No. 116. VRIJDAG 9 NOVEMBER 1917. DERDE JAARGANG. I VRIJ BELGIË ONDER LEIDING VAN FRANS VAN CAUWELAERT EN JUL.IUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 12£ cent. ENGELAND 3 pence. FRANKRIJK en BELQIË 0.30 fr. VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. & ; ■ i ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: NEDERLAND / 1.50 ENGELAND 2 sh. 9 d. FRANK "IJK en BltLGlË 3.75 ïr. — — — — s- , 1 !__ ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACTIE EN ADMINISTRATIF TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. INHOUD. UNIT — De Volkerenkrijg. — Internationaal Over-zicht. — Nieuivs van het front. — Krijgsweten-schap. — Nieuivs uit het land. — Over Vakboe-ken. — Nieuws uit het buitenland. —■ Financieele mededeelingen. V u u. — De benoeming van von Hertling tôt Duitschen rijkskanselier, Fr. van Cauwelaert. — De nieuwe koers, J Hoste Jr. — De toestand in Rusland. — Vlaanderen in Vrij België, IV, G. Op-debéek. — Een verkeerd spel. — Kantteekeningen. De benoeming van v. Hertling tot Duitschen Rijkskanselier. Duitschland heeft een nieuwen Rijkskanselier in den persoon van Graaf v. Hertling.Het. Kanselierschàp van Dr. Michaëlis is, zoowel wat zijn lengte als wat zijn beteekenis he-treft aanmerkelijk gebleven beneden hetgeen 9 zelfs de min^toptimfsten ervan had'den ver-' waciht.Het was van aanvang aan zichtbaar dat de benoeming van Michaëlis s'echts een tijde-lijk redrniddel was.Michaëlis was .bedoeld als noodhulp in het Pruisisch-Duitsch huishou-Hf*1' "[Ut^ gracie was afgedankt. Hij werd tegelijk aan de jonkers als laatste troost en aan de demo-craten als zoenoffer geschonken. Met de eene hand moest hij het wankelende beginsel van het persoonlijk kaiser-absolutisme steunen, met de andere de door de jonkers zoo sterk aangevochten belofte der kiesrechthervor-ming in Pruisen doorvoerën. Met. ... ja, Dr. Michaëlis had geen handen genoeg om het vele werk dat hem was opgedragen baas te worden, en wat men van hem vroeg was bovendien tegenstrij'dig werk. Hij moet wel of een slaafsch dienaar van den keizerlijken wil, die roept en wegjaagt met een zelfde ge-nade, of een onwetende in politieke zaken of beiden te zamen zijn geweest om zulke onver-vulbare opdracht te aanvaarden.Maar er kon, bij eenige beh'endigheid, een zekere tijd me-de gemoeid zijn vooraleer deze onverzoen-hjkheden aan het licht zouden treden. Dr. Michaëlis bezat deze vaardigheid in geener-lei mate en nadat hij zich in het openbaar had vertoond in zijn nieuwe hoedanigheid, was zijn lot spoedig bezegeld. Met het eerste gebaar, waarbij hij beteekende dat hij, — als de verantwoordelijke staatkundige doublure van zijn allergenadigsten Heer, — zich de macht niet uit de hand zou laten nemen, stak hij het zwaard dreigend op tegen de Rijks-dagmeerderheid, met het t\yeede gebaar, het gebaar bestemd om de vredesresolutie van diezelfde Rijksdagmeerderheid te ontwijken, stak hij het zwaard in eigen boezem. Hij pleegde zelfmoord uit onhandigheid. Dr. Michaëlis is nu voor goed verdwenen uit den staatkundigen hemel van het Duitsche Rijk. Hij laat noch spoor noch rouw na.Maar zijn eigenhandig grafschrift blijft bewaard. Hij blijft gekend als de man van het „Wie ich sie auffasse" zooals zijn sombere voorganger zichzelf heeft gebrandmerkt als de man van het vodje papier. Beide blijven staan in de geschiedenis als symbolen van de Duitsche regeering, tôt in hare binnenlandsche be-trekkingen toe. Hertling moet nu het intérim voortzetten, want het ziet er niet naar uit alsof de nieuwe benoeming reeds als geheel normaal zou te ' beschouwen zijn. Pet staat echter buiten kijf dat Hertling zijn taak onder gunstiger voor-waarden aanvaardt da>; zijn onmiddellijke voorganger. Door zijn onhandigheid zelt" heeft deze laatste tamelijk ver d-e spits afge-Sp4-" - von ./lp iUVi p we'ke tus ;dh <■* den Rijksdag en de rijksregeering waren ge-rezen.Zijn noodlot heeft aan de democratische groepeeringen meer durf en aaneengesloten-heid geschonken, dan zij tegenover een gerou-tineerd en wilskrachtig Kanselier zouden hebben getoond en zelfs aan de onverzoen-lijke conservatieven leeren gevoelen dat zij in hun eigen belang, op dit oogenblik, beter doen met een zekere gelatenheid het vlaagje van democratische gezjndheid, dat boven Berlijn hangt, over hun hoofd te laten gaan. Hertling zal dus fminder gehinderd worden dan Michaëlis om met de democratiseerende Rijksdaggroepen, in beminnelijken omgang te blijven. Een tweede omstandigheid, welke Hertling begunstigt, is het succès van de Centra-len op het Italiaansche front, want zelfs de bezorgd wordende sociaal-democraat von Scheidemann zal hem, onder zoo belovend een gesternte, minder lastig vallen indien hij omtrent de zoogenaamde waarborgen voor Duitschland's veiligheid en vrije ontwikke-lirig iets wil blijven bemantelen dat men in het publiek op voorhand niet gaarne ten bes-te-geeft.Maar een derde omstandigheid, welke de kansen van Hertling aanmerkelijk verhoogt, is zijn onbetwistbare geschiktheid voor par-lementairen omgang. Hertling is onder de Duitsche politieke persoonlijkheden sedert jaren een vooraanstaande kracht. Reeds in 1875 — toenmaals 32 jaar oud — werd hij in den Duitschen Rijksdag afgevaardigd. Hij legde zijn mandaat weer neer toen hij in 1880 beroepen werd tôt professor aan de hoogesdhool te Munchen, maar nam op-nieuiw zitting in de Duitsche volksver-tegenwoordiging van 1896 tôt 1912. In 1912 werd hij premier van het Beiersch ministerie gn bleef in dit ambt tôt op het oogenblik van zijn benoeming tôt Rijkskanselier. Hij is dus een man die groote ervaring bezit, zoowel in de binnenlandsche als in de , buitenlandsche zaken van Duitschland en zijn geleerdheid en welsprekendheid maken hem tôt een van de gezaghebbendste leden van Duitschland. Het blijft echter de vraag, of al deze hoe-danigheden en gunstige bij-omstandigheden aan Hertling een lang en invjoedrijk kanse-lierschap zullen verzekeren. Wij hebben reeds gezegd, dat wij het zeer betwijfelen, althans wat de d.uurzaamheid betreft.Hertling is een ■ gelegenheidskanselier en, buiten de oorlogs-noodwendigheden, ware zijne benoeming on-mogelijk. Het feit alleen dat hij behoort tôt : de centrumfractie zou in de oogen van den Pruisischen staat, dien Willem II, zoo wij ons niet vergissen, zelt als de belijviging van de protestantsche staatsidee heeft voor-gesteld en die in elk geval geen Roomsche leiding aan de spits buiten bittere noodzaak dulden zou, een vitiurn redhibitorium we-Als Bismarck zich nog in i.ijn '0A om-keeren kan, zal hij het niet nalaten, want zulk een wenteling van het rad van avontu-re zal hij wel nooit in zijn hoofd hebben gekregen. Doch, zelfs in verband met de oorlogspoli-tiek van het Duitsche rijk, zal de nieuwe kanselier zeer moeten schipperen om niet spoedig op klippen te geraken. Immers de valsche positie, waarin de Duitsche politiek is gekomen,schijnt met hem nog niet afdoende verbeterd, want de democratiseering van het Duitsche staatsleven kunnen wij van hem moeilijk verwachten. Hij heeft zich steeds een conservat.ief politicus getoond en zich, bij de vorige kanselierswisseling, zeer kras tegen» de parlementariseering van het rijk uitgesproken, als zijnde onvereenigbaar met de eischen van het bondskarakter van Duitschland. Aile besprekingen, welke hij vôôr het aanvaarden van zijn ambt, met de meerderheidspartijen heeft gevoerd, verande-ren niets aan deze stelling.Zij vertegenwoor-digen vooralsnog alleen een1 beminnelijke, maar zuiver vormelijke toegeeflijkheid tegenover de volksvertegenwoordiging, welke niet langer behoeft te bestaan dan 'de eensge-zindheid van de meerderheidsgroepen en de gevaren van den oorlog. Van eenig recht, noch zelfs van eenig onveranderbaar précédant, is vooralsnog geen spraak, en het zal- ongetwijfeld in hooge mate afhan-gen van het ve'rdere verloop van de krijgsge-beurtenissen of de nu gehouden voorbespre-king kan uitdijen tôt een wezenlijk democra-tisch beginsel. Beslissend voor de keuze van von Hertling zijn vooral geweest de buitenlandsche noodwendigheden van het Rijk, en onder al deze noodwendigheden vooral de behoefte om welgevallig te zijn aan Weenen. Wie met aandacht de Oostenrijksche politiek heeft gevolgd kon sleohts vaststellen, dat het keizerschap van Karel; Weenen met meer kracht zijn stem verhief tegenover Berlijn en op de leiding van de buitenlandsche politiek van Duitschland een zeer merkbaren invloed uitoefende. Dit kon ten overvloede worden afgeleid uit de persberichten en uit de vele plechtige uitingen over bondge-nootschappelijke trouw en ofifcieele be-zoeken. De vredespolitiek van de Rijksdagmeerderheid vond in Weenen krach-tigen steun en geeft natuurlijk de gedachte in, dat de keuze van den katholieken kanselier von Hertling zeer aanbevolen werd door het verlangen om Habsburg nau-wer naar zich toe te halen. De Weensche pers heeft dan ook hare bijzondere ingeno-menheid met de nieuwe benoeming geuit, als een teeken van de volledige eensgezindheid van beide rijken in hunne buitenlandsche politiek.Çit verlangen om Weenen ter, wille te, zijn zal voorzeker versterkt zijn door den wensch om Beieren genoegen te doen. Het is bekend, dat de Beieren niet zonder sputteren de dikwijls harde voorheerschappij van Pruisen verdragen en zij nemen gaarne de gelegenheid te baat om hunnen onafhankelijken wil van gelijkberechtigden bondsstaat te toonen. Bij de inwendige evolutie, voor welke het Duitsche rijk staat, komt het er echter op aan dat Beieren zich niet al te onwillig toone en niemand zal gemakkelijker de çoodige toe-gevingen verkrijg-en dan de in Munchen zoo hoog aangeschreven leider von Hertling zelf. De benoeming van dezen laatste vond bovendien een aanbeveling in het feit, dat hij als centrum-man de meest geschikte persoon is om het, door zijn getal en organisatie aan-zienlijke centrum, terug te houden op den weg der democratische hervormingen en de huidige rijksdagmeerderheid in haren samen-hang te verzwakken, in de lioop dat men den vrede zal kunnen bereiken vooraleer de fatale beslissing der parlementariseering van het Duitsche rijk zou moeten vallen. Wat zal van deze verwachtingen worden vervuld? Wat zal von Hertling zelf van zijn politieke denkbeelden moeten offeren aan den geest der tijden? Wat zal zijn boodschap zijn in verband met de ailes overheerschende aangelegenheid van den toekomstigen vrede? Laten wij hem eerst zelf aan het woord ko-men, vooraleer we ons daar over uitspreken. Maar laten wij erkennen dat onze staats-lieden en deze der Entente in den nieuwen Kanselier eenen meer gevaarlijken tegenstander voor zich hebben dan zijn ver-ongelukten voorganger. FRANS VAN CAUWELAERT.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.