Vooruit: socialistisch dagblad

2053 0
04 december 1914
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1914, 04 December. Vooruit: socialistisch dagblad. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/5717m05h05/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

30 iaai* — 315 Prijs per nummer : voor België 3 centiemen, vooi den ^reemdo g oentiemen Telefoon : Redaotie 247 - Administratie 2845 Vciîdan 4 December 1&14 Drukster-U itgeeîster Sam: Maatschappij H ET LICHT bestuurders P. DE VISCH. Lcdeberg-Oenî . . REDACTIE . . ADMINISTRATIE HOOGPOORT. 29. GENT VOORUIT ABONNEMENTSPRIJS BELGIE Drie maanden. . » , . fr. 3.25 Zes maanden . . , , , fr. 6.50 Een jaar. ...... fr. 12.5Q Men abonneert zicîi #p aile postbureelct f DEN VREEMDE , Drie maanden tdagclijka \ verasonden). < , . < . fr; 6.79 Orgaan des* Belgische Werklied&nj^rtij. — Verschjjnehde a/le dagen. Andere tijden, andere zden en gedachten De waarheid van rîat gezegde, is nooit beter en klaarder gebleken dan in de tegenwoordige toestanden. Wij gaan zonder omwegen, maar di-rekt den os bij de hoorens vatten. Het socialisme heeft altijd verdedigd dat de roi der openbare besturen van Staat en steden overwegend, ja beslis-send moest zijn in de samenleving. In gewone tijden werd die zienswijze ten hevigste bekampt en niet altijd met geciseleerde argumenten. Een stadsbestuur was goed om riolen te maken, pissijnen te kuischen, vuilbak-sen af te halen en soortgelijke dingen meer. Ailes wel ingezien waren een gemeente of provincieraad, evenals eenekamer of een senaat, tcch maar vergaderingen van babbelaars en pretentieuze wijsneuzen. Anderen dierven erbij voegen dat het opwreters waren, waarvan men « à près tout )) beter verlost zou geweest zijn. Verre zij van ons, van te beweren, dat die kritieken geen den minsten grond hadden. Ieder openbaar bestuur was inderdaad niet altijd een academie van wetenschap en gezond verstand, het was evenmin een toonbeeld van deugd en eerlijkbeid. Kortom er viel te kritikeeren. Maar de meesten hielden er geen re-kening van dat de openbare besturen al hunne ondeugden putten, in het feit dat zij niet openbaar waren, dofrdat zij niet samengesteld waren bij middel van het stemrecht voor elkeen. Het waren geene openbare besturen, maar ktassenbesturen, en dat is nog ge-deeltelijk waar. Maar toch is er eene aanzienlijke wij-zigingf gebeurd sedert? de . werkende triasse een deel van hare rechten heeft veroverd en dat zij nu ook iets in den pap te brokken heeft en de vroegere kri-tiekers moeten nu de onrechtvaardig-heid hunner gezegdens erkennen. Doen zij het niet in woorden, zij la- ten het zien door hunne daden. & # * Ten gevolge van den oorlog is er Bchaarschte in den voorraad van vele noodwendigheden. Aan wie vraagt men om daarin te voorzien? Aan de stad, de Staat afwe-zig zijnde. En om bij Gent te blijven, onze vriend Anseele, de vroegere woordenkramer, de fameuze schreeuwer, wordt door zijne coîlegas gelast, om zooveel het mogelijk is de stad te bevoorraden. Hij doet zulks, hij loopt en reist van links naar rechts, hij onderhandelt, dis-cuteert in 't vlaamsch, in 't fransch, in 't duitsch en hij lukt meestal. En de vroegere kritikeurs zeggen fluisterend tegen elkander : « 't Is toch een knappe vent, die Anseele, wij mogen kontent zijn dat wij hem hebben. » 't Is een verdiend compliment, maar dat terugvalt op het stadsbestuur dat zoo verstandig was Anseele voor die zware en gewichtige roi aan te duiden. De schaarschte aan voorraad heeft de duurte der waren veroorzaakt en de zucht naar het doen van overdreven winsten aangewakkerd. Dat' heeft ook de aandacht der stad getrokken, en het gemeentebestuur aar-zelde niet den maximumprijs vast te stellen, waaraan bijvoorbeeld brood en petrool mochten verkocht wordën. • De openbare opinie zegde : Bravo! Wat anders als een revolutior.air middel zou zijn voorgekomen, vindt men nu natuurlijk en goed. Duizenden en duizenden werklieden liepen zonder arbeid en waren zonder bestaan. De stad vond er niets vernederends in, zich aan te stellen als kok voor de armen en hun brood en soep uit te rei-ken 's middags. En niemand gevoelde zich vernederd, niemand dacht dat hij eene aalmoes kreeg. De massa gevoelde instinktmatig, dat zij genoot van een recht. De stad deed meer. Zij deed nieuwe bassijns graven die maar later dienst zullen doen om' duizende werklieden een broodje te laten verdienen. Zij vertienvoudigde hare subsidie aan haar Werkloozenfonds. Men vond dat opperbest. Zij ondersteunde de vluchtelingen. Dat was braaf gedaan. Zij gaf voorschotten aan de syndika-ten. Men aarzelde niet te zeggen dat zulks haren plicht was. Zij gaf buitengewone subsidiën aan het Weldadigheidsbureel. Dat was ge-heel wel. Anseele zou niet aarzelen kolen te koopen en te verkoopen, door de stad, om de speculatie te beletten. Iedereen zegt: Dat moest al laug gedaan zijn. & # # Onze patemoster is verre van afgele-zen te zijn. Maar wij vinden onze aanhalingen vol-doende om aan te toonen, hetgeen wij wilden bewijzen : Dat de openbare besturen, als organen der gemeenschap, de nuttelooze en verderfelijke roi niet spe-len, waarvan velen hen beschuldigden, maar integendeel eene groote, weldoen-de taak vervullen. En naarmate die besturen meer gede-mocratiseerd zullen worden, zal dien goeden invloed zich sterker en beter doen gevoelen. Het Stadsbestuur en onze werkers-syndikaten mogen met eere het pluim-ken op hunnen hoed dragen, dat zij in de eerste plaats de bewerkers zijn van de kalmte die te Gent geheerscht heeft en hopen wij zal blijven heerschen. En zulks door de breede toepassing van een socialistisch beginsel : De tus-schenkomst der openbare besturen. Voor onze partij vervuld deze erken-ning onzer princiepen ons met vreugde en al komt zij wat laat, zij is toch eene eerherstelling. Wij zijn gewroken. Dat dit voor de ingeboren vitters en schelders eene les weze. 't Is beter laat als nooit. F. H. Rampzalige toestanden in Vlaanderen Bittes»© ellende — Z©d@iïji ERRARE. — In de opgaaf — voor wat Ion gemeentelijken onderstand van WET-ERËN aangaat — is eene feil geslopen, lie evenwel aan de grie! : dat er te weinig gedaan wordt voor het werkende en nood-lijdende volk, niet het minste wijzigfc., Èr staat : Een huisgezin zonder kinderen : 1 fr. en 1 liter soep per week. Een huisgezin met een kind : 1.25 fr. en 1 1/2 liter soep per week. Een huisgezin met tweu kinderen : 1.50 fr. n 2 liters soep per week. Een huisgezin met drie kinderen: 1.75 fr. i 2 1/2 liters soep per week. Een huisgezin met vier kinderen : 2 fr. en ters soep per week. Ue misslag is dat : voor wat de soep aan-gaat het moèt zijn PER DAG in plaats .van per week. De geldelijke ondersteuning is PER (WEEK. l@ vaplagginff van het toIIs H© i©©steEsdi t© T@bhs©1s© TEMSCHE Temsche is eene bcflangrijke gemeente, aan de Schelde gelegen op eenige kilome-ters afstand van Àntwerpen. Zij telde vol-gens de laatste volksoptelling vô6r den oorlog 13201 inwoners. De afstand van Gent tôt Temsche, over Lokeren en St. Nikoîaas (Waes) is nagenoeg een 7 1/2 uren. DE TOESTAND Deze droevig© oorlog heeft. ook hier, evenals in zoovele bloeiende gemeenten van ons land, zijnen verderfelijken invloed laten gevoelen; en de treurige toestanden waarin de oorlog vooral de arme, werkende bevolking gebracht heeft, heeft dan ook bij vele arbeiders de oogen geopend. Ds meesten beseffen nu duidelijk dat de gevaren van het internationaal militarisme, uit-vloeisel van het kapitalisme, in geenen deele overdreven waren, zooals allecn het aadalismg ze afschildarda. HET BESTUUR DER GEMEENTE Dank aan vriend Van Hoeylandt die sa-men met een viertal burgers het Bestuur overnam der gemeente, daar de Burgerlijke en geestelijke overheden op viucht waren gegaan, is Temsche beviijd gebleven van roof en anarchie, enVverd regelmatig het lot der werkloozen en behoeftigen voort be-hartigd.Daar vriend'Yan Hoeylandt daarbij eene ^goede roi vervulde en zich op de hoogte zijner taak heeft getoond, blijkt vele burgers niet aan te staan,; En vooral wordt dit nieuw en goed gemeentebestuur dat meer tact betoonde dan 'b vroegere, door de wegloopers onderduimsch tegengewerkt, wat belet dat goed werk gedaan wordt en dat vooral bewezen wordt dat men de groot sche heeren van vroeger wel missen ban. De gemeentekas werd nagenoeg ledig ge-voncien bij de overname van 't bestuur door onze vrienden. Zij vonden drie franken om te beginnen. Onze sprëkers en schiijvers hadden in de laatste gemeentekiezing meer dan gelijk. Over het op touw zr-tten der paniek op 9 oktober 1.1. zullen wij later rekenschap doen geven door het aangaat. DE LEYENSMIDBEIiEN Sedert een tweetal weken mogen er geene levensmiddelen uit Antwerpen meer komen. Onnoodig te zeggen dat zulks de bevolking over 't aigemeen, en inzonderheid de arbeiders en kleine burgers in eenen be-narden toestand moet brengen. Er worden stappen aangewend om van het Duitsche gouvernement de toelating weer te bekomen. Antwerpen bezit genoeg voorraden voedsel en kolen om de naburige gemeenten te bevoorraden. Moest het Duitsch gouvernement verder blijven wei-geren, dan zou er vesl geleden worden, claar Temsche, buiten zijne nabijheid met deze groote stad, van aile andere groote en belangrijke centrums zeer verwijderd is in de huidige omstandigheden. BIJ DE LANDBOUWERS Onze landbouwers hebben schrik niet voldoende veevoeder te kunnen behouden en daarom weigeren zij hunne granen en aardappelen te levereï> aan do gemeente. Uns gemeentebestuur zou ook te dien op-zichte goede .maatregelen moeten treffen. DE WERKELOOSHEID Er zijn in Temsche drie voorname tak-ken van bedrijvigheid, namelijk de fabrieb-arbeid, de iuetaalnijverlieid en de lioutnij-verheid (mandenmakerij en schrijnwer-kerij).Er_ zijn aclit fabrieken in Temsche waarin 1400 à 1500 werklieden gebezigd werden, v66r den oorlog. Daarvan arbeiden enkel nog een 50tal arbeiders. Iîunne werkuren zijn van 6 ure 's morgens tôt 7 ure 's avonds; hun loon verschiit van 18.80 tôt 21 fr. per week. Al de overige fabrieken zijn sincîs negen weken volledig stilgelegd. De houtnijverheid telde een 500tal werklieden, waarvan vele mandenmakers. Zij ook is getroffen geweest, maar nu komt er wat beweging. Met genoegen kunnen wij mededeelen dat vele mandenmakers. het werk hebben liernomen, daar er gelegen-heid gegeven is om hunne manden te ver-zenden.De metaalnijverheid telt twee nijver-heidsgestichten, een 275 arbeiders omvat-tencl ; thans zijn allen werkeloos. De werkeloosheid is bijgevolg zoo goed als aigemeen. Wij moeten dan ook niet verder aandringen dat de nood in de werkers-gezinnen e/g nijpend is. WAT DE GEMEENTE DOET De gemeente ondersteunt 1037 huishou-dens. Zelfs is reeds het groote cijfer van 1300 huisgezinnen bereikt, op eene bevolking van 13.000 inwoners. De onderstand aan de werkloozen is tôt hiertoe 1/2 kilo brood, 1/2 idlogr. aardappelen, of, in geval van geene aardappelen, 1/2 liter soep, voor de personen boven de 12 jaar; 1/4 lcgr. brood, 1/4 kgr. aardappelen, of, in geval van geene aardappelen, 1/4 liter soep, voor de kindeern onder dien ouderdom. Het stedelijk armbesl'-nr geeft ook onderstand, welke voortku,..!;, deels van gif-ten en deels uit de kas der gemeente. Er wordt uitgedeeld een 1/2 kgr. brood per volwassen persoon per dag, en 350 grammen brood voor de kinderen onder de 12 jaar, plus een 1/2 liter soep per gezin. Er wordt geklaagd dat er bakkers zijn die het brood moeten leveren aan de werkloozen en aan deze ongelukkigen veel te weinig gewicht geven. Wij doen een beroep op het gemeentebestuur om daarover een streng toezicht te houden. DE C00PERATIE Onze samenwefking was te Temsche aan het opkomen, vôôr den oorlog. De ver-bruikscijfers waren als volgt : voor de krui" denierswaren 120 fr. per week ; 2300 broo-den werden wekelijks geleverd en 't jaar-lijksch verbruik aan kolen door de leden was 100.000 kgr. ' w Onnoodig te zeggen dat deze weldoende instelling door de huidige omstandigheden zeer geknakt wordt. Sedert 10 wekeij kan geen brood meer worden geleverd .en er komen tevens geen ..kolen meer. -r BIJ DE EABRIEKWERKERS Er zijn te Temsche 2 vakbonden [: de socialistische en de ehristene. Ons ledental bleef behouden. Het socialistisch syndikaat heeft zijne werkloozen op de volgende wijze gesteund •; 24 dagen aan 0.50 fr. daags voor de voile leden en 0.35 fr. voor de halve leden. De vakvereeniging had ook recht voor hare leden op 0.75 fr. per dag van het gemeente' lijk werkloozenfonds gedurende 40 dagen. Die trok is nog niet volledig en regelmatig genoten kunnen worden, daar het bestuur van het gemeentelijk werkloozenfonds GE-VLUCHT is! BIJ DE METAALBEWEMiERS Er bestaat hier alleen een socialistisch syndikaat voor deze nijverheid ; het is dan nog zeer zwak en om deze reden kon on-mogelijk tôt spijt van het bestuur, en door de schuld der onverschilligheid van nog zoovele arbeiders, eenige ondersteuning- gege: ven worden. BIJ DE HOUTBEWERKERS In Temsche zijn twee mandenmakersbon-den en 1 schrijnwerkersbond. 1 soc. man-denmakersvereeniging, 1 kristene en deze der schrijnwerkers is ook een ehristene. Ons ledenta-l is niet verzwakt. De propa-ganda voor den vooruitgang onzer vakvereeniging kon sedert het begin van den oorlog niet voorgezet worden. Wij zijn steeds bezorgd geweest om aan onze leden die werkloos waren, eenigen onderstand te geven, daartoe is de vakbond kunnen komen, onze leden genoten 3 fr. per week, naar ons vermogen. Door de schuld van het bestuur van !t ge-meenteiijk werkloozenfonds, zijn onze mid-delen eerder dan ons lief was uitgeput geweest.De werklieden zullen het laf gedrag van dit bestuur in deze treurige en moeilijke omstandigheden, wel in het geheugen houden.Wij hebben onze leden gesteund tijdens den oorlog, van den oogenblik dat zij werkloos waren, 't is te zeggen van af 25 Oogst, aan 0.50 fr. per dag, plus 0.75 fr. van het gemeentewerkloozenfonds, wat onze vakbond in dezes plaats heeft uitbetaald, in af-wezigheid van 't bestuur ! Onze nijverheid bezigt een 30Q tal werklieden en begint zich nu wat te bewegen met eenige werkers aan 't werk te stellen en werken gewoonlijk met het licht van den dag. De schrijnwerkers, ten totale van 50, zijn allen werkloos. Uit deze gelieele geschiedenis blijkt te meer, dat de arbeidersklasse alhier, evenals elders, in den nood alleen heeft mogen steunen op de socialistische leiders, die zoo dikwijls gesmaad en belasterd worden, door de meneeren, die in vredestijd de hel-den' spelen, maar die in omstandigheden als deze erg haastig zijn om hun goedje en hun porte-monnaie in veiligheid te brengen, zonder verder zich om 't ongeluk hunner arme medeburgers te bekommeren. Na weken zonder socialistische lektuur te zijn geweest is dan ook ons blad «Voor-uit» bij zijne wederintrede in onze gemeente zeer welkom geweest. De secretarissen. * * * B© t©estasid t© EVènovo Ninove is een arm werkersstadje in Oost-Vlaanderen, van omtrent 9000 inwoners. Vooral wordt de textielnijverheid er in het bijzonder beoefend. De handschoennijver-heid wordt als huisarbeid — zooals overi-gens in gansch de streek — nogal wat be-dreven. « De socialistische werkersorganisatie had er zich nogal weten op te werken, ondanks al de moeilijkheden welke kerk en kapitaal ans in den weg legden, en dit met het fanatisme dat ' het klerikale Arm-Vlaanderen kenmerkt. Zoo telden onze bonden rôôv den oorlog : textielbewerkers, 420 leden cp 14-J stielgenooten ; fabriekwerkers, 100 leden op 500, metaalbewerkers 30 leden op 50; siga-renmakers 20 leden op 40. j Ook werken ruim 200 arbeiders in det koolmijnen van 't V/alenland, die daar na-; tuurlijk voor het grootste gedeelte veree-nigd zijn. ! Onze bonden hebben al gedaan wat voor hunne werklooze leden kon gedaan worden, niettegenstaande hunne zwakke geldelijke middels. S Van bij het begin der vijandelijkheden | werden do fabrieken stilgelegd. Dit kwam/ den reeds zoo treurigen toestand onzer werkersbevolking nog meer verduisteren. Daarbij dient gevoegd dat de stad haar: hulpfonds schorste. Wat de nijveraars aangaat, deze zouden ook meer kunnen doen dat tôt nu gedaan1 werd. Nochtans kunnen wij — voor wat daf laatste weken betreft — op het yolgendtf wijzen : Het fabriek Stichelmans geeft een weke< lijkschen steun van 2.50 fr. aan hare werk< lieden, zoo vrouwelijke als mannelijke. Ds «Ninovite» verleent denzelfden onderstand. Daareriboven geven zij 50 kilos kolen onder 250 à 300 familiën te vei'deelen ! In het fabriek De Mol, mogen de gehuw-de personen 2 à 3 dagen in de week werken. Spijtig dat zulks voor het gansche per-soneel niet is, daar ook de ongehuwden moeten eten. ; Voor wat de tegenmoetkoming van hetl patronaat aangaat, ' is dit al wat wij kun-/ nen melden. j DE ONDERSTAND DER GEMEENTE j Het patronaat zegt dus : «'t Is oorlog, ile heb geen werk meer, ik heb u niet meer noodig ». Wat er met de werkers gebeuren, zal, raakt hen niet. En het gemeentebestiiur, het openbara lichaam dat voor hare inwoners dient ta, zorgen, wat doet dit? Eeu huisgezin van 5 personen krijgt 101/2 liters soep per week (1 liter per dag dus) en 6 kilos brood. Deze onderstand ver-meerderd of verminderd volgens de samern stelling van het gezin, maar ailes te samen mag de 8 fr. ndet overtreffen. De toestand onzer bevolking is zeer treu-rig- ; honger en ellende wordt bijna in elk werkersgezin geleden, en 't is met onge-duld dat op meer tusschenkomst vanwega de openbare macht gewaeht wordt. , H. FL'. | smsaasmBmsmmumuimam^ammÊm^mÊÊammmmà SNESUW .Vlokke' op Vlaand'rens veld, vlijt u zij aan zij: is daar niet besteld groote doodensprei? Dreunde niet 't kanon dagen door en nacht, als de week begon, als ze werd volbracht? Dekt het bîoeiî, dat v!îet, dekt wat daar verrot, dat de hemel niet met de aarde spot! Vlokke' op Vlaand'rens landl, vreemd uw reine kleed op de vuilste schand, die ooit Gouddorst deed ! M. S.' R. Het groote Slagveld wan Eropa \ ~ • - ~07 Na den Romeinschen tijd werd het heuvel-land en de vlakto in den tijd der groote volksverhuizing overstroomd door Germaan-sche volksstammen, die de Belgen nog ster-lcei germaniseerden, zoodat het Germaan-sche bloed er de overliand verkreeg, evenwel sterk met de elementen der hal'f Keltische grondlaag vermengd. Daardoor ontstond in België het Vlaamsche volk, dat wel de Ger-maansche taal sprak, maar in wezen nog veel Keltische en andere eigenaardigheden bewaarde of in zch oploste, waardoor het, hoewel in taal er mede overeenkomend,toeh zeei van de Noord-Nederlanders verschilde, die zuiverder het Germaansche karakter ver-toonden.Van die verrnenging met vreemde elementen bleef het gebied ten zuiden van de Muas en de Sambre, waar de trekwegen niet langs konden loopen, het meest ver-schoond ; in die moeilijk toegankelijke berg-landen hield het Keltische element stand, zeiden wij. De Germanen, die het vrucht-baarste en in economisch opzicht belang-rijkste gedeelte van België in bezit hadden genomen, noemden de bewoners van het .bergland, wier taal zij niet yerstondea on. uitheemschen, vreemden. De Walen, diet tlians de Fransche taal als hunne moeder-taal beschouwen, maar met oude elementen vermengd en de Vlamingen, met de Neder-landsche taal, zij staan nog tegenover elkander, al heeft de staat hen vereenigd tôt één volk. Evenwel, de t-a-algrens is geens-zins zuiver de rasgrens gebleven. Voor de geschiedenis der bewoners van i het Belgische land was het van groote be-teekenis, dat in het zuidelijke grensland op de puinhoopen van de Romeinsehe provincie Gallië door den invloed der Franken een groote Staat ontstond, het Frankische Rijk. Jn het begin der 4e eeuw was de bodem van het tegenwoordig België het tooneel van den grensstrijd tusschen do uit Germanio binnentrekkende Franken en Someinen 5 sedert 846 behoorde het Belgische land tôt! het Frankenrijk. Toen na den dood vanj Karel den Grooten zijn groote rijk aan ver-> deeldheid ten prooi was, werd in 843 doçr het Verdrag van Verdun het Frankische rijk verdeeld, en verkreeg Karel II, de Kale, het westen, links van de Schelde. Het la-tere België kwam nu ecrst onder Fransche, daarna onder Duitsche heerschappij. De, tiidens de invallen der No 0 rffi an » e n._ .axitaj

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vooruit: socialistisch dagblad behorende tot de categorie Socialistische pers. Uitgegeven in Gent van 1884 tot 1978.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes