VOORUIT Drgaan der Belc/ische WerkIiedenpartf/\ — Verschijnende a/fe dagen. Orakxter-U Itgeefste» j. H Maatschappij HET LICHT bestunrder» , VISCH. Lcdtbert-Otiil . . REDACT1E . . ADM1NISTRAT1E HOOGPOORT. 29. GENT A30NNEMENTSPRIL \ BELCIE Drle fnaanden. • • « « fr. 3.3» Zzs maanden » , . * . fr. ÎSO CtR ■••#••• fr- Mco «bonneerl ridh op «Ile possbarccicsi DEN VREEMDE Drte naandcn tdageiljke vct.ondeok > . . . « fr. AJI Gemeene ophitsende Leugentaal Wil men een «cuden liberalen strijder» I gelooven die ondanka den zoogena&xnden I «Godsvrede» zijn kart opent in den Bi xel-I loi», don hangt er voor na den oorlog een I schrikkelijk gevaar in de luelit voor ons ge-I liefd vaderland — een gevaar dat dreigt van den rooden kant, van de socialisten, I die stillekens aan bezig zijn met zich I meester te maken van ailes en het eerst I nog van de... stads- en gemeent-ehuizen. Laten wij den alarmkreet van den verdo. ken man maar liever in zijn geheel verta-1<5D : « Overal waar zij zich hebben kunnen do en vertegenwoordigen in de schepencol-leges — en zij worden het met den dag meer en meer overal — stellen de sccialisten zich &an al» de opperbazen en regeeren zij on-beperkt op hunne manier. De liberalen eo de behouders (lees, katholieken) zijn hoe-genaamd van geen tel meer. En de liberalen zoowel als de behouders lafcen zich maar I dcen, met eene schuldige, plichtige goeds-jeugdigheid', waarover zij later natuurlijk voor het volk rekening zullen moeten ge- • i- Het is in heele gelederen dat die socialisten behendig binnen gedrong-en zijn in aile gemeentebesturen en nu ook in de dieasteu van de vcediiig en de bpvoorrading. Steen-kappers en kleermakers, mannen die ar-duin kappen en kleederen naaien, werklie-den van aile andere vakken, worden zoowat I overal opgetrommeld om dienst te gaan I doen in de bureelen van voeding en bevoor-I rading. In een enkel gemeentelijk vcorraadana^a-I *ijn van de hoofd&tad, hebben wij onder I twee-en-twintig bedienden niet minder d<an I twintig mannen geteld die lid zyn van den I vakbond van het Maison du Peuple. En de-I xelide verhouding heeft men zoowat overal I y&stgesteld... ■ In de voorstad Sohaerbeek telt men in de I femeentelijke voorraadmagazijnen vij£ hcn- ■ tferd bedienden. Het zijn allemaal socialis- ■ ten of mannen die zich al dus noemen — I want ontelbaar zijn thans de persoiien die, I sonder het geloof of de cvertuiging der rooden te kantien of te deelen, zich maar laten inschrijven en aanwerven, zich op voorhand hebben laten inschrijven, alle&n met het doel om aan eene plaats te geraken of te kunnen cpklimmen als zij reeds geplaatet wareji. IHet is inderdaad in de roode syndikaten dat in werkelijkheid aile benoemingen ge-daao wordien, dat de bevorderinge® beslo-ten worden voor aile bedienden die afhan-gen van de gemeentebesturen die in hao-citen zijn van de socialisten. In de gemeentelijke diensten van onder-itand en vceding hebben de bedienden, die geen deel maken van de roode syndikaten, geen andtr vooruitzicht, dan bij de eerste gelegenheid weggezonden te worden — natuurlijk om plaats te maken voor de hloed-roode gezellen van de kliek. En wat doen de liberalen en cfce behcudera om deze overrompeling, deze gevaarlijke inbeslagneming der plaatsen tegen te wer-keo 1 Nieta, of nog minder dan niets 1 Zij »chijnen eenvoudig ingeslapen te zijn. Zij laten zich gedwee bij den neus leiden. Zij I ichijnen geen het minste besef te hebben I Tan al het gevaarlijke van de groote syndi-I kalistische beweging die op den cogenblik I too (iruk op touw gehouden en aangemoe-I digd wordt