VOORUIT Drgaaa der Belgische WeM'ederspapùj. — Verschjjnende aile dagen. Drukster-UltgeeTster Sam: Maatschappij H ET LICHT bestuurdert P. DE VSSCH. Lsdeberg-Oent . . REDACTIE . . ADMINISTRATIE liOOGPOORT, 29. GENT ABGNNEMENTSPRIJS BELGIE Dfie maanden. . . . . fr. 3.2$ Zes maanden . . . . , fr. 6.5# Een jaar ....... fr. 12.50 M en abonncert zich op aile postbureele» DEN VREEMDE Drie tnaanden (dagelijks verzonden). ..... fr. 0.7J Klacht van den Geloovige «Jezus, o mijn God, wat hebt ge ge-strooid over België? Wat al ellende en ramp en dood Lebt ge gezaaid over mijn duurbaar nauw aa-n 't hart liggende vader-land, over den edelen grond waar ik het levenslicht zag, waar ik mijn heerlijke jeugd en mijn verdere leven heb gesleten in heiligen vredestijd; wat heeft u gedre-ven, o God, onze kloeke en frissche zonen te'doen vermoorden, onze mooie steden te herschapen in ruïnenhoopen, onze bevol-Scing met hongersnood te bedreigen? » België, arm moederland, voorheen zoo çchoon met streken zoo pittoresk, zoo fier i>p uw vooruitgang in de wereld, met uw àoog-glanzende toekomst; gij hadt u opge-werkt tôt een eerste natie in West-Europa, geen land als gij had zulk een roemriijk ver-jeden, zulk een met heldenfeiten door-Spekte geschiedenis ; België, arm België, wat is er nu van u geworden? Waarom, waarom dat ailes ? » ...En de geloôvige kon geen anwoord Vinden op die vraag, en gansche dagen, en halve nachten kwelde liem dit vraagstuk als een geweldig knagende pijn, en hij îkreeg zenuwachtige trekken in de ledema-ten, nu een vuurrood aangezicht, dan weer melkwit, geen rust, nergens rust, nooit gevoelde hij zich kalm... en nu en dan kwamen op de lippen, de reeds zoo dik-wijls herhaalde woorden : « Waarom, o mijn God, al deze ellende? Heer Jezus, hebt ge ons dan voor eeuwig verlaten? Waarom verleent g® ons niet de gevraagde hulp? Waarom aanhoort ge nooit ons ge-smeek . Waarom, waarom dat ailes ?» Maar antwoord kwam er nooit... Thuis zitten, in eeuwig gepeins met span-nende hersenen, kon hij niet; hij liep ' straat op, straat ai', niemand en niets be-zag hij, met het hoofd tegen de borst en lamme passen trad hij verder, immer ver-der... en dacht steeds meer. De helle verlichte straten schuwde hij ; in de duistemis, in 't donkefre bleef zijn zicl het gematigst... Zijn ziel! Een rumoerige ziel, een ziel als een wild-woestige zee, een ziel als een orkaan met 'hevîg bônzërLde dOticTerstagen f De oorlog had hem aldus gemaakt, de barbaarsche oorlog in... beschaafd Europa. Een zondag. De geloovige ging naar de kerk, zooals naar gewoonte. Hij v/ilde hooren het prediken van den priester, die hem helaas ook nog nooit, sedert het begin der moorderijen, eenige voldoening hadden gegeven, een ant-woordje waren op het « waarom V of zijn gemoed bedaarder hadden gemaakt. * Daar zat hij, geknield op den hoog-ge-, leunden kerkstoel, met gevouwen handen, (hoofd naar den grond, innig biddend in j zijn zuiver geloof. En de pastoor klom de trappen van den ( predikst-oel op, en hij sprlak tôt de kriste-/nen, en de geloovige vond het onzin. Holle ; woorden ! riep een stem in zijn binnenste, i holle woorden ! — En de geloovige verliet , de kerk en trad huiswaarts. In zijn studiek'amer zette hij zich vo6r den steenen Christus op de knieën neder. Een sprankel van geîuk verlîchtte zijn somber aangezicht; hij zou, hij wou zeg- gen, luidop, zSjn klaagzang welke hem sinds lang folterde en zijn hart toereigde, hij wou spreken tôt zijn God, die afgebeeld hing daarboven hem, tôt dien God, die vrede predikte, tôt Hem, die mensch was geworden om de volkeren te