Acht en veertigste jaar Zalerdag 29 Augustus 1014 lamiRer 35 fr. m ,Ja )as!-«, met de post iiesteM. mm KGOHD-NESEHUUêD franco 3 g1. S5. h% nbsaHementsprijs h vwsrop betatitnsr. & & s feoa&tgî ng#B #» thss «fe-skfsgsl. 1EK JlO ^JT VOLKSBELANG VERSUIIUNENDE ELKEN Z^TEBBA® Ér. **00 %-jÉaij, ati (te (wsî fciiiay» vmmmiœLW tWBW 3 g*, fie *te» »fK^aîn^rfe Gt «ws ««p |MMifeacss>, £rnu*^mi&*wim Afzonderlijke non mars lijn ta bekomen bij AD. HOSTE, Galgenberg en bij AD. HERCKENRATH, Veldstraat 47, te Gent, en bij aile gazetverkoopers, tegen 10 cent. BUREEL YAN HET BLAD : Galgenberg, 2S, te Gent. Aile mededeelingen, brieven, handschriften, enz., vrachtvrij te sturen Aan de Redaclie van het Volktbelang, Galgenberg, 23, Gent. Inhoud : Een Oproep tôt Kalmte en Eensgezindheid. — Het Recht van Oorlogsverklaring. — Een Blih in de Toekomst. — Kroniek van den Oorlog. — Uit Noord-Nederland. — Dood van den Paus en van den Generaal der Jezuieien. — Een volk zal niet vergaan. — Degelijh werk. — Onze Taal in Zuid-Afriha. — Een gouden Jubileum. — Boekbeschouioing. — Muséum van het Volksbe lang. — Kunst en Letternieuios. Een Oproep tôt kalmte en eensgezindheid. Niet zonder een gevoel van hartzeer en spijt lazen vvij dezer dagen in Fransche en Vlaamsche bladen artikela, die kwesties aanroeren, weike, naar ons lescheiden oordeel, hoogst onbehen-dig, ja misdadig zijn in de treurige omstandig-heden, waaria ons land tegen woordig verkeert, omdat ze van weerszijden verbittering doen ontstaan, ons volk verdeelon, wanneer een-dracht en eensgezindheid, vertroawen jegens elkander zoo hoogst noodig is, al ons pogen inoet strekken oui eikaar te steunen, elkander moed in te spreken, tôt kalmte aan te sporen bij het groote gevaar dat ona dreigt. Ons dunkt dat in zulke gewichtige oogenblikken aile kleingeestige verden-kingen verdrongen moeten worden bij de gedachte aan het machtige vijandelijke heir, dat ons van aile kanten omringt en bedreigt, voortdurend in ongetelde scharen over onze grenzen het land bianandringt, iets waarbij onze vrijheid en zelfstandigheid, ons bestaan als volk zoo iicht schipbreuk kan lijden. Indien allen, die eenig gevoel hebben van den plicht, die thans op ons weegt, voor een tijd althans het zwijgen wilden bewaren, aile prikkelende vraagstukken onbesproken laten, daar immers in zulke benarde dagen de eendracht, het wederzijdsoh vertrouwen niet niag geschokt worden, en de waardeering, de dankbare erkenning, stilzwijgend moet ge-bracht worden aan degenen, die ons bijspringen, er kwame eeii einde aan die uitingen van over-dreven antipathie of sympathie, die tegen-strijdige meeningen uitden moud van elkander vijundige vereerders van het eene of andere volk, aan dit klein g estig afbreken en ophe-melen van de eene of andere natie. Jlet is nu geen tijd voor verdachtmaken noch voor het kleingeestig ophemelen van het eene of andere volk ; noch ininder past het ieniand dezen of genen onrechtvaardig te beschuldigen. Laat ons althans voor een tijd vergeten wat ons verdeelen, onze krachten ver-lammen kan; de wapens voor den taalstrijd voorloopig neergelegd, tôt de grootere strijd, die roor onze vrijheid en zelfstandigheid, is volstreden. De reclitvaardigheid onzer zaak zal er niets bij vediezen, integendeel de sympathie van velon doen winnen, terwijl de haudelwijze van enkele heethoofden en onverantwoordelijke dvvepers ons niets dan vijandschap kan berokkenen. Richt het oog op onze strijdende sol-daten, op Vlamingcn en Walen van welken stand en conditie ; allen staan schouder aan schouder, moedig en eensgezind te midden van het gevaar ; allen bezield met een enkele gedachte : de verdediging van den geboorte-grond, getrouw aan dien heiligen plicht tôt den dood. Er is nog een andere oorzaak van pijnlijls gevoel, die wij niet mogen verzwijgen, dat if het misdadig handelen van sommige lieden, dit het zij uit eigenbalang of kwade begeerte, of uii een soort van kwajongens-plezier, voortdurenc de menschen schrik aanjagen door het uit strooien van allerlei verontiustende berichtei vtin roof en van moord, van brand en vsrwoes-ting, en dit met het treurig gevolg dat kleine en groote, bejaarde en eenvoadige lieden, j« zelfs verstandige de vlucht nemen en elders de onru«t teikens vermeerderen. Een dichter heefl die boosaardige alarmisten * kiekens zondei kop » genoamd; maar het kwaad, dat zij dooi hun onzinnige domheid plegen, is meer dan eec treurige liefhebberij, het is een misdaad, dû zij bedrijven en die zoo zwaar en pijnlijk druk! op het geweten van 't land. Zulke alarmister zou men in naam der menschelijkheid en van het algem^ene belang voor een heelen tijd onschadelijk moeten maken, door ze achter d« grendels op te sluiten. f' \ ,.)> yuA^t^.cu-t/1 HET BECHT VAN OORLOGSVERKLARING. Men lierinnert zich, dat onze onzijdigheid in 1870 bij het uitbreken van den Fransch Duitschen oorlog op eene zware proef werd gesteld, aihoewel ons grondgebied door geene der twee oorlogsvoerende mogendheden ge-schonden werd. Het Volksbelang, den 1° Januari 1867 gesticht, was alsdan in 1870 nog geen drie jaar oud. Heden is het bijna vijftig jaar oud, hetgeen de twee nog levende medewerkers uit de jaren '60 en '70 niet verjongt 1 Een dezer twee overlevende rédacteurs uit deeerste jareu snuffelt van tijd tôt tijd in de oude jaargangen van ons blad, die hij zorg-vuldig beeft laten inbinden en die hij, met vaderiijke zelfbegoocheling, » het archief der Vlaamsche Beweging sedert 1867 « pleegt te noemen. Wat er ook van zij, die getrouwe medewer-ker en lezer sedert sohier eene halve eeuw heeft, uit ons nummer van 13 Augustus 1870, het volgend artikel leiterlijk uitgeschreven, dat heden ten dage even nieuw en vvaar is gebleven als toen het verscheen : Het recht van oorlogsverklaring, uitsluite-lijk in de handen der vorsten toevertrauwd, is een dier oude misbruiken, die tôt heden weer-staan hebben aan aile omwentelingen en recht aijn blijven staan, ondanks al hetgeen er sedert de Fransche Omwenteling is beproefd en volbracht geworden voor de politieke bevrij-ding der volkeren. Men woont er nog heden de treurige gevolgen van bij. Oorlogen worden niet verklaard door een volk auu een ander volk, maar door een vorst aan een auderen vorst. Zoo gebeurt het, dat in algemeenen regel bij iedere oorlogsverklaring de belangen der volkeren voor niets tellen, terwijl de grillen en kwade driften der monarchen over ailes beslis-sen, over de welvaart, de toekomst, den vooruitgang of den ondergang der natiën. Het recht van oorlogsverklaring is wezenlijk in de handen der vorsten een recht van leven en dood op de volkeren, die zij besturen. En nochtans staat zulk een barbaarsch recht in aile grondwelten van Europa geschreven. Zalfa de zoo gevierde en bewonderjle Belgische Grondwet vergunt den Koning hetzelfde buiten-i sporig recht 1 i Welhoe I een vorst heeft heden het recht ; niet meer om eene geldelijke belasting in te 1 voeren ; de grondwetten van aile beschaafde landen bepalen, dat aile belastingen door het i volk zelf, dat ze moet betalen, zullen gestemd worden. En diezelfde vorst behoudt nochtans het recht de zwaarste, de verschrikkelijkste ' belasting te heffen, de bloed-belasting.... 1 zoader zelfs zijn volk te raadplegen. Er is daar eene tegenstrijdi-heid, die het gezond verstand en aile rechtschapenegevoelens kwetst. Hetis te verhopen, dat de harde beproevin-gen, die Europa heden doorstaan heeft, ten ■ minste dit goed gevolg zullen hebben, dat eens voor goed de oogen zullen opengaan over zulk monsteracktig misbruik en het openbaar geweten niet langer aarzelen sal krachtdadig 1 op te komen tegen eenen staat van zaken, die onwaardig is van onze hedendaagsche maat-schappij.» * * Tôt zoover het artikel van Het Folksbelang van 13 Augustus 1870. Er zijn nu bijna acht en veertig jaren ver- loopen en het menschdom is even domgebleven. •% Nochtans moeten wij doen opmerken, dat de Belgische Grondwet aan onzen Koning het recht van oorlogsverklaring slechls in naam toekent, want zonder de handteekening van eenen minister, verantwoordelijk voor de beide Kamers en strafbaar wegens wanbestuur, zou in België eene koninklijke oorlogsverklaring niet meer geldig zijn dan die van een klein kind. • » ( ' EEN BLiK IN 0E TOEKOMST. Een Hollandsch abonnent schreef ons uit Amsterdam, verschillende dagen geleden, het volgende, dat wij de vorige week wegens plaatsgebrek niet konden opnemen : Waarde Redaetie, Terwijl België zoo heldhaftig en (Goddank 1) zoo doeltreffend zijn bloed vergiet voor 't be-houd zijner otmfhankelijkheid, mogen wij Nederlanders het voorrecht genieten ons land gespaard te zien en onze grenzen ongeschonden. Ons hart bloedt bij 't vernemen van al het lijden uwer overweldigde provincies Luik, Limburg en Lnxemburg. Mochten wij U maar helpen anders dan met onze sympathie en tneewaren ! Lctusschen is onze gemoedstoeatand natuur-lijk zooveel kalmer dan de uwe en wij leveren ons gemakkelijker over aan bespiegelingen aangaande de toekomst van Europa dan Gij Belgen, in het vuur der landsverdediging, zoudt kunnen doen. Alzoo vraagt men zich hier reeds alom af in de kringen der intellectueelen, wat er gebeuren zal na den afloop van den grooten Europee-schen oorlog, die nu maar begint. Mag ik U, ter afleiding van al uwe angsten, eens schrijven wat men hier in onze rustigere kringen da&r-over aan 't voorspellen is ? Indien Duitschland en Oostenrijk zegevieren, dan zullen waar«chijnlijk de gevolgen dier overwinning zijn : verliea voor Frankrijk van eea deel zijner koloniale bezittingen ; ge- dwongene intrede in 't Duitsch Zollverein van Nederland en België onder een meer of minder bedekt Duitsch protectoraat ; afstand van Congo door België aan Daitschland ; ver-nedering of zelfs algeheele verdwijning van Servië en Monténégro, ten bate van Oostenrijk, ' dat heer en meester spelen zou onder de i Slaven van den Balkan als weleer over Italie in de 18d* en in 't begin der 19de eeuw. Zijn integendeel Duitschland's verbondene vijandea Frankrijk, Engelaud en Rualand zege-vierend, dan zullen de gevolgen van den oorlog geheel anders zijn. Dan kan meo zich aan het volgende verwachten : Duitschland zou aan Frankrijk geheel Elzas-Lotharingen moeten teruggeven of ten minste Metz met het Fransch-sprekend gedeelte van Lotharingen (het Duitsch-sprekend gedeelte van Lorreinen is onaanzienlijk) en wellicht ook met den zeer Franschgezinden zuidelijken uit-hoek van den Elzaa, bevattende Muhlhausen en Colmar, indien de gansche Elzas aan Frankrijk niet vervalt. Rusland zou aan Pruisen het Poolsche gebied van Posen en aan Oostenrijk de provincie Gallicië met Krakau en Lemberg ontnemen om, gevoegd bij Russisch Polen, eenen nieuwen grooten Poolschen Staat te vormen, onder Rusland's toezicht, met Waischau ala hoofd-stad.Oostenrijk zou Bosnie en Hcrzogowina (wel-licht met Kroatië er bij) verliezen en daaruit ■ou een groot Servisch rijk ontstaan. Het geheele Balkangebied zou voor langen tijd aan Oostenrijk's invloed ontsnappen. Engeland zou ook wel op een of andere wijze beloond moeten worden, wellicht met het inpalmen der opkomende Duiîsche koloniën. Dit voor de mogelijke veranderingen in de internationale verhoudingen. Maar ook allerlei binnenlandsche gevolgen van den oorlog zijn mogelijk, en die kannen van zeer ingrijpenden aard zijn. De Hohenzollerns en de Hababurgers kunnen er hunne keizerlijke kroon bij verliezen, indien aij volkomen veralagen uit den volkeren-strijd komen en tegen inwendige revoluties en opstanden te kampen hebben. Daarbij zou Oostenrijk waarschijnlijk uiteenvallen of ten minste verbrokkeld worden in enkele gefede-reerde afdeelingen : Duitsch Oostenrijk met Weenen en Tirol, het Czechisoh gebied met Praag en Brunnen, Hongarije met Budapest, Kroatië en Slavonië met Agram en Klagenfurt, enz. Wat Duitschland betreft, stellig souden Beieren, Saksen, Baden eu Wurtemberg het loodzwaar juk van het Pruisisch centraal be-stuur van het Keizerrijk afschudden om ininder afhankelij k te worden van het nu tyrannisch Berlijn. Ziedaar eenige der toekomstige mogelijk-heden, die in onze ruatige » Socie'eiten » na Tezing der dagbladen door onze groote politici onder 't rooken eener sigaar en 't drinken van een Oranjabittertje worden besproken. Ook de mogelijke toekomst van îsederland en België na den oorlog wordt niet minder ernstig onderzocht. Zullen onze twee landjes niet geslachtofferd worden aan de Groote Mogendheden, eens dat de zege zal bevochten zijn op Duitschland en Oostenrijk ? Dit is wel de waarschijulijkste , hypothese.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.