en die geen ander doel kan I hebben dan de organiatie van een onge-I hoorden stcrmloop tegen onze stads- en I gemeentehuizen. I Voor elken goeden verstaander is het I id&ar en duidelijk dat liberalen en behou-I 'iers zich ailes zelf zulien te verwijtein heb-I ben, als zij de slachtoffers zullen gewor-I den zijn van den gevaarlijken stcrmloop vaara&n wij ons alleo zullen t« verwachten ^«bben na den oorlog 1 > # # * Dat ophitsend geschrijf wordt natuurlijk door Le Bien Public overgenomen, die beter dan îemand weet, dat het artikel van den ouden liberaal in Le Bruxellois eene tenijnige smerige leugen is. Wanneer het fcaar zou zijn, dat de socialisten aile plaat-»en bemachtigen in en rond Ërussel, dan 2ou zulks overal moeten gebeuren, daar de I tchrijver zelve het als eene aJgemeeae I tocialistische taktiek voorstelt, daar waar de rooden ieta te zeggen hebben in de gemeentebesturen en in de schepencolle. ?es. Welnu, wij vragen aan Le Biea P«bii« ot *>oiets gebeurd is te Genfcî Zoo ja, dat hij het zegge, en dat hq bet Vewijze. Dat er reeds socialisten benoemd zijn in Toeding&- en andere stadsdiensten cal wel waar wezen, maar zij zijn er verre af, van allée overrompeld te hebben en de opperbazen te zijD Heeft Le Bien Public er iets tegen, dat de socialisten, op geiijken voet bebandeld worden op dait gebied gelijk de personen «►ehoorende tôt andere opiniën î Het ware een schoon bewijs van den rechtvaardigheidszin die in die ehristelij- I. (?) liel gehuisvest i«. Al den baat, de verachting mi het mis- j Prijzen, die de klerikale behouderi voaz de j werkende klawe koesteren, straaH in het overnemen van dat artikel door. Ha, Le Bien Public moet bitter berouw en verdriet hebben. Het zijn toch de klerikalen geweeet, die de poorten van de stadhuizen en de sche-pencolleges meteenen voor de socialisten hebben geopend. Zij gaven, of beter gezegd, wij dwongen hen een stuk stemrecht af, door hunne wet der « Vier Eerloosheden » en dank aan ons getal en onze aanhoudende propagande was het stuk recht dat wij veroverden, toch nog voldoende om op de stadhuizen en in het parlement binnen te dringen. En de gentsche klerikalen aarzelden niet ons, socialisten, in het schepencollege te brengen. Herinnert gij u zulks niet, Bien Public î Wij doen het zooveel te beter. Dat ze zich zulks beklagen, dat is hunne zaak, maar dat zij ons daarom valschelijk beschu'ldigen van onrecht te plegen en voorrecht te eischen dat dulden wij niet en 't is daarbij een kaakslag die ze toebrengen aac hun eigen. De socialisten zijn te goede demokraten om den tzaar uit te hangen en zij zijn en worden nog te veel verongelijkt, om zelve onrecht te plegen tegenover hunne vijan-den.Dat is de waarheid, waar d« vuile ophitsende taal van Le Bien Public niets tegen vermag. En dat de socialisten ordelijke bestuur-ders zijn en nog over verstand beschikken, toonde de klerikale regeering, als zij in de ure van gevaar een socialist, gezel Van der Velde, als minister in den raad der kroon riep. En daarmede pnnct-'im, de zaak is ge-hoord en besîist! H. het Socialisme in Viaanderen Dat «Vooruit» van af zijîie geboorte het voorwerp geweeet is van den haat der bur-gerklassen » een feit, dat ge&n bewijs vergt. Keeds toeo, in Vkanderen, het aoeialia-me nog niet machtig genoeg was om, door tusschenkomst van eigiene afgevaardigden, de stem detr Vlaamsche werklieden te laten hooren in de Wetgevende Ïïailiers, werd ailes in het werk gesteld om het pasgebo-ren orgaan der démocratie in de wieg te versmachtera, en om aldus aan d» opko-mende werkliedenpartij een wapen te ont-nemen, waarmede zij zich naar omhoog kon vechten. De artikelen van «Vooruit» werd en uifc-gepluisd door aJwie dacht ons een steen te kunnen toewerpeo. Men zocht naar de minste gelegenheden om ons bestaan te be-moedlijken ; men verdraaide de tekstetn om ons hatelijk te maken; men knipte hier en daar afzonderlijke volzinnen uit, die, op hun eigen genomec, de socialisten konden doen doorgaan als gevaarlijke kerels, als ruststoorders, opraiers, woeîgeesten en anarchisten... Men spande processen in tegen ons blad, telkens men dacht dat er in bet arsenaal der burgerwetten iets te vinden was als wapen tegen het steeds aangroeiende socialisme. De opstellers vlogen in «den bak», om feiten aang«eklaagd te hebben, die later echt bevonden zijn geweest, doch die, toen ze in ons blad gehekeld werden, slechts gedeeltelijk konden bewezen worden. «Vooruit» was de eenige, om partij te trekken voor de werklieden, die zich door hunne bazen lieten bedriegen. Hij kloeg erge misbruiken aan, en moest onvermijde-lijk gehaat en vervolgd worden door de machtige volksbedriegers, wiem, tôt dan toe, nog niemand het hoofd had dnrven iWeden. De -wraakrœpend© wetsovertredingen door de patroons gepleegd tegenover zwak-ke, nieta vermogende wertanenschen, de schandige loonafhoudingen waaraan god-vruchtige bazen zich dagelijks bezondigaen ; de ongehoorde wantoestanden, die spijts wet en menachenrecht in talrijke fabrieken blevesQ voortduren ; aile onrecht den werk-man aangedaan, aille kwaad hem berok-kend, aile bedrog tegen hem çepleegd of beraamd, werd onverbiddelijk door «Vooruit» aan het licht gebracht. Dat de klerikale patroons bet meest over den hekel gehaald werden, was geenszins het gevolg van hun katholiek-zijn. Vooreerst, zij waren onder de bazen verre de talrijksten, en het was dan ook natuurlijk dat er in de door klerikalen beheerde werkhuizen en fabrieken meer te beknibbe-len viel dan in de min talrijke nijverheids-gestichten door liberalen bestuurd. Daarbij dient gevoegd, dat wij den ka-tholieke patroon den Catechismus, de Tien Geboden Goda en den geest van het Rerum Novarum konden herinneren. Wij konden doen zien hoe rijke, schijnheilige pilaarbij-ters zich weinig bekreunden met de voor-schriften van hunnen bemelschen vader, en hoe zij niet aarzelden, in zake behan-deling van hunne werklieden, wetens en wil 1 en s de kerkelijk© zedeleer te verkraoh-ten.Wij konden zulk verwijt niet doen aan liberalen, vermits dezen openlijk den gods-dienst bestreden, en zich ontheven achtten van aile geloofsplichten. het bevigst aangevallen werd. De socialisten hebben als beginsel : eertrt den werkman zijn brood. De klerikalen zeggen: eerst den werkman zijn geloof. In dat verschil van princiepen ligt aile» besloten dat sociaal-demokraten en katho-lieken als vijanden tegenover elkander stelt. *> Wij zijn op de wereld eerst om te leven, niet meest om ons tôt sterven te bereiden ; wij hebben hier op aarde een taak te ver-vullen, die in iets ander bestaat dan bid-den. Wij moeten eerst medewerken aan den algemeenen vooruitgang, aan de algeheele ontwikkeling der menschheid, en moeten naar gelang de waarde onzer medehuip, recht hebben op levensgenot. Wij zijn tegen geen enkelen godsdienst; wij eerbiedigen de overtuiging aller rechtzinnigen. Doch, op een gezond programma van maatechap-pelijke hervormingen kunnen godsdienst en geloof nooit als hoofdzaak komen. Die stelling, altijd door «Vooruit» ver-dedigd, werd iminor door de klerikalen aangetast. Geen wonder du? dat dezen, in hunnen nijaigen strijd tegen de nieuwe gedachten, die ondanks ailes in Viaanderen steeds veld wonnen, aile nsiddela aanwendden om de werking der socialisten te verlammeren. Gaarne namen zij hun toevlucbt tôt scheldwoorden. De socialisten gaven zij uit voor het ge-meenste gebroed, dat men uiidenken kan. Wij waren het uitschot, het «chuim der maatschappij ! Onze vlag noemden zij c de naar petrool stinkende roode vodde » Ons zmnebeeld doopten zij « Marianne ». Ona orgaan was een verachfcenswaardig blad, te gemeen, te vuig om in eerlijke handen te komen. Ona blad, ja, was iets zoo verachtcîijk», dat men het met de vuiltang hadde moeten opnemen, en dadelijk verbrandea, om te beletten dat het zijn zedelijk vergif kt vrome werkersgezinnen verspreide. « Vooruit » was een anarchistenblad, op-gesteld door Satan's helpers... vol opruien-de artikels, ingegeve<n door haat en al-gunst... gedrukt in een hol van verderf... enkel uitgegeven om van Btille, gelatene werklieden oproeriyé .< m w »n fcela-ii ta 6e maken! Dergelijken zeever werd overal uitge-kraamd, in biecht- en preekstoel, in krocht en patronage. ' Dat ons blad bij de pastoors nooit in geur van heiligheid gestaan had noch zou staan, is stellig. Het toonde te dikwijls wie en wat de geeetelijken zijn, en wat se willen. t De socialisten trachtten immer te beletten dat de kerkelijke overheid Viaanderen in een staat van achterlijkheid zon houden, en de onwetendheid des volks zon blijven uitbaten. * De geesfcelijken waren immer» onze tegen-atrevers, niet omdat zij priesters zijn, doch omdat zij hunnen invloed misbruiken, eo het volk niet vrij lieten in zijne pogingen tôt herleven. Zij spanden altijd samen met de aristocraten, en het is aan die samen-werking der grooten te wij ten, dat in het vrije vruchtbare Viaanderen de werkman slechts met veel moeite aan een stuk brood konrit. Voorzichti^rsidsbalve liet de geesteîijk-heid ons aanvallen door strooien mannen. Zslfs in de Kamers was «Vooruit» dikwijls het mikpunt van de dwaze uitvallen en domme sohimperijen van eenige dweep-zieken, die den bioei der socialistische in-stellingen niet konden verdragen. « Vooruit » moest verpletterd, vergruisd onder de geldmacht der klerikale rijkaarda. Het regende proeessen; scheldwoorden wareti dagelijksehen kost. Ons blad droeg er zich niet te si éditer om, wel integen-deel. Hoe meer men het aan viel, hoe meot lezers het kreeg ! De scheldwoorden, uitgebracht door de verknechte achterloopers der bezitters-klassen, hadden een gansch verkeerde nit-werking. Zij vestigden de aandacht der Vlaamsche bevolking op ons blad, en kwa-men aldus ten beste aan het verspreiden der socialistische gedachten op den Vlaam-B<ske«! buiten. Vandaar dat wij thans in eene massa ge-meentem van het platteland binnen dron-gen, waar wij vroeger nooit geraken. IEn • aldus zal het voortgaan, trote aîle tegeowerking. Schoone uitslagen Onze vriend Ed. Anseele nain in het be-gin van Januari 1909 den post op zich van Sohepeo der Kegiën en onder andere van dese der Gas der stad Gent. Sedert dien verkregen de werklieden een geheelen hoop verbeteringen, de eene al wat gewichtiger dan de andere, maar die al te samen genomeai al een schoonen bilan uitmaken. Wij vinden het daarom goed en zeer nnt-tig de lijst op te geven van ailes wat ver-anderd en verbeterd werd, voor de ver-schillende kategoriën van werkers en per datum : L.OTAARAANSTEKERS. — 29 /annari 1309. — Z©8 dagen verlof met solde aan 4e l&fttebaroaanatekew.' PEN8IOEN. — 6 Febrnari 1SW®. — Pen-aioen van 1 fr. per dag en per jaar dienst met maximum van 360 fr. 's jaars voor al de werklieden der Regiën, die niet onder toepassing van het bij-zonder règlement van 1898 vielen. KOERMANNEN. — 5 Maart 1909. -- De werkuren der arbeiders die volgens de seizoenen verschilden van 1 1/2 ure daags en soma meer, worden gebracht op 10 uren daags in aile seizoenen met hetzelfde loon. WERKONGEVALLEN. — 2« Maart 1909. — De vergoeding aan de stadswerklie-den, slachtoffers van werkdngevallen worden met de helft vermeerderd, bo-ven deze door de wet toegekend. Bij overlijden ontvangt de weduwe : de eerste maand 2/3 van het loon, 1/3 voor de tweede maand. KOERMANNEN. — Het loon van de koer-mannen der Gas wordt gebracht van 30 op 31 centiemen. ATELIERMANNEN. — De werkuren der ateliermannen worden verminderd van 10 1/2 op 10 uren daags met hetzelfde loon. KOERMANNEN. — 28 Jnli 1909. — De loonen der arbeiders en koermannen worden gebracht van 3,10 fr. op 3,13 fr, daags. ATELIERMANNEN, BUITENDIENST. — 1 Oogst 1909. — Tramkaarten ingevoerd van 's middags tôt 2 1/2 ure. BUITENDIENST, ZONDAGWACHT. — 22 Oktober 1909. — De duuor der Zon-dagwacht wordt merkelijk verminderd. In plaats van de tegenwoordigheid te vereischen van den ploegbaas en zijne twee helpers gedurende den geheeko dag, wordt den bewakingsdienst gedaan als volgt: 1* door een appareillenr of helper van S tôt 12 1/2 uren en van 14 1/2 tôt 's avonds. 2° door een tweede werkman van 12 1/2 ure tôt 'a avonds. 3" door een ploegbaas waarvan den dienst om H uren begint tôt 's avonds. Allen drie behouden zij een voile dag loon. KOERMANNEN. — I Maart 191t. — Het loon der arbeiders en koermannen wordt gebracht van 3,lS tôt 8,25 fr. ALGEMEENEN OPSLAG. — Id. — Algemeenen opslag gegeven in de Gaz den 1* Januari 1910 die volgens de oude loontafel maar inging den 1* Januari 1911. Het maximum der loonen wordt verhoogd mot Fr. 0.30 daags. LANTAARNAANSTEKERS. — Id. — De 1 an taarn aan stek e r » krijgea pensioen van fr. 0,50 daags. K0LENL03SER8. — 1 Junf 1910. — De kolenlossers der Gaz zien hun tarief verhoogen van 86 tôt 26 oentiemen de ton. WATERGASBEWERKER8. — Id. — Het loon der watergasbewerkers klimt van it. 3,75 op fr. 4,25 met fr. 0,50 bijieg voor helpers. METSERS. — Id. — De bijleg der meta ers en dieners voor werk aan de ovens wordt verhoogd van 2 op 5 centiemen per uur en de werkuren gebracht van 10 1/2 op 10 uur daags. Hun maximum-loon wordt met 2 centiemen verhoogd. 8-URENWERK. — 21 Jual 1910. — In-voering van het 8-urenwerk zonder ver-mindering van loon in de Gaz voor de mannen der ovens, watergas, machi-nisten, sfcokera, wegers. 81 Juli 1910. — Het 18-urenwerk wordt op 10 gebracht zonder verrninde-ring van loon in de gaz voor de toe-ziefaters, de werkers der schrubbers, barillets, der gazzuivering en pressing. COKESVOERDERS. — 1 Januari 1911. — De cokesvoerders krijgen eene loona-verhooging van omirent fr. 0,60 per dag. AARDEWERKERS. — 1 Maart 19U. — De bestendige aardewerkers krijgen hun gereedschap van de stad. Het getal vaste mannen wordt gebracht van 6 op 10. Het maximumioon verhoogt met 2 centiemen. ATELIERWERKERS en KOERMANNEN. — 1 Mei 1911. — De werkuren der ate-lierwerkers en maneuvers worden voor hetzelfde loon van 10 uur op 9 1/2 uur gebracht. NACHTWEiiK. — 27 Juli 1911. — Een supplément van 50 centiemen per nacht wordt toegestaan aan de werklieden die opgeroepen worden des nachts een onregelmatig werk uit te voeren. KOLENLOSSERS. — 1 November 1911. — Voor de kolenlossers wordt de prijs per ton van 26 op 28 centiemen gebracht. De bijgevoegde mannen welke betaald worden aan 35 centiemen ' er uur worden aan denzelfde taks van 28 centiemen per ton gesteld. BETAALD VERLOF. — 1 Januari 1912. — Een betaald verlof van 5 dagen wordt toegestaan aan al de bestendige werk lieden te rekenen van 1 Januari 1912. ATELIERWERKERS en KOERMANNEN. — 18 Februari 1912. — De werkuren der arbeiders en van het personeel der werkhuizen worden voor hetzelfde loon vjm 9 1/2 uur op 9 uur gebracht. fVerrolfft.) ili adeili ke aîtrogislaars Uit Pari;s me'ijt men de geruchtrrmksnrie ding van den zeer christelijken bankier de Simeom es* zijn even godvreeze den medeplicbtige prin* de Br -plie, aile beide zeer invloed rijke leden van h«« frwnaët Comptoir des vateurs Industrielle» De Mattn brengt ons nmtrent dit opachuddiogwdfc» kend leit onder meer de volgende bijzonderhedcn : Pnillippe de Simeoni is in 1858 geboren te Menin, in Italiaansch Sicilie, en het it niet de eerste maal oat het gerech zich met zijne izaken»is komen bemoeiot. Nog in 1902 had de behendige financier de» duit-schen prins Karel von Hohenzollern zù Oehringen ia de doeken weten te doen voor de bagatel van 500,00e mamjei, maar hij was er met dit zaakje ii geioôpcsa «5* naar het gevang gezonden. Het was echtei nog geen jaar later dat de Simaeak, aeholpen door behendme meciep. ichtigen, weer aan k** hoofd stond van eene flinke bank, die gestieht wai ai* naamlooze maatschappij en die aangesiotei. was bij 1m( bovengenoemd Comptoir des valeur» Ir.duttrieXlm, Het w. as de strooien bestuurder dezer baak die, «m man van vertrouwen noodig hebbend. den prin* de Broglie wist te overhalen om de inricfiting Ie dakkta met zijn naam en mei zijn geld. Prins Henri de Broglie de Revel was elgmaer va* een prachtig kasteel te Saint-Georges de Launay, la Calvados, bij bezat een ovcrprachtig hôtel *p d* À*, nue du Bosquet, te Pari)s, hi| was een io he( springend lid van den Jockyclub en bij was neiamC met deschatrijke iamilie der Oermont de Tonsérs. De eigenlijke leider der bank was ook era vervsûw prins. die bij l>e< gerecht reeds heel wat op zijn stok had en die, geho pen door een paar mannen «la de Simeoni, vuor taak had de in de bank gep.aatsta geldem der goedgeloovigen vette kroos te doen opbrangaa e# te verdonkeremane als de oogenbtik gekomen was. Onder eene dergelijke leiding deed de he>l%« mmk praclitige zaken, vooral in het arrangeeren der beMr» orders. Somrtjige der kalanten verwazciili)kt«n door de tu&scheakomst der bank in het oogspringendc winataa. t.r kwamen steeds meer kalanten bi), het v« trouwna der massa staeg teo top en iodercen wilde ar Bjn yai4 en zijne titel* brengen. Maar daar brak de oorlog uk «n 4a iiiiidifhd< éet kalanten vroeg haar geld ter ug ! Onder den invloed van d« Simoml vtnxntpt* ém i*» beerraad zich acbter h«£ mora;crium, om vetrvu tyysar de zaken op de lenge baan te achoivan «n d«n de likct» datie aan te vragen. En daar stroomdcn n» vau alla kantao de kiachtsa bij bet gerecht toe, waaronder dtze van eene gravindie er aan was voor ruim 1,000,000 iranken De klacbten kwamen zoo tairijk toe dat de bear Dar> ro, de commissaris der gerechtelijke delegatie, urterdag niet meer aarzelde om over te gaan tôt de aanboudiag van den ahroggelaar de Simeoci. HuiszoekHigcn die dadelijk sedaan werdes ta k«l botel en in d* viila van den beitigen bankier, bebfe«cè niet geleid tôt de ontdskking \>u eeu otuiver ot vas eae briet. Als de Simeoni cangebouden werd, àad bij |uâei aoo îr, zakgcid op zich, waarmede hij xkb m tlsm drnàl een avoad gi»g amuteerea. De nobele hecr de Simeoni bezit een pracbtigkaaterï met parken te Bretigny-sur-Orge en een hôtel ta Pa» ri)5, waar bij voortdurei>d de aaodacht op zich r^atif^lE dooi een leven op groote schtsal met tabelochtige ak< gaven De antwoorden dit door de Simeooi gegevea werden, hebben nog denztiitden nacht aauleiding ge^ceet tôt de aanhouding van prins de Broglie de Revu. Men verwacht ook de aanhouding van «ecc de«#B medephditigen, die zich hh tuerwe tut de mua Me-bsn weten te maken. VARIA ë«si en ander over d« Raetaîen Op éen oogenblik dat er zoo vreerenflc trais den wordt met allemande metalec zal mes gaaroe taet volgende lezen, dat men cun zoo te zeggen de geschiedenis mag g^ti' emd worden van de metacin^. verheid, die eene gtoote roi speelde in de vooruii^cn^ en de beachaving. In Griekenland, Spanfe, Italit en... Afrika koMki men voor eeuwen de "kuns! om ijzer te smehen «si M smedsn en reeds in de voorgetchiedcni* dezer laadee komt geen hoofdcuik ot er is «praak van ifzar «h eoM andere metalen. Ten tijde van den rotneinseben reroveringsfocfct we» het bewerken van s;zer en andsre metalee in Galtli ani ver gevorderd dat vcrecheiden gescbiudmisscluijvere het cens ziju om te zeggen dat de Romeiaes er ta hooldzaak op uit waren ota zich meester te makes vea» de aldaar bestaande putten wieruit men het ijzarartt haaliie en de ver gevorderde warkwifzeo otm ÏM 19 tmaiten, te smeden en te bewerken. Voor het schrïjven der geachiedeni* vaa 4a Msé nijverheid mo»t men het woord niet laten aan d» Mtk ' ters en de kracht der *c; beelding, die tieeda ta bmi labelachtige vaileo en er bet &ov«nneluurtyke atoeam bijbalen. N emen wij liever aan dat groote boscbbrandaai, vap. oorzaakt door den bliksem, in sommige atreli.ee de a*ai de oppervlakte liggode massas van ertsen doen u>é-ten heboes en aldus do aandacfet gevosugd bebbee vert de zwervenuie volksstammen. Diodorus van Sigillé verteh on* toch det beràare ep de Pyrene&n vuur gemaakt hadden, een boachbvaoé ver oorzaakt hadden" en uit eene lotsgieut eew toe van gesmolten zilver zagan vlœten. Wij weten loch ook dat tôt voor cen zekerea 'Jifé ét amerikaansche ooudzookers, die een « «der » aaceindari ge von den le hebben, dear een put graaiden ta er tab> kebossen m verbrandden om er later de gMaaeteatt klonten van kp»ieli|k metaal uit te halen. Hoe ailes ook toegegaan zij, de metaalnijvi lkrt> weid onafgebroken verbtierd en vertijiid en zij had reeds eene aanzienlijke be eekeuis bekomen in den tfyti dat de Romeinen bet onderspit moesten delvea rmoe de B-rbarcn. Daarmede gingen ook eetige van de werkw<ta**« van de vak/^et»eimen verioren en men beeh dm akié> misten cite goudz< ekers moeten alwachten on de MiiV deleeuwen de metaalnijverhe.d te lien hernem««. In de 16e eeuw heeit men in de N ederla'.dee At eerste liocgovens gebouwd, natuurlijk nog zeer oor-spronkeiijke sn^«lt«vens, maar zi) wareti esn« aanziea» lijke verbetering, vcrgeloken met de oude doenwiisM^ die weldra nog sieeds verbeterd werden in Scondtn». vie, in iaxen, in Silex i «n elders. waar met) steede veruer kwam in het bewerKen vooral van het ijzer. in het begm der 17e eenw maakte men in Engetami, Frankriik, Duitschiand en Beigie mengeliogen vaa metalen en staal. en tan de eene mtvindiug nssr de andere ontdekking »&andc kwam men to< Lavoieier, den stichter der scneikunde. die van de meuaioijvar-heid eene vaste wetenschap maa»te. Het ia tn» «e vœae» dat im I--——' 1 1 ^ ..j „ m 31 ?ms oei oomsiti : tooi Belgie 3 oecuemen. ?ooi dan tireAiode j§ centiemen letotoon t Redactie lf4? • Admiresstratie ttn a 4 KLi liSfi tbl » u*-* ». >y - jywyw». ...juj-1 onr riiif«OTirirti- niBBWMWBTTrBTnrTMBBMMMMMWMr,MWi''rMiaMfii' r' Tnwfrf Tirq°,r>-*f:tîii l'ii miii—■■■m

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.