\ l ' — ^ Negende jaar^ang. Zaterdag i Augusti 1914. Nummer 3i met bijvoegsel 1NSCHRIJVINGSPRIJS België : 5 fr. 's jaars Noderlarvd : 3 snilden Anriere landen : 7 frank Vf en schrijft in bij het Beheer of op de postkantoren Losse nummers « 1 0 centiemen. M AANKONDIGINGEN : 0.25 fr. per drukregel Volledig tarief op aanvraag. HOOGER LEVEN Algemeen Weekblad voor Ontwikkelde Katholieke Vlamingen Briefwisselaars gelieven telkens hun volledig adres op te geven. Aile bijdragen, waarvan de inzender zich aan de Redactie niet volkomen bekend maakt, worden onverbiddelijk geweigerd. Beheer en Opstelraad : Minderbroedersstraat, 44, Leuven. Gedrukt in DE VLAAMSCHE DRUKKERIJ Bestuurder Hugo Bomans, Minderbroedersstraat, 44, Leuven. " STANDAARD " - NUMMER Pro&ramartikel van " De Standaard Met een eere-saluut aan de oudere wapen-broeders, treden wij met De Standaard in het gelid van de Katholieke Vlaamsche dagbladpers. Wij willen geen enkelen strijdgenoot verdringen uit zijn stelling. Ons eigen plaats staat open en die zullen wij innemen. Wij willen eene leemte vullen, \ welkeal te zichtbaar is, en zijn overtuigd, en als Katholieken en als Vlamingen een goed werk te verrichten. ONS BLAD IS TE BRUSSEL NOODIQ Het is immers niet normaal, dat wij, Katholieke Vlamingen, die meer dan de twee derden uit-maken van de bevolking van het Vlaamsche Land, te Brussel geen groot orgaan bezilten, dat ^ met avond- en ochtenduitgave, het Vlaamsche volk van West Vlaanderen tôt Limburg, onmid-dellijk en volledig op de hoogte kan stellen van elke tijding, welke het behoort te kennen. De liberalen, eenhandvol tegenoveronze volksmacht, zijn er beter aan tce dan wij En het is voor duizenden van katholieke Vlamingen een reden om zich te verslaven aan een Fransch of anders-denkend dagblad, dat zij door deze alleen, 's avonds in hunnen leunstoel of 's morgens bij de ontbijttafel, een volledig overzicht kunnen ontvangen van de laatste kamerdebatten, en van aile politieke merkwaardigheden van den laatsten dag. v Er is een tweede reden, om welke vele lezers een dagblad uit de hoofdstad verkièzen. Brussel is het centrum van ons Staatkundig leven. De politieke invloeden van geheel het land stroomen er sanien, en de beslissingen welke het algemeen bestuur vari het rijk of het le\en der partijen rechtstreeks aangaan worden daar genomen. En een menigte van p.rsonen zijn er niet voor te vinden om zich te abonneeren op een blad dat verschijnt buiten de hoofdstad en in een omgeving waaraan ze vreemd zijn, omdat zij het verdenken van plaatselijke eenzijdigheid. Die verdenking kan zeer onrechtvaardig zijn, maar het is een feit waarmee dient afgerekend te worden. Doch niet alleen om het Vlaamsch lezend publiek uit te breiden, 00k met het 00g op de N doelmatigheid van onzen strijd, is de oprichting van een groot Vlaamsch katholiek blad, te Brussel noodzakelijk geworden. De werking van een blad te Brussel op de vertegenwoordigers en macht- hebbers van ons openbaar leven is natuurlijk onmiddellijker en snellèr dan deze van een blad buiten de hoofdstad. En binnen de korte tijdspanne van 24 uur, worden te Brussel wel eens dingen beslist, die ongedaan zouden blijven indien bij lijds de stem kon worden vernomen van het belanghebbende gedeelte van het volk. Dat heeft de ondervinding van de laatste jaren ons, Vlamingen, herhaaldelijk geleerd en het is voor den vrede van allen beter tevoor komen dan achteraf te genezen, DE STANDAARD IS ONTSTAAN UIT DEN DRANG DER KATH. VL. BEWEGING De overtuiging dat wij Katholieke Vlamingen, een iste klas dagblad te Brussel niet kunnen missen is niet van gisteren ontstaan. Ze bestond al meer idan 20 jaar geleden, en deed toen reeds tôt een poging overgaan, welke pilaas niet kon worden volgehouden, maar welke niettemin een voel baren invloed heeft uitgeoefend op onzen strijd in die dagen. Nu echter zijn de tijden rijp geworden, zonder eenige kunstmatlge beïnvloe-ding. De Standaard is als van zelf opgekomen uit de