VIJFTIENDE JAAR Maandag 6 Juli 1914 30, St-Pieterstraat, Brussel ABONNEMENTEN: 1 jaar 6 maand 3 maand Jelgië, vrachtvrij ir. 14 1 3.50 Nederland, » 20 10 5.00 Andere landen 32 18 8.00 «en kan inschrijven ten buneele van het blad 30, St. Pieterstraat, Brussel en op die postfcantoren Aile abonnentcn ontvangen een Qeïllustreerd bijvoegseï van 8 bladz. De inschrijvcrs voor een jaar (14 fr.) hebben recht op een gratis boekenpremie. Vlaamsche Gazet Hoofdopsteller-Eigenaar : JULIUS HOSTE. BEU3SEL van BRUSSEL VERSCHIJNT 7 IÏ1AAL PER WEEK Beheer (aankondigingen) : A 291 Redaktie : A 2384 Nr 187 Maartdag^ 6 Juli 1914 Prijs : 5 centiemen AANKONDIGINGEN 4e Bladzijde, per kleinen regel. . . fr. 0,50 3° Bladzijde » 1,00 2e Bladzijde fr. 2 en » 5,00 Hechterlijke a!kondigingen ...» 5,00 Voor aile annoncen zich wenden ten bureele, St-PIETERSTRAAT, SO, BRUSSEL Chamberlain Zijn politieke loopbaan « De mortuis nil nisi bene » (van dooclen moogt ge niets dan goeds zeggen) is een dier eerbiedwaardige machtspreuikien, weJke men vaak hoort herhalen, maar die, wanneer men ze op den keper beschouwt, niets anders blij ken dan onzin. Een geschiedschrijver, die zulken regel als richtsncer zou aannemen, zou ons voorzeker een zonderjing soort werk leveren. Men ver-beelde zich een Jevensbeschrijving van 't is gelijk wat voor een man, waaruit men zorg-vuldig ailes zou wieden, dat tegen den held van het verhaai zou kunnen pleiten ! De ge-schiedenis toch wordt door het verduiken van feiten niet minder dan door rechtstreeksch liegen vervalscht. De eerste plicht van hem, die andere men-schen, hetzij levenden of dooden, beoordee-len wil, is integendeel niets te verbergen, de waarheid, niets dan de waarheid te spreken, maar ook gansch de waarheid. Dit grondbeginsel is het mijne en ik ga het op hetgeen ik van Joe Chamberlain te zeggen heb, toepassen. De afgestorvene was ongetwijfeld een deir begaafdste mannen, die de XIXe eeuw heeft voortgebracht. En nochtans is er niemandi, ' die in ernst zou durven beweren dat zijn naam in de geschiedenis dezelfde plaats zal inne-men als die van Cavour of Bismarck, van Lincoln of Gladstone, van O'Connell of Par-nell, van Thiers of Gambetta, ja zeJfs van # Palmerston of Beaconsfield. De redenen hiervan loopen in het oog. Dertien jaar geledien schreef ik (Staatkundi-ge Geschiedenis van het Iersche Volk, bl. 391): « De zoon van een rijken Birminghamschen nagelmaker, zonder literarische noch weten-schappelijke kultuur, maar een voortreffeliike man van zaken, sluw, behendig, hardnekkig, onvermoeibaar ; daa;rbij heerschzuchtig, hap-pig, beginselloos en tôt ailes in staat ; overi-gens, drieist, ruw, ongemanierd, een meester in het schelden en helaas ! ook in het liegen, zoo was en zoo is Chamberlain... Aan Chamberlain komt de onderscheiding toe op het staatkundag sclhaakboix]: konseicwent: de me-thcden te hebben toegepast van den minder nauwgezetten handelaai, die kost wat kost, ai ivv het i4oor het aanwcrKÎon fier oirseriijkstt middelen, zijn koffers zoekt te vullen en zijn mededingers te verpletteren ». Voor 1876 is hij de ahnachtige meester van Birmingham, openlijjk repn»b!ikein en bijna social i>$it. Zijn bedrijvigheid is wonderbaar en onder zijn leiding wordt in aile opzichten Birmingham de best bestuurde stad, niet al-leen van Engeland, inaar misschien wel van de heele wereld. De diensten aldaar door Chamberlain bewezen kan men niet hoog ge-noeg schatten. In 1876 zendt hem het dankbare Birmingham naar het Parlement. Den republikein hangt lui niet meer uit, maar blijft een radi-kaal onder de radikalen en maakt zich bijzon-der verdienstelijk door de stevige inrichting, die hij aan de liberale partij op kiesgebied weet te geven. Ook aarzelt Gladstone niet hem een plaats in het vrijzinnig kabinet van 1880 aan te bieden. Chamberlain is thans ministei. Het is zijn droom leider der liberale partij te worden in vervanging van Gladstone, dien hij te behoudend acht. Om aan den grij-zen staatsman den vcet te lichten konkelfoest hij met radikalen en met Ieren: aan dezen maakt hij zelfs ailes bekiend wat er in het kabinet wordt gezegd of gedaart. Maar in 1885 besluit Gladstone aan Ier-land zelf regeering te verleenen. Uit het veld geslagen maakt Chamberlain reahtsomkeer, verbindt zich met de konservatieven en sleept in zijn afval een aantal liberalen mede. Glad-stone's Home Rule-voorstel wordt verworper. met 30 stemmen meerderheid en de tories ko-men aan het roer. Chamberlain beweert nog altijd liberaal te zijn en stidît de partij der liberale unionisten. Maar die partij is niet leefbaar en bij elke kiezing gaat zii achteruit: weldra bestaat zij uit Chamberlain en eenige getrouwen. Het oogenblik is gekomen en de gewezen republikein wordt minister der kolonieën in de konservatieve regeering door wijlen Lord Sa-liaburv voorgezeten. Wat hij dan verrichtte hoet ik hier niet te vertellen: mijn lezors hebben noch Jamesons inval, noch den Zuidafrikaanschen oorJog ver-geten.De deerlijke uitslag van dien krijg had het aanzien der tories en van Ghambedain zelf beduidend verminderd. Deze haastte zich naar een afleiding uit te zien. Hij nam zijn ontslag uit het ministerie en haalde uit het graf het sedert een halve eeuw begraven en verge ten beschormingstelsel, waarvan liij nu de invoering, met inbegrip van rechten op het brood, als de redding van het Britsche rijk voorstelde. Het verzet der hoofden van de partij schrikte hem geenszins af, want hij wist dat nun aanhangtrs, de bezittende klas, het lokaas gretig genoeg zouden inzwelgen. Het gebeurde ook. Chamberlain werd de afgod der landheeren. Iedereen moest voor hem de vlag strijken en het scheen alsof hij eindelijk het doel van zijn leven, het veroveren dier plaats van eersten minister ging treffen. Dan was het 1906 dat een hopeJooze ziekte hem nederyelde en aan zijn politieke loopbaan een einde maakte. Geen wreeder straf hadde men ikunnen uit-denken. Wat een man van zijn karakter, aldus levend begraven, gedurende die acht jaren, heeft meeten lijden, hoaft niet gezegd te worden. Zelfs zij die hem hnatten hebben hem van ganscher ha rte beklaagd. Maar wat een objelitieve les! Te recht schrijft de h, A. G. Gardiner in de Daily News: « Hij begreep niet dat er dingen zijn, die buiten het gebied der politieVe tak-tiek moeten blijven. Hij vond een staatkunde uit, die gansch zijn verJeden verlooehende en hij trof zijn Waterloo, omdat hij niet besefte dat ten slotte in 's mcnschen zaken grondbe-ginselen van Tel-zijn ». A. Praijon van Zuylcn, NEDERLAND De reis van prins Hendrik Prins Hendrik is Vrijdagavond met det kruiser « Zeeîand » op zijne reis naar di Oostzee vertrokken. De .prins zal van deze reis gebruik maken om een bezoek te brengen aan zijne zuste: grootvoirstin Maria Paulowna te Tsarkojc Selo. De Nederlandsche officieren in Albanie Naar de Nederlandiscbe regeering bencht heeft ontvangen uit Albanie, bevonden de ge-vangen Nederlandsche officieren te EJbassor (majcor Verhulst en kapitein Riemers) zich oj: 1 Juli in volmaakten we.lstand. Inbraak en geweldpleging te Voorschoten Te Voorschooten dirongen in den nacht var Vrijcliag op Zaterdag twee dieven in de woonst van den veldwachter en stalen er een belang-rijke som. Toen dé veldwachter even na drie uur 's morgens thuis kwam, werd hij door hef tweetal overvallen, hem peper in de oogen ge-stirooid en daarna zoodanig geslagen, dat bij bewusteJoas bleef liggen. De schelmen gingen toen op de vlucht. Den veldwachter kon ge-lukkig tijd'ig hulp worden verleend. Treinongeval te Hoek van Holland Zaterdagavond omstreeks half twaalf is een personeritrein, bij het binnenrijden van het stationebouw te Hoek van Holland te ver doorgereden en daardoor in het gebouw gel00-pen. Vcor zoover bekiend, zijn 4 personen van de spoorwegmaatschaippij en in dienst der fir-ma Hudig & Pieters min of meer gewond. De reizigers zijn niet gedeerd. De schade aan het stationsgebouw is be-langrijk. Er is dadelij'k hulp ter plaats gezon-den.Zware brand op Bornet Blijkens een telegram uit Batavia, heeft een zware brand gewoed te Negara. op Zuid-Oo^t Bornéo. 26 huizen zijn in asch gelegd ; de schade beloopt meeir dan 10,000 gulden. DUITSCHLAND Een voorvai bij de rondreis van den nieuweri stadhouder van Elzas-Lotharingen jNfêtz, 4 JuJi. — Von Dallwitz, de nieuwe sltalclfuouide'E Van Eilizas-LotJiaîingeni, ibiJac!^t gisteren een officiëel be'zoe/kl aan den 'kreis Saarreburg in Lotharingen. Te HarzwÎTTer deed zich een zonderliiip voorvai voor. DViar liadf de pântoor d'e kerk op slot gedlaan ein befslist gaweigerd de klok--ken te Jaten tlaidd'en bij de aankomst van den stadihiouder. 0:p bevel van den biurgemeestet (hebben toen twee giendarmen de deur openge-brciken en d'e klokken ge.lu.id!. Dît geval maakt veei ciphief in het rijksland. Tegen de Fransche driekleur Blijkens een telegram uit Straatsburg, is daar de volgende officieele verkla.ring open-baar gemaakt : « I11 den laatsten tijd is opgemerkt dat, ir het bi.jzonder bij den terugkeer van intstapjej over de grens, vaandels en kenteekens an d€ Fransche klcuren op in 't oog loopen de vvijzc worden gedragen. » In verband daarmede verdient liet vermrl-ding, dat het openlijik dragen en tentoonstel-len Tan die kleuren volgens art. 6 van het besluit van 11 Augustus 1848 en onderseheidem rechterlijke bes>lissingen verboden is en met ge-vangenisstraf en aanzienlijke geldboeten kan worden gestraft. De regeering en de Rijnmond Ber.lijn, 5 Juli. — In het mmis-te-rie van epen bare werken is gisteren beraad.slaagd over de voorber€iid;:ng van de plannen en liet- onderaoei naar de ekonom .sche waarde v'a.n een lïanaal-verbinding tusschen den Rijn .en de Duitselic Noordzeckust. Aan d'e bespreking Hiebben deelgenomen iver tegenwooa'digers va.11 «roote d-eederijen en va.ï kamers van koophandel van aan de kust- er in bec binnenland gelegen steden. Een tirama onder den adel Be.rlijn, 5 Juli. — Uit Braunseliweig mrldl men dat de zoon van graaf van Radikau, staarr> minister, 11a. een twist met zijn ouders, eelf moord heeft gepleegd. Meu denkt dat hem <h toestemining tôt /.ijn liuwelijk met een meisje dat niet van adel was, werd rreweigerd. < ENGELAND «n » Staking in het arsenaal te Woolwich Loncfen, 5 Juli. — In het arsenaal van Wool wich is gisteren eene staking uitgebroken, wel ke allengskens eon gioote uifebre^iding heeft ge nomen. In de afdeoling van machienen, vai: voertuigen, evenals in het laboratorium en it de gesc'hutgieterij staken aile werklieden. Ir 't geheel waren er gisteravond reeds 8,000 sta kers. De aanleiding tôt de staking is liet ontslai van een gesyndikeerd arbeider wegens zijnl weigering oui werk af te maken, dat door eei: niet gesyndikeerd arbeider was begonnen. De bekentenissen van den moordenaar Londen, 5 Jul\ -— De 25-jarige matroo? Iîoibbins bood zich gisteraiiorgen in een politie bureel aan en verklaarde de dader te zijn var een moord, dien hij jaren, geleden te Pprt-Mel berurne, in Australie, had gepleegd. Hij vertel de dat hij zeven jaar geleden een jonge vrouw verwurgde en in zee wierp. Sindsdien Werd hi. door wroeging a-angegrepen en kwam zicli ein delijk gêvangen geven. — BULGARIJE D? telegraafdienst met Hongarije Tusschen Bulgarije en Hongarije îs een> post ven, tel egma f ver dr a g gesloten, dat een; beHan^ rij ke riieuwigheid inhuldigt. De telegraafdienst tusschen Boedapest ei Sofia zal namelijk langs idiraadloozen wreg in gericht worden, daar de Bu£igaarsche regeerin; er groote waarde aan heclit, dat Servie uit lie verkeer van Bulgarije met westelijk Europ! zooveel mogeliik uitgeschakell wordt. Eerst -had men een tele'graafkabel in d,:.: loop van 'den Donau willen leggen, cloch di plan is niet uitvcerbaar, .omdat. de Donau il de Kazanpas te snel stroomt. Dient.engevolge is (nu besiloten den dîens 1 angs draadloozen weg te bezorgen. Voor di doel zal een te Boedapest en Sofia groo-te draac looze stations gebouwirl worden.1 De eerste tei Imijn van het Boedapester station, 50 000 krt lien, ..is'reeds in de.begrootiiig l'Jl'i ).j :op'genc j^fien: Drie Weeskinderen prinselijken bloede I DE KJNDEREN VAN DEN VERMOQRDEN AARTSHERTOG FRANZ-FERDINAND .V Na het Drama te Serajewo DE SAfvîL'NZWERING De medeplichtigen van de daders Naar do « Kolnische Zeitung » uit Serajew> venieemt zijn er thans zes medeplichtigen aai den aanslag op <lcn troonopvolger en zij.u< vrduw gevat. Volgens de « Frankfurter Zeitung » heeft eei Kroaat, Johann Getschak, de politie te Seraje wo een lijst van Servisclie officieren, kooplie den, advokaten en ix>litiekers ter liand gesteld die bij de samenzwering betrokken 'zouden ziji en het gcld ivoor den aanslag ,geleverd hebben Deze lijst is aan het Oostenrijksch ministeri overgelegd. De wanheep der klsine prinsen Weenen, 4 JuJi. — De kinderen van aarts hertog Frans-Ferdinand Averden, zooals we reeds meldden, Yrijdag nanoen in de hofburg kapel g,e'bracht voor de kistén waarin het stol felijk «yeischot, nunner ouders -la". D<\ kind^ ren" hiViden nlêt op weenen eii te snikken De arme weezen prevelden ongeveer een liai uur lang gebeden, waarna mon ae naar he Belvédère leid'de, waar z-e den uadht door braehten. De 13 jarige prinses Sophia blee heel <len nacht kalm. De Mexikaacsche Krisis Wat Huerta doen zou na zijn aîtreden Washkîgton, 5 Juli. — Uit bijzondere bro: wordt uit Mexiko gemeld. dat Huerta na zij; aftreden als président zijn vroeger ambt vai overste van den generalen staf weer aanne men zou. Daarna zou hij een diplomatischei post krijgen. waarschijnlijk in Frank.rijk. Président Huerta zou vermoerd zijn Parijs, 5 Juli. — Een telegrami uit New York meldt : Te EL Pasoi doet een bardnekki: gemacht de ronde, als zou président H-uert; tijdenjs een opstootjo te Mexiko \'ermot>rd zijn Dit geruc'bt is even wel niet bsvestigd. — De Verkiezing'en op Sicilië W De gewezen Minister van Onderwijs Nasi, wiens verkiezing eindelijk geldig is verklaar Wij hebben onlangs gciucld, dat de gew< zen Ilaliaansche mit ester van onderwijs Sut eindelijk het gélule heeft mogen smaken zij herkiezing door de Ramer geldig te zien ve\ klaren. Nasi werd een lientat jaren geleden door d Italiuansche k amer meerderheid opgcoffer voor feiten, waaradn liij nochtans geheel 01 schuldig was. lien jaar lang werd hij nu ovenueldigcndc meerderheid hetkozen duo het dislrikt Trapani, doc.h tellcens werd zij verkiezing, op aandringen van hoofdministt Giolitti, door de Italiaansch'e kamermeerde heid ôngcldig verklaard. A 'u echler het kabinet Saldndra in de plan, van, GioUiti is gekomen, heeft de Siciliaansch volksheld Nasi eindelijk mogen jegeyierer Zijne popularile.it op Sicilië is zoo groot, de - hij bij de laatste verkiezirigen in niet mindc . dan drie dislrikien [Trapani. Palcrmo en Ca lanisetta) met bijna algemecne stemmen wer . gekozen. Daarmee is Munzio Nasi, een der mer rechtschapen en edelste figxiren uit het lh ' liaansche parlement, eindelijk in eere hersteh ' Dat heeft hij voor een groot dcel le dankc ' aan een jong advokaat "if CalabrCè, Pa.rii Marincola, die zich lien jaren lang voor ( : zaak opofferde en dan eindelijk ook voor h t Verbrekingshof te. Rome de erkenning va ! Nasi's recht heeft weten te verk'ijien. ( ►I4 *** ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ "î* 'î* ^ ^ ^ ^ ^ 'ï* *1" ^ *"1* ! Eerlcht bij V9rhuizlng. — Abonnentcn. d van woonplaats veranderen, worden belee ' delijk verzocht bij het NIEUWE tevens h OUDE adres te wlllen opgevrn. Set beheer. De Âlbaaeesche Warbcel Ismael Kemal te Wa'.ona Naar uit Durazzo wordt bericht, heeft Ismael Kemal den voist beloofd met een kleinen uitgelezen troep Walona te verdedigen. Hij houdt echter den toestand voor wanhopig. Walona is bijna zonder menschen. Aile inwo-ijers vluchtten. Priester Orosji heeft op ver-Joek van den vorst de Mirdieten overgehaald in Durazzo te blijven. Nieuwe plunderingen te D.ra^zo Berlijn, 4 Juli. — Een telegram uit Duraz-? zo meldt dat daar ophieuw plunderingen en uitspattingen zijn voorgekomen. Dezen keeir waren lieden uit Kossowo de schuldigen. De " 1 zigeuners en Kcetsowalachen vluchtten. . I Majoor Sluijs heeft te kennen gegeven dat f r:; verdediging van Walona, dat volslagen 'iT^^riTCrïTttTlW' 1»,*" x Obo imin goed g-cHii-[• c i]ilineerdie troepen en kanonnen noodig zou-b den zijn. Toerkhan-pasja te Weenen j Weenen, 5 Juli. — De Albaneesche hoofd-minister Toekhan-pasja is hier gisteren aan-! gekomen. Zijne peging om Essad-pasja te be-wegen zijn invloed in Albanie ten gunste van den vorst aan te wenen, is ten voile misJukt. Servische troepen in Albànië Uit Weenen wordt gemeld : Volgens berich-ten uit Durazzo zijn Servische troepen ten zui-1 den van het meer van Ochrida bij het plaatsje 1 Stawewa.. de grenzen overgetrokken en zonder 1 tegenstand het Albaneesche gebied binnenge-" rukt. 1 Dit bericht wordt uit Uskub bévestigd in dezen vorm : In de laatste dagen zijn eenige honderden Servische soldaten onder een groot " aantal officieren de Albaneesche grens oveir-5 getrdk'ken, om zich bij de opstandelingen te 1 voegen. Ieder solaat was in het bezit van twee ■ geweren. In de laatste weken hebben op deze wijze eenige duiziend'en Servische soldaten de gdedéren van de opstandelingen versterkt. In Dibra en in Gostiwar is een geregelde provi-andeeringdienst voor de Albaneesche opstandelingen ingeiicht. Ontslag van den Arr.erikaanschen gezant ie Athene Washington. 5 Juli. — Williams, de Amari-kaansche gezant te Athene is wegens zijne ver-klaringen 6ver zijne reis in Albanie en inzon-derheid nbpens zijne bevindingen in Epirus, uit zijn àm-bt ontslagen. Président Wi.son be-schouwde deze uitîàtingen als or.vriendelijk jegens de Grieksche regeering. Starvo ingenemen. De houding van Bib Doda Dr ."azzoj 5 Juli. - Bib D: dâ kwam: heden toe met; ioo soldaten en vroeg ioc.coo frank ora< den aan'va 1 tegen d'e (jpistandelirgrn vooit zettem. D-e .xaad hecfT 1:0g gJ-i'i bètel'is*ing • genomen. De (..pitandelingen hiebben Starvo 'geiujmen. Geheimzinnige Moord in Amerika DE DAAD EENER JALOERSCHE VROUW New-York, \ .luli. — Te Freeport, op Hong ■* Island, werd ten liuize van zekeren Dr Carman een ziekè, die den geneesheer kwam raadple-gen, <locdgeschoten. liet raadsel van dezen moord is nog niet opgelost, maar wel heeft liet 1 onderzoek van de po: it ie alreeds eenige merk-waardige omstandigheden aan het licht ge-dracht. De berichtgever te New-York van de ? « Daily Telegr. « vertelt hieromtrent, dat ge-; bleken is, dat mevrouw Carman hij zonder ja-' loersch wa-s op <.Le vrouwelijke patiënten van harén echtgenoot. Mevrouw Carman had nu r in het geheim in de raadplegingskamer van a den dokter een diktograaf doen aanbrengen, J die met liaar ]>oudoiir was ver bond en. Zoo kon zij de gesprekken van den geneesheer met zijn patiënten afluisteren. Mevrouw Carman s heeft dadelijk 11a den moord dat instrument c doen verwijderen. Dat was zeker al een ver- ■ dàchte omstandigheid, maar daar mevrouw ' Carman, naar ze verklaarde den cjag van de .r moord ziek te bed had g*elegen, scheen het L' hooze vermoeden dat door haar jaloezie was a opgewekt, der politie toch vrij wel ongeg.rond en zii helde er meer en meer toe over aan te ïierrien, dat. de moord de daad was van een ?" krankzinnige, die zich op Dr Carman zou heb-'• hen willen wreken. Maar nu zijn er eenige n getuigen gekomen, die hezwarende getuige-;e nissen voor de vrouw van den dokter hebben f afgelegd. Zoo was er een zekere lieer Golder, die in de wachtkamer van den dokter zich be-n vond toen de moord plaats had, en die ver-, klaarde, dat hij mevrouw Carman in de gang had zien.loopen. zoodat haar verklaring dat ^ ze ziek te bed lag, dus onjuist zou.zijn. Dan is ~ er in mevrouw Carman's kamer een automa-le tische revolver gevonden. En eindelijk is nog / van-beteekenis dat de dokter verklaarde, dat et de hand, die hij met de revolver ..over de ven-sterbank zag verscliijnen, de hand ' van een vrouw moest z-ijn.'Zou liet raadsel'dus-zijn op-loi^ing riaderen ? AIN'TÏÏERPSCHE kftONIJK Van onzen berichtgever ; ■en gevolg der klerikale Schoolwet. Sedert jaren had de provmcieraad er van af ;ezien kredieten in zijn begrooting le brengen, t'oor het verleenen van hulpgelden om het :v . xj. iiei>-.tei:en en bemeubelen van school okalen te bekostigen. lu uerschfillende zittijden wrerden de voor tellen. om deze kredieten terug in de begroo-iiig in te schriivn, steeds door de klerikale 11 e a r d e r h ei d v e r1wo r p. e n. Maar de tijden veranderen en de gedachten >ok. Dit jaar st< it de bestendige deputatie, die ei :ich altijd tegen verklaard had, nu zelf vooi ;en krediet van 100,000 frank te stemmen vooi letzelfde doel. Natuurlijk, al de kloosterscholen deelen m. nede van den koek, ei daaraan kunnen di vlerikalen niets weigen 11 En daar zal 't niet bij blijven, want de pro /inciën zijn nu 0 okverplicht mede te betaler, n de sciioolbehoefti n 1er leerlingen, wat ooi nog e?mge duizenden fr kosten zal. Ziedaar de gevolgen der klerikale schoolwei an dat zullen nog de laatste niet wezen. Er valt niet meer aan te denken. Aile hoop om in 1920 te Antwerpen een we reldtentoonstelling \e hebben, moet opgegevei worden. En ook Luik moet er niet meer aan denken want minister de Broquevills heeft aan eei onzer stadgenooten verklaard, dat er in Belgiè geen wereîdtentoonstelling meer kan gehou den worden dan in 1930, bij de honderdste ver jaring onzer onafhankelijkheid. Hij voegde erbij, dat de Regeering in 1920, tei gelegt-nheid van de voltooiing onzer havenuit breiding, gansch bareid zou zijn om haar on dersteuning te verleenen aan ten internationa le tentoonstelling der s^heepvaart te Antwer pen. Goed en wel ! Maar waarop steunt de h. d« Broqueville om van 1111 af dergelijke beiofter te doen? Is hij wel zeker dat het klerikale mi nisterie nog aan .'t bewind zal zijn? Tusschen dit en zes jaren kunnen er no? j groote verandëringen geiieuren. mu lit mi Van onzen berichtgcveT : Een nieuwe René de Clercq. fïet was een echt letteikiuidig buâteukansje dat Zaterdagavond den Jeden van het Alge-meen K'unstverbond' van Oost- en West-Ylaan-doren werd aangehoden. Dichter René de Clercq las er zijn jongste, onui/tgegeven ge-dic'hten voor. Het was vooreerst al een schoon genot hem te hooren vertellen : over liet geiboren worden in diem van de poëzie door natuurgevoel ; over het ontôtaan zijner eerste verzen ; ovei de evolutie van zijn iinnerlijk wezen, steeds saamgaand met. zijn (lvunstuitingen : langs dt gedichten voor het vol>k en van, den. huiskring langs «Toortsen» en «Uit de Diepten» tôt den nieuwen diOhter van heden. René de Clercq -is een ntieuAv gevoelstfijdvaik en dus ook een an-der dicihttiijidvaHv ingegaan, lu zijn nieuwe verzen, al/hoewesL ze 110g groot gaan van men-schelijkiheid, uit zich een etreven naar rustiger Leivën, naar de kalmte van het individu. Het is raar Maniken van ibevrediging van 't eigen. ge moed, naar uiting van het innerlijke leven dat aangedaan wordt- door de zon, het licht, de lucihten, de kunst, de kracht dat de Clercq in zijn nieuwe verzen aan. 't. reOkeni is. Men zou /haast zeggen : de Clercq is een ster-ker individu geworden, door 't voelen al te ddiep van. en 't lijden al «le groot oru de gemeen-sohap. Het verband dat deze dichter n.u houdt met de samenleving rond hem, is een min so-ciaal, een meer geestelii'j.k verband. Het is toi het werd? der kunstenaars u.it zijn omgeving dat de Clercq gegaan is, un et open oog en open hart lom er zichzelif en hen in te ontdellç ken aLs groote,' diepe menschen,, dragers van digen wondere iwerelden van fgiedaChten en gevoelens. Aldus denBven we n.a de 'Clercq ite ihebhen hooren zeggen over en lezen de nieuiwe gedichten.: «Rioepûnigj», «Nifcuwe Mei». «Trouwe grauwe Dood", «O, Mijn iLeeu\wiil\shart», uDe Appel», enz. Het moet heilhaal/1 : het twas een» buiten-kansje voor de Cler.cq's lioorders. zooals hel een (brfliitenlkansje is voor onjs, vér voor 't, ver-sohijmen van René de Clercq's nieuwen bun-del. erover te Ivunnen schrijvcn met veel waar deering. — De volgende voordracht zal gehouder worden; dor Dr J. O. de Gruyter, op de maan deLûjfksche aLgîeméene vergadeiùng van 1 Oogst a. s. Edward Keurvels te Gent. Edward Keurvels. die op 19 Juli, in 't Gent 6che Feestpaleis a.ndermaal het genie van on zen grooten Peter Benoit zal doen zegevieren i,^. Zaterdiag te tient geweest. Hij heeft een lier iialing der kantate « De Wereld in ! », ondei leiding van den h. L. Aerschot bijgewoon-d en vervolgens met dezen ijverigen muziekieidei en de achthonderd kinderen kennis gemaakt. Over de herhaling was Keurvels alreeds zeei tevre-den, terwijl de kennismalking er eene van de allerhairtelij'kste was. Inderdaad, de kinde ren hebben niet alleen den goeden en machti-gen Benoitvertoliver toegejuicht, maar liet ko-miteit heeft de lijne opmerkzaamheid gehad elk kind, in het bijzijn van Edward Iveui*vels, dezes. beeltenis op postkaart ten gesclienke te geven. Het. was een « kleine vooravond » van de groote gebeurtenis van 19 Juli. Bij onze jongste scliilderj en beeldhouwers. Zooals we reeds meldden, wordt in de za-len van het « Hôtel Royal » Kouter, gedurende de aanstaande gemeentefeesten, een tentoonstelling ingeiicht van de jongste werken van een zestiental onzer jonge Gentsche schil-ders ei beeldhouwers Dezen hebben een voor de kunst en voor zichzel.vë degelijke daad vohracht, door zich te Gent tijdelijk, en nu we in den loop van het jaar bijna geen enkele merkwaardige kunst tentoonstelling tusschen ons liadden, te ver eenigen en aldus te werken. Aan deze tentoonstelling nemen deel, de schilders : Rob. Aerens, P. Blomme. P. Cal-lewaert, a Claeys, I.con ud de Buck, Ev. de Buck E. Horta. V. l>orein, M. Martiny, F. Py ckè, A. Saverys en.Jul. Verwèst; de beeldhouwers: A. Boute, L. Sarteel, G. Cardon, M. Piette. Op enkele 11.itzonderingen na zal deze ten tconstelling ons dus het beeld bieden der jong ste beweging op gebied der Beeldende kunsten te Gent. En ook de toonkunst komt erbij te pas: Ir de tentoonstell.i.ngszalen zullen op 12 en or 20 Juli, door bekende Vlaamsche mu zi kan ter en zangers, werken uitgevoerd worden dei Gentsche toondichters :.T. Van der Meulen. Rob Herberigs, L. Duvosel en J. Toussaint de Sut ter. Deze tentoonstelling zal open zijn van 12 îo en met 2? .luli,, telkens van 10 tôt 20 nre, der 32. 13, 14, 15, 19 en 2G Juli, dagen der gemeen tefeesten tôt 2.2 ure. INDRUKWEKKEND JUBELFEE8T te Antwerpen VERJARINGSPLECHTIGHEID VAN DIESTERWEGS HULPKAS VOOR BEHOEFTIGE SCHOOLKINDEREN Van onzen berichtgever : De Onder wij svereeniging « Diesterweg », sa-nengesteld uil ieden van het lagev onderwijs 211 de kinderen van Antwerpeus oilic •" .e àcholen, werd gesticht den 7 Januari 1892. Ilet doel was de banden der broederlij^herd en sensgezindheid die tusschen het Antwerpsch Onderwijzerskorps bestaan, nauwer toe te binden. . Op dit oogenblik telt de kring /ol leden en omvat de volgende instellingen : liet uitvoe-rend k-omiteit dat de stoffelijke en beroepsbe-langen der leden behartigt, evenals de studie en invoering van nieuwe onderwijsmethoden, den voorspoed en de verbetering der a.geinee-ne opvoeding van het kind, een opsteupaad, belast met het opvoedkundig tijdschritt « Ons Woord », dat zijn 25* jaargang is ingetreden ; het « Gemengd Koor ». gesticht ni 1894 en tel-iende ongeveer 300 leden, onderwijzers en 011-derwijzeressen, die de beroemdste nieester-stukken voor gemengde kooren uitvoeren ; het « Reiskorniteit », dat uitstap\es inricht en kollega's en leerlingengroepen van elders m onze stad tôt gids dient en inl.i<cbtingen ver-schaft ; het « Ond ers te u 11 i ngsf o nds » de «Hulp-kas voor behoeftige sehoolkihdei-en, school-soepen, bestendige sclioolvilla te Heide-Calmp-hout, school in open lucht ; die gesticht werd in 1894 met het doel des winters, aan de behoeftige kinderen een voedzame soep te ver-strekken en de ziekelijke kinderen naar den buiten te zenden. Het eerste optreden van «Diesterwegs Hulp-kas» was beschéiden. In 1894 beliepen de in-komst-en deels 3,409.91 fr en voor het afgeloo-pen jaar zijn deze gestegen tôt 57,402.91 fr. Van af 11 Februari 1894 tôt 14 Maart 1911, heeft de schoolsoep aan 1,309.926 kinderen eel-malen verschaft en daaraan eene som van ^5,523.90 fr. besteed. , De onkosten voor 278,563 verblijfdagen in es koloniën belieypea tôt 357.119.40 fr. De schoolvilla van He.de met bemeubel.ng enzz., heeft 164,652 fr. gekost en voor 1;>,8;j3 kleedingstukken werd 27,716 besteed. De alge-meene uitgaven dezer werken beliepen tôt 635,000 franik. In 1895 begon Kring Diesterweg jaarlijks 200 tôt 300 kinderen, gedurende 2 en 3 weken naar den buiten te zenden. De verblijvende uiïsiageii weike door de vaik-.iritiekolonien worden "bekomen, zetten de inrichters aan een bestendige schoollkolonie op te richten. Deze werd gehuldigd op 17 Juli 1904. Zondag vierde men het 20-jarig bestaan der Schoolikolonrën en het 10-jarig bestaan der Villa van Heide-Calmptihout. Da optiocïît der volksmaatschappijen Zondagmorgem, om 10 liiir, werd op do Ge-meenteplaats de stoet der 117 volksmaatschappijen gevormd wel'ke aan D:eëter\vcg liulde braehten. De vorming van den stoet fitond onder de leiding van Jaak Palmans en een !«'-^ertje kommissarissen. Voorop werd een feroofc ban der ol gedragen : « Antwerpen's bevolking brengt liulde aan Diesterweg's mensdilievencl streven » waaraehter het muziekkorps staipte van de fanf, « De ware Vrienden » dat Vlaamsche stapmarsclien speelde. De stoet was in negen groepen verdeekl met de muziekkorpsen van de « Ware Vriendeai », de « Lib. Harmonie Jan Van Ryswycik », do « Harmonie Help U Zelve », de « Bloemen-kring », de « Broederba.nd », de « Zuidster », a Antwerpen's Mozart/kring », « Gretry » en «. De Vereenigde Weezen ». x>e Dames- en Jul-fersbond », de « Kring Onze Meisjes » en andere groepen, maakten den beste indruk. De aanblik op de Groote Marlct was prachtig. Do stoet werd van uit liet balkon van het stad'huis door de stadsoverheden in oogenschonw genomen. Aldaar bevonden zich burgemeester Jan De Vos, schepen Desguin, de g<>îneenteraad.s-leden van Pe'borgTi, Stegers, Albert Tyck, Louis Stroum, Albei'S, Ben Arents, Goet-schalk en Soeten ; de provincieraadsleden Jaak Arents, Paul Billiet, Hermans en Mecr-bergen ; Léo Augusteyns, volksvertegenwoor-diger ; Collins en Goyvaerts, opzieners van het onderwijs ; Uitsohie, Baeyens, Hubert Melis en Edmond Odeurs- Ontvangst in de Leyszaal Gemeenteraadslid ALBERT AALDERS. als voorzitter van het komiteit der feestviering, stelt namens de 117 deelnemende maatscliapn pijen de vereeniging «Diesterweg» aan het nia-gistraat voor. Het za' onnoodig zijn de ver-diensten te laten uitschijnen van Diester\yeg's Hulpkas eenieder kent er de weldadige uitsla-gen van. Vandaag vieren wij liet bestaan van Diestenveg en met vreugde kunnen wij aan-stippen dat gansch onze vrijzinnige bevolking 7,ich bij de beteogi ig heeft aangesloten De h. DE VOS, burgemeester. heet allen wel-kom. Diesterwegs Hulpkas en Schoolkolonie, zegt hij, zijn onafscheidelijk vergroeid met het leven der Antwerpsche bevolking. liet is een twintigiarig streven voor het heii van het volkskind. Ook dunkt het gemeentebestuur zijn plicht te hebben gevlaan, telkens gij beroep deedt 00 zijn steun. N'erder spreekt de geachte burgemeester met veel lof over de schoolkolonit'ii van Diesterweg. inzonderheid over de bestendige kolonie te "Heide-Càlmpthout , waar onuitputtelijke liefde voor het schoolkind gelijken tred houdt met heerlijk opvoedend werk. liulde aan Dies-sterwegl (Toej.). De voorzitter SERNEELS dankt het gemeentebestuur voor de gulhartige ontvangst en de vleiende hulde, alsmede voor ailes wat Diesterweg verschuldigd is aan Antwerpens gemeentebestuur. Diesterweg is bereid ailes op te offeren ter verdediging van ons officieel en onzijdig onderwijs. Deze woorden werden door al de aanwezi-gen wa.rni toegejuicht. Daarna werd de eere-wijn gedronken en begaf de stoet zich naar de Feestzaal op de Meir. alwaar de feestzit-ting plaats had. De plechtige zitting in de Feestzaal Op het verhoog bevond zich het Gemengd Koor en een Kinderkoor met volledig orke^r. De zaal was goed gevuld en had een prachti-gen aanblik. Al degenen die steun verleenen aan de merischlievende instelling van Diester-weg, waren aanwezig. •De plechtighc werd geopend door den « Feestzang», gedicht van Jef Van de Venne en niuziek van August De Boeck, geschreven voor de opening der Schoolvilla. Wij hoorden vervolgens « In de Heido », van Raf. Verhulst en Joris De Bom, met sopraan-solo door Mevr. Maria Levering. De h. ALB. AALDERS, gemeenteraadslid, voerde ook hier het woord als voorzitter van liet inrichtingskomiteit, en na hem hield de 11. HUIB. SERNEELS de feestrede. Met vreugde stipt hij aan dat Diesterweg de hoogsle onderscheiding in het land.ten deel viel en dat hare leden voor de verdediging der nationale school, die in haar bestaan bedreigd is, bereid zijn ailes op te offeren. Veel biival bekwam de uitvoering der kan-tatie «Conscience Herdacht ! » van Willem ■ Gijssels en Àug. De Boeck, waarmede deze plechtigheid bes'loten werd. Op de Groote Markt bevonden zich tijdens de plechtigheid op het stadhuis twee talrijke groepen van leerlingen en oud-leérlingen van 1 ons Kon. Atheneum, -cliie een protest uitdeeldeu over de handelwijze van den prefekt.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.