Onze taal: weekbladje voor de Vlaamschsprekende krijgsgevangenen

1228 0
23 december 1916
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1916, 23 December. Onze taal: weekbladje voor de Vlaamschsprekende krijgsgevangenen. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/bg2h70914g/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Nr. 80. Weekbladje voor de vlaamschsprekende krijgsgevangenen. 23? December 1916 Iets over Schoonheidsleer. IY. Yeel nauwer is de verhouding van het schoone tôt het doelmatige en het volmaakte, dan tôt het goede en het ware. Want deze begrippen gelijken het schoonheidsbegrip niet alleen daarin, dat ze een algemeen en onbaatzuchtig behagen teweeg-brengen, maar ook daarin, dat dit behagen gesteund is op eene bevrediging, die ons voorstellingsver-mogen in de opvatting der dingen heeft. Het doelmatige bevalt dâârom, omdat hier de logisch-volmaakte verhouding bereikt wordt, dat namelijk de deelen van een ding, naar bestaan en vorm, door de gedachte van het geheel bepaald zijn, zooals we b. v.. bij organische wezens kunnen waarnemen. Ook hier is het hoegenaamd niet noodig, dat het doel werkelijk zij, slechts de bekwaamheid der voorstelling, een geheel werkelijk als geheel, als rede van zijn bestaan op te vatten, veroorzaakt het genoegen. Evenzoo noemen we volmaakt datgene, wat tusschen het begrip en de werkelijkheid geen verschil bemerken laat, hét is dus eene overeenstemming van het gegevene met dat wat het denken bepaalde, die het genot voortbrengt. Doelmatigheid is dus ook een begrip, dat allernauwst verwant is met het schoone, wat men reeds daaruit afleiden kan, dat het organische onder de natuurverschijnsels datgene is, wat esthetisch de hoogste waarde heeft, dat het schoone zich overal bij den doelbewusten arbeid der menschen heeft aangesloten, en dat men in de laatste tijden beproeven kon, het schoone geheel tôt het doelmatige terug te leiden. Nochtans moet ons het feit, dat het schoone en het doelmatige in de natuur en in werken van menschenhand geenszins in gelijke verhouding met elkaar groeien, voor de vereenzelviging beider begrippen bewaren. De olifant behoort bepaald tôt de doelmatigst georganiseerde dier.en, toch niet tôt de schoonste ; een machien dat weinig kolen verbruikt en meer arbeid levert, is daarom niet schooner. Een man kan zeer ondoelmatig handelen en juist daarom een groot esthetisch genot verwekken (b. v. de beteekenis van het ondoelmatige voor het komische). Het doelmatige wordt slechts schoon wanneer het rechtstreeks door ons gevoeld wordt, wanneer het ons klaar wordt. De werkelijke doelmatigheid van iets, kan slechts door een systeem van ondervindingen, vergelijkingen, berekeningen, dus door eenen gedachtengang erkend worden; zou men daarover enkel naar den schijn oordeelen, dan zou men zich aan de grootste missingen blootstellen. De schoonheidswaarde integendeel moet door de aan-schouwing zelf, door een genotsgevoel, daardoor verwekt, tôt het bewustzijn komen. Het schoone is voorwerp van een rechtstreeksch behagen, of zooals Kant zegt : het bevalt zonder begrip. Tegenover het volmaakte kan het schoone nog min tegenstrijdig staan, dan tegenover het doelmatige ; want blijkbaar is de schoonheid eene soort volmaaktheid. Het was dus niet onjuist, wanneer de schoonheidsleer in haren oorsprong, onder den invloed der philosophie van Leibnitz, het schoone onder het begrip der volmaaktheid bracht, en den afkeer der moderne esthetiek voor deze opvatting is slechts daardoor te verklaren, dat men zich voor het misverstand hoedt, dat b. v. volmaakte karakters de ware esthetische karakters zouden zijn. Dit wijst echter op hetzelfde

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Onze taal: weekbladje voor de Vlaamschsprekende krijgsgevangenen behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Göttingen van 1915 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes