Vlaamsche gazet van Brussel: dagblad voor Zuid- en Noord-Nederland

2044 0
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1914, 18 Mei. Vlaamsche gazet van Brussel: dagblad voor Zuid- en Noord-Nederland. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/j96057fj0n/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Voor .BelgiS 5 centiemen, voor Kederland 5 cent het nmmner | VIJFTIENDE JAAR Maaridag 18 Meï 1914 30, St-Pieterstraat, 30, Brnssel ABONNEMENTEN: 1 jaar 6 maand » m. vraehtwii tr. 14,00 7,80 4,00 Jfederland, i > 20,00 10,SO 8,30 Andtrtlandcn » 32,00 16,00 8.00 len kan Inschrijven op aile postkantoren Dt intchrtjviri voor een ja*r (14 fraak), Mien recht op eene gratis boeXenpremie M een ttfUmtrttri tteluHfluch hjvoegul van t Mlit. Vlaamsche Gazet Nr 138 loofdoptMlBr-Eigennr ; JUXaZUB HOBTE, BRUSBKL van BRUSSEL VERSCHIJNT 7 MAAL PER WEEK BBSTXJXJR. EN BBD A.OTIE i TELEFOOH MB Maandagf 18 Mei 1914 30, St-Pieterstraat, 30, Brnssel AANKONDIGINGEN 4» Uadiijde, per kleiua reftl . . . tr. 0,»• l'BUdxijdi 1,00 V Bîadiijd» . « tr. * ut i S,00 ' leehterlijke ccrher>t«llii>(*o . > *,0® De Vlaamsche Beweging De "ekonomische" kwestie < 0e Vlaamsche kwestie m een soort ge- * arecht, <lat diifcwijtà te gpedbr litre ter tafeliem versolhijiîit. De Vlaajmache kwestie is ook sams •nog een redidÊngsboiei. Het foangt er aileen •ma 3Jr van af, df men taur ate hangerig mensohi of als drenktfling; iioodig Jatteft. Een beetjen als, etesn redld&nigsboed, «.iet zdj; er •uât ini een artikel geitltekli « De 1 aalwetten », ^ ■versdheneni in « Voor liât het dagjblad der «Gentsche socialisten. '' Voornoenidi dlagbd&cî iheeft ans va>t niet ver- ' v/end) aan geest d rit tji'ge prokl amatiies. van zdji- , nentwege, ten apzichte der YUaaniscihe bewe- , gi.ngj. Nu moest het er miaa;r eens uât. Ge moet weten er dben in die, aarïstaamde: veddezaiiig^ « in het arrondissement Gent-Eeikloo, een jpaat' Idjsiten nuee, «die -aieihi voornanieltijjk en •zeetf nadlrulkkelijik. op Vlaamschgezindheid steunen. En 'het zijn juast deze ldjsten, welke den twee-<ien zetel der socialislen schdjnen in gevaai te brengen. .Zeken, het arti'kei in kwestie koant te goede r uire. Docihi daar «uil'.en we maar liever niet op in gaan. Polditieike ,pale-mâelkl haeroveo* zou ons al te kxa unt -de ipen vtaeien. *** OMer :de ifeeweTing : « De YiLaaiînsohe iBewe-gpaig moet diemolcratis oh ai m >Of zâj, .zal niets zdjm », werdf in dleai laatsten tydi IheeL wat .-'ge-<îaan.Het wcxrdlt dan welilicist >ook it^jd er 'Qp te wjjzen dat die Ylaamsohe iBeweging, ibedoeld als akoaioxmjische beweging.. alleen maan-in zoo-verre eenig ekonoinisohi orf' dleimokratisQihi prin-<â©p in izicli' sluiten kan, \vaa.r <zij bedoelt : i. Hbt Vlaamisah volik door -opvotedii^g en on-derwijs in eâgen taali, stam .en 'bewoistzdjn fe geven, tegeldjikertijd1 met een .algemeen men-. sohelijk bewnstzijn, dJat van een .arbeider een mensch en dlaa/rom nog geen ^ocdaJist of de-mokraat vormt; 2.. -diemokratisohi .te zijn in dien zin dlat zij dit stam-., ras- en .mensohjelijk bew.ustzijn wdl Jaten dloordiringen tôt al! die lagen van oms brakje samenleving, zoo tôt den 'kliltim.r-oaibewuiSten ATlaamisohen 'buirger ■ 3. de Vlaamsohe Beweging op te lossen door déni vvil dier massa., geleid djoor < den geest van de bewuste eraloelingen, wel'ke met noodlzake-Jijik die waarde van een.demokraat, dochi even1-goedl dfe verfyining van .een :aristoikraat be-zàtten kuonen- De VLaarosohe £ewiegin^ aJdus kan ziob gerust ontdoem vao al die moioie^benamingen: demokratischi, praletariseh), .eikoaiotmisob, om .zich saam te vatten in .'het woord : knltuaurbe-weging.Want. dlenk nu.miaar-eens.aan .dlat de sdhoon-ste en verste opilossin^.der .Ylaamsc.he Beweging, ons in (het rninst joàet toelaat : V3<aan-derem als een soort . kommumsitisdh Jandije, zioo'n soartt gekiiuzaliiigje .falansitère a an te zien. Na he£ veirwezenLyiken van al dis punten dlie we iKebben neergjesahireven .in .'het ; progiramma der VJaaimsche Beweging, zou. dieze beweging eelrst gaan fetïijiken te zdjin geweest een sooiale gebeiurtenis, die juirst door 'het bewustmaken dier massa., deai enkeling, den ailleenstaanden en ali'eetnvoeLenden geest ,het noodige born-rnenvœdsel^ dlat tot 'een god doet groeien, heeft versterlkit ..Het woord