Voor Beigië 5 centîemen. voor lederland 5 cent het nummer ■ VIJFTIENDE JAAR Maandag 19 Januari 1914 30, St-Fieterstraat, 30, Brusseï ABONNEMENTEN: 1 jaar 6 maand 3 m, BelçM.vrachtvrij tr. 7,S0 4,00 Nederland, • > 20,00 10,80 8,80 Andtre landtn > 23,00 16,00 8,00 Nen kan inschrijven op aile postkantoren Dt intchrijvcn voor een jaar (14 frank), Mben reeht op eene gratli boe\enprmu en ttn ftUluttrurd mXêlifluch bijvoegtel van 8 blad*. Vlaamsche Gazet Nr. 19 Maandag 19 Jartuari 1914 30, St-Fieterstraat, 30, Brosse! AANKONDIGINGEN « Bladiijde, per kleine rep«l , . . (r. 0,30 l'Bladiijde 1,00 3*Bladiijde .« h. in i 5,00 ltcehterlijke eerherstellingen . » *,0® van BRUSSEL. lioofdopstallep-Eigenaar : BESTUUR BIT RED A.OTIE i JUL1UBHOBTE.BBUSBEL VERSCHIJNT 7 MAAL PER WEEK TELEFOOM Ht Geen Onverschilligheid voor de Gezondhe Het voorbeeld van Amerika Wij faeainneren ans met meer, wie er c l'angs glescihireven heeft : •« De «tarde ziail z •koel zâjin als de maan, alvorens iedereen î geleerd hebben d'at >g|ezandiheid de eeni|ge v zenlijlke schiat is. » In elk gfeval is het anic chenbaair, dlat die meeste mensc'hen tôt nog] t te onversdhil'Lig! zâjru voor hun eiiglen geaan heid, en dlat die onversichiLliigheid pijnlijk. s steeikt tegen de voorzoïrgsjiiaatr^gelietn, de de besturen der groote steden in het allgeme beLmg .genomen, en cok tegen de vardierringi dep wetensdhapi, die mikroben en1 serums -beder f werend'e middelen 'heeft antdefct. Wat erger is, velen willen niât gjswaa sdhuwd wcirden ails ze roekeloos met huaine g zondheid1 amgingen, o»f slaeni die raadgeving* in den wind!, die ihium in 'h.un voardèei geg ven worden- Tradht maar eens een meisje, dlat ziioh t aweôt heeft ged'anst, te bewegen uit d< tocht te -g'aan staan; ge ziulLt mental hoe j zuilt ootvamgen worden ! Stnaf maar, onder wijzer, eem broekvent dat sigaretjes gerookt heeft op een oudferdb dat het op suikerbol'lenl zaui moeten zuiigea ge ziu-lt daai sam wij len de verontwaardigiir iiooren van idfe moeder : Waarmee die zi< bemoeit! Wat gaiat hem dat aan ! Enz. -Beiproef maar een dtrookaard aan "t ve stand te brenigen, dat hij het1 geld, aan1 jetn ver viei'kwist, veel «beter besteden zou voor voedsel van vrouiw en kroost, die meefctal v; « water en wiind » moeten leven; ge zult a;£ dœvemans dleoir kloppen. Maaik u maar tôt apostel van licibt en loidh en ga dan ziien, in huiizen en werkpJaastsea hoe angstvallig daax ailes g^sloteai wotrdt g houden en in welke bedorven luiaht men^ daî lieven wil. En als er dan eene sdhipbreuk .pTaats hee als »die van die « Titanic) » b.v., dan jamme geheel die beschaafde wereld; maar niiemain bedenkt dat er meer mensdhen dan er bdj d ramp slacbtoffem waren, •dagel.ijks sterve aan ziekten die hadden kunnen vermeden wo: den, of die niet noodzakelijfk den dood' m de: ten na z;ich sleepen. De helft der ziiekeru zo gezond kunnen ziijn. De helft der doodern haï larugar ku-nnen leven, beweert Dr Schieffeli in het Amerikaansch tjj'dsdirift N.attonal V. tâlity. Er is dus on zake de gezondheidsleea" nci heiel wait te doen, om de meeste mensahen te eeaî ernstiger inziidbt van hun plidht te brer gen. Er is op dat gebiedl een betreu'renswaan dige leemte in 's vol-ks opvœding. In de Vereenigde Staten van Amerika heef men dat reeds jarenlarug ingezien en tracll: men door aile middelen die gezondlheid der be valking te bevordteren. Dat tal'rijike menstihenvriendien daar ijvere voor de bestrijding idler tering, voor het bou wen van gezonde woningen, voor het levere van aiwervaLschte melk, zullen wiji niet een vsrmelden. Dat er matigheidsgenootsdhappet bestaan, imrâcihtin»gen van het iroode kruis, be sdhermers van blinden, doofstommen, zwak begaafden, enz. spreekt haast van zelif. Da sommige clubs, zonder eenigig tu-ssichenkoms van gemeente- of piovindiebesturen, de tan den, de oogen, de coren laten naaieni van d saholieren mag zeker wel vermeld worden 00k dat er in sommige plaatsen, op last vani d-eene of andlere maatschaipipij., ziekendienster worden uitgezanden, om de moeders, die ziie ke.kinderen hebben, met raad en daad bij U staan : zoo werden er in één jaar, dbor d1» vier « nurses » van die Child-Welfœrc Coin mission te Mihvauk.ee, 21,000 bezoeken afge legd, door ieder 100 per week. Maa.r we willen op enkele ki'ingen wijzen die piropaganda maken dbor wcoid en peo. Daar is b.v. de Association for Labor Le gislalion, die uit New-York aan 865 daig- er ^ekbladen geregeld axtiikeltjes zendt om ti wijzen 'cip de cnvoorzidhtigheden, die otp hsd gebded der gezondtheidsleer kunnen vermeder worden ini dtezjen of genen nijveriheidstak. Daar is de State Board of Health ir Ncord-Carolina, die maandielijks 40,00c exemplaren van haar bulletiin verzendt, waïair-in allerlei hygiëniscihe raa.di gegeven wardt. Eens per jaar wordt een bijzondfer nummer gesfcuurd aan 10,000 openbajre onderwijtas. Aan al de dag- en week'biladen van den Staat Noord-CaroLina worden af en tee a/rtikels owr glezondheidsleer aangebadlen, en telkens woa -den er 60 tôt 65 per honderd van opgenomen. Dit organi^sme berekent, echt Amerikaansch, dlat het jaarlijiks 200 mijlen kolommen druks over gezondheidisiliteratuiir verspreidt. Een ariidare inrichting, de Civic Association, heeft een wezenlij'ken kiruistocht gepire-dikt tegen den rook der schoorsteenen en te-gfe"n de giewone ihuisvlieg, die zcovele zièkten verspreidt. Hier dedlen voor al lidhtteekenân-gen dieiL-t en' 00k kinema/tagirafische films, die aan de 5 en 10 oent-theaters in Amerika werden afgestaan. Een vierda ,gsenootscha;p, mit vrouwen &a-mengesteld, ijverde, en met gunstigen uitslag, voor - het bekomen van gunstiger tœstanden in die kwi'kzilvernijverheid en lioht cok die/ te* genwcordige en toskomsti-ge aarbeiders ini over de \ oor^ongen, d'ie in elk bedirijf kunnen genomen worden. In veto wiericpilaatsen hieeft zij ta'l van verbeteringen verkregen : gezonidl dri.nkwater, beter ^'erluGhtiIng, waschplaaitsen,, badkamers, kmdhzalen, diften, stoelen voor vrcuwen, enz. Vast en zeker dient het National Congre s s of Mothers vermeld, een vérboncî dat ver* taïkkingen heeft* in 36 Staten, in elke groote stad een 40-tal club® teLt van 40 tôt 100 leden, zoodiat het maandeilijksch orgaan, dlat telkens ajrti/kels over gezondiheidsleer bevait, in ieder belangrijk centritm wel 2500 hudsgezinneni be-reikt. De strijd voor de welvaart der kinde-ren, doar dit maandschrift ondernomen, zal eerstdaags nog algemeen worden, daar het al-gemeen verbond dbr Womens Clubs, met na-genoeg één millioen leden, in dezelide rioh-tirg wei'ken za'î. Het Instituée of Child Life, waarv, j hoofdkwairtier te Philadeiphia igevesti , , maar dat zeer veel vertaïkkinigen heeft [Q de oud&rs in ovetr ailes wat aaiîbeve'lin dient in zake verstandehjike en zedelijke > "d&ng, gezondheidsleer, u-its/panning, s enz. Hat zal vijf dikke boekdeelean, va n" blz., uitgeven, door spécialisten gesch ^ Het eerste d'eel, handelendi over het pih ,a leven van het kind, is verschenen. e" The Infant Wclfare Society van C: geeft voora.1, met korte aan'beve.linger ^ meeders en voedsters raad voor het opkv van zuigelingen. Weea* een andere kiriing verspreidt. pi a. or ibordjes met rijmpje, om in huds en scho m gebangen te worden, opdat eenieder 311 eeniige vcorscihriften oveir gezondheidslee ^ oogen zou hebben. Het verbanid1 der geneesheeren heei bijzonder komâteit aangesteld, dat in ail ten vcoral de vrouwen inlicht, dcor n -n van \-oordracihten over de belangrij'kste ! 'e" nische vraag&tukken.. Bijna overai zij . vrouweiijke dokters die aan het hcofd d in weging staan. în We zouden maat9dhaippijen kunnen c men, die in 't bijzonder de dwaalbegii besitrijden over alkohol en andiere gee Ie dpovende mid'dlellen ; ancîeire die 't rooke m sigaretten te keer gaan, welke kwaal mi meer uitbreiding neemt, niet het minst [S de jeugdige .rcokers aangemoediigd w dcor premiiebons, die met de sigarettend-wcirden afgeleverdl; andere nog die d< r" spiieiding van speelp'leinen en open-lucl ^ ien voorstaan en gaair.ne ter plaats afgeva 1 den stu'ren om diergelijke spelen in te ci in en te leiden. 111 _ Nog dienein vermeld de talnjke gre die ijviereni vooir maatschiapipaiijke hlygië J '> en d'us geizonde beginppen willen verspa l> over het geslachtsieven en schandelijke ten. De waarheid over het sexueel leven ir db kinderen niet anthoudlen \\xxrden; < _ mogen die niet put ten aan>ge\-a.arlijke e :t reine bronnen, ze meeten die van de o rt of van de opvceders vennemen. Daar ouders niet weten hoe ze die taa.k moeten e vatten, worden ze door die kringen va n ciale gezondheidkunde inigelidht : met drachten, piraktisclhe le:|?en en vlugschri Eene dier maatschappijen verspreidt per ^ 10 miMioen bla'dlzijden tekst over diit o werp. Andere laten modellesseni geven 11 onderwijzieirs of -geilasten geneesbf^e'reai, mnnncîijke als womvelijke, om in/ riâsc sdhe lessen het vraatgstuik, met aile waa T- gen, te belhandelen voor jongeos of irw t voor ouders van 'kinderen. Men ziet het : we kunnen, op het gj der hygiëmsche piropaganda, no;^ veel1 va deren leeren, cok zonder de tu.sschenk t der openbaTe besturen in te roepen. :t NEDERLAND De Koningin op schaatsen Koningin Wilhelmina reed Zaterdag-n; dag schaatsen op het ij.s van de Watering 9 ter het huis Ten Bosch te 's-Gravenhage, 1 î h aan 00k was opengesteld voor de leden de liofhouding. Geheimzinnige zaak te Weerselt Op last van het gereoht te Almelo zijr terdag te Doiirningen, gemeente Weerselr t lijken opgegraven van Ten Hove en zijn . - ter, die oudojaai'sdag te Hasselo zijn overL 3 Waarschijnlijk zijn ze niet gestorven aan vergi'ftigjng. De lijken zijn naar Almelo voerd. Het ijs in Nederland De meeste rivieren zijn vol drijfijs. Dit m. het geval met de Maas, de Waal, de I Te Doesburg moest wegens den ijsgang in IJsel de .schipbrug weggenomen worden den. Ook do Waal en de Maas zijn bedeikt drijfijs, waa.rdoor het soheepvaiirtverkee sommige plaatsen bemoeiiijk is. De stoom diensten V1 i.ssiugen-Middelburg en Zierii] Rotterdam zijn Zaterdag wegens ijsgang 1 st-aakt. Ernstig spoorwegongeluk te Leiden Zaterdajgnamidd-ag zijn te Leiden, 01 t baan van de Holland.9cne IJzeren Spoo , Maatscha.ppij, twee rangeerlokomotieven o kaar gerëden. De werkmeester Koelemani Ha a rie m werd gedood en de twee ma oh in; 1 bekwamen ernst-ige wonden ; bovendien we de beido lokomotieven zeer besoîiadigd. treinverkeer ondervond sroote vertra^in0, 1 De Zuidafrikaansche Arbeidskr MINSSTER F. S. MALAN De h. Mal an is .minâster van Onderwi.i ? tevens van het mijnwezen. Als zooda.nig 1 hij een groot aandeel genomen in het bijlec der krisis. De toestand Joliannesburg, 18 Jan. — De toestand b< aan d-e mijrien. Men d'enkt diat Maandag werk aan de Randfontein gansch zal herno] zijn. De spooi*weg;bedienden van Transvaal aan 't werk. Zoo ook deze van Vrijstaat. Aanhoudingen in massa Germi&ton, 18 Jan. — De aanhouding massa van al de leiders der Rtalvers van Easl. Ranci, werd gisteren met buitengew krachtcladigheid door de Bungers bewerk; Dit feit wordt ' Q'ruk besproken. Gene: Beyer heeft daarover een onderzoek ingest TURKIJE , lietht ; *: gl ver- Eene proklamatie tôt het leger >pvce- Konstantinopel, 17 Jan. — Enver pasj pelen Turksche ministei' van Oorlog, heeft dt n 100 £erwie Proklamatie tôt het leger gericht : Doordiien ons leger zijn plicht niet naé reven. hooren kon vervullen, hebben wij de blo< ysisch ste deelen van ons dierbaar vaidierland ren. De Ottomansche natie is door zwar licago gen van het noodlot getroffen. aan Het verheven opperhoofd van ons leger, 'eeken roemrij^e en geliefde vorst, vviens ge door dezenNtoestand met droefheid is vei heeft mij opgedragen om het léger zooi ;en en te ihervormen, opdat de eer van het Ka d1 op- uit de overgeleverde daperheid van de C steeds nen wedierom zal kimnen worden verde r voor Hoe zwaar mijn taak moge zijn, ik heb op de schouders genomen in het vertro t een op cîe bescherming des profeten. Twee di ç eisch ik van het leger : onvoorwaardelijk , '* hoorzaamheid en onvermoeiden arbeid. nddel ben ovrtuigd dat aile officieren aar arbeid zullen tijgen om de smet uit te n het schen, dde de laatste oorlog op ons leger sr be- geworpen. >-•*•—< ipnoe- Een Turksch Politieker ,n zc » on- GENERAAL SHER1F-PASJA Lliders Wjj lhebben in ons b[a(1 d6n aanslag te F vele vermeld, waarvan <le "J'urksche geheiraal C] aan- paeja haast het slaohtoffer werd. a so- neze aan8|ag echijnt een politieke drij vpnn- te hel,,>en. waiit Cherif-pasja is een der g «Ajr- ste tegenstandws van Envar-oasja en rten. Jonfr-Turksoli komiteit » Kenlieid en Voc jaajr Fan" Duor zijn hinvelijk m&t een Egyp( Tdar. prtnses, is hij n-eel van den Ktifdive Egypte en tevens schoonbroeder van | Said'-Halin, den hnidigen groot-vizier. zfc-o Sediert den moord op -Vahanoad .Tjefket-p hcol- heeri hiJ. 0;1' vervolgîngen te ontwtfKen, flrnr te Par«s sevestigd, vanwaar hij echter . doet aan de propaganda tegen het Jong-Tui sisijeis bewind tn het Ottomaansche r.ijk. ibied ' > 1 ^| ENGELAND y Het vergaan van de Britsche onderzeebi Parijs, 17 Jaai. — Ter geLegenfhei/d van vergaan van den Brit.schen onderzeeër heibben de Koninig van Engelantd en P | dent der Republiek telegrammen vaut r< beklag gewisseld. imid- Vergeefsche pogingen ach- om den gezonken onderzeeër te dregg \-cUce Plymouth, 18 Jan. — Er bestond Zater van nanoen geen hoop meer om de twee offici en de negen m an,nen, die de bema.nning maken van den gister gezonken onderzi Za- te redden. De opzoekingen hebben geen de s,a2" opgeleverd en werden Zaterdag om 5 ioch- gestaakt. KÎen. Men wist z^ifs niet goed waar het v orst- thans moet rusten. ver. Geschil in de bouwnijverheid I.onden, J8 Jan. — Giroote oneenighei< ontstaan onder de aannemers in.de "boin verheid en de arbieidérs. Eene nit&luit is o. 150,000 arheiders omvattend, wordt tegen Z; Jsel. dag voorzien. den >-«♦•—< wor- rmoepfc FRANKR1JK joot- 0 De bevolking van de openbare en bijzondere schol Viviani, de minister van eerediensten, 1 , in de Kamer medegedeeld dat er op het 00 •wee hliik in Frankrijk 70,646 lagere openbare s ef_ len zijn met 4,973,179 lieerlingen en 14,464 zondere scholen met 1,148,704 leerlingen. D sten uit blijkt dat nog bijna een vierde deel vai rden I?ransche jeugd in bijzandere — meerenc klerikale — inrichtingen ondenvijis ontva Viviani rekende uit, dat het onderbrengen deze leerlingen in de openbare scholen Staat op ongeveer 500 millioen frank zou isis 10611 *e s^aan- De sneeuw en de koude Parijô, 18 Jan. — Het-bdijft aanhouc "i sneeuwen. vooral in het Zniden, zoodat \erkeer al daar ondprbroken is. Op de lijn Cerbère nà'ar Port-Vendres ligt de sneeuw t meter dik. 'F'weè ireinen bleven erin steke Op de MiddelLandeche Zee woedde gist.( een geweldig tempeest en mon vreesf > rampen. De stad Perr»ignan ligt van a.:lle keer verstoken. De bakkers hebben gebrek bloem en in verscheidene wijkeri kan inen p mondvol brood bekomen. IDUITSCHLANP Tegen het Fransch in Elzac-Lotharingc Straatsburg, 17 Jan. — Generaal Deim] heeft aan onderofficieren en manschappen | boden, koffiehuizen en spijshuizen (e btv.oel-j waar een aontal, met name genoemde. Frans j nationalistiàuhe bLaden ter lezing liggen. ■j bezoek van r.iet-politieke vergaderingen en j eenkomsten van vereemg-:ngen, was j Franscii gesproken wordt. is voortaan, zon { vooraf verkregen vergunning, eveneens vei den. De Jezuïetcnwet in Beieren Berlijn. is Jan. — Naar de Post uit Munc verneemt. isde Beiursohe regeering voornem aan den Bondsraad een voorstel te doen, st: kende om oene verzachting in de bepalin der Jeznïetenwet te brengen. en Zcndarlinge dood van e_ ; kunstschildei eeft Dresden, 1^ Jan. — De schilder Wei ■gen Hieckmann, gànsch DuitschJ/and door aJs le schapschilder beroemd, vond een droevigen zonderî.ingen dood. Daar hij sneeuweffektei itert een 1)(>^h w ou bestndeeren, stelde hij ]iet, schilderseeel bij Rohufe'.d o^p een boschpleir lieri begon te schilderen. s Avonds trof men \ aan, gestorven van lcoude en voor zijn doek z\jn zeten. De linkerhand hield nog het palet, m de vingers der rechterhand hadden 't pen laten ont^nappen.. Hopf ter dood veroordeeld m Berlijn, 18 Ja.n. — Hopf, de giftmenger • den Fmnkfurt, is 1er dood veroordeeld geworc °ne Zooals men weet, had hij Zijn moeder. : eerste vrouw en twee kinderen vergiftigd. -aal mede gepoogd zijn vader. tweecle on de eld. vrouw te vergiftigen. De Kwestie der Voertaal a'v*® Oppassen Is de booischap J iv be- 111 èJe Siècle, het halfambtelijk orj I der katholieke regeering, wordt te velde : trokken tegen de amendomenten aan de sel /erio- {]|e v'oor ^,oei hebben het volgend ] 3 sla_ ctep te doen zegevieren : de moedertaal 1 tuig van het onderWijs. Da<iruit mogen wi; onze sluiten, dat de regeering zelf er tegen ge moed is. ' Trouwens, anders nooit dan noodged1 vul'd, gen hebben onze katholieke regeerderô a ai lanig eischt-n dêr Vlarnlhgen op taalgebied te lifaat £eveu- Het land waakt en zal die heerei K tijd en stond met hun pseudo-VlaamsGhgeî ,. " heid .wandelen zenden. v; W'ont hier hoeft niet, rond den pot te wo: haar gedraald : worden de Vlaamsche taalame II won menten afgestemd, dan zal het uitsluiten< ngen alleen aan de vijandtgheid d'er regeering e ge- te wijten. De vrijzinnige propagandiste n len in hun arsenaal een feit te meer heb den waardoor zij kunnen aantoonen dat die zc wis- Z€8dô: \'laanischgezindheid waarmee ook i heeft migeiklerikale ininisters in verkiezingstijd pakken, louter bluf en oogenverblinding De .kruik gaat zoolang te water totda - breekt, ...en ze zal breken! j De kwestie der voertaal is er eene van I voedkundigen aard, waarover bij de pedagf geens^ins verschil van meening best-aat : 'e zijn h|et eens om te verklaren, dat de beste ftlagen verkregen worden met een ondei dat door middel der moedertaal wo-rdt g ven DAt moet de regeering ook wel wetei zij konit, te kort aan haren plicht indier weigert het princiep in de wet te sohrijve Andfers is het gesteld met de vraag op we leeftijii' en in welk studiejaar met het leereif eener tweede taal (Fransch vooi X'iainingen. Nederlandsch voor de Waleri) begonjncn worden. Mâar ntmmer kan ged< woiden, dat de tweede taal in de plaats de moedertaal als vœrtuig van het onder worde gebrnikt. Dan komen wtj tôt de treu uitslagen, die w.ij te Brussel en in &omr voorsteden hebben kunnen vast^ellen, nr lijk een zeer hoeg percent van achterlijke desrera en \oor de rest menschen die zich 1 in c'e-eene noch in de andere taal behoo i J kunnen uitclrukken. Alzoo kweekt men o j lukkigen, welke zich in aile vakken der r Jschelijke bedrijvigheid gemakkelijk laten ulringeh door vreemdelingen, die wél hun arijs dehvtj» in de moedeirtaal genoten en daar< îerif- sterk -istaan ook wat hunne vakopleiding treft. -% fveer De J>:\' Sièclî; haalt en de vrljheid van root- h uns va der bij, om de Vlaamsche taalame het menten te bekampen. Maar de XX' Siècle ruit- het to^h zeker niet verdedigen, dat de t sche vader w t gelijk worde gesteld als hij vr. van dat men zijn kind in de meetkunde ofte gec irins td'ie zo.i onderwijzen, vooraleer d'e onmisb ste reï onkundige regels hem werden aa 1 "onicr aan het-kind eoit W zich kunde te leeren ! mee- De redeneeriny van de XX* Siècle is wel ; ksch Immers, in pedagogische vraagstukken de tusschenkomst der ouders niet geduld 1 den, daar zij daar in veelal geheel onbeve zijn. Waarom d'an uitzondering gemaakt 1 de kwestie der voertaal ? Aan gemeentebesturen die in meerden uit franskiljons of onbekwamen zijn san gesteld, alsmede aan zoogenaamde vriie seb >ot overheden, moet eens en voor altijd het r het ontnomen worden om de Vlaamsche kindi A ? geestelijk te verkmoeien. Te Brussel b. v. za resi- wij al de Vlaamsche klassen bij schepenbeî )UW. eenvoudig afgeschaft worden. niettegenstaa talrijke Vlaamsche ouders daartegen in ve kwamen. Dit leert on6 dat de zoogenaamde vrij} en d'er ouders maar wordt ingeroepen om dag- rechtcn der Vlaamsche ouders en de belaii eren der Vlaamsche kinderen te bekampen. uit- Men vergeet al te dikwijls aan somn ^Çër, ouders voor oogen te houden, dat zij ir uit- eene misdaad begaan wanneer zij toelaten uu-r hunne kinderen geheel worden opgeleid in andere dan de moedertaal. Het onderwijs 'irak de moedertaal staat trouwens geenszins aanleeren der tweede taal in den w-eg, wel i gendeel. Het is een bewezen feit, dat kind€ I is die hun onderricht in de moedertaal ontvin {nij- en te gepasten tijde begonnen met het 1 ing, leeren der tweede taal. veel sterker werden iter- wat deze tweede taal betreft, dan kinderen op school door middel eener voor lien vreei — taal werden onderwezen en daardoor zeer wij le hun eigen moedertaal verleerd'en, ter • ook hun al.cremeene opleiding werçl gesch; A. V sn : £! ANTWERPSCHE SÎRONMM bu- —:x:— aar- Van onzen berichlaever .- èels Borst'!>ee,den van on8 Vorstenpaar. nig-t-1 Za.terdagm or^en heeft .men in de verga* ^an 1 zaal van het Kollege ten stadhuize, de bc den beelden geplaatst van Koning Albert en Ko' : ningin ELizabeth. Deze kunstwerken zijn ■ vaardigd dooT de. beeldhouwers Lagae Samuel. end De zaak van het gemeenteraadslid Vani van Bgrg"e- wee De.-îieer onderzoeksrecnter Denis, belast n- het onderzoek in de zaak omtre.nt de sla 'rcR ontvangen door het gemeenteraadslid Van onr Berghe, heeft een groot aantal gemeenteraî ver- leden ondervraagd. aan ■gPf, Een klacht tegen Dr Terwagne. Het pa.Tket van Antwerpen heeft aqh ' algemeen parket overgehraoht, met het c merk de vraag tôt rechtsvervolging aan Kamer over te maken, de klacht van het nieen teraadsl i d Bongers tegen zijn koll. D' Terwagne. II Behoud van Natuur- en Stedenschoon. ing -'er- Rond het einde dezer maand zal de Vere< en. gixig tôt Behoud van Natuur- en Stedenscln che een openbare vergadering houden, waaron Het kwestie van het bewaren der Calmpthouts bij- Heide zal behandeld worden. i"in Fene voorloopige bijeenkomst van het ko der teit heeft reeds aanstaanden Dinsdag te 8 'ho- uu.r 's avonds, plaats, waarop verscheidene langstellende personen uitgenoodigd zijn. De autobussendienst in de haven. ens Er wordt verzekerd, dat de zoo lang \ •ek- wachte en zoo noodige dienst van autobuse gen voor het vervoer van personen ln onze re zoo uitgestrekte haven en ver afgelegen d ken eindelijk tôt, stand zal komen, clank, z ner men, aan een schatrijken Amerikaan, Men .nd- geheeten, die voornemens is zich in onze s en te vestigen. 1 in Hij zou niet alleen dezen dienst willen siju ' riohten, met fabrieken voor het maken en en herstellen der autohussen, doch vergunn lem vragen voor rijtochten buiten de stad en re ë®- zou hij mogen rekenen op den steun van < aar Staat en van de Provincie. »eel Worden ziine voorstellen q-oed onthaald, z hij, dan zullen terstond 30 tôt 35 autobus; gemaakt en zoo spoedig mogelijk in die >ran gesteld worden, misschien reeds in de mar en. Mei. 'ijn Zoo dit ailes waar is, zal 't met genoef ils- vernomen worden, vooral door hen wier rd'e r,oep hen verplicht dagelijks naar onze zoo afgelegen dokken te gaan. Vernederende Toestanden Hoe Brugsche magistraten met or taal omspringen. 'ag" Binnen enkele dagen zal de 2de ondenx 100I- zitter der Rechtbank van eersten aanleg >rin- Brugge benoemdi worden ; kandidaten zijn r°^" h/h. Verbeke en Ridder Van de Walle. D tant 'aatst:e is hoegenaamd niet in sitaat Ke< von- landsch te verstaan. En noehtans schijnt 1 1 de dat hij zal benoemd worden. ege- Wat te Brugge gebewrt kan men maar 1 ind- besnjP611- en het is te hopen, diat de minis van Justitie zich aan de grilien van de kleri •den le franskiïjons niet langer onderwerpen z; Reedis vinden wij in die Reohtbank een dervoorzitter, dde standivastig in betrekkinî zul_ met de belanghebbenden, en die niet in st ben, is de Nederilandsc'he taal beboorlijiki te sf ken. uit- Zieihier eenige staaltjes van zijne welsj is_ kendihieid, zcioais zij opgeteekend werden t ze de rechtbank zelf : op- « Hi heeft gezden oen werkinan die kwai >gen a Heur vent heeft ook krabbels in heur a ILen gezicht. » ùit- < Weet gi de patatten liggen van den wij s tichte ? » ege- « Zij-t gij getelefoneei-d geweest?» ren « Do eersten die nog lacht dde smdt ik i zij ten door de gendarme n. » n. «Was gi nog zeker dat dien kostuum in Iken kas nog stond r » ian- « Door wie was uwe famillie vastgeste de Was gi in de kamer met behuTp van een sn kan se? » (een smid). >ogd « Zin hoofd was gevallen op de straat ». van een kind : als gij nog dieft, gij zel go 11 wij s school ambakt leeren. » rige « Gi neemt altid di parti van youn doohte (lige Is dat niet ongehoord in een Vlaams stad als Brugge? En zou men durven • [•lijk nieuv\i&n ondervoorzitter benoemen, die, 1 nge- meer d'an de eerste, de menschen zal bes ien- pen, die voor hem verschijnen ? Dat ailes heeft nu lang genoeg geduu loor een dat dergelij.ke vernedering duldt be- zijn vrijhedd niet waard. Bij deze gelegenheid diient ook de vraag ad" ste^'' waairom de katholieke Vlamingen zai Bruigjge zoo lamlendig blijven. uis- Er zijn hee.l wat kathoiieken, die met 1 tagt zciogezegde V1 a amschgezi ndhieid gaanie t patkkien. Zij verkoopen vooral woorden; ■ Jjge. den mag men van hen niet verwachten, z ken- -met zotï.len er zooveel benoemingen niet f beuren, die als oprecht vernederend. voor kan v^aamlschie moeten beschouwd wotrdle vor- ' ^ ^ - BRlEFjJIT GEIXT ien- van onzen berichtgever : 3cht De b. de Bruyne en 't Onderwijzend Person îpn In groote voorhal van het stadhuis 1 «e?J Zaterclagnamiddag de kennismaking pla ,11^ tusschen den h. de Bruyne, schepene van n°7 d'©i"wijs, en het onderwijzend personeal -l>zet stad Gent. .. De h. Fecheyr, in het Nederlandsch, ste de onderwijzeressen en ondenvijzers aan 1 ™ nieuwen schepene voor. 0 Hij wees op de plichtsbetrachting die ste het onderwijzerskorps heeft gekenmerkt en zich nu ook onder het bestuur van den n.iem schepen zaL laten geiden. dat Toen de onderwijzeressen en onderwij; e®n opvolgentlijk aan den h. de Bruyne waren vc ir) gesteld, sprak deze hen in sierlijk Nederland liet toe. De schepen zei zich geluklug te ach nte" met het zoo knap Gentsch onderwijzerskorps ren nadere betrokking te komen. Niet alleen 5e11 hoogleeraar, maar vooral in de hoedanigh van leeraar aan de Normaalschool, waar de ook derwijzers gekweekt worden, had hij dit die wensçht. Hij is gelnklcig verder te vernen n5le dat het onderwijzend personeel steeds getro iî.k- en vol opoffering zijn plicht betrachten ^ ïvUl Spreker verklaart niets onverlet te Laten ad. het zoo zware als ondankbare bestaan van < oriderwijzer, niet alleen zedelijk, maar ( maatschappelijk te verheffen. Hij legt de pie tige belofte af dat de stoffeîijke toestand ^ de ondenvijzers steeds in hem een hardnek en rechtzinnig verdediger vinden zal. Dit z hij niet om de genegenheid der ondenvijzers te koopen, maar omdat hij overtuigd is, het een zaak van rechtvaardigheid is. Zijn ( 5te werk zal zijn aan den gemeenteraad v te stellen (onaihankelijk van de verplichtin^ die de nieuwe schoolwet met zich brengen î het oud barema van 1903, waarvan de toep 1,e^" sing in 1912 geschorst werd, weer toe te pass l.uide toejuichingen besloten de toespraak > Ko_ den h. de Bruyne. We mogen gerust en met /,e'r" noegen aanstippen dat een uitmuntende ge on van overeenstemming gedurende deze pie tigheid heenchte. Een gelukkig feit is ten jen dere dat nu ailes in de Nederlandsche taal ^— beurde, wat vroeger uitsluitend in het Fran geschiedde. net Dood van een jong \ laamscb dichter ■j011 Een on/or jeugdigste Vla.ainsehe d'chte M. lï. Ledegouwer (Evarist Venlurme) is ^(ls" het « Hôpital de la Charité •> van Parijs ov leden. We teld-en l.edegouwer onder de belangw . , k ends te en meest persoonlijke der laatstge 9^. mene talenten. Al was hij. pas negentien jî oud. reeds had hij de aandacht van velen "'e Noord en Zuid getrokkén. Keuo's, een boek v ®e" jeugd eh Machicld,• ei n hoek van passie, v îga "ren zini eerstelingen die om hun sterk uit sprok^n persoonlijkheid. hun beeldçnrijkîie hun gedachte, hun ko h 00 n-1 y r-isc.h en vomi di aarniacht oveHva-ird zijn Jlij wei-kto o. m. u aan de leîterkundisM niaaiKlsohriften l)r T en De Vlaarnsch Gids, met poëzie die hem .een zeer schoone loekoinstbeloTte. openbaar ^ Ledegouwer verliet einde Noveinber z dorp • Zeveneeken-bij-Gent en m et een de Ge I^11" sche Hoogeschool. Het groote wereldleven V*1 een stad als Parijs trok hem aan. be" lîoch het leven. zooals hij het zich daar droomd had, viel tegen en trof hem ten slo ter doed. Korten tijd nadat Ledegouwer Pariis was aangekomen, moest, hij zwaar 7: er" in een pasthuis zijn intrek nemen. Hij sti ^ri' er aan hersenvliesontsteking. -0;- in de letterkundige middens te Gent ti oK" het bericht van zijn overlijden zeer. Een jor egt vTierid en jong dichter is ha.rd te verliezi ^ En Ledegouwer t°lde veel vrienden te Gent 'n<1 in Vlaanderen.. Wiî of Zwart in net. zoo rake en geestige Loka'e blijspel «\ :no of Zwnrt » va.n de «h.'b, N. Vian Seymortier ^ Va-n Daele, dat van Zondag 18 Januari len Zondag 25 Januari wordt opgevoérd in c Minard-Schouwburg, trekt weer ieders bêlai e^rt stelLing. >en De eerste voorstellingen bewezen te z nst avonden waar de gemoedelijke Gentsche lo nd zonder bijbedoeling of dubbeJzinnigheid, ho tij vierde. Wc kunnen niet anders, dan al \ ren houdt van Gentschen humor, van geneuchte be- .wekt door vlugge karikaturale karalitersot i-'er sing van echfrGentscJie woordspelingen, a raden deze v^rtooningen bij te wonen. Van Eeden over Rabindranath Tagore. De schrijver van het heerlijke boek « De Kleine Johannes » heeft Zaterdagavond in de Aula der Hoogeschool, voor een buitengewoon lZ® talrijk en zeer aandachtig sympathiek pu-bliek gesproken over Rabindranath Tagore, den Hindoenschen dichter, die met den laat- 1 ►or- sten Nobelprijs voor letterkunde werd be-te kroond. de Een zeer eigenaardig beeld gaf Frederik van ezie Eeden ons, als inleiding, van het verschil tus-[er_ schen het Westersch en het Oostersch kultuur-wezen. Terwijl we in het Westen zijn vooruit-1 ' gegaan op nijverheids-, wetenschappelijk, hygieenisch gebied, zijn we erg achteruitge-^ gaan in schoonheidsgevoel en in romantische ter ridderlijkheid, in esthetiek en ethiek. In het ka- Oosten daaremtegen leeft in de menschen meer J. poëzie, al ma.ngelt het hen anderzijds aan be-drijvigheid. Het verschil tusschen het Oosten r ^ en het Westen is echter ni een essentieel. aat rasversch'l- China ziin mannen die dezelfdie kraciht hebben geuit als onze mystieken. In de *re" wijzen van het Oosten, als Zarathustra, Boedha herkennen we ons eigen bloed. Augustinus, >re- Franciscus, Dante waren als zij betrachters op eener universeele menschelijke waarheid. Doch de Indische wijzen voelen beter dan de Wester-lingen het zijn der ziel in al»~5. Hun leven is a. » wereldbewust, ons leven is persoonsbewust. an- Dit hebben ze echter als diichters met onze dichters gemeen : dat zij zoeken naar harmo-ke~ nie van den mensch met de natuur. Van Eeden heeft in Tagore een koninklij-)Uj_ ken broeder ontdeikt, w:'ens leven en denken nooit door den geest van het matérialisme is de aangetasit, die even als hij het lied van schijn en wezen, heeft gezongen. LdP Lang wijdt Van Eeden uit over deze eigene ies- filozofie van den dichter. Het beeld van Tagore geeft hij aldus: eerst is het hem gegaan zooals aile groote mystie-aar ken, het zeer sterke zinne- en liefdeieven be-r n zat hem gansch; dan is hij opgegaan in de Gçclheiid, in de liefde tôt God. Spreker leest "he ve,rschillende gedichten die van dezen over-" gang een schoon beeld geven. Zijn leer groei-". de uit het gevoel: ik ben, als de openbaring 1L. en verklaring va.n de ziel, de zekerheid, het nJ" bewustzi.jn, de Godheid in hem. Na verschi'llende gedichten van Tagore te :d; hebben voongeleizen en ons enikele bijzonder-, is heden over zijn leven te hebben verteld, las Frederik Van Eeden ook een viertal gediohten CTe_ van hem zelf. Hij kreeg veel warmen en in-B, stemm'enden bij val. te Maatschappij van Gescfved- en Oudheidskunde L'Un De gewone maandelijksche vergadering zal lit- plaats hebben Woensdag, om 8 1/2 uur. Dag-3a- orde : Mededeelingen; nota's over het werk-00- hnis van Geeraard Hoyenbaever in de XV° r>e_ > de/i- ii vaiiaetnHaagrren;" fieven Crûyl en zijn panoramisch gezicht op Gent in 1678, door den h. Paul Bergmans; de verdwij-ning onzer kunstschatten in het laatste vierde van de XVIIIe eeuw, door den h. Van Werveke. Gemeentebelangen. i — ! Ziehier in wreîke voorwaarden de Gemeenteraad, in .geheime zitting van 1 December, de zweminrichting heeft aangekocht. sel. De aankoop begrijpt : —: a) Eene fabriek, sectie K, n. 658d, inhouden-iaa de 75 centiaren ; a_ts b) Eene zwemschool, sektie K, n. 685 c, inhou-on" dende 53 aren 30 centiaren ; te samen volgens ^'er titel 54 aren 30 centiaren, maar volgenis meting 62 aren 13 centiaren, mits den prijs van 70,000 lde fr. ion De koopprijs van 70.000 frank, bevattende de kosten van wederbeleg en aile andere vergoe-eds dingen, zal betaalbaar zijn na oversclirijving die en bewijs van niet belasting, zooals volgt : /en 20.000 frank om de hypothekai.re lasten te zuiveren, het overige, ongeveer"3000 frank, aan ers de verkoopers te overhandigen. ^or- 50,000 frank, betaalbaar onder vorm van jaar-sc'h lijksche lijfrente, te bepalen door de stad aan t*11 den heer Aug. \ran Ceulebroeck, vader. in Na dezes overlijden, zal er eene jaarlijksche als lijf rente van 800 frank aan ieder zijner drie oid kinderen-, A'iioe, Irene en Aohiel, be'taald wor-0TL- den. De stad zal in genot treden den dag der be-ien t al ing door haar van hooger bedoelde 3000 fr. J.'jY Tôt verbetering van het paardenras. PJJJ Do bestendige deputatie van den provincie-: j. raad besluit dat eene bijgevoegde keuring voor hengsten van 3 jaar en meer zal plaats ryi" îiebben te Gent (Beestenmarkt), den Dinsdag, 27 Januari, om 10 uur stipt 's morgens. Die P£rl keuring is kosteloos. af De houders van niet gekeurde hengsten zul-len deze mogen aanbieden op ve-rtoon van een e^_ bewijsschrift afgeleverd door het gemeente-bstuur.^en De afbraakwerken in de Tentoonstelling al) ——————————————————— as_ De laatste oivertal'ijfeeiïen der groote werelo-en. tentoonstelling,' die pas twee en halve maan-•an den gesloten is, zijn volop aan 't verchvijnen. ge- in het Park ziij n op vele plaatsen de oude e^t gnas'pleinen onugedolven, gereed om bezaaid cil" te worden; veel nieuw heestergewas werd ^e- seplant. \"an al de paviljoenen, tenten, enzoomeer, die in het Park zelf waren opgericht, blijft, oui zoo te zeigigen, me>is meer over dan het BurgersHiuis. De afbraak van de Waterehute vordert" sneil en men is ook begonnen aan de iu afbraak va<n lnet Pavcljoen De'lihaize. er" Op het- terrein der Tentoonstelling zelf gaat de afbnaak voortdurend vooi"t; van bijna al. de haïtien zijn reeds de sitaf en lve<t .hout-Lar weirk weggenomen, alsook -grootendeels de ■ i n dakbekleed'ing. an Nog onaangeraaikt, staan het Paviljoen van /a- Nederland. het Paviiiljœn der stad Luik en -p- hftti Koloniaal Pavois. Van het Moderne Dorp bl i ift weinig of niets IVp ^ over. Wat het Oud-Ylaamideren betreft, hier is ,| - men ook begonnem aan de afbraak van het le Hollandsch gedeeilte. t STÂATSBLAD 18 Januari 1914 je- ReDhterlijke crde. — Zijn benoemd tôt plaats-tte vervangend îechter : In het vredegerecht vain l.o het tweede kanton Brussel, de h. Le Bon, ad-f'i vo'kaat te Elsene, ter vervanging van den h. "r Dcboelpaepe, ontslagnemer, en de h. Vos A . .of advokaat te Brussel, ter vervanging van den ge h- Gâter s. ;n. In het vredegetecht van het tweede kanton en Elisene, de h. Boeykens F., advokaat te Schaar-beek.In het vredegerecht, van het tweede kanton Schaarbeek, de h. Borginon J., en de h. y1 le Jeune d'Ailegeersihecque L., advokaten te tot Schaarbeek. en Gemeenteleeningen, — Koninklijke besluiten maehtiigen nav^rmelde gemeenteraden tôt het ieenen, door ^emidJd'eloîig der Maatsehappij ijn van het Geineentekrediet : Aarsehot, 23,500 fr.; lo, Oostende, 971,000 fr.; Petegem, 15,500 fr.: Sint- Jan-in-Eremo, 6,800 fr.: Loxbergen, 5,900 fr. ^0 Weerkundig instituut. — Vincent E., en Van , der Linden, E., zijn benoemd tôt weerkundi-in- ^0, en Van der Linden, J., tôt toegevoegd weerkundige.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.