Vrij België

2058 0
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1917, 18 Mei. Vrij België. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/mw28912n34/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

No. 91. VR1IDAG 18 ME1 1917. TWEEDE JAARGANG. VRIJ BELGIË onder leiding van FRANS VAN CAUWELAERT en JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 10 cent. ENQELAND 2 pence. FRANKR1JK en BELGIË 0.20 fr. verschijnt elken vrijdag. ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: NEDERLAND / 1.25 ENGELAND 2 sh. 6 d. FRANKRIJK en BELGIË 3.— fr. I.1 ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACTIE EN ADMINISTRATIF TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. inhoud Losse gedachten over ons taalrecht, AI. Janssens. - Aansluiten. J. Hoste Jr. — Ignoratio Elenchi, slot), Max. van Poil. -—- Het Pruisisçh Bestuur in •eroverd land, VI, Th. C. Buyse. — De wcgvoe-ingen in België, Aug. Bruynseels. — De Socialisti-che Konfereiïtie te Stockholm. — Kantteekenin-■en. — Intemationaal Overzicht. — De Volkeren-•rijg. —- Nieuws van het Front. — Het Vlaamsche Vezen, M. Waterschoot. — Het Bombardement, lorporaal Daan F. Boens. —- Boekbespreking. •—• Nieuws uit het Land. -— Het Politieke Plan van iindenburg. — Militaire Vaktaal. — Nieuws uit \et Buitenland. ■—■ De spijtige uren van Hilarion *oernobuyten, Joh. De Maegt. — Ingezonden. — 'inanc'iëele mededeplingen. — Advertenties. Losse Gedachten over ons Taalrecht. Is het zoo moeilijk voor Vlaamsch-onkun-digen om toch eens te verstaan dat wij in onzen taalstrijd niets meer maar ook niets minder opeischen dan dat in ons eigen land onze moedertaal geëerbiedigd worde omdat zij de onze is, omdat wij haar liefhebben, omdat zij der vaderen nalatenschap is aan ons en hun zegen over onze hoofden, omdat zij de veerkracht is en de bezegeling van onze eigen-dommelijkheid, omdat zij is vermengd en vergroeid met ons denken en voelen, met de ziel van ons volk? • Eerbied voor de taal der Vlamingen! Het is al meer dan een eeuw geleden dat de legers der Republiek onder allerlei schoone leuzen ons verlost hebben — zooals het luidt! — van allen druk en dwang; het is meer dan vijf en tachtig jaar dat onze grond-wet aile vrijhedeiî waarborgt: vrijheid van de gedachte, van godsdienst, van de pers. Maar taaldwang en taalverdrukking zal dan eeuwig bestaanbaar zijn met „vrijheid voor ieder en allen" met „ge!ijkheid van allen"? Als de Vlamingen op slag en stond zich bekenden tôt de leer van de Mormons of van de „Peculiar People", zou ieder die overtui-ging moeten eeren, hun een voile maat van vrijheid toemeten.... maar als heel hun na-tuur en hun eigenste wezen schreeuwt. om Vlaamsch, zal het genoeg zijn de wenkbrau-wen te fronsen en klappen om de ooren uit te deelen? * * * Er wordt ons gevraagd of wij overtuigd zijn dat onze taal schooner en rijker is dan de Fransche. Zij kijken ons strak in de oogen en spreken bitsig: „Wat hebben jullie dan toch tegen het Fransch?" Dat zijn zinlooze vragen. De zwarte Balu-ba's spreken een welluidender taal dan de mijne en de uwe. Moet daarom de Luba-taal in België met geweld ingevoerd worden? Of is het misschien eeA toepassing van de evolu-tie-beginselen dat de schoonste taal of de taal van een meerderheid, de andere talen moet verdringen? Neen, wij hebben niets tegen het Fransch. Onze taalstrijd heeft nooit in het teeken der gallophobie gestaan. Wij eeren het Fransch om vele redenen; en velen onder ons moeten het leeren en leeren het graag, hetzij voor eigen ontwikkeling, hetzij ter wille van den broode. In een tweetalig — d.i. in ons geval in een Vlaamsch en Waalsch land — is het getal van dezulken legio. Wij willen, als volk, onze eigen taal be-varen, omdat zij de onze is. Laat, ze rijk zijn, laat ze kaal, Ze is Vlaamsch en ze is de mijne. Zeker een verbazend spektakel als in een ,vrij" land de groote meerderheid van de be-rolking moet verstoken blijven van hooger )nderricht in de eigen taal. Ik versta dat een lapanner die studeert aan Engelsche of Duitsche hoogescholen daar geenerlei taal-•echten kan doen gelden.Maar een Vlaming is, îaar gezegd wordt, in zijn eigen land als hij n België verblijft. Waarom dan hem ver-ilichten eerst moeizaam een vreemde taal aan e leeren, in plaats van hem te onderrichten îoor middel van de taal die de natuur hem in len mond heeft gelegd? Wie zou durven be-veren dat de stichters der Belgische Hooge-icholen aan de belangen van het Vlaamsche rolk ernstig hebben gedacht.? Wij eischen :erbied voor onze taal in aile Belgische hoogescholen; en bovendien moet de Vlaamsche eugd gelegenheid hebben om door middel ran de eigen taal zich op te werken naar om-ioog, tôt op de hoogste sport van de maat-;chappelijke ladder. Ik ben benieuwd om te nen of er in de twintigste eeuw, en nà een x>rlog „voor de vrijheid der kleine nat.ies" îog een Belgische regeering reactionair ge-îoeg zal zijn, verwaand genoeg, dom genoeg >m ons Gent te ontzegrren. „Gelijkheid" is een schoon woord. Aile Bel- 1 gen zijn niet evenwaardige menschen. Maar zij zijn gelijk voor de wet. Nu is er wat won- 1 ders. In 't 56e regiment infanterie zijn er 80 1 pCt. Vlaamschonkundige verdedigers van het vaderland. En al de officieren zijn Franschon-kundige Vlamingen, die boven luide verkla-ren dat zij nooit Fransch zullen leeren. Mijn vriend Jeannot, uit Libramont, schrijft i me dat het nu toch al te bar wordt. „Offi- \ cieren", zegt hij, „zijn verstandige men- ) schën. Die kunnen Fransch leeren als zij wil- 1 len. En als zij niet willen, zijn ze niet waar- < dig om Vlaamsche soldaten in den dood te sturen." Jeannot heeft gelijk. Hij vraagt., met zijn leven in de hand, dat zijn aanvoerders zijn bloedeigen taal eerbiedigen. Als hij, hoewel in : de moedertaal aangevoerd, toch zijn pijpke < breekt, zal de treurnis van zijn volk en zijn ] geliefden niet zoo bitter zijn. i Als de Bangala's en de Batetela's strijden ] voor Bula Matari, worden er aan 't officiers-korps vertalers toegevoegd. Daar zit ik over te piekeren. En ik zie weeral dat de Vlamingen gepierd zijn. Eerbied voor het Vlaamsch in het leger! * * Geleerde boeken bewijzen dat de taalgren sedert eeuwen onveranderd is in België. Da kan waar zijn. Maar ons taalgebied is gewel dig aan 't krimpen. Brussel met zijn bijvanj is een haard van vervreemding, van verbaste ring. Als wij de oogen maar eens goed open rekken zullen we zien dat in de hoofdstad vai 't land sedert 1830 een aanslag wordt ge pleegd, een botte en ruwe aanslag, tegen he leven van ons volk. In de andere grootsteden is het Vlaming schap nog machtig genoeg om te reageeren In Brussel is die reactie ten doode opge schreven zoolang er geen vernieuwde, ver frischte lucht komt. Wij zijn bedreigd met het verlies van eei half millioen volksgenooten ; als 't zoo door loopt kunnen we eerlang de grenspalen vai het Vlamingdom tôt drie _uur benoordei Brussel verschuiven. In de oude tijden werd er gesproken vai majesteitschennis. Volgens onze grondwe komt ,,alle macht uit het volk." De gruwe lijkste schennis is dan volksschennis. Of durft dan klaar te zeggen dat het Vlaam sche volk geen deel uitmaakt van het vader land en maar goed is Om kool te planten ei kardoefels te eten. Eerbied voor het Vlaamsch in 's land linofrlstpH ' Volgens de statistiek is Brussel met voor-steden overwegend Vlaamsch, met een zeer belangrijke minderheid Vlaamsch-onkundi-gen. Maar wie durft nog te bouwen op doode cijfers? Werkelijk staat het met dé zaken heel an-ders. De 7/10 op zijn minst. van de gansche bevolking kennen noch 'Nederlandsch noch Fransch. Wat kennen die dan wel? Een taal die maar goed is om begekt te worden, arm als de straat, onbeholpen als het gezwets van idioten. Een wanluidend bar-goensch, kraaien- en ekstertaal in menschen-monden. Wie helpt er een handje om Brussel te leeren spreken? Het stamelt en stottert als een kind dat juist den bunsel is ontgroeid. O koninklijk volk dat geen onderscheid weet tusschen de kroon en de narrenkap! ♦ * Een Italiaansch dicht.er, jongstleden ge-sneuveld op Monte Cuccio, de zoetgevooisde Giosuè Borsi, vond in de taal van zijn volk het levendigste beeld van het vaderland. En dat is recht. Want het „land", het „vader-land", krijgt zijn heerlijkste kleur, zijn hoog ste bezieling, in de landstaal of in de lands-talen.Giosuè Borsi zingt zijn vôlk voor — in „•Scruta obsoleta," 1910: Ama, onora il tuo linguaggio Che da noi ti fu commesso Come un sacro, alto possesso Come un inclito retaggio; E difendito, con furia Porde, contro ad ogni ingiuria. Ieder juicht en klapt in de handen en stemt toe. Maar' als ik vertaal en die algemeene waarheid overbreng op onze moedertaal, dan staan ze te schokschouderen en met een plooi in de lippen: „Ouel écervelé! Que voulez-vous, il est flamingant." Toch maar vertalen: Min en eer uw moedertaal # Die u door ons werd toevertrouwd Aïs een heilig, hoog bezit Als een kostbare erftnis; En verdedig haar met vuur Tegen alwie haar beleedigt. Er moet klaarheid komen in de koppen van lien die onzen strijd minachten. De Fransch'e kapitein Belmont., anders een voortreffelijk tnan, en een die ook al zijn leven heeft ge-Dfferd voor zijn volk, trof in het eerste oor-logsjaar Vlaamsche vluchtelingen aan. Hij schrijft: „Comme ils sont différents! Us ne parlent pas ou très peu le français et ne connaissent ^uère que le patois flamand." Ja, mijn waarde. Daar moogt. ge niet te yeel in verschieten. Er zijn zeer zeker op den lardbol een heel hoopje menschen ,,qui ne :onnaissent pas ou très peu le français". Trek 's even over de Pyreneeën, over de Alpen. Ieder mensch spreekt zooals zijn moeder hem leerde. Een Chinees spreekt niets anders als ,1e patois chinois", een Franschman „le patois français"^ zooals wij — ik spreek van Dns volk — alleen de „patois" spreken van Ruusbroec en Vondel, van Schaepman en Potgieter, van Querido en Van Deyssel, van Vermeylen en Gezelle en Streuvels. D'r kvvam nog wSt bij : N ,,On sent bien à leur physionortiie très virante, à leurs yeux brillants et mobiles qu'il se cache là-derrière une âme, mais elle semble lointaine et l'on se demande quel est le chemin caché qui y mène." Arme jongen! Ik hoop dat ge nu daarbo-i^en zit bij al die Vlamingen die ginder tro-nen. Maar, als ze mochten, zouden ze u wel ;en oorveeg geven wijl ge zoo 'n stommiteit Dp 't papier hebt gebracht! De weg die leidt naar de ziel van het Vlaamsche volk is: zijn taal. Is het dan ten slotte te veel gevraagd en jeëischt van vijand en onverschilligen, van regeering en provincie- en gemeenteraden, ran volksvertegenwoordigers, van hooge jeestelijken en leeken, van ieder die bezorgd is om het lot van België: Eerbied voor onze Taal! AL. JANSSENS.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vrij België behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Scheveningen van 1915 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes