W5SS 32 aar -- M. 9 asmsBStevuw' Prijs p«r cummer ; toot fieigiè 3 eemiemen, tooi den V reemdt & cemiemea S5rüJ&at«r-13Uf«ef sfeer fam Muïschappij HET LICHT beotuerder» P. DE VJSCH, Ledcfcerg-OeffiJ . . REDACTIE . . ADMINISTRATIE KOOQTOOrf. 29. QIHX Teteiopisctï® 241 mj& affe dagen. sa?fïfa^ 10 JANUAMIISltt ABONNEMENTSPRIJS BELGIË Dfie maanden. » . , , t>. X23' Zea Kaasde» » , , , . fr. 6.50 Csn jaar. .,»... Ir. 12-50 JAtra abonneert dcSl ee tüe potttmreefe* DEN VREEMDE Ort* ««tanden «tegelijk» verzande»).Cft fil M 8 a a a 120,00 180,00 120,00 120,00 186,78 139,38 139,92 148,20 151,92 174,72 192,36 199,08 199,68 £37,24 255,60 300,00 300,00 300,00 IÏI TOOaUlT'S VOORDEELEN (Vervolg) Vseruit dead zeker veel voordeel aan zijne leden, door bet deelstelsel, waarvan wij ds prachtige uitslagen in ons voorgaande artikel over dit onderwerp mededeelden. Maar met den beeden, alles omvattonden blik, de socialisten eigen, zag \ oo-rult dat er andere vooruitzichten en behoeften der werkende klasse moeeten voldaan worden. De allereerste dier behoefte was geheal natuurlijk : het pensioen in en ouden dag. Terecht zag Vooruit In, dat de ouderdom die geëerbiedigd, gelukkig en vreedzaam moest zijn, na een leven van naarstig werken, juist het ongelukkigste en pijnlijkste deel was van een werkersleven. De voorbeelden dat het wezenlijk zóó was, lagen al te talrijk voor de hand. Moeder Vooruit bestudeerde het vraagstuk, overwcog het met aandacht »n kwam in 1897 dus bijna 19 jaren geleden met haar voorstel voor den dag. Laat ons uu zien was er sinds het jaar der stichting 1897, wij herhalen hot, gedaan is en hoe de uitbetaling der pensioenen geregeld klom, behalve in het oorlogsjaar van 19141915. (In Buitengewone Algeme?ne Vergade ring van 10 Januari 1915 werd besloten d*t tiidens de oorlogsjaren het pensioen met 15 % zou verminderd worden, en dat de aankoopen binst de oorlogsjaren gedaan cok niet tonden medetei'lon). Ziehier de veelzeggende volledige tabel van de uitbetaald» pensioenen, ao-nder dat de leden daar een centiem afzonderlijk voor stortten, dus volkomen ..osteloos. Fr. 4.674,86 5.075,08 5.377,78 5.630.27 7.117,04 8.148,44 11.443,50 12.759,15 16.914,60 20.532,'.J 24.310,94 34.024,39 37.&A04 22.556,72 22.439,70 18.315,12 57.288,18 65.236,74 74.044,73 69.642,75 Van 1 Mei 1897 18S8 1893 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 190-7 190S 1909 1910 . .fan 1 Ncv. 1910 Van 1 Mei 1911 Van 1 Sept. 1911 1912 1913 1914 tot einde April 1898 1899 1900 1901 1903 1903 1904 1905 1906 1907 1903 1909 1910 Oct. 1910 tot einde April 1911 tot 31 Oogst 1911 1912 1913 1914 1915 (1) Te samen sinds 1897, jaar dor stichting fr. 583.148,47 ef in roll» letters vijf honderd drie en twintig duizend honderd twee en veertig frank «cron en vertig centiemen. 't Is prachtig ! .4 « a S 1S§ « *■< n P, 35.2 a » LEERZAME TABEL AANGAAN»! VOOKOIT'S PENSIOEN à ■*§8 êt° . 42 47 50 62 81 75 106 118 163 191 216 268 SIS 866 429 473 630 671 643 •S *- -S- o a O 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1903 1910 1811 1912 1913 1914 (1) 1915(1) M 108,92 108,00 107,55 108,27 118,67 108,64 107,95 108,12 110,54 107,78 112,55 119,67 180,60 181,88 127.11 132,57 134,09 125,52 4.674,76 6.076,08 5.377,76 5.630,27 7.117,04 8.148,44 11.443,50 12.759,16 16.914,60 30.582,72 24.310,94 32.045,16 37.630,04 44.691,0? 54.534,34 62.707,18 71.068,20 71.670,23 Totaal fr. 486.136.43 (1) Van af de maand October 1914 is het pensioen verminderd met 15 %. Deze vermindering blijft zoolang de oorlog duurt. Ds aankoopen binst de oorlcgsjaren tellen voor het pensioen niet med'S. (Besluiten der Buitengewone algemeene vergadering vam Ie Januari 1916.) * * * Enkele bemerkingen moeten hierbij gemaakt werden. Vooruit's pensioen is kosteloos voor dat der regeoring moet men achttien franken storten. Eerste verschil! Vooruit gaat reeds tot 800 fr. pensioen per jaar ef 26 fr. per maand ganseh kosteloos. De rogeering gaat boven de 65 fr. niet en eischt eene atorting van 18 franken voor die erbarmlijke aalmoes. Tweede verschil 1 Geen enkele winkelier heeft tot hiertoe Voorait's voorbeeld gevolgd, er zijn maar al te veel die Vooruit liever lasteren terwijl er velen zijn, d'ie verkiezen de werkersreddende coöperatie te lasteren. Vooruit laat die lieden, met rust, als zij ten minste in zijnen weg niet loopen. F. H. LEE0 k**$4^£**$$:£(*$:fc Maanden vlieden heen, en steeds blijft de vreeselijke oor.ogsduivel met uitzinnige woede Europa teisteren. Met ontzetting denkt men aan die verschrikkelijkheid, en men vraagt ïich teven» af; « Wat zal er voor d« volkeren gewonnen üijn, na het einde dier razende furie t » Zal het gewin of voordeel, ooit kunnen opwegen tegen het nadeel of verlies welk« dit raadsleachtig avontuur de monschheid en de beschaving zal berokkend hebben? Zulks beweren ware onzinnig. En laten wij hier vooreerst de zaken enderscheiden. Wij, socialisten, meten de winst en het verlies in dozen monateroorlog van het standpunt uit der menschelijkheid, den vooruitgang der demokratie en het belang onzer lijdende klasse. De kapitalisten die de landen regeeren en dus de meesters zijn, aanzien slechts als winst hetgeen ten hunnen bate, en als '-er-lies hetgeen tegen aunne belangen uitkomt. En daardoor gebourt het dat hunne handel wijze zoo schreeuwend strookt tegen de belangen van het eigenlijke volk, want rij aijn het die den oorlog gewild en uitgelokt hebben. De uitputting en uitmoording dor volksklasse komt dus bij hen weinig in aanmerking. Hoe hot cok aflocpe. zij toch zullen er geenon hongar door lijden, on werklieden, die zich de opbrengst van hunnen arbeid door hen laten ontfutselen, zullen er ook na den oorlog nog genoeg zijn. Het is er 2e kapitalisten om te doen nieuwe uitwegen voor hunne industrieele voortbrengselen te verkrijgen, en in dien strijd trachten zij elkander den l»ef af te steken. Midd&lerwjjl echacheren de hooge bankmannen, dank aan hunne geldelijke tusschenkomet insgelijks miljoenen intresten op. Dàt is het gewin welk zij aan de huidige gebeurtenissen hebben, waaraan men nog kan toevoegen de verdediging van den hoogmoed van enkele groote aoomea». Hewol... En dan? Waartoe zullen de overgroote kraohtsinspanning, de buitensporige geldverspillingen en de hemeltergende opofferingen van ontelbare mensehenlevene gediend hebban? Wij toonden hooger, van welk standpunt de Werkliedenpartrj de zaak van winst en verlies beschouwt. Dientengevolge stellen wij de vraag : Kan de winst, v/elke de verovering van welkdanige strook gronds oplevert, ter voldoening dor schrapzucht der kapitalistenbende, opwegen tegen de onberekenbare verliezen welke deze wereldramp teweegbrengt? De honderdduizenden opgeofferde menschenïevens; de ondergang van handel en nijverheid; de onnoemlijke ellende, het lijden en de ontberingen waarin de volksklasse in Polen, Sorvië en België, overal gedompeld is, zijn een verpletterend en tevens ontzettend antwoord op die vraag. Daarbij komen de fabelachtige «ommen, miljoenen en miljoenen welke in don muil van het oorlogsmonster geworpen worden. Om bij België te blijven : Ons land hteft sinds 't begin der vijandelijkheden 1200 mil joen geleend, en moet jaarlijks 480 miljoen betalen voor onderhoud van het bezettingsleger; daaraan is toe te voegen het verlies van arbeidsvoorthrangst, de schade tosgebracht aan gansehe landstreken, van gebouwen, enz. Dit moet als noodzakelijk gevolg hebben dat na den oorlog de Staatsschuld een ontzaglijk oijfer zal bereiken. Groote geldsommen zullen jaarlijks moeten gevonden worden tot uitdelging der schulden. Belastingen en nog belastingen «al het ordewoord zijn. En vermits ook het Kapitalisme zijn verlies op nijverheidsgebied zal wilian inwinnen, en ton slotte al dit geld uit onzen arbeia zal moeten geperst worden, ziet het er alles behalve geruststellend uit voor de ar beidende klasse en kleine burgerij. Dat de werkmakkers het zich voor gezegd houden, zoo wij allen ons niet vereenigen als één man om den toestand welke door den oorlog zal geschapen zijn het hoofd te bie den, dan staat er ons veel kommer en gebrek te wachten. Om het gevaar te keer te gaan onze loonen te zien dalen en ons bestaan t* sien verslechten, zal het er op aan komen duchtig te kampen en blok te vormen. De werklieden moeten de lessen ten nutte nemen welke de huidige gebeurtenissen hun verstrekken. Een g8luk ware het, indien de gedachten meer verbreed en de hersenen derwijze verlicht worden, dat eens en vooral onze klasse de overtuiging opdeed, dat zonder Socialisme er geen weerstand te bieden is aan de uitbuiting van het Groot-Kapitalisme. Als allen van deze Waarheid doordrongen zijn en «ij toonen hunne belangen te willen behartigen, dan zal er toch bij deze rampspoedige gebeurtenissen dit goode gewonnen zijn : de vwsterking der Bendrachtj van de Solidariteit en van h«t Zelfbewuttzijn onzer Werkersklas&e. En in die voorwaarden kunnen wij d© toekomst met vertrouwen inblikken ! GALO. Teruggaande in de geschiedenis der artillerie, tot do middeleeuwen, dan vindt men dat de kaliber der «dikke Bertha» zulke buitengewone verbazing niet wekken moet. In 1421 bezat de stad Munchen een kanon dat projoktielen slingerde van drie en half centenaars (350 kiiog.) en een ander, ie Nurenberg vervaardigd,schoot steenen projectielen van 6 centenaars. In de versterkingen der Dardanellen zag men, 100 jaren geleden, kanonnen van 830 milimeters, welker projektielen 16 centenaars wogen. Eens dat men begon ijzeren kanonballen te maken, veranderde natuurlijk de kaliber der stukken, daar men met projoktielen van veel minderen omvang veel beteren uitslag bekwam. De projektielen, vooreerst rond, kregen weldra eenen cylindervorna. De he ode me kaaona hekken »ve»wel nog redelijk kaliber. Een man kan zich met allai gemak in een kanon van 450 milimeters ver-» bergen. Gewoonlijk wordt de kalibsr vaar 460 millimeters xiet overschreden. Ziehier «enig* fcipcoadeibedea tnwr de: groote kanonnen ia de lasts» ved*apen eeuw vervaardigd : Een reuZTO-KrE»>piano», aiehthaar in de! Tentoonstellnff van Parijs in 1887 ;woof, 50.000 gr. en slingerde een prejektael va* 550 kgr. : een kanon der Canet-werkhuizen; in Frankrijk woog 88,000 kgr. en d» obu» 500 kilogrammen. In de jaren 1880 tot 1890 bessat het Ita* liaansche zeewezen kwacanien van 103,000* kilos met obussen van 908 kilogrammen en! een kaliber van 450 millimeters. In 1893 zond Krupp naar de tentoonstelling te Chicago een kanon vsn 420 millimeters, wegende 122,400 kilogrammen. De granaat woog 1000 kilogrammen. In het begin deier eeuw vervaardigden dat Amerikanen kanons vam 406.4 mlllimetera en hebbende een gewicht van 138.800 kilo^ grammen. Het nieuwata Amsrikaaaeeb» feMOj» vaa zelfde kaliber weegt 106.680 üilo» en d* obus 1.076 kilogr. Andore moderne kanons zijn b. v. de RuV sische on Japaneesohe stukken van 866 milli, meters, met eene granaat van 675 kiloa ; hot Fransche kanon van 340 millimeter» mefi projektielen van 599 kilogr., ©n de Duitecke Engelsche en Italiaaneohe kanons, die obus4 sen werpen van 800 kilogrw&en. Het huidige grootste kanber is dat van:het kanon van 457.2 mfllimeters. toebeïiooJrende aan de BethlehemSteel Cie, me* ee»obus van 941 kilogr.f UH de cijfers bfiikt he* rea&aohtógjË vaaj de moderne groote kanonnen; d% fengceons verlet gelaten, moeten die kanonnen, teaj einde te kunnen weerstaan aan de oveaf>» groote drukking der gassen, aeer dikke w« den hebben. Het Aisaerikaanseh k«moa vaa 406.4 millimeters, heeft aan den aehterkaali een diameter van 1 m. 584, of een omvang, van meer dan 4.50 va. Tien spoorweg wag? gone kunnen het gewichfc van zulk kwia-s nieq dragsn. Benevens deze kanons die m de modéra.*, legers m gebruik zijn worden ook nog _ka^ nons g«fabrikeerd die nooit eenig praktisch* nut hadden. Eea Amerikaaaech kanen faiJmp, vaa,; 1864 met, een kaliber vaa U0 iMWÏnetefe werd nooit gebruikt. Bij het beleg van Antwerpen in 1838 stel-, den de Fransehsa een reasachügen mortier' op van 600 «siliimeeer. Men kon •» w«iai#; mede uitrichting. De mortier Palerston in 1868 had een kaliber van 885 millimeters en de obus woog. meer dan 30 centenaar». Na hot vierde schoi werd hot tuig volkomen onbruikbaar. wwro^ggjjiiEi!»■» niiniiM.iw Een «Oram taf au de kinkliaaef De «Neue Freie Presse» verneemt ui| Buenos-Ayres dat Dr. Rudolf KrauB,reed« bekend om zijne opzoekingen over de bao-J teriën in zijn laboratorium te Weenea,' thans een serum tegen de kinkhoest tàtgoW vonden aou hebben. BasüRBsaaa IJi.H'IIV.M VERSLAGEN uiteenzettingen fjepeveffi B» het FeestFa3eis « daaruit » Deze vakuiteeazettingen begonnen op 7 December 1915. Het was de vriend HENRI VAN RENTERGHEM, plafonneerdor, die voor de bouwnijverheid het eerst aan de beurt kw; . Hij behandelde ah volgt het onderwerp: DE BOUWMATERIALEN Hoe dikwijls gebeurt het niet, waaneer wij same» aaa het werk aijn dat er eene discussie ontstaat over net ontstaan, sa menstellen of verwerken van het eene f andere bouwmateriaal. Vele veronderstellingen worden gemaakt maar weinige kamaraden kunne» juisten uitleg geven. Door tusschenkomet van onze vakvereeniging, be i ik in het bezit gekomen van eenige boeken uitleg gevend over alle gekende materialen en hunnen oorsprong, het is te zeggen aunnea ruwen toestand zooaU zij gevonden worden, hunne chemiseht samenstelling, de manier van het branden, hunne bereiding der materialen voor binnennenof buitenwerk,, hunne bereidi"~ de manier van vei .verkende menging van verschillend® materialen door elkaar, hun nut, verwerking, duurzaamheid, enz., erna. Als hoofdfactor noiöea wij natuurlijk de kalk en wij beginnen met de vraag: Wat is kalk? Veoreerst er *ijn drie heeHeoerten vaa kalk : 1. de vette of luohtkalk, 2. de magere ef waterkalk, 3. de ciment of hydraulische kaïik. De ruwe steen, waarvan de v|ette kalk wordt gemaakt ia afval van de verschil. lende soorten marmer, graniet en andere fijne steenen dienende tot versiering van de gebouwen. Ook wordt hij gevonden in de natuur mder don vorm van steenlagen, zooals in de omstreken van Mechelen. liijssel en andere steden. Persoonlijk bon ik nog in kalkovens geweest in de zuiderwijk van Rijssel. alwaar men de steenlagen vindt op eene diepte van 20 à 30 meters, die overvloedig voorzien zijn van deze steenen. Vandaar de reden dat e" zulke schoone e gelijkvormige hoeveelheden kalksteenon in den handel kernen. De chemische samenstelling van de ruwe kalksteen is 56 % kalk en 44 % koolzuur. Door braading tot een gloeihitte van ïeOO à 1400 oentigraden Celsius wondt hot keolzuar in gasvoradgen staat er gedeeltelijk uitgedreven ; het overblijvend© is, wat men noemt: levende of ongebluschte kalk, als volgt samengesteld 71 % calcium en 89 % zuurstof. Door het branden verliezen de stukkon 44 % aan gewicht en 10 °£ aan voluum. Vette kalk is, na blusecbing kleverig en zacht op het gevoel en levert per hectoliter 8 à 3 hectoliters kaikpoeier. V-ette kalk wordt bijzonder gebezigd tet hot bereiden van moortel, dienstig voor binnenbezetwerk. Vandaar den naam van luchtkalk. Deze is niet bestand tegen het water, want hij ^erdt er door belemmerd te versteen»». Ook wor>a bereiding gel. :rt op verschillende manieren. Eerst heeft men ^«n dTogen weg : kalk en potaarde worden samen fijn gemalen, een weinig nat gemaakt en in vermen re perst dan ie evens gebrand en vervolge»s gemalen. Dan heeft »»> des natte-a weg : kalk »n Mei werden doorren «rewerkt als pap fen de-ig dan in brokken . te drogen gesteld, vervelgens gebrand pg wemalen. Ook we*dt er eone seort Pertïand gemaakt van afval uit de ijzergi»teriiem, gemengd mot kalk. De afval noemt men ijzerslakkej). Op een» bijzondere wjjz* ge- reed gemaakt, bekomt men een uitmoa« tend Portland-cement. Na afkoeling van het gebrand, wordf'het door verschillende «oorten vaa werk'tuigen' zoo fijn mogelijk gemalen. In zakken of vaten verpakt, in het magazijn volkomen droog en toehtvrij bewaard, gaat»het cessent op den duur in hoedanigüeid!,vooruit. « Belegen » eement verdient dea'voorkeur boven vemen»./ Langzaam hand worden, word* ook «•>< prazen. De PlaastWN. — Natearlrjke plaastersteen k watevhevidende, srwavelanre kalte; Samenstelling : 82.80 % kalk, 48.61 % erna* veizuur, 20.93 % water. Bij eene hitte van 109 à 160 oentîgTadea, Cslotns verdwjfe aten 3/4 van he* waterga*i halte ; feljtft neg 5 % wate sèn henden dea steen. Datwepdt gemalen tet zeer fijn' poeisr en is dan wat reet noemt : plaaster., Hoogere hitte verdrijft al het water rit, werd lanjjsiMtra versteende plaaster. Gloeiend gemaakt tet eene hitte v«n 40$ à 860 ceatigraden Celeins, ssaelt de plaar ste -steen en wor^t, eens gafeceM zijnde^ een kristaalharde «teen welke tot poeier* gemalen, het hydraulisehe plaaster voorts brengt, welke langzaam ventteen^ en bin* aen 3 à 4 weken ze» hard geworden is *l8 albast en bestand is tegen water. Om plaaster te bekomen, eerste soortfc, moe de steen in ovens liggen, afgezonden! vaa de kelen, zulks voor do zuiverheid. Ont d"> vast ehitte te kunaen bepalen, meetea de' «veas voorzien zijn van een waraste-" meter. Ook werdt plaaster gemengd met «ene. hoeveelheid aluin, één deel op 13 deeleo, water. Dat mengsel laat men versteenend vervolgens branden tot gloeihitte en malen te ' fijn noeier. Men verkrijgt 'door cieee teehandoliag eene soort witte oement, Keene» e «ent. genaamd, welke gemaakt wordtë' te Londen in het fabnieb van M. Mac Leaa

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.