Vooruit: socialistisch dagblad

1257 0
20 oktober 1915
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1915, 20 Oktober. Vooruit: socialistisch dagblad. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/h12v40m303/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

VOORUIT Bekendmakmgen BIJVOEGSEL tôt de vERORDENINGEN betreffende uitvoer verboden (Verordeningsblatt n. 2, bladz. 38) De bestemmingen betreffende het inbe-ilagnemen en de hoogste prijzen van ge-droogde CHICOREIWOilTELS van de ver-leden oogst worden ook voor de aanstaande oogst van 1915 in werking gesteld. Do eigenaars van chicoreiwortels hebben zorg te dragen dat de chicoreiwortels zoo spoedig mogelijk gedroogd worden. Het huis S. G. Kaufmann, te Gent, Os-lenstraat, 17, — agentuur van de centraal inkoopsplaats te Brussel — is gelast met het ia ontvangst nernen van gedroogde chicorei wortels tegen contante betaling, in aanmer-bng nemende de verodrening over de hoog-gte prijzen. Gent, den 9 Oktober 1915. Der Etappeninspekteur, von Unger, Generalleutnant. & & BIJVOEGSEL tet de VERORDENINGEN betreffer.de uicvoer verboden (Verordeningsblatt n. 8, bladz. 78) De uitvoer van Klompen (kloefen) naar Duitschland wordt door het verbod niet ge-troffeu.Aanvragen voor toelating tôt uitvoer naar Duitschland moeten bij de Etappen-Inspec- tie van het 4e leger ingediend worden. Gent, den 11 Oktober 1915. Der Etappeninspekteur, von Unger, Generalleutnant. # *■ & YERORDENING betreffende fiet vervoedcren van drooge voederen, suikerbeeten en rapen De voeding met hooi, klaverhooi en na-gras alsook van aile andcre geoogste drooge voederen, van welken aard het zij, is verboden, zoolang er nog groene raap- en beetbladeren, klaver, gras op weiden en langs de wegeukanten te vinden zijn. Het vroegste termijn, dat het verbruik van drooge voederen toegelaten is, wordt bepaald van 1 December 1915. De gemeenteoverheden moeten zorgen en rijn verantwoordelijk dat de meest mogelijke uitbating geschiedt van groenvoederen die zich bevinden langs boschkanten, op weiden of op de een of andere plaats. Het omdelven van klaverland, dat als groenvoeder kan dionen, is verboden. Bovendien wordt ieder gebruik van Sui~ kerbieten en Rapen tôt het voeden van die-ren verboden. Overtredingen van bovenstaande bepa-lingen worden met geidboete tôt 5000 mark of met gevangenis tôt 3 maanden geatraft. Gent, den 11 Oktober 1915. Der Etappeninspekteur, von Unger, Generalleutnant. VOORUIT EN DE GODSDIENST Vooruiî schreef onlangs het volgende : Wij vallen de kerk aan. Zekerlijk als haar goevernement ons veronge-lijkt, ons miskent en in onze klasse moorden pleegt. Wij vallen haar aan, wanneer hare fabrikanten, zich woest, wild, onverbiddelijk tegenover de eischen der werklieden plaatsen en de armen tôt strijd en ellende dwingen. Wij vallen de kerk aan, wanneer onder hare leiding organisatiën tôt stand komen gelijk het anti-socialisme, wat maar een doel heeft, de werkende klasse te verdeelen en te verzwakken. Le Bien Putofia vindt dat de meest kin-derachtige explicatie. Want zie Le Bien PufoHo is ook al vij-andig geweest aan het plan van een ka-tholieken minister. De katholieke werkersorganisatiën îijn ook al in strijd geweest met katholieke fabrikanten. Wie van al die heeren heeft er daarom, aan gedacht de kerk aan te vallen. Bij den Bien Publîo is rooit het gedacht opgekomen, dat de kerk solidair k,on gemaakt worden, met de daden van een minister, van een goevernement of van eene politieke partij. Bien Pualïc, met allen eerbied voor uw groot talent, moeten wij U rechtzinnig zeggen, dat gij bezig zijt met zeeveren. Gij wilt ons opvijzen dat de kerk bui-ten de regeering, buiten het patroon-schap en buiten het anti-socialisme staat. Iedereen zal U met die bev/ering uit-lachen, en zij is belachelijk. Zijn de katholieke ministers leden der Katholieke kerk, neen of ja? Zijn ze als zonen dierkerk, neen of ja, gehoorzaamheid verschuldigd aan hunne Moeder, iets waarvoor de Kerk zich zelve aanstelt? Gij zult misschien antwoorden : Ja, voor wat hun geestelijk leven betreft, maar regeerings- of fabrikantenDADEN gaan de kerk niet aan. Nooten met gaatjes, confrater! Men beheerscht het geestelijk leven niet van een of meer personen zonder hunne daden na te gaan, en dat is maar redelijk ook. Wij zien nog altijd met genoegen onze onderwijzers terug der lagere school, en meer dan eens bleek het ons, dat-zij ons verder leven met zorg hadden nagegaan. Het is wel gebeurd, dat zij ons jaren nadien, nog een behulpzame hand toe-staken of ons berispten. Zij ded-en hun plicht overigens. Waarom zou de Kerk anders hande-len, zij die voorzit bij de gewichtigste daden van 't leven harer kinderen van bij de wieg tôt op hun sterfbed. Waarom zou de Kerk niet tusschenko-men wanneer eene katholieke regeering van de rijken — zelfs de vrijdenkend« rijken — viervoudige kiezers maakt en hare arme kinderen tôt. enkelvoudige of mondelooze menschen doemt ? Wilt gij dat ne keer klaar niteen doen, als 't il blieft? De Kerk beweert dat de achterhou-ding van loon eene doodzonde is, en zij weigert tusschen te komen als hare kinderen bestolen worden door katholieke fabrikanten en natuurlijk ook door an-deren.Wat beteekent zulke onzinnige en on-duidelijke houding ? Gij wilt de Kerk buiten de stoffelijke wereld plaatsen. Weeral onzin ! De anti-socialistische organisatiën hebben als bazis de pauselijke Encykliek Rerum Hovaram, waarin de paus Léo XIII, het standpunt der Kerk in de sociale vraagstukken heeft doen kennen. Dus heeft de Kerk wel positie gekozen in onzen stoffelijken strijd en wel tegen ons. En op dat gebied bekampen wij haar. Vindt Lo Bien Publie dat nu kinder-achtig, bah, les goûts et les couleurs ne se discutent pas. Maar waarom antwoordt hij dan op kinderachtigheden ? # * L® Bien Public herinnert zich dat wij de werkstakingen gesteund hebben uit-gebroken bij radikaal-socialistische nij-veraars.Als dit zoo is, pleit zulks voor ons, die geen godsdienstig onderscheid, zelfs geen politiek onderscheid maken, als het er opaan komt ons leven en onze rech-ten te verdedigen. Volgens onzen tegenstrever hebben de anti-socialistische werklieden zich ver-eenigd in de eerste plaats, om hun ge-loof te verdedigen, tegen de gevaren waarmede het socialisme dat bedreig-de.Indien zulks echt ware^ dan zouden die fame.uze anti-socialistische, wel lang ge-wacht hebben om al die gevaren te be-speuren, 't is te zeggen na meer dan 25 jaren socialistische propagande. Er was dus geen groote haast bij, om hun geloof te verdedigen. Overigens die bewering is eenvoudig eene bespottelijke onwaarheid. Wij hebben ons nooit als partij met den godsdienst ingelaten en voor de honderdste maal dagen wij Le Bien Pu» bïio uit, om aan te toonen hoe of waarin wij den eeredienst van gelijk welken godsdienst door woorden of werken hebben aangevallen. Hij zal het niet doen, omdat hij het niet kan, om 'at het niet bestaat. Het socialisme m België is ver afge-weken van het Marxisme. Schijn bedriegt Bien Pabiio, maar wij verpnderstellen dat het zoo ware. Wat ware er daaraan gelegen? Marx is nu eenmaal God niet en geens-zins onfeilbaar. En de belgische socialisten zijn zijne gedwongen profeten niet. Dat zegt dus niemendalle. Onze geleerden hebben het eene klein-geestigheid genoemd, dat de werkman zijne oogen naar den hemel richt. Hij zou er misschien maar een twist voor zijne kwalen vinden en de noodige kracht om zich te onderwerpen aan het ONVERMIJDELIJKE. Sien Puh?5o wij hebben er niets tegen dat de werkman zijne oogen ten hemel nef t. Maar dat mag voor gevolg niet hebben dat de Christen werkman zich on-derwerpt aan hetgeen gij het ONVERMIJDELIJKE noemt. De kanker der ellende is niet onver-mijdelijk, het gémis aan v/elstand, aan rechte, aan opvoeding en onderwijs, dat ailes is niet onvermijdelijk en wij werken aan de verdwijning ervan. En voor geen God der honderde gods-diensten verzaken wij aan die schoone menschelijke roi, die wij voor niets ter wereld met de uwe willen wisselen. F. H. Ten slip tegen ds uithongeraars Ten allen kante wordt er terecht ge-klaagd over de onmenschelijke handelwij-zen van kristen© Viaamsche boeren, die, door hunne winzucht den prijs der eetv/a-ren zoo hoog opdrijven dat het onmogelijk wordt voor werkman of kleinen burger ze te koopen. Granen, aardappelen, ajuinen, boter, enz., ailes wordt door hen verkocht aan prijzen boven aile gedacht. Zij die nochtans het Hebt uvren naast© lief als uw eigen zelve dienden in praktijk te stellen, pluimen en strbopen hunnen even-naaste dat het een aard heeft; zij zelven prevelen dagelijks Geef ona heden ons dage-lijksch brood, maar het dagelijksch brood der armen en de nataten stellen zij aan zulken hoogen prijs dat straks geten werkman er nog moet aan denken ze te koopen. Aan den maximumprijs door de overheid gesteld vagen zij hunne botten, en om te beletten dat hun woekerhandel aange-klaagd worde, weigeren zij t© verkoopen in tegenwoordigheid van getuigen. Elk die bij die uitzuigers wil koopen, moet afzonder-lijk gaan. gelijk voor welke waren, boter, aardappelen, enz., en dan rekenen zij zoo-vecl zij willen — zij geven natuurlijk geene kwitancie van den verkoop. Met het aanbreken van den droeven win-ter wordt het hoog tijd dait de pas afgesne-den worde aan dien woekerhandel, en men die uitbuiters dwingt hunne waren, bijzon-derlijk de aardappelen, te verkoopen aaa den gestelden prijs van 6 franken, wat, ge-zien de groote opbrengst- vaa den a&rdap-peloogst, nog ruim hoog genoeg ifi. Er is, volgens ons, daar een gemakkelijk midcîel voor. Dat de burgemeesters of de plaatselijke Voedingskomiteiten, elk in hunne gemeente. de hoeveelheid aardappelen opnemen bij de boeren. En dat kan lieel gemakkelijk gesohieden. Dat men «r afrekene hetgeen de boeren noodig hebben voor eigen gebruik en het overige aan de gemeente doe leveren aan den gestelden prijs, die ze d&u kan voortverkoopen aa.n de inwoners, elk volgens behoefte. Alzoo ware het in eens geda»n met d«a woekerhandel en zouden de werkers aan ge-nadige prijzen hunne bijzonderste levene-gpijs kunnen koopen. Wij weten wel dat vele burgemeettem lullen aarzelen en nalaten dit te doen, maar de Bestendige Deputatie zou die moedwillige gemeente kunnen dwingen «t desnoods zelf handelen. Dat men verbiede dat feristeoe Ylaam. sohe boeren beproeven hunne evennaasten uit te hongeren 1 Wetteren. , J. y. D. 9tog een troost iss den Rood ! De duizenden en duizenden arme stak-kers, die door de oorlogaramp in de ellende en in do vortwijfeling gestort rijn, kunnen wellicht eenige vertroosting, eenige hoop in de toekomst vinden in het volgend stukje, dat de Bien Public heel godvruch-tig voor zijne lezers uit een brusselsoh sport- ofte bookmaksrsblad' gehaald heeft: Mijnhcer de baron Eduard da Ribeau-oourt komt al zijne koerspaarden te verkoopen, uitgenomen zijn Philippe, waarvoor men slechts 250 guinjes geboden had, plus zijn Portai, zijn Vareh en zijn Parigot, voor dewelke men niet meer geroepen had dan 650, 350 en 200 guinjes. Mijuhear de graaf Adolf de Neuter heeft de buitenkans gehad den vermaarden Sirim van een marchand te kunnen koopen voor de onbcgrijpelijke spotsom van 65 guinjes. Langs een anderen kant en uit zekere bron vernemen wij, dat de vermaarde zoon van Puritain gaat opgeofferd worden voor het voortplanten van het ras. De beroemdo loopers Phox, Leibnitz, Sunrize en Czarine zijn dezer dagen verkocht voor 50, 60, 110 en 120 guinjes. De oorlog heeft ook in België zijnen in- unit— MitWIfl-ISÏARX of Natuurwetenschap en Socialisme Voordracht gehouden door gezel P. MOEITZ In de Soelaal-Wetcnschappeiyke Studie-Kring op Maandag 4 Oktober 1915 (Eerste Vervolg) HET MARXISTtlE ..De groote overeenstemming van Marx en lljne wetenschapoelijke theorie met Dar-i*in ligt daarin, dat hij de drijfveeren, de [torzâken, het tnekanisme der maatshappe-w oa^y^'5;eling open gelegd heeft. 1 el wist reeds eenieder dat, van af de j oudste tijden, altijd nieuwe maatschappij-,°nnen de vroegeren afgeiost hebben.Maar | e oorzaak dezer ontwikkeling en dus ook af.r doelwas niet bekend. I ilarx ging bij zijne theorie van de erva-înS van zijnen tijd uit. De groote poli- I! v e v 0IDkeering die de i>olitieke gestalte r.D JiuroPa zoo veranderd had. de fransche ki' i®' was algemeen als een strijd der L 'sseu hekend, een strijd van het burger-I , n tegen adel en koningsschap om de F îrsc"^PPij- Later waren al nieuwe klas-W l entstaan ; in Engeland be-I boirsc .e. d0 strijd van de industrieele I tnfVgei°16'e tes00 de grondbezitters (anti-I repd*1 + on tegelijk maakte I bou? 'e-n arheidersklasse tegen de lrK,r5eoiye opstand (aanvang der unions I Wat ewe^ing). l'dpr» r w?ren nu deze klassen ? Waarin on- I m ?eu zii zich? I i„rin< "ewe?s' dat deze klassen zich door 14ie- (vr ve.r^c^"8ûde funkties in het produo-. oaéergpieideai. im >>■!! ■anarm Geene standsvoorrechten, geen geldbezit, maar de roi die zij spelen in het maatschap-pelijk voortbrengingsproees bepaalt tôt welke klasse de menschen behooren. Uit deze voortbrengst-methode kom<m zij voort, deze bepaalt hunne hoedanigheid, hun karakter. De productie is niets anders als het maatschappelijk arbeids procès, waardoor zich de menschen uit de natuur-stoffen hunne middelen om te leven, voort-brengen. Deze voortbrengst van stoffelijke levensbenoodighedsn vormt de grondinrich-ting der maatschappij, die de politieke ver-houdingen, den maatschappelijken strijd, de vormen van het geestesleven benaalt. De vormen van dezen arbeid hebben zich nu in den loop der tijden steeds veranderd en dsze verandsringen, die ook de voort-brengstverhoudingen veranderen, hangen van de werktuigen af, waarmede gewerkt wordt, van de techniek, van de voortbrefl-gende krachten in het algemeen. Omdat in de middeneeuwen met kleine handwerktuigen en nu met groote machie-nen gewerkt wordt, heerschte toen klein handwerk en adel en nu het groot-kapita-lisme; derhalve waren toen adeldoin en klein-burgerdom de gewichtigste klassen en nu zijn groot-bourgeoisie en proletariaat de gewichtigste klassen. De ontwikkeling der werktuigen, de tech-nieke hulpmiddelen^waarover de menschen vervoegen vormt. alzoo de grondoorzaak, de drijfkracht voor de gansche maatsehap-pclijke ontwikkeling. De menschen streven er natuurlijk naar, hunne werktuigen te verbeteren, opdat de arbeid lichter worde on meer voortbrenge en de praktijk voert hunne gedachten steeds naar nieuwe verbeteringen. Daardoor heeft eene, 't zij langzamer, 't zij spoediger voor-uitgang in de techniek plaats, die tegelijk de maatschappelijke vormen van den arbeid verandert. Nieuwe productie-verhoudingen, nieuwe maatschappelijke inrichtingen ontstaan en nieuwe klassen stijgen omhoog. Daardoor ontstaan tegelijk maatschappelijke, dat is _ : politieke worstelingen. Want de klassen die kosftgktt façjff (?ur4ta, pogen diens inrichtingen kunstmatig in stand te houden. Daarentegen zoeken de nieuw opstijgende klassen de nieuwe productie-wijze te bevor-deren. Door den klassenstrijd tegen de heer-schende klasse te voeren en deze te overwin-nen, schaffen zij de nieuwe productie-wijzo vrije baan en daarmede de ongestoorde ontwikkeling der techniek. Zoo heeft de theorie van Marx de drijfveeren en het mechaniek van de maatschappelijke ontwikkeling aan het licht gebracht. Daarmede werd bewezen dat de geschiedenis geen toevallige of door heerschers of genieën of goddelijke tusschenkomst door elkaar en achter elkaar onregelmatig volgende maatschappelijke vormen is, maar eene regelma-tige ontwikkeling die over het algemeen eene bepaalde richting volgt. Daarmede werd tegolijk bewezen dat de aiaatschappelijke ontwikkeling niet met de kapitalistische orde ophoudt, zij zal zich in-tegendeel tôt altijd hoogere volmaaktheid ontwikkelen. In deze wijze hebben beide leeringen, het Darwinisme in de organische wereld der planten en dieren, het Marxisme in de menschelijke maatschappij, het ontwikke-lingsprinciep tôt een vastgegronde weten-schap verheven en ter overwinning gebracht. En daarmede hebben zij ook de ontwikke-lingsleer tôt een grondslag der vrije wereld-aanschouwing in wijde volkskringen gemaakt.HET MARXISME IN DEN KLASSENSTRIJD. De beduiding van het Marxisme voor den proletarischen klassenstrijd in de groote massa te doen indringen, is de allereerste taak der sociaal-demokratie. De klassenstrijd van de arbeiders bestond reeds v66r Marx, want hij groeit van zelve door de kapitalistische uitbuiting, maar toen kon het socialisme boven eischen en hopen en droomen niet verder komen. Marx gaf aan de arbeidersbeweigng en het socialisme een vast theoretisch fond. Zijne maatschappelijke theorie toonde aan dat de maft.tach&DBij-pr4e . is is, waarin ook het kapitalisme eene wel is waar tijdelijke, maar toch natuurlijke vorm is. Zijne onderzoekingen over de ontwikke-lingsrichting van het kapitalisme, toonde dat deze zich noodzakelijk tôt het socialisme ontwikkelen moet. Maar daar de tegenstrovende bourgeoisie het grootste belang aan het blijven van de oude orde heeft, kan de nieuwe maatschappelijke orde slechts door de arbeidende klasse in harden strijd verkregen worden. Daarom is de Marx'sche theorie een wa-pen in de hand van het proletariaat gewor-den. Hij gaf aan de onklare verwaehtingen een vast doel; hij maakte het door helder inzicht. in de maatschappelijke ontwikkeling sterk en gaf het de grondveste voor eene juiste taktiek. Uit de Marx'sche leer kunnen de arbeiders aan ieder de vergan-kelijkheid van het kapitalisme en de nood-zakelijkheid en gewisheid van het socialisme bewijzen. Waar ook het Marxisme mede opruimde, dat was de oude utopie dat het socialisme zich zou verwezentlijken door den goeden wil van wijze menschen; dat het een eisch was van recht en zedelijkheid ; dat er eene volkomene, smettelooze maatschappij moest « gemaakt » worden. De begrippen van recht en zedelijkheid veranderen met iedere nieuwe productie-vorm en iedere klasse heeft daaromtrent zijn eigen ideeën. Slechts de klasse die belang bij het sociar lisme heeft, kan er voor strijden. Het han-delt zich ook niet om eene volmaakte we-reld-orde, maar om de verandering der pro-duktie-wijze op een volgend hoogeren trap: de collectivistische productie. Ook die zal zich overleven en voor een hooger georgani-soerd gemeenschapsleven plaats maken. HET DARWINISME IN DEN KLASSENSTRIJD. Tôt aan de 70* jaren van 1800 was de kapitalistische bourgeoisie in Europa nog steeds bezig haren klassenstrijd te voeren, namelijk aan den adeldom, greot-grondbe-fftters, hof-çamarilla's ep aan de Kerk hun opperheerschappij over den Staat te be-twisten.Zelfs 1848 was eene burgorlijk-repubh-keinsche opstandsbeweging, waarbij wel ia waar het kleine volk met dood en gevangenis het échec moest betalen. In de 50r en 60r jaren was de bourgeoisie vrijdenkend, liberaal, progressistisch en demokratisch gezind. In de parlementen vormden zij de vooruitstrevende oppositie. Darwins theorie werd hun bijbel hunne talrijke geleerden verkondigden luide dat vorsten, adeldom, hofjonkers en priesters slechts parasieten waren, die zich aan den nieuwen tijd, aan het veranderde milieu niet aanpassen konden en dus volgens de natuurwetten wel is waar niet vernietigd moesten worden, daar waren hunne tegen-standers te beschaafd voor, maar eene on-dergeschikte plaats in de maatschappij moesten innemen, enz. enz. Zooals bekend is werd deze burgerlijke klassenstrijd niet uitgevochten, maar ver-liep in het zand en wel met de opkcanst der Marxistische arbeidersbeweging, der Soci-aal-Demokratie.Zeker, reeds vrceger als in de 70' jaren was er eene Eocialistische arbeidersbeweging, maar zij waa te zeer verdeeld in tac-tiek en theorie. Men had het Fransche, het Duitsche, het Zwitsersche, het Russische, kortom dozijnen van socialisinen, hier nationaal, daar anar-chistisch, daar droomend, daar samenzwe-rend; kortom voor de bourgeoisie niet ge-vaarlijk.Maar toen de Marx'sche geschriften, door de arbeiders gelezen, zijn maningsroep tôt politieke en economische organisatie ge-volgd werd en de resultaten der nieuwe socialistische tactiek zich toonden, keerde zich de bourgeoisie naar haren reactionairen vijand. De groote strijd van voorheen werd ean kleinzielige vechterijtje tusschen de parlementaire woordvoerders. 'jWordt vervolgd) ï

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vooruit: socialistisch dagblad behorende tot de categorie Socialistische pers. Uitgegeven in Gent van 1884 tot 1978.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes