5de JAARGANG, Nummer 12. PRI3S : 5 CENTIEMEN 21 JULI 1917. ONS LAND STAATKUNDE - WETENSCHAP - KUNST - TOONEEL - LETTERKUNDE " " : 'n- " ■ ""il" ' ABONNEMENTSPRIJS Per jaar ■ fr. 3.— Yoor 6 maanden » 1.75 Yoor 3 maanden » 1.— MEN SCHRIJFT IN TEN BUREELE YAN HET BLAD Opstelraad en Beheer : ROOD1STRAAT, 44 - ANTWERPEN. AANKONDIGINGEN NAAR OYEREENKOMST Ongeteekende istukken worden niet opgenomen Tu quoque... of nogmaals een veroordeelinec Dat Havere veroordeeld is door de Vlamingen zal wel niemend verwonderen. Havere heeft feitehjk zichzelf veroordeeld, den dag zeif als het, door uitzonde-ingsmaatre-gelen, beweerde de macht te heb-ben om op te treden aïs beul van het eigen volk. Dien dag was de-veroordeeling van Havere uitge-sproken in het hart van elken Via-rning ; en die veroordeeling was het eenige dat daar verluiden kon naar persoonlijke en volkswaardigheid. Tegenover die zich wederrechtelijk tôt beul verlagen is maar één ant-woord mogelijk : « Ik ken u niet ! » Dat antwoord is dan ook ons ant-woord.Wij, beschuidigd van ons land, ons volk, onzen landaard te bemin-nen, beschuidigd van aan die hei-lige liefde de schoonste offers te hebben gebracht, kunnen heel wat anders aan de Haversche ministers vragen dan de Haversche heeren ons vragen kunnen. Aan Carton de Wiart waarom hij Vlaanderen ter dood veroordeelde ? Aan de Broqueville waarom hij toelaat dat de Vlaming in het Bel-gisch leger (80 % Vlamingen) als een Kongoneger behandeld wordt ? Aan Vandervelde waarom hij vertelt dat Antwerpen geslachtof-ferd werd om Parijs te redden ? Aan àl de ministers : Waarom zij België hebberi geojferd, — zijn goed, zijn hloed, zijn welstand, zij-ne ontwïkJieling, — om Frankjijk en Engeland te redden, ten spijt der neutraliteitsverplichtingen ? Dat onze gew^zen ministers deze Belgische vaderlandsliefde- goed-praatten ! Zich ojjeren Voor den vreemde ! Eens — als de haat, die nog ver-blindt, — zal gevallen zijn (ver-dwijnen zal hij toch !) komt men tôt het begrijpen van het schrome-lijke dat met België door de fout der regeeringsmenschen is voorge-vallen en de geschiedenis zal een nog veel strenger oordeel over de ongelukwrochters van Havere uit-spreken dan wij. Nous avons sauvé Paris! — Neen, Vandervelde, niet Parijs moesten wij redden, dat was de plicht der Franschen. De Belgische regeering had België te redden. Om aan dien plicht te kort te Hjn geko-rnen, zal het vonnis der geschiedenis vreeselijk zijn... en te vreeselij-ker daar die regeering veroordeeld is door de Vlamingen. die zij heeft te veroordeelen getracht ; door hen, daarenboven, die haar totnogtoe steunden ! Schreven wij al vroeger niet h e wij ziin de zonen van het Licht ? Op het Sporenfeest zei het ook nog onze schoone dichter René de Clercq ! Wij zijn de menschen der toekomst, in ons bloed bruist het morgen... De Regeering veroordee-lend, denken wij zelfs niet aan de menschen die de regeering vormen. Onze veroordeeling gaat tôt het systeem. En zie, als eene riipe vrucht valt ons de regeeringsveroordeeling van Le XXe Siècle in den schoot ! Arme regeering ! men zou haar nog beminnen ter wille van hare ongelukken als men''van eene regeering ooit ongelukken dulden kon ! Aile acht dagen belooft de XX° Siècle een heel nieuw regiem voor België. Neen, geen Vlaanderen en Wallonië, Ievend naar eigen aard, demokratiseh in het nieuwe Europa, waarvan eene hernieuwde demokra-tie de waarachtige koningin zijn zal... Niets van dat ailes! De XX0 Siècle droomt zijn ouden droom van interestenvertegenwoor-diging voort, wat een Parlement beteekent waarin al de uit-zich zelf reaktionnaire elementen ten eeuwi-gen dage meester zijn ; wat een land beteekent Waar het al zoo lang verwaar-loosde volk noS beier, dieper, ellen-diger zal ge\necht zijn ; waar groot~\apitaal, groot-nijver-heid en groot-soldaterij hei gewone vol\ terugVoeren zullen naar de voôr-middeleeuwsche slàvernij, sirajjend met hortger. Geene publieke opinie meer ! De hatelijke verdrukking en het zwij-gen of hongeren ! Het bukken, plooien en kruipen tôt men mak is en zonder morren knecht en siaaf wordt van groot-kapitaal, groot-nijverheid, groot-soldaterij. Sommigen der huidige ministers hebben op dat plan om het alge-meen en zuiver kiesrecht te ontgaan gebroeid... voor den oorlog. Zij hebben nog hoop hun plan van verdrukking als wet in België te maken ! Kinderen der Duisternis ! Onze vijanden, vijanden van aile Belgen ! Smaders van de vaderen, van onze broeders, die streden en vielen voor de vrijheid ! En de ministers, die de plannen van Neuray-Nero niet deelen, ver-oordeelt hij ! Hij gaat verder ! Hij veroordeelt ze allen. Zij moeten vervangen worden ! Door wie ? — Par des gens compétents ! Le Peuple Belge, het socialis-tisch orgaan dat te Parijs verschijnt, schrijft in zijn artikel van 7 Juli 1917 : Voilà qui n'est pas jlaiteur pour ces Messieurs ! Als we om eéne regeering mede-lijden mochten voelen, zcuden we het om die arme Haversche ! Nu is 't niet mogelijk ! Maar als haar flinke verdediger al reeds roept dat ze moet door bevoegde menschen vervangen worden, en daardoor hare inkompetentie naar voren voert, dan meenen wij dat slechts eene houding past, weer te geven in dit : — De Haversche regeering, wat is dat ? Is dat iets Vlaamsch ? Is dat iets waar de Vlamingen wat aan hebben ? — Ta, dood en gevangenschap. — Dan weg er mede ; liever van-daag dan morgen ! George P. M. ROOSE. ta«sa? ■ ■■ .. . 11 Juli 1917 Eerbiedig aan Vlaatnderena groote héraut, Dichter iRené De Clercq. la 't feest in dem lande? Zoo gloort in mijn ziel Het juuiblcnde licht als van 'biijde Moi, Zoo stijgt er on stuwt aïs een zeegetdj, Of d'i'pp er een sprankel vam zoininie vieâ, l)ie gisteïid! rai zw<41ond er groèien wou, En breken em> beirstea door koude banden, Tôt, blomma van lovera, er biloeiem zou, Een zon, op morgenilandeau ! 0 Ha\ eee ! HaVe>'e ! hebt ge gefaoord ? Zeg ! ïïebi ge ginds verre dem roep verstaan ? 0 Haveme ! Havane ! 't zal niet gaan ! Zoo sprak u cuis w.il .in ons Vlaamsehe wocrd ! 0 Viaandiere'ii. ! Rood: ziet uw zomne, rood, Uit zeeën Vam 't eigeme hairtbloed gebroken, Maar boven den nood aro den kamp en de dood Heeft irw volk we'er Viaaimsch gfesproken ! Komt. awaar is de tijd, maar dte werkers stout, De harten warm en de koppem koel, En voor ons de weg tôt het fooogste doel, Waar statig de D'ag reeds opeovouwt- ! De scharen w^chtsm... tezaamgedromd... Ze luistran... ze roeren... de kimme bdoost en Hèt daget ! Het dageit ! o komt nu ! komt ! Het daget in den Oosten ! Antwerpenr. Firinijn Mortier. BeSCHUiT MET iOISJES STAMTROTS. — Iedereen weet hoe-zcer de Tchecken aan humie nationale Opéra te Praag houden : toen het eerste gebouw jaminerlijk in vlammen opg:ing, btaeht in enkele dagen, eene volksi-n-schr'jving genoeg cp, om 'een nog groot-seheren tempel te kunnen opriehten. Wij begrijpen dus opperbest hoe elke tekort-kom ng aan de ,natioma!e beginselen, on-der dit dak, als een heiligschennis moet voorkomqn... Nu lezeij wij dat zeer on-langs het volgende te Praag geschiedde : De Aroerikaan-che zangeres, Mary Ca-vau, had in den laat^tein tijd de volks-gunst verloren door niet in 't Tchèeksch te zingen. Toen dît nu weer gebeurde, werd haar ee,u bloemruiker van... <( brandnetols » aangeboden. Wat wel n!et zeer galant, maar des te welspreken. der was... EEN NAGAEM van het Sporenfeest. — Na de plechtige viering in de Thalia-zaal greep nog, een gezellige bijeenkomst plaats in de « Antwerpsche Club », waar onder de kundige leiding van toondieh-ter Lod. Ontropp, en met de zeer gewaar-deerde medewerking van Mevr. Max Ob'ôuss'cr, en Hr D. Hubert, voor een 300-tal toehoorders eenige puike oude en nieuwe Vlaamsehe liederen werden ge-zongen.I,n he t oude geuzen-lied « D e tien de Pcnn'Tig » wefd een vers : « end© verlos ons van den Cardinael » zoo stormachtig toegejuieht, dat de zanger onderbreken en hernemen moest. Het linker oor van Mgr Mercier zal dien avond ongetwijfeld schtikbarend getuit hebben-... PRUDENS VAN DUYSE. — Deze Vlaamsehe sehrijver en diehter is voor-zelcer nog nîet voldoende gekend noeh gewaardeerd. Zijn arbeid is overweldi-geud gewoest op aile gebied. Het Noord-Ncderlandsehc tijdsehrift « Onze Eeuw » braeht onlangs een onbekend opstel van zijine hand. Het stuk is een zeer belang-wekkende gescehiedku,ndige studie over Nieuwpoort, behelzende een volledige besehrijving der gebouwen en der streek. Dit opstel — in vorm van brief aan den Heer Kesteloot-de Mr,n, greffier van het plaatselijke vredegereeht — werd onder de puinem van het huis van een gekenden flamingant terug gevonden. Het was be-stemd voor het weekblad a D'e Nieuw-poortenaar » welk het wellicht nooit op-nam.VERSCHENEN te Dusseldorf, op 11 Juli (Sporendag), een blaadje getiteld « De Vlaming » en dat geroepen is om bij de in den vreemde vertoevemde Vlamingen het stambewustzijn wakker te houden. Zeer bevattelijk van trant en in-houd, zal het door duizendcn met smaak en gemak gelezen worden on alzoo voor-waar goed eu nuttig werk kunnen ver-richten.IN KANADA. — Wij hebben al zeer dikwijls gelezen hoe na een... Engelsch offens'ef, telkons zeer vele... Kanadeezen gesneuveld en gevangen waren. Deze dappere jongens beginnen,naar 't sehijnt, dit spelletje moede te worden, want thams hebben zij n 't moederland, aan hun Regeering verklaard dat « zij eerder met de wapeuen in de hand verkiezen te vallen, dan hen te laten dwingen voor het doel der Engélsehe politiek te kam-pen »... Z6o demken ze er in Zuid-Afrika met den dag ook al meer en meer over : de laatstc rede van Hertzog hierover gehour den in Moi te Stellenbosch is kenschet-send — Zuid-Afrika, zei-hij, heeft, vol-gens ziy.i grondwet, zelf te besehikken of het vrede wil binuen de Unie, en moet dus geen deel nemen aan een Engelsehen oorlog ! Minister Botha is er seffens ziek van ge worden !.... IN DEN H A VER. — Mengelieve ook tusschen de lijm&n te willen lezen van on-derstàand bœieht door den Haversehen Gementeraad utigevaardigd : « De billijkhekl schrijft absoluut voor z'eh in tegenwoordigheid van Vlaamsch-sprekende Beigen te onthouden van iede-re uiting vatbaar om onheusch opgeno-men te worden. Door anders te handelen zou men zich blootstellen aan een gebrek aan hoffelijkheid ( !) des te meer te be-treuren als zij die er onder te lijden hebben, tôt die dapperen zouden kunnen be-heareù wier heldhaftig gedrag aan den IJzer bijzcj'ider ten goede is gekomen aan de gemeens c h a ppeli jke ( ?) zaak der Ge-allieerden. » Het. moet ginder brutaal-slecht zijn voor de Vlamingen, vooraleer de hooge heeren tôt zulke bekentenis (want dàt is ze !) over is gegaan. De Koning doet maar wijs daar weg te blijven ! DE SINN-FEINERS gaan kordaat t werk. Zij tredon zegevierend op in de verkiezingen van East-Cleare, en maken er .geen geheim van dat zij het op een omwenteling aansturen. De tijd is ge-schikt, zei de gekozen Valera, daar Engeland nu een groote krisis doorworstelt, en Ierland dus den strijd voor zijne vrijheid kan wagen. Er wordt thams aange-kondigd dat Sinn-Fein, te rechter tijd een grondwetgevende vergadering zou bijeen-roepen. Wanneer gaan de Vlamingen de poli-tieke scheiding doardrijven?... STEEDB BEWIJZEN worden er ont-dekt iai de archieven der vroegere mini&-teries. Nu is er weer een dokumeint gevonden, waaruit glashelder blijkt dat de tocnmaals beloofde Universiteit te Gent er eene volstrekt twee=talige zou ge-weest zijn... Wij hebben er nooit aan getwijfeld1 dat sinjéi-r Brocqueville ons bedonderep wilde, al» hij te Tumhout zoo dubbel-zinnig « ja » knikte, maar niet « sprak ». Nu kan — zwart op wit — bewezen worden dat de Gentsehe Hoogeschool, d'e hij ons toebedacht niet degene was, fioch is, die wij begeeren. Hij behoude wat hij ons bestemde : wij behouden wat wij hebben ! EEN GOEDE NOOT verdienen zeker en vast de Gemeenten'Boom en Merk-sem, die op de vfaag van het Sporenko-miteit, om — op 11 Juli — in de scholen een voordTacht over den Sporenslag te laten houden, imwilligend hebben beant-woord, er bij voegend dat zij steeds zulks deden véor den oorlog en maar het na-tuurlijk en logisch vonden daaraan ook nu nfcts te veranderen ! , Daar kan onze vroede Stcderaad een lesje aan nemen ! « D i TOORTS », nr 26. — De passie-ve en franskiljonsche spitsbroeders ond^r de in Holland verschijnende Belgische bladen werden in eon spotprent op de eerste bladzijdc voorgesteld als de « Zeven Zwaben », lu'de schreeuwers, en —1 op stuk van zaken — lege vaten ! De Redaktie opent met een « Sporen-artikel », dat naast eenige lezenswaardige be se hou wingen, vooral doet uitschijnen dat de Kcu'ng juist gezien heeft, toen hij, in 1914, de Vlamingen opriep met de berianeriiîg aan 1302, en niet aan 1830. 't Was dan ook de « Vlaamsehe Eeeuw » die klomk... en niet de « Brabançonne ». Wij, aktieven, doen stevig vaderlandsck werk : zelfs een overwinnend Duitschland zal gemakkelijker een Vlaanderen los laten , waar gezond nationaliteitsgevoel een waarborg levert tegen Fransche inpal-jn'ngszucht, dan een verbasterd Vlaande-ren — gewillige prooi voor zijn staatkun-dige vijanden ! Daarna wordt bijna gânsch het overige van het blad ingenomen door Zuid-Afri-kaansche opstellen van Prof. Bodenstein — A. De Keet —■ en een vertaling uit de « Interpréter ». In deze stukken wordt breedvoerig uitgeweid over de Republi-keinsche strekking in Zuid-Afrika ont-staan, en over een interview van den be-kenden Bcerenvoorman Dr Leyds. Het Agentschap Reuter zorgde er voor, met behulp van den Engelsehen censor, dat de woorden van Dr Eeyds onvolledig overgebracht werden, zoodat dezes af-kcuring van Botha's gedragslijn niet blij-ken kon. In de Stam-Rubriek staat vermeld hoe wij in de Hollandsche vluchtelingenpers bedreigd worden met a le dernier coup de balai ». 't Zal wel een reusachtig « va-cuum-cleaner » mogen zijn die de dui-zenden Sporenv'erders wegruimen kan !.. Ook in Zwitserland z:jn er een paar kranten à la « Telegraaf » die aile mor-genden eenige aktieve.n bij hun boterham opet en. Deheerties zullen wel stikken in gewin niet benijden ! hun woede : laten wij hun plezier en hun Ten slotte wordt in het « Persover-zicht » gansch het stuk uit « Het Vlaamsehe Nicuws » overgedrukt, waarin Luc de bewijzen met naam en toenaam brengt "over de bcruchte woorden van den Waal-schen officier Lossaux.die van de fransch-onkundige Vlaamsehe soldaten zei : « J'ai mon revolver pour me faire obéir » —• voor 't g-eval dat ze zijn bevelen niet zouden begrijpen... 4

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.