voortschrijdende ontwikkeling van onze beweging, uit het stijgende vertrouwen in eigen kracht en uit de steeds meer dwingende behoefte der Vlamingen aan eigen gedachtenuiting. Het meest sprekende bewijs ligt in de wijze waarop de aanzienlijke geldmiddelen welke deze onder-neming vergt, werden samengebracht. Verschil-lende honderden van personen, en onder hen vele met geringe middelen, hebben samengelegd om wat grootsch en bestendigs te verwezenlijken. De Standaard bewijst in zijn ontstaan, dat er een gemeenschappelijk bewustzijn en een wil is gekomen bij de Katholieke Vlamingen. En het zou zonde geweest zijn tegen onze volkszaak, indien wij, wetende dat een zoo ernstige aandrang bestond, tegen de onaangenaamheden, welke de taak van verantwoordelijk beheer ons weglegt, hadden opgezien en de leiding van deze onder-neming hadden geweigerd. Maar wij dragen 00k de vaste overtuiging mee, dat weinigen tijd na het verschijnen van ons blad, door aile Katholieke Vlamingen, Vlaamsche vereenigingen en bonden eensgezind zal worden erkend dat wij niet zijn gekomen om te verdeelen maar om ons gemeen-schappelijke banden nauwer toe te halen, niet in eenige strijdbare kracht te verlammen maar om ' de rangen aan te vullen. WIJ STAAN NIEMAND IN DEN WEG Aile Vlaamsche bladen en tijdschriften, trou-wens, welke na ernstigen opzet in de laatste jaren zijn tôt stand gekomen, hebben een verzekerd bestaan gevonden. Zij hebben nochtans hunne voorgangers niet gedood. Elk hunner heeft inte-gendeel zijn eigen publiek meegebracht en op hun beurt hebben zij, al strijdende voor onze stamgedachte, de belangstelling en de kooplusl voor Vlaamsch werk vermeerderd. Wij hebben immers nog zooveel te winnen en terug te winnen van ons eigen erfgebied op de overheersching van de fransche pers ! Wij hebben 00k te zorgen dat onze vlaamsch-gezinde lezers hun gading niet gaan zoeken bij anderdenkende Vlaamsche dagbladen, welke in de hoofdstad verschijnen. Zoolang dat dubbel doel niet bereikt is, is er geen plaats voor naijvei tusschen Katholieke Vlaamsche bladen en voor onderling gevit zullen wij in geen geval te vinden zijn. WAT WIJ ZIJN ? Wij achten dus dat ons blad er noodig is, en wie naar ons program vraagt, vraagt in zekeren zin naar den bekenden weg. Wij zijn Katholiek en Vlaamschgezind, en willen beide zijn op trouwe, eerlijke en daadvaardige wijze. ONS VOLK, WELVAREND SCHOON EN GROOT Als Vlaamschgezinden willen wij uit aile macht meewerken om ons Vlaamsche volk te maken : welvarend, schoon en groot. Wij willen zijn stambewustzijn doen herleven, zijn liefde opwek-ken voor eigen taal en beschaving, zijn ge-schonden rechten herstellen, zijn economische belangen bevorderen, zijn zedelijke kracht ^be-schutten, het opvoeren naar een geestelijken opbloei zonder weerga. Dat is veel gezegd, wij weten het, maar het is niet mogelijk in een beknopt inleidend woord in bijzonderheden te treden over dit grootsche doeleinde. Wij zijn 00k niet zoo verwaandte gaan denken dat De Standaard alleen dat kan en zal verwezenlijken. Geheel Vlaander< n door is men bezig met den schoonen heropbouw van onze volkszelfstandigheid, maar wij willen bevestigen dat niets van hetgeen de grootheid van ons Vlaamsche Volk werkelijk dienen kan ons onverschillig zal laten en dat men ten allen tijde op den standvastigen steun van ons blad zal mogen rekenen om zijne zoo rechtmatige eischen te doen zegevieren. DE HOOGESCHOOLVERVLAAMSCHING IS EE1N LEVENSVRAAG Onze voorzitter zal in den loop van het eerste jaar, in eene uitgebreide reeks artikelen breed-voerig het programma der Katholieke Vlamingen ontwikkelen, zooals het ligt in het streven en in de doeleinden van onze gezaghebbende orga-nismen, als zijn de Oud-hoogstudentenbonden, de Landsbond, het Davidsfonds, en zoo meer. Alleen over het vraagstuk der vervlaamsching van de Hoogeschool te Gent, zij nu reeds een woord gezegd, omdat zij op dit oogenblik geheel onzen Vlaamschen strijd beheerscht. Wij beschouwen de vervlaamsching van de Hoogeschool van Gent als een levensvraag voor ons Vlaamsche Volk en staan geheel op het standpunt dat door de Hoogeschoolcommissie is ingenomen. Wij willen zelfs bekennen dat het 't vooruitzicht van dezen nabijzijnden strijd was, dat ons tôt de zware en vooral ondankbare onderneming van het uitgeven van een nieuw dagblad in de hoofdstad onmid-dellijk. deed besluiten. De strijd rondom de Hoogeschool zal en moet beslissend zijn voor de» ' toekomst van ons volk, en wij hebben het klaar gevoel dat wij met De Standaard een zwaar ge-wicht in de schaal der victorie plaatsen. Wanneer wij dat gevoel hadden, wisten wij 00k wat onze plicht gebood. WIJ STRIJDEN IN, VOOR EN MET ONZE PARTIJ Het spreekt vanzelf dat wij in ons openbaar leven niet alleen aandachtig zijn zullen op de verschijnselen en belangen welke rechtstreeks onze taalherleving aangaan. Wat zal onze houding zijn op politiek gebied ? Laten wij klaar zijn en oprecht : wij zullen strijden in, voor en met onze partij, overtuigd als wij zijn dat het de beste wijze is om ons Vlaamsch ideaal te dienen, en de zekerste om de eenheid tusschen onze Vlaamsch# en Katholieke overtuigingen te bewaren. Wij zijn geen scheurmakers, wij zijn 00k geen roekeloo-zen. Maar een partij is geen dwangkleed. En in een partij, welke samengesteld is gelijk de onze, is en moet er plaats zijn voor verscheidenheid en speelruimte genoeg om de leden eens vrije beweging te laten op vraagstukken welke niet de grondbeginselen van ons partijbestaan raken. Ook zullen wij in onze partij met vastberaden wil de klimmende lijn volgen van onze Katholieke en Vlaamsche volksverheffing. HEEL VLAANDEREN MOET ONS KUNNEN AANHOOREN Nog eens, het gaat niet aan, in enkele woor-den te zeggen wat wij denken op stuk van elk der vragen, welke het openbaar leven stelt en stellen zal. Met aphoristische uitspraken is alleen veel misverstand te wekken. Elke dag zal ook voor ons zijn taak meebrengen. Maar onze algemeene De afdeeling "Sierkunst,, in het Driejaarlijksch Salon te Brussel 1914 In de inleiding van mijn eerste artikel over dit « Driejaarlijksch Salon » (Hooger Levenvan 27 Juni) opperde ik de bemerking dat uit het bezichtigen van die honderden gelijkaardige schilderwerken, geschapen zonder hoogere betrachting dan op volmaakt technische wijze den natuurindruk, 't zij realistisch objectief, 't zij met eigen gevoels-poezie, getrouw op het doek te vatten, de toe-schouwer het besef kreeg van de doelloosheid der hedendaagsche kunst, terwijl vroeger in de groote kunsteeuwen de kunst immer hare bestemming en hare bezielende wijding vond in het doel van stichting, versiering of behaaglijkheid waaraan zij beantwoordde. Dit jaar is nu voor de eerste maal aan een Driejaarlijksch Salon (1) eene afdeeling « Dekora-tieve kunst » toegevoegd, die dus de bestemming tôt sierkunst vooropstelt. Denaam echter zegt niet ailes : er wordt eigenlijk met deze uitstalling eene proeve geboden van « nijverheidskunst » — in 't Fransch lang « art appliqué » geheeten, en waarop nog het best de naam « Kunst bij arbeid » zou passen. Gedurende lange jaren immers gold het in offteieele uitingen en ook bij het publiek, alsof er eigenlijk een « groote » en een « kleine » of « toegepaste » kunst bestond. De « groote » was (1) Hier zij herinnerd dat dit Salon openblijft tôt Novem-ber, in het Jubelpark, ingang achter den Drieboog. de doellooze beoefening van kunst om « kunst op haarzelf », het uit de lucht grijpen van een abstracte gedaante der schoonheid, waarvoor dan ergens eene plek wand of plein moest gezocht worden om die aan de bewondering aller nageslachten voor te stellen. Die kunst ontstond dus feitelijk buiten aile levenwekkende oorzaak, in de koude eenzaamheid van de werkplaats ; en de kunstenaar scheen geen schoonere uitkomst voor zijn werk te kunnen droomen, dan dat het in een of ander muséum veilig' onder dak zou worden gebracht. Dit standpunt der kunst was niets anders dan het uitwerksel der na de middeleeuwen ontstane scheiding tusschen leven en kunst. Zooals op aile gebied was ook op kunstgebied de Renaissance een weliswaar cultuurbrengende ontwikkelings-stroom, doch wiens wateren kunstmatig aan-gebracht, ook slechts enkele hoogten bereikten, maar niet neerdalen konden om de vlakten te bevruchten, omdat er geen afvoerweg was naar beneden, evenmin als de wateren uit den schoot der volksziel naar de hoogte waren opgeborreld. Zoo bleef er kunst bestaan in het leven van enkele bevoorrechten : en de Fransche voorname stijlvormen dragen den stempel dier aristocratische lenig-buigzame, fïjn afgeronde pruikjonkers. Doch het volk zag minder en minder zijn eigen gemoed spelen in die uitheemsche opgeschroefde vormen en lijnen : .en zoo werd het gevoelloos voor kunst in zijn bestaan. Daarbij kwam het verval van het ambacht. De handwerker die in de middeleeuwen 't zij door eigen aanleg, 't zij door degebruikelijke werkwijzi van zijne gilde — dus door zijne loutere techniel — toch altijd tôt eenen kunstschepper werd op geleid, bleef nu overgelaten aan zijn eigen faal bare tastproeven ; en daar bij het publiek d< kunstzîn hoe langer hoe meer verstompte, vervie de ambachtsman weldra in wansmaak of smake loosheid : en het was ook te gepasten tijd dat he machien werd uitgevonden om in zijn plaats diei geesf- en kunstloozen arbeid te verrichten. Zoc ontstond ook het fabriek, dat voortbrengt voor d< massa, en rekening houdt met de algemeem wenschen en behoeften, maar niet meer met der eigen smaak of de bijzondere levensomstandig heden van elken kooper, en dus — gezien der heerschenden wansmaak — veel meer er zal to« gedreven zijn leelijke en goedkoope dan schoone en degelijke voorwerpen af te zetten. Zoo werd de scheiding voltrokken tusschen kunst en ambacht, en verdween de kunst uit het leven des volks. Eenerzijds troonde nu op hare olympische hoogte de uit verouderde formuler; en denkbeelden overgeleverde academische kunst : en verdorde in het stof de nietig geworden arbeid, Doch ten slotte begon die « hooge » kunst hare bloedarmoede — gebrek aan bezielingy bij gémis van doel — te gevoelen en boog zich naar der arbeid om krachtverjonging te zoeken. Anderzijds was onder de bewustwording var van zijn eigenwaarde, de arbeider den zoekersweg ingeslagen naar licht en ontwikkeling, waarui voor hem welstand en waardigheid zou ontstaan het volk voelde weer de begeerte naar schoonheic 3 in het leven... het ambacht, waar het nog bestond, c zag hoopvol omhoog naar de gelauwerde kunst... En toenadering ontstond tusschen beide. Zeldzaam waren eerst de kunstenaars, die van 3 op hun wolkentroon wilden afdalen om de 1 ruwe stof en het zwaar gereedschap met onder -• zoekenden blik ter hand te nemen.... En toen t ondervonden zij eerst hoe onbekwaam zij waren 1 de schoonheid der kunst over al die arbeidsvor-1 men uit te spreiden : want zij waren de groote ! grondregels der vroegere eeuwen vergeten, en ! vergrepen zich in den beginne soms deerlijk. Zij 1 zochten de schoonheid in het versieren der uit-wendige lijnen en in het ongerijmd aanpassen 1 der oude vormen aan nieuwe zaken. Zoo zag ! men bij het ontstaan der electrische verlichting de luchters even zwaar alsof zij dikke gasbuizen moeten dragen, terwijl men thans het lampje aan een dun stangje of zelfs aan eenen metaal-draad ophangt.... De ontwikkeling der ijzertechniek stelde voor goed de kunstenaars ten overstaan der nieuwe kunstbehoeften. Toen de Eifeltoren te Parijs zou « gebouwd » worden, stuurden de kunstenaars onder geleide van Meissonnier, eene protestaf-vaardiging naar den minister om te vergen, in naam der schoonheid, dat zoo een afzichtelijk geraamte den Parijzer hemel niet zou ontsieren ! En toen de toren niettemin in de hoogte rees, als een heerlijk zinnebeeld van de nieuwerwetsche krachten, en de gansche wereld bewonderend het prachtwerk kwam groeten, stuurden diezelfde

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.