bevrijden, die geleden had zijn leven lang voor een éénig doel, die bespot was geworden en gekrui-sigd... Aan hem wou hij zijn woorden rich-ten, zijn treurzang, zijn zieleklacht ! En hij sprak, de armen vooruit gestoken, met zuivere en oprechte overtuiging: «Jezus, mensch-geworden God, aanh'oor deze enkele woorden ! Waarom, waarom al die afgrijselijkheden ? Waarom ons België blootgesteld aan moord en brand ? Geen reine hemels meer, geen lachende safier-groene weiden, geen velden vrij van men-schenbloed, dood, dood overal ! Dood schijnt de natuur, droevig zijn de menschen en velen worden moordenaars. En Jezus, God-almachtig, is dat uw wil? Neen, duizendmaal neen, da«t kan ni'et! Ge be-schikt over ons leven, over onzen dood, ge kwetst of ge geneest; ge hebt millioenen geheimen ons, menschen, onbekend ; ge zijt meester over de evenmenschen ; ge be-schikt en voert bevel over ailes en allen; ge regelt de maatschappij ; de aarde be-hoort u toe, zij en al haar bewoners ; gij zijt alleen koning van allen. Neen, Jezus, ik laat me niet verleiden door menschen die beweren dat d?7en oorlog een straf Gods is, een straf van u Christus ! ! Onmenschwaardig, schijnt het me, zoo iets te durven uitspreken ; uw naam, uw zoet-edelen naam J"-uis, God, besmeuren ze met modder. Ge waart onzen redder, die naam werd u gegeven. Ge hebt ons veel geschonken, maar God heeft het recht, zeide Lucas eens, veel terug te eischen. Wat eischt ge dan van ons? Was het een oorlog, een af-schuwelijke menschenslachterij, een dooden en vermoorden?»... En de geloovige zonk weg in gepeinzen en bleef in biddende houding een tijd lang zitten. En eensklaps rdchtte hij zich op, met opengespalkte oogen en wild aanzien, de vuisten gebald. Zwcet perelde hem op 't roode aangezicht en uitdagend sprak hij : « Kristelijke godsdienst, schoone Ieer van broederliefde, ge zijt machteloos gemaakt door 't gcknoei en 't ellendig bestuur van uw hoofdmannen. Neen, vertegenwoordi-gers van Christus op aarde, ge hebt niet gedaan, g© hebt nooit gedaan hetgeen ge moest doen. Ge zijt geen navolgers van Jezus. Uw God is hij gebleven, maar zijn leer hebt ge vervalscht en -omgeknoeid. De toekomst ligt niet in uw streven ! Mijn oogen en mijn geest zijn geopend. Ginds ver, aan den geaichteinder, komt triomfantelijk aangereden een praalwagen, met de lauweren der wereldvrede en een gloeiend-roode vlag in top, de kleur van de liefde, de kleur van het bloed, de klcur van de zon bij dageraadsuur, de kleur van de nakende vrede! Gegroet, roode banier! Gegroeï ! » En de geloovige zweeg. Hij wist hoe de oorlog ontket-end was... G. WERKERS. Zeppelin De ontroering, die zich van de bevolking heeft meester gemaakt als zij vernam dat dinsdag rond 31/2 ure 's morgens, een be-stuurbaren luchtbal in voile snelheid over de stad gedreven is, verschaft ons eene ge-paste gelegenheid om onze lezers eenige bij-zonderheden te doen kennen over den Zeppelin.Zeppelin is de naam van een Duitschen graaf, gewezen generaal bij het leger, die in 1903, over het meer van Constantia, op de grenzen van Zwitserland, Duitschland en Oostenrijk, van Friedrichshafen uit, de eerste proefnemingen deed met een bestuur-baren luchtbal, welke sedert dien eene we-reldsche vermaardheid kreeg onder den naam van den uitvinder : Zeppelin. Tôt in 1906 zijn die proefnemingen om zoo te zeggen zonder goeden uitslag gebleven; daarin was zijn persoonlijk fortuin en dat van enkelen zijner vrienden verloren ge-gaan, zoodanig dat Zeppelin er een oogen-blik aan dacht, van aile verdere pogingen af te zien. « Ailes heeft een einde. In den strijd tegen een beginsel dat hem onveranderlijk vijan-dig was, heeft men voorspeld dat de dag komen zou, dat Zeppelin wijken moest. Die dag is aangebroken, als eena verlossing voor den man die zich als een gevangene aan zijne hersenschim had overgeleverd. En zoo als zijn bestuurbaren luchtbal nog eens — de laatste maal — tegen den grond ver-brijzeld wordt... » « De bestuurbare luchtballen en de vlieg-ma-chienen zullen slechts nuttig zijn, als zij eene hoogte van 1000 meters bereiken kun-nen en alom geen aanval meer te vreezen hebben. Aangezien geen van beiden op die hoogte eenige uren vertoeven kan, zoo ffieen ik dat, moest d« qorlojs BWaas*», «ife.,; breken, de bestuurbare luchtballen noch de vliegmachienen van eenig nut zouden zijn.» « Wij spreken van de bestuurbare luchtballen alleen in 't voorbijgaan, want, zoo zij niet geroepen zijn om geheel en al t« verdwijnen, zeker is 't dat hun gebruik steeds zal verminderen ». « De dag als de oorlog uitbreken zal, dan zullen wij niet veel meer van de Zeppelin's te vreezen hebben; de vliegmachienen zullen andere diensten bewijzen en op 8 dagen zijn a-lle bestuurbare luchtballen buiten gebruik gesteld. » Zoo schreef men van 1906 tôt in 1913. Hoe weinig vooruitziend, hoe kortzichtig men nog ten onzen tijde is, dan als de won-derbaarste uitvindingen, de vernuftigste toepassingen aile dagen de menschelijke verbeelding schaak zettfen ; hoe men vooral de wilskracht, de krachtdadigheid van den ouden Zeppelin heeft onderschat, dat hebben de talrijke rondreizen van verschillende zijner luchtballen bewezen, die nu in oor-logstijd vooral de voile waarde hunner ver-nielingskracht zullen geven. Vijf ja-ren lang werden de proeven over het meer voortgezet, met onverhoopten bij-val op eenen dag, de vernietiging van aile hoop eenige weken nadien, tôt wanneer den 4 Oogst 1908 de Zeppelin IV zich statig voor de eerste belangrjke vaart in de lucht ver-hief, door geheel Duitschland geestdriftig begroet als de gelukkige voorbode der toe-komstige wereldheersehappij... Deutschland iiber ailes ! Om 4.45 ure 's morgens uit Friedrichshafen voor eene reis van 24 uren vertrokken, dreef de Zeppelin over Constantia langs den Rhyn over Bazel, Colmar, Strasburg, Spire, Worms en Mannheim en daalde eene eerstè maal in Offsnheim om eene breuk aan eene der schroeven te herstellen. Daaruit om 11 uren 's avonds terug opge-stegen, keerde hij over Mannheim en Stutt-jimxt, aw «.taiidolaat^ aJs mçru da»- 5 Oogst, om 5 ure 's morgens, eene tweede maal gedwongen was in Echterdingen (Wurtemburg) te landen, nu om eene der machienen te onderzoeken. 's Namiddags joeg een hevigen wind on-derst boven ; eene ontploffing had plaats en van den Zepelin, waarnaar de oogen van gansch oen machtig volk waren gericht, bleef na eenige oogenblikken niets dan een verwrongen geraamte over. Die Zeppelin was 136 meters lang bevatto 17 afdeelingen elk met een afzonderlijken luchtbal, werd voortgestuurd door twee moteurs van 125 pkr. ieder, die elk een paar slekken deden draaien, Hij had eene totale ruimte van 13.000 kub. meters. De ramp, welke na zooveel andere in éen oogwenk de vruchten van jarenlange opzoekingen en inspanning vernietigde,deed onder het Duitsche volk eene geestdriftige beweging ter eere van den ouden uitvinder ontstaan, die velen van ons zich nog herin-neren. De kwestie der bestuurbare luchtballen werd als eene zaak van nationaal be-lang gesteld en besproken ; eene landelijke inschrijving bracht in enkele dagen ver-scheidene millioenen op; de Duitsche regee-ring wenschte dat aile vroegere studiën onder hare leiding en toezicht werden hervat en voor het jaar 1913 werd, met altijd aan-gebrachte wijzigingen en verbeteringen, de bepaalde type van een bestuurbaren luchtbal verwezenlijkt, de Zeppelin L 1, door de Dnitschers zelve als den Reus der lucht be-titeld.Bij de Schéma geven wij hieronder eeni-gen zijner afmetingen die ons ten naasten bij daarvan eene afbeelding voor den geest brengen : raamte in aluminium van 160 meters lang, wa-arân 17 afzonderlijke luchtballen ge-plaatst zijn, met waterstof gevuld, en van elkander verwijderd door evenveel scheids-wanden eveneens in aluminium. Geheel die massa is overtrokken door een omhulsel in caoutchoucdek Continental, zoodanig dat een Zeppelin den schijn heeft eén grooten luchtbal te vormen, waarvan den karakteristieken cigarenvorm door iedereen gekend is. Do inhoudsruimte daarvan is 22.000 kub. meters (de L Z. 2 had 28.000 k. m); de be-weegkracht wordt verkregen door 3 moteurs van 200 pkr., een langs het voorste gedeelte twee meer langs achter aangebracht, met zes schroeven die eene snelheid van 80 kilo-meters in het uur toelaten. Het totale gewicht is 3000 tôt 4000 kilo-grammen, verdeeld als volgt : 1000 kgr. ballast, 1000 tôt 2000 kgr. voor personeel, bevoorrading, draadlooze tele-graaf, telefoon en aile andere wetenschap-pelijke benoodigheden ; 1000 kgr. ontplof-fingsstoffen.De fantastieke afmetingen van een der-gelijk monster maken de behandeling ervan, vooral voor wat het nederdalen en het on-derdak brengen betreft, bijzonder gevaar-lijk.Wij herinneren ons allen de wreede ram-pen, gedurende de welke al de Zeppelins opvolgentlijk vernietigd werden en waarvan deze van de L Z 1 en L Z de ergste ge-volgen hadden : De L Z 1, waarvan wij hierboven eene be-knopte beschrijving gaven, verdween in de Noordzee, tegen Heligoland, den 9 Septem-ber 1913, waarbij 14 mannen verdronken ; Da bestuurbare liichfcbal « Zeppelin L 1 » (1) bestaat (bestond) uit een vastge- (1) In aile landen waar bestuurbare luchtballen worden gebouwd, zijn de verschillende typen door eene verschillende begin-letter aangeduid. Zoo hebben wij in Duitschland M 1, M 2, M 3 (Militàr) voor de type Gross, sinds eenigen tijd als onbruikbaar v?rwezen : P 1 voor de Parseval ; S L voor de Schiiltze-Lanz ; SS voor de Siemens-Schiickert en Z 1 voor de Zeppelins, aanduiding die dan als de L Z II, die eveneens 160 meters lang was maar eene ruimte had van 28.000 kub. meters, ontplofte den 17 Oktober 1913 in Duitschland op eene hoogte van 1-0 meters en veroorzaakte den dood der geheele be-manning; uit 28 man bestaande... Sic transit gloria muntli. MIELE. L Z of E Z wordt volledigd, naar gelang de bestuurbare luchtbal voor de vloot of hefc leger wordt aangeworven. het doek van Jordaens in de kerk hebben 3a< ten hangen, hebben bewijzen gegeven va^ eene misdadige nalatigheid, en zij alleei* zijn er de schuld van dat er voor het nage' slacht een meesterstuk va>n onschatbar# waarde verloren gegaan is. Zal het gebeurde tôt les dienen ? Zal mei} zoo nalatig te werk gaan in veel andere steden die ook nog kunnen gebombardeera worden ? De kerken van veel andere steden bevatii ten ook meesterstukken van veel anderj groote schilders. zal men al die kunstschat-i ten zoo maar in handen laten van de heereri kerkfabrieken, die van die waarde weinig of geen begrip hebben ? De kunstschatten in het algemeen behoo-* ren aan de Natie, aan allen die deel maken van de Natie, en volgens ons is het de open-bare macht die voor plicht heeft ze te be-* waren en te beschermen in aile omstandig-heden.Hopen wij dat men voor de toekomst een»' les zal putten uit het gebeurde te Diks*. muide. } i De "Jordaens" van Diksmuide Het meesterstuk dat in de Niklaaskerk van Diksmuide opgebrand is, was een der volmaaktste en der schoonste gewrochten onzer vlaamsche Schilderschool. Afgewerkt in 1642, in den tijd dat de meester zijn 45e jaar bereikt had en in zijne voile kracht was, was de Aanbicïding der Wijzen met Jezus preekend in den Tcinpel (een an-der gewrocht dat in de stad Mainz bewaard wordt) het meesterstuk van den grooten meester. Beschrijvingen, gravuren of lichtbeelden kunnen den mensch, die het meesterwerk niet lang onder de oogen heeft gehad, een gedacht van het gewrocht geven, waarin al de talenten van Rubens te ontdekken zijn naast eene ongeëvenaarde warmte en oor-spronkelijkheid.Niets in de kunstwereld was zoo treffend eenvoudig aïs de groep die links van het gewrocht gevormd was door de Maagd en het Kind, waarover Joseph gebogen stond naast den Ezel. Het meesterstuk van Dikmuide was een zeer weinig gekend gewrocht van den grooten Jordaens, van eene zeer huiselijke tee-derheid, van eene zeer aandoenlijke beschei-denheid.In de groep links, de groep der koningen, in tegendeel, had de mededinger van Rubens overvloedig al de rijkheid van zijn overstelpend palet ten toon gespreid in het brokaat, in het satijn, in de juweelen en in de edelgesteenten der kleederdracht. Het figuur van den moorschen koning,dat veel soberder gekleed was dan de anderen, maar dat bewonderenswaardiger was door de echtheid en de zuiverheid der plooien, dliende wonderbaar prachtig als verbin-dingsfiguur met de overige groepen van den achtergrond. Op den achtergrond bewonderde men eene bonté, lachende, schreeuwende menigte van negers, i<laven, handelaars, ruiters, kemel-drijvers, boeren en burgers, waarvan elk figuur op zich zelven een bewonderens-waardig beeld der vreugde en der uitgela-tenheid uitmaakte. Deze menigte stelde wel de echte, zuivere werkelijkheid voor, zooals zij alleen kon voorgesteld worden door den opstuivenden, «içwsUike-» kxachtcîadigen, overtolligen en toch steeds waarheidsminnenden Jordaens. Maar wat op heel de lijn onvergelijkelijk was in dit meesterstuk, dat was de schitte-rende, verblindende pracht, de overvloed van kleuren, die het oog streelden zooals het oor gestreeld wordt door eene wonder-bare harmonie van geluiden. Op bevel van den aller-overvreldig'enden Napoléon was de schoone schilderij tijdens de fransche overheersching naar Parijs over-gebracht geweest, maar door de nederland-sche regeering opgeëischt, werd zij in het jaar 1816 aan de stad Diksmuide terug ge-zonden.Waarom heeft men een zoo kostelijk meesterstuk opgehangen achter een kerkaltaar in plaats van het zorgvuldig te bewaren in een veiliger Muséum? Waarom heeft men het heerlijk doek niet verwijderd van den oogenblik dat het gevaar dreigend werd ? Men heeft in den omtrek geen enkelen burger gevonden die niet bij tijds_ zijne per-soonlijke kunstschatten in veiligheid ge-bracht heeft — en dit meesterstuk heeft men achteloos in de verlaten kerk laten hangen, waar de eerste de beste plunderaar het op zijn grootste gemak uit de lijst kon gaan snijden, het kon oprollen en kon dragen waar hij het wilde hebben ! De verantwoordelijken van Diksmuide,die nos de slag van Soissons De zeer bevoegde generaal Rousseti schreef hier omtrent echter in de Libertés « Onder zeer geweldige aanvallen der Duitschers hebben de Franschen zieh gedwongen gevoeld de vlakte van Vregny op te offeren en zich op heel de lijn achteruit te trekken over de Aisne. Men heeft dezen; terugtocht in hoofdzaak toegeschreven aan de oveifètrooming, die de meest» franschef hulpbruggen heeft meegesleept en aldus d« gemeenschapswegen heeft vermeld. Laten1 wij hopen dat de legerhoofden dadelijk zui-ke maatregels zullen weten te nemen dat1 deze aftocht geene ncodlottige gevolgea' hebbe. » i Een an der generaal schreef in de LanV terne : « De aftocht der fransche legei^i voor Soissons is toe te schifijven, beweert men^i aan de overstroomingen dfe onze hulip-î br-.iggen meesleepten en onze gemeen-j scha.pswegen onbruikbaar maakten, maar; wij moeten moedig genoeg zijn om te be-'j kennen dat door die ramp onze fcaktiek i van aanvall^n in deze streek verijdeld is \ geweest. » Een generaal van de Lyonsch'e bezettingf( zegde îxi den Progrès : « Wat ook de oorzaak va.n den aftocht over de Aisne zij, zeker eu vast is het dafe' de vijand niet veel voordeel uit den nieu-wen toestand zal halen. Is de oorzaak toe te schrijven aan het verwoed optreden va.a generaal von Kluck, zooals de duitsche bla-den melden, en is de fnansche offensieve daardoor gebroken in deze streek, de geiio-men maatregels stellen ons gerust en de. vijand staat voor de Aisne ! » Generaal Cherfils bespreekt de gebeurte-i nissen breedvoeriig in den Echo de Paris en;! verdedigt de noodzakelijkheid van de « campagne d'usure » op den strijd va-n deu' langen duur. , « Deze manier van oorlogsvoeren is voor-i al noodzakelijk geworden in het Westen,' waar zij feitelijk en van lieverlede in pr&k-tijk gekomen is, dank aan de onvermijde-lijke omstandigheden. » Voor den oogenblik maken de duitsohs versterkingswerken aldaar nog een bijna onoverkomelijken muur, die nog aile dagen versterkt worfclt waar het noodig geoor-' deeld wordt. ' » Een algemeenen aanval op de duitsche legermassa za,l slechts mogelijk zijn naJa'a die versterkingswerken en die verdedi-gingsmiddsls zullen vernield zijn, nadat de er verscholen artillerie en infanteri«: door geducige aanvallen zullen uitgeput zijn. » Stormaanvallen op dezen Tersterktea muur van den vijand, die amtwoordend steeds dood en vernieling zaait in onza rangen, zouden onvermijdeliik al te veel offers aan menschen en tuig eischen zoa-der werkelijke voor^deelen op te Levers u aan de verbonden légers. » J j Oisieeis îglegrainmsn : lllt Duitsche ambtelijkc nicldingeii. — Gro#t Hootdkwarticr, 22 Jan. Aanhoudende regen sloot eene grootere geveehtswerkdadigheid uit, tusschen de kust en het La Basséeka-naal.Bij Arras slechts artilleriegevechten. Een van de zuidv/estelijk van Berry-au-Bac genomen loopgraven werd, daar zij door de in3tortende rnuren eener fabriek gedeeltelijk vernield was, opgegeven en onbruikbaar gemaakt. Eea Fra-asohe aasVal mo»rd#lijk van Yer-dup werd seasakkelijk Na den strijd van eergisteren zuidelijk St-Mihiel hielden zich kleinere Fransche M-: deelingen nog in de nabijheid onzer stel-1 lingen. Door een uitval werd het gebieé, vô6r onze stellingen tôt aan de oude st®l-l lingen van Franschen gezuiverd. De strijd om Croix des Carmes, noorj-, westelijk van Pont-à-Mousson, duurt nof voort. Een sterke Fransehe aanval tegea het door ons weer veroverd deel oneer st®|< lingen werd onder zwar» verliezen voor den vijand teruggeslagen. In de Vogezen, noordelijR ran Sennhelia, wierpen onze troepen den vijand van <§• hoogten van den Hartmannsweilerhop «a maakèen 2 offieieren en 125 man gevangea., Qssteljjt e»rl«|;sto»»eel. In Oo«t-Pru|-d _ — —. 11 • ' ; ; — 1 ' ijass* — 13a 25 Prijs per nummer : roor België 3 centieman, voor den Vreemde 5 centiemca Te8©ffo0iî s Reiiaclie 247 - Ad^ïigsSsîraïS® 2S45 Ofnsdia0 2& JanuaH 1915

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.