avec une « ardeur d'autant plus justifiée qu'elle sera ré-" compensée, et par les subventions, et par le « succès. " Ce sera, ensuite, l'opinion publique. Dans » toutes les villes flamandes, nos amis vont « constituer des comités scolaires, comités de » surveillance et de secours, où le père de " famille le plus humble et le plus illettré « n'aura qu'à s'adresser pour qu'on lui assure » l'aide effective de conseils, de démarches, " voire de réclamations, qu'une presse intelligente et influente fera aussitôt siennes. » Die vreugde over de mededinging, door de vrije scholen aan het officieel onderwijs berok-1 ! kend, al gebeurt die « pour des fins commer-; ciales », bij iemand die zich liberaal noemt, 1 , is oprecht aandoenlijk. Vooral wanneer men bedenkt - wat Prof. 1 Wilmotte werf maar veinst niet te weten dat de nonnekens- en paterkensscholen zoovele ' uiteluitend Fransche klassen uit den grond lullen doen rijzen, als ze zullen wenschen, en ' daar telkens nieuwe subsidies zullen voor krijgen. Als een getal familievaders — dat door de wet niet bepaald wordt 1 — b. v. een 1 I half dozijn, er door pastoor of pateroverste of ' moederoverste toe gebracht worden, een klas 1 j met Fransche voertaal aan te vragen, dan moet die klas ingericht worden, al was het te Scheldewindeke of te Zoetenaeye; die school krijgt krachtens de nieuwe wet subsidie voor elke dergelijke klas. En welke familievader zal op den buiten of in een kleine stad aan den wil van de geestelijke overheden willen of durven weerstaan ? De liberale heer Wilmotte verheugt zich dus over een bepaling, die alweer iedereens geld in de kassen zal doen vloeien van de katholieke partij, en die o. a. daarom in de wet werd ingelascht. Zooals later is uitgelekt, wilde bovendien minister Poullet, tijdens de onderhandelingen met de heeren Van Cauwelaert en vrienden, geen tekst aannemen, die de katholieke scholen zou dwingen de talrijke o verge waaide Fransche nonnen door Nederlandschsprekende elementen tevervangen. Pastoors, moeder oversten en andere geld-pompen van den klerikalen winkel zullen bij het stichten der tallooze Fransche klassen geholpen worden door de » Comités scolaires » der vulgarisateurs; aldus hebben de katholieke flaminganten aan die heeren de wapenen in de han.i gegeven om onze taal op doelmatige wijze te bevechten. Zij halen eer van hun werk, enzouden kunnen instemmen met het echt liberaal hosannah! door hun medegeldpomper en medeverfranscher aan het slot van zijn artikel aangeheven : « Rares « seront les abus que nous tolérerons, et M. le « ministra Poullet, dont la sincérité éclate dans » tout ce débat, nous saura gré de coopérer, » avec une énergie intransigeante, à l'application » stricte et loyale du seui article de sa loi çu'un » libéral puisse, sous les réserves formulées plus * haut, approuver nettement. » i De t réserves formulées plus haut « betreffen het cngelukkig feit dat vele onderwijzers Vlaamschgezind zijn en dus den wensch van de familievaders zouden kunnen dwarsboomen. Prof. Wilmotte is daar echter niet zeer bang voor. Hij weet wel wat de « concurrence pour des fin» commerciales » vermag, en dat alleen Iin eenige otficieele scholen de onderwijzer de verfransching eenigszins — zeer weinig — zal kunnen tegengaan. | Dat artikel 15 is dus een prachtig artikel. | » Approuvé nettement » door Prof. Wilmotte, hoewel liberaal. Wat kunnen de meeting-| leeuwen, die Koning Nobel(s) als zoovele Cuwaerts en Belijnen te voet zijn gevallen, meer wenschen ? ^ EENE NIEUWE KATHOLIEKE PARTIJ TE GENT ? In een vergadering, Zondagnamiddag in den » Rooden Hoed « gehouden, waar alleen de uitgenoodigden toegang hadden en waar aan-wezig waren een honderdtal katholieke Vlamingen van Gent en een veertigtal Vlamingen van den buiten, werd, naar men ons verzekert, besloten de nieuwe katholieke partij, genaamd » Katholieke Vlaamsche Vereeniging van het Arrondissement Gent-Eecloo », bepaald te stichten. In principe zou daar ook, na eene lange bespreking van den politieken toestand, in verband met de Vlaamsche kwestie, aangenomen ; zijn om in den a s. kiesstrijd onafhankelijk op te treden met een zuiver Vlaamsch katholiek programma 1 Anderzijds wordt er gezegd dat de heer Van de Wattijne, een vrije Vlaamsche katholieke kandidaat, burgemeester van Bassevelde, katholieke afgevaardigde voor Eekloo, aan zijne vrienden verklaard heeft, dat hij niet meer op de katholieke lijst van het arrondissement wil voorgedragen worden, zoolang in de katholieke partij de Vlaamsche belangen aan de politiek moeten geslachtofferd worden. Men zegt ook dat hij gebeurlijk de kandidaat zou wezen voor Eekloo der nieuwe Katholieke Vlaamsche Vereeniging. Als bisschop Stillemans, beschermlid van de vulgarisateurs, dat ailes goedkeuren zal, zullen wij het aan onze lezers ook bekend maken. ^ . ^ ^ ,- p N06 DE V0ÛBDRACHT VAN DEN HEER PAUL LIPPENS. Verleden week hebben wij gewezen op het moedwillig verdraaiend verslagje over die voordracht door den heer P. E. in de Flandre libérale geschreven. Nu heeft de heer Paul Lippens zelf een samenvatting ingezonden van wat hij werkelijk over de » Question des Langues « gezeid heeft, zoodat de lezers van dat blad nu weten dat hij verschillende drogredenen van de vulgarisateurs onmeedoogend den bodem heeft ingeslagen. De eentaligheid van Wallonië, zegde hij, is een feit waarmee de Flaminganten altijd eerlijk rekening hebben gehouden ; nooit poogden zij aan de Walen hunne taal op te dringen. In Vlaamsch-België moet men, om redelijk te zijn, rekening houden met het even eerbied-waardig feit dat de overgroote meerderheid als eenige taal het Vlaamsch heeft. Er zijn er ook wier moedertaal het Fransoh is ; maar ! hoevelen P Minder dan troee ten honderd. ! Aan den anderen kant is die Vlaamschspre-kende massa niet door het Fransch, maar alleen door middel van het Vlaamsch te beschaven. Te Moerbeke bestaat er sedert meer dan 60 jaar een school waar het onderwijs van het Fransch zoo verzorgd werd, dat » on peut soutenir qu'à un moment donné de leur existence tous les garçons et toutes les filles ont été capables de s'exprimer convenablement en cette langue et cependant le rôle de cette langue dans la culture générale y est resté absolument nul ». Bewijs : de rijke Fransche bibliotheek der school wordt bezocht door twee lezers (de onderwijzeres en een Waalsche ingenieur) ; die van het Willems-fonds deelt elken Zondag vijftig, zestig, ja soms honderd boeken uit. Dus, de leidende minderheid heeft tôt plicht de taak der overgroote meerderheid te leeren, om hare beschavende roi te kunnen spelen zooals het behoort. Spreker verklaarderonduit, dat hij het gémis aan dat noodige cultuurmiddel persoonlijk ondervonden had : als student te Luik kon hij aan alle werken van volksver-lichting doelmatig meewerken, maar «Revenu en Flandre, je me suis senti paralysé et comme désarmé par ma connaissance imparfaite de la langue de la majorité de mes oonoi-toyens, auxquels j'aurais voulu rendre les mêmes services sociaux qu'a nos frères Wallons de Liège. Et mon cas est celui de presque tous les jeunes gens qui m'entourent en Flandre. « Ce sont eux, les citoyens anormaux, dont la destinée est, hélas ! d'éprouver, plus que d'autres, les inconvénients de notre nationalité ». Onze hoogere standen, zegt spreker hebben vele plichten : » Mais il n'y en a pas de plus noble que d'apprendre aussi bien que possible la langue du peuple flamand, afln de contribuer à son développement et de lui faire partager notre savoir et nos espérances ». De reporter van de Flandre, dat het orgaan van alle liberalen ook van deVlaamschgezinden, wil zijn — kon het natuurlijk niet aangenaam vinden dat de « culture française » aan een zoon uit de hoogere standen zoo onmachtig was gebleken te zijn; en het Willems-fonds daarentegen zoo doelmatig om het volk te beschaven. Maar de waarheid zegqen is ook voor reporters en Fransche bladen een plioht. Zij zijn er om het publiek in te liohten, niet om het op een dwaalspoor te leiden of te houden. ; » -, / *i K - ZOU HET WAAR ZIJN P Er komt ons over de liberale vulgarisateurs een gerucht ter oore, dat wij niet kunnen ge-looven, al weten wij bij jarenlange ondervin-ding hoe weinig vertroawen wij, op het gebied van verkiezingsmanœuvres, in hen mogen stellen: ze zouden namelijk, voor den eerstko-menden poil der Liberale Associatie te Gent, aan een wachtwoord gehooriamen, dat er op berekend is om de heeren Paul Lippens en Arthur Buysse eene minder gunstige plaats te bezorgen dan op de candidatenlijst der voor-gaande verkiezing. De heer Lippens was vierde candidaat op de lijst der titelvoerenden en tegelijk eerste plaats. vervanger. De heer Buysse bekleedde de derde plaats en is uittredend volksvertegenwoordiger. De vulgarisateurs weten zeer goed welke

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het volksbelang: orgaan van het Liberaal Vlaams Verbond behorende tot de categorie Liberale pers. Uitgegeven in Gent .

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes