4^ jaargang. Nummer 35. Prijs : 5 Ce»4i©œ«a 3i December iqt6. STAATKUNDE - WETENSCHAP — KUNST — TOONEEL — LETTERKUNDE ABONNEMENTSPRIJS : Per jaar ....... fr. 3.— Voor 6 maanden . . » 1.75 Voor 3 maanden ... ... . . . » 1.— men schr1jft in ten bureel van het blad. Opstelraad en belieer : Markgravestraat, ii-i3, Antwerpen t i" ' i AANKONDIGINGEN NAAR OVEREENKOMST. Ongeteekende stukken worden niet opgenomen. BELANGRIJKE MEDEDEELINO Om het werk te vergemakke-ijken «en bij de verandering van irukkerij worden onze geachte iriefwisselaars vriendelijk ver-socht hunne korrespondentiën te senden aan den redaktie-sekreta-'is van " ONS LAND Roode-straat, 44 te Antwerpen. Het Teeken Misschien weet het ieder Vla-ning niet ; maar ieder aktivist veet net : onze Vlaamsche strijd *aat.omgrootere rechtvaardigheid. datons het meest griefde in het /erleden was de onrechtvaardige Dejegening, waarvan onze ouders m wij de slachtoffers waren. Het jewustzijn van die onrecht vaar-iigheîd, in ons gemoed levend en cnagend, verbitterde veel van ons even. Waar we voor anderen, ioor individuëel optreden, het >estaan aangenamer konden ma-cen, door, waar het kon, de on-echtvaardige behandeling van :taatswege te verzachten, hebben zvij hetniet nagelaten.. maar wat wij foor anderen konden, vermochten ve nooit voor ons-zelf te doen. Wij droegen het bewustzijn van iie aanhoudende onrechtvaardig-îeid met ons mede.- En toch hadden wij België lief. TViy durven nu nog te bekennen 10e w'7e België liefhebben... Maar /laanderen aanbidden wij, Voor I\ aanderen ,ons aangebeden vader-and, geheiligd door het bloed van ;ooveel der onzen, die de eeuwen loor voor vrijheid en recht gestre-len hebben, eene grootere Recht-raardigheid eischen — eene groo-ere Rechtvaardigheid, die, wijl ;e maar het einde van het onrecht s, slechts simpele iRechtvaardig-îeid zijn zal, — is ïevens voor België wenschen en willen eene neer gslukkige toekomst. HJu schijnt het mode geworden il wat aktivist is, als landverra-3er te doodverwen. Thans is het recht — in België, in Vlaanderen — den aktivist te vervoigen. Dui-sendvoudig wordt hij elken dag ^edood door het venijn van booze tongen ; perfied wordt hij m geheime lasterblaadjes moreel irermoord. Hij denkt er niet aan iat hij zich te verdedigen heeft. Levend met zijn idee van grootere rechtvaardigheid gaathij zijn weg, zonder ommezien recht op het doel af. Anderen verdedigen hem niet. Hoe ookzouden zij het doen, die slechts den moed hebben de partijgangers te zijn van het groot getal? Op lage, gemeene, ploertigc. wijze wordt hij in den rug gescho-ten.. Hij gaat. . Niet omdat hij moet ; maar omdat hij wil ! Want wie zal 't kwalijk nemen dat de man die aangevallen wordt, zich verdedigt. Niemand. Ja wel ! In Vlaanderen heeft eenieder het recht op verdediging,— eenieder, behalve de aktivist, de flamingant, de man die openlijk te zeggen durft... wat morgen door eenieder zal beleden worden. Morgen... als de belijdenis van het geloof niet meer blootstelt aan vervolging ; j veeleer aan eerbewijzen. Maar juist in dat vervolgd worden, ligt het teeken. Dat niemand het vergete ; aile ding-van-toekomst evenals aile ding-van-verleden draagt een teeken ; dit dat het vergaan zal ; dat, dat het leven zal. Misschien ziet niet eenieder het onfeilbaar teeken dat vastzit op al dingen, en van de dingen de bestemming vastlegt. Om 't even : het is ! Maar eenieder die wil zien,kan zien. Denkt dat die vervolging lijden om de rechtvaardigheid, eene rechtvaardige zaak dienen, want 't is niet mogelijk het onrecht te dienen en vervolgd te worden voor de rechtvaardigheid. En wat de menigte denkt het onrecht te zijn, het kwaad en de misdaad ! neen, dat is gewoonlijk noch het onrecht of het kwaad en evenmin de misdaad 't Is veeleer het Recht, het Goede, de Vader-landslievende Daad gepleegd of zijnde in een tijd, die voorlooper is van en overgang tôt een tijd van grootere Rechtvaardigheid. Niet de menschen van nu kun-nen daarover oordeelen : slechts de geslachten, die komen zullen nà ons en meer dan het oordeel van de menschen van thans, zal hun oordeel over ons van waarde zijn. Onsis het onverschillig hoe hun oordeel zal zijn'over hen, die ons vervoigen, — over hen, die het teeken, toen het was, niet hebben willen zien, — de ziende blinden. George P. M. Roose. BEWNGRIJK BERICHT I De ondergeteekenden, Volksvertegen* woordigers, berichten het pnbliek dat zij zich ter beschikking stellen tôt verdediging der belanghebbbenden, welke te klagei) zoudeii hebben over wegvoering naar Duitschland van familieleden, aihoewel deze werk hadden, of over de noodige bestaans= middelen beschikten. 9e belanghebbendeu kannen zich ALLE werkdagen (Zaterdag uitgezonderd) tusschen 5 en à Toreiitiur aanbieden in het lokaai van " Volksopbeuring Katelijnevest, Nr. 2. (Bijzonderen ingang == Berste verdieping). Àdelfons HENDERICKX. Léo AIMSTEYNS. GENOEG Genoeg lijden, genoeg bloed, genoeg gesneuvelden, genoeg dooden te aile kanten. 't Moga vreemd klinken in onzen mond, omdat wij spreken het woord van den strijd... Maar wij strijden niet met het wapen van staal... Wij gebruiken sîichts het wapen van het woord. 't Saat bij ons om eene gedachte. Ter wille der Rechtyaardigheid wenschen, veriangen, ijv«ren wij opdat onze g9dachte in Vlaanderen, in België z* geviere ! Maar genoeg van dat andere... dat vreeselijke ! Niet de angst doet ons zoo spreken, slechts ons hari door medelijden be-wogen ; slechts onze gedachte ons zeg-gend hoe zo» gauw mogelijk de wapens moeten worden neeryelegd. Daarom moet de haat uit de harten... van hen, die niet strijden. De strijdenden haten niet. Zij wete?i zich siachtoffers, en liggend, gewond, nevens elkander, met om hen koude scliaduwen van dood, vo§!en ze voor elkanfi. . Uefde. Zij zijn slachtoffers ! Er zijn genoeg slachtoffers gevallen ! G. R. Anti-Nationalisme ia ïûM. Na eoo'n gewichtig praeludeerenden titel zal men misschien dadelijk de eerste volzinnen van een zwaarschiijdend be-toog verwachten. Zonder omslag op het doel afgaan is immers een te prijzen be-ginsel van de redekunst. Maar het zou geheel voorzeker een verfijnd man als de heer Johan de Meester kwetsen in zijn hoog ontwikkelden smaak voor Gallische wellevendheid, wanneer wij hem in een knoestig «ex-abrupto» be-schuldigden van een daad, die recht-streeks afbreuk doet aan het Grootneder-landsch belang. In zoover wij hem een toi van beleefdheid betalen, dat wij hem behoorlijk wenschen te introduceeren bij het publiek, vooraleer wij de beteekems van zijn optreden trachten te peilen. Hem voorstellen als liteiator.wat ons het liefst zou wezen, achten wij echter niet meer van noode. « Geertjej) en « De Zonde in het deftige Dorp » hebben dat sinds lang op voortreffelijke wijze gedaan. Doch onlangs heeft hij zich gesteld in een nieuw licht ; en wanneer wij over dezen ons tôt dan toe onbekenden kant van zijn persoonlijkheid geen gunstigen dunk verwekken kunnen, is dit vooiwaar niet aan ons te wijten. Wij willen even-tjefi spreken over den heer Johan de Meester, die Fransch praat als weinige Nederlanders ; die er op boft, vijf jaar in Parijs gewoond te hebben, en die op een tentoonstelling van Fransche kunst te Rotterdam zijn liefde tôt den Fran-schen geest verklaarde in de taal van den uitgenoodigden Franschen gezant, voor een auditorium waaronder leden der vereeniging « Holland-Frankrijk », een gemachtigde van « France-Hollande», ook Mme Dhayrmond, « étoile dramatique » en een Hollandsche comité-voorzitster, geboren uit een Fransche moeder. (Voor meer bijzonderheden, zie Nieutce Rotter-damsche Courant van 17 December, Ochtendblad) Een uitgelezen gezelschap dus, en een quasi-officieele plechtigheid. De aan-wezigheid van den vertegenwoordiger der bewierookte natie geeft inderdaad. een verdere dracht aan de uitlatingen van den heer de Meester, dan indien zijn woorden in andere omstandigheden S— w ai en ungcspi ujtt.cn. a ci ucicic ucuui- deeling mogen hier de voornaamste zinsneden uit zijn rede volgen : «...Niettemin is de invloed van Frank-rijk, de invloed van den Franschen geest ten onzent niet meer, wat hij is geweest. Het Fransch, dia welluidende taal, dat voorbeeld tevens van sti ptheid en duidelij k-heid, heeft van haarrechten hieringeboet. Van haar rechten en van haar weldoenden invloed. De vurige Van Hamsl wist dit, en met hem en na hem andere mannen van geldig oordeel. Weliswaar in het Nederlandsch proza van dezen tijd door het Fransche proza geïnspireerd : maar het publiek spreekt minder Fransch en Ieest minder Fransch. Zoo was hetvôor den oorlog.en menig-een ten onzent heeft er zich bezorgd over gemaakt. De Alliance Française bleek onvoldoende. Men wenschte nog andere conférenciers ; men verlangde naar ten-teonstellingen van, te weinig geziene, Fransche kunst ; men vroeg zich af, waarom het onderwijs in Nederland in zoo geringe mate den invloed van den Franschen geest onderging — van dien zoo helderen en zuiver gevorm-den geest, helder en zuiver ge-vormd blijkend, ook bij de beoefening d?r wetenschap. (1) Hierop is de oorlog losgebroken en een der gevolgen van den oorlog in Europa is in Nederland de stichting geweest van de Vaderlandsche Club. Ik heb deelge-nomen aan de allereerste bijeenkomsten der stichters ; men was met z'n dertienen de eerste maal, met zijn vijf-en-twintigen of dertigen de tweede. De Club is grootar geworden en een zuiver vaderlandslie-vende vereeniging gebleken, noch pro, noch anti, maar wel staatkundig. gelijk zijn naam trouwens duidelijk zegt : een club van vaderlandsche poliùek en pro-paganda.In de club zitten vrienden van Frank-rijk. Laat ik niet spreken van voorstan-ders der Fransche zaak, daar ons land immers neutraal is ; maar bewonderaars van Frankrijk, menschen die volgaarne den invloed ondergaan van den Franschen geest. Eenigen van dezen hebben getracht, een stichting te vormen voor de propaganda van den Franschen geest : zij hebben zich Fransch-Nederlandsche vriendschapsbetrekkingen voorgesteld, naast de Vaderlandsche Club hebben zij die vereeniging Nederland-Frankrijk ge-wenscht, waarvan het doel anders is, be-perkter en uitgebreider tevens, daar Nederland-Frankiijk zich niet inlaat met staatkunde, doch aan den anderen kant de werkzaamheid dezer vereeniging de grenzen van dezen oorlogstijd over-schrijdt. Immers hoopt zij na den oorlog te doen, wat verzuimd is vôor den oorlog te doen : nauwer de banden aan te halen met de geleerden in Frankrijk ; de kunste-naars ; de schrijvers ; iets als een vrijhan-delsstelsel des geestes te vormen ». GlobaaPgenomen, is echter deze on-bewimpelde wensch van den heer de Meester om den Franschen invloed in Nederland te zien toenemen « per se » geen onvaderlandsche daad te noemen. Het bet9amt, hier al dadelijk een schei-dingslijn te trekken tusschen de toestan-dsn in Vlaanderen en Hol'land. Dé ij veraars voor Latijnschen geest onder ons mogen met recht als verraders van hua eigen volk gebrandmerkt worden, want zij be-vorderen den hoofdfaktor van dezss ach-terlijkheid en beletten door hun drulc de natuurlijke ontplooïing van zijn kultuur-mogelijkheden. Een werkdadig begunsti-gen van vreemden invloed op menschen, die nog niet tôt nationaal sterke persoon-lijkheden verhard zijn, is een zedelijke misdaad. (1) Prof. Bolland zou er wat anders over vertellen ! jLifOii <£»ciiucwuaic naiic, iu icgcnucci, die trotsch haar plaats in de wereld en haar onaf hankelijkheid in de Europeesche beschavingsevolutie weet te handhaven, en zelfs door de vaste eenheid van haar oorspronkelijke intellektualiteit zich gelden doet als stuwende kracht in die kultuurbeweging, kan zonder vrees voor inboeten van haar zelfzijn zich voeden met het beste uit het geestelijk bezit van' andere volkeren. Het uitheemsche kan door nationaal-gezonde individuën ge-makkelijk gea3simileerd worden, en ontaardt hen niet, doch maakt hen cerebraal rijker. Een Nederlander kan een groote waardeering- voor Frankrijk koesteren, een deel van zijn leven vullen met d® studie v^n Romaanschs kunst of wetenschap en die bewondering uit-stralen over zijn omgeving, zonder daarom noodzakelijkerwijze te vervreemden van zijn stam of anderen naar verbas-tering te leiden. Een Vlaming kan het moeilijker, omdat bij hem het nationali-teitsgevoel nog te week is om de kern van zijn wezen afdoend te beschutten tegen een blijvende besmetting door den vreemden geest De bevrediging van een gelijke intellektueele behoefte verandert den Nederlander niet als zoodanig, doch voert den Vlaming naar het fianskil-jonisine. ^Ddaiom mogen wij de daad van den heer de Meester, op zichzelf beschouwd, niet een vuige vulgarisateurs-streek noemen. Volgens hem kan de Fransche beschaving bevruchtend in-werken op deNederlandsche.en derhalve oordeelt hij het wenschelijk, meer ver-bindende draden tusschen beide te zien spannen. Om dat te verkonden heeft hij beslist het recht, zoolang hij niet in botsing komt met de stambelangen, wier bevordering en ongeschonden behoud voor een werkelijk nationalist een objek-tieve wet is, die alleszins dezes subjek-tieve inzichten primeeren moet. Wij willen echter pogen te bewijzen, dat de heer de Meester anti-vaderlandsch ge-handeld heeft, ten opzichte van een broedervolk, de Vlamingen. Elkeen weet, hoe angstvallig de kleine natie aan de monding van de Maas waakt over haar onzijdigheid in den titanenkamp tnsschen de groot-mogendheden. Het rumoer is nog niet geluwd waarmee men Dietsclie Stemmen en De Toorts wilde overtuigen, dat zij door het in nemen van hun standpunt (het eenige echt-Nederlandsche) die broze neutraliteit in gevaar brachten. Ons heugt eveneens nog de heftige polemiek tusschen die tijdschriften en verschillende bladen,b.v. de Groene Amsterdommer, met prof, van Hamel, over de Entente-gezinde propaganda in sommige Nederlandsche kringen, vooral door de beruchte Vaderlandsche Club, ook het incident tusschen de Gazette de Hollande en de Revue de Hollande in Mei j. 1. Het is onloochen-baar gebleken, dat vooraanstaande Nederlanders, in overeenstemming met het doel van de « AlHance Française », hun Fransche sympathieën door een behendig georganiseerde weiking willen doen ingang vinden bij het publiek. Dit komt eens te meer uit door de woorden van den heer de Meester. Door zijn rede vernemen wij ook, dat de hoofdgroep, welke met dit doel optreedt, de vereeniging « Nederland-Frankrijk » is, uit den schoot van de Vaderlandsche Club gaboren. Let wel : hij bekent vol-mondig, dat er in de Club vrienden van Frankiijk zitten, doch doopt ze voor-zichtig « bewondêraars van Frankrijk, die volgaarne den invloed van den Franschen geest ondergaan » ; van voor-staanders der Fransche zaak wil hij niet spreken, niet, omdat genoemde « Vader-landers » inderdaad geen partijgangers van die zaak zijn, maar « daar ons land immers neutraal is ». Alleen een bezwaar van formeelen aard schijnt hem dus te •

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.