ONZE TAAL. Nr. 22. Weekbladje voor de vlaamschsprekende- krygsgevangenen. 28? Juli 1915. Godsdienst en Staat in Rusland. De verordening der dingen, lyk zy in Byzan-tium bestond, scheen aan aile volkeren, die met dit ryk in roering kwamen, zoo goed den Bulga-ren en Serviërs aïs den Russen, het hoogste doel toe van hun politieke streven. In Rusland reikte de absolutistische staatsvorm den aanleg van 't volk nog byzonder de hand toe. Het volk ver-langde geleid te worden. Het wil op de hoogste plaats een vertegenwoordiger zien, wien het zyne vereering en zyn trouwhartig geloof kan toebren-gen ; en het heeft er niets tegen, ja, het is er zelfs trotsch op als hy het machtroer met krachtige vuist recht-houdt.In en door den staat heen werkt de kerke op het kultuur-werk, dat onder de leiding van het staats-gezag voltrokken wordt. In Rusland even-min als in 't By-zantynsche ryk mag men zich omtrent het juiste verhouden tus-schen staat en kerke nietlatenvan den weg leiden door de me-nigvuldige wryvingen tusschen beide mach-ten. Zeker is de kerk hoogst gevoelig, wanneer zy — lyk het onder Peter den Groote voorviel — door den staat op haar eigen gebied wordt aangetast. Zeker zet zy, die uit princiep het erf der vaderen hoeden wil een sterk mistrouwen in tegen elke nieuwerigheid. Maar dit laat geenszins weg dat de kerk den staat, dien zy als geestelyk goed aanziet, de hand toereikt en dat zy hem krachten bybrengt, die juist de opgaande ontwikkeling te goede staan. De kerk schaft in Rusland vooral den bodem aan, waarop elke kultuurwerk opryst, doordien ze eerst een werkelyke volksgemeenschap, een volks-gevoel ontkiemen doet. Men hoeft zich maar voor het oog te spiegelen, hoeveel volkeren, met we-derzydsche vyandige karakters, Rusland in zyn grenzen samenhoudt. De staat spyts al zyne dwangmiddelen had er nooit kunnen toekomen hen innerlyk met mekaar gelyk te houden ; de kerk heeft hem hierin geholpen, doordien zy hun een gemeenzaam geestelyk bezit verleende. Wat aandeel de kerke aan het scheppen der volkseenheid nam en nog neemt, heeft de Rus-sische gesehiedenis meer dan eens uitgemaakt. Yooral in den tyd der heerschappy der Tartaren, toen de staat was omgeworpen, heeft zy alleen het volk byeengehouden, evenals de Bulgaren, Serviërs, Grieken en Armeniërs de redding van Het btadliuis in Haun.-Miinden hun volksdom uit-sluitelyk hunne kerk te danken hebben. Men mag het wel aan de vraag te stel-len of een reuzenryk lyk Rusland wel te regeeren ware, zoo die geestelyke band de verstgelegene en de laagstgezonkene stammen niet byeen-hield. Dekerkkweekt eerst het warm ge-voel voor het geheele aan, hetgeen de hypo-thesis voor het wer-ken door het heele samenstelt. Waar is ihet dat de kerk niet Àiitsluitelyk met gee-■stelyke middelen haar werk uitoefent. Zy van haren kant gaat zonder omzien naar de hulp van den staat terug daar waar zy hare stelling bedreigd ziet. Maar veroveringen, die de russische kerk teweegbracht en nog teweegbrengt, worden op dien weg aller-minst voltrokken. Hetgeen de russische kerk al tyd nog meervooruitbrengt, is ongetwyfeld de zedelyke drukking, die uitgaat van hare aanhan-gers. Yolksgevoel en godsdienstgevoel zyn den Rus zoo eenig geworden, dat hy in den waren zin slechts diegenen als zyn volksgenoten aanziet, die tezelvertyd rechtgeloovigen zyn. Daarin ligt hierom geen neiging om andersdenkenden open-lykte vervolgen. Daartoe houdt de Rus veel te weinig van aandoeningen. Wel echter ligt daarin

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.