Vrij België

2029 0
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1916, 21 April. Vrij België. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/rn3028qd2c/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

VRIJ BELOIË onder leiding van FRANS VAN CAUWELAERT en JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 10 cent. ENGELAND 2 pence. FRANKRIJK en BELGIË 0.20 fr. t verschijnt elken vrijdag- ABONNEMENTSPRIJS^PER KWARTAAL: NEDERLAND / i._ ENGELAND 2 sh. FRANKRIJK en BELGIË . 2.50 fr. j ALLE STUKKEN- BETREFFENDE REDACTIE EN ADMINISTRATIE TE ZENDEN: GEVERS DEYNOOTWEG 81, SCHEVENINGEN. De Vlucht uit België. Bij den uitgever L. J. Veen is een boek verschenen van Léo van Puyvelde, H et H e i ] i g e schreed, waarin de schrij-ver de beteekenis behandelt van de vlucht der Belgen vôôr de verschrikkingen van den overweldiger en aantoont hoedegroote Nederlandsche kunstenaar Jan Toorop daarvan een blijyende gedenkenis gescha-pen heeft in zijn ,,Het Heilige schreed1", een wer.k waarin voorgesteld wordt hoe al het goede en schoone op de vlucht slaat-voor de nakende'verwoesting. Wij zijn den heer L. J. Veen dankbaar dat hij ons de todating veiieemde uit liet boek van Léo van Puyvelde het volgende uittreksel over te nemen en tevens twee platen voor ons blad at'stond. Als een blijvend gedenkteeken van de groote vlucht der Belgen vôôr het onver-biddelijk oorlogsgeweld, zal gelden .,11 et Heilige schreed" van den kunstenaar Jan Toorop. Het is de meest gave visie en schoonheidsverwerkelijking van de ge-weldige aandoenipsr. die de Belgische natie srcheppen van een volstrekt gaaf en eigen kunstwerk. Dit vermocht hij, omdat hij 'n kunstenaar is bij Gods genade, en tevens een volbloed mensch van zijn tijd is. Ziju aard is van zulk een cosmopolilische sa-menstelling, zijn aanleg is zôô veelzijdig en zijn gemoed schiet naar zôôveel kanten uit. dat geen geestelijke of maatschàppelijke strooiningen door de wereld gaan zonder ook zijn ziel in zindering te zetten; m zijn vernuft is bij, machte geweest om de ont-vangien indrukken en aandoening om te schêppen tôt een stuk plastische schoon-heid. Op het oogenblik wekt dit bizonder vermogen van Toorop om de uitbeelder van zijn tijd te zijn, in de eerste plaats de nieuwsgierige vereering op, waarmee het wispelturige beschaâfd publiek elk nieuw werk van hem ontvangt. Maar laat de tijd zijn sang gaan; eens wordt dit vermogen geprezen als de grootste verdienste van dezen kunstenaar. Toorop was in staat de volksziel van de Belgen in deze versclirikkelijke tijden te JAN TOOROP. Bloedend België. I. in deze tragische gebeurtenissen doorschokt. Dit kunstwerk is méér dan een voorstel-ling van de hooge meewarigheid, die de wereld en vooral het gastvrije Nederland voor den armen vluchteling voelde. Vôôr de massavlucht van de Belgen lieeft deze kunstenaar zich niet gezet aan het schet-aen van opgejaagde paai'den en honden, van wagens en karretj.es, met schamel huisraad beladen, van loopende en uitrus-tende mensch en, bleek van honger en kou, verdwaasd door de paniek, zoekend naar hun befcenden, weeklagend over verwees-ien, zuchtend over hun lot, gehavend en ontdaan. Hij heeft dit geweldig voorval niet ?eprostituëerd tôt een graag gevatte gele-genheid voor het leveren van anecdotische ajevalletjes. Hij is de eenige kunstenaar, lie op de indrukken van deze tragische vlucht van een volk reageerde met het iloorkijKen, wat nij zag ncntte tevens op, als een inzicht in de diepe beteekenis van de eerste phase van den huidigen wereld-oorlog: daar wordt een weerloos volk schuldeloos aangegrepen door een staat. die buiten zijn grenzen losspringt en in de eerste blinde woede ailes buigen en bar-sten doet door zijn verdelgende overmacht; in radelooze ontzetting gaat dit voile aan het vlieden voor de gruweling en in de vlucht dier rampzaligen aanschouwt de kunstenaar de vlucht van de schoonheid, de goedheid, de deugd, den echten Gods-dietnst vôôr de ruwheid, de vijandschap, den haat, de loocheningmetterdaad van aile hoogere macht en wet, die moet onderdoen voor den wil van het zelfzuchtige Ik. Langzamerhand is uit het reëele van het geval, in de geestelijke sfeer van Toorop's kunstenaarswezen, de grootsche visie ge- JAN TOOROP. Bloedend België. IIL rezen van de ëllende der inenschenziel. die op deze aarde rusteloos verlangt en rond-doolt en gedurende dezen tijd, wegvliedt van de gruwelijke daden der menschen. Daarvan is ..Het Heilige schreed" de plastische schoone weergave. Niet plotseling lieeft zich deze visie ge-vormd in "t kunstenaarswezen van Toorop. Onder al wat deze veelzijdige en produc-tieve geest heeft voortgebi'aclit ken ik niets, dat een grager gevatte gelegenlieid aan-biedt, om het procès van zijn scheppings-wijize na te gaan, dan de reeks voorstù-dias. die hun eindvorm kregen in .,De Heilige schreed". Stadium voor stadium kunnen wij dit procès^volgien. Wij zien voor welke uitzichten van de geweldige beroering zijn zinnelijk waarnemingsver-mogen het meest vatbaar was. Wij merken hoe het waargenoinen door zijn tempera-oient sijpelt en hoe, uit de haast onna-speurbare diepten van zijn ziel, aanschou-wingen oprijzen, die uitdeinen op het rhythme van haar b'ewogen levensgevoel en doorstraald worden door het licht van haar hoogere inzicht: de geaiene dingen cristalliseeren tôt 'n veelbeteekenende kern met vorm en omvang, lijn en kleur; de visies verinnigen en krijgen een leven, dat hooger is dan het werkelijke leven en toch even echt blijft, omdat het 't leven is van het kunstenaarswezen zelf gedurende het scheppingstijdperk, en ten slotte worden zij veruitwendigd tôt het werk, dat zij schroomvallig beschouwen om de diepte ervan te peilen. Een eerste product in deze reeks is L a Belgique Sanglante I. Het is een schets en toch reeds een werk, dat luide getuigends aflegt van wat het taîent van dezen begenadigden kunstenaar vermag als zijn aandoening hem tôt scheppen praamt. Jonge menschen en ouden van dagen vluchten uit het geteisterde land, waar niets en niemand beschermd is tegen wille-keur en geweld. Zij gaan met gestrekten gang en staren strak vôôr zich uit, wijl -/,ij weten. dat achter lien hun have, door de vlammen verschroeid en verschrompeld wordt. en vôôr lien de onbekende toekomst >\'ijd uitgestrekt ligt. Het geval dringt hier zeer op den voor-grond; wel is het vereenvoudigd en ge-concentreerd. maar er is nog te zeer een beteekenisloos nabootsen van de grove werkelijklieid te merken in de oudere vrouw en in de vrouw met het geruit om-slagdoek. in den lasttorschenden werkman nchteraan, en bovenal in de stad, die in vlammen opgaat onder den smookendeai hemel. Dit ailes is een onmiddellijk product van indrukken, die niet bezonken zijp* en in de kunst komt het juist aan op dit bezinken. Een betrekkelijke waarde heeft dit werk toeb, want de echte geest van den kunstenaar verlooehent zichzelf nooit. Hier open-baart hij zich met duidelijke middelen in de figuren van den ouden man vooraan en de jonge vrouw achter hem met haar be-scliermend en tevens wanhopig gebaar van de hand boven het hoofd. Hun gang en gebaar, met Tooropsche strakke lijn kan-tig afgeteekend, schreeuwen de ellende uit van den Ahasverus-gang en maken van deze figuren symbolen van het wanhopig vluchten en het rusteloos streven. Tegen-over de brandende liuizen der geteisterde stad. naast de onwrikbare vastheid van het kruis, dat vertrouwen geeft en den ontfermenden stervenden Christus, worden <lie symbolen gedragen door het, rhythme m de onvaster booglijn der aarde en de schuine gestrektheid der vluchtenden. In de tweede schets La Belgique Sanglante II is de vluchtende groep geslonken tôt. twee personen: een oude en een jonge vrouw, die als de goedheid zijn en de teerheid van het rampspoedige volk. Diep gebogen schrijdt de grijze vrouw moeizaam voort. De radelooze ontzetting van iemand, die het verschrikkelijke van de gebeurtenis bevroedde, heeft haar voor-lioofl gekrenkt, de halfgesloten oogen aan- VRIJDAG 21 APR1L 1916. EERSTE JAARGANG. No. 35.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vrij België behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Scheveningen van 1915 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes