N°. 2. JLosse nummers Ô Cent. WOENSDAG 12 MEI 1915. Vlaamsch Weekblad Abonnements-prijs : 25 cents per maand ter behartiging van de belangen der Belgische Vluchtelingerç. Redactie •n Administratif: Markt 13, ROOSENDAAL Dit biad verschijnt elken WOEJSfSDA.G. Lees op de 2' blz. de il teressante bijdragen over be stuurbare luchtschepen en on derzeeërs. Onze Houdina van Straks. Tusschen aile verwoestingen aan gericht door dezen bij uitstek gru welgierigen oorlog, waaraan von Hin denburg's humaanste uitleg mets t verschoonen vermag, bestaat er een catégorie welke men nooit te schattei komt en die lang na den Vrede ei den Steden-heropbouw nog blijve] zal: die van de Geestelijk- Ontredderden Door dat Ultimatum — vooi beeld van grofste plichtsverbreken< onrecht — dat als een onverwacht vuistslag ons op 't hoofd viel ei door de eerste roemrijke wapenfeiten ~crtë ôTrâ^vroegtydîg vlctorie dëdei kraaien, geraakten we de kluts kwij en kwamen er gansch gehavem van uit. Aile équilibre was verstoord gevoel overrompelde de Rede en dez< 't Gevoel : zoo — door dit verbrekei van verhoudingen en 't aanhitseï van haat dat aile klaar-doorzicht on; ontnam — kwam ailes in valscl daglicht te staan en kregen we eei onjuist begrip over ons doen en la ten. Bovendien — blijkbaar zonde: zioh de minste afrekening te vragei van wat ze begingen — hadden onz< kranten op zich genomen ailes maa: in één zak te steken om er des t< duchtiger op te hameren. In da zonder-onderscheiden-geeselen en aan blazen van blakenden haat bestom te dien tijde veelal ons Patriotisme Doch vele, door de huidige neutrale landscure, zijn weer gezond gewordei en ze mogen er een kaars voor brandei dat ze de heilbrengende kouwe douch< hebben ontvangen die, na de hevigst* opgehitstheid, tôt bedaren bracht Juist-inzicht waaraan het ons man gelde keert weer en we hervattei temperament. # * j En het eerste wat men, na diei roes inziet, is het onjuiste van da in-globe verfoeien. Dat, wat te hâter valt, te dooden zelfs, is niet het volI maar wel de richting waarin het werc gestuuwd: al te ver gedreven Pan germanisme en het waanzinnig Mi litairime met zijn zoo-gezegde wereld missie, dat niet alleenliik voor d< naburige landen schrikbarend was maar ook Duitschland's beste facul teiten vergiftigend verorberde ! Daar uit komt al het tegenwoordig onhei' en dat gedrocht, 'een worp uit mal hersens en parasiteerend op de krac] ten van het volk, hoeft voorgot - gewurgd opdat het niet meer op oi uitbrake deze ellendige treurnis. Doc weinig doorzielstig vind ik diegene die spreken durven van Duitschlar complété éliminatie als van een n; tuurlijk tegebeuren iets; en bovei dien, dit wenschen is een bewusteloi schade berokkenen aan het vaderlan De hoogste nationale wensch d bij eenieder in 't harte ligt, is na hi opruimen van aile schadelijke ove blijfselen van dezen oorlog, in on: Vlaamsche zelfstandigheid weelder: op te bloeien. Van zulke overblijfsele die den bloei zouden stremmen li^ het gevaarlijkste in ons zelf : ove tollige en slecht gerichte haat waari we, mak, ons drillen lieten, doch d ons eigen ten kwade zou kunne vallen en waarvan het aankweeke £ ?t«edji-zelf-verminderlng is. Aan h< ^ toomen van deze drift hoeven c beste zorgen besteed, willen we on; zelfstandigheid redden, die we ni< uitsluitend herwinnen zullen do( het terugwerpen van den overwe diger en behouden door verdragei Dit ligt eerst en vooral aan ons e zoo we er voor opgewassen zijn kui nen wij ons eene zellstandigheid ve: werven kantiger dan welk Volk ool Doch dââr, waar er bloei zou bi [• staan, kan ook verval zyn : aa onvermijdelijlce bèinvloeding stelt c géographische ligging des lands or [• # bloot : klein volk tusschen vele groofc transito-land. Zoolang we er tege bestand zijn deze invloeden tôt h< ^ Onze om te zetten en te versmeltei dan zal een rijke tijd voor ons o] dagen — de geschiedenis staaft dî de guide tijdperken alzoo ontstonde — wanneer we in wrijving kome met zooveel ontwikkeling mogelijl Doch het van kant zetten eener di( rijkste invloeden is ruimte schenke aan andere, is het ondergaan één< kultuur, is ons bewusteloos verknecl 1 ten-naar-den-geest. Doch tastbaa: , der is deze verhouding-verbreken i Handel en Industrie. Dat die ove: 1 tollige Made in Germany moet g< t fnuikt, voor zooveel dit ons niet te t schade lcomen zal, biedt geen twijfi s — maar onzin begingen de blade l die Duitschland uit dien kring vaa£ • den, want ze maken ons afhankelij ■ van andere ! "Aile klokjes hoore • luiden,, blijkt me de eerste les i î kennis "zaken,, ! , Door den oorlog zijn we gewaai - schuwd hoe we indringerij te kee ■ moeten gaan en het is niet te vre( l zen dat in dezelfde mate als vroegei le verbindingen zullen aangeknoopt me i- een volk — ware het dan ook vai )d zijn kanker bevrijJ — waar sym is pathie, voor het enrst, ons niet za h naar toe drijven ! Doch noem ik eei in aanslag op onze zelfstandigheid ail d systematisch tegen \ erken van al wa i- Duitsch is en het ;.anwakkeren vai i- Haat tegen dat Volk. >s * * * Dit komt — mi!n inziens — d< , 16 waarheid zeer nabij. ^ Doch kan het wel gebeuren da r" dit ailes, in sommiger oogen, weinij :e vaderl andslievend getint is — maa S op dezen, die deze regels zulke woor n den aanwrijven, mag men dezelfdi toepassen, daar ze in hun Patriotismi r" — al wanen ze dit dan Hemel-wijd — n nog geen voldoende offervaardigheû Le vinden voor net afzweren van dei n Haat die ze op sbeptouw voert a 11 zou dit het volk ook ien goede komen Fatriotten mag xnen noemen al e leenlijk diegene, die aanmanen to ,e kalmte waar men overal naar snakt ^ Haat zullen dempen en ons in di< »r richting voorlichten. De Halle van Ieperen. n Het schoonste omzier kunstgabouwlei! ^ dat als slachtoffer gevallen is aani cb woed© deir Barb aren is wel de vermaiard r- lakenhalle va» leipeirfen. In d© tweôdja' £ helft der XlIIe eeuw toen Ieperen>, met Brugge en Gepit een deo- gTootsteden vaj het oude Vlalandere®', tôt bat tioppunt viaj n bloei waS gtakbmieai en vodr zoovfer mei , de ou de cliroiiiiekfechrij vers mialg1 geloioiven 10.000 zdel'ein telde, eischte de .aïtijd toie LS nemenide jûtbreidîng van de lajcenmairk 3 den aafrL'leg1 vain dit prajohte^emplaar vaj ' vroeg'-gothiefe burgierlijfce architeotuwr. o Het typiseh g'rsonidplam der groota Vlajaim scbe halle — vier vlaugials die eea reeht hoteldgie binnienkoer oiinringen en middei op 'den vqoTigiewl bat balfort — vindt hie; >- zijn meest volkoanem verwezenlijkingj tar ^ wijl ^bet te Birug'ge oif ta Mechelen jevfân ean3,- maar ini beseheiden |afmetiing)ej n vooricomt. De Halle van Iepereni was, me n oinzie starlhuizen van Leuven en Brussel de meest harmonie- eru Mraichtvolla uitin^ van de mi cl deleeuwscbe burgerlijkfe bouw >r kirnst in West Europa. De onglerwone n lengte van den vodrgevel in verhoudin^ met de hoogte en met het stedle dak >r gaven best dein ajajrd weler vafa nutjsige bouw,- wa^r eerst en voioral behotefte £ alam veal ruimté ter wijl de stattigje mass; r" van het hooge vierkainit, belfort het eenig n 2îns eamtoonig giebetel tôt een wanderk orgamische eenbeid samenvoegdej waar ton L" ook de albakenimg bij middeil van toren i- tjes op de vier uitihoeklem bijdroeg. Du n ftialalmtralceetring vertoomd© den invloec van het keurig'e Frajnisehe hoog-goitjhiek ^ de kasteeltjes a,an die kro;oinlijst berin n nerdeni] nog' alan den oerouden tijd, wain nieer balfort e© halle nogi ajls ,uiterst( >" weeTplaaits deir jongla stad dieouden. k Die bewuste macht dar vrijglevocbtt n en thans roemrijk heerschende burgeri is treffend weergegeven' door den zlwarer Q stioeren halletoreni, wier somberen eirnsl toioh eenig'zins gatampe'rd wordt doptr d« halrimonievolle verhoudtagtein, door eer passtende versiering va;n blindhage-n er r vensters en bijzonder doior de alardige met leien bedekitie spil tusacheiin vier hoek totnana die de bekroning v.oïmide. , Die Halle van Ieperem- wap een dej ■ t eerate en in de middeleeuwen betrekke lijkie .zeldzama voorbeelden vain 'egn qonse quent door drijven tôt zijn volkotmen lasthe- - tische gedaante van hetgeen het groote } monument is van bat huidiga kultuur tijdperk, naimelijk het' gebouw a|an hei 1 openbaar nut gtewijd. In bat yoortbrengeir 3 van zulkja gewroiohteîn heeft de Nedejr-, lamdscbe gothiek overigene uitgemunt neageins anders dan in ons Vla^ndemr i en Birabaiiut. bebeersoht tegelijkjertijd m|e1 Iden slanken toïlen der hopfdkerk, uit-ing van bet mystisch go'dsdieinistig gevo&l dea middeleeuwsohe M^aiatetïhappij, het stoeïï bielfortpallaldium der vrij© en zich zielJ 3 regeerende bevolking. Immsrs onze Ylaa|mscbei glemielelnitan k waren als de emhryp's vain 3e molderM staaltteopvaitting. Op omzen bodem wetr-? Iden de rechtem van het souveraine volk gtet r boiren en werd den eersten atrijd om hei bohoud der rachtan gestoeden. En wonidere gril der geschiedenis ! Wan i neer nu een ,staa,t 'die jnet eeh fapjaftiieikk 3 behouds'ge-zindheid zioh tot k(almpiolein stell vain het oude despo'tislme ein. de Eurtor - pteesebe demoeraltie bedreigld, is het weea 1 dat zielfde Belgische volk $a!t dan eerste® dam tegen de|m overweldiger da|arsitelldj 1 ia bet op dezen "West-Vlaai'mscbem bodem 1 dat de wreâde st'rijd wordt uitgavoohtenj is bet op die aloude burohtan der ea^ste ' vrije staten dat hii ziiliD dollei woeide bet • vierS met ze tôt puin ta schiiefÉam. [j Mjaiatr de geest die zia eelnmalal daed opjrijzten staajt buitem het bareikl van .zijn î vernielingstuigen. Een 'vrij volk kan ) nooit betaugeld wotfdeto door |0en ras da|i zioh verlaagit tot ta buigen nala-r Isien , despotische kliek; nleem, 'in Vlalandeirtein zag de moderne demoera|tiei het lèvent lioht en doorl yiaa)ndeirein zlal dezlel gered i worden. CALC. Nederlands Onzijdigheid. leimand die zioh En Vedatta teekent. b sohrijft in de r,Fortnightly Eeview" ovar i Nederlands on'zijidigbeid : i 5jHet Nedarlandsche volk" zegt sohrij- îi ver,- ;,is niet zoo oinnoozel als het, £ sohijnt" j,en' regeeringen hebben vele - middelen om wa,airschuwingien tel oint-fc vaingen van een verajndering van plan-î nen bij een nabuur. In wlelerwil v.an officdeele ve-rklaringen, zoowel in Den - Haalg a,ls te Berlijny dat de houding van - Duitschland ten opziohfe van Nederland i niet is veranderd,- lis er in Nelderla(nd on ' gerustbeid ontstaan uit het vermoedten - dat de Duitsche militaire en mairine-auto*- - riteiten toi b»t ijizicbt kogmejn, dat de l onzijdigheid van Nederland ba|ar dietnsiten b heeft gedaap eui nu meer een hindje|rpla|ail j dan een hulp is. Het denkbeiald,- da|t f Duitschland onider geen voorwaiarden aan - Nederland demi oorlog1 zal verklaren, is in iden laatsteiL tijd zoowal in Engejlialnd jails •; in Nederland ten zeiersta ajan bat wiainka- i len gebraoht. Een be|rnieuwdla overwe- - ging van dan geheeïen toestaind zial eenige a redenea opleveren voor die mejening, dat q eeji tot nog toe on waa;rscjhijnlijka vge*- - beurtenis inderda,ad kan gieibeuren., en da|t si zeier spoedig'.'- i Duitschland denkt nog te winnen,- zij - het dan niet zioo snel en volkomem a|ls S bet eerst hoopta Daa{rtqa meent het Em-L geland te moeten fnuikeai. Dat traoht hlat ; met zijn duikbooten te doen. Maar het - zal die eerst gaeld kunnien gebruiken w.ali- ■ neier het dei mondan van Seheld©; JVlajas s) m Eijim in bazit hee[ft. Komt bat tot da slotsomj dat Engelajnd alleen \^a|n Nqder- » land uit goed aiainjgepakt kan worden^ j daai za,l het ans lalnd niet spairen. Van i Antwerpen kan Duitsohland niet heit voile ; nut trekklein, zoaider de vaart op de i Sdhelde. Die zou het. kuhruen verkjrijgen,! i als Nederland zijn bondgenoot werd. Mot-- . gelijk heeft heit in Den Haag de regeering i daarover gopolst en heeft. djajti daar op- ■ sehuddmg teweeg gebracht. Een ainder middel is, Nederland onverhoeds met een ; overstelpende, oviermatjht a|a(ni ^ VftOieOi Nie|t alleen door dep mond der wia|t|a'r-wegem ta bezetten, belemmert Nederland Duitschland ; ook m©t Limburg. Duitschland ka|n de twee hoofdspoorl ij nen ,• <Jie fia Maastricht e® Eoermonid over dei M;a|ajs gaain; niet gebruiken. De spporweg over Maastricht zou Aken rechtistreeîkfe met Leuven in v^rbinding brangan,; die o|ver Eoermonid Gladba|oth eto Dalbeim mie|t Ant werpeln. Deze verbindingen met België zijn voor de Duitschers vani z-ooveel be-lang,- idalt m'en in het begin van dein oor-1 log vasit geloioflde-,- da|t D'uitschliand er da ii onzijdigheid va,n Neiderlajnd om ziou seshen-' den; maa|r toam de overgapg vain da Maas tusschen Luik en Visé voldoeindie( blelgl^ werd heit plan om dopr Nederland heen il te trekken opgegevetm, meent de sohrijver. Nu het in bazit nemen van de Frlajnjsicjl^i NoordweS'tk'uSt is misluk-t en Zeebrugga ; Onvoldoan'de blijkt en elk oogenblik bo-vanldieln verloren kan gajain,- is de op'vajt-ting die tôt nog1 toe he^ft gebiaers|c)htf ) herzien. De waarde va© de ontedndijg e|ter-: ker sîtelling va,n> Antwerpan is meer en ■ maer gevoeld. Maair zondar de Scilieldej • is er van die stelling' niet behoor^jjk pjajrtij i te tiiek'ken. De Sohelde moat ope® komen?-; en allé iniddelein van viarbinding tussqben . Antwerpeni en Duitschland moelten bla- ■ sidhikb'aar zijn. In beide opzicht i ver-| spert Nederlands onzijdigheid den wteg Diat ziin do overweeingem,- die Duitsfâh land aiaîndrijft,- om zic(h op zijn kleiniefnj gebuur te werpen. 5-,Er is alla redem om te gelooiven,; ' gaait de sebrij ver voortj ?,da;t de Nedarlandsche regeering, terwijl zij de gewone officieele verzieferingen' van bet tegen-! deel aflegrfc, tieiaeinde de ongerusthleid v,a|n het algemeen weg tlel nemen, over Duitsqh-land's voomemens ongerust is| geiworden." Hij is er verder zteker vainx dat Ned©rla[nd zioh tagan eeln. aanval zlal varidedigen. In bat begin van' den oorlog,- bawetert hij'; Wiais de Nederlandsche regeiering o.vertuigd dait Duitschland het zou winnen,- ma(ar nu vato het teiglenovergesteld. Zooveel openbaar is gawordtentj heeft Nederland reeds stappen' gleda|a|n ; wat Duitschland deed is in. duister gehuld-Neiderland heeift ta Berlijn geprotesteerd over zijn gtezonkfen sobepen,- het vliegen van lacihtsobepen en vliegtuigen over zijn gehied en over herhaa,lde scbeinding van zijn soevereinie rechten op hetl half-Duit-sclhe spoorweg-enelave ta Vlenlo. Het heeft het, volgehs den s'chrijver, ge.vra,agd waa.rom er zooveel Duitsche troepen zijn1 te Geilenkirohetoy Dalbeim? Eaildenkir-cihen5 Geldern en Goch. In dit verband noamt de sebrij ver ook het gavai miet de. Main. Blijkbaar,- zegt hij,- traicht Nederland te ontdekkenj wat Duitschland voor heeft. Wat Duitschlands stappen tegen Nederland betreft, bet zal vermoleldelijk niet in baweging kbnien,- voor het zijn maalb regelen voor de sameintrekking van zijn nieuwstie duikbooten' ta Antwerpien, Boit tardam en misschietni to Vlissiingen heeft fenomen. ;,Intusschen zal het met de rederlandscha regeiering spelen. Duitschland hoopt niet meer,- dait Nederlajnd kneedhaar zal blijkeni, zoo min jais het van Ameïika, is gebleklelni." De vr,a|ag jjst voor den schrijver of het vrfrzetj dat zich van Nederlaindsohe zijde eerder heeft ge-opanbaard dan Duitschlaind had gadacht. Duitschland tôt vervroegd ingrijpen ziajl noperj. Aan den ajnderein kaint k)aii de ferme houding vam Nederlajnd bij een nieuwe uittartinig eeîi breuk verha|asten. De Duitechere zijn overtuigd,- dat de Nederlanders niet meer staind zullen hou-den dan1 de Belgen,- die bovendien e©n sterke spervesting iru Luik hadden. Ma|ar de schrijver meent, dat de Duitscbers zioh wel eens kotnden vargissien. Hun troepen zijn niet meer zoo goed als die v,ajn denj eerstan tijd eb Nederland heeft zic|h al die maa(ndeni voorbereid en bezit nu een goed geoefond leger vaa ten minste 300.000 ^oau; <

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.