BftÛOCÊ iô JÀNUA&Ï 1914 EEN CENT PBR NUMMEi?. 3* JAAH 2 WET BRUGSCWE VOLK K/lTMQLiEK VOLKSGEZi N D WEEKBLflD VOOR Jht*. BRUCGE EN OMSTREKEN Een heugelijke dag. Voor onze katholieke werklieden van Brugge zal die maandag van 5 Januari een heugelijke dag blijven. 't Was geen dag van feest of blaai maar van ernstige stille grondvesting waarop eensdaags onze werkliedenstand vol fierheid zijn eigen grootheid bouwen moet. In den Katholieken Werkliedenbond. Dâaruit moet hij fier, bewust van eigen weerde en bc^ield met aposteleniever opgroeien, de kajholieke'werkman. Om hun dat te zeggen, had 't bestuur eenen onzér flinkste werkers voor den werkman, E. H. Buysschaert, uitgenoodigd. In krachtvolle, diep-ingrijpende taai, hieid hij zijne rede — gevoed doorde ondervinding van de reeds bloeiende Werkliedenbonden van 't Zuiden, en die rede is 't met den indruk dien zij teweegbracht die een van de feiten uitmaskt waarom die maandag van 5 Januari een heugelijke dag zal blijven. Zoo sprak de spreker : De Werkliedenbond is het jongste kind der samenleving dat begint op zijn eigen beenen te loopen en dat kind nu wordt slecht beoordeeld in 't algemeen, omdat het van den werklieden stand is. Men zegt vele kwaad ervan en die men weet zijoen zeg te zeggen over geheel het wezen van den werkman als ware er daar niets goeds in te vinden, noch op godsdienstig, noch op zedelijk, noch op maatschappelijk gebied. Moest dit nu zoo zijn, dan is het hoogst nood-zakelijfc dien toestand te verbeteren ; maar als men nu zoo begint te spreken, dan is « men » niet meer thuis. Ûie gezegdens zijn nochtans, voor velen mis-schien dicht bij de waarheid ; maar men vergeet dat er begint licht op te gaan, dat de werklieden hier en daar 't hooid omhoog steken en willen hunnen stand ophelpen. Er is eene bewustheid van eigen weerde die opkomt en waardoor de werklieden hun eigen weg willen banen. Die drift is iets goeds en daarom is het dat de Werkliedenbonden tôt stand komen om door die neiging den werkliedenstand hooger op te bren-gen en te streven naar eigen ontvoogding. Daartoe nu zijn er apostels noodig die geîuk-kiglijk reeds onder de werklieden gevonden worden. 't Zijn mannen met een rechtmatige liefde voor eigen weerde die hooger op wilien en als kristenen, en als vakmannen en als bur-gers : als kristenen die weten dat de godsdiesst voor hen is gelijk voor anderen, dat de kerken huane huizen, de commu iebanken hunne spijs-tafels der ziel zijn ; als vakmannen die hoog-schatten hunnen arbeid en hun werk ; als bur-gers die er aan houden de plaats te bekleeden volgens hunnen stand en door anderen geéerbie-digd te worden. Apostels zijn mannen met breede broederliefde, die uitsluit de bekrompene ikzucht die nooit anderen gedenkt, de kleingees- ' tige afgunst die de meerweerde van anderen niet verdragen kan, de zielvergallende minach-tingdie reeds den Pharizëer van den Tempel 1 kenmerkte en den mensch daartoe brengt hem 1 steeds van den minderen man al te zonderen. Neen, apostelschap kent noch ikzucht, noch afgunst, noch minachting, maar 't is eerder de ware uitwerking derkristene solidariteit in tegen- 1 stelling met de haat- en geldsolidariteit. Willen nu de werklieden dit ailes ten voile l uitwerken, dan moeten zij genoegzaam be- I kwaamheid bezitten en hun zelven gesteund voelen door gelijkdenkende broeders. Bfide kan , hun best verschaft worden in hunne regelmatige j vergaderingen, waar zij dan ook geern moeten , naartoe komen. , Nog eens dus, dringt zich de noodzakeîijkheid op van den Werkliedenbond en zoo komen wij , tôt eene standsorganisatie die goed overeenstemt ] met de kristene broederliefde. , ' • • I Werklieden, overweegt die diepe waarheden ! en laat ze doorleven in gansch uwe levenswijz.e. Nu reeds zijt ge 150 in uwen Bond. Gfl gevoelt u ' dus gerugsteund reeds en uwe vergaderingen i vormen u tôt uwe roeping. Stilaan — 't is immers best alzoo — groeit ; uwe kern van overtuigde mannen. Weest er fier I over en zet het heilig vuur uwer groeiende fier- < heid en broederliefde over aan uwe werkbroe- 1 des. Er smeult iets onder u, laat het vuurtje stilaan oplaaien en een grooten brand worden. i • Een ander feit nog. In die zelfde vergadering werd een nieuws ook meegedeeld dat zeer verheugend is voor onze kaiholieke werklieden en van het allergrootste belang voor hunne toekomst. Dieazelfden dag immers werd — dastk aan 't aanhoudend aandringen van de werklieden, bestuur- en andere îeden van den Katholieken Werkliedenbond, — de maatschappij gesticht « Katholieke Volksbakkerij Ons Krood ». Met blijde tof juichingen werd dit nieuws vernomen 't Was den 17 November 1912 iu den Socialec Sfudiedag hier gehouden, dat voor 't eerst de vraag geopperd werd, (dis vroegertijds meer-inalen reeds besproken werd) : Wanneer zuller onze katholieke werklieden hunne bakkerij heb-ben zooals te Gent, te Brusse!, te Antwerpen, enz. ? Die vraag, beloofde men, zou ocderzocht worden ; en dat werd ze. Kort daarop, met December, werd de Katholieke Werkliedenbond gesticht. 't Duurde niet lang, of daar werd de vraag door verschiliende werklieden opnieuw gesteld tn van dan af nam het bestuur van den Bond, meestal werklieden, het op zich, dit belangrijk vraagstuk te onder-zoeken.Het vraagstuk eene vclkabakktrij te stichten > oor katholieke werklieden, werd dan ook diep-grondig met al zijn voor en tegen onder al zijne gevolgen, kwade en goede, bestudeerd. Lang heeft dit geduurd en van overhaasung en onbedachtheid kan er dan ook geen spraak zijn. Oie werklieden hebben, zooals elke mensch dit zou doen, eerst aan hun zelven en hunne broeders gedacht en hun persooclijk voordeel overwogen, zedelijk voor hunne standsver-heffiog, stoffelijk voor hunne lotsverbe<ering. 't Voorbeeld en de ondervinding van elders woog grootelijks in de schaal. Nauwkeurig werden de geestestoestand en de veriangens onzer katholieke werklieden gepeild. Als kristenen, bekommerd ook met 't lot der kleine burgerij, hebben zij ook de gevolgen langs dien kant gewetensvol overdacht. Pijnlijke per-soonlijke gevolgen kunnen daaruit voortspruiten, wat hen iang deed aarzeien. Doch uit 't onder-zoek elders, bleek het dat het zeer beperkte gevallen zou treffen en enkel tijdelijk of bij over-gang. Vooral de algemesne s trekking die niet kan geloochead worden, werd in acht genomen. De streving naar samenwerking is algemeen, niet alleen bij de werklieden maar ook bij de bedienden en burgers. Wat de bedienden doen — ook hoogere bedienden — wat de burggrs doen, zooals in samenwerkende brouwerij, zouden het ook de werklieden niet doen ? Voora! werd de vraag gesteld : indien wij geen bakkerij stichten, zal dan toch deze tijdeHjke eu beperkte kwaal niet bestaan.of is dit nieteen jammeriijk, ja, maar een onvermijddijke kwaal geworden, die wij toch niet kunnen verhelpec? En als ztj dit nu 4<onden doen — met eene bestaande bakkerij over te nemen — zooals de gelegenheid zich aanbood en als de siichting van twee liberale volksbakkerijen nu als natuurlijk gelegenheid daartoe gaf, moesten dan de katholieke werk-lisden alleen den last dragen van eenen toestand dien zij tea anderen, en niemand kan verhclpen ? Dit allés werd meermalen besproken in de bestuur- en in de algemeene vergaderingen van den katholieken werkliedenbond. Daarop werden onderhandelingen aange-kuoopt met de bedoelde bakkerij, doch die konden tôt geen overeeakomst uitloopen, Na nieuw onderzoek scheen bet dat de wagen nu eens aan 't rolien voort rolien moest, en zoo kwam het dat maandag die nieuwe maatschappij « Ons Brood » gesticht werd, mat het doel eene katholieke volksbakkerij op te richtea. De geestdrift, waarmede de werklieden dit nieuws begroetten, voorspelt haar welgelukken. Bijna al de stichters zijn werklieden, die dan ook de meerderheid hebben in den Beheerraad. Na de vergadering van maandag, zoo vernamen wij, boden zich neg zevsn andere werklieden aan om ook voor een aandeel van 100 fr. in te schrijven. De werklieden zouden moeten zorgen zoo vroeg mogelijk gansch het kapitaal in handen te hebben. Wij vernamen ook dat later, bij het in gang steken der bakkerij, aandeelen van 10 fr zullen ondsrschreven worden, door ai dezen die bsgeeren zich aan te sluiien. Werkiieder?, spaart dus van nu af, om van den eersten dag uwe katholieke volksbakkerij te kunnen bijtredca. Nietwaar, beste lezer,dat die maandag,om die redavoering en die stichting, wel een heugelijke dag m«*g heet«n ? B. V. Kroniek der week. k In de Kamer. e e Woensdag hernam de Kamer de besprfkirg der schoolwet. 't Is te zeggsn dat het zoo op 't dagorde staat. De opposiiie zotkt noten met , eaatjes, met de hoop die zoo rechtveerdige wet p te kunnen begraven. Doch wij hopen dat de )t katholieken zich niet zullen laten gedoen. Ze 1( moeten van nu voort doorwerken. 't Is hoog j tijd. Aadere wetten staan te wachten. De oppo-p sitie maakt misbruik van haar recht, en jammer c genoeg, 't règlement van de Kamer laat niet toe .. dit genoegzaam te bssletlen. Daarom moet de n puhlieke opinie hoe langer hoe mesr daar op wegen. * i, « « " De fortuin van Bebel. ( De duiïsche socialistenhoofdman Bebel is s) over eenige maanden overleden in Zwitserland, e en er werd in den tijd nogal gerucht gemaakt n nepens het fortuintje dat hij naliet. , Die kwestie is nu bepaald geregeld met de zwitsersche contributiën, door het betalen der erfenisrechten. Deze zijn berekend geworden op een kapitaal n van 1,250,000 fr. Men veronderstelt dat Bebel ook nog weer-e dijen besit in Duitschland en men schat zijn £ geheel fortuin op 1 1/2 miljoen fracks. G Dus minstens 1 1/4 miljoen ; wellicht 11/2 miljoen, het steekt op geen kwart miljoentje. 1 Als men weet dat Bebel de zoon was van een Jj duitschen onderofficier zonder fortuin. dan kan * "SB3S '-er~ksaen hoevefl dz duitsche ieider v»n " het socialismus ge(k)off«rd heeft. f* Bebel was voor de btlgische socios een voorbeeld van (k)off«raar. Geen wonder dat zij ® hem zoo trouw mogelijk willen navolgen. (S ♦ • » ^ Welsprekende vergelijking. r- Uit de rekening vaa den ouden ziekeabond i, der Gilde bîijkt dat gedurende zijn r- negentien Jaar bestaan, hij enkel uitgaf le voor bediendenloon en administratie 3954.40 fr. r- Dit is voor cen ledengetal dat gewoonlijk van 8 et tôt 900 beliep. 't Overige van de bestuurkosten i. werd betaald door giften. Bijdraag aan de partij J, kent hij niet. le Welnu, wij hebben hier voor ons drie rekenin-m gen liggen van den Bond Moyson : Ie en laa'ste rs trimester 1912 en Ie trimester 1913. Hewel, ge-ij, durende deze 9 maanden werden daar uitgege-a! ven voor bsdisndenloon, administratie, classeur-rij bibliotheek en bijdrags voo^ de partij de som te van 3523.80 fr. Oat sou maken voor één jaar a, meer dau de ziekenbond der Gilde in negen-ie tien Jaar bestaan !! iu Is het dan te vsrwonderan dat zij, niettegen-•ij staande hunne duizend ledîn, een gat in de kas :h krijgen ? En is het te verwonderen dat reeds le vcrschillige leden van hunnen bond naar de id niçuwen ziekenbond van de Gilde overgaan ? k- Zij blijven nog voor eenen tijd lid in den Bond id Moyson tôt dat ze bij ons in hunne rechten ? komen. Zij hebben dus liever eenen zekeren tijd le dubbels bijdraag te betalen om weldra van den m Bond Moyson af te zijn. • « • je Een pakske zeever. g'Herinnert u dat wc aan de democraten twee sn vraagskens stelden over 14 dagen. Zij beschuldigen de christene vakvereenigin-!i gen van geen looesverhooging te mogen bewer-e' ken. Voor de zevende maal nu vroegen wij ben : maar bcpaalt dan ; noemt dan toch ten minsten lit één enkel feit. Als gs beschuldigt dan moet ge î- toch weten waarom. Welnu nog nooit ant-'k woordden-zij. En nu hebben zij geantwoord la nevens de zaak. Wilt ge eens geheel hun j> antwoord hooren ? Als dat gesn zeever is zuîi si ge zelf oordeelen. « De Qitde zeevert nu meer dan 25 jaar over lotsverbele-'■S ring van de werkende klas, en zij was nooit in state iets te te doen, wan! zij mocht met van de groote politieke bazen. in (Maar bewjjst dat.) r « De werklieden moesten dus htm bnik vutten met eenige woorden van den eensii of anderen zeeveraar, die er breed !® voor betaald werd rt « Zisnde dat al hun zeeveren tôt niets leidt en ai de ■g werHieden van hun wegloopen ('i i3 welliclit dasrmtj dat meest ai de vereenigingen in leden winnen en sommigen verdubbflden), geven ze nu pootjes aan de socialisten en lc trachlen alzoo de vrucht te ptukken van andermans werk. » « Vroeger mocht geen een christen werkman spreken of handeten met een demoeraat, socialist of iibcraal, of j-fj werden bedreîgd met wegzending uit de Gilde, « Nu houden de po'.itieke zeeveraars uit de Gilde vergaderingen met onafhankelijken en socialisten, soms in hunne eigene tokaten der Gilde. « Ge ziet het, werklieden, dat die politieke Gildemannen de hand reiken naar al wie hun reddea wil, als Pietje de dood hen bij hun vel heeft. (Wet, menschen, de socialisten worden onze redders !) « Ziet ge nu welke comedianten dat zijn ! « En dat wilt zich voor ware verdedigers van 't werkvolk uitgeven. « Comedianten ! Zeeveraars ? » En dat is ailes M! Een fsl antwoord,nietwaar ? Om te bewijzen dat de christene vereenigingen geen loonsverhooging mogen betrschten, zeggen zij, ze doen te samen met de socialisten II En is dat ailes wat zij weten ? Ze zouden zich best eens herinneren wat een sccialist hen naar het hoofd wierp in die fameuze mislukte vergadering waar ze zouden eenen grooten vakbond stichten.... waarvan geen tien werklieden wilden 1 De waarheid is dat de democraten inderdaad aile ernstige werking der vereeniging tegen-werken, met aan de menschen te doen gelooven dat aile lotsverbetering moet komen van ge-meente of Staat. Daarmeê vergeten de werklieden dat zij eerst en vooral op hen zelven moeten rekenen. Wij hadden er bij gevraagd in welke loonsbe-weging men ooit Fonteyne aan 't werk gezien had of voor welk ambacht hij iets bekomen had. En daarop antwoorden zij niet. Natuurlijk,ze zouden moeten zeggen : in geene en voor geene. En dat wilt zich voor ware verdedigers van 't werkvolk uitgeven ! Comedianten ! Zeeveraars ! " — # • Een raadsel. « Zij vagen hunne botten aan de bespreking der begrooting. » Woorden uit « De Volkseeuw » 4 Jan. Dit passen zij toe op sommige katholieken die afwezig waren op ééa van de ziitingen van den gemeenteraad waar de stadsbegrooting werd besproken. Maar. zegden wij : daar zit iefs onder. De bespreking van de stadsbegrooting is vooral belangrijk voor de oppositie. De leden van de opposiiie, immers, hebben daar de bijzonderste gelegenheid om hunne voorstellen voor te dragen. Of waarom moeten ze dan in den gemeenteraad zetelen ? Welnu, op geen een van die vergaderingen was Fonteyne aanwezig. Als er dus zaak is van zijne botten te vagen aan de bespreking van de stadsbegrooting, 't is dan toch wel op Fonteyne dat hetpast. Hij heeft zijne jagers botten er aan gevasgd. 't Waren immers de laatsts dagen dat de jacht opes was. En nu komt het raadsel. 't Schijnt dat sommige kopstukken kwaad zijn omdat Fonteyne alzoo opentlijk ïijne botten vaagt aan 't werkvolk van Brugge. Zouden ze soms dien middel niet hebben uitgedacht : aan de katholieken ver-wijten 't gette dat ze eigentlijk aan Fonteyne willen onder den neus wrijven ? Goed gevonden mannen, klopt hem maar op de kneukels, want isdereen zegt het : die man doet hier niets 1 De aanstaande kiezingen. We hebben er, in de maand Mei aanstaande. Maar in West-Vlaanderen niet. Voor de Kamer is er, in de maand Mei aanstaande, ste.riming in de provicciôn Henegouw, Luik, Oost-Vlaanderen en Limburg. Henegouw kiest 31 volksvertegenwoordigers: 10 katholiekert en 21 antikatholieken. Luik 22 : 8 katholieken en 14 antikatholieken. Oost-Vlaanderen 28: 18 katholieken, 9 an-tikathoiisken eu M. Pieter Daens. Limburg : 7 — al katholieken. In Mïi zullen er dus 88 zeiels op 't spel 8»a»ti, waarvsn 43 aan de katholieken behooren en 45 door de antikatholieken bezet zijn. Vas de jare is er geen klezing voor den Senaat. In West-Vlaanderen en hebben wij maar sscatoriale kicting bij twee jaar. Zooals men weet bestaat de Kamer van volks vertegeawoordigsrs uit 186 leden, verdteld aîs volgt : 101 katholieken 83 antikatholieken 1 demoeraat, M. Pieter Daens 1 af gevallen priester, Fonteyne.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.