demokratie 'houdt .ihier op te 'bestaan in dJen.zin, aooals die sooia-listeo het bedoeden. D'e demokratiseering: \^an "cîen geest is een pieaerige •onmjogelijiklheid. ALleen zuilke demokratie .zou alsdan iktun-nen bestaan wanneer zàî zjjn zou to bewuste streven naar eikonomison en stoffelijk welva-ren van <het VJaamsdht-bewuste voilik. Over de miiddelen van samensteljing dezer demokratie en haar riahrtàng1, zou d'at. voJIk zelf beslissen •en niet het socialisme'. De socialisten zelf voélen avel dat ziji oiv mogelijik (het recht -hebben ikunneni, de^V 1 aa m-:scihe Beweging in een specifiek-demokratiijsohe richting te dliijven. I|n « Vooruiiï'^ » bewutst aitbkel) staan1 te diien opzichte twse alaer®,vaarste tegenst'rijdig-iheden, wat onze zâensw^ize voedfaeil1 ikbmt ge-ven. Indierdaad, eenerzajds stelt ;dit artikel vast dat de Vlaamsche ta al voor het Vlaamsohe vol'k is: « zijiDi natuuirJijk mididlel tôt zel'f-beschaving, zeJifverflichting; en zelfverdledi-.gjing » ; andterzajdls dat : « in Vlaandleiren de ■wenkman zelif nocih tijd, noah nedging hebben kan om zioh met de taalkwestie bezdg te hou- , den... en wei: omaat: grooiere, gjewiohtiiger vraagstuklken ziijn crioplhoudendte 'belangstel- 1 ling vergen ». Terwijtl bij die eiefrste vaststeLling « Yoorudt » hoogmoedig en nididerlijik vergeet dlat ^elfibe-sdhaving, zelf ver Hibhtirug en zelfveodedigtiing:, gewonnen door die taaJ, nog tôt wat aiidlers leidien kunnen dan ïôf shet "Beg^p der sociaal-d'emokratie, verJiest hnj: bij, d'e tweede va^etsel-Jing <uat 'het otog, dat de stuijdvaardigjheid van 1 d'en werkman in Vlaan'dleren ten .ofpziohte ziy ner stoffelijlke belangen (die gfooteire, gewiclhi- j, tiger vraagstuElcen), aLleen d!an doeltreffend i zal zîjn, wanneer deze werkman, dbor de op- r lossing dier taalikwestie tôt zelfbescha.ving, zelf- {, verdedi'ging en zelf ver lichting; in staat zal ge- € steldl wordlen. g Natumrlijik goodt « Vooruat » hiemnoee met l een theoiûe van « eerst biefstuikkeni » omver ; T en odk die un'tvindTing welke d'at taalvraagstuk 1 als een « Jclassienkwestie » wîl1 d'oen doongiaan houdt niet langer steek. "j Tôt 'het wetensohajppelijik, :bewfUBfte{Iâjik ^ vormen van den mensch in het oudle rovershotll y Ylaanderen, zal naast dien ailbeddfer, oOk) de t geestsHjlkl 'veriïïjndie arîstokraat 'en 00k d'e burigert mieeiheljpen, ,niet van zoojhaast dlezq T laatste ophoudfi kapitalist te zijm, doeh van d zoohaast (hij; begrijipen zal dat zijn eigen mo-reel en geejstelijk Iheiil, (h'et heil dat vem'e boven het sitjoffelij/k welzijn sjtaat) iin het streven dier Vlaamsohe Beweging sohuilt. Gust. Van Hecke. r ,1s Bericht bij verhuizing. — Abur.nenten, die' d van woonplaats veranderen, worden beleej r delijk verzocht bij het NIEUWE tevens het '1 OUDE adres te willen ovoeven. I Het beheer. s NEDERLAND De openingskonferentïe In Den Haag De meeste Sfcaten die zijn toegetrede» tôt de ipiuwikonventre, zullen zach 00k lateii verte-;enwooidigen op de internationale opramkonfe- i entie welke op 15 Juni a.s. in Den Haag hij- ï enkomt. Het doel van deze nieinv opgeroepen kon- i erentie, is te beslissen of de konveTïtie in wer- 1 cir^g zal treden, ofschoon niet aile Staten îaar onderteekend heuben. Nog de evenredige vertegenwoordîging Over het stelsel van evenredige vertegen-voordiging, dat door de Staiatskommissie woreft ■ aanibovolen, wordt nader vemomen dat het ' i:et alleen op de Tweede Kamerverkiezingen, naar 00k op die voor de Eersce Kamer door vde : Provinciale Staten, en op <de ^.enieenteraflds- ■ rerkiezingen (00k in steden, die thans meer 'flan îen kiesdistrikt tellen) toepnsselijk is. Volgens het stelsel van de kommissie zilllen lo partijen lijsten indienen, -waarop de kandi-lïiten gerarigschikt zijn rn door haar beplaide folgoroe, waaraan de kieaors zich evenw-ël niet >e'hoeven te honden. Ech&er komen bij <ie tel-ino; de stemmeu, welke ©p een kandidacit van zekere lijst inoohten zijn uitgebracht boven net aantal, dat h"îj behoett om gekozen ver-ilaard te worden (het kiesqnotiënt), ten goede ' lan nr 1 van de lijst, indien deze er niet ge-îoeo; môcht hebben bekomen, vervolgens aan ir 2 enz. Ook groepen van kiezers, geen parti] vor-mend, zullen bevoegd ziijn een lijst van een of meer kandidaten in te dienen, zoodat do mo-îelijkheid om « wlden » df door geen der partijen gestelde kandidaten in de Ramer te bren-2en, Jiiet is nitgesloten. Scheepslading in brand te Amsterdar». In de Honthaven te Amsterdam is binnenge-loopen het Zweedsche 'stoomsebip « Gerd » van Riga naar Duinikerken. Ter hoogte van het Xieuwedief was 'brand orltetnan in de lading Inoiferhontjjes in het voormim. Het sohip liep daarom te Amsterdam 'birmen ,waar thans de dekladinjg geîost "wordt. DUITSCHLAND — «— De gerncTïten over het aftreden van c'en rijkskanselîer Berliîm, 17 Mei. — 'Van betromvbare zijde wortlt bel geruc'lït gelo^enstraît, aïs zou de riihslkan'selie'r, tengevolge van den dood zijner vro'is'w, aftreden. Het is 'ec^hter te venvachten dat îiij ^îtjTi K^izcr een verJof van vrij langea duur zal vrajîen. 'GeduMnde zijn verlol zal de staatsseikretari s v.an Binnenlandsclie Za-ken irnet d>e leidrng van de binnenlandscthe poiitieJc en die van tœitenlandsche zaken met de trartenla-ndsche paMtiék belast worden. Ben bespieder aangehouden Gra-ndem, 17 Mei. — Hier is een 26-jarig Baifkersgast, Max Sdhei'fer genaamd. onder beîtTC'nting van bespieding aangehouden. Hij weTd in 'bezit gevonden van eene opdracht van een bes.piedingsbureel te Warschau, om de aïstanden op te meten tussohen de lucht-stafcie te 'Graudenz en de loods voor lucht-scliepén. 'De Russische besipied'ingsdienst had hem odk een pjspoort onder een valschem naam opgetnaa'ki Scheffer trok daarvoor een maandloon van 60 reêbél. Twee mHltaire vliegers gedood HaiJberstadt, 17 Mei. — Op het vliegveld ïijn Ledem twee militaire -vliegers, de tweede lui-tenant 'Wiegant. en de eerste lultenant Pellin-ger îtijdens een vlucbt gevallen en onmidde'l-lij'k gedood- FRANKRIJE WI©vrouw CafMaux zal voor het Assisenhof terechtstaan Parijs, 17 Mei. — De prokureur der repoa-bli^k ii'eeft «den onderzoeksrechter Let dossier der zaak van Mevr. Caillaux toeigezond'en en belast dat zij voor. het hof van assisen zal teDeChtetaam, onder bescbuldiging van meoird met 'voerbedaehten rade. ITALIE Een gestrand schip door Bedoeinen aangevallen To/bix)iett< fTripoil.iitanië), 17 Mei. — Het stooruscih/i/p jSoJ/erino' is in ,den nacht van 14 op 15 derzer tusiscihen Bardia en Ras-eil-Milhr 01& 20 <me:t. wam de» k/uet vastgamaa/k/t- Toen ibij liet aambneiken van tien dag een deel dea- be-mûnninag en der passagiers zielh in een booit i>agaven, vuiurden Bedoeïnen fjerhaaldeli'jk op lien en dioo.dd.en een sitlolker en een matroios. Een maeiwnist 'en twee passag-i-ers zijn ge-vond'. De overiigen zijn ongedeerd te Tobroe-k lanigieikoioen. De 9toomsehe<pen Orione, Confida en Bau->an zJiflii naar de plaats deir s-trandang ver-troWken om de men/scihen, die nog- aan boord van' de Solferiruo zijn te redJden. De toestajîd.1 mn de gewejnden .is bevredi-?end.EOÉMÈNIE :en Hongaarsch KamerJid door studenten aangevallen Blijkens beriehten uit Boedapest, is te Boe-arest een ineâdent voorgevallen, dat de ver--ouding tuesciien Oostenrijk-Hongarije en Boe-lenië geen goed zal doen. Dr. Vasil Marugra, lid van de Hongaaa*sohe Manier en hltssdlioppelij'k vilkaris .te Groswiar-ioln, was Vrijdag tegeniwioordi'g in eene ver-adering van de Alkademie van Wetenscliap-en te BoeJkarest, waarvan Iiij lid is. Na de vergàdering heeft een troepje Roe-sieensohe studenfen liem aansgevallen en iee-jik toegetail^eld. voor hij kon worden ontzet. Dr. Mangra îieeft bij herhaling gepleit voor sen sohtJkikûng tussc/hen de Hongaarseftie re-eeriing en de in Hongarije wonende Boeme-liërs. Daaraan sdhrijft men den brutalen aan-al der studenten op den reeds bejaarden m an De. De Homgaarsohe pers dringt er op aan dat e regeering" voldoening zal vragen voor de Tii9handeLi'ng van een Hongaarsoh àfgevaar-igde.ALBÂlviE Eene oplossing der Epirotische kwestie Weenen, 17 Mei. — Naar de « Al'banisdhe Cor-espondenz » uit Korfoe verneemt, hebben de nderihandelintgen tussohen de internationale ! ommissie van toeziaht en de vertegenfwoor-ijgers der voorlooipige regeering van Epi ru s, eeds tôt overeenstemming in beginsel geleid. lhans wordt over de onderdeelen der aan de Ipiiroten toe te Ikennen toegevingen beraad-laagd. De Mexikaansche Krisis De bemiddelingskonferentie te Niagara Washington, 17 Mei. — De beroiddelingskon-erentie te Niagara-falls, die op 18 Mei moest ;eQpend worden, is verdaagd tôt -den 20n. Naar hec heet zullen de Vereenigde Staten ilsnog weigeren aan de bemiddelingskonferen-«ie te Niagara-falls deeJ te nemen, tenzàj ophel-lering wordt gegeven oveT het verblijf van de imerikaansche onderdanen, den konsul Silli-nan en den soldaat Parks. Het lot van den soldaat Parks Washington, 17 Mei — De Mexikaansche mi-lister van buitenlandsche zaken heeft een ge-itrena onderzoek naar de verdwijning van den \merLkaanschen marinesoldaat Parks toege-segd.rwee overwinningen voor de opstandeiing ' New-York, 17 Mei. — Telegrammea uit ®-Paso melden dat de opstandelingen Tira pan ge-nomen hebben. De regeeringstroepen waren maar 500 man gt^rk, terwijl de opstandelingen yver 2,000 man beschikten. V7an een anderen kant heeft de epstandelin-gengeneraal Nnngia Monclava beatet. Moncla^ va was de laatste stad door de bondsixroepen aan de spoorwegliijn beaet. De regeeringstroepen hebben de vlucht genomen. Ontzettend Treurspel te Hull DRJEVOUDIGE MOORD EN ZELFMOORD Te Hull (Engeland) is een ontzettend treurspel aîgespeeld. De 30-jarige boekhouder Thompson, die sindis jaren in dienst was van een groot handelsihuis in Zuid-Airika, was met verlol naar Engeland overgekomen, vier maand geleden, en zou Dinsdag aanstaande zijn post gaan vervoegen. Verondersteld wordt dat het vooruitziçht nogmaals van zijne vrouw en z.ijne twee kin-deren, 1 en 2 jaar oud, te moeten seheiden, den geest van den man in de war gebraeht heeft en dat hij door waanzin aangegrepen, Zaterdagmorgen zijne vrouw in haar bed heeft vérmoord door middel van revolver-seh'Oten,1m de ikamer zijner kinde'ren gaande, schoot hij de kleiinen elik een ko gel in het hoofd. Alsdan, ziefh in zijne slaapkamer opsluitend, losjte Lij zieh zelf een -sc-hot in het hoofd en daar de dood niet vlug genoeg intrad, sneed hij zie^h met een scheermes de keel over. Wanneer de politie opdaagde, vond zi; Thompson in een bloedplas uitgestrekt. On-danks ziijne -ee.hrikkelijke wonden, is aile lioop oç leven niet verloren. De man wist niet te zeggen wat hem to" •deze îj-sëlij'ke -slaehting dreef. De Âankomst van het Deensel: Vorstenpaar te Parijs Geestdriftige ontvangst PaTijs, 16 Mei. — De Deensche Vorsten zijit te PaTijs te d-rie uur toegekomen. Zij w-*deit aan de statie van het'Bosoh van Boulogne dooi den Yoorzitter der'Republiek en Mev. Poincaré, de presidentën van Kamer en Senaat, de ministère en andere ihooggeplaatste personen ont vangen. ©e troepen bewezen cl3 eer. Het kanon bul-derde. De muziéken der reglmenten speeldeiï het Deensch Vaderlandsch lied en de Marseillaise.De'koninklijke stoet verliet de statie te 3 u. 1C en "kwam rond hauvier in het Ministerie van Buitenlandsëhe Zaken aan. Op heel den door-tocht juichte eene aanzienlijke menigte <1e vorsten op geestdrlftige wijze toe. Het bezoek aan den Voorzitter der RepublieV Parias, 16 Mei. — De Deensche vorsten hebben den voorzitter der "^publiek om 4 u. 25 bezocht. "Het onderhoud duurde 20 minuten, waarna de vorsten, de voorzitter en Mev. Poin earé zieh naar het stadhuis begaven waar te hunner eer eene plechtige ontvangst werd in-gericht. Welkomredenen werden gehouden. De Koning antwoordde op bijzonder hartelijke wijze. Met zijne gemalin verliet hij het stadhuis te 5 u. 25 en begaf zich naar het ministerie van buitenlandsche zaken. Het feestmaal in het Elyseum Parijs, 17 Mei. — Na het bezoek op het stadhuis heeft de Koning van Denemarken in het ministerie \"an buitenlandsche zaken het diplo-matische korps ontvangen en zidh minzaam met aile dipiomaten onoerhouden. 's Avonds had een galamaal plaats in net Ely-senm, waaraan ruim 200 genoodigden aanzaten. Aan tafel heeft président Poincaré in een toe-^praak den Koning verklaard dat het koninklijik bezoek een nieuw bewijs is van de opreohte en sedert eeuwen beproefde vriendschap tnssrhen Denemarken en Frankrijk. Frankrijk zal ailes ;îoen om die nog heehter te maken. De Koning dankte m zijn antwoord voox de schitterende ontvangst en zeide te hopen dat het bezoek zal worden opgev&t als de niting van zijn wenseh om de g.oede betrekkingen tusseben beide landen steeds inniger te maken. Voertuig en Sehip tegelijk EEN LAND- EN WATERKAR IN SCHOTLAND Een ingenieur te Glasgow heeft een motor-'joertitiQ uitgevonden, dat ter zelf dertijd op het water varen kan. Onze plaàt ioont dit tuig rp het Loch Lomond, een door toeristen zee bezocht meer in Schotland, VLAAMSCHE V0LKSRAAD BESLUITEN VAN DEN « LANDDAG » Namens den Vlaamschen Volksraad, werd volgend uittreksel der besluiten van den land-dag,'te Brussel gehouden op 29 Maart 1914, in de twee nationale talen als plakbrief uitgehan-gen : Aangezien de onophoudende klaehten sedert een 40-tal jaren door het Vlaamsche Volk, coo binnrn als bu i ten de Wetge vende Kamers, ge-uit nopens den blijkbaren, onlooehenbaren on-wil Van al de hoogere besturen ten opzichte van de Uitvoering der wetten het (gebruik der Ne-derlandsche taal regelende, niet bij maohte bleken om een eerlijke, stipte naleving van die wetten te bekomen ; Aangezien, dank zij een schreeuwend onrecht-vaardia stelsel voor het werven van Staatsper-soneel, de Vlaamschonkundige beambten in aile Staatsdiensten in si«rk overwegend o;etal zijn (80 %) en de kwade wil 'van die ongesenikte . dienaars ten aanz:en onzer taal sohijnt toe te nemen naarmate de klaehten we^ens hunne stel-selmatige wettenverkrachting luider en talrij-kei* worden ; Aangezien de kennis de» Nederlandsche taal onbewimpeld door een lid der Regeering ter Kamei verklaard werd eene reden te zijn tôt achteruitstelling en benadeeling van aanzienlijke reeksen van Staatsbe&mbten, Aangezien de Regeering de driestheid op dat st.uk thans dirijft tôt zelve de artikels 67 en 23 der grondwet te veronachtzamen, getuige het onuitgevoerd laten van de wet op net Kongjo-beheer, wat de taalregehng betreft, of door hare onderhoorigen te laten schenden zooals nu gebeurt op gebied der burgerwacht, waar Vlaamsche burgers in Vlaamsohe gemeenten, spijts een tiitdrukkeiijfke wet^bepaling, straf oploopen wanneer zij zich van hunne eigen taal bedienen ; Aangezien de stemmingen door de Wetge vende Kamers uitgebracht in zake de gelijkstefl-lincr der twee nationale talen in het leger en gebruik der landstaal als voertaal van het lager onderwijs, en de besprekingen welke aan die stemmingen 'voorafgjngen aan de Vlamingen aile hoop op volkomen gelijkstelilmg met de Walen op iâalgebied onder de huidige staats-inrichting van België ontnomen hebben ; Zoo aoht de Landdag het oogenblik gekomen om^ te onderzoeken of de B e s t u u r 1 ij k e | S c h e i di n g der Vlaamsche en 1 der W a a 1 s o h e G e w e s t e n niet het waar doelmatig middel is om het taalreoht der Vlamingen ten voile en met zekerheid te waar-borgenEn draagt aan den Vlaamschen Volksraad de zend'ing op, eene kommissie samen te steller bel.œt met de studie van dat vraagstuk en, bi" I voo ™ko m end geval, met het opmaken van een vo<-rontwerp van wet in dien zin. AMïïElimiE KR0M.IK r ovzpn berichtgever • Gemeenteraad. Op de openb-are dagorde der gemeenteraads zitting van Maandag, staan niet minder dar 44 zaken te verhandelen, die meestal tôt geenï bespreking aanleiding zullen geven, behalvc eene ondervraging van den h. Royers over d< kommissie der havenbeweging en een van der h Cornette, over de lokalen van het vredege-recht.In de zitting met gesloten deuren zullen nog 21 zaken worden besproken, meestal benoe-mingen in het onderwijs en andere, waar-(ynder degene van een opvolger van den h. Max Rooses, in hoedanigheid van konserva-tor van het Plantijn Muséum. Spoorweg in de Kempen. De Kamer van Koophandel zal aan den Mi-nister van spoorwegen een verzoelischrift zenden, om te bekomen dat onmiddeIJijk een spoorweg zou gelegd worden van Antwerpen-Eeckeren naar Weelde en Tilburg, over Brecht îen Hoogstraten, niet enkel om aan de Kempen een spoorweg te geven, die sedert 1843 werd ontworpen. maa.r ook om te vermijden dat de express-treinen Parijs-Amsterdam zouden af-genomen worden van onze handelsôtad, zooals onlan.gs het spoorwegbeheer voornemens M-a-s. Overname der nieuwe dokken. i De h. voorzitter Mr Corty heeft in de jong-ste zitting van het hoofdkomiteit der Kamer van "Koophandel kennis gegeven van het ver-slag der afgêvaardigden der Kamer, betrek-| kelijk de samenkomst die zij gehad hebben met minister HeKeputte. Hij voegde erbij dat de daarop gevolgde onderhandelingen tusschen den minister en het Stadsbestuur de hoop van een gunstigen en spoedigen uits^ag bevestigd hebben. welke | deze afgevaardigden hebben medegebracht. , van Brussel, dat ailes een snelle, gelukkige | oplossing laat voorzien, daaa- de belangheb-l benden wederzijds bezleld schijnen met het verlangen om tôt een verstandhouding te ge-raken, die aan ieder voldoening zal geven. Feestzitting van Diesterweg's Hulpkas. i De jaarlijksche feestzitting van Diesterwegs | Hulpkas zal toekomenden Donderdag 21 dezer | (Hemelvaartdag), te 11 '1/2 uur 's morgens ge-I houden worden, in de Trouwzaal van het Stadhuis. Er zal verslag worden gegeven over de werk-zaamheden van het afgeloopen jaar en over-gegaan tôt het uifcreiken der diploma's en eer-metalen aan degenen, die zich voor de wer-ken van Diesterweg's Hulpkas ondenscheiden hebben. Een die er niets van weet. Er is « iemand » die in het Uandelsblad schrijft, dat onder het klcrikaal bestuur van bur'gemeester Van Put, toen « Vader Vermet-ten aan 't hoofd van het Weesjongensgesticht stond », de weesjongens uit dit gesticht kwa-men als bekwame en spaarzame vakmannen ». Deze « iemand », die zich niet bekend maakt en naamloos schrijft, weet er niets van. Het sparen in de weezengestichten was in dien tijd hoegenaamd niet gekend ; het be-stond niet. De maatschappij « De Vrienden der Weazen », die in 1874 door liberalien gesticht werd — en toen was de h. Van Put geen buirgemeester en de h. Vermetten geen bestuurder der Weesjon-gens meer, — deze maatschappij is het, welke begonnen is met aan de op passe nd ste weesjon-gens en -meiisjes spaarboekj es te 6chenken, en dit heeft daarna aan de bestuurder der twee gestichten het.gedacht ingegeven, om in de beide weezenhuizen het sparen in te voeren. En thans bezitten al de weezen een spaar-boekje, dat hun te pas komt wanneer zij hun gesticht verlaten. He,t sparen is dus te danken aan de libéral en. En zoo de h. De Doncker, voorzitter van den Oudweezenbond, verleden Zondag, 10 Mei, ten stadhuize gezegd heeft, wat die « iemand be-weert : « Wij zijn de kinderen der gemeente en laten geen enkele gelegenheid voorbij gaan om hen te bedanken, die ons gemaakt hebben wat wij heden zijn », dan had hij volkomen gelijk ; hij sprak dan maar de bloote waarheid, want hij deed er mede uitschijnen het oneindig verschil van den toestand der weezen voor 1872 en dengene der weezen van heden. r En daar zullen al de oud-weezen van dien vroegeren tijd het mede eens zijn. PR0FE880R BOLLAND IN BELGIË < 1 c SLUITING DER LEERGANGEN s Onze lezers weten, ni. door de artikels die i daarover in ons blad verschenen, dat de be- j faamde Hollandsche hoogleeraar G. Bolland, c professor der wijsbegeerte aan de hoogeschooi te Leiden, een leergang in de psychologie ot ^ zielkunde is komen geven te Brussel en te 7 Gent. Deze kursus van twaalf lessen i6 nu i adigedoopen. De Leidsdhe redemeester heeft zijn talrijk < gehoor een voile maand laten genieten van l zijn kernaehtig woordenspel, van zijn zin ( rijke Nederlandselie taal en hoogst wijsgee-rige denkbeelden. De ijver waarmede de Vlaamsche lesvoLgers den kursus bijwoonden, kan ook beteekenen, dat de Vlamingen totnogtoe onwijsgeerig ble- , ken, omdat zij nooit tôt iioogere wijsheid werden opgeleâd. In elk geval mag het ver- ; heugend heeten, dat een Hollandsch hoogge- : leerde zoo edelmoedig en onbaatzuchtig zijn tijd opoffert, om de studielievende Vîaamsche : bftvolking tôt juister denken en bespiegeleu te stemm en. Op die' wijze- ontstaatallengseen Vlaamsche geestes>-adel naast den van ons vervreemden en vaaik onlbeteekenenden gel'd1- of pai'venu- • adieil., d'iei izicih aan Parij'scthe' tingeltangel-kul -ifluur vei'gaajpt. Prof. G. J. P. J. BOLLAND Men heeft wel eens gezegd dat Holland zij ne gulden eeuw en, bij voortzetting, zijn hui-digen wetenscha/ppelijken roem aan het vroe-gere Vlaandenen te danken heeft. En ziet, hier werkt de geheimzinnige gerechtigheid, want nu dat het Vlaamsche volk zonder geestelijk bezit is, krijgt het te deel en in den overvloed van onze Noorderbroeders. Professor Rodland komt-Holland's schulden betalen, en daarvoor moeten niet alleen wij hem dankbaar z.ijn, maar ook zijne landgenooten Professer Bolland heeft ditmaal een deei van de « geestesleer » ontwikkeld en wed de leer van den « enikelen mensch», ondeiwer-deeM' in « ind'ivualiteit », « bewustizijn » en « persoonilijikîheidi ». De mensch werd eerst be-hande'lidi a.lis « individu. » dat is als dâerlijk weizen, om ten islotte. over te «gaan tôt •« ibe-wusit/wiordnng"» en « persoon », om aLs zooda-nitg het hoo'gste te. beleven an de « vrijhe-id » ; niet in de bandeiloosheid, nodh in de van bui-ten betpeTkite' vrijlheid:, maar in de zei/ibepa-ilinjg, dat wiil zeggen in de zelfbeheersctiing, waarin het lager e aan Ihem, d. i. het natuur-lliijlk«e^ niet wordt afgeschaft, maar vered'eîd. De ware mensch is d© vollediige mensch en die natuur laat zfich n'iet uitdrijven, wat niet wegneemt da/t het hloogere in den mensch over het lagere moet heerseihen. In het reohbe be-heerscht dus de geest 'eigen natuur. Daaien-boven is^ de geseMedeniis der menschheid de vooruitgang in het (bewustzLjn der vrij-heid-.Door het ibijwonen van deizen hoogst merk-waardigen leergang, nam meniigei kolleigiant het besiluiit de geheele Encyolopaedie te« door-gronden. Daar is wertv voor meer dan één diag, voo'rwaair,, want in de Encyclopaedie, anders gezegd de « Kringleer der begrippen », ikomt ailes aan ide heurt, om onderzocht te worden in het licht der oneiindigheiid- Fn dankbaar klonk dan ook Zaterdagavond, bij het afloopen van den leergang te Brussel, de stem van prof. Marten Brants, leeraar aan het Brusselsch atheneum, die tôt prof. Bodland sprak namens de lesvolgers : £. - ■ i Laat miji toe U uit naam van uwe toehoor-ders onzen innigs-ten en besten dan'k uit te spre-ken ivoor uwe lieerlijike lessen. Gij hebt ons uit-genoodigd tôt een rijken feest-disch ; gij zijt geweest een milldl, een edelmoedig, een ontaatzudhtiig gastheer ; wiens moed1 en vu-rige aiposteïliefde ik voor mijn deel, niet genoeg bewonderen kan. Gij 'hebt ons den wijrn der waaiiheiid! .ingeschon-ken, een wijn, soms wat c,terk voor onze Vlaamsche hoofden, en gij zult het mij niet ten kwade duiden als ik zeg dat wij al wat gij in ons ge-moed en geest gewekt hebt, al dtfe gedachten en gevoelens, in de stilte der méditâtie moeten laten bezinken om tôt rust, tôt vrede te komen. Want wij, Vlamingien, zijn doorgaans1 niet .wijsgeerig aangelegd. In de gesebiedenie van onze Vlaamso'he geestesbeschaviing mogen woj) sleohts roemen op een wijsgeer, diie dan ook het zinnebeeld van ons geesteujk leven is, op den mystieken Ruusbroec, die hier bij Brussel in de sd'iaduw van ons Zoniënbosdh lëefde en droom-de. Zijn mysticisme doordrong onze dichtkunst, onze schilderkunst, onzen vollksaard, onze Vlaamsdhe aardje is eene mystie(ke aarde, wij leven door het gevoel, licht oplaaiend, even liidhit verzwakkend. Dat mystiek gevoeî — gij zelf hebt het gezegd — is echter sleohts een v o o r-gevoel der wijisheid, een droom, waaniiit gij, ons Avi.lt wakker schuddlen, door ons te leeren denken, klaar, koel, held^r denken. En gij' ihebt ons geleerd de dingen in en om ns te beischouwen in «het zuiver licht, in het-ichit der eeuwigheid. En gij hebt ons die wijsheid voorgedragen in ene zmrijke, gébeeldhouwde taal, dien wij ge-chonken in zuiver ikristal. Gij zijt een goocbeiaar met het woord. Odh! k heb nu reedls meer dan eens, dat maille praat-b ge!lioord en ik protesteer er tegen, want wie at zegt, miskent, kleineert U. Gij zijt geen goochelaar, ^jj. zijt, in opzicbt er taal, een taalfiilosoof. 'Gdj; hebt ons leeren tizien de plastische sohoonheid en den diepen in van onze taal. Gij hebt uw liaht laten stra-en^op dien diamant met heerlijken glans. En ik protesteer ook wanneer gij zelf beweert lat gij niet gekomen zijt tôt ons als zedepredi-:er. \'ooi"ze,ker, zedepreeken waren uwe voor-Iraohten geenszins. « Verlôs ons van den preeiktoon, Heer, » Geef ons natuur en waarheid weer » nag men wel allermmst op U toepassen, want gij geef.t U gëheel — in natuur en waarheid. L>o©b een zedeleeraar zijt gij wel. 1s de zelfbe-leersching — dat inbegrip van uwe wijsheid — vet de hoogste deugdr Dames en Heeren... ik doe een b,eroep oip uw ;eilieu"en. Waren er op sommige dagen, wan-leeir de h. Bolland ons sprak over de hoogste langelegen'heden, b.v. ik herinner het'mij leven-l'S) over den dood-, waren er dan geene oogen-t>likken waarop gelheel onze ziel trilde, waarop ?en adem van den geest over onze hoofden sweefde... Dat kan geen goochelaar! Oojk voor die oogenblikken danken wij U. .Wij zeggen U vaarwel, of liever tôt weder-ziens. Gij in Holland, wij in Vllaander,en, ivoort-aan zijn en Iblijven wij o n g e s o Ii e i d e n. o n der sciheiden. Eene herinnering wnei^ prof. Bolland namens de Brusselsch e kollegianten aangebo-den, namelijk een kunstig zakuurwerk met het volgendë inschrift : Aan den Leermeester der Zuivere Rede. G. J. P. J. Bolland Zijne Brueselsohe kollegianten Vrije Hoogeschooi April-Mei 1914. De avond werd verder in een der zal en van 't Vlaamsch Huis gezellig doorigehraeht, zoodat niet zonder weemoed afscheid van elkaar werd genomen. Doch die weemoed.ige stem-ining was getemperd door de hoop den Hol-landschen hooggeleerde nog meermaals terug te zien. Prof Bolland heeft inderdaad een kollege-van een aohttal lessen toegezegd voor Decem-ber-Januari (Nieuwjaarsverlof) en een volgend kollege met het P^aschverlof. Het door hem gekozen onderwerp4s hoogst belangweikkend en zal er steillig toe bijdra-gen, om het aantal kollegianten nog te ver-meerderen.Om een gedacht te geven van de groote aan-trekikë'lijkheid van prof. Bol]and's lessen, weze uog ge-zegd dat niet alleen de Vlaamsohe les-vo.gers trouw bijbleven, maar dat verscihil-lende Hollandsche hoogeschoohgediplomeerden opzetteilijk naar België waren overgekomen om mede den leergang te volgen. Ten slotte kunnen wij getuigen, dat prof.. Bolland een groote vriend der Vlamingen is,, die in ons den hoogmoed voor de eigen Nederlandsche taal opwe-kt, verlevendigt en verste rk t. — < De Zegepraal der Partijdriften Na de stemmingvan de klerikale schoolwet De schoolwet is du.s gesternd en zal dezer dageji door het StaatsbJad afgeikondigd worden.De oppositiepartijen in Kamer eu Senaat hebben moedig hun plicht vervuJd; zij hebben uit aile kraoht weerstand geboden en zioh verzet tegen het voltre'kken van dezen schaam-teloozen partijaanslàig. Bezwijkend voox de maoht konden zij niet anders doen dan het voik irilichten over de gevolgen der wet en aile verantwoordelij'khe.id afschudden. De kalho'icke jiartij, in den persoon harer gekozenen, zal de verantwoordelijikheid der wet dragen en rekenschap geven over haie gevolgen. Niets heeft de meerderheid weerhouden om deze ongelukswet door te drijven. Afdoende is bewezen geworden dat de schoolwet recht^ streeks ingaat tegen de grondikeure. Niets heeft gebaat.' De wet moest er dootr, al stortte île wereld in gruis. Ontdaan van hare grondibeglnselen, is de wet enkel een stoutmoedige partijgreep rendit tegen het openbaar ondeinvijs, dat in: zijn laatste verschansingen zal worden ver-drongen.De schooiwtt van 1842 dooT de bisschoppen ogpedrongen, was een reohtvaard'igheidswet vergeleken bij de ■ huidige partijdige wet, waardoor de klerikalen het volksonderwijs wiltlen ten dienste .-.tellen van hun diweepzuch-tige politiek. Van een nationale oplossing der scihool-kwestie is hier geen spraak. De klerikalen habbein steeds het verplich-tend onderwijs bestreden ; op dat gebded ver-looahenen zij hun ellendig programma, maar dat is sleohts selhijn. In den grond zullen zij hun levensregel blijven naleven, die kan sa-mengevat worden als volgt: Liever geen onderwijs dan een onderwijs, dat de kinderen tôt geen kierikale kiezers opleidt. Wanneer het volk de vruehten za.l zien der nieuwe wet, wanneer het zal begrijpen hoe onder het gluiperig voorwendsel van reoht-vaardigheidszin men de goede gemeente heeft misleid en bedrogen, wanneer het zal besef-len welk 001 logsmachien de klerikale regeering zicih heeft gesrneed ten koste van het algemeen, dan zullen de oogen wellicht open-gaan.Met ons volksonderwijs is het door de sahuld deir klerikalen in België treurig gesteld. Al te groote nationale belangen zijn er noohtans mee vergroeid, opdat aile verdraagzame bur-gers den stnjd niet zouden voortzietten om een vadierlandsche en eerlijlkie oplossing van de schoolkwestie. mogelijik te maken. Een wet, welke het openbaar onderwijs be-dreigt, dat onder de hoede staat der Grond-wet, kan niet beschouwd worden als een va-derlandisçihe oplossing der schoolkwestie. De klerikalen hebben van een vaderland-sche politiek geen besef ; zij luisteren sleohts naar de kleinzieligste partjjbelangen, wat er ook gebeuren moge. A rous.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vlaamsche gazet van Brussel: dagblad voor Zuid- en Noord-Nederland behorende tot de categorie Liberale pers. Uitgegeven in Brussel van 1900 tot 1